Commentariis doctorum virorum in Sophoclis Oedipum Regem epimetron [microform]

31쪽

potestas re tamen vera non sine commiseratione spectatorum Oedipum ipsum designat, quem sata premunt ut a s ips sui sceleris poena exigero debeat. V. 110.

osse contendit totam sententiam oraculi responso tribuens, alioquin admonitionem personae Creontis nuntii partes tuentis minus accomodatam contineret. At opportunissimam hic et simul modestam reprehensionem inVenies eorum quae nuper Oedipus V. I 08. proloquutus fuerat quibus, ro dissicultate torritus, munus a deo sibi demandatum detrectaturus Videbatur.

Nec nuncius quispiam narramtJ, neque itineris socius vidit rem J, cfus quis indiciis uti potuerit ad verbum , a quo quis reScisceriSpeo uti potuerit ' Optime uinekius op. c. p. 222.3 defendit κατεῖδε ab importunis criticorum emendationibus qui unum videndi verbum diversae dὶ τέχου χυ συμπράκτωρος, personarum riualitati

32쪽

conVenire posse negant, acuto observans in tragoedia, ubi duae res commemoratae sint, SaepΘunam tantum in sequentibus respici. Mihi automVerissima hujus usus causa in eo sita esse videtur quod verbum uni additum, alius quoque Verbi Sive ejusdem, sive cognatae, Siv etiam oppositae

significationis in altera omissi vim et potestatem induat Husquo vico fungatur. Quod genus dicendi non in tragoedia solum , sed in pedestri quoque oratione atticis familiars, pertinet ad schema detro χοeυου. s. unckhaen ad Demosth. conir Androl. 25. Loboli ad Mac. v. 036. Matth. r. r. 634. 3. huc. I. 1 T. I. ΙΙ. 136. 3. IV. 3. . et alibi passim Vellem ita strenue egregius Vir ἐχρη- σατο quoque a suis et aliorum mendationibus defendisset. Mihi enim porsuasissum est nullo scriptura vitio locum laborare. Nam illud του quod ab ἐκμαθω quidem directo pendet, aut ad

ἐχρ ροσαπο etiam, diverso tamen casu secundum di-Versam verbi naturam, mento cogitandum extenditur: Us Butim gr. gr. g 130. l. huz. I. I. ., 40. 6. I 44. 2. V. I. etc. ibique interpretes); aut utrique simul communa est, ita tamen ut casum proximior Verbo accomodatum mor solito graecorum accipiat. Quotiescumque enim participium et verbum finitum, quorum neutrum a Se persectam significationem habeant copulantum participium illud, quod jur complementarium Vocant, tam arcto cohaeret et quasi coalescit cum Verbo finito, ut confundantur invicem, et unus utrique casus tanquam unico verbo sussiciat. Hujus si indicium non minimum est, quod in ejusmodi lo-

33쪽

cutionibus verba invicem permutari possunt, et quamvis alterum in alterius locum mutata vico su cesserit, ex gr. ἐκμαθῶν ἐχρήσατο χρζσύμενος ἐξιμ aoε, semper tamen eamdem significationis Vim retinebunt. Non ab re fuerit si hucydidis locum hule sero similem, non recte ab interpretibus xplicatum reseram, in quo pari audacia Verbum et relativum simul audiri debent Verba sunt ox lib. I. 21. in n. τα δ' ἔρm τω πρανέντων ἐν τῶ

λω ν σου δυνατον χρ εἱ περὶ χάστου ἐπεξελ- θων. Interpretes ex semel concepta opinione ea Verba a παρὰ τω diiciu a sequenti participio gubernari, eo adducti sunt ut verbum ἐπεξελθεῖν quod est ordine persequi, percensere, Sine alio Veterum scriptorum exemplo investistare interpretarentur praeterea particularum antitheticarum τε at nullam rationem habentes, gravissimum illud pronuntiatum 5σον δυνατον χρ εἱμ περὶ ἐχύστου, quo Omnes res quascumque auctor historiae mandavit manifesto comprehenduntur, ad fas tantum quas ab aliis accepisset limitaverunt. Multo igitur melius, nisi mea me allit opinio, do hoc loco statuemus, si verba ordinaVerimus ita dii oso δυνατου χρeβεἱ περὶ χάστου ἐπεξελοων id est εχαστα ἐπεξεχθων), οἷς τε υτος π&-ρῆν, καὶ δ παρὰ των χλων Ἀ o si, Seu Otius πυθομον, quod ex superiore πυνθανο-

μενος colligere est Duplex igitur ollipsis verbi

34쪽

st rotativi subest verbis ae παρὰ των δυων. Nam cum verbum graρῆ iis accommodari non possit, aliud verbum, contrariae quidem notionis, ex ipsa tamen sententiarum oppositarum natura laciis eruendum desiderant, cui aptandum sit relativum quoque e casu quem Verbum istud flagitet monte repetendum. Si haec nimis abstrusa videantur

quod tamen in hucydid minimo ost mirandum), non m fugit dictionis insolentiam laciis tolli posso, si ovissima emendatione into octo articulo, χα τὰ παρὰ τοὐν diico legatur. Verum haec nodos oxpediendi ratio ab instituto nostro alionissima Praeterea salebras istas et argutias dicendi Veteres scriptores attici, maxime vero Sophocles noster et hucydides consulto adhibebant, non ut puerili ostentation difficultatis grandior fieret oratio, quod nonnulli stulto dixerunt, sed ut populares uos, quibus nulla unquam gens ingeniosior extitit, allicerent novitato loquondi, si ut acuminibus dictionis, tanquam stimulis ad attentionem auditorum xcitandam torentur Athenienses enim qua erant coloritat montis in nodis illis ot tricis solvendis mirifice delectabantur,oosquo qui acuto dixessent sunt Cleonis verba apud hucydidem lib. II. c. 38. ante alios quisque laudare, quaeque ab iis dicta essent praesentire a praegustare ambigebant. Nemo notaVit acerbam ironiam pronominis re quo Creontem rex maligno serit. Juro enim secum ipse reputat eum extincti regis propinquum regnique SucceSSOrem, multo alacrius impensiusque ad leviri caedem ulciscendam incum-

35쪽

bere debuisse. Iam in unantem Oedipi irreperat suspicio rem non sine conscio atque istigatore Creonto regnandi cupidine peractam suisse. Vide quas infra disputavimus ad . 219. h. r. V. 136.

vorba 5πἐρ υ, ω ὰποτέρω φόi v et aυτος βτου τουτο μόῖσος, hanc quoque latentem continent, non pn remotis consansiuineis videlicet pro ipso patre meo), et Scelus hoc quo est me ipse pollutus sum. Haec actor strenuus recitar debebat ea artis excellentia quae utramque simul sententiam auditorum animis imprimere valeret Miro

autem artificio Sophocles in tot dramato odipum ita loquenlom inducit ut satali quadam nocessitate ejus verba ultro prodant et lateantur insolicissimam conditionem suam quam ipsemet adhuc ignorat. s. notat ad . l. et infra ad . 330. h. r.

36쪽

V. 145.

Haec do se ipso gloriose effatur Oedipus confisus auxilio deorum qui eum ad tantam hactenus felicitatom provexerunt: primum quido elatiore

Voce quae confidentiam exprimat, alterum veroe Vocis color quo quis nunciare solet rem aliquam , ingratam quidem, quam tamen nunquam

eventuram esse confidit. Si haec, ut vulgo solent, de universa hobanorum civitate dicta intelligas, Vide quasso quam frigida et inepta erit loci sen-tontia D plurali iactantias et confidentiae, praeter Matth. gr. gr. 493. conser h. r. V. 287., 425 etc. et alibi passim . V. 153.

Perperam hunc versum interpretantur; Verte distendor residum pectus terrore tundens, idest interclusa ob metum anima pectus turgescit, et COP, refluente sanguino, crebris palpitationibus subsilit physiologici quos vocant terroris essectus quorum frequens apud tragicos descriptio. αδια δὲ φοβω φρένα λαχτl se Aeschyl. Prom. 88 l. δι στέρνων φιβος αεσσε Eur. r. 156. tumultus pectora attonitus quatit Senec. hyest.260. f. etiam Virg. on. III. 29 etc. Quod Vero

37쪽

pedestri sermon diceretur φοβερα φρὴν πο ου δειματος ἐκτεταμενα πάλλετae, audacius a IiOStro exprimitur quasi error mallei ictibus pectus interclusa respiration distentum oriret. ccusati-Vu φοβερὰν φρένα utriqua Verbo πάλλων ο ἐχτε- ταμα ὰπ χoevo reserendus cf. h. r. V. 604.,639. 8 l . huc. V. 22. 69. VI. T. Matth. gr. gr. 468. . Deniquo taedet admonuisse antiquissima et nativa vocabuli vi , φρενα φρενας ἱ- CmS, praecordia, viscera potissimum significare. V. 198.

Longum esset omnes doctorum virorum emendationes ad hunc locum dissicilem singillatim persequi et examinare, maxime Vero quum nulla sit quas satis idoneas probabilitatis nota pras seserat. Equidem si illi interpretationi acquiescerem quam scholiasta se ieeunte tantum non Omnes sequuntur, levissima unius iterulas mutatione areis scribi contendorem pro τέλει quod in libris manu exaratis invenitur. Satis nim probabilis librarii error, qui non advertens Vocalem finalem Vocis praecedontis iυδωνα lisionem pati, τελές quod sic mutilum sensu carebat, facili lapsu cum τέλεe commutavissθt Sententia esset quidquid malorum noci infectum reliquit, illud si erveniens dies astoreditur et permitJ.

Verum quum totius praeclari carminis ne-

38쪽

32 xum si ordinem considero, haec, aliave id genus

sententia, quamcumque Vulgo ex hisco orbis expromere conantur, Valde aliena ab hoc loco osssvidetur. Iam satis superque chorus in superiore

cantionis parte miserrimam hebanas civitatis sortem defleverat, nunc totus effunditur in id ut adiis tutolaribus civitatis imploret cessationem malorum. Ergo post inervam modo invocatam ut pestiferum illum sum trudore in mare, et mergeret Ponto Euxino interloctis hisce vorsiculis de quibus nunc disputo, statim continuata oratione Jovem , pollinem Dianam aliosque deos rursus procatur ut sibi opem ferant contra eumdem maleficum daemonem. Ecquis igitur non vido hosce

versiculos sic interpretatos nec cum antecedentibus, nec cum subsequentibus cohaerere, cauSalemque particulam d iis praefixam omnino explicari non posse, quum nullus Verborum neXUS, nulla sentontiarum cognati inter eosdem, Re proxime praecedentes subsequentesque invocationesintsrcoda: Nova igitur via ineunda, quae non adeo sentibus obsita ut impervia sit, dummodo νυξ et Aa non propria et naturali significations sed allegorico accipiantur sic si quid enimno dimiserit, hoc est, a quo nox discesserit in illud tandem dies occupat. Quemadmodum , inquit, nox aetorna nulla est, sic extincto crudeli illo ac postisero deo qui veluti atra nox civitati incubuit vel si magis placet, discussis aliquando aerumnarum tenebris , civitas pacis o felicitatis exoptata tandem luce recreabitur. Huic nostrae interpretationi suppetias affert Aefghyli locus non

39쪽

multum huic absimilis, Pers. 300. μο μὲν εἶπας δὁμοις φάος μέγra, a iευχον μαρ νυκτος ἐκ μελαr-χιμυ. Homerus quoque Apollinem in Achivos postisera tela conjicientem nocti assimilat Il. 1.4T. quo cum conser t. XII. 463. Od. XI. 60l.). His addo Aeschyl. g. l. Soph. Oed col. 684. Eur Hecub. 841. r. 23T. etc. εχε tmidem hic significaret dativum adverbialiter usurpatum ut χρονφ, dithy, Irdντ 3 aliaque infinita, nisi siος legere malis, quod eadem significatione apud

nostrum invenitur M. 39. εio o voesuu καυτος. et Herod. III. 9 τεχος π χεσθae. Huic amnia sunt ἐς τέλος, ἐν τελεe, τέλος δε, quae in graeci Scriptoribus passim occurrunt.

Schnoidominus vorsum 221 hujus loci, docujus integritate minime dubitandum , inutiliter

cruciavit, nec tamen commodam aliquam Sententiam ex emendatione sua extorquero potuit. Alii alias interpretationes excogitaverunt. Plures a

scholiasta decepti μακρὰν de longo temporis spatio

intellexerunt, repugnante consequentia metaphorae, et contra usum perpetuum scriptorum graecorum qu μακρὰν ἐπι μιακριν, ἐπ μαχροτατον ἐχ νευειν, σκοπεῖν &ζyήσασθae, ἐξικνέεσθαe dva γροτεῖν, aliaque id genus , sempor de longioribus investi- Pelliecioni

40쪽

gationibus, narrationibus, disquisitionibusquo dicere consueverunt. Omnes Vero in iis verbis eth οὐχ ἔχων τι συμβολον interpretandis haeserunt. Sensus tamen totius loci apertissimus si in mentem revocentur quae ad V. 116 p. 29. Supra nOtavimus levamen malarum, inquit Oedipus,conSequeris Si auscultare volueris quae tibi esto disero, qui etsi nunquam antehac de ea re au

caede me absente patrata nihil tamen minus,

nisi ipse et cibτος aliquid jam indicii tenerem

μη θ ἔχων τι συμβολον), ovam nunc et curiosam delicti inquisitionem non promONerem. Haec non sino venditatione quadam proloquitur, quod homo novus et peregrinus sola Vi et sagacitat ingenii potitus sit iis indiciis quus hactenus

alii frustra persoquuti fuissent. Cujusmodi vero sint indicia ista faciis est ex praecedentibus arguere. Jam a primis Verbis quas illo non sine ambagibus atquo haesitatione protulisso Videbatur, edipus in suspicionem inciderat, reontem aliquo modo conscium facinoris suisse. Deinde ex responsionibus non satis probabilibus quas Creon subiecerat ad ea quas Oedipus ipso dedita per insidioso percontatus fuerat, conserantur . 112. 124. et 128. h. dr. magis magisque sibi persuadoro caepit Creontem ipsum

non participem modo, sed primarium auctorem et tantum non suapte manu necis patratorem extitisse Eamdem suspicionem obscuro jam Oedipus v. 139. seq. prodiderat dicens cavendum eSSe, ne eodem leto quo Lajus qui in regno prae-