C. Crispi Sallustii Opera quae exstant omnia curante I. L. Burnouf

발행: 1829년

분량: 589페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

101쪽

C. CRISPI SALLUSTII

iuratione; post ubi fide publica J dicere iussus est, omnia, uti gesta erant, uperit; se paucis ante diebus l

a Gabinio et Coepario socium adscitum, nihil amplius scire, quam legatos; tantummodo audire solitum i O vGabinio, Ρ. Autronium , Servium Sullam, L. Vn gunteium, multos praeterea in ea coniuratione esse. Eadem Galli fulciatur; ac Lentulum dissimulantem Coarguunt, praeter literas, sermonibus, quos haber solitus; u ex libris Sibyllinis o rcgnum Romae tribus Corneliis portendi; Cinnam atque Sullam antea; i solertium, cui latum foret urbis potirit 7 praeterea Rab inconso Capitolio illum esse vigesimum n anum, quem saepe ex prodigiis haruspices : respondissent

3. Fide publica. Dodit ei Cicero

fidem publicam, iussu senatus, Sive pollieitus est, reipublicae nomine, ei impune fore, dummodo Verum consteretur.

4. Audire solitum, Saepius audivisse. Totus hie loeus conseratur cum Cic. in Cat. m, 4, qui fidem historici nostri abundo confirmat.

vit antiquorum superstitio mulieres quasdam oracula canere solitas, quas decem Varro suisse dicit. Ignota vero mulier . quae harum una fuisse credita est, Tarquinio Superbo salii di- eunt Prismὶ tres libros Sibyllarum

vaticinia complectentes vendidisse narratur. Qui libri in subterranea templi capitolini cella , per nobilissimos custodes religiose umorvati, in publicis calamitatibus. aut ubi quid Portenti eveniret, consulebantur. In- conso paullo uiato Syllao dominationem Capitolio, quilin libri quoque periissent, alia Sibyllarum oracula ox omnibus imperii vicinarumque nationum regionibus conquisita et collecta, amissorum vicem obtinuerunt. Vide Dionys. Hal. lih. Iv; Gellium I, I9; item Plinium xul, I 3, qui uniundumtaxat librum vendidisse Tarquinio Sibyllam refert. 6. Cinnam atque Sullam ante Sc. regnum habuisse. Cinna Marium exsulem ex Africa revocavit, et cum eo urbe potitus, illam caedibus otrapinis vastavit. Vterque, Cinna et Sylla, e gento Cornelia suerant, Ex qua et ipse Lentulus. 7. Vrbis potiri. Sic dicitur rerum Potiri, cum genitivo; quod non mireris, si resolvas potiri in Potentem esses ut apud Virg. Georg. I, 27rtem latumque Potentem, id est, δε- minum. Sed saepissime quoque dicitur urbe Potiri 8. Praeterea, etc. Vide Cicer. ita Cat. III, 4.

aruvices, e victimarum extis sutura praedicetiant. Tros a Romulo constituti sunt; deinde, ut colororum Sacerdotum, numerus auetus. Ha minori dignitate quum augurea suere, Coo

102쪽

bello civili cruentum fore. α Igitur perlectis literis ,

quum Prius Omnes Signa Sua cognOVissent, senatus

clecernit, uti abdicatus magistratu o Lentulus, item ceteri in liberis custodiis haberentur. Itaque Lentulus P. Lentulo Spintheri, qui tum aedilis, a Cethegus u. Cornificio , 4 Statilius C. Caesari, Gabinius M. Crasso, β Coeparius nam is paullo ante ex suga

retractus) Cn. Terentio λβ senatori traduntur. XLVIII. Interea plebes, coniuratione Patefacta, quae primo cupida rerum novarum nimis bello sev hat. mutata mente. Catilinae consilia exsecrari. Cic Tonem ad coelum tollere;

Pluresque etiam suam operam priva

lis vili pretio lorabant. Sic dieti plerisque videntur, quod hostiam in ara invicerent.Ceterum Haruvicis eamdem esse quam Harioli radicem ani

madverte.

Io. Abdicatus magistratu. Alii Ie gunt, Gaicato magistratu. Et utrum que convenit romanae linguao ingenio. Sed si cum Cortio legimus adia Ius . facilius intelligitur demptum ci esse magistratum, non sponis de Positum ab ipso. II. si liberis custodiis. Rei nobiliores ante iudicium eustodiendi seu magistratibus, seu etiam privatis tradobantur . Libera dieitur huiusmodi custodia, quia sine νωculis asserva hantur. Ideo et Plutarchus vocat

tur apud Livium xxxIx, Is , Tacitum Ann. VI, 3, Sueton. in Vitellio H. II. P. Lentulo intheri. Is Spinther cognominatus est, quia Spintheri cuidam histrioni ore simillimus. Con-sia fuit anno 697 eum Metello Pola, qui alterum histrionem Pam- Philum , mirum in inoduin, vultu

i veluti ex servitute erepta

Plin, via, Ia. Spinther omnes opes consulatus sui ad revocandum exsilio Ciceroneni contulit. In bellis ei vilibus Pompeium, Cudrare interempto, Brulum et Cassium sequutus est, ibi semper visus , ubi ius et liliertas erat. I 3. Aedilis. Errant igitur Plutarchus et Appianus , qui reos praetoribus traditos fuisse dicunt.14. Q. Cornisicio. Ille est qui consululum petens cum Cicorone, repulsam tulerat. Neque hic prastor ilici anno fuit. Nam praeturam inter et petitionem consulatus tempus uliquo linterfuisse necesse eSt. 5. C. Caesari M. Crasso. mingnae enimvero sapientiae fuit, his etiam coniuratos custodiendos dare, quamvis nonnihil suspicionis ad eos quoque Perveniret. Sic bonos et fideiales credere simulando, boum esse et fideles eoegit senatus.

priuetor sitit. CAP.XLVIII, I.Adeaelum tollere. E senatu Pgressus, nocte iam RPPm-Pinquanto . pani orationem habuit Cleoro, Piae lortia ost iu Catilinam et et qua rerum omnium , quae gPSlau

103쪽

gaudium utque laetitiam agitabat. Namque alia hoΙΙi

sucin mi praedae mugis η quum deuimento; ince dium vero crudeli:, immoderatum,)ac sibi maxume calamitosum putabat; quippe cui omnes copiae 4 in usu quotidiano si et cultu corporis erant. Post cum diem quidam L. Tarquinius ad senatum ad duetus erat, quem ad Catilinam proficiscentem ex itinere retractum utebant. Is quum se diceret indicaturum de coniura tione, si fides publica data esset; iussus a ConSule, quae Sciret, edicere, eadem sere, quae Volturcius,

de paratis incendiis, de caede bonorum, de itinere

hostium senatum edocet: praeterea Se missum a M.

Crasso, qui Catilinae nunciaret, ne Lentulus, Cethegus, alii ex coniuratione deprehensi terrerent; si eoque magis properaret ad urbem accedere, quo et Ceterorum animos reficeret, et illi iacilius e periculo eriperentur. Sed ubi Tarquinius Crassum nominavit, hominem nobilem, maxumis divitiis, summa potentia; alii, rem incredibilem rati; pars, tametsi verum exi-Stumabant, tamen quia in tali tempore tanta vis h minis T leniunda magis, quam exagitanda videbatur; plerique Crasso ex negotiis privatis obnoxii , 3 co

Sunt . Populo rationem reddit. Tunc cogi iuvit plebes quanto Periculo cre-νta suisset; cumque virum summis laudibus catulit, quem mox Ob Eu dein causum in exsilium orat eiecturala. Praeaae magis. Praedam magis quam detrimentum sibi ullatura putabat. 3. Immoderatum. Omnem modum execdotis. Scili ct interficere, raPere,

praedari, id plobi non admodum displicuisset; urbem vero incendum, hoc crat ultra modum progredi quianoque paupDribus stam na Parceret 4. Omnes copiue. Omnia 3 itae sub- lsidia, Omnes Opes ut facultat PS. . 5. M usu quotidiano. In iis quibus quotidie utuntur, nempe domus -- pelloeuli et artium instrumenti S. Cultu corρoris. Vestitu. DE liis omnibus consule Cicer. in Cat. IV. 8. 6. Ne - ω rerent. Scilicet Catilinam. Ne ille desponderet animum, quia nounulli coniurati d prehensi fuerant. 7. Tanta Mis hominis. Homo tantis pollens viribus. At vero, iam Pro est ut dominum agnoscat ea civitas , in qua civis est aliquis, quem Ioniendum potius quavi Plectendum Ceu-: Scoiit, vel qui nocentum crEdunt.

t 8. Ex negotiis ρνι, alia obnoxii.l Nempe quos pecunia vel mutuo data, Diuiti eo by Cooste

104쪽

clamant indicem fulsum, dequo ea ro postulant uti reseratur. Ituque, consulente Cicerone, frequens senatus V decernit: et Tarquinii indicium salsum vi deri, eumque in Vinculis retinendum, neque amplius testatem faciundam, nisi de eo indicaret, cuius

consilio tantum rem mentitus esset. si Erant eo tempore, qui aestumarent, illud a P. Autronio machinatum, quo sucilius, appellato ιδ Crasso, per societatem periculi reliquos illius potentia tegeret. Alii Tar

quinium a Cicerone immissum aiebant, ne CraSsus, more Suo, ii Suscepto malorum Patrocinio rempubliacam Conturbaret. Ipsum Crassum ego Postea Praedicantem audivi, tantam illam contumeliam sibi ab CiceTOne impositam. 35

XLIX. Sed i iisdem temporibus Q. Catulus . et C.

vel gratis suppeditata, vel aliis ossietis

Crassus sibi devinxerat, obnoxiosque fecerat. s. De ea re - uti Vrferatur. Coi sulatur senatus voruiuue an salsum iudicium videatur. Io. Frequens senatuS. Senuiores, qui frequentES , id est, muguia nume

m Couvenerunt.

II. Potestatem. Supple indicandi. 12. Machinatum. Coniictum. Nota participium hoc Passive sumturu, quamvis machinor active dicatur. 13. A meliato. Α malo, in causam

vocato. Eodern Sensu usurdatum est

verbum ameliare in lioc Ciceronis Ioeo de Otaciis I, 25r Moendum est etiam, - ne iisdem de causis alii plectantur, alii ne appclluntur quidem. 14. More suo. Narrat Plutarchus , tu vita Crassi, quum Pompeius Pu

saepe, ut Cumar, ut Cicero non nullus cai as tutiquam su indignus repudia-rcui , carum Putrocinium suSciporu

solitum fuisse Crabbum, ideoque magnam sibi apud populum gratiam conciliavisse, quod suae voeis auxilium nulli petenti recusaret.

iv, 3a: Qui labem dicititiaras suas imposuerint. INositam vero dixit, non inustam, quia salsa mutumelia imponi tantum et init ei alicui potest, non inuri et adhaerescere. Quod ad rem ipsam attinet, diait Sallustius, supra XVII: Fuere eatem late qui crederentM.Licinium Crassum non ignarum eius consilii fuisse. Idem narrat Plut. in vita Crassi; huncqne addit Tullio fuisse inimicum , quod crederet ab co subornatum esse quemdam e coniuratis, qui ipsum salso nominaret. Quao inimicitia Du Palam crumperet, impudimento fuit Pub. Crassus, Marcii silius, qui, quod csset philosophiae studiosissimus , ideo Ciccronum vvhemenide diligebat. CAIL XLIX, I. Sed. Hac Particula ad excusandum Ciceronum uti vide-Diuiti eo by Cooste

105쪽

Piso a neque gratia, neque precibus, neque Pretio Ciccronem impellere potuere, uti per Allobroges, aut

alium indicem C. Caesar falso nominaretur. 4 Nam uterque cum illo graves inimicitias exercebant; Piso oppugnatus si in iudicio repetundarum, Propter C iusdam Transpadani si supplicium iniustum; Catulus ex petitione pontificatus 7 odio incensus, quod extretur Sallustius, quasi di retr Hamdo Crasso , veruus an salsa, accepimust. Sed do Caesare compertum est

nulla ratione impelli potuissse Cicer

nem , ut eum inter coniuratos nomianari ies,eret.

a. Q. Catulus. Q. Lutatius Catulus, qui consul fuerat eum Μ. Aemilio Lepido, A. 6763 tunc autem erat

Princeps senatus. Non dubitat. V. CI. De Brosses Sallustium mendacii a guere , quod spectatissimae probitatis virum ad has Pessimas artos, Caesaris perdendi causa, descondisse insimulat r neque enim tale quidquam nam rare Plutarchum, qui tantummodo dieit , in Caesare, Catulum et Pisonem culpam Ciceronis Postea reprehen disso, qui, in vindicando coniuratorum scelere, Caesari pepercisset lotindiciis accusato. Sed amicus Caesari Sallustius eum invidioso crimine pur gare quacumque Ititione quaerit. Et quidem adhuc dubium est an Caesar particeps coniurationis fuerit. Testa, tur quidem, in vita Crassi, Plutarch. hoe scelus Crasso et Caesari nominatim obiecisse Cieeronem in aliqua oratione, quae tam, post utriusque mortem vulgata est, nee

ad nos pervenit. Et ipse Ciesro satis aperte declarat, quid de Caesare sibi videatur,'de Osse. iu 2 At Mero hic noster Mictor Caesar' TUNC qui mulatus , quae cogitarat ido tabulis novis agitur, quas sociis Catilina prom Ferat , tum ea Perfecit, quum rius

iam nihil int res L Verissma Porro coniectura est, Caesarem, Si iPse cum Catilina non e iuraverit, at saltem Catili Das consilia coguovisse, eisque favisse, si coniuratio valuisset, belli civilis spolia erepturum.

3. C. Piso. C. Calpurnius Piso, qui consul fuerat A. 687 . et Postea in Gali a eii oro proeonsul, ut ex Cicerone notum est, ad Att. r. I. 4. Nominaretur. Narrat Suetonius,mP. XVI , Caesarem , anno SAEUEnt . inter coniuratos nominatum suism a

Curio in senatu, et a L. Vettio apud Novium Nigrum quaestorem, sed iudieio ereditum non fuisse. 5. inpugnatus. Scilicet a Caesare. Nam redux E Gallia C. Piso repetundarum reus factus ost, et a Cico ne lum consulo de sensus, ut putet ex Cie. orations pro L. Flacco XXXIX. Piso iudieio liberatus est. 6. Transpadani. Galli trans Padum incolentis, respeetu Romae. De huius

hominis supplicio nihil in scriptoribus reperitur. Nam quod narrat De Bros-Ses, ex Seneca id Ina I, I 6 , de alio Pisone intelligi debet. 7. Expetitione pontiscatus xx quo

tempore una cum Caesare Pontifica

tum petierat. Narrant Onim in Caesaris vita Plutarch. et Suetonius. mortu Μotollo pontifico maximo, DNnrom. non sine prosusissima largitione, POD-tificem creatum osse, Post habilis cla

106쪽

CATILINAIO5ma aetate, maXumis honoribus usus, uti adolescentulo Caesare η victus discesserat. Bes autem opportuna u

videbatur; quod privatim egregia liberalitate, publico

maxumis muneribus grandem pecuniam dehcbat. Sed ubi consulem ad tantum sucinus impellere nequeunt, ipsi singulatim circumeundo, utque einentiundo, quae se ex Volturcio nut Allobrogibus audisse dicerent, magnam illi invidiam conflaverunt; usque eo, ut nonnulli equites romani, qui praesidii caussa cum telis erant circum aedem Concordiae, seu periculi magnia tudine, seu animi nobilitate ' impulsi, quo studium suum in rempublicam clarius esset, egredienti ex senatu Caesari gladio minitarentur. 1 L. Dum haec in senatu aguntur, et dum legatis Allobrogum et Tito Volturcio, comprobato eorum

indicio, praemia decernuntur; liberti, et pauci cxclientibus Lontuli, divorsis itineribus opifices atque

rissimis viris et multum aetato sup rantibus Q. Catulo ct Servilio Isaurico. Id ipso anno coniurationis laetum

8. Ab adolescentulo Caesare. Qui

vixdum XXXVII annos natus, cum Catulo comparatus, adolescens videri poterat. 9. Res mortuna. Ipsa reS OPPOrtunam Caesarem accusandi occasionem praebero videbatur, quod ille, tum egregia in privatos liberalitate, tum magnificentia in publicis muneri-bras, id est, ludis, qua , teste Plutarcho, omnes aeditos superavit. aes alienum grand contaverat, ideoque novarum rerum, et novarum praesertim tabularum, appetens esse cre-desbatur. Voeat autem Sallustius egregiam liberalitatem, quod magis vere Suetonius, profusissimam largitio

nem.

Io. Animi nobilitate. Excelsitate. magnitudine. Eodem sensu ap. Ovid.

Metam. VII, 44 ἔ 2Viui ea nobilitas

animo est, ea gratia formae, Ut tia meam fraudem. II. Gladio minitarentur. Hoc saetum est eo die quo damnati sunt e niurati. In senatu sedonti hoc Caesari neei disso narrat Suetonius cap. XIV. Sed Plutarchus, in Caesare, cum Sallustio consentit. CAP. L. I. Dum haec agrantur. Omnia haec trium dierum spatio gesta sunt: tertio ante nonas di combris, deprehensi et in eustodiam traditi duros coniurationis ; pridie nonas P o

mia indieibus deerota, nonis ver si decembr. coniurati assceti supplicio. Vido Cie. in Cat. IV , 3. Diuiti eo by Cooste

107쪽

servitia in vicis 3 ad eum eripiendum sollicitabunt; partim 4 exquirebant duces multitudinum, qui pre

tio ii rempublicam vexare soliti. Cethegus uutem Per nuncios familiam 2 atque libertos suos, lectos et exemcitatos in audaciam, Orabat, grege facto, Cum telis ad sese irrumperent. Consul, ubi cu parari cognovit,

dispositis pracsidiis, uti res atque tempus monebat, ConVOCato senatu refert, quid de his sieri placeat, qui in custodiam truditi erunt. Sed eos paullo utite

frequens senatus iudicaverat Contra rempublicam se cisse. 8 Tum D. Iunius Silanus, primus sententium rogatus, quod eo tempore 9 consul designatus erat,

de his, qui in custodiis tenebantur, praeterea de L.

2. In Dicis. Vicus est via in ueste, e graee. Otκυς, d0mus, quia sit si es

morum.

3. Eripiendum. So. Ustodia. DO-eet Cicero in Cat. IV, 8. quamvis Sollieitati sint animi egentium atque imperitorum, nullos inventos osso tam sortuna miseros aut Voluntate Perditos, qui non pacem et Otium maluerint. Appianus tamen narrat ipsis nonis aecemlirilius, imum sciaulus de supelleio coniuratorum deliberaret, magnum molum Prope curiam factum esse ab opificum lucta, qui in domos, ubi custodiebantur, irrumpere tentabant; egressumqne seras Ciceronem , sedato tumultu, rediisse in senatum, ut reorum damnationem urgeret. 4. Partim. Id ost, Pars, Seu alii xquirebant. Partim Proprie ost vetus vocabuli Pars accusativus. Pro ad 1erbio usurPati coepit in liuiuscemodi locis, ubi accusativi sensum rotincte Quum amici partim a crucrint me,

Partim etiam Prodiderint. Cic. I ad Q. Fratrem 3. Deinde ad nominutivictiam usum translatum cst ; ut Ilic et in Iug. XL: uuic rogationi partim id est alii in conscii sibi etc. Cuiusna di alia permulta, et in nostro, et in Ci

cerone, exempla occurrunt. Ceterum,

de toto hoc vide Gellium X, I 3. 5. Duces multitudinum. Nota mia titudinum , non multitudinis, quod alium sensum efficeret. Duces multitudinum iidem sunt, quos Liv. III, 68,

turbarum ac seditionum duces Vocat.

6. Pretio. Λecepta ab hominibus

potentioribus, ad turbas concitandas vexandamque rempublicam, pecunia. 7. Familiam. Servos.

8. Contra rempublicamIecisse. Haesormula uti solebat senatus, tibi quod sactum fuerat, quo quietus civitatis status turbaretur. Cuius rei aliud quid exemplum habere si velis, vide Cie. pro Milone v et VI. 9. Quod eo tempore etc. Solebat

Primus sententiam dicere, nondum lectis anni seqvcntis consulibus, PrincepS senatus. Quum vero aderat consul designatus, hic primus sententiam rogabatur, Sive honoris causa, sive quia sa pius et cxsequendu Per suum consulatuin incumbebant, quae senatus anno priori decrevisset.

108쪽

Cassio, P. Furio, P. Umbreno, Q. Annio, si depre

hensi forent, 'supplicium sumendum decreverat; isque Postea, permotus oratione C. Caesaris, pedibus in sententiam Tiberii Neronis iturum se dixerat; quod de ea re, praesidiis additis, referundum cen

suerat. Sed Caesar, λ ubi ad eum ventum, rogatus sententiam a consule, liuiuscemodi Verba loquutus est.

LI. u omnes homines, patres conscripti, qui de

Io. Si deprehensi forent. Suil. hi

nondum in custodiis tenebantur. II. Surelicium sumendum. EOS morte plectendos eSw.12. Pedibus - iturum. Postquam

orationes aliquot in utramque partem habitae fuerant, iubebat mugi,tratus, qui senatui praeerat, discessionen ieri, id est, a sρde sua disced re, et in Eius partem transire, cuius sententiam quisque probabat. Hinc pedibus ire in Sententiam alicuius, nihil aliud ostquam cum Probare; et cimi ipsi non dicebant soni titiam, sed ah alio dictam comprobabant, senatores Pe

rii vocabantur. Vide Plin. Ep. II, II; Cie. ad Att. I, I Q ct 2ο; A. Gyll. vi, x8. - Tiberii Neronis; qui fuit avus Tiberii imperatoris. Ille sei licet, toste Appiano, Beli. Civ. Π, custodisendos mos Censueriit, praesidiis additis nocripi possunt, donec Catilina debella-TQtur, nPgotiumque totum diligentius Perpenderetur; quo secto, tum du-mum ad P. C. rosei cndum ESSo.

I 3. Sed Caesar. Non modo Sit tuus, scd et Murena, alter consul designatias, et multi consulares viri Cie. ad

Attic. xii, 2I supplicio assciendos

C nsuerant. Solus dissenserat Tib. Claud. Nero. Quum vero Caesar, Praetor designatus, sentcntiam dixis- sol, Plurimi senatores magna Caesaris ciPud plebem auctoritato Permoti, vinriti sunt ne severius iudici uiri atrocem Ciceroni invidiam constaret; sollicitique et haesitantes consulem aspici uintiant. Tum Cicero divinam illam h buit orationem, quae est quarta in Catilinam. Qua oratione non bene tamen confirmatis animis, pleri pie, ne excepto quidem fratre Ciceronis, in Caesaris partes abibant: et ipse suam sententiam leniori interpretatione retractabat Silanus: carcerem Scit., non mortem, qrium 'extremum SMP-plicium diceret, i ut ilexisse.

Ιii eo res orant, quum M. Porcius

Cato , tribunus plebis designatus Cic. pro Sextio XX vili), et post dies quin-

quo magistratum initurus, vehementici digna gentilitiae virtutis oratione, sicarios parricidasque Patriae iusto supplicio damnavit. Cuius sententiam Sequutus est senatus. Vide Plut . in Cicerone, Caesare et Cutono Vtic.; Sueton. in Caes. XIV; Velicium H ,

nique gallicum commentarium Cl. V. De MosscsCAP. LI. I. Omnes homines.sulat De Mosses has ossct non easdem modoros, sed cadum etiam verba quae dixit Ca sar. Et quidem narrat Plut . in Catorio , c terrimos quosdam scriptores a Cicerone dispositos, qui signis quibusdam ut notis brevibus, multarum liturarum vim halaentibus, dicta

omnia colligerent; quod initium fuit illius artis, quam stenographiam S

109쪽

rebus dubiis consultant, ab odio, amicitia, ira atque misericordia vacuos esse decet. Haud sacile unimus Verum providet, ubi illa ossiciunt;)neque quisquam

omnium lubidini simul et usui paruit. 4 Vbi intenderis

ingenium, si valet: si loebido possidet, ea dominatur; animus nihil valet. Magna mihi copia est memorandi, P. C. qui reges atquc populi, ira aut misericordia im-

Ρulsi, male consuluerint ;6 sed ea malo dicere, quae maiores nostri, contra lubidinem animi, recte atque ordine Placere. Bollo Macedonico, quod cum rege Perse 9 gessimus, Rhodiorum civitas, xv magna utque

tach mraphiam voeamus. Ab his quidem excipi potuit et Caesaris et Catonis oratio; nec dubium est quin

Sallustius res omnes, quae tum di-Ctae Sunt, apprime cognoverit. Sed verba certe suo modo protulit. Nam

Primo, ex narrationibus Plutaretii in Catone, et Velleii Π, 35, constat quaedam dixisse Catonem, tum laudandi Cleomnis, tum criminandi Caesaris causa, quae hic non leguntur. Adde quod huiuscemodi Perba ,

huiuscemodi orationem dicendo, Sallustius non pollicetur eadem omnia Verba se relaturum. Denique iriis non hic quoque Sallustianum dicendi genus agnoscit 7 Sic igitur statuamus, nos Sontentias Caesaris et Culonis, Sallustii autem verba ob oculos habere. 2.Ab odio-Mac vos. Haec Dein th.

i de Chersoneso imitari videtur:

3. O ciunt. O cere seu obicere dicitur, quidquid ob oculos positum

impedimento est ne alia videamuS

4. I xui paruit. Nemo unquam li-linluti simul et utilitati inserviit.

5. Intenderis ingenium. Ingenii. quasi arcus, nervos intenderis. 6. Male consuluerint. Funesta consilia coperint. 7. Recte atque ordine. Secundum rectum logitimumque ordinem. Haec verba saepius coniunguntur, ut in Cic. pro Quint. via: Si hoc recte atque ordinefactiam Midetur. Item Pro Rine . Λm. XLum: Laudabunt omnes, si recte et ordine iudicaris.

8. Bello Mncedonico. Illo sei licet quod eonfecit Aemilius Paulus, A. V.

586: Quisni uit, iniquit Liv. XLV, 6, incirii per Euroyae Plerumque,

atque Asiam omnem , regni.9. Rege Perse. Dicitur et Perseus, Persei, abi. Perseo s et Perses, Persis , abi. Perses et Perses , Persi,

ubi. Persa Geli. vii, 3 . Hie ab Λomilio ductus in triumphum Romam

eum lilieris, Albae, iussu Senatus, RS- servatus est, et ibi moerore conisectus interiit. Io. Rhodiorum ciuitas. V. Livium XLiV, 24 I XLV, 2o Et seq. Ner tam n Rhodii adversus Romanos arma C PE

runt ; scit, ut ait Velleius I, 9r Firi listimi antea Romanis, tum antita fide Diuitiam by Coos e

110쪽

CATILINAI

magnifica, quae populi romani opibus creverat, infida atque advorsa nobis mit; sed postquam, belluco secto, de Rhodiis consultum est, maiores nostri, ne quis divitiarum mugis, quam iniuriae caussa bellum inceptum diceret, impunitos dimisere. 3 Item bellis Punicis omnibus, quum saepe Carthaginienses et in Pace, et per inductus, multa ne rin iacinora secissent; numquam ipsi per occasionem λδ tulia secere: magis,

quid se dignum laxet, 4 quam quid in illis iuro fieri

Posset, ' quaerebant. Hoc idem vobis providendum est, Pistres Conscripti, ne plus valeat apud vos Ρ. Lentuli et ceterorum scelus, quam Vestra dignitas; neu magis irae, quam samae consulatis. Nam , i dignumeria pro lactis eorum reperitur, Movum Consilium npprobo; sin magnitudo sceleris omnium ingenia cx- superat, iis utendum censeo, quae legibus comparata sutat. Plerique eorum, qui ante mc sententias dixerunt, Composite atque magnifice casum reipublicae miscroti sunt: λη quae belli saevitia, is quae victis acciderent,

meculati fortunam, Proniores regis partibus fuisse Disi sunt. II. Quae P. R. vibras creMerat. Acoepta sei Iiret a Romanis, quos inhello adversus Antiochum adiuverant, magna parte Lyciae et Cariae. Liv. xxXVII, 55. II. In unitos dimisere. Bellum Rhodiis non intulerant Romani; scd datas olim provincias oripuerunt. Leguntur in Gellio via , 3 , fragmout a Pulcherrimae orationis, quam Pro iis habuit in senatu Cato Maior.

I 3. Per occasionem.Data occasione.

14. Mugis quia se dignum foret.

Sic sere Cicero. Pro Raturio Postumo vr Quia deceat vos, non quantΠm liceat Mobis, vectare debetis. Et Vat.

quibus hoc praestabatuν . avra it.

I 5. In iliis sieri posset. Vulgo in illos. Vide nolum uti cap. XI, i r c

oibus.16. Iri u si - rveritur. Si aliqua Poena reperiri possit non minor corum scolere, non recuso quin noMum consilium probotis; id est, recedatis umore maiorum , Pur quum noti licet inori tDvictaro civem mma iura . IT. Sin xsuPerat. Minu calliditas oratoris , qui ex ipsa sceleris magnitudine argumentum petii, quo levior irrogetur Poena , ct atroci illum facinoris in salutem nocentium c H- vertit . I 8. Miserati sunt. Hunc miseratimnis locum egregio tractavit Cic. in Cal. IV, 6. Sed non hoc innuit Cups.

SEARCH

MENU NAVIGATION