Summa philosophiae quadripartita, de rebus dialecticis, moralibus, physicis, & metaphisicis, authore fr. Eustachio à Sancto Paulo, ... Tomus prior. Duas priores partes hujus summae continens. Cum duplici indice locupletissimo. ..

발행: 1647년

분량: 902페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

631쪽

TRA*τ. II. D ANIMA VEGET 'I ' laesione sensu perceptioriundus. Sensus autem ille quo i, -- hercipitur laeso eiusmodi , intactus praesertim:

essiti lotis promima,lisio. arm muro horum consistit, nempe vel iii diuisione, aut in rem distractione continui, ut cum qui ense seritur, 'eli excelsu qualitatis tactilis violanter ec repent in

QR rca re irationis duae sunt partes inspirati , qua 'a' 'o uroitu iratio quiem tur Attrahitur situ per tu teriam vocalem tententu diaphrmnia' a i

Fuix autem non quidem omnibus,sed quibusdanianim. libus indita respiratio, tum ut cor uberiori spirituum co pia,& nimio calore aestuans refrigeraretur, tum 'trum animales spiritus attr icta birit*ali hac subitan tia imi

nihil instaurarentve Secundo quaeritur, an motus ille respirationis sit na ae tu alis syo ni titis. Respondemus illum partim esse Iazzz

lem Veia tu quia sne illo vita seni xiii x,tui 'πιὴν puis io is io a qua pes et res iiii vix non*st arbitra-i Ha,tum quia vix fieri potest ut quis' mitradim ivsque spiritum inhibeato Est igitur ino usirς - -

naturalis,& secundum quid voluntirius 'Tertio quaeritur , quibusnam animantibus respiratio . γβαφια conueniat e Respondetur is omnibus d . quidem solis, quibus iam quibus natura pulmones indidit , in iis enim est maior no milui caloris,& spirituum copia,ideoque respirationem ab se *rant. earistoteles multo negatpisces,

632쪽

ventriculus ori proxime tali rearata in quia vix e 'hea' ri potest quomodo possint ab aquis aerem respitare loco

tarmen respiriationis aquam admittunt ore S branchus, . sicque viscemim calorem temperant. s Caeterum cluae pulmonem habent pene exanguem ris , in nimis fungosum,ut bellua marinae, terrestria quaedam animalia, qua temperamento sunt valdi frigido minu S. frequenti respiratione egent, quia ubi eorum pulmo az- rem sive imbibit,diu ab pso refrigerari possimi absqu. iovi aeris accessu.

Pelaςultate accrescense

Voniam quae de ipsa facultate accrescendi quarti posituit,partim ex iis Maeiacultatibus animς - neratim supra ditaruimus,partim ex iis quae de ipsiu. ebi proprio,nempe secreti 'ne dicthri semus, facili nego-

in possint e mlicari i

his disputationem instituemus r ' - 4 iὰ Aristotele i de gener c. s.imotus ad quantitatem:

item praeexistentis quantitatis additamentum. Explica, ius a recentioribus describitur in hunc modum,mutatio. secundum quantitatem,qua identi numero vivens e minordin imperseeta quantitate perducitur ad maiorem ac naturae debitam Est autem huius operationis vitalis im: ' ciens praecipuum ipsum vivens,substantiale agendi primcipuum a Minis imentale calor naturalis,obiee u seu' tena eum qualii est quantitas,finis est persei, vilitati operatio, euiusa vitia molam si bi debi Gi conatiuiupisti.rilis e res inanis uit Enomia quam augmentim

633쪽

RA ex. II. DE Nisa A Us et os ab isto genere augmenti differt viventi tun accretio in tri . bus prae sertim: ptimiim quod aqc fiat per intus susceptio- oiem,dmnde ab extrinsemidemque secudum omnes pase,

re etiam adpenitissimas vi ue:at illa improprie dicta 'eretiosa per iuxta positionem in eris,ab extrinsec- v, sicundum illam tantiam partem cui appomtur materis Sit autem in hune inodum accretio Vbi Anguis pς votas capillares in singulas partes deuestiis est,tum a vi, cinis panibus per exiles meatus,quos vocantporos,exes pitur, ibique in substatiam carnis sanguineus ille humor

conuertitur,sicut, quae uis ali in eluitia substantia in eius naturam transmutatur, intra cuius exiles poros continetur: sicque alimentitia illa parte aliisq; novis subindemii vatione continua additis , si plus ex alimento substantiae . coparetur quam effluat E corpore,simulac nutririri crescere dicetur vitrensi sin vero tantundem accedat quanta

quotidis deri sthim ista adgeneratio siet, non vero ac ψctio totius vii itis vivens ipsi nutriti,no vero cres re dicetur: Ubi noti non Quamlibet quantitatis aequisitiones dici propri accretionem , sed eam tantum re quam maiorem totius corpis is molem acquirit vitans; - - lioqui vivens dici posse toto vit tempore reseme. uri si quis attentyrem examinet,videbit ubicunque fit ady-neratio,fieri simul acquisitionem quantitatis,cum omnis alimenti portio,quae per adgenerationem comparatur, sit quanta:quia tamen quantitas non tantum specie, aut ge- , '

itere,sed etiam re ipsa differt a substantia hinc fit, ut ac cretio omnis non tantum formaliter , sed etiamr dixei di at si adgeneratione quam comitatim

selidae,alia heterogeneae,alii; homogene AEltimo - . - te notabiles, aliae exigui, dubitatur virum omnes illae partes Vere incrementum capiant: qua de re quid verosi milius nobis videtur tripli ei assertione declaramus. r. Frum Prima assertio Omnesia cuiuentis notabilis ma-

634쪽

i TERTIA PART PHYsICA tum capiunt, licet non aequaliter:cum adiae tardius, aliae celeritis, aliae prilis, alia posterius augeanitar nec adhuc aequaliter secundum omnes diniensiones; sed maxime secundit in longitudinem. γα. Is Secunda assertio. Omnes partes vivetis etiam minimet solidae, quae poris carent,vere possunt dici augescere, inquantum ex ipsarum quantitate, portione lubstantiae adgenitae per continuationem fit una maior quantitas. D Ysri ρ Tertia assertio. Non omnes partes viventis crescut per intus susceptionem , sed eae tantum quae sunt porosae cnotabilis quantitatis. Illae enim partes per poros succulm

alimentitit: in intus suscipiunt seu attrahunt: at vero par '. tes exiguae, qua circunstant poros, quaeque poris carent per iuxtapossitionem lan adiunelionem nouae materia: 'augescunt: id autem minime obest quo minus totum Vivens dicatur crescere per intus susceptionem GaeterUm nota nullas esse partes notabilis quantitatis quantumnis

selidas in vivent quae poris careant cuius rei fidem ciunt extremitates ollium in quibus apparent foramina humore pingui oppleta. . '

Virum accretio si moim continuin i

DImliari Cansiis propositae quaestionis est: An aceretio quae sit in 'η si δε no quoque poro partium viventis per se sumpta sit ' ς continuari successiva, non vero instantanea, ut quidam arbitrantur ... Cuius quaestionis difficultas nascitur ex alia difficulta-

re,an Videlicet adgenerati , cuius comes est accretio, successuih fiat,an vero in instanti. Qui enim existimant auenenitionem illam non continue seu successue, sed diicretesper momenta fieri, consequenter arbitrantur ac . cretionem non esse continuam: Qui vero contra censent, ad generationem fieri successiuὰ continue codem modo accretionem fieri arbitratur. Quare quid tum de adgeneratione clim te aecretione prosabilius tenendum ut, dupli ei conclusione statuemus. c

zis Prior concluso Ad teneratio fit continuEae siccessitaλ

Probatur,quia nulla clatur prima pars materiae alimenti- rix in quam simul ruta introducatur serina rei quae nu-

635쪽

TRACT. II. D ANIMA VEGET tritur: non enim sorma substantialis intromittitur in m teriam nisi adhibitis praeuiis dispositionibus atqui nulla Tanta est portio alimenti quantuitis exiet ua,quae non silcccisive' ratione partium alteretur seu disponatur,ita ut particula Vicinior semper pritis disponatur quani remotior. Ergo transmutatio illa substantialis subitantiae alimentitiae iii dbstantiam alit non fit, nisi successitie. Neque obscae quod generatio ex se sit instantanea eo quod forma ivbstantiales in instanti sint producibiles . hoc cnim non m pedit quo minus adgeneratio sit succe Isiua crina pendeat a succcssiua dispositione partium ii:biectae matariae.

Probatur.Nam ut piaecedenti coli clusione probatu in est, adgeia Cratio siue mutatio sit continue o successive atqui accretio adigeneratione comitatur, ex eo enim quod aliquid substatu e viventi de imo accidit per adgeneratione, si etiam ut aliquid oluantitatis simul ei de accidat per ac creti Otrem. Qui ire clun tib stati successitae acquiratur, ne- celi est quoi tu quantitate successiiuei continue acquiri. Confirmatur adhuc ista conclusio,quia accretio est una uo firmε

ex tribus speciebus motus proprie dicti, ut ex Aristotele docuimus in prima parte Physicae, Lexpresse docet Philosophus l. s. Phycha. 1. Atqui motus eiusmodi est natura sua successivus .continuus, ut ibidem iuxta Aristotelis do Strinam disseruimus. Est igitur accretio continua

Virum aliqvu possit toto vita tempore resare. .

R Espondetur id fieri non posse:quod tum ex ipse i inpriis ιμ

rae nostrae decursu,tum ex ea, quae per aetates incidit, MAE . natiui caloris immutatione satis perspicuum fit Pendet Cnim vis omnis nutrittionis ac proinae accretionis a ca Iore nativo laquam ab instrumentali sui causa, quare la-guescente isto calore,necesi e est vim illam infringi ac de chilitari. Cur autem tum calor naturalis,aein facultates Potentiae vitales,& organicae, declinante aetate deficiant, ea est,quod eiusmodi vires& potentiae quoad stia estecta versus maximum ab authore naturae determinatae sints licet non omnes in singulis viventium euiadem termia'

636쪽

at ia 'A' T. PH AR. sibi vendicent,in quo sit,ut ubi harum potentiarum Praeli bet seminium quem potest effectum sortita est, non vlt rius' moueat,sed potius declinet&occidat. --s Licet autem post annum quadragesimum pios amm as Emacilentis pingues fieri in molem aniliorem trerm i negandumetamen illos crescere,eo quod non in longitudin em augeantur,non enim proprie crescere qui L. quam dicitur,nisi eius quoque ossa incrementum stimant, haec autem non nisi ad consistendi aetatem auo umentum capiunt,eo'llod eorum nutritici,ac proinde accretio mo-

Q ν. propositae ouaestionis sensus intelligatur, animad V uertendum est inprimis clim primum animal conti piturin efformatur in sinu matris esse in exigua admo dum quantitate, ut notum est : deinde tum caloris natiui

activitate, cum iugi licet imperceptibili effluxu partiumnqn mediocrem illius primigeniae substantiae portionem deperires pio fit ut secressu temporis,nihil aut parum admodum de primigenia illa sistantia ψersi, sed in Mirum quaicontinua nutritione acquisita est. Est intiam

totum animal immutatiun esse videatur. Quot aureinde animalibus, idem deplantis debet accipi. Quaestio igitur est,cum vivens siue animal, siue Plant progressu temporis substantiam mutet, an idem numero perseuerare dicendum fit,& quomodo. Sit igitur prima conelusio. Iugi illo eHuxu quarundam partium Daccessi nouarunt in vivente excepto solo homine fit mutatio quaedam substantiae,non tantum secundum, ateriam,sed etiam secundi im forinam,hoc est, iniiquet ex eo quod alim dipe animas viventium quorumcunque' exceptaol ni

637쪽

TRAc T. II DE ANIMA ac xτ. M', im tentas quo necessariis sequitiir partem alii parti materiae respondere Redin noua in teriae portio perinluririonem corpo1 vitientii adiungatur, simul in i .pse,iano ex ipsa vi facultatis altricis nouam animae portionem educi. ' hbecunda couclutio. Vivens per omne Vitς tenapiis idem Pisistin matri ero perta iterar: Probatur,quia illii festidem toto tem

poris spatio fiod in uagulis in si es a testivio in partibu S moment f sdem numero perseuerat atqui nussa pars,

nali ira tentoris' mentiunassi inari potest inna dem nat vive' este idem numero quod fuerat ante:ergo ela piis quouis tempori alioviluens idem numero perseue

rat. Deinde,si cani exempli gratia,el si aliqimi annis no esset dem numero qui fuerat a primo omi,seqver tu eum canem a nullo esse senitum,im,ntilli tempor. esse coepisse nieque enim ignari pomst te a xpus in quo fieri aut esse ceperit. Adde nilod non innus absirdum est dicere,eum canem qui olim editus fuit periisse , cum

nusquam in ortuus fuerit. Tertia conclusio.Vcrydici potest vivens idem nume- ,ro toto vitae tempore perstare secundit in formam , t lo quitur Aristoteles ea. s. LI. de generatione: Si per formam

ipsam viventis essentiam intelligas,quae est forma Meta physic ,non veris partem illam Arsicam actitatem , quae alteri parti physicae potentiali,nempe materia respondet. H. Nah quantuinam par erillae Phylicae subinde mutentur,. - per tamen maneteiaemnui ro viventis essentia, eo Quod cum per nutritionem nouaepartes tum materiς,ου--sm ae dime , non ali ruid diu tium faciunt ab eo quod praeex1aebat,sed potius eum ipse vivente nutrieto lictetulli centur, praesertim cum alimentum non immutet ipsum vivens, sed potius a uiuete immutetur. Cum igitur noua quaelibet tum n ateriae cum formae portio fiat numquid numero cum praeexistente materia&forma, vere dici potest tum materia cum formi, ex qua constat

anim is *iem vitae eadem nimiςro quo aciessentiam Mincita ne ad ipsim vivens,cum ea ex Fa constabat in ipsis vitae primordiis , licet si secundum entitatem physi - ς-α seorsin ipsim vivens

638쪽

mitatur coli densatio, idcirco merito quaeri potest, an sicut aceretione Sc decretione,ita rarefactione, con- densatione vererit1antitas acquiratur& deperdatur.

- et iis quaestionis faciliorem explicationem sciendu . i. o. st,prim im quid sit raritas densitas Aristoteles quide 4 li Physc.9.describit,aruin,quod se magna dimesione 'iacimtinet materis a ensim vero,quod sub exigua exim ne tum materiae Minplectitur Ex quibus colliuere est,quod certissimum est latitatem 3c densitatem nε

distingui re siler aquaintitate Dii d si serialiter siec/tiri partim ad categoriam situs,partim ad categorii 'a litatis sub diuersa consideratione pertinent.Na quatenus urguunt variam parciu positionem in continuo,ad categ Ilam situs pertinent , suntque modi ipsius quantitatis: quatenus vero sunt affectiones quaedam rerum natura aium,sensu,praesertim tactu perceptibiles, ad cateSoriam

quali iis e nenti se Hoe posito, ad quaestionemropositam, Ondem γ ni operiares oneri nouam qualitatem M uixtin que per conde lationem leperdi , sed per utranivbet v riui quantitatis in imi aequm Emimiam potissim ulla via es . rare iure phandum est deseondensatione ac de ipse areta Mono

probamus imiuimis per ipsam non aequiri novant quasi μώ-- titatem,quia vel illa noua quantitas reciperetura equa- te In tota materia,vel in aliqua eius parte quarum truque a vero abest:prius quidem,quia sic duae quantitates se imuin inpenetrarent in eodem subiecto: Posterius etinon m mus a urdu est,quiavel pars illa materiae dicetur: nania;velaios: Si iam sit qMnt ergos noua quantitav adueniret,daretur similiori netratio diri numin

oleri,ut nesia respiatar,quoqtaniendi enim fit materiae eoaeua illique perpetitorumaerens, non potest ho modo aboleri. Quod si pars illa in Haerion .sset quanta, aliud non minus leue incommodum Milo

639쪽

TR Acr. II. DE ANIMA Eoa T. M xetur , nempe dari posse totum aliqtiod extensum cuius partes omnes non essent extensiar. Adde quod naturaliter loquendo, nulla potest esse materia,quae non sit actu clitata. Ex quibtis concludi miis,per rarefactionem nullam de

nou quantuatem acquiri. Quod etiam ipse Aristoteles Videtur , is apertc docuisse Thysαραῖ . Hau ratem fieri miliare de nouo accedente. . Quod autem verus te lis modiis quantitatis per se . . .

pradictam rarefactis,em aciiviratur' probamus quia ST

per ipsam,partes qua Mitatis vere aliter selia iit quam simis ante ipsam quia veia inurunt situm:qubenim corpus ali batur. quod sit rarius,e parte ciuibus constat fiunt laxiores Scmagis Alutae, io est, magis a se distantes : 1militer quo aliquod corpus fit densius,eo partes quibus constat fiunt magis compacta seu miniis inter se distantes At vero maior vel minor distantia partium a se inuicem tu copii nu verum realetu situm arguit Cun igitur aliquid -- cundum se totum rarestit, innes eius particulis qua tumuis ex arciunt extensiores,non quidem accessu

u rumpamum quantitatis,sed quia quantitas praeexisti, materiam magis , iat 3 perticu Maii seis mimis i i cat&euoluit,quod quantitati aestate non additione vinii gradus a pristi qum ita et Gliter distincti , Maccessu

nouae perrectionis ac noui cuiusdam modi quo alitat se' nabet eadem quantitas quam antea:qui modus est terminus formalis i sius rarefactionis.

TRIL currum in hac disputatione Gilde nida,

nempe ipsa facultas seu potentia genei adi: seinde id quo lintermedio'ρ λ arrisia facultas, nempe eme:ής -

640쪽

ΤεκτLA PAR Tet PHYs Ic Aa, n ue ipsius facultatis operatio, nempe generatio. De - . ita airn psa igitur facultate quaeritur quomodo differat a duabus Miris praecedentibus facultatibus animae egeta latis, nempCal-st trice desaeuctrice. Et quidem constat halce duas inter se

. . . coniunctissimas esseoloth qua sintse totum corpus fu- so. aruin operationes natures quadam necessitate cinnexae sini At ver tiGem masis videtur discrepare fi , - , -- ultas procreatrix,tum quia pr rtim iii animalibus pe sectis peculi rem ita seden 'idetur vendicare,nempe, hi supe fluuntalicienti ei libariam vim accipit:tdin quia

non adeo arcta est ipsius eum aliarum potentiarum Gratis nibus ne tellitudo imo hac sublata reliquae possitiit esse superstites, ut constat experientia: tum quia potentiς generanti competit sormati membrorum; praeparatio a introducenaam forma n: quae tamen operatio no conuerit facultati nutrienti, qualido luidem S alicui abscindatur membrum,non pote threstit ma faculta se nutriente, cum i Ilud alias a.faculi te generaut prinio formatum

metit obiicies generationem non nisi accidentario ab Uini as 'eneratione proinde ire fa iliarem generandi nonnisi accidentia diis malacultate aggenerandi seu nutien- di. Respontatu noecedens mimis ideri probabile: luiso enim non videat ista toto coelodist remet aperiti ippiam

sibi simile seminis interuentu extra se procreare,quod facultatem enerandi, Sesalsum: tum intus alimentum,in suam ipsum hibitantiam in1 nediate conuertere quoa adcin. facultate nutriendi pertinet. Ex his concludimus, Etsi fata euhainjtticnon differret ab auctrice realiter, ut quIdam sibi sindoni, probabilillimum tamen esse procreatII. 4em ab Vt que distingui realitς OVoniam xiventia vim nisi medio semine' generant, idcirco necesse est in ibis de ius breuiteri

tranicursim explicare.

Primum quaelitui quid sit,&vnde procreetur.Redio detur illud in animali elle lubstantiam spirituosam si iussi humidam,spumeam4 athicante Fit autem ex parte

SEARCH

MENU NAVIGATION