장음표시 사용
21쪽
botu quam plures pra idium in eo putabant et jam tum
potentia Cn. Pompsti formidolosa erat. Sed is Piso 'rinprovir Miam, ab equitibus Hispanis, quos in exercitu ductabat, iter faciens, occis iis est. Sunt qui ita dicunt, imperia ejus injusta, superba, crudelia, barbaros nequivisse pati alii autem, equites illos Cn. Pompeii veteres fidosque lalientes, voluntate ejus Pisonem 'adgressos in1-- quam Hispanos 'praeterea tale facinus secisse, sed imperia saeva multa antea perpessos. Nos eam rem in medio
relinquemus. De superiore coriuratione satis dictum. Carion ubi eos quos paullo ante memoravi, convenisse videt tametsi cum singulis multa saepe egerat, tamen 'in rem sor credens universos adpellare et cohoritari, in abditam partem aedium ' cedit atque ibi, omnibus arbitris procul amotis, orationem hujuscemodi h huit Ni virius fidesque vestra pectata mihi serent, ilequidquam opportuna res cecidisset spes magna dominatio, in manibus frustra suissent neque reges per imm viam, aut vana ingenia, incerta pro certis captarem. Sed,
quia multis et magnis tempestatibus vos cognovi soris fi , dosque mihi, eo animus ausus moumum atque Pulcherrumum minus sinciperes simul, quia vobis, eadem mi- bona malaque intone ci ''nam idem velle atquo nolle, ea demum firma amicitia est Sed ego quae mente agitavi, omnes jam antea diversi audistis. Ceterum mihi in dies vragis iniuriis accenditur, cum considero, quae condisio ivitas suturasti, nisi nosmet ipsi vindicamus in libertatem.
vam, postquam respublica in paucorum jus atque ditionem concessit, semper illis reges, 'tetrarchae vectigales esse
'populi, nationes stipendia pendere ceteri omnes, stre inui, boni, nobiles atque ignobiles, vulgus suimus sine gratia, sine auctoritate, his obnoxii, quibus, si respubliςa valeret, formidini essemus. Itaquρ omnis gratia, polan
22쪽
SALLusTH ATima ratia, honos, divitiae apud illos sunt, aut ubi illi volunt re pulsas noctius reliquere, pericula, judicia, egestatem. Quae quousque tandem nitiemini, sortissimi viri Non no
emori Per virtutem Praestat quam vitam miseram atque
inhonestam, ubi alienae superbiae ludibrio sueris per de decus amitteres Verum enim vero, pro dem atque ho- initiunt idem' victorii nobis in manu viget aetas, animus valet contra illis, annis atque divitus, Omnia cons puerunti Tantum modo incepto piis est: cetera res expediet. Etenim quis mortalium cui virile ingenium tolerare potest, illis divitias superare quas prol undant in extruendo mari et montibus coaequandisci nobis rem amisarem etiam ad necessaria deesses illos binas aut aniplius, domos continuares nobis nar m similiarem nusquam ullum esses Cum tabulas, igna, toreumata emunt; nova diri unt, alia aedificant, postremo omnibusniodisi cuniam 'trahiint, vexant tamen 'umma lubidine divitiasvlI,Cere nequeunt. At nobis domi mo pia soris aes alie . num 'mala res, spes muli asPeriur denique, quid
reliqui habemus, praeter miseram anisuunt 'in igitur pergisciminia ni illa, ilia quam saepe omsiis libertas, praeterea divitiae, decus, gloria, in oculis sita sunt se inna omnia victoribus praemia posuit. Res tempus p ricula, egestas, belli spolia magnifica magis, quam oratio,
holitentur vel imperatore vel milite me utiminici neque animus, neque corpus a vobis aberit. Haec ipsa, ut spmro vobiscum corma agama nisi forte animus fallit, et os servire, quam imperare parati estis. XXI. PosTQua accepera ea homines, quibus mala abunde omnia erant, sed neque res, neque spes bona uua tanaen etsi illis quieta movere, magna merces vid
batur, tamen postulare Plerique, ut Proponeret, quae conin
ditio belli stret quampraemia armis peterent; quid ubi
23쪽
las novas, proscriptionem locupletium, magistratiis, sacerdotia, rapulas, alia omnia tua bellum atque lubido victo. mn seri Praeterea esse inmispania citeriores 'isonem, in Mauritania cum exercitu P. fuitum Nucerinum, consilii sui partici I es Petere consulatum C. Antonium, quem sibi collegam fore speraret, bominem et familiarem, et omnibus --ssitudinibu circumventum : eo consulem initium agendi secturum Ad hoc,maledictis 'increpat omnis bonos suorum unumquemque nominans laudares 'admonebat Hium uestatis, alium 'cupiditatis suae complures periculi aut ignotivniae, multos victoriae Sullanae, quibus ea Praeda tuerat. Postquam omnium animos alacris videt cohortatus, ut petitionem suam curae haberent, conventum dimisit. XXII. Fosis ea tempestate qui dicerent, Catililiam, oratione habita, cum ad usura liduu popularis sceleris sui adigeret, 'ummani orporis sanguinein vino permixtinia, in pateris circumtulisse 'Me cum post exsecrationem omnes degustavissent, sicut in solemnibus sacris fit pri consuevit, aperuisse consilitum suum ' atque eo dictitare, secisse, pio inter se Mi magis serent, 'alius alii tanti facinoris conscii. Nonnulli ficta haec, multa praeterea, existumabant ab iis, qui 'Ciceronis invidiam, quae postea orta est, leniri credebant atrocitate sceleris eorum, qui
poenas dederant. Nobis ea es diro magnitudine parum
XXIII. g. in ea 'conventione fuit Curius, natus luim obscuro loco 'stet is atque sicinoribus coopertus; quem censores senatu probri gratia, 'sinoverant. Huic homini non minor 'vanItas, quam audaciaci neque retineo, quae audierat, neque sannae ipseMesera occultare:
norma neque dicere, neque lacere, Pudquam pensi
24쪽
bebat. Erat ei cum Fulvia muliere nobili, stupri vetusconsuetudo : cui cum minus gratus esset, quia inopia minus largiri poterat, repente glorians maria montesque pol liceri coepit minari interdum erro, nisi obnoxia foret postremo serocius agitare, quam solitus erat. At Fulvia, hisolentiae Curii caussa cognita, tale periculium reipublicua haud occulium habuit; sed, sublato auctore, de Catilinae conjuratione quae quoque modo nudierat, compluribus narravit. Ea ros imprimis studia hominuti accendit ad consulatum mandandum M. Tullio Ciceroni. Namque
in te 'Pleraque nobilitas invidia aestitabat, et quasi pollui consulatum credebant, si eum, quamvis egregius homo
ovus adeptus seret. Sed, ubi periculum advenit, invidia atque superbia posisuere.
XXIV. Isi Tu R. comitiis habitis, consules de Iarantur
M. Tullius et C. Antonius; quod sectum primm opularis coniurationis concusserat. Neque tamen Catilinae suxor minuebatur sed in dies plua agitare ἰ arma Per Ita iam locis opportunis parare : Pecuniant, Sua ut amicorum fide sumtam mutuam. Faesulas ad manlium quem .dam poriare, qui postea princeps hi belli iaciundi E. tempestate plurimos cubusque generis homines adscivisse dicitum mulieres etiam aliquot, quae primo ingeniis sumtus stupris corporis toleraverant post 'ubi aetas tantum
modo quaestui, neque luxuriae, Diodum secerat aes alienum grande conflaverant per eas se Catilina credebat
posse servitia urbana sollicitare, urbem incendere, viros earum vel adjungere sibi vel interficere. XXV. SED in his erat diempronia, quae multa saePe Vi rilis audaciae facinora commiserat. Haec mulier generentque serina, praeterea viro, liberis satis Artunata litteris Graecis atque Latinis doctari psallere saltares elegantius, quam necesse est Probaeci multa alia, quae instru-
25쪽
MLL mi CATILINA.menta Inoriae. Sed ei cariora semper omnia, quam decus atque pudicitia fuit pecuniae an fama minus parcExet haud facile decerneresci lubido sic accensa, ut sae- Pius peteret viros, quam peteretur. Sed ea saepe antehac fidem, Adiderat 'reditum abjuraverat, caedis conscia fuerat luxuria atque inopia praece Ii abierat Verum ingenium ejus haud absurdum posse versus facere, jο- cum movere, sermone uti vel modesto, vel molli, vel procacici prorsus multae facetiae multusque lepos inprat. XXVI. His rebus comparatis Catilino nihilo minus in Proxumum annum consulatum petebat sperans, si designatus oret, sicile se ex voluntate Antonio usurum. Νeque interea quietus erat, sed omnibus modis osidia parabat Ciceroni. Neque illi tamen ad cavendum dolus, aut astutiae deerant. amque a principio consulatus sui, multa pollicendo per Fulviam, effecerat Q. Curius, de quo Paullo ante memoravi, consilia Catilinae sibi prode re Ad hoc collegam suum Antonium pactione provinciae perpulerat 'ne contra rempublicam sentiret cir-
Cum se praesuli amicorum atques clientium occulte habebat. Postquam dies 'comitiorum venit, et Catilinae neque petitio, neque insidia. quas 'consulibus in campo fecerat, prospero cessereri constitui bellum sacere, et
extrema omnia experiri, quoniam quae occulte tentaverat, aspera foedaque evenerant.
XXVII. loiτυ C. Manlium Faesulas atque in eam partem Etruriae, Septimium quemdam ' Camertem in Retrum Picenum, C. Iulium in Apuliam dimisit; prae terea alium alio, quem ubique opportunum credebat. ln- toro Roma multa simul moliri consuli insidias tendere,
Parare incendia, opportuna loca armatis homin1bus βobsidereri ipse cum telo e se, item alios jubere hortari, uti
semper iniens paratique es eni dies noctesque festinare,
26쪽
Samvsτii AziMNA vilare, neque insonuius neque labore seligari. Postremo, ubi niuit agitanti nihil procedit, miratis 'intempesta noe te conburationis principes convocat per M. Porci uin Laecam ibique, multa si unavia eorum questus, docet, se Manlium praemisisse ad eam multitudinem, quam ad
capiunda arma Parare ratu item alios in alia loca opportuna,
qui ditium belli facerent seque ad exercitum proficisci cupere, si prius Ciceronem oppressisses eum suis em filiis multum tacere. )XXVIII. IsiTun, perterritis ac testillantibus ceteris, C. Cornelius, eques Romanus, operam suam Pollicitus, et cum eo L. Varguineius, senilior, constituere ea nocte Paullo post, cum armatis hominibus, sicui satiliatim, in troire ad Ciceronem, ac de improviso dou I suae imparatum considero. Curtiis, ubi Mellegit quantrum periculi
consuli impendeat, propere per Fulviam, dolum qui Par batur en unciat. Ita illi danua prohibiti trantuIII acinus frustra susceperant. Interea Manlius in Etruria plebem sollicitare, egestate simul ac dolore injuriae, novarum rerum cupidam, mi Q. Sullae dominatione agros bonaque omnia amiserat Praeterea quatrones cujusque generis, quorum in ea regione magna opia erat isonnullos ex
uanis colonis, quibus lubido atque luxuria ex magnis rapinis nihil reliqui fecerant. XXII cum Ciceroni nunciarentur, lancipiti m lo per ius, quod neque urbem ab insidiis 'privato comsilio longius ineri poterat neque exercitus Manlii quantus, aut quo consilio foret, satis compertum habebat. rem ad senatum refert, jam antea volt, rumoribus exultarum. Itaque, quod plerumque in atroci negotio solet, semius
decrevit, DARENT OPERAM ONSULEA, NE QUID RESPUBLICA
27쪽
Romano, magistratu maxuma permittitur; exercitum parare, bellum gerere, coercere omnibus modis socios atque civis domi militiaeque 'imperium atque judiciuna suaunum habere aliter, sine populi jussu, nulli earum rerum consulibus est. XXX. Pos paucos dies L. Saenius, senator, in genatu Iitteras 'recitavit, quas Faes ulis adlatas sibi dicebat cin agribus scriptum erat, C. M lium arma cepisse, cum magna multitudine, 'ante diem vi Kalendas Novembris. Simul id quod in tali re solet, alii portenta atque prodigia nunciabant alii conventus fieri, arma portari, 'Capuae atque in Apulia fer i o bellum moveri. Igitur, senati decreto R. Marcius o Faesulas, Q. Metellu sCreticus in Apuliam circumque loca missi ii utrique urbem imperatores erunt: impediti, ne triumpharent, calumnia paucorum, quibus omnia honesta atque inhonesta vendere mos erat. Sed praetores, M. Pompeius Ru
sus Capuam, Q. Metellus Celer in agrum Picenum iisque Permissum, uti pro tempore atque periculo exercitum compararent.' Ad hoc quis indicavisset de conjuratione, quae contra rem publicam secta erat, Praemium sermo libertatem et sestertia cEntum libero impunitatem ejus rei, et sestertia ducenta item decrevereJ uti 'gladiatorias familiae Capuam et in cetera municipia distribuerentur, pro cujusque opibusci Roma per totam urbem vigiliae haberentur, iisque minores magistratus praeesent. XXXI. RUIBU rphus permota civitas, atque immutata urbis faciesci ex summa laetitia atque lascivia, quae diu
tum quies pepererat, repente omnis tristitia invasit -- tinare trepidare neque loco, nec homini cuiquam satis crederes; neque bellum gerere, neque pacem habere; suo quisque metu pericula metiri. Ad hoc, mulieres,
28쪽
saccuseti caricina iaquibus ' reipublicae magnitudine, belli timor insolitus, adflictare sese manus supplices ad coelum tendere iiserari parvos liberos rogitare, omnia pavereri superbiuaritis deliciis omissis, sibi patriaeque di ero. M Catulinae crudelis animus eadem illa iovehat. 'talust Etsi Praesidia parabantur, et ipse 'lege Plautia interrogatus ab L. Paulla. Postremo, dissimularidi caussa, 'aique sui expurgatuli, sicut jurgio lacessiius siret, in senatum venit Tumm. Tullius consul sivo praesentia in ejus timens, seu ira commotus, orationem habuit luculentam atque utilem reipublicas qui, postea scriptum edidit. Sed, ubi ille adsedii, Catilina, ut erat paratus ad dissimulanda omnia, demISso voltu, voce supplici postulare Patres conscripti ne quid de se temere crederent ea sumitin ortuna, ita ab adolescentia vitam instituisse, ut omnia bona in spe haberet 'aERtumarent sibi patricio homini, cujus ipsius, atque forum plurima beneficia in plebem Romanam essent, perdita republica opus esse cum eam servaret M. Tullius ' inquilinus civis urbis Romae. ' Ad
hoc maledicti alia cum adderet obstrepere omnes, hostem atque parricidam vocare. Tum ille furibundus quoniam quidem circumvenius,'' inquit, ab inimicis Praeceps agor, incendium meum ruina restinguam. XXXII. DEIN se ex curia domum proripuit ibi multa secum ipse Oxve quod neque 'insidiae consuli procedebant, et ab incendio intellegebat urbem vigiliis munitam, optumum factum credens, exercitum augere, ac
prius, quam legiones scriberentur, antecapere quae bello usui se i nocte intempesta cum paucis in Manliana castra prosecius ost. Sed Ceuiogo atque Lentulo, laese- IiSque quorum cognoverat promtam audaciam, audat, quibus rebus possent, opes sectionis confirment, insidias
consuli masturent, caedem, incendia, aliaque belli minora
29쪽
2 SA UsTII CATILiNA. Di xi sese rarope diem cum mamo exerciti ad urbem accessuriam. Dum haec Romae geruntur, C. Manlius ex suo numero ad Marcium Regem mittit, cum mandatis bu-jusceinodi: XlII. DOs hominesque testamur, imperator, nos
arma neqII contra patriam cepisse, neque quo periculum 'Thomini faceremus, sed uti corpora nostra ab injuria tutasn ent inui miseri, egentes, violentii Rue crudestia in Aeneratorum, plerique patriae, sed omnes fama atque sortunis, 1pertes sumus et neque cuiquam nostrum licuit, more inserum, lue uti, neque amisso patrimonio, mi-bertim corpus habere tanta saevitia foeneratorum atque Praetoris fult. Saepse najores vestrum, miseriti plebis Romanae, decretis suis inopiae opitulati sunt ac novissume memoria nostra, propter uisitudinen aeris alieni, volentibus omnibus bonis, argentum aere solutum est. Saepe ipsa plebes, aut dominandi studio permota, aut Superbia magistratuum, armata a patribus secessit. At nos non imperium neque divitias petimus, quarum rerum caus,
s bella atque cartamina omnia inter mortalis sunt sed libertatem, quum nemo bonus, nisi cum anima simul,
amittit. Te atque senatum obtestamur, consulatis miseris civibus Megis praesidium, quod iniquitas praetoris eripuit, restituatisci neve elim necessitudinem imponatis, ut praeramus, quonam modo ulli maxume sanguinem nostrum pereamus. .
XXXIV. An haoc Marcius Si quid ab senatu petere vellent. ab armis discedant, Romam suptilice proficiscantur ea mansuetudine atque misericordia senatum populumque Romanum semper fuisse, ut nemorum, quam ab eo frustra auxilium petiveris.' At Catilina ex itinere plerisque consularibus, praeterea 'optumo cuique,
siueras mittit: ' se salsis criminibus circumvenimu
30쪽
21 quoniam factioni inimicorum resistere nequiverit sortumiecedere, ' Massiliam in exilium proficisci non quo sibi tanti sceleris conscius; sed uti respublica quieta foret, neve ex sua contentione seditio oriretur. V Ab his long disereas litteras Q. Catulus in senatu recitavit quas sibi homule Catilinae redditas dicebat earum exemplum infra scriptum.
XXXV. L. Cari LINAM. Catulo ' S. Egrpπla tua fide 8, re cognita, gratat in magnis periculis fidiaciam commendationi meae tribuit. Muamobrem defensionem in novo consili non statui parare satisfactionem ex nulla conscientia de culpa proponere ite crevi, quam, me diu fidius, veram licet cognoscas. Injuriis contumeliisque concitatus, quod fructu laboris industriaeque meae privatus, latatum dignitati non obtinebam, publicam naiserorum
enum meis nominibus ex possessionibus solvere possem, cum alienis nominibus liberalitas restillae suis filiaeque
. OPlis, persolveret sed quod ii O dignos homine 'honoro honestatos videbam, meque salsa suspicione alienatum sentiebam. Moc nomine satis honestas, pro me casu, spes reliquae dignitatis conservandae sum secutus. iura cum scribere vellem, nunciatum ost vim mihi Parari.
Nunc Orestillam commendo, tuaeque fidei trades eam ab injuria defendas, per liberos tuos ' ogatus Haveto.' .
XXXVI. γε ipse, paucos die coinmor; tu apud C.
Flaminium Flammam in agro 'Arretino, dum vicinitatem, antea sollicitatam, armis exornat, cum suscibus atque aliis imperii insignibus in castra ad Manlium contendit. Haec ubi Romae comperta senatus Catilinam et Manlium hostes judicat ceterae multitudini diem statuit, ante quam y sine fraude licere ab armis disced ere, 'praeter rerum capitalium condemnatis. Praeterea decernit, uti