Quis est Petrus? : seu, Qualis Petri primatus? Liber theologico-canonico catholicus

351쪽

to. Nee verbo ausi Basileenses pontificis ius circa suscipiendas appellationes attingere, hoc certo supposito tantum prolixo ingressu in aboesus appellationum invehuntur, quod nimium leviter, F nonnumquam Diu te fuerint interpositae. Hine etiam easdem non absolute excludunt, ne minoribus quidem in causis, sed tantummodo moderamen practicum statuunt, ut non omisso medio - quin imo in certis casibus e. g. ob des,

cum iustitiae, si is probatus fuerit, omissis etiam convicinis judicibus im. mediate apud sanctam Sedem tractatio causse permittitur. S. I. sto. Denique quae verba dissicultatem sacessere, & summi Pontifieis jus inique violare possent, sunt sequentia: Carissas esse apud judices in Partibus terminandas Ufniendas. Item: Caussa per Rescriptum usque ad finem litis inclusiue in Partibus eommittatur. Quod duplici in sensu intelligi potest; vel ut a judice in Partibus fiat prius caussae instructio, eaque Romam missa, & decisione inde remissa, per eumdem judicem in Partibus sententiae promulgatio, nec non &executio, quatenus ipsi litigantes ad Curiam longum iter suscipere non debeant: Vel ut delegatus a Papa judex non solum caussam instruat, sed & per se ipsum sine aliis Romam mittendis, adeoque independenter a Papa, quam velit sententiam, en unciet, & exsequatur. Nemo non videt posteriorem hunc sensum, vel naturae sequitati osse contrarium: natura enim iubet delegatam potestatem a Principali dependere, eique rationem reddere suae actionis judicio superiore vel confirmandae, vel resormandae; praeterquam quod tota ratio appellati

nis ad supremum judicem propter majorem justitiae praesumtionem hoe modo annihilaretur, nec jam refugium ad hoc divinitus datum tribunal remaneret, sed nonnisi vana hujus refugii fictio. Atque etiam Episcopis& Archiepiscopis injuriosa soret haec delegatorum judicum se inferiorum independeratia, a quibus reformari possent pro solo illorum libitu, sine ratione ulli Superiori reddenda. Num ea mens Basileensium fuerit summo Pontifici plus justo in sensorum, ego non discutiam; totius nostrae Nationis non fuisse certum est, ut amplius ex dicendis patebit.

Etsi vero Basileense hoe decretum a Pseudosynodo ad captandam henevolentiam Nationi nostrae oblatum sua ex natura nullius sit valoris, qui P. Dissilirod by GOrale

352쪽

quippa a schismaticis parentibus ortum; quoniam tamen Moguntiae anno a 39 sub Alberio II Rege Romanorum inter alia decreta receptum di. eitur, hodie nostram attentionem meretur praeter ea hoc loco rememo. randa, quae jam Parte II, Excursu II de Concordatis Germania uberius ex Λctis producta vidimus. Et quidem ut ordine procedamus in hac nostris diebus maxima de Germania Concordatis contro Versa, Oportet tria snguis . lari studio discutere: Imo ipsam Moguntinam decretorum acceptationem, ata Eugenii IV permissionem, 3tio demum Nicolai V, siqua est, Aschaia Ruburgi confirmationem.

9. I . - i o Instrumentum factae per Allemanniae Principes Decretorum Basi. Ieensium acceptationis, prout a Moguntinis editum, sere jam in omnium . manibus versatur; ipso tamen latente illustr. Nurit cinio fuere, qui hujus Instrumenti fidem atque authoritatem vehementer impugnarunt. Res digna foret, quae non solum in Archiepiscoporum, sed etiam aliorum Prineipum Archivis, & Romae quidem in manuscripto codice Bibliotheiacae Uallicellanae inquireretur: suspicione enim non caret hoc ipsum de caussis, & appellationibus decretum, cujus quidem initialia verba Kurdiruetis nius in Instrumento memorat , in recens One tamen singulorum decre. . torum inde a pag. 3ψ3 idem reticet, & studiose omittit. Hoc ipssim do. eretum in Exemplari Salisburgensi ad Nicodemum Frisingensem Episto. pum transmisso defuisse videtur, eoquod Episcopus ille singulorum decretorum initia enumerans, ut ipse loquitur in Synodo dioecesana anno a 4o, hujus tamen nullam facit me Fionem. Neque hoc apud solum deside

ratur Melchelbeckium sed & ingrxultψ antiquioribus Conciliorum eo I- lectionibus, uti Coletina Tom. illa praestanti Regia Parisiorum :Τom. 33. Ouod certi hinc colligitur , istud eae Basileense decretum de etais ι. in illo Frisingensi Concilio non ruisse acceptatum, nec pro in pro patria nostra, id est, Bavaria ab illa Archiepiscoporum Moguntina acce. ptatione ullum trahere valorem.

353쪽

Nec totam Germaniam magis, quam Bavariam illa restringit 1loguntina apceptatio: in hoc quippe conventu nun toto, Naso interstrati sed eum Alberti Regis oratoribus tantum Electores, & Archiepiscopi partim in propria persona, partim suos per legatos. Tametsi igitur Archiepiscopi hac occasione sibi opportuna, Papae vero iniqua firmum jus apis pellationum sibi vindicare quaesierint'; spectata tamen Episcoporum λlio.

rumque Principum indole haud credibile cit horum accessisse consensum, quo suam cederent libertatem ad summum tribunal Romani Iudicis accedendi , libique necessitatem imponerenu satis alias inviso Metropolitarum tribunali sese subjiciendi. Vel ipsi acceptatores Moguntini hane dissicultatem perspexerint, necesse est, cum tam larga modificatione decreta Basileensia acceptaverint, ut cuilibet Episcopo, vel Principi plenam sana libertatem pristinam relinquerent. En verba: se Salvis tamen in quibus- am declarationibus, modificationibus, & limitationibus nostrae Gen anicae Nationi, ac cuilibet nostrum singulariter in suis provinciis, se Diaecosibus, seu Territoriis congruentibus, & accommodis factis, &,,fiondis, suis loco & tempore opportunis exprimendis, ac per sacrum AConcilium decretandis. Quod nec Basileensi, nec alio quodam poste riori in concilio iactum, nisi forte Tridentino, cujus statutis, & canonibus germani Patres nostri acquieverunt, Novatores autem hodierni refragantur.

Quare decipiunt illi, qui decreta Basileens a Moguntiae aecepta.

ta, quasi absolutam Germaniae Concordatorum regulam venditant silen. tio prementes eam, quae cuilibet Episcopo, vel Principi expresse asserta est, libertatem modificandi decreta, & limitandi: prout singulariter Dice-eest, seu Territorio congruum & accommodum fuerit sive pro privierito, sive pro fatum. Hanc cum moribus Germanorum congruentiam, hoe est, observantiam Basileae decretis seu anteriorem, seu posteriorem Dae tu potiore jure dixeris regulam ipsius Moguntinae acceptationis, atque hinc Nationis nostrae Concordatorum l

Sicut primitus a Germanis quibusdam anno r4 9 aeceptata, foecodem, non alio modo anno I 446 ab Electoribus semel, atque iterum

354쪽

Fratim' dii reasumta sunt Basleensum decreta. Illud igitur in speei.

de caustis vel numquam a Patrita nostrae Episcopis suit acceptatum, Peleerte eum asserta sbi libertate congruam cujuslibet Dioecesi observantiam vel retinendi, vel inchoandi. Insuper autem ex Actis momorabile hoe est, unsversam Germaniae Nationem in illa Basileensa decreta adeo non consensisse, ut & adversus eamdem Electorum S Archiepiscoporum ao.ceptationem a quibusdam apud Eugenium P. e resia gravamina move,

rentur.

Quid ergo Eugenius permiserit, nune videamus. Inter ea, quae Nationis nostrae Legati Romam missi a Pontifice postularunt, tertio loco erat: ut Nationi germanicae super gravaminibus opportune provideatur. Fuere autem non omnia Germanorum gravamina, quae deeretis Basleensibus levarentur, sed & alia quaedam e. g. de dispensatione romana in quarto eonsanguinitatis, vol ais nitatis gradu, de exemtorum exorbitantiis, di privilegiis; quin imo, ut modo g. mp. dictum, de ipsa decretorum acceptatione Praesules quidam gravabantur. Quantum ad ista; quid Ponti sex ad tranquillitatem Germanorum concederet, haud satis clare perspectum habebat, prout ipse loquitur in Bulla ad suos Legatos data Kal. Augustivnno 3446, quod sibi de illis decretis non plane constat. In eadem vero Bulla Legatis suis plenam saeuitatem dedit super aliis gravaminibus, gine 'Natis eadem praetendit, moderandis, limitandis, S ruferendis. 'Quod autem Id Bafileensium deeretorum aceeptationem spectat, ex quorum Observan. ia cum Praelati quidam aliis reclamantibus dicerent, germanicam Nationcm ex pluribus gravaminibus relevari; Pontifex tranquillitati haud melius consissendum ratus, edita Bulla: AE tranquillitatem. anno I 447 accepta. tionem decretorum cum suis modi Mationibus quoad praeterita ratam habuit in savorem illorum, qui eadem vel acceptarum, vel accepeanhibus ad. haverunt.

Quod vero iam ad rei caput pertinet, est quoad stipura obserua. tio, & modi fieatio eorumdem deerotorum: hac de re admodum adhue impleva ipsis Germanis in diversa inas, sepiens Papa nondum aliquid cerati voluit stabilire, sed cum in finem Legatum suum cum susscienti po. testate ad partes Germaniae transmittere decrevit, qui non solum cum --. T t 2 Archi. Dissiligod by GOrale

355쪽

332 Archipretessilibus, sed & aliis ejusdem Nationis Priseipibus, Y praelatis,

eum quibus fuerit opus, super obstrvantia S modiscatione decretorum hujusmodi , me non Auster provisione Sedis apostolicae tractare poterit, S maliter

eoncordare. Usque ad haec enim duo puncta , ut praedituum est, concordatum cum Germanis per priorem Legationem summo Romanorum gaudio jam erat conclusum. Interim vero m. relati e ad n OUum Legatum in Germaniam mittendum, Ponti sex iis, qui decreta acceperunt, permisit ulteriorem eorumdem usum scilicet eum modi cationibus,

quibus recepta sunt. Terminum etiam, quo haec permissio exspirare deberet, satis clare expressit, donec per Legatum hujusmodi, ut priericlum est, concordatum fuerit, aut si hoc non contigisset, benevolus Papa terminum prolongari voluit usque ad proxime futurum, jamquct indictum Conci. tium: vel per Concilium, quod ad pradictorum Regis, Praelatorum, S Principum exbortationem convocare proponimus , aliter fuerit ordinatum. Nemo

non videt, quod Pontifex nullatenus intenderit jam actuali pacto eam decretorum Basileensium acceptationem firmare, sed unice tranquillita. ti interimissica providere, usque dum concordia firma circa eadem deis creta sive retinenda, sive immutanda per Legatum Obtineatur, sin mi. nus; pro sua bona voluntate Ponti sex voluit permissionem durare usisque ad aliam post decem menses celebrandi Concilii ordinationem. In hac hypothesi, quod concordia de saepe dictis decretis obtineri non possit, sane aliam concilii ordinationem Pontifex debuit exspectare. Oua naturali verborum interpretatione manifestum fit, Barthelium &Ηorixium crasso errore, nisi mala fide, voculam aliter ad partem superiorem de iaciendo per Legatum concordato transposuisse, quasi Euis

genius jam vero quodam, stabilive pacto Basileensia decreta admisisset.

Hactenus de modo, seu conditione diximus, qua interim Euge. nius P. in petitionem Germanorum consensit. Quid vero praecise Ge manis concesserit, si quaeras; dico, ipsum satis clare non cognovisse, quid permitteret, sicut Germani non cognoverant, quid praecise peterent. Neque enim absolute, & prout jacent, decreta Basileensia sub Rege Alberto sunt acceptata, sed largissimis, summeque vagis cum modificationibus, quae Germanicae Nationi, & cuilibet singulariter Principi, vel Episcopo pro suo Territorio, vel Dioeceli congruerent, & ac. commodae essent aut sactae, aut fiendae. Neque Eugeuius aliter in de- Dissilirod by GOrale

356쪽

ereta aeeeptata consensit, nisi illis similiter eum modificationibur, quibus reeepta fiunt. Quod vero maxime hoe adhuc loco observari oportet, Bulla Lugenii de tranquillitate non est pactum universaliter cum tota Natione conclusum, sed uni tantum parti data promissio, quod omnes Ssinguli, qui praefata decreta receperunt, vel recipientibus adhaeserunt in praes ta Natione libere, F licite uti possimi. Quae mera permissio nullam alteri parti obligationem imposuit Basileensia decreta recipiendi, sed his aeque, ae illis plenam reliquit libertatem.

g. 23.

Atque hoc quam clarissime elucet exBulla ejusdem Eugenii ad eodericum Moguntiae Archiepiscopum 6 id.l Febr. a. I 447 data, qua eidem facultatem concedit dubia, & dissicultates super acceptatione illorum decretorum Occurrentes componendi: Quia provisio circa illa in genere seloquitur, nec poterant omnes, quorum interest, specimari; eupis i Ales in tuis Provincia, Civitate, & Dicecesi Moguntinensi specifieare, ac de illis attestari, nec non ubi petitum , seu opus visum fuerit, indeclarationes sacere posse tempore Procedente. - Nos igitur, qui ,,tales, quorum interest, ad praesens specificare non valemus, supplica--tionibus tuis hujusmodi inclinati, tibi quotiens opus fuerit, super ac- eptatione decretorum, 'ae possessorum pacificatione juxta coneo diam praelatam litteras tuas testimoniales dandi, concedendi, &A . an sub concordia, & generalitate praelatis hi, quorum interest, secontineantur, & per easdem intelligantur, seu comprehendantur, declarandi , & attestationes laetendi authoritate apostolica ple- nam, & liberam tenore praesentium concedimus facultatem - Ita vel in Dioecesi, imo & civitate Moguntina non omnes acceptatione deeretorum Basileensium tenebantur, sed liberum erat non solum Episcopis, verum etiam inferioribus eadem recipere, aut recipientibus ad . haerere. Unde necessario consequitur, nullo jure sibi ex concordatis, debito Archiepiscopos exigere posse secundam appellationum instantiam, sed prout vetus observantia est, cuilibet relinqui debere suam liber

tatem.

I. 24.

Quemadmodum non Eugenius IV, ita hoe desuncto neque Ni-eolaus V in sabilem, dc obsolutum valorem decretorum Basileensum umT t 3 . quam Dissiligod by GOrale

357쪽

April. a. I 447 datis equidem declaravit Velle se, quantam cum Deo pes Jet, ab Anteco Dre concessi, & Ordinata manu terrere, & adimplere; a tamen eidem Archiepiseopo perscripsit circa haec ipsu concelsa, & ordinata pro pacto firmiter stabiliendo non plone se consentire: hinc alias addidit lit. eras per suum pro Germania Legatum Ioannem, titulo S. Angeli Cardinalem transmisias, quibus mentem suam plenius explicavit. Haec epistola li ex Noguntino Archivo ederetur, aut Romae forii tan inveniretur, pluriani certe luminis praesenti obscurissimae quaestioni aliunderetur. Ceterum quod ad finale, plenumque concordatum Alchas taburgensis Conventus a. I ι8; de hoc susticiens nobis tellimonium ex Aetis suppeditat aeneas Sylviustultis idoneus, quippe oculatus, neque adversariis merito suspectus, ita scribens is Di Iceptatum est, quonam pacto Pontifici Nicolao pa--cndum csset. Erant, qui decreta Basileensis Concilii omnia susci is picnda contenderent, Illisque salvis Papae obediendum. Contra Le. Agatus apostolicus clus concilii legibus, quod romana Sedes resutasset, nullam inesse vim ebat. Alii, quibus media sententia placebat, ut, serum Basilete Concilium aliquando fuisse assirmabant, ejusque tempo- seris constitutiones haudquaquam rejiciendas esse putabant. Postremo Meo modo concordiae locus suit, ut sententia quorumdam decretorum se Basileensis Concilii reciperetur, reliqua vero ejus statuta rejecta vid in

Drentur.

Si velis eum Nellero largiori sensu AEnere verba interpretari, ut non tantum quadam, sed plurima Basileensium deerota Asellassen rorecepta, & alia quaedam rejecta fuisse contendas; etsi gratis id, Qxque probabile asseras, me tamen contentiosum non Invenies. At ce

te rem ipium substantia sua veram esse fatearis necesse ost, quippe quam Eneas Mayero Mog tiae Caneellario, ejusdem rei optime gnaro, suo que adversario perscripsit. Hine manifestum est, ab ipsis Germanis ognitum suisse hoe cum Pontificis Legato concordatum tamquam ter Ninum, quo Eugeniana permissio deererorum Basileensum desierit: DOR amplitis ad eam, sue suam sub Alberto Rege acceptatio nem provocarunt, minus illam pro fundamento posuerunt, quid quod

bE, ' a' 'm issa acceptatio totius Nationis suit. se tantum Eleetorum sub AL xv Kςge Papae tuiquo, di duobus schismaticis Archiepiscopis luiliatoribus.

358쪽

quod etiam directe illam Germimorum quidam repudiarunt, qui hus media struentia placuit lautum primarum 25 Sessionum constitutiones ex Basileensi Concilio adoptantibus. Tandem concordiae omnium larcus fuit eo modo, u sententur quorumdam decretorum, non ipsa ex integro decreta Basileensium reciperentur. Unde totus harum sententiarum valor, qui hodicdum subsistcre possit, ab hac Aschamn burgi ea . acceptione unice repetendus est, ita ut merum sit commentum recen. tiorum post Barthelium canon istarum, illam sub Alberto acceptationemcta Concordati Germanici regulam, Aschassenburgensem vero sub Fri derico IlI concordiam nonnisi a regula eSceptionem. Quod vel DP. Protestantium ex numero Gottinganus Scriptor, utut sanctae Sed is infensissimus hostis, & objurgator ingenue lassus est, scilicet emacia in decretorum Basileensium cum concordato per Pontificis Legatum concluso jam cel Ialle, & illa nunc tantum ad Antiquitates historico . publicarpertinere ' . Ceterum a nobis longissime absit,. hujus scriptoris nugas, & absurditates omnes amplecti.

g. 26.

Protestanticis Scriptoribus, uti Spittiero, Molitio, aliisque da. rematum Ecesesiae nostrae oppido ignaris magnum errorem facite indulgeram, quo acceptatiouem decreῖ0rura Basileensium etiam eccles Ziea legis titulo volunt valere; nisi ea ipsa historica doς umenta, quibus abutuntur, satis clare exprimerent illorum decretorum tantum a quibusdam Germaniae Principibus factam acceptationem, iisdemque ad tempus datam permissionem intacta aliorum omnium sua pristina libertate. At enimuero tam crassum errorem in Catholicis quis serat 7 Num ignorare hi possunt, unum .ine a Filio Dei suae Ecclesiae Caput constitutum, cui omnes Christi fideles per orbem universum Obedire debeant Τ Tantum abest, ut particulares quidam Prassules, mundi ve Principes adversus fiammum Pastorem insurgure, atque etiam legem, cui ille se subjiceret, praescribere possint: nuod in Ecclesia bactenus inauditum. Num hosce, si Canonistis sunt, latere potest, veterem hunc esse, Isidoro Mercatore multo antiquiorem. iam a graecis Scriptoribus Socrate, & Sozomeno ad duetam canonem, uti cio Romano Ponti lax in Ecclesiis decreta non statuerentur Quid, si invitor quid, si adversus summum sacerdotem

359쪽

9. 27. Unam omnium molestissimam quaestionem si reeoquas, quid ergo Germani suo Concordato praecibe obtinuerint; tu mihi prius respondeas velim, quid ergo Germani illo aeterna oblivione delendo tempore primcise quaesierint, quo debitam Pontifici obedientiam aliquot annis recusa. runt, aut si velis politice loqui, Neutrales suspenderunt Profecto fateor dissicile eme, speciatim enumerare sngulas, si quae sunt extra Instrumentum Pacti Ascha Tenburgensis, sententias decretorum Basileensium concorditer admissas: neque enim Meyerus, neque Sylvius determinate aliquas assignarunt, sed vagis tantum Verbis, & cum incertitudine de specifico decreto loquuntur, quod receptum esse videatur ). Ex quo, ut ladigus sim, colligere possis in ipso Tractatu Aschassen burgico eamdem gene. talem sui ste regulam, supra g. I 8 indicatam, jam antea a summis Ponti- seibus indultam, scilicet congruentiam cum moribus, & observantia serismanorum. Ita enim semper benevolam se Roma Germaniae exhibuit, prout etiamnum se exhibet, ut violata licet a nobis sepius, ae solemniter fide, illa praecipue Westphalica in Pacificatione,& novissime Em sano in Balneo, tranquillam tamen permittat, foveat, et nutriat observantiam recepti moris, veterumque Privilegiorum, quibus Natio nostra prae aliisi etiarenum, jamque forsitan ultra merita gaudet, uti illud est liberarum Eleetionum, de quarum abusibus tacere melius est, quam loqui, nisi ξroxime loqui cogat necessitas. i .

I. 28.

Εκ Αctis prael Iminaribus Aschassenburgensis Instrumenti satis

jam constat, Nicolaum U: a Confirmatione absoluta decretorum sub Abberto acceptorum adeo alienum fuisse, ut nonnisi sententias ex quibus. dam Basileensium decretis electas, illas videlicet, quae in Instrumento nominantur, aut plures etiam, si largus sim, Germanorum Observantiae conformes, & accommodas approbaverit. Ex aliis Mero ab Eugenio IU absolute pro suturo valore cintellige nisi aliter in Concilio fuerit ordinatum indultis quod Nicolaus confirmavit, unum est praecipue hoc loco dignum observatu: illud scilicet Bullae inter cetera desidaria in. dultum. quod tractat de Dignitatibus, & Beneficiis ecclesiasticis tempo-pore Neutralitatis collatis , & caussis litigiosis circa easdem collationes

360쪽

vel jam exortis, vel adhue orituris. Hoc ipsum indultum est, quod jam ante Aschassenburgensem Concordiam teque hic Ponti sex, ae Αntecessor concessit, ac postea Kal. Febr. a. I 449, non a. M48, ut perperam quibusdam videtur, in favorem Episcopi Frisingensis, nomine Joannis Griinwaldor extendit: ex alia Vero parte per eamdem sanctionem, ut Rainaldus refert ' : MStatuta, quae Germanorum rogatu anteariab Eugenio edita, eorroborataque ab ipso Nicolao fuerant, cum ex plano usu compertum esset plures inde exortas lites, ac jura posses forum infringi, penitus convulsit. Haec sunt, quae Nicolaus ipeci, litor de cauillis relative ad Eugenianam concessionem pro suturo valore

confirmavit. .

' . . f. 29. His itaque sat claro dilucidatis Clausula Aschassenburgens s , quae alias obseurior videri pollet, jam dissicultate carebit: In aliis autem, ,,quae per felicis recordationis Dominum Eugenium P. IU pro Natione se praelata usque ad tempus suturi generalis Concilii permissa, concessa, indulta, atque decreta, & per memoratum sanctissimum Dominum no- lirum Papam Nicolaum confirmata suere , in quantum illa Concordiae praesenti non obviant, ista vice nihil extitit immutatum. Plura hiesunt, quae observari merentur. Imo omnia generaliter rememorantur tam condiιionale, quam absolute ab Eugenio usque ad futurum Concilium permissa, & decreta: ado inter haec quibusdam tacite rejectis fit limitatio tantum ad ea, quae & a Nicolao iun L confirmata, & praesenti comeordiae non obviant: 3tio atque haec ipsa non simpliciter confirmata, quasi singula stabilem valorem habitura, sed tantum praesenti pacto nihil mutata declarantur: so idque pro hae vita propter celebrandum paulo post Concilium, a quo. alia videtur exspectata suisse ordinatio, forsitan ob praevisas jam tunc dissicultates, & lites ex ipsis Eugenii indultis orituras, prout testante Rainaldo eventus docuit. S. praeci

Perspicax certe ingenium, s placet, romanum hanc sormulam. eoncepit, ut integra, & illibata sanctae Sed is jura servaret magna perti. nacia tunc impugnata. Cum enim qMedam Eugenius conditionale, ni . si