장음표시 사용
651쪽
derentur,tunc reuocantha erunt ad senstriliararetine munia,partim propria,quae sint ipsariam relati inii sun ,-damenta,ut maius is in usu item aequale cinaequale ad magnitudine in sinat le&clissimile ad qualitatem: Atque in
hunc modum soluitur prior pars dubitationis. Quod spe re ad posteriorem partem prςdicis dubitationis, Respo--ur motum esse praesentem tori Rapori quo durat, hide sensui quies semimalori coexistit:Numes si ve- esuri . Giton accipitur,laa eo praecisc&subtiliter,sed accona'
moriuE ad res physica pro ipsa erit multitudine. Quies deniq; no bis meri priuatiue accipitur prosili cessatione motus,sed positive pro ipsa res imi nobilis consistetia I. - ενreMirca prurium obiectum.
in AE IV. CVin error,'ropria laqueia do,sit iudici quod in sensa nullum se potest,easeniis tantum errare dicitur renuas quatenus exiplis potentia superior ad quam pexxi- is, me iudieiivn in morem inducitur. Notand 3 autem est in id. ii sensibile prpprium cujus me sensus dupliciter insiderari,ub. Juvel ab ratione mi lini. Vralbum quatenus colo v m,senum acutum uisenus senu' sum
quatenus saporem,&c VeisAtii sene speciali,ut colo rem album quatenus album,& sic de caeteris Quo posito, Sit prima conclusio Sensus nunquam errat circa sty i. c.η.lu sibile proprium priori modo spectatum Ratio in promptu es , quia nequit facultas extra propri objecti metas excurrem, sicque visu non potest peremere nisi visibile, auditus nonniussit --, M tas fictulum de
Secunda conclusio se risis nonniinquam patrima conat
wnubila proprium posteriori inodo spectatum,' mi
dem error plerimique oritur e 4 alicuius harum trium conditionum, quae requiruntur nobiectus inis i ista percipiatur quale est : Sunt autem hae tres conditiones, Apraecipuae, nempe debita objee 1 distantia, idonea ossam eii- dispositio,denique medium recte dispositum. Sic ratione distantia indebitae quae lasca sunt,apparent nigra. Ra
tione laesi organi ijs itu stilusione oculorum laborant,
652쪽
omnia cruenta apparent Rationem edij qui per vittam coloratum inigentur, omnia vel*t eodein colve affecta conlpiciunt . tis 'eisso. Tertia conclusio. Sensus errat circa sensibile commune non tantum in speciali , sed etiam incommuni si ect i νε tu rum.' quidem quod circa sensibile 'immune in specia
' μην -'i decipiatqr Leonstat multi expersemijs, ut cum lem magni idine velut pedaleii conspicit is i in iudicat . mingentis cujus,am circuli me rei'um , Quod vero irratisi serisbu patetit-
experientia, ut c- Solent quasi pilescentem intuetur, . . cum tamen rapidissimo motu ferratur,item in nauigan- ribus stantes in littore videntur moueri tuna quieuant.
Raeter causis plerasque aduentitias quae imbecilliarem sentiendi faculcitam reddunt, ' sunt ii orbus, funes, desietudo nimia attentum, disti actio, e noli mediocre, unientum aem a re ipsi sibile si tumium vehesne sierit,ut et de mnia c. o. quod exinanilestissimis experieniij
'sin τε Id autem fieri contingit duobus modis: primo ratione licujus qualitatis adiunistae , quae propter sui excessum -- - aedit organum sentius, lecundo rationeapirus pec Iet,quae Ἀ- quia excedit interdit ira lati passivam potentia sensitivae, idcirco illi non medio cliter nocet. Prior naoclus patet in lumine Solis praesertina, quod quia sui reflectione calo-
rem noxa vehemus o um cum Maui r laedit Pisterior etiam modus ex eo staret: huod cibi spe es in- lentionali sint accidentia ea , possint realem immu- tationem , si MUMero
653쪽
O sti propinx, duas diminares complectitur. λ--d si
Quod spestat ad pri'rem. Respondeniuoensis a- lios esse infernos, alios vero externos. H Micuntur qui 'exti insecus apparent seu quoium organa sunt in propa 'tu loci Illi vero otii abstrusi in cerebri cellulis delitescunt:&intra tuor ad immum numerantur, nempe sensus com Iavinis phantasia,aestimatiua,mem riaci vel ad minimum duo, nempe sensus communis, phantasia hi veto com 'muni consensu quinque allignantur, nempe visus, audi
litus,ol si missilistus, tactus inae diuisio omnes sensus complectitur, qui in persectis aniniantibus esse possint, dc a quos omnia semie bigana , qua i vite animus.sblertere rmata sunt,sertinent
Quod erit admiseriorem difficultatem re- ρ πω imus ensem eiusdem appellatinnis, hie exteritum, r
anternum esse cimilem rationis Rudpecile in qui cumque animali, ita ut visius verbi gratia, set facultas viden H.is, iis di sit c julde in peciei in homi ire,equo,leone, ας. Neque q au. obstat quod a diuersis sne cie principiis oria tru ni me-nimi principiorum estic leutium varietas oecificam in effectibus varietatem semper arguit , ut datet in talore
ab altero sibi simili alore in Solis lumine proflui praeserti' eam eiusmodi effectus Joadum sequuntu , fericum, in quo res alioqui diuers cotilentiinit Adimo sensus sequuntur gradum sent endi communem on ii iis animalibus , cpenescitem animalia ita intersnonditarunt iaces autem sivisus diuersis munianti specie si natuiuision disserant , identariis tamen eo
ditionibus multi, diserepant, quae acci dentariae conditiones specificas atra rnalis emta rationem conse Tauntur
654쪽
- δε ordo. Vinque Te vulgatos sensius externos , nempe C visum,audit un,olsae una,gustum,dctas' um,colligituytum ex quin lue generibus rerum sensibilium , thim ex quintupliei sensus organo quod in animali cernitur. Et Aluidem priorum quatior sensuun 'rgana su Q uti
in capite sedes habent, pqstremi vero senses, ii Mem ctus organum propter ipsius necessitatem toto Greme
μμ d. praesertim ordointer illos iari,itiir alter incessitatis, a
=-ας -- ter gignitatis:Ordine necessitatis praecedit tactiis,dgustus,olfactus, auditus, visus a colura vero ordine dignitatis praecedit visus,deinde auditus,tum olfactus, gustus tactu sci caeteros omnes longe antecellit visus: tum ob admirabilem organi fabricam , tum ob nobilitatem
objecti subtilitaten iuUiji praestantisiunx π imodum, ut patebit ex pr siessi m ail. - Mxi let hoc loco quo nam animal no quoque inhalis ei radioissensibus polleatri Cui respondetur praete missa omni contentione pro, silissimis videri hominem tactv excellere, gustu vero omium Mumat, quod protinus ii voeant,siquidi audire lases,apros item canseres sagacius odorari vultures, celirius videret' ees & aquilas, licet paulo aliter hoe vulsari distis odorermine ur Nos e audiria, linx misu, imia sussu,
655쪽
D lex est sensus propositae quaestionis Prior, Uri .... possit fieri syninio debeat necessisti aliquid me- , 'tadium intere pi inter sensun .sensibilciitaut lentibile visu
percipiatur fallem aliquantulum distare debeat a sensi. . . Posterior, an sensibile per se inimediate, hoc est, ν' interuentu specie pollit sensum amicere. Si igitur priori sensis quaestio intelligatur. Responge rumor mus,chi iniedium illud de quo quaeritur positi esse inter-- s
num seu adhaerens ipsi vivent ut cutis in Hori siti Vin se dant infusam meamem seu musculos iere taeniunt seu sistunoam, 't in inter colorenta ocul L Res onde: mus, laquam iterutrox medium in ci ruissensus e pro re solo in his, desiderari, hoc est vel internunt, vel Aternum,ad hoe ut sensibile percipiatur. Vbi per sensibile non ea intelligenda qualitas sensibilis a corpore adsensum propagata , nihil enim repugnat ejusmodi quali,
talem ad organum usque sensus deferri, win eo recipi, tamen ab eodem percipi, ut patet in lumine, nobOdore, sapore,& qualitatibus a stilibus4 sed accipiendum est
corpus ipsum a quo dimanat ejusmodi qualitas,sic enim . corpus luminosium organo visius appositum mn percipitur. Et an probabile est si ipsa corpora sonora,odoriiso, ut sapida ipsis sensuun organis immediates plicove moti sentiri. Tactum inusti, Wiumta, quia eorpus
dum aut sit dum , alia qualitasti Passe bim
eti sensiteri seu organis tactus applicatum percipitur
in sensi doloris aut inluptatis, ut patet experientia. Et sic vi opinamur, istud Aristotelis dictum ex ipsius menidi debet intelligi , nempe sensibile supra sensum positum non sentiri. Posset tamen istud axioma etiam de ipsis qualitatibus patibilibus intelligi secundum illud sui quod in ipso orsano senius receptum est. Nam licet tui a M. oeulos usque diffusum in senus ad auris tyi num per tingens per pipiatur, non tiune secundui' eam sui portion inquae percipitiar in organo,id est, ortio illa dissi luminis quae est in oculo non videtur . nec ea soni porc μ - est in tympano auris a tui , sed pars vicina.
656쪽
REspondetur illud Hae visibile din, quicquid primo . , . per se Videri potest,cuiushiodi sint lumen, Ac color ... z-
quicquid enim videtur,aut quatenus coloratiim,aut qua , tenus luminosum videtur unde ea quae in tenebris cernuntur,ut squamae piscium, ligna cariola, oculi quorundam animalium, ut selium, luporum, item cicindelae ita pilli pretiosi,&c ad lumen referuntur chiaec eram omnia. ratione congeniti luminis in tenebris visuntur.
De utroque igitur isto vistis objecto, luce, inquam de colore deinceps dicenduin est δε quidem prius de lumi ne , est enim lumen natura prius colore, cum lumen sine colore color vero non sine bimine vid i que R., A, Vio V. Nonnihil de lumine,quatenus est coelestium corpo Nauris rum proprietas,dictum est in secunda parte Physio . sis εἰ rarologiae, ubi de coelo, supersunt adhuc nonnullae iaticina Maia momenti dissicultates de ipso explicandie. Prima est,cuid sit. Respondetur non esse formam sub i. Dic stantialem, cum visu percipiatur, nulla autem substantia per se eadat sub sensum: multo minuiesse corpus,quio. eum lumen Arp perspicuum transneeit, duo corpora simul essent, ac cum iti ecto lumini. mento fiat. - .pus,in instanti moueretura neque etiam esse emuxum corpore linianos , alioquin iam Sol perenni fluxu esset taesta exhinos esse semiam accidentalem, ne qualitatem patibilem, ae proinde materialem, sibillim us
mam tamen ac omnium corporearum qualitatum nobi
lissimam. Vbi nota lucem, lumen eise ejusdem plane V2 an speciei Sc naturae,sed appellari lucem,quatentis ei in ipsi s i=,- , ἡ
corpore lucido, lumen Vero quatenus ii medio diffusum Pasiιώ-
in lin re merito Aristoteles bimen quatenus a luce di- in is
657쪽
ue pelluci sui ac transpare sis, Graece διαφανον, id est ,il- lud quod fati torecipit lumen, hoc est, non tantum in CX-
tima superficie, sed etiam iii intimis quibusque partibus, , ita ut aspectu pcuetrari posui: Et quidem istud est pei*ieuum proprie dictum,quod dicitur interminatum, ad di-
sinctioncm perspicui impropriὸ dicti seu terminati,quod
ii' est translucidum,seu quod non se toto recipitiumen, p. Διὶ,-α, ut sunt astra, omnia colorata Notandum autem inca
perspicuum proprie dictum duplex sit , num quod pti pii lumine collucet, lignis in suas aer halterum quoa, alieno,vit ara, 'qua vitrum e quorum illud est semper
illustratum,hoc ea non item, Aristotelem in stipradicta definitione perspicuum lio posteriori modo usurpasi e; cirrare illud idem perspicuum de filii ut eodem capite, quo ii non per se, sed alieno lunaine vilibile est Iure igitur, optImolumen definitur, Achus perspicui quia est forma seu persectio, velitii comple inciatun accident uium corporis eius acidi,quod natura sua potest ii Iustrari., secunda dissicultas est, quale sit uinces, seu quaenam i--s sint luminis pro ietates.Permultae quidem illae sunt,ue- -m rum luetraeciyuae. Prinao,quod sit qualitas chelestis,ide Hie estissime agat, nullo aliatur,in momentis produc esententare qualitat s eminentei complaebitur neundo Mer qualitates materiales videli. maximὸhi 3. naaterialis Tertia habet id proprium sicut& species in,
lentionales, quod interdum refrangatur interdum refle-. etatur: reflectitur quidem oppositu corporis opaci, recta
gitur vero interpositu corporis pellucidi quidem,sed pau- . 'δ densioris, quod nonnihil opacitatis habet. Quarto vim calefaciendi insigniter continoi Q mrio, pura sima qualitas eo, quare penetrat simul iurgatomima Se O,lumenarurifice ratum est, acris duntaxatimidum.
. mi' io, minia lategit , eoque subtracto latent omnia. a. oetiivo i on hisi in extis superficie corporis op es in timent terminat. Tertia dissicultas est , quomodo producax seu tu et M ' invito per medium propagetur a corpore lucido Reseo .ci ' detur productionem lumina seu lucis erra aliouem
658쪽
ΤRAc T. III. D ANIMA VEO ET ' 1 tseri in instant iiiiii quia lux non inuenit in subiecto eo-trarium a quo retardetur, tum quia id ipsi congenion tum dignitas ae praest inti postulat. Non est tamen NPndum interdunt Iecaccidens fieri,ut lux per totum almquod medium seu ratium siccessive producatur, ut si corpus opacum quod illius dia usionem impediebat,pectetenti in Tuccelliue remoueatur, vel si corpus lucidum circa illud corpus opacum successiv moueatur , sicut in Sole qtrotidie contingit , qui quia circa terram successuEcircumuoluitur, non niuiuccelliuὸ varias terri plagas po
test illustrare. Quod si virtute diuina Sol poneretur in medio puncto nostri hemisphaerii, confestim iii eodem instanti per totum hoc hemisphaerium lumen sium quoquo verius diffunderet ruta dissicultas est,quomodo lumen videatur Ciu os
ut satiata , notandum est lumen tribus modis Jectar
posse:primo quatenus est in corpore lucido quo disin '
ditur; seeundo quatenus est iii corpore solido 3 opaco in quo recipitur ac terminatur; tertio quatenus est in medio per quod diffunditur ac propagatur : Et quidem non ethdubium lumen ducibiis prioribus modis oechatum per se videri aeterminare visam,sicque per medium illustratuin videatur,ut eum interdiu Solena ipsum conspicimus:siue per medium obscurum , per quod res lucida solam sui speciem,non vese lucem ditiundit, vesci in oculus ex te nebrose loco lucernam accensam eminus conspicit. Ve N. -
ruin tota difficultas est de luminequaxonus est in medio: et quidem si medium illud occurrente corpore opaeo ' . terminatur,consentiunt semesomnes levisti in isto ni dio videri quid m,sed non terminare viiiii,eo quod Vi-
sus terminetur ab illo corpore opaco, lorato se illustra, to Quod si supponamus medium illud a nullo eorpore terminari , maior erit difficultas. Respondemus tam ea probabile esse in isto casu lumei videri ternat natiue,licerminus perfect , modo tamen ipsum lumen periingat ad oculum , si enim lumen interminatum non pertingat
ad oeulum,non videbitur, eo quod propter sui debilica rem non possit sui speritin adorauum uetrat,
659쪽
Qv a s io VI. Icuti de lumine, ita de colore occurrimi satis grauesi DF..ha. Prima dissicultas est, d sit.Defiititur ab Aristotele α. - λ de anima e 1 .id quod movet pessimum actuina.dei su α sensiliis. .terinitius perspisui in eo . . In priori definitione indieat Aristoteles eolorem alio motio immutare perspicuum seu medium quam suceni:
haec enim facit ut perspicuum sit actu perspicuum; ille ve- o supponit quod perspicuum sit actu tale ut possit illud
mouere,hoc est,im miluone specierum immutare Inpo-. seriori significat Philo phus aliud discrimen inter Iu- cem colorem,quod lux non in furerficie modo', sed in intimis partibus praesertim medi j sit aspectabilis , eolor autem in superficie duntaxat videatur, quamuis non in O. - sola superficie insit. Ex quibui colligere est ex e Α-
T ristotelis colorem non esse lucem , ut plerique arbitrati 'si' sint , lumen enim per se solum risibile est: at color non nisi per lumen, uir, quia non'potest sit speciem propagaret eris edium quod non sit actu perspicuum fit auarem medium actu perspicuum beneficio luminis Deinde
lumen in corpore perspicuo,at color in solo corpore op Corecipitur. Praeterea colores sunt inter se contrarij,at . . Vero lumini proprie contrarium nihil Dentove remita Iumine colores non remittuntur,sed tantum nunt obse riores. Non est tamen diffitendum pro varia luminis,s flexione&obiecti dispositione varios colores apparentes. oriri,qui nihil sunt quam ipsa lux reflexa: At non idem sentiendum de veris donatiuis coloribus qui subtracti remane dicetis anquain sine luce videantur,mue -- cessatia est,non tantum ratione medij, ω id est,non tantilinae edius verbi gratia,sed etiam e amisi, loripse debet illustrari ut videri possit. Caeterum ex his Ut is 4 omnisus haec paulo accuratior eoloris definitio potest e- ρ lici, ut dicaturi, Qualitas patibilis in corpore teramnato vim habens immutandi perspicuum actu. 'LDis ah Secunda dissicultas,quotuplex sit color. Respondeturus meis, olorum alios iaci extremos , alio medios. Extremi
660쪽
mr duntaxat, cando es nigror quomi, ille risior est,quia magi sectilit ad lucem a qua colores degenerant, litesvero deterioris conditionis i vi let u esse alterius priuatio, licet sit velum ens exim per se moueat visu. Medis vero pene sunt ii numeri, licet non omnes inter se specie distincti , hae vero sex praecipuae eolorum species numerantusi, nempe flavus,ruber,purpureus, viridis, ceru
lςus usicus ex luibus uus ad albedinem, fuscus ad iii Netainem propius ac si reliqui vero utrumque exue 'quies media ratione pacticipant. Quomodo ex id hos via; M. reliqui omnes reser vitur; vide as udiui Scalig. exer 3iα --, disto, ubi nota medios olores non tam participationis Quam negatio te extrimotum appellari,sicu, rre ab extremis. Quod et spectat admixtos color is qui fiunt a pictoribus , probis se est interdum species, imterdum vero accidentario S secundum magis claminusta illum ab iis differre ex quibus componuntur. . Tertia dissicultas est undena oriantur colores. SanEhςcs disia ride origine coloriquςstio dubia semper fuit nec hactenus Grinis, satis explicata In generequidem dici possunt prinopia μ'
colora eslic uiasile in duplici di Venti', quaedam re
ubi per lumen intelligitur coni nita numinue corp iquedam lucidia siper opacitatem, O α eripierit: in 3M in qu litate 'usi cor rure nitatis extemperie
cundati in ut plurimuin oriuntur. Exqvibus missime est ne, laselos, neque elementa secundum se, sed olas eaque omnia mixta debere se colorata. Quod vero pe- φνω-ι stat ad speciales causas variorum colorum a nullae certae cuna ac determinatae possunt alsignari, cum, iidem speei co-- Iores ex contrariis causis , S contrari ex eadem specie causa saepenumero nasci videantur. Quo fit ut in corporib.
eiusdem 'ecie , imo in uno eodemque corpore partes reperiantur non inora diuersis , sed omnino contrariis coloribus affecta , ut patet in marinore diuersicoloris, cuius tamen idem apparet in omnibus partibus tempera- meatum. E contra Repenumero in corporibus diuersienaturae idem planEcolo certiitur,ut in osse,niue, aride,&Qin coruo,hebeno,pice, nigredo: in quibus tamen Mors sunt omnino temperamenta.