장음표시 사용
551쪽
A C T. II. DE ma, τὰ f. neratus seu procreandi sibi sinite tribuit, Vt reti in illa- rvin interitui generat: succiarreret, quae in indiuiduo erant peritura in specie conseruare cuI,Ic propagare'tur. Luanam sini principi ,causis terminis
etiana principia dici possunt, istae sunt, Materialis, subiecit In m quo ri ,rma tienuo producitur , formalis est ipsa eius ratio seu definitiori elliciens nulla proprie est meque enim mutatio ulla proprie edicitur,sed per ipsain aliquid fies est enim ipsa ad effectum via finis generationis causti oprius, proximus est ipsius eminus, nempe compό-um naturam quod gignitur emotus ei est conseru rio speciei. Quod speetat adteriminos eterminus a quo materiit --- livi sumptus , est in quosper generationem transmutatur in aliud, ut cum ex litνno generatu ica nis,li unum dici potest terminus a quo illius generationis at vero term1-nus a clito formaliteris praecise sumptus , dicitur nonens Terminus ad quem dicitur ens : Sicut terminus a
quo corruptionis,est ens, terminus ad quem est,qnens. Vbi illud non ens, qui dicitur terminus a quo generationis,non est intelligenda putii entis negatio , Ded ens in . contrietum seu materia prima inquantum includit ea .rentia a persectientis perens ait m qui dicituriermianus ad quem generationis, intelligitur primo per se compositum, licet etiam forma dici pollit generationis te minus secundario si opter aluid intentus. Vbi nota, cum duplex ille sit generationis terminus, nempe forma, sicompositum formam esse principium, compositum
ro non dici mn um,sed finem eiusdem generasionis. Per illud autem contrositum intelligenda est maxime totalis ilia entitas compositi quae est distincta ab entita
m utriusiue partis separ im conside 4αξ, aliis do
552쪽
2 iratur his de Veritate huius Aristotelici pronun-
ara clati quod habetur i. de orta c. r. Sensu cautelai quae
stionis non est,ati corruptio formaliter sit generatio, hoc enim aperte falsum est εἰ sed an corruptione, mus sequatur temper geneiatio alteritis,ita ut quotiescunque unum corrulli priur, statain aliud necessario generetur.
η Cui dubitati otii viatis fiat, notandum cst corrupti nem senerationen paulo aliter se habere in rebus ina- nimatis, liter in viventibus; nam illorum corruptionem statim sequitur alterius generatio, ut patet in ligno quo in ignem, uertitur Phorum non item, nam ubi animo deperit in corpore animalis non illico succedit noua serjma quae producatum M. certe morietue animali nihil ad- uertimus illius loco gigni, sed tempore interjecto dissol
ra ncque corruptionem viventis equit ut alterius gen
ratio,non quidem statim, sed post aliquod teli pus,&η diante partium dissolutione Notandum praetereaest,c0 ruptionem seu litteritum rei dupliciter conxingere,proo uidem a principio extrinseco, nempe agente contrario a quo aliquid per se corrumpitur , ut cum aqua ab igne,
Mignis ab aere perimitan i Secundo a principio intrinseco, desquidem per accidens, ut chim animal senio conficitur. Illam igitur ut plurimum immediate sequitur alterius generatio, quia propositum agentis est dum aliquid corrum pix, liud uippiam sibi simile producere:hanc ve-- non immediate sequitur altisius generatio, quia non a eperitur ibi aliquod agens quod intendat aliquid sibi si nile producere; sed immediatExintercepi' aliquo tem' poris lapsu ; sicque semper manet verum praedictiun artis
axioma generationem unius en corruptionem alterius: hoc est,ex unius corruptione ait crius generation in se ῖς sequi proxime, vel mediate. ir ineuiu liἱ ei rei na rauis internis flore tutis Us emi materiam miret arma V nia Oxas et 1 o VIII. Ensus propositae quaestionis est,Vtrum in eo temporis Uur m0 nemo quo interit corpus aliquod naturale
553쪽
nem, scitie ad Materiain primam. Ita eni in censent non 'nulli eo in ipse instanti quo substantialis forma deperis ditur, omnia piacle subjecti accidentia deperire mεxque.' alia similia reproduci, sicuti existimant omnes accidcntarias dispositiones requisitas ad intr'ducendam formam
substantialem deperire in eo pis instanti quo ipsa sorinxsubstantialis proaucenda est moxque ipsa priaucta si sane similix ccidentia inibi retullulare. Est autem longe probabilior lententia, non dari eius . modi resolutionem usque ad materiam primamri sed ''
tuta accidentia genito & corrupto communia, tum di- ι-spositiones ad nouam formam producendam introductas remanere. Probatur haec sententia primo quia,sicut 'εεβt molim explicauimus, iam non nisi mediantibus dis sitionibus recipitur in imaterii, imo non nisi earum ri in potestate educitur ex potentia materi : hoc aut non potest intelligi si in eo instanti quo serina 4llaed ritu an uxoria,uniaeque in ipsa recipitur, omnes illo dispositiones iam perierint. Secundo, natura nihils stra molitur, sed niustra lita dispositiones illae, cum a tacidentia corrupto&genito communia interirent , cum
alia eiusdem rationisin plane in ilia reproducenda rent, Vt experientia constat. Adde quoa nsn potest intellig a quonam agente accidentia illa perimantur , quanam virtute iterum producantur similia. Denisiue eum animal interit, pullam animaduertimus mutationem Mo circi eius φ antitatem, uramim imo si se
ibi icta ei irrisin ta porrimanet eadem carisq
554쪽
. cunis Ura ualitates condiaria SVel media , octem
subiecto scia sibili remanente. Vbi motu S ponitur tanquam genu S reliqua vero loco cli Veientiar: est enim alteratio
propriὰ dicta,species quaedam notus, quidein ad qua-ditates pioprie contrarias aut illarum medias licEt tin continsa amutatio in iis etiam qualitatibus in quibus labra reperitur vera contrarietas, non tamen ista mutatio censetur propriὰ alterati , licet aliquo modo ita possit appellari. Praeterea dicitur alteratio fieri etiam ad medias qualitates,in ovaiuli in me cli. lualitat c litabCIC pD1- sunt rationem extremarum e Xenipli Vatia, tepor , si comparetur cum calotes, erit instar fri foris si vero cum frigore conferatur, erit instar caloris.
θα-- Quod spectat ad causas alterationis,efficiens primaria α να-- est agens naturale,finalis est productio forma substanti lissimili substan tali formit agentis. Sic eniri altera tio est ad generationem disi ositio, maturialis est sibiectum .ex quo educitur qualit scilla quae per alicrationem producitur. Denique formalis est ipla ratio seu definitio au
terationis linatis uoci spectat ad terminos, si loquamur de alicratione ut m lacillime umpta , quae fit etiam in il l lilae nullo modo
sunt contraiia, sane quaelibet quali in poterit esse terminus alterationis , cum in hoc din rat haec mutatio a cae eris, quod sit ad qualitatem, siue illa qualitas sit corpo/xea,vi unita,coloricato ,εω siue spiritualis,ut scientia, virtus, e Si autem propriE accipiatur alteratio pro ea
vae versatur inter contraria, diciturque comaptiua, teraninus ad quem erit una ex pri in is aut certe aliqua ex ijs proprie contrari j qualitatibus quae ex primarum temperae proueniunt.
555쪽
cundit in plus et minus participari potest a subjecto . sic calor intendi vel xemitti licitur, quia plus Oc minus calo-Joris in aliqtro subjecto esse potest, ut expeIiencia patet.
Hoc utem si additione vel ab tractione partium gra diralium ex quibus totali, calor tutensius consistix, ut Sieqiventi quaestione constabit Hoc priesupposito quaeritii , an continuari successiva διαβ . . ano ione . qualitates intensionis emissionis capace fl/-- producantur, aut perpetuo seu non interrupto temρο-
ris succellu illarum partes graduales aliae post alias in I iis atoue alijs partibus subjecti ac iuuantiar. In quaqua - . Dio ' stiora quatitor antioluuntur dissicultates. Prima est,num detur aliqua pars formae quae primo tota inui in subje- proclircatur secunda, num detur pars stibjecto primo tot simul alterata:tertia,utrum continuetur alteratio,itaut nulla temporis morula interhipiatuc. in qua in emotus ratione formae; quarta, inbncontinuetur eatim alteratio ratione subiecti, is ut nulla in parte subjecti si- statur motus in bus dissicestati e Matuorsiquenti
bus con 'livioni ous sat .shet Prima conclusio. Non datur prima pars formae quae in i conesis, instanti tota sit nul primo acauiratur. Quia ubi est resti . stentia,ibi necessirio est succcissio, sed cum primum indu et ut minima ars sormar,ostenditur resilientia.Ergo miammasia, suac stiue introducetur. Quo fit ut non de tur prima pars alterationisqu*fit tota simularee mirum, eum incipiat in tenis ira, lassa autem pars temporis poss si assignari quaesit tota simul Secui, daecinclusio. Nulla datur pria pars subjecti L. cvii s . ota simul alterata Si enim detur ex hypothesi minimum
556쪽
i; S xcvNDAg A, set erit, utriam habeat resistentiam,necne. Quod si habeat,cum illud millimum sit continuum , habebit aliquam sui particulam agenti viciniorem altera, cuius cssistentia prius erit superanda, sicque non poterit oxuin simul alterari.
Quod si nullam faciat agenti resis entiam, idem Aci, terit de alio minimo quod sequitur immediatri ac proimi de totum sibie in ininstanti posset alterari,quod repugnate' rientiae. F-os. Tertia 'clusio. Alieratio continuatur sicce suEDG tione similae seu qualitatis quae producitur, ita ut non sit
ullo modo nece si post introductum aliquem gradum formae, vel minimam citrietem intercipi. Non enim estvlla ratio cur post introductam ertam aliquam partem forinae sis atur motus, quam post maiorem vel minorem
partem eiusdem Adde quod absurdum est tunc tempotis subjectum non alterari, cum ipsum agens adsit,nec plus resistentiae tunc temporis habeat subjectum, quam teli pore immediatc praecedenti i arta eo lusio Alteratio continitatur siccessinyra tione subjecti, ita ut postquam in aliquam partem subje-
oi tempore praecedenti utroduista fuit pars formae,nulla intercipiatur mora in qua nihil subjecti miri utet tir, sed continue alia partes subjecti remotiores successive alte- ansur, quia partes illae sunt aequo alterabiles atque
polinque ex hypothesi,ad illas usque ageris natures exuresiam exercere. - miit atur qualitates contrario.
di Alorem frigus in caeteras id genus qualitates, nOec 2 et uas in subjecto vites interdum acquirere nemo nes, ita cit qua tameni tione id fiat controuertitur. Ad uberi rem igitur, 'rustae Praestionis explicanonem , nota
dum est , is uiasistinarim quae silentitatis latii dinem patiantur, nempe quantitas , valitas. locus qualitatis uritudinem dupli
auteram ipsi magis propriani intensionis:Illa rarione par- Maasiis xiiij, subjecti, haec veto ratione partium entitatiuarum ipsius qualitatis sumittit Illa maior vel minor est prout
plures vel pauciores subjecu pines qualitas ψccupax,
557쪽
T Ac T. II. D P hiis τ' a's in aec Vero prout in eadem subiecti parte plures vel paucior lec tractu sentitatiuae persectionis qualitas obtinet. Et clui lem te iac noli de illa praesens quaestio intelligitur. Illud praeterea occurrit obseruaniluni,latitudinem illam intentionis rem issionis sn qualitatibus o liticae uatura &conditione illariam, quae eiusmodi est, ut possint elinmodi qualitates magis vel milius a subjech: participari,
Qd habeant m6dum actuandi subiectum diuisibilύ. od igitur spectat ad solutionem propositae dissicul-a
ratis qui am existimant chim intentii rur qualitas, debi arasti .m liorem perimi, Sc nobiliore in procreari. Sed male quia . . ealor esitorem non extinguit, imo potius fouet dein lenon tollunt difficultatem , quaeri lenim poterit per quid qualitis, quae sequitur,sit alidior ea quae antecessiit Ali j. Voliant calorem primo introductum nullius rei accessione fieri vehementiorem , sed calorem intendi seu augeri 'nihil aliud este quam ipsum magis stabiliri seu consenia ricii subjecto, uo fit ut sortius operetur,caloriamque intensiorem produeat. Venim non videtii probabilis ista sententia, tun quia in subjecto calidiori vere dicitur inaesse Ius caloris quam in minus calido,quod non praestat sola qualitatis maior radicatio in subjecto, quae tantu in facit ut qualitas minus facile diuelli pollit, non vero ut
intensior iit tum quia non potest intelligi in quo consia stat maior radicatio , a quomodo ab agente efficiatur. Quare probabilius alii sentiunt id fieri additione nou , rum graduum sieu partium fraditalium caloris ad priores, gradus, quod est ita intelligetidum , quasi calor e sistens addatur alteri calori mactu minent , velut cum aqua aqua infunditur , sed quod ex eodem subjecto in
quo iam existunt ociores illi gradus alii procreantur, ex civibus unus idemque ni mero intensus calor efiicitur. Quae sententia sic explicata probatur, quia omnis forma' 'ηxendit triperficitiir,ergo ei aliouid additur Proba ero tur eonsecutio, quia perficitur per sam actionem UDeest motus atqui omitis verae actionis ac bysici motus datur Verus 3 resis terminus qui per ipsam producituc Ore clam quainta per verant actionem, verum tum nesnpe alterationem perficiatur, est necesse ut acres
sione ali citius entitatis productae perficiatur. iacet autem subjecti extensio, densitas, quarundatu
558쪽
M S, C P A R., Pn, o Aa disposition tini ad juncta conditio vim caloris acuant, Ita ut promptius, ad maiorem distantiam agat, non tamen nec limitia laoc tir stare possunt ut intensiorem calo irem producat, sed adlivic necesse ut calor ipse sit lanna liter intensior,ut sapra docuimus.
ρ,- imm x ςmt eae majori vel minori ad nixtione contrarij H Glitisium. Pater in qualitati vis habentibus Hintrarium, nempe ca-
ore,frigore &c. Potest etiam aliunde ser trenire, Ut CXma, ori Vel minori virtute aseluis , ut patet in lumine quod aua ju Vel minus producitur,quatenus in corpore lucente anator vel minor est hicis copiaci liquando ex naturali
subjeci i partium eius dispositione , sic his caloris in proximo quam iri remoto subiecto producitur,& plus liseminis in terr parte Solidi redia subjecta, quam in ea us tum obliq; dui taxat respicit,&ignis plus caloris in resupc posta,quam ad latus posita produst cuin enim tym perpetuo sutium, sicci actuiorem sim sursum exerat quam ad latera, ut manifestistima experientia paret; hinc ut id quod supra ignem ponitur iit magis disposit unia concipiandum calorein, luam id quod circa ipsum.
nione mixtilium elei nentorum sub una substantiali for- Iana alicuius mixti,corruptis mixtilium formis: quo sensiuile mixtione dili erat Philo phus c. ro lib. I. de ortu,Vbi definitur ab eodem mixtio , miscibilium alteratorum Vnio Litat enim mixtio ptieesse, formalitvi sumpta, riuatenus estspecies Quaedam generationis sit mixti --o,ne tamen es laurum per obstimus ex care vide- etur Aristoteles,noluit illamvestius dectiore periri uias dispssitiones , cuiusmodi sim iniscibilium corporum mutuus conflictus, alteratio siuie secundum quidu litates Minutatio. eorundem minutatim dissectorum permixtio,
559쪽
permixtio, tandemigrticulari iiii lcmestarium inter permixtarum in vilitatem materiae facta adhaesio, quam mj- mox formae eductio consequitur,& mixti productio. Vbi
nota mixti otiis nomine apud Pityucos Sc ipsum Aristot. ito iant sim ipsam mixti produutionem, ted maxim C prς- --- uiam illam elementorun inter se concertantium altera i ais,f,ν
tionem pes mistionem in ordine ad mixti productio nem intelligi. Cum igitur toto tempore praecedentia es anmixti productionςn elementa inter te agan , aputamen Miq; danstans in quo retusi ementori viri bus ac illis in miluinas particulas dissectis,fit muto illis tum particularum pereuntibus eleia torum sorinis eoi
tinuata adllaesi, cum antea cissent tantum contigua In quo etiam instanti produc triar in haccipi. rateria numero iam una ob contanuationem parti ulli forma mixti, sicque nuxtii; ductis peragitur
QVLAE III. Constat quidem elementa sese tanquam materiam δε ε 3uo mixtis corporibus gignendis accomnIO dare , num,undam vero etiam quoad formas subscantiales in ijsdem insint,pinia. controuertitur. Nonnullis enim visum est elementa non tantum secundina materiam vi clualitates per alterati . nem immutatas,sed etiam secundum propa ias formas in
sed probabilior 3 magis recepta sententia est,elemen ta Hia non actu, Armaliter,sed potestate &secundum qua ,.ι- rlitates temissas in inixto reperiri:ite si videtur sensisse .hi.hila
Aristoteles,quia de coelo c.3. scribit in carne, ligno, si a. milibus ineste potentia ignemin terram;&2. Degenerat. c. 7. elementa Ideo dici in miXto remanere,quia illorum virtutes seu primae qualitates incipio re inanent. Rationes
confirmatur,quia forma naturales nequeuntsinc natiuis proprietatibus rerum natura cohaerere, Atqui istiuae propristates elem to Aim nequaquam in latis repe riuntur, verbi gratia , in ligno reperitur mensus calor mi est proprietas ignis neque summum ligus , quodestitoprietas aquae, cum replignet is i simul in eodein subjecto reperiri : Ergo nec formae naturales eortis demin ipsis reperiri possunt. Adde quod si forma: subitanti ἀ
560쪽
les elementoruine sient acti m mixto , te queretur in ea
dem subjecti parte simul pluresesse formas substanti alas mi inmeribbordinatas, proinde Jue unum bidem times esse multiplicis naturae,verbi gratia,essi simul naturae te restris,aqueae,adreae, heae,quod perabsudum est Carte- rum quia in mixto remanent, ementorum refractae qualitates simul cum ipsorum materi si hinc dicuntur e . ementa virtutei potestate manere an mixto. Quod si obi cias mixtum reselui in elemcura, H cum lignum iii ει utis . acrem, ignem , aquamin cineres dii loluitur, ac proinde ex ipsis actu conitare.Respondeo non esse necelle ut ea in quae aliquid cum alteratione praeuia S physica mutatio- ne di bibluitur, actu in inso praeexstiterint tunc enim actu aesse incipiunt, cum mixtuna corrumpitur. Asa τio I v. Diso a Ras Graeces, Latine temperamentum ex ipsa mix-m,ntu tione nal cItur , elique conceptus seu harmonia, lausu naturae cujulque mixti apta primaru .n qualitatum dii po-pyi' a' sitio,vel potius sunt ipsa primae clualitates certa quadam ratione in m cto temperatae. Neque enim existimamium est temperamentum est quintam qualitatem a quatitor
primis diuersam. Neque etiam prurie est ipsa quatuor primarum qualitatum proportio, Ru mutua Mumanter se habitudo, sed iptan ex quatuor primae qualitates quae
illam inter se proportiore habent. Tι ira Temperamentum in genere duplex constituitur,aliud --uum, temperatum in quo nulla qualitas notabiliter excedit, aliud veris intemperat uni in cluo una vel aliena duae uo- tabiliter excedunt reliquis inter se contemperatis Rur,' temperamemum temperatuin tu iuiditur in Id ovoqi exquisite atque, ut dicitur , ad pondus id quodno adeo exacte edor dictare, ad initiam temperatur. Ita que appelliatur temperamensum a pondus illud in uua uua lata qualitas exuperat, ista si a inest 'innium inqualitas. Temperamentum Veia ad justitiin dicit
ruod ad nataram eius cui competit maxime accommo-atum est in ut nulla qualitas notabiliter excedat caete-