Orientalia

151쪽

n. 2 omissum est, librarios noster ob oculos habere videtur, qui si cum alio convenissent, ut integrum versionis Abu- Sa ult, aut recensiouis Abu'Ι-baracati Codicem cum plenis

Commentariis describerent, eam versionem vel hanc recensionem sive sordide Mararent, versionem Saadianam mente

tenentes; sive illam vel hanc in ejusdem gratiam corrum rent, Praeoccupatis opinionibus imbuti; sive etiam selecta sch lia, multis partim plane omissis, partim musitatis, ei vel huic modo adderent, nullam v. c. rationem habentes Io rum, ubi Scholi in Saadiue errores perstrinxerat. Inter Samaritanos nimirum repertos esse, qui Saadiae interpretationibus tenaciter adhaeserint, ex iis constat, quae in praefatione supra dicta erant de iis, quibus M adiae in

ter relatio placebat - , , quibus

addantur dicta in scholio ad God. 4: 24, supra allato. Atque codices versionis Arabico-Samaritanae ex codicibus versionis Hadianae, adeo tritis crebroque obviis, revera corruptos esse, docet codex Barh in loco Deut. 32: 17. Vocabul rum nempe α' Σ, myr, posterius Saadias secundum ed. Const. et Polygi. Paris. et Lond. reddidit s. .. Gl ..1 l; Du-Sa id vero, id est: rebus gypso obductis auι

tuto eo ositis, idolis squae notio in Lexicis deest). Illa autem Saadiae versio, in quam scholii auctor ad h. l. cf. Sacr p. 184 acriter invectus est, in cod. Barh. nihilominus reperitur sSacy p. 185, coli. p. 180).

II. Haec de praefatione dicenda erant. Transeamus ad scholia, et quid ex iis de eorum auesore ejusque aetate

esset possit, videam . Primum locos inspiciamus, qui ex Sacyi sententia docere

videantur, 'A-- Ldum eorundem auctorem esse. Di iii od by Cooste

152쪽

COMMENTATIO DE VERSIONE

lingua Hebraica complures habet notiones. In his usitatur,

cat infensionem s. consilium: lat. M , quemadmodum eam

his reddidi. Gen. 2: 8 scholion additur, in quo v. c. sequentia leguntur p. 127): Ad ara . id est: et tioeem diu reddidis Gen. l: 8 seqq.ὶ per Hi tamen aliique ejus generis loci, si vera sint, quae jam

probare conati sumus, scholiorum auctorem αlium esse aque 'A--MTdum, nullam probandi vim habent. Si quis vero nondum concedat, Αbuq-bara turn, Commentarium conscribentem , simul hujus versionem nonnumquam emendasse, ex iis tantum emcere licet, audacius eum opus alienum sibi vindicasse. Sed istud immerito ipsi imputari, ex sequenti bus apparebit, quibus tum ante dicta novis argumentis ad

strUantur, tum praesertim Ostendatur, scholiorum auctorem, Commentarium c&nscribentem, simul versionem Abu-Samii emendasse nonnumquam. De universae versionis revisione,

quam, si duce praefatione Cod n. 2 supra recte conjecimus, deinde paraverit, ob fontium defectum hic non tam distincte, quam equidem vellem, dissercre possumus. Observasse sussiciat, seri etiam posse, ut auctor commentarium ante conscriptum post institutam versionis revisionem novis animadversionibus anxerit,quibus de Actis emendationibus exponeret, utque auctior ejusmodi commentarii editio in codicibus Parim. 2 et 4 exstet. Diuiti Cooste

153쪽

ARABIC SANARITANA ET DE SCHOLIIS.

quaestione igitur de tempore, quo animadversiones illaeseriptae sint, in medio relicta, has solas perpendamus. In locis autem Geneseos modo allatis Abu'I-haracat jam emendationes instituisse videtur, postea illatas codicibus, qui Aenptiacam Abu-Saidι recensionem exhibebant. n. 1: 6 Abu-Sa id nimirum cum Saadia verosimiliter erierat pro quo Abu'I-haracat substituit ; et ibidem us. 8, ubi Sa adias scripsit Io, Abu-Sared vero, ut Hebraica pressius redderet, probabiliter adhibuit , ut Gen. 29: 23, noster dod reposuit. Nec temere eos locos ita explicuisse mihi videor, duos alios conserens, quorum alterum supra jam tractavimus; Exod. 4: 24 nempe, ubi in versione Abu-Sanda vox ab sin x ael mutatur; alter est in scholio, apposito Num. 27: 1 20 Iacy p. 147). Ibi ad verba us. 18: myro'm η, ποῦ, quae redduntur:

vi e , haec adscribuntur: a Ul es vil

impertiat tibi Deus Deritatem et serves te a MPmὶ me, quum vitendissem majorem partem exemplorum verat is, guae vilium nostrorum manibus teruntur, invenixas verrionem AUM hei inimicam esse Iosuae. Betis igitur punies sm adis in Rabiam sem, cujus versionem receperunt nostri EO--οεἰ quam ob causam TR in versione reddendum es epulari per Haec Abuina ido tribui nequeunt: 1ὶ enim codices Arabiei, quibus Samaritani utebantur, quum is suam versionem

154쪽

COMMENTATIO DE VERSIONE Pararet, non maximam partem, sed omnea textum sequebantur Saadiae: aetati vero 'Abu'l-haracata ea sunt aptissima,

quum pauci essent, qui Abu-Saida versionem legerent. 2ὶ Similiter ea, quae dicuntur de ratione, qua rip vertendum sit, in 'Abu-Sardum non cadunt. Nam si ita locutus fuisset, sibi non constitisset. Alibi nempe hoc vocabulum, Saadiae more, etiam reddidit per Ata, ut Exod. IT: 5, ubi de Senio ibus quidem Israelitarum non vero de Iosua sermo fit; sed non video, quare is idem vocabulum ibi non eodem modo vertisset. Itaque potius statuam, Scholiastam in sua recensione illud vocabulum passim per eoa, et 'Abu-Midum, Saadiam secutum, Per o , reddidisse; librarios vero utramque recensionem commiscentes, aliis in locis illud, aliis hoc

assumsime.

Alia quoque indicia editis scholiis insunt, quae supra dicta confirmant, quibus alia etiam ex ineditis addi posse, mihi Persuasum est; verum quum codices Parim. ipsos consulere non potuerim, ex locis tantum a Sacyo publici juris factis,

hanc quaestionem hic illustrare coactus sum. I) Primum igitur nunc redeamus ad argumentum a Ge genio allatum, quo ex discrimine Delionis, inter Ab Saldi re scholiorum textum c&nspicuo, effecit illum haec non scripsisse. Rusmodi locis, quorum numerus, si in Codicibus ubique genuinus versionis Du-Saidi textus servatus fuisset, sine dubio esset insignis, accenseantur sequentes: Gen. 1:6, ubi rist quod 'Abu-Sa id secundum codd. Pariss. 2 et 4 et Leid. vertit . Uta, Commentator vero

d i Etaci xu . , id est: unum ex coeli nominibus eu

155쪽

14seaque vox translata est eae lingua Hebra a in linguam Arabicam, retaentia 4 literis iisdem. Eliam inter nomina coeli habetur Utaul cet. Improbantur porro coeliud tua, I uia, ct.. , OUA., e quibus est, Saadia hic

usus est: cujus nomen tamen reticetur. n. 2: 8. ΣΤ Abu4aid sec. Codd. Parim. n. 2 et 4. et Leid. vertit est: sive anferiore paris

quo creavia Deus O. M. plantas es arborea. Scholiasta igitur, nisi ipse ita emendavia, sic saltem in suo versionis 'Ahu-Saldi codice legit. Idem de tribus locis seqq. observandum est. Mox nimirum in eodem scholio commentator, ut probet versionem suam vocis ara Per δέ Gen. 1: 8 seqq., locum

et ea ita locis, qui Daιendunt, υ . ara signiscare noctem, rei sequens dictum: et vespera sumsit staban) Leam filiam suam: nam si hoc factum fuisset vespera prima aut secunda, Iahob in eam certo agnovisses. - In loco vero Gen. 29: 23 pro in Codd. Pariss. n. 2 et 4, et Leid. legitur is it , Devera prima.

156쪽

COMMENTATIO DE VERSIONE sisteret coram Elararo, his verbis: et sistas eum, in cod. id. legitur: κ h-, in Cod. vero Paris. n. 4. - quod utrumque textos sensum accurate resert. Hoc tamen vertisse sive legisse videtur Abu-'I-baracat, ut ex scholio

lia est: sensus esse eι sistas eum in hacce excelsa et magnifica dignitate coram universa gente, et inter hos coram in azaro. Bamaro et FInflasO cet. 2) Argumento, quo usus Est Ges ius, alia accedunt. Scholia nempe a Sacyo edita percurrens, dubitas, utrum potius egerit Commentator, ut versionem Arati eam, an ut teitum Hebraicum interpretaretur. Hunc toties citat explicatque, ut scholia nonnulla vix dici possint commentarisa in Ata-MTdi versionem. Interdum quoque nulla ejus versionis ratio habetur, et Hebraica Arabice versa sunt Ver botenus, ut in scholio, quod Sacy p. 147 edidit. Ibi enim Exod. 13: 2l sic laudatur: LUl, , Abu Sa id vero secundum Cod. Leid. ita vertit: LUlf ε d. Praeterea quoque tenendum est Seholiastam, de se loquentem prima persona cons. v. c. infra p. 148 seq. scholion ad Num. 15: 4 et Lev. 27: lGὶ, ubi de versione 'Abu- Mida verba facit, semper tertiam personam adhibuisse: V. e. otii, S. 3ύρω ol tal, s. abi, cet. Ex tali ergo agendi dicendiquc ratione etiam liquet, Abu aidion ho

rum scitoliorum auctorem non esse. d) Verum praesertim hoc emcitur ex multorum vocabulo Uum explicatione, quae Samaritanis Aegyptiacis, in quibuβmediis Abu-Sa id scripsit, sane supervacanea, et coaevis qui Di ilia kν Cooste

157쪽

alibi degentibus, plerumque haud necessaria fuisset; verum utilissima fuit Samaritanis, recentiore aetate in Syria viventibus, in quorum maxime gratiam Ahu-'I-haracat, ibidem habitans, hanc annotationem addiderit. Iis v. c., MN pliae, ut ex Epistolis in Europam missis novimus, quam maxime rudibus, non inepta erat animadversio, adscripta

finium Aegisti intelligitur rivulus 'H--Is, gui est interminis Syriae ab hac paris. Praecipue vero hic in censum venit interpretatio porid tum et mensurarum, quae definitionibus ponderum men-Mararumque, in Syria usitatorum, illustrantur. Exod. 30: 24 Hebr. rri, mensura liquidorum, eontinens

sextam partem bathi Wa), sive 12 logos ist), vertitur l. a ), quod vocabulum Graecae, ut videtur, est originis. Hoc saltem respondet Graeco mτρη ς in vers. Arab. Ioa. 2: 6.tieet autem in loco quodam al-Maqririt, a Sacyo allato in R talion de PEgypte par Absallatis, p. 284, id ab eo vertaturram, non guaeris, sed certa quaedam vasa, quorum amplitudo et magnitudo definita erat, ibi intelligi possunt. Talia

in Abi1-Mida versione etiam fortasse spectantur. In scholio p. 142 ea vox sic explicatur: est . b .vi a Lagildu: . , di a 2 .ae i OYl κ 1N. , a L. i. r. .. l .l-o dabo . - .l , id est. per L. Il intelligitur talentum s. pondus) Israeliticum, quod idem est vique pondus, quod dicitur , ocidi, quod complectitur 3000 pondera ad normam ne e ponderis aerarii uesinita, idque est 24 ratiorum da b), ratiorum

158쪽

COMMENTATIO DE VERAIONE

Iudaei Karaei, quod in loco Exod. 30: IJ, quem Abii-Midverterat: uiata e duaeis, , definiverant draefimam per 20 danagos, pondus ejus aetasis cum pondere antiquo confundentes. Contendit enim Scholiasta, drachmas rumonia aetate, cujusmodi complures ipsius aequales servare dicuntur si), pondus habuisse 4ε drachmarum auae aetasia, adeoque in loco Exod. 30: l3 non intelligi danagos, qui drachmae, sed qui denarii partes, sive subdivisiones, ut aiunt, essiciunt. Lev. 23: l3 vertitur ... . li, quo vocabulo Sa adia Exod. 30: 24 etiam usus erat, idque in scholio iSacy Mem. p. 244) explicatur: est o M - l l El,l Δη P, id est: se Ell aequiparat 1500 drachmaa Damascenas. cf. scholion sequens , et hodie usque usi αIus est in oppido ag-Satibac. qui locus, teste Lexico Geographico

situs est Atat, Obbi in

extremis Syriae Oris 'Amman inter et Ailah prope a Care: et sec. 'Αbu-'I-fedaum hi, i in extremo Syriae termino a latere a Rilani scf. A. Schult. Ind. Geogr. in Vita Salassi in voce *αubechum); quo loco non miramur, mensuras in Aegypto vigentes, receptas et diu

servatas esse.

Cum hoc loco conferatur scholion, illud explicans, appositum Num. i5: 4 Sacy l. l. p. 146ὶ, ubi a i in Arabica Cod. Sam. version iterum vertitur υ, ... Ell. Scholion hoe est: G d lati l adde ii'd ..... tal

parat 1500 drachmas. computo factοὶ secundum quartam ejus) partem, quae adhuc Damasci usitatur. Cognovi iuves

159쪽

tem para ejus pondere circiter aequat decem uncias si . Lev. 2T: I 6 denique, mensura aridorum. 10 Pη Continens, et apud seriores scriptores Hebr. 'ra appellata) redditur, ut a Saladia, di, eique vocabulo haec additur anno

est: Ul eontinet 40 saccos smagnori, quod ita esse Dognovi in urbe Raqqae. Intelligitur urbs ad Euphratem, olim splendida, sed Abu-'l-fedai mortui anno Hilr. 732, p. c. N. 133 i)aetate jam desolata, ita ut nullus in ea homo amplius tunc versaretur. Sic enim is ses. A. Schult. l. l. in v. μααὶ

Haec scholia, ut Abu-Mido tribui nequeunt, cui insuper non opus fuisset, ut in verborum, quibus ipse usus esset, sensum inquireret, ita reserunt interpretem, post ProPagatam versionem illius viventem, qui mensuras Damasci vige les cognitas habebat, et itinere facto Saubaeum et Raqqam, in rationem τῶν Dia. v et E inquisiverat, idque fecerat ante

Ad interpretis aetatem accuratius definiendam insuper krtasse conducunt ea, quae is in scholiis tradidit de men- urarum Syriacarum sua aetate rationibus, quas in Syria variis temporibus diversas fuisse sit rerum civilium saepe deinceps immutata conditio, et ipsius interpretis verba docent. Nam si eadem mansisset mensurarum ratiis, non de mensuris et Ii usitatis locutus fuisset; quin etiam ex scholio ad Lev. 23: 13 suspicareris, usum του Olim per Syriam latius patuisse. Quia vero mensurarum hiaIO-riam ignoro, ad alia potius progredior argumenta, quae aetatem Abu-'I-baracata indicent. Diuili do by Cooste

160쪽

COMMENTATIO DE VERSIONE

δὶ L Os puto, quibus Scholiasta Iudaeos Graeos perstringit, cujus rei specimen jam habuimus. Sub finem quoque scholii ad Gen. 6:3 Sa p. 130, 3 l) commemoratur

Commenla Orum Taraeorum, vixerit, non inveni; sed alterius aetatem incidentem in sec. 12' reperi, cujus mentio

eichius Abul rom vocant, novus Uaraeorum vindea es pro Unator, qui in Terra sancta commoratua, commensarium in Pentateuchum exaravit. Cet.

Sunt denique duo alii loci, in quaestione de in reprelis aetate agitanda animadversione dignissimi: alter est in scholio ad Gen. 49: 24, alter in scholio ad Deut. 32 : 26. Ex priore tamen vix certi quid elicitur. Scholion, Sae'. p. 195) adscriptum vocibus: , hoc est: or Hara d ol I

id est: intelligis per lapidem Israelis cibum inferiorem. quem posuit Iahobus in terra Samaritarum, eum e consereatum cura Dei D. M., quiα is superest post spatium, quod eaecedit numerum 3000 annorum. Videtur respici Gen. 28: 18-22, quo tempore Iahobus 20 annos circiternatus fuerit; quibus si adduntur 60 anni, quos vixerat Isaakus, quum Iahohus nasceretur Gen. 25: 20), et 100 anni, qui, nato Isaaho, tribuuntur Abrahamo Gen. 2l: 5ὶ ac deinde 2240 anni, qui, secundum Cod. Samarit. , a mundo