장음표시 사용
121쪽
G. CRISPI SAL STt Iriculum ex illis metuit. Sin in tanto omnium metu solus non timet, eo magis refert, mihi atque vobis
Quare quum de P. Lentulo ceterisque flutuetis, Pro certo habetote, vos simul de exercitu Cati Iinue et de omnibus coniuratis decernere. Quanto vos attentius Ri en agetis, tanto illis animus infirmior orit. Si Paullulum modo uos languere viderint, iam omnes
seroces aderunt. Nolite existumare, mniores D stros armis rempublicam ex parva magnam secisse. Si ita res esset, multo pulcherrumam * eum nos haberemus et quippe sociorum atque civium, Praeterea armorum atque equorum, maior nobis eosin, ηδ quam
illis. Sed alia fuere, M quae illos magnos secere, quae nobis nulla sunt: domi industria, foris iusturn imperium, animus in consulendo si liber, neque delicto. neque lubidini obnoxius. *6 Pro his nos hahemus Iu-
I9. Attentius. Intento magis ot firmo animo. Μox Opponet, si Mos languere Miderint. a agetis. De sorte coniuratorum decernetis. Io. Aderunt. Vobis instabunt; adversus rempublicam insurgent. 2I Nolite rxistumare. iecussitat eniostendit sortiter decernendi, admonendo non armis solum, quod quis eredere posset, sed civilibus quoquo virtutibus, ct praesertim libertate in consulendo, maiores rempublicam ex Parva magnam fecisse. 22. Multo Pulcherrumam. Saepe iungitur superIativis, ad vim augendam , adverbium multo, seu longe. Supra XXXVI, multo maxume mise rabile. Iug. IX, longe maxuma Dirtus. a3. Quine - maior nobis costia,
Supra i ηυ τι τοτ', 'Hυ, ω αυδρε Αθηναιοι, ευ ταις των τ Onia lδιαυοιαις, o vυυ Ουκ εςlv. Cuiu)Ioei totius et sententias,et formas dic di, et vim admirabilem in hune Cato nianum, magna ex Parte, transisse vi debit, quisquis utrumque Conseret. 25. In consulendo. in dando negotiis publicis consilio. 26. Neque-obnoxius. Craius lilintra non delicti alicuius ponscientia aut prava rupiditate Obstricta sit. lnonnullos dictum, qui aut ipsi contui. t tionis participes , aut novarum rorini cupidi, libere conεulet e non Pot an Diuiti os by Corale
122쪽
xuriam atque uvaritiam; publice egestatem, 7 privati m opulentiam; laudamus divitias, sequimur ine tiam; inter bonos et malos discrimen nullum; omnia virtutis praemia δ' ambitio possidet. Neque mirum, libi vos separatim )0 sibi quisque consilium capitis, ubi domi voluptatibus, hic pecuniae, aut gnatiae Se vitis; eo fit, ut impetus fiat in vacuum rempublicam. J Sed ego haec omitto. Coniuravere nobilissumi cives putriam incendere; Gallorum gentem insestissumam
nomini romano ad bellum arcessunt; dux hostium cum exercitu supra caput est: aa vos cunctamini etiam
nunc, quid intra moenia apprehensis hostibus 'a f ciatisῖ Misereamini, censeo; δέ deliquere δ ' hominesu dolescentuli per ambitionem; atque etiam armatos
27. Publice egestatem. Respubliea Pauper est; privati, divites; contra quem de priscis canit Horat. Carin. xI ,15 οῦ Hioatus illis census erat br
Mis, Contune magnum. 28. Sequimur inertiam.Damus nos
inertiae ; stultum i quum laudemus divitius, quae sola industria parantur. Opponuntur in vicona laudamus et smquimur, ut Probo et sequor, in hoc Ovidii Mot. vn, Io: ν ideo meliora proboques Deteriora sequor. 29. Virtutis praemia.Scilicet magistratus, imperiit, honoresque omnes. 3o. VBi Mos separatim, etc. Quum quisque Propriae, non publicae utilitati consulat. 3I . In Macuam rempublicam.Tran Ialio a re militari ducia. Impetus fit in remiPublicam, quasi in vacuam de
cst Catil. vostris rapitibus imminet.sic Ι.iv. III, IT: utim hostes supra caPut
,int, aixcessi ab armis et leges femj
placet. Cortius delet cum exercitu, quod abest a ΜSS. quodum. 33. Apprehensis hostibus. Vaeg. Deprehensis. Cortius ex opt. COO. Prehensis seu apprehensio , quod
significantius videtur: nam deprehendere est lucautum opprimere, σπυ- hendere autem. manum iniicere aliiscui. intellige vero non ablativum absolutum; sed qui aciatis hostibus, i. . de hostibus, ut in Cic. pro Cluent. Lxvi: Quid istis hominibus faetum est Stratone et Nicostrato Quaero abs te, inpianice, serMO tuo Nicostrato quid factum esse dicas.
facinus elevat, ut reipsa augeat. Deliquere.- Non erat delictum, sed parricidium. - Adolescentuli.-Ea aetate erant, ut quid bonum . quid malum sit, . dignoscerent. Per am bitionem. Μiram sane ambitionum ,
Patriam incendere , eives trucidare l
123쪽
dimittatis. Nae V ista vobis mansuetudo et miseriCO dia , si illi arma ceperint, in miseriam vertet. Scilicet res aspera est; )7 sed vos noti timetis eam. Immo vero maxume; sed inertia et mollitia animi, alius alium Exspectantes cunctamini; videlicet dis immortalibus confisi, qui hanc rempublicum in maxumis saeΡe Periculis Servavere. Non votis, neque suppliciis ramuli bribus auxilia deorum parantur: vigilando, agendo, bene consulendo prospera omnia cedunt: ubi secordiae te atque ignaviae tradideris, nequidquam deos implores; S; irati infestique sunt. Apud maiores nostros T. Manlius Torquatus bello gallico filium suum, quod is contra imperium in hostem pugnaverat, necari iussit; atque ille egregius adolescens immoderatae fortitudinis morte poenas dedit. Vos de crudelissu
mis parricidis quid statuatis, cunctaminii 4i Videlicet
vita cetera eorum 4 huic sceleri obstat. Verum Pa
cite dignitati Lentuli, si ipse pudicitiae, Si famae Suae, si dis aut hominibus umquam ullis pepercit: ignoscite
g esio, voce. yi Pont. lamen scribit ne, quod Omnes suos Mss. habere docet Cortius. Vertet, pro Mertetur, ut supra conoertit, capite VI, n.' ΣΟ.37. Scilicet res avera est, Sed Mos non timetis eam. Dicetis fortasse rem asperam quidem esse. Sed vos eum non timere. Timetis veri , ct maxime timetis; sed inertia atque mollitia animi cunctamini, expectantes quis
que donec ullus agere ineipiat Sie Tacitus, Hist. I, 55: Ceteri silentio
proximi cuiusqne audaciam σν ctantes. insita mortalibus natura ,
propere Sequi , quae piget inchoare. 38. Surelictis. Supplicationibus, ut Supra, IX , n.' 4. - utiliatribus.
Quae mulieres, non viros, decent. 39. Nequidquam, sic. Vertia quaedam intelli Numidiei refert Gell. I, si in eandem Sententiam, meminratu dignissima: Quia ergo nos a diis immortalibus dirinitus exvectemus nisi malis rationibus Anem faciamus' His demum deos propitios esse aequum est, qui sibi adMersarii non sunt. Dii immortales Mirtutem reprobare, non adhibere debent.
4o. T. Manlius Torquatras. Vide Livium, viii, 7 , hut hoc in bello non galli eo . sed latino, laetum esse
4I. Vos - cunctamini. Argumentum afortiori, euiua Prima Pura est,aPud maiores nostros, est. 42. Videtieel Mita cetera eorum , etc. Ironice. Ostendit ex reliqua eorum vita presenti sceleri excusationem
peti non POSM. Dissili do by Corale
124쪽
Cethegi adolescentiae, nisi iterum 43 patriae bellum secit. Nam quid ego de Gabinio, Statilio, Coepario loquaxῖ quibus si quidquam umquam pensi fuisset,
non ea consilia de reputilica habuissent. Postremo, Patres conscripti, si mehercule peccato locus esset, 44 facile paterer, vos ipsa re corrigi, quoniam verba contemnitis; sed undique circumventi sumus. Catilina cum exercitu saucibus urgeti O alii intra moenia, Hin sinu urbis sunt hostes: neque parari, neque consuli quidquam occulte potest:quo ma gis Pr perandum. Quare ita ego censeo: 47 quum nefario Consilio sceleratorum civium respublica in maxuma pericula venerit, hique indicio T. Volturcii et legatorum Allobrogum convicti confessique sint, caedem, incendia , alia foeda atque crudelia iacinora in cives patriamque paria isse; de confessis, sicuti de manifestisU
reTum capitalium, more maiorum supplicium sume
dum. N43. Nisi iterum, etc. Primum C - thegus patriae bellum feeit cum Μ rio. Vid. c. XVII, n.' II. Ignoscite adolescentiae, ironice dierum extrueso enim se aetatis imperitia tuetur, qui viginti ante acinos, Patriae iam bellum intulit. M. Si-ρeceato locus esset. Si sine certa pernicie aliquid in hae repeccare, id est, minus bene consulere
45. Faucibus urget inle aliquilibri, in fauemtiss unde nonnulli imterpretantum Catilina in faucibus Etru
rias est, et nos urget. Perperam. Faucibus urgere, est aliquem Prem
re et eum lauribus apprehendere. Sie Val. mx. v, 3, 2: Qui pestifera Tib. Graeehi manu faucibus arer
hensam rempublicam strangularma sus non eat. Item Cicero, pro cluenti
xxxi: Quum faucibus premeretur ,
id est, quum vehementer urgeretur.
Hic ergo faucibus urget, translate dicitur, ut Paullo ante, suPra evue est. 46. Alii intra moenia, eici. Idem sere, aliis verbis, Cirem pro Μur. xxxix: Hostis est enim non apud Anienem, quod bello Punico Vari
simiam risum est, sed in urbs, in
foro filii immortales I sine gemitu
hoc diei non potest e non nemo etiam in illa sacrario reφublicae, in φsa.
inquam, curia, non nemo hostis est.
47. Quare ita ego censeo. Hic in-eipit ipsa sententiae pronuntiatio 3 1imul paucis aperit, cur ita renseat. 48. Sicuti ae manifestis rerum capitalium. Censeo supplicium fiumendum de iis qui talia eonsessi sunt, sicuti suini aequum est de hominibus -- minum capitalium manifesto convi-Diuit ipso by Cooste
125쪽
sua imperatorum utque magistratuum vitia sustentu-hut; 4 ac, veluti effeta parente, si multis tempestatibus
4. Sustentabat. Vide not. 8, ad cap. I. II. Non iam viri rei publicae, sed respublica viris adiumento est . nemis ipsi vitiis corruant.
5. Veluti esseta parente. Quasi secunda virorum mater Roma, tandem esseta sit, nec ullos iam possit gignere. Hoc vero, emta Parente, quod Post Bip. dainus, Cortius moin Dot in uno tantum eodico inveniri; et ex reliquis omnibus legit, Meluti Eumeta parentum; sicque interpretatur: sicuti esseta parens sinter parentes sese habere solet. Sed Paulo durior videtur ellipsis. Ceterum interpret omnes de lectione esseta Parentum si De sne disputant, lac luct ullus Πο- dum solvit. Gmnovius ivpud Hav.
coniicit cum voco esseta, subaudiendum esse te estate . quod petit exsoquontibus verbis, multis te es ta-rihus. Sed nihil inde sani elicit, et Post a se ipso damnat. Quid tamen rsi, quam relinquit ille , coniecturam nos sequuti. sic intelligamus: Meluti esseta Parentum te estate; id est equasi patrum nostrorum te est i scu aetas tot magnorum virorum Imrtubus exhausta fuisset. multae deinee Ps te estates virtutibus caruerunt. Et hoc quidem sic intellecto, qui essetaparentum repouere volucrit, ei libenter suffragabimur. - At Vir Cl. in Additamentis, hae reiecta sententia, Sie inquit: ν, Forsan multis e rasse vidcbimur, quod Bipontini. Glareani Riviique auctoritate permoti esseta parente dederimus, quum inS. sere una voce elament, effeta paren- ωm; quod nostri quoque habent, reti
lius suisset Iretionem dissicilem expi nare, et id quidem in nota , hute loeo
adscripta, tEntavimus.Sed fatemur non ita nunc nobis arridere coniecturam.
esseta parentum tempestate. Neque em magis placet secunda Gmnovit sontentia, emta Parentum Mirtutc. Certe urbs Roma est, quae hic esseta; et iam non apta generando, dicitur; nec, quae fuerit mens auctoris, in du-hium venit. Sod primusne an sextus casus sit essetas et quomodo vox ea ad genitivum Romae referri possit; deinde quo sensu iungi deboeat eum altero genitivo Parentum s ea demum quaestio est. Ac primum, ut nunc quidem mihi videtur, Roma hic dicta es meta parentum, eodem modo quos lugurth. LXXIX quaedam Numidiae loea dicuntur nuda gignentium. Vt enim ibi gignentia vocantur quae terra fert, ideo quod similia sui gignendi vim habent; ita hic parentes
nominantur, ut vim habentes Prolem sui similem pariendi. Et attende auctorem plus dixisse, quam si seripsisset, esta Mirorum. Nam si qua civitus parentes generosam prolem daturos non iam Procreat, in ca co te son, ipse virtutum Exaruit. Iam vero esseta nominativum esso arbitror ; hicquo eamdem esse Structuram, quum ex Plunavimus Iug. I, Π. 7 pubi, similiter admodum, nominativus suo Vorbo caret. Sic orationem
instituit, ut i dicer voIuisset: acoemti esseta parentum respubliead,
multis tempestatibias haud sane quemquam Mirtute magnum tulit. Nisi malis ellipsim existimare, quas ita surpleatur: ac Meluti esseta Pinenιum ea fuerit. M T.- eta, vel e eta Pr miscuo scribitur. Cortius dieit suos omnes libros o, non Oe habere. - Ac
Meluti effeta ρarente. A, peruti. Ceteri
126쪽
I 26 C. CRISPI SALLUSTII haud sane quisquam Romae virtute magnus suit. Sed memoria mea, ingenti virtute, divorsi moribus fuere viri duo, M. Cato et C. Caesar: quos, quoniam TCSobtulerat, silentio praeterire non fuit consilium, quin i utriusque naturam et mores, quantum ingenio
LIV. Igitur his genus, y aetas,' eloquentia PTOPoaequalia suere: magnitudo animi par, item gloria; 4sed alia alii. Caesar beneficiis atque munificentia magnus habebatur; integritate vitae Cuto. Ille mutisuetudine et misericordia clarus factus; huic severitas dignitatem addiderat. Caesar dundo,sublevando, igno-
altero miseris perfugium; in altero mulis pernicies; illius facilitas,huius constantia laudabantur. Postremo
6. Silentio Praeterire - quin, etc. Consilium non fuit illos silontio prae
terire , ita ut non utriusque Daturam - uPerirem. CAP. LIV. I. Genus. M. Porcius
Cato, dictus post mortem Vii consis, Pronepos erat Μ. Porcii Prisci, qui censor suit, atquo oli supientiam Cato dictus, hoc cognomen lihoris transmisit. Porcia gens plebeia Brat, Iulia vero patricia. Sod quum nobilitas ex
gestis honoribus eruseretur, non minus emat illustro Cutianis quam Caesuris gentis. I. Aetas. Coniurasinis tempore, natus orat annos XXXm Culo, circiter xxxvH CaeSar. 3. Magnitia. .animi. Magnus utrique ol elatus et Excellens animus. Sic
intelligi debere magnitudinem animi apparet ex Cic. de Ut sic. I, I et 2O. 4. Item gloria. Sullaudi par. Alia alii. Hic, quamvis de duobus dicitur non altera alteri, sed Hia aliis idolieot quia risonentiae notio, nil lectivo alius inhaerens, priueCiPue exprimDnda erat Sie. Liv. I, 21: Imatio deince s reges, alius ulla Pia, ille bello, hic Pace, cloitatem auxerunt
6. Ignoscendo. Indulgent 'm Se praebendo, et milia con ilia suadcu-do, ut erga coniuratos secerat. Hoc verbum Eunhardi, post Cortium, omittit, ratus . opinor, S Per a 'uam. Non tumen idem onauiuo Aiguificut
quod misericordias quae Parcit ipsa quidem reo, quem punire ire tu,t. 6. Nihil largiundo. Nec dando quidquam, nec ullius delicti gratiam saetendo. Latius enim patet verbum largiri, quam ad pecuniau largitiones; hic lue tribus simul antecedontilius opponitur. Graece diceres,
aliquid de suo iure et de sua sontentia libenter remittens, et rebus et homi
nibus se accommodans. - nslurario.
127쪽
CATILINAI 27 Caesar in animum induxerat 3 Iaborare, vigilare; D gotiis amistorum intentus, sua neglegere; nihil deno gare, quod dono dignum 9 esset; sibi magnum impe-xium, Exexcitum, novum bellum exoptabhi, ubi virtus enitescere posset. At Catoni studium modestiae, d Coris, sed inaxume severitatis is erat; non divitiis Cum divite, neque factione cum factioso; sed cum
strenuo virtute, cum modesto pudore, cum innocen- te abstinentia certabat: esse, quam Videri, bonus
malebat; η ita, quo minus gloriam petebat, eo magis
8. In animum induxerat. Secum ipse constituerat. - Vigilare. Translater animum attentum, atque oculos 2Perlos semper habere.
9. Dono dignum. Dignum quod dari lur. Non enim omnia honesto et decore dari possunt; et, ut ait Seneca. de Benes. H, IS: Quaeriam
minora Sunt, quam ut exire a mannis siris deheant; quaeaam acci- 'Mnte minora sunt. Io. Modestiae, decoris, e numtis. In omnibus rebus modum et decus servare, Sod Praesertim mores se roseolere studebat. Seperitas enim, hoe loco, non ad alios sui supra, ubi opponitur misericordiae et manatis-tticlinii sed ad ipsum pertinet. II. Cum innocente. Cum integro et abstinente. Nam et innocentia quoque pro assistinentia dicitur, et opponituraMaritiae. Vide Cie. Pro lege Μanil.
I 2. Esse quam Dideri bonus male-Bat. Aute Sallustium dixerat Aesch.
Μaxima eerto laudatio, nisi maius sit si sed do eodem Catone dieit Velleiusu, 35: Homo Mirtuti simillimus, et Per omnia ingenio diis, quam hominibus, yrmior: qui nunquam recte Iecit, ut Iacere rideretur, sed quia aliter Iacere non poterat; cuique id
solum Wisum est rationem habere, quoa haberet iustitiam g omnibus humanis Mitiis immunis, Semerfortunam in sua potestate habuit. I 3.Eo magis sequebatur. Eo magis gloria eum sequebatur. Sie quidem non est utriusque propositionis idem subiectum. Sed neque omnino desunt huius mutationis exempla. Curi. IV ,14t mugit mortem, quisquis con tempserit s limississimum quemque consequitur sscilicet mors γ Et glorias ni virum iam dieta est ab Sall. supra, III. Μale ergo hie legunt alii ilium, alii illam adsequebatur. In egregia hace dissimillimorum virorum eomparatione, ingenium scriptoris certe mireris; historiri fidem sorte requiras. Μultus est in laudanda Caesaris munificentia Sallustius. At . hercle , iacito fuit Ca sari liberalem esse ex alienis fortunis; qui, quum ex Praetura in provinciam Hispaniam
proficisceretur, aere alieno Obrutus , retinentes creditores, non nisi interventu Sponsorum removit; Suet. in
128쪽
I 28 C. CRISPI SALLVSI IILV. Postquam, ut dixi, senatus in Catonis sententiam discessit, Τ consul optumum factum γ ratus D
etem, quae instabat, antecapere, ne quid eo spatio novaretur , triumviros quae supplicium postulabat,
parare iubet: ipse, dispositis pruosidiis, Lentulum in
carcerem deducit: idem fit ceteris 4 per praetores. Est locus si in carcere, quod Tullianum appellatur, ubi paullulum ascenderis ad laevum, circiter duodecim pedes humi depressus. Eum muniunt undique parietes, atque insuper camera, lapideis fornicibus
multum iactitat, et Catonis seMeritati ita opponit, ut qui ex hoe utruinque
aestimaverit, Catonem non minus fortasse miretur, Caesarem certe maingis diligat. Λι Caesar lamen Patriae libertatem oppressit; oppressae Cato non superfuit. Ex hoc uno iudieavit ambos aequa posteritus. CAP. LV. I. Discessit. Vide not. I 3, ad cap. L. 2. intumumfactum. Vaeg. Utvmtim factu.Sed Corti facitim, ex DintimisΜSS.Protulit, Plurihusque consi mavit exemplis . Satis erit hoe Plauti retulisse, Pseud. I, 2, 52: Nune ad hoc factum est optumum, ut nominc quamque anellem suo. Iam vero mistissima res est, practores, Loni Ominis causa, haec duo verba bonum inmctum, omnibus edictis praeponere solitos fuisse, vid. Suet. ita Caes. LXXXI
in Vitell. xiv ; Plautum in prologo
Poenuli ; unde hoe, OPTvHVM FACTUM manasse non absimilis vero conieci ra fuerit. 3. nitimoiros. Triumviri capitales dicebantur minores quidam magistrulus, quibus cura carceris et suppliciorum mandata erat. Supplicia vero non ipsi, sed per mini Stros , Sume-baut, ut patet ex Valer. Maxim. v,
4, 7. Iidem trihunal habebant ad co-l lumnam Μaeniam . ubi servos et infimae eonditionis homines iudicat,ant.' Cic. pro Clu. xu .
4. Idem sit ceteris. De Ceteris. VCRP. Lia, not. 33. 5. Est locus uod Tullianum v-pellatur. Carcer publicus ab Anco Martio exstructus erat in declivitate collis Capitolini, soro imminens. In hoc, inquit Varro , do Ling. latina. IV , Pars quae sub terret Tullianum, ideo quod additiam a Tullio rege. Huius
loci ingressus est,ubi Paululum ascenderis ad Meoam. et ipse locias circiter auodecim ρed in ultitudinem de ressus.-COrtius, pro ascen ris, legitescenderis, Eodem sensu. Aliqui descenderis 3 male. Nam quum carcer
in declivi staret, quidni ascendendum suerit, priusquam ad depressi illius
Ioel ingressum venires' Narrat Cl. . De Mosses in Tullianum se de- Scendisse , quod nunc est sacellum Sancto Petro n Hetro in carcere
dicatum; Deileque deseriplam ab Sall.
locorum positionem agriovi Q. 6. Parietes. Nempe et ipsi subter, ranei. - Fornices, hoc loco, sunt arcus qui cameram sustinorat, Contignationis vice. Saepe tamen Pro ipsa camera fornix sumitur.
129쪽
CATILINAI 29Hncta; sed incultu, tenebris, odore, foeda atque terribilis eius facies est; in eum locum postquam d missus Lentulus, quibus praeceptum erat, laqueo gulam fregere. 7 Ita ille patricius, ex clarissuma gente
buerat, dignum moribus factisque suis exitum vitae
invenit. De Cethego, Statilio, Gabinio, Coepario,
codem modo supplicium sumtum. LVI. Dum ea Romae geruntur, Catilina ex omni copia quam et ipse adduxerat, et Μanlius habucrat, duas legiones instituit; cohortes, pro numero militum, complet: δ dein, ut quisque voluntarius, aut ex sociis in castra Venit, aequaliter distribuerat, ac brevi spatio legiones numero hominum expleverat, quum initio non amplius duobus millibus habuisset. Sed ex omni copia circiter pars quarta erat militaribus armis in
structa; ceteri, ut quemque CaSus armaverat, sparos 3
7. Laqueo gulam fregere. Illum strangulavere. Notat Cortius morem suisse in ea ero necari, qui alicuius nominis aut dignitatis essent; in homines humilioris fortunae palam animadverti. Vide Val, vix. V, 4, 7; Tu . Ann. III, 5I; Ilist. I, 46. Soddo liis occultum sumi supplicium,
proPler eoniurationis Participes, etiam rico Marium fuit. 8. Consulare imperium. NemPequamvis tunc Praetor, uniea tameneonsul morat. Vid. not. 8 ad e. XVII. CAP.LVI. I. Cohortes, Pro numero milittim, complet. Decem in legiono hortos oriunt, quarum singulae vulgo
militum 4ao , ideoque legio 42oo.
Qui numerus tamen non semper idem mit. Nam legionem sex millium. lcsto Festo, Primus conseripsit Μarius. Ium Vero, quum duo lantum
millia hominum Cutilinae ossent. l duas tamen legiones, id est, oiginti l cohortes instituit, quae scilicet iustumi numerum non habebant, mox Rutomi novis uindique sociis advenientibus,l expletae sunt. s De legione et cohor- tibus vide, seu Nie oorti seu Adam, ἰ Antiq. rom. - Voluntarius. Quνω ultro laetii socium adiungebat. - sociis. Ex iis qui iam ante eoniuratio nis participes erant. Nam frustra Moluntarios intelligi vult Cortius veteres romanos milites, stipendia iam Emeritos , aut iuvenes in delectu non seriptos i quasi deleetum habere potuisset Catilina lὶ socios vero, non coniurationis participes. sed populi
a. SParos. Incertum sitiast huius teli forma suerit. Servius, ad Aen. At,68ae Tettim rustistim in modum Periis
130쪽
13 Oaut lanceas, alii praeacutas sudes portabant. Sed postquam Antonius cum exercitu adventabat, Catilina per montes iter sacere, ad urbem modo, modo in Galliam
versus astra moVere; hostibus Occasionem pugnandi
non dare. Sperabat propediem magnas copias se habiturum, si si Romae socii incepta patravissent. Interenservitia repudiabat, cuius 5 initio ad eum magnae
Copiae concurrebant, opibus coniurationis fretus, simul alienum suis rationibus si existumans, videri Caussam civium cum servis fugitivis P communicavisse.
LVII. Sed postquam in castra nuncius Pervenit, Romae coniurationem puteiactam, de Lentulo, Cethego, ceteris quos supra memoravi, supplicium sumtum, plerique, quos ad bellum Spes rapinarum, aut novarum rerum studium illexerat, dilabuntur: reliquos Catil ina per montes asperos magnis itineribus in agrum Pistoriensem, abducit; eo consilio, uti per tramites
occulte profugeret a in Galliam. At Q. Metellus Celer
Cuius servitii. Cuius enim, hoe lom, ad rem, non ad verba, referri debet.
ut doeuit Priscianus, xum. Sin Mitium autem nomen collectiMum est, quo serpi designantur. 6. Alienum suis rationibus. Suae utilitati contrarium.
7. Cum semissu tiris. Fugitiptis dieitur servus, qui ab heri domo P sugit. Graece, οραπέτης.
CAP. LVII. I. In agrum Pistoriensem. Vbi erat urbs Pistorium, Dunt Pistola, in Etruria. 2. Profugeret. Ipse Milicet et socii. Cortius, perfugerent. In Galliam. Nimirum Cisalpinum. Longius mimitis in Transalpinam erat . quam ut primam eo fugam direxisse eredatur. Beele igitur Cortius reiicit Transa
pinam, quod in quibusdam imitur.
Tecumum. Nonnius: Θara, minimigeneria iacula , a Vargendo dicta. 3. In GaIliam persus. Nempe Cisal
pinam. - In et Mersus Saepe eoniun
guntur. Curi. IV, 7: In meridiem Mersus Arabes vectarit. 4. Θerabat prominem magnas c pias se habiturum. Sic in Havere. et vulgatis legitur. Cortius unius eoiueis a toritate dolet magnas cuias , et
nam pugnandi occasionem, quam hostibus non dedisset, φsum se mox habiturum. Quum enim haec duo vocabula , magnae coρiae, statim recurrant, ea Sallustio addita ille a Litratur. Sed minima haec antiquos
non curavisse, fiat multis exemplis aPparet, Veteremque lectionem Corbianae cotaiecturae Praoiulimus.