C. Crispi Sallustii Opera quae exstant omnia curante I. L. Burnouf

발행: 1829년

분량: 589페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

C. CRISPI SALLUSTII

γ. Opes imminutue; 4 paucorum potentia crevit. Hi m gistratus, Provincias, alia omnia tenere; ipsi inno xii, si florentes, sine metu aetatem agere; ceteros Giudiciis terrere, quo plebem in magistratu placidius tractarent. Sod ubi primum, dubiis rebus, novandi

spes oblata, Vetus certamen 7 animos eorum arrexit. HQuod si primo praelio Catilina superior, aut aeqvn

manu discessisset, 9 profecto magna clades atque C

lamitas rem publicam oppressisset; ο neque illis, qui victoriam adepti forent, diutius ea uti licuisset, quio

3. Plebis opes imminutae. Tanta scilicet uni viro delatu Potestate. 4. Innoxii. Quamquam vulgo innoxius active dicitur , qui aliis non nocet, hic tamen passiva significatione innoxii sunt, quibus non nocetur. Sic Lucanus I X , 894 r . . . . Gens unica terras Incolit a saepo sementiam innoxia morsu. Et Curtius, IX, II:

nequirent regi, in rφam tamen innoxia e utia Sunt. 5. Ceteros. Eos scit. qui ipsorum potentiae obstare potuissent. - Iudiciis. Accusationibus et iudiciorum periculi S. 6. Vbi diabiis rebus, etc. Postquam discrimine, in quo propter Caul. comtunationem respublica versabatur, Oblata est novarum rerum Spes. Ceterum Cortius et multi alii legunt: tibi. . . dubiis rebus novandis spes oblata, quod, eodem prorsus Musu, interpretari potueris: ubi spem habu runt res noseandi, id est, immutandi,

dum dubiae, id est, tu discrimine erunt ; ita tamen, si prius Corvo assenseris diei posse, in dandi . casu ,

ves nisandis rebus , ut dicitur causanooandis rebus.

7. Vetus certamen. Quod semper plebem inter et optimates fuit.

convertit: eodem sensu quo RP. Tac.

siani animum. - Animos eorum.

Antinos plebis; quae notio repeti debet ex iis, quae modo dicta sunt: quo Pt bem placidius tractarent. Nam eorum optime resertur ad plebem, quao Vox Perse multitudinem hominum indicat 9. Aequa manu discetsisset. Sic Tae. Ann. I, 63: Et manibus aequis abScesSum; eodem sensu quo, Miribus aequis,aequo marte. Sed aequo moeria magis proprie dici eum verbis conten- aere, Pugnares aequa manu, Cum verbo discellere , ructu monet Core. IO. Magna clades - rempublicam orere isset. Quia sc., quum ii essent plebis animi, vel relata ves sperata victoria maximam illi multitudinem adiunxiswt. II. Neque illis , etc. Et quicumque sive boni, sive muli, victoriam domum adopti essent, non iis victoria sua diu uti licuissut, quin, id est. lita ut non aliquis potentior defessos Otexsangues opprimeret. Nota vim sin- lgularem verbi exsangues, qMasi qui mullum sanguinis , atque adeo robo Dis inter proelia Di certamina amisissent, ideoque faciliorem praedam ouferrent Potentiori. Diuitiam by Corale

92쪽

CATILINA . 9 defessis et exsanguibus, qui plus posset, imperium atque libertatem extorqueret. Fuere tamen ιδ extra Coniurationem complures, qui ad Catilinam initio prosecti sunt. In his A. Fulvius, J senatoris filius: quem retractum ex itinere parens necari iussit. Iisdem temporibus Romae Lentulus, sicuti Catilina praeceperat, quoscumque moribus aut fortuna novis rebus idoneos credebat, aut Per se, aut per alios sollicitabat; neque solum cives, sed cuiusque modi genus hominum, quod modo usui foret. λέ

XL. Igitur P. Umbreno cuidam negotium dat, uti legatos Allobrogum y requirat, eosque, si Possit, impellat ad societatem belli; existumans, publice privatimque aere alieno oppressos, Praeterea, quod natura

gens Gallica bellicosa esset, iacile eos ad tale consilium adduci posse. Umbrenus, quod in Gallia negotiatus , plerisque principibus civitatium 4 notus erat,atque eos

II. mere tamen. Adumbrato civitatis flatu, ud narrationem factorum redit. 3. A FnDius. Idem narrat Val. Aiax. v, 8: A. Fulo. Mir senatorii o minis,euntem in aciem situm retraxit: iti nem ingenio et literis etforma inire aequales nitentem, in medio itinere abstractum , mortis supplicio ffecit, Praefatus non se Catilinae ilia Ium adpersus Patriam, sed patri ad ersus Catilinam genuisse. 14 Quore modo usui foret. Dum- lm dia illud ad porticiendam rom ultio osset. Alii lcgant: bello usui foret. lCAP. XL. I. Allobrogum. Allobro- 'ges in Gallia Narbonensi, iuxta Rhodanum amnem, degebant. Tune tem Poris Roinuo fuisse narrat Plutarch. ita Cicerone, duos huius gentis legalos , quac tum maxime a Romanis exabatur, Dominiquu dominati an maegre tolerabat. Per hos tentavit Lentulus totam gentem spe libertatis, in societatem belli pellicero . a. Publice pris at que . Et civitatem Allobrogum, Et privat OS. 3. Gens Gallica bessicosa Mori tam sane laudem , et de qua nemo degu-nerasso Velerum Gallorum postcros insimulabit. Ille addere liceat, quod do iisdem nostris maioribus dicebat Censorius ille Cato in Originibi LP raque Gallia duas res industriosissime Persequitur rem militarem et ar- grate loqui.Tertia denique laus ex ipso, quod hic narratur, sexsistit: Gallos semper utilitatem cum frauae co

niunctam a ematos esse.

4. Cloitatium. Sic Crulerus Ex mCIioribus Μss. pro vulg. cioitaliam. Et Varro quidem, de Ling. lat. VlI, 37 , hane ipsam vocem ciuitatium Pru Exemplo biformis rabus Prosert. -

93쪽

noverat. Itaque sine mora, ubi primum legatos in foro conspexit, PerContatus pauca de statu civitatis, et

quasi dolens eius casum, requirere coepit, quem exi

tum tantis malis sperarentῖ Postquam illos videt queri

de avaritia magistratuum , a CuSare senatum, quod

in eo nux illi nihil esset, miseriis suis remeditam mortem exspectare: u At ego, inquit, vobis, si modo viri esse voltis, rationem Ostendam, qua tanta ista mala essu-giatis. u Haec ubi dixit, Allobroges in maxumam spem adducti Umbrenum orare, uti sui misereretur: nihil tam asperum, neque tam difficile esse, quin cupidis

suine facturi essent,6 dum ea res civitatem aere alieno

liberaret. Ille eos in domum D. Bruti 7 perducit; quod1 Orci propinqua erat, neque aliena consilii, propter Semproniam; nam tum Brutus ah Mina uberat. 8

Vmbrenus igitur notus erat plerisque principibus gallicarum ci itatum , et

quibus una Allobrogum ci 'itas. 5. Si Diri esse ooltis. Si animos et sortitudinem Dirortim exhibere Vultis. Nemo nescit virum, Pyr se ot sine adiectivo, saepe Dirum Iortem indi- caro. Sie Liv. I, 4Ir Tuum est, πνιSi Vir es, regnum. Sic Sall. ins. LVIII foeda atque intoleranda piris. Et alia Passim. A piro deducitur Mirtus, quo

Domine comprehenduntur, quae umque dotes Mirum effieiunt.

6. Quin cupidissume facturi essent. Quin pro quod non, quae verba etiam in vulgatis loguntur. Sed quin e cod. Veniri. Rivius protulit, quem postea doetissimi interpretes sequuti sunt. Et a vero quid ni non abhorret quocinon invectum esse ab aliquo librario, cui non satis Planum satisque usitatum videbatur quin . sed quum res in ambiguo est, praeserri debet leetio minus vulgaris, ut quae elegantiori et antiquior esse soleat. Nam verisiis milo non ost librarium aliquem iiii deteriori saeculo, vulgalam notam-l quo sibi vocem reiecisse. mini quUt usitatam adscivisse. Hoc utilem loro elegantissimum ost quing et, si resolvas , idem valet ac quod non , Seu , ut illud non. Eadein Prorsus ratione resolvimus in super. CaPito. 7. D. Bruti. Cui diximus, e. XXV, nuptam fuisse Sempronium. 8. Ah Roma aberat. Plures ms. Roma aberat, omissa Pra Positiori . Sed Priscianus lib. XV: In Meniuntur tamen, n uit,et cum Praepositionihias nomina ciseitatum saePE Prolata, otmaxime uua historicos.Liviris: Venerant et ab Lanuoio Antioque auxilia. Sullust. in Cat. nam tum Hrtitus ab Roma aberat. Cicero modo omittit praeposition ira, ut in epistolis: qtiori

oideo omnes bonos obesse Roma: mo

do addit, ut in Verrem; ab 'xxe ni, Ho

94쪽

. CATILINA mPraeterea Gabinium arcessit, quo maior auctoritas sermoni inesset. Eo praesente coniurationem apstrit: nominat socios, praeterea multos cuiusque generis

innoxios, 9 quo legatis animus amplior esset: dein eos, Pollicitos operam suam, dimittit.

XLI. Sed Allobroges diu in incerto habuere, quidnam consilii caperent. In altera parte erat aes a lienum, studium belli, magna merces in spe Victoriae; at in altera maiores opes, tuta Consilia, pro incerta spe

Certa praemia. λ Haec illis volventibus, a tandem vicit fortuna reipublicae. Itaque Q. Fabio Sangae 4 cuius patrocinio si civitas si plurimum utebatur rem omnem, uti cognoverant, aperiunt. Cicero, Per Sangam CO silio cognito, legatis praecipit, studium coniuratiouis

vehementer simulent, ceteros adeant, bene pollicea tur, dentque operam uti eos quam maIume manifestos habeant. 7XLII. Iisdem sere temporibus, in Gallia citeriore 3

9. Innoxios. Coniurationis non Paditieip S. P.XLI. I. Maiores opes maiores scit. Erant opes ipsius reipublicae , quam Coniuratorum. 2. Certa praemia. Α senatu pro eo iniurationis indicio proposita. Vid. cap. XXX. KVN. 3.Haec illis Momentibus,etc.Quum diu hoe mentse agitassent, tandem secit secunda reipublicas fortuna , ut consilium aperiendae coniurationis e Perent.

4. Q. Fabio Sangae. Hie ab illo

Fabio dueebat originem, qui ob d victos Primum Allobrogas, Allobro

gici cognomen ne Perat.

5. Cuius palmetrio. Id moris suit ut singulas nationes aliquem Romae patronum haberent, sub euius clientela tutelaqua esset universa civitas. Et ius illud patrocinii non ipsius patroni vita definiebatur, sed a patre ad liaberos transibat. Sic inreellum Syra- Cinarum victorem et ipsius deinceps nepotes, Syracusani; Sie Fabium Allobrogicunt et ortos ex ipso Fabios, Allobroges patronos habuere. 6. Cloitas. Vix operae Pretium est. ut in re notissima, monere per ciritatem non intelligi urbemvel inpidum sed universam eivium coniunctionem sub iisdem legibus viventium 3 quo sensu Graeci accipi uut πολιν. 7. MI - manifestos habeant. Vt omnia eorum consilia nota laalinant. CAP. II. I. citeriore.Citra Alpessita, respeetu Romae. Cisalpinam qu quo dieunt.-riteriore. Ultra Alpes. Diuiti ou by Coosl

95쪽

C. CRISPI SALLUSTII

atque ulteriore, item in agro Piceno, Bruttio, Apulia

motus erat. Namque illi, quos antea Catilina dimisErat,

inconsulte ac veluti per dementiam, cuncta simul agere; nocturnis consiliis, armorum atque telorum Portationibus,sestinandO,agitando omnia, plus timoris quam periculi essecerant. Ex eo numero comΡlures Q. Μetellus Celer praetor, ex senati consultu, causSa Cognita,

in vincula coniecerat; item in ulteriore Gallia o C. Murena, a qui ei provinciae legatus praeerat. 4XLΙΙΙ. At Romae Lentulus, cum ceteris, qui Principes coniurationis erant, paratis, ut Videbantur, magnis copiis, constituerant, Ruti Catilina in agrum Faesulanum quum venisset,L. Bestia 4 tribunus plebis,2.In u Vore Gallia. Sic seripsimus post Cortium, Bip. et recentiores Dptimae notae edd. Nam veteres, et

ΜSS. omnes habent citeriore. Atqui, teste Cicerone, in Cat. II, Ia, teste ipso Sallustio, supra XXX, in agrum Picenum, qui est pars Italiae, Pra missus fuerat Q.Μetellus Celer.Cuium vero Μurenam in Transalpina Gallia legatum tunc temporis suisse testatur idem Cicero, pro L. Μurena XLI. innifestus igitur est error librarii alicuius, qui scripserit citeriore, et quem omnes deinceps sequuti fuerint. 3. C. Murena. Is frater erat L. Μurenae, sconsulis designati. Per e, non se, serihi testatur Cori. in ΜSS. 4.Legatus Praeerat.Legatus proprie dieebatur qui consulis , Proconsulis, aut imperatoris, seu in eopiis duce dis, seu in administranda Provincia,

vicem gerebat; gallim, heuienant. Sic in bello Catilinario Petreius Antonio consuli legatus suit; sic Cn. Pompeio adversus piratas bellum gerenti Iegati fuere ad quindecim i Pliat. in Pompeioq, qui illius iussa exsequerentur. Sed et legati quoque nonuu quam dicti sunt, qui paratae provinciae ipsi,

populi romani nomine, Praeessunt, nec ullum supra se magistratum aut imperatorem haborent.

CAP.XLIII. I .AIRomae Lentulus. Narravit modo Sallustius quid calma Romani serct, post discessum Catilinae. Nunc redit ad urbem, et quae fuerint consilia coniuratorum exmnit. Scit. postquam sat multos homines in societatem sceleris pellexisse sibi visus fuerat Lentulus vide eap. XXXIX. eirea finem ; tum constituerat ut, quum Catilina cum exercitu foret in agro Faesulano, L. Bestia uit,unus Hebis in Ciceronem inveheretur, ineumque eoncitati civilis belli erimen conserret a quae L. Bestiae concio urbanae caedis et incendii signum

esse debebat. 2, Constituerant.Nota hanc dicendi formamr Lentulus cum Celeris constituerant Sic Liv. XXI, 6Ozose riux, cum aliquot'princiρibus, P uritur. Et quidem, Lentulus cum celeris, idem est ac, Lentulus et ceteri.

3. L. Bestia. Is, teste Plutaretio invita Ciceronis, creatus erat in mirum

96쪽

CATILINA

concione habita, quereretur de actionibus Ciceronis, 4bellique gravissumi invidiam optumo consuli imp

neret; si eo signo, proxuma nocte si cetera multitudo coniurationis suum quisque negotium exsequerentur.

Sed ea divisa hoc modo dicebantur; Statilius et Gabinius uti cum magna manu duodecim simul opportuna loca urbis incenderent, 7 quo tumultu sacilior aditus

Proximum tribunus plebis. Tribuni vero magistratum inibant die decem I, ris decimo, ut docet Livius, X Ix,

52.4 De actionibus Ciceronis .De rebus quas Cicero gesserat. Eodem sensu Occurrit vox actiones, apud Ciceronem

tum alibi, tum in ep. Io, ad Appium lib. iii: Qua denique facilitate, qua Rumanitate tulit mompeius' contemtionem meam pro Milone, adpensantου interdum uctionibus suis l5. In Diviam optumo consuli impon ret. Invidia et odio publico Ciceronem' eret, quasi, Pulso urbe Catilina, gravissimi belli flammam accendisset. Magna vis est verbi imponeret: praegrave nimirum onus invidia et odium populi. Nec Vero susceptam Ciceronem insectandi provineiam reliquit Bestia; sed mortuis iam coniuratis insectatus ost, ut narrat Plutarchus, Ioco citato. Et ipso Cicero, pro Sextio , V, testatur novos tribunos se bis , extremis consulatus sui diebus,res quas geme-rtat, vexare et labefactare voluisse. Qui Iocus , cum Plutarcho comparatus , abundo confirmat, contra Cortium et quosdam alios. suscipere tunc tempOPoris, non deponere tribunatum L.

Η Slium. - initimo consuli.Putavere nonnulli vorba haec non ex animo

laiidantis, imo suam consuli gloriam Pone detrectantis, esse; nibit enim de arito viro possc diei frigidius. Et qui-dom, quum Brutus, in suo de laudibus Catonis libro, Ciceronem optimum consulem vocavisset, haec ipse Tullius ad Atticum, xv, 2I , scribebat et Hic autem se etiam tribuere multum mihi putat, quod scriPserit optimum consulem. Quis enim ieiunius dixit insemcusΤNeque alibi,in toto hoe opere, Cieeronem Iaudat Sallustius, nisi quod eop. XXXIIuculentam et titilem dixit

orationem eius. Ceterum aequum est

hic animadvertore, historiam scribi , non laudationem; ideo saetis ipsis laudari Tullium; optimumque non

magis honoris causa voeari, quam V

ritatis. Quod nisi esset, quid irriθετου addere Sallustium cogebat Honos ergo illi eonsuli habeatur, quem optimum dixerit vel inimicus l9. Proxuma nocte. Noctem unam x Saturnalibus perpetrandae rei destinatam fuisse tradunt . Plutarchus,

ubi supra, et Cicero in Catil. In , 4 .

Saturnalia autem incipiebant celebrari die xvii. d embris; ita ut pa eis post initum tribunatum diebus, Bestia concionem illam habiturus e sot. Sed quinto eiusdem mensis dio , supplicio assecti sunt coniurati. 7.Duodecim simul opportuna loca. urbis incenderent. Differt de numeroloeorum Plutarchus, in Cimmne . Centum, inquit, viri ad singulas M bis pari s singuli destinat, ut certis intervallis simul adeensa urbs undi suffconstagraret; alii ordinati, qui aquae

97쪽

ad consulem ceterosque, quibus insidiae parabantur, fieret; Cethegus Ciceronis ianuam obsideret, eum vi aggrederetur, alius autem alium; sed filii familiarum,

quorum ex nobilitate maxuma pars, Parentes intem

ficerent; simul, caede et incendio perculsis omnibus, ad Catilinam erumperent. Inter haec parata 8 atque decreta Cethegus semper querebatur de ignavia s ciorum; illos dubitando et dies prolatando 9 magnas Opportunitates corrumpere; sacto, non consulto, in tali periculo opus esse; seque, Si pauci adiuvarent, languentibus aliis, impetum in curiam facturum. Natura ferox, vehemens, manu Ρromtus, maXumum

bonum in celeritate putabat.

XLIV. Sed Allobroges ex praecepto Ciceronis Per Gabinium ceteros conveniunt: ab Lentulo, Cethego, Statilio, item Cassio postulant iusiurandum, quod signatum ad ciVes perferant: aliter haud facile eos ad tantum uegotium impelli posse. Ceteri nihil suspicatites dant; Cassius semet eo brevi venturum pollicetur,

ductus obturarent, et aquam petentes

negarent.

8. Parata. Gladii enim, stupa, Sulphur, ceteraque tum ad caedem. tum ad incendium opportuna, tu Cethegi domum comportata suerant. V. Plutarch. I. c. 9 Dies prolatando. Roma enim prosectus erat Catilina nono die novembris, diemquo incendendae urbi definierant xvia decembris . Itaque Cethego nimium id longum Mideri, et

hanc ei cum ceteris controMersia in

isse ait Cicero in Catil. Iu, 4. Atquo etiam quaeri possit, quomodo tam longa mora cum his congruat, quae Paulo supra dixit noster: caulina in agrum

Faesulanum quum Menisset Ergon

tanti temporis iter fuit in Etruriam Μinime quidem; et ob id ipsum simpliciter dixit, quum Denisset, non statim ut Menisset.Nam aliquot absumi dies neeesse suit, dum Lentulus S eios et adiutores sibi Romae compararet. Et ipse Catilina, vires undique colligendo, Faesulanas copias in sρο- ciem iusti exercitus augeret. Atqui tertia die decembris, vigesimo quarto post discessum Catilinae, oppressa est coniuratio , deprehensique coniurati

Frustra igitur vult Cortius alium diem caedis initio constitutum fuisse deinde usque ad saturnalia dilatum; quum hunc saturnalium diem, iam arato initium decembris, designatum suisso

constet.

CAP. XLIV. I. Celeri nihil stimicantes dant. Conser Ciceronem , in

98쪽

CATILINA

ac Paullo unte legatos ex urbe proficiscitur. Lentulus cum iiisT. Volturcium quemdam Crotoniensem mittit; uti Allobroges, Prius quam domum Ρergerent, Cum Cati lina, data et accepta fide societatem confirmarent. Ipse Volturcio literas ad Catilinam dat, quarum exemplum infra scriptum: u Quis sim, ex eo quem ad te misi, Cognosces. Fac cogites in quanta calamitate sis, et memineris te virum ; consideres, quid tuae nationes Postulent: auxialium petas ab omnibus, etiam ab infimis . a nAd hoc mandata verbis dat: i u Quum ab senatu hostis iudicatus sit, quo consilio servitia repudiet y in urbe Parata esse, quae iusserit; ne cunctetur ipse

XLV. His rebus ita actis, constituta nocte, qua prosciscerentur, Cicero, per legatos cuncta edoctuS, L. Valerio Flacco et C. Pomtino 3 praetoribus imp

xiit, uti in ponte Mulvio a per insidias AIlobrogum

comitatus deprehendant; rem omnem aperit , Cuius

gratia mittebantur; cetera, uti facto opus sit, itangant. 4 Homines militares, si sine tumultu praesidiis

Cat.Iu, 3: Tabellas Proferri iussimus, quae a quoque dicebantur datae, etc. n. Quarum exemium.Eodem senissu, sed non iisdem omnibus verbis r lutum legas apud Ciceronem , loco ei lato: Qui sim , ex eo quem ad tamisi, cognosces. Cura ut Mir sis, et cogita quem in locum sis P mgressus, et oiae quid iam tibi sit necesse. Cura ut omnium tibi auxilia adiungas, etiam in simorum. 3. Etiam ab in D. His verbis indicat, ne servorum quidem operam repudiandum esse. q. Mandata perbis dat. Mandat Vultureio, sed verbis tantum, ut Catilinam interroget quo consilio etc.

Sallust.

CAP. XLV. I. L. Valerio Flacco. Eadem omnino narrat Cic. in Cat. ali, 2; qui Iocus conseriatur. Valerius ille Flaccus a Valerio Publicola regum expulsore originem ducebat. Pro eo habita est Cic. oratio, quae Pro L. Flacco inscribitur. 2. C. Amtino.Ille ex urbe Pometia oriundus, post praeturam in Gallia transalpina C. Μurenas successit. Dein

inde Cieeronis in Cilicia legatus suit. 3. 3μDM. Antiquum, pro Miloio. 4. Ita agunt. Supple e Permittit, quod etiam addit Cortius. Sed glos- .

ssima corte est, et melius subauditur

Pomtinus. homines rei militaris periti.

99쪽

G. CRISPI SALLUSTII

collocatis, si sicuti praeceptum erat, Occulte Pontem obsidunt. Postquam ad id loci legati cum Volturcio

venere, et simul utrimque clamor exortus est; Galli, cito cognito ponsilio, T sine mora praetoribus se tradunt. Volturcius primo, cohortatus ceteros, gladio

se a multitudine dolandit; dein, ubi a legatis desertus est, multa Prius de salute sua POmtitium obtestatus, quod ei notus erat; postremo 3 timidus, ac vitae di iasidens, veluti hostibus, sese Praetoribus dcdit. XLVI. Quibus rebus consectis, omnia ΡrOPere

per nuncios consuli declarantur. At illum ingens cura atque laetitia simul Occupavere. Nam laetabutur, Coniuratione patefacta, Civitatem perieulis ereptam esse;

Porro autem anxius erat, in maxumo scelere tantis

civibus deprehensis, quid facto Opus esset; ΡOCnam illorum sibi oneri, impunitatem Perdundae reipu-

6. Praesidiis collocatis. Atilitibus Ex utraque pontis parte dispositis. Nam eodem , inquit Cic. in Cat. Ira,

a, et msi sine cuiusquam susPicione multosfortes Diros eduxerunt; et ego expraefecturaReatina complures . lectos adolescentes, quorum Uera mior assidue in republicae Praesidio, eum Hadiis miseram. 7. Cito cognito consilio. Pulsch. ct post eum Ilip, delent cito, quod reli- Det Cortius. Tres omnino voces damnat Gruterus: quippe Gallos , noetum, qua proscis orentur, ideo indicavisso consuli, ut depretieriderentur. Nos, talium interpretum Paee,

dixerimus tres voces, non uuam mi

nus . nobis nocessarius videri . Cur enim se tradiderunt Allobroges ruuia ubi impetus in eos iactus est. eoιGilium statim cognoMerunt, id est, intellexerunt; sciebant enim se deprehensum iri. Iam vero si tantum ldixisset Sallustius , cognito conNilio, lquaerore potuisset aliquis an incognitum huc usque, tum demum Cogno . oissent. Addit igitur, cito, ut seiat lector rem eos per so statim intellexisse, non ab aliis didicisso.

Postremo etc. Primo strenue pugnat; deinde salutem precatur; denique Sine conditione se dedititium tradit. CAP. XLVI. 1. Quibus rebus comfectis. Haec gestu sunt ea n Cio, qua est inter secundum Di tertium diciti decembris .

a. Sibi oneri. Scilicet invidiam sa

ctiosorum hominum in se concitatum

iri. Itaque ipses scribit in libro x, de orat. Ir Ei consulatu Moenimus in l

medium rerum omnium certamen at

100쪽

CATILINA

blicae , sore. Igitur confirmato animo, vocari ad Sese iubet Lentulum, Ccthegum,Statilium,Gabinium, item Q. Coeparium quemdam terracinensem, qui in Ap liam ad concitanda servitia proficisci parabat. Ceteri

sino mora veniunt: Coepurius paullo ante domo egre

sus, cognito iudicio, ex urbe Profugerat. Consul Lentulum, quod praetor erat, ipse manu tenens 4 pe ducit ; β reliquos cum custodibus in aedem Conco diae si venire iubet. Eo senatum advocat, magnaque frequentia eius ordinis, Volturcium cum legatis Iintroducit: Flaccum praetorem scrinium cum literis, β quas a legatis acceperat, eodem adserre iubet.

XLVII. Volturcius, interrogatus de itinere, de literis, Postremo quid, aut qua de caussa, consilii habuisset, primo fingere alia,*dissimulare de con

tius qui, Per nos a communi peste δε- ialsi, in nosmetipsos redundarunt. 3. Perdundae reipublicae. In geniativo, quemadmodum in fine cap. VI: Quod conserMandae libertatis atque augendae reiPublicae fuerat. Habent etiam codd. a Cortio laudati, per miliae refublicae caussam fore. De haediversorum casuum coniunctione, videnotam ad eap. XXXIII. Ipse manu tenens. Honoris cauissa , dum ceteros, utpots minoris dignitaliis, custodibus traderet. 5. Perducit. Sc. in aedem Coueor diae , quo senatum advocalint. 6. Concordiae. Pulcherrimum Coniaeordiae templum fuit, in eo montis Capitolini latere, quod forum SPectat. Hoc templum, cuius nunc etiam exstant oeto columnas, initio vovouteondideratque dictator Furius Camillus , ob restitutam, Plebem inter et senatum, concordiam; restauraverat

deinde et ornaverat L. Opimius, post C. Graeehi necem. In hoc templo, quod in media sere urbo positum esset, saepe senatus habebatur. Plura vide in gallicis notis Cl.V.De Brosses. 7. Volturcium cum legatis. Narrat ipso Cicero in Cat. III, 4. se primo Vulturcium sine Gallis, deinde ipsos Gallos introduxisSE.8. Scrinium cum liceris. Scrinium, hoc loco, est capsula servandis gerendisque tabellis seu spistoIis. Cic. pro Flaeeo XLr Tu tum, Flacce, Praetor, communis exitii nuntios cePistis tu inclusam in literis reipublicae ρ tem Prehenaisti I tu periculorum indiacia, tu satatis auxilia aes me et ad senatum attulisti. Quod propter admirandam vim splendoremque verborum huc adscripsimus. CAp. X LVII. Quiri aut qua de causa. Quid consilii habuisset, aut qua de causa habuisset. a. Fingere alia. Sedicet alia quam quas ad coniurationem pertinebant. Diuili reo by

SEARCH

MENU NAVIGATION