Spicilegium Romanum a cura di Angelo Mai Synodus Constantinopolitana, Constantinus diaconus, Severus ant., Leontius, Nicephorus patr., Nicolaus I. patr., Photius Ad Armenios, et minora alia

231쪽

deriit ut mortem experiretur. Suhlntus in nitum ahiit. partesque coeli Superiores penetriivit; quin ipse rex uloriae erat, ita essentialiter aeterna, ne viri utum dominus, et quia thronum Pxcelsum possidebat, ubi eum caelorum virtutes lignoverunt. interim tamen per oeconomine rationem, et per Spon- in non in exinanitionem, obtulit Se crueiatuum ignominiae, nique orbis contemptui, qui ei conMruenter propter est arnem nodidit quam hypostatice et inseparabiliter sibi copulaverat; in qua passiones et ignominium puri ulit, quae iidversus Deum hominem factum im Suam exseruerunt, quin tamen

illud tangerent quod erat impassibile; nam id prorsus seri

non poteriit. 3. Rem liniae confirmat sapiens Iohannes homilia octogesima in Iohannem scribens: - clarifica me, pater, apud tumetipsum claritate quam habui prius quam mundus omet, u apud te. Duae porro haec cloria est ete. usque ad ideo Paulus subdidit: α si patiemur cum ipso, cum eodem glorii. 1icabimur. . Quid evidentius diei potest ob demonstrandum, ipsam illam, quam doctor dixit ingloriam, dum Emmanuel morte tenet, tur, earnem suseitasse, immortalemquesecisse, et tunc demum incorrupti hilitate frui coepisse, qua carebat nnte passionem. Quamvis enim carnem filiam sacer poterat incorruptibilem impassibilemque iam inde a primo unionis seu suseeptae incarnationis momento, maluit tamen novum certamen pro reparanda clade nostra inire, haud equidem plurima vi Dei, sed prout lus postulabat, nempe cum morte in carne passibill, eorruptibili, ne mortali mi luctari, eamque per resurrectionem Suam prostigare. Sic etiam nos ducem hune sequentes et primogenitum mortuorum, Stuin morte, et deinde ad vitam revocati, caelestis regni gloria immortaliter perfruemur. Ait enim hic doctor, nos quoque, si expergiscemur, huiusmet gloriae lare participes, iuxta modulum nostrum et capacitatem. Nam Deus quidem Verbum, nihil ab incarnatione addi voluit tamquam gloriae Suae incrementum, quia nulla re eget, teste evangelista: a vidimus η gloriam eius, gloriam quasi unigeniti a Patre, plenum gra-- tiae ot veruatis . . Verumtamen semet ipsum humiliavit,

232쪽

laetus homo sine immutatione; Pi nobiseu in versatus est, iuxta rationem nostrum miniumquP; Pt rerum n mirn rum laetus est trames, quem ipse Sectatus, nil veram carnis mortem , cuius haec Popox erat, pervenit: atque ita post ire erectionem a mortuis coepit pro nobis PMe immortalis, incorruptibilis, et impassibilis, ut nos post eum ambulemus. Cur autem sit et indecorum, qui Deus erat ditissimus, et mox raro factus paupertatem non recusn it, cur in sunm minime deceat, pugnam nobis debitam ipsum excipere in carne corruptibili, passibili, ne mortali; et cum his nostri A proprietatibus, iusto iure non violenter mort m vincere, viamque ad resurrectionem, immortalitatem, incorruptibilitatemque munire predentibus eunctis, quorum nuturne, caro laetus, γrticipavit ΤI4. Videsis, quneso, quomodo hic idem doctor in explanatione epistolae ad Romanos loquntur: α corpus quod modo. Vivit, nequaquam tunc morietur. Nunc corpus mortisses, o ne moriatur: nam Si vivit, non vivet; contra si moritur,u tune vivet; id quod in generali quoquc resurrectione necio det et . usque ad ut ipse ait in evangelio, se nostri simio lem laetum, excepto peccato. . Etenim is nnturae non peeento participa it, quod certe ad hominis Substantinm non pertinet , sed spontanea quii am infirmitas est. Simul vero do. sinitionem nostrae naturae seribit, nempe quod sini is Animnlrntionale ne mortale, mentis et intelligentiae capax. Sic etiam sapientissimus Cyrillus adversus implum Diodorum si ru Haec est, o noster sodalis, naturae humanae desinitio, quae . dieitur substantia animalis, rationalis, atque mortalis . . Sie item libro sexto in Iohannem: o namque hum ne naturae definitio est, animal rationale ac mortale, mente et in- . telligentia praeditum . . Iam vero ille nostrae naturae nu-etor, qui eam mortalem simul et rationalem creaverat, hane ipsam se m hypostatice copula v it naturam, unicus existens ex duabus persectis deitate et humanitate, ipse idemque Deus et homo, una persona, una natura eiusdem Verbi incarna

233쪽

tu is , ut quod nohis deorni rodderet id mi Erntiam immortali latis per resurrectionem, qui reditus nu priorem QAlum. Iam Verba ni, eo pronunciata, cum se sponte ad tol rnndam crucem parubat, atque iid mortem in mi ictu cum diabolo subeundam. qui mortis imperium tenet; verha, inquam, venit princeps huius mundi, et in me non habet qui quari , haud sane signiscant, quod passibile ne mortale corpus in me non invseniat, Sed quod nullum prorsus Perentum in me deprehendat, nec maculae vestigium, nec quidvis denique reprehensione dignum. Etenim primus pereati inventor diabolus est; quod tamen nemo nonnisi adquisitum habet; neque enim id ad naturam substantiamve pertinet, sed retinfirmitns quae in in volunt uti inhaerenS eorum qui pocentum adamant, qui desiderio seelerum nagrant in mundana ita pervulgatorum: ideo princeps mundi vocatur, quia dux fuit et doctor mali eius quod in mundo est dilatatum. Hoc Ι hnnnes quoque evangelista in sua epistola nit: a nolite dili- η re mundum, neque ea quae in mundo sunt. Si quis di- ligit mundum, non est partim patris in eo; quoniam omne

. quod est in mundo, Poneu piscentia carnis est, et concupi- . scentia oculorum , et SuIyrrhin Saeculi, quae non sunt n. Deo sed ex mundo. . QuamOhrem nit Dominus in evangelio discipulis suis: vos non estis de hoc mundo; videli twavitnti passionum non estis dediti, quarum antesignani est diabolus. 15. Quippe ille Dei verbum Christus una eum Patre ac

Spiritu saneto auctor et rex est humanae naturae, ceterurumque omnium creatarum rorum; quae nutura, quamquam

ob Adami peoontum immortalitem amisit, haud tamen desiit opus esse illius qui ipsam creavit; cui corte nullam attulit ignominiam humanntio, qua mortalom carnPm RSΝumpsit, anima intelligente praeditam, ut sic iustam de diabolo victoriam reportaret, qui tenet mortis imperium. Nam si sorte Christus particeps fuisset eius culpae, ob quam humana oreatura gratiam immortalitatis amisit, quod Adamo peccanti ae-

ιJ S. Cyrilli Ioelalio itaec utiquo est, sed a Severo perverae adhibila et intelloela

234쪽

eidit; tunc utique mors Pius in carne, dedecus illi ni tulisset. Sed quia humn nam nuturam mortalom. d hilem languentemque ropertam, medici instar assumpsit, si hique personaliter pulli it, Paque indutus bellum cum illo gossit, qui morti praesidet. quin tamen ut in m euippe labem contraherPt, profecto iustissime uni se suam salutarem crucii ixionem nit: α ve- . nit princeps huius mundi, et in me non hahet qui quam . . Hoc testatur egregia ne docta Cyrilli sententia, qui nil libro x. in evang. Iohannis: Ienit princeps huius mundi etc. I idelicet de nullo peccato me quisqui in arguit et e. usque ad mora nutem corporis nil aliud esse putatur. quam animae ah hae vita sensibili separatio. Sanctus item Gregorius Nyssne episcopus in sun catechetlen oratione rem confirmat. Quis i itur ita insaniit, ut contra di, inorum librorum nuctoritatem, Delne sal atoris nostri Iesu Christi mortem, quae nil aliud suit nisi animae discessus a corpore, nusus Sit lippellare Sel Brationem a Deo, illam scilicet quam animae peccatum inseri siquidem ipse nullum admisit peccatum, nec inventus iret quilibet dolus in ore eius. Nemo itaque inani rei honae fiducia pastus, veram Christi mortem nexet iitque inlutem, quam arne sun Operatus int, quam reapse fieri oportuit in Porpore MSSioni, morti, eorruptionique obnoxio. Merito igitur ille alter Adam , ille ecclesiae prindeps, ille ex mortuis primogenitus , ille reSurrectionis antesignanus, carnem Suam, quae lintea corruptibilis erat passi hi lis iitque mortulis, postea incorruptibilem reddidit, impiissibilem atque immortalem; quandoquidem via initiumque nostrae r Surrectionis, nOStrueque impasSihilitatis atque immortalitatis factuΝ St. s. Confirmantur haec vorbis sancti Iohannis episcopi constantinopolitani in explanatione ex angelii Secundum Matthaeum, quo loco Domini illud nil diseipulos suos dictum declarat ii non. bibam amodo de hoc genimine 'itis, usque in diem illum, . eum illud bibam vobiscum novum. Ait igitur: testes vosv uppello, quia me resurgentem videbilis. Quid autem illudis novum Z nempe praetPr consuetudin ira, quin drinceps cor- puS meum paSSibile non erit, in ano immortale atque in-

. corruptibile, quod nulla alimonia ex bit. Quamobrem . haud

235쪽

- sane nee sitnte ulla compulsus ei inim potumque post resudii, rectionem copii, nouiro Onim corpus Pius tunc indixebat, is ut his nutibus resurrectionem suum comprobaret. . Iam

xem quum linoo docta vox alto ne laudabiliter . tubaque sinnorius clamet adfirmans eiusdem corporis imputribilitatem, impassi hi litatem, et immorinlitatem, simulque his contraria; et quod Domini eorpus post resurroclionem tantummodo incorrupti hi litote, impassi hi litate, nique immortalitate praeditum evaserii; cur Stinctitas tun, sermone nil ndversarium converso, contra hoc dogma Sic effata est 3 - emo sibi persundeat, is Domini corpus vel tune suisse passi hile eum sponte sentio-- batur; semper enim ei comes incorruptibilitas fuit. Porro, nec Sancti Cyrilli verba, ulterius eorruptibile, ita intelli-- genda Sunt, quaSi antea suerit corruptibile, et quasi evl- denter demonstriitum fuerit, post resurrectionem tantum-- modo fuisse incorruptibile, illud quod secundum naturneis proprietatem erat in Orruptibile. Elonim de natura corru-- ptihili sumptum fuit id, quod propter suam cum Verbo

x, coniunctionem essectum est incorruptibile; quod reopse nullio se porruptioni obnoxium voluit, ni que in conreptu, nequeri in obitu, utpote carens generalibus Seu intimis naturae no M trae proprietatibus, 1 Pluti iregorius quoque nyssenus in

17. Sed nge iam dispiciamus quomodo verba tua cum Orthodoxorum magistrorum dictis ponsenti tint, qui su Pute di- ino Spiritu divinorum sensum librorum enueleaverunt. Sanctus quidem Iohannes in laudata retro homilia ait, Christi carnem nullum gaudium sensisse, quod caducitate careret, ante resurrectionem. Additque: quia nondum csrnis natura glorifieata suerat, ideirco nullum gaudium nisi eaducum pedioepisse, neque thmni regalis pnrtiripem suisse etc. Τu contra, o Dei amator, dixisti quod in Domini corpore passibili, tune Etiam cum sponte pro aliis patiebatur, incorruptibilitas haeserit. Atqui si in Drrupti hile id fuit, impassibile, et immortale, cur tu id ipsum passibile appellas 3 Quod enim est

incorruptibile et impassibile, hoc certe pati nequit. Ergo mors Domini, mera phantasia ret, non res vera. Qui enim fieri

236쪽

potest ut mors illi domi notur qui immortalis, incorruptibilis, impossibilisque est 3 que illo destruetus suisset qui mortis

imperium tenet, Pt Paulus loquitur, nisi antea victus suisset iismot qui huS regnabat instrumentis. Ait enim apostolus, Dei Verbum participasse carni et sanguini, ut per mortem destrueret eum qui lini hiat moriis imporium, id est diabolum. Nam si sorte, quia Verbum humniantum carni et sanguini partiri pii erat, idcirco coro eius incorruptibilis, ip passibilis, utque immortalis sutura erat, num mortis imperium tune sui set abolitum Τ Immo vero supervacanen mors Christi suisset, frustraque dixisset upostolus: ut per mortem destrueret illum qui mortis imperium tenebat. Tunc enim nulla inna quaestio foret; quia earo morti obnoxia non fuisset, iisque passionibus quae peccato carent. Res tamen non ita se habet; no ne illud quidem verum est quod ais: α non quod anteii fuerit. Christi corpus corruptibile, Sed quin trinium modo mente. roncipitur suisse eorruptibile . . Etenim perspicuo demon- Stravimus , post reSurrectionem tantummodo factum esse incorruptibile. l8. Quod si tu incorruptibilem, impii ibilem, Sanctumque ud firmas Christi carnem, iam inde a tempore lactne unionis, et corruptionem intelligis illam quile de peccato deformibusque pussionibus manat, utique ob id demonstrandum non est opus, ut tu ais, resurrectione: id enim vel ex his verbis constat: iniquitatem non fecit, neque in entus rei dolus in Ore eius; et reprobavit mulum, ut ait Seriptura, ab incunabulis, bonumque firmiter feetutus est. tat enim et Deus et natural tius is qui incarnatus est, et homo suctus. Quamobrem ipse quoque cum illa quite Dei propria rei securitate Iudaeis dixit: quis ex vobis arguel me de peccato 3 Iam si tu dixeris incorrupti hilem atque impassibilem carnem eius ante etiam suisse,ntque eatenus tantum appellari eorruptibilem atque passibilem, quatenus de nostro corruptibili passibilique genere sumpta fuit, sed eam reame iam inde ab unionis momento praeditam fuisse incorruptibili lale et impaSSibilitate, tune enim

ero Bd ersus te insurgenteS atque exclamnutes nudies omnes illos , Prorum mysteriorum magi Stros. Elenim iam nudivimus

237쪽

lohannem in homilia nuper laudata di dentem: . Christus pre- ω patri in carni in non habuit, Sed pocontrici nostrae sinit is lem. idem in nostra natura Peccato non fuit obnoxius etc. u t. su id et tum demum po,t ictoriam, suscitavit ipsam is secitque immortalem. Duobus his argum Pntis aperte declara, it, Dei Verbum corpus suum poSt resurrectionem quidem os fecisse incorruptibile nique immortale, niate ipsam immen in sua illud naturn continuisse, ut pro expediendR DOMtru captivitate certaret, mortemque cum illa natura vi ureret, quae per Se mortalis est iitque pasSibilis, et dolorum morti que capax. Idem porro magister lippellavit simul incorruptibilem, impassibilem, ni que immortalem eam i Psam Parnem, quam hele dicit saetam esse immortalem propter reSurrecti neni. Etenim hoe quoque eum dicentem audivimus: nequaquam tum cum nilliue corpus habebat passibile, sed posteaquam iam illud non erat passibile neque corrupti hilo, neque

alimonia indigens. Ergo post re,urrectionem manduca li blbitque, non quia corpus ea re indigeret, sed ut ita resurrectionem Suam veram adsereret. Puriter in explanntione epistolae primao ad Corinthios demonstrat, haudquaquam ab incarnatione sed ii morte Christi ac resurrecticiae Ortam esse in mortalitatem, ne tyrannicae dominantis mortis destructionem. Sle enim scribit: α viden ut pedemptim ab eorum verbis, . itemque ex eo quod reSurrectioni non Predunt, universa. saerne Oeconomine ratio sub ertitur 3 Aunc vero nihil uit deo adSumpta carne, Sed de resurrectione loquitur ; etenim non . incarnatione sod morte mortem destruxit; siquidem dum . adhue in carne esset, mortis tyrannica dominatio Ligebat. 19. Iam patres saerum et potestate peccandi CBrens Porpus

Dei ac servatoris nostri Cliristi, nequaquam impassibile aut incorruptibile appellant ante resurrectionem, immo potius diserte passibile et corruptibile, proptorea quod capax patiendi erat, et ianturalibus illis obnoxium passionibus quae vituperio carent; quas reame pertulit, ipso permittente verbo, prout ei libebat, non autem ex necessitate quia de corruptibili natum Sumptum fuisset. Aeque tamon iam inde nb incarnatione corruptibilitale caruit, neque passionibus non fuit obnoxium,

238쪽

ut tua Sanctitas dicit. Idem doctor Iohannes rem ostendit etiam in i xvii. homilia in evangeli in Iohannis ubi ex pinnat declarat iue Christi verbii: nune nnimn mea turbata PSt. Sic ergo ait: a veluti si quis dicat, etsi nos turbamur atque exti-

stus porro eorpus habuit peccato quidem inviolatum, haudis tamen naturalibus assectionibus liberum; niloqui eorpus non. salsset. . Iana his verbis doctor num sorte negat Emmanu lem hare sponte suisse passum 7 Minime. Immo eius de repta fide oratio mediam viam tenet, semitamque prudentiae, quae neque dextrorsum neetit neque sinistrorsum, ut ait seriptura. Namque in homilia Lxxxv. in idem Iohannis Pinngelium ait:. postea Apiens Iesus quia omnia consummatn sunt, nompe. quod nihil missiciendae oeconomiae deerni etc. idcirco ait:. potestntem linheo ponendi nnimam meam, et potestatem item . resumendi eam. Sciens itaque quia omnia consummata sunt. dixit: sitio; quo pariter vaticinium complevit. . Eundem hune explanat locum, thesaurus ille eruditionis probus Cyrillus Ithro xi I. In Iohannem scribens: u consummato iam lm-- piorum Iudaeorum i dversus Christum fret 're, Bd extre- . mum coro Pius quandam Bdhue nnturae suae propriam pas- . sionem pertulit: Ptenim vnriis cruciatibus exsiccata, siti v . xari eoepit stic. usque ad Sed si uti cet sera, sic etiam sitim

. sponte passus est Christus; ideoque potum poposcit . . Viden peremptoriam rei demonstrationem 7 Dum enim diceret earnis propriam fuisse passionem, ne sitis quidem piissionem excepit. Immo addidit: quum Dei Verbum, in hac natura incarnatum, Sitis passionem a se propulsare posset, nihil minus ipse, qui supra omnes passiones eminet, tinne quoque sitis ut reteras sponte pertulit. P cit ergo sibi potum propinari is in quo omnia vivunt et subsistunt: sua enim caro illa erat, si hi obnoxia, et potum postulans. 20. Eodeni in libro prudens ille sacerdos haec insuper ait:

- ideo singulari consilio dominus noster Iesus Christus quam- . diu nondum In sibi debitam et convenientem gloriam tem-- plum suum transformaverat, prima adhuc in forma appa-- rebat, quia in alio corpore aut forma nolebat resurrectio.

239쪽

o nem suam mi aproharo quam in illa quam de virgine sum- pserat etc. usque ad quod nutem clausis innuis ingressus is est Dominus, nemo sana mente praeditus inter eius prO- . diuia non numerabit . . Adhuc ne contendimus utrum Dinmini corpus passibile ne porruptibile suerit anto crucis lxionem 7 Hoc aiunt Cyrillus, aliique inclyti rectae lidei praeconra atque magistri: minime vero, ut tua a Deo donata ea-ritas dicit, sic esse appellatum, quia de genere nostro passibili ac corruptibili est: nam revera potius eorrumpi, pati, naturali husque pnssionibus, dummodo onrerent peccato, mo lique ipsi debuit Psse subiectum, ut deinde per eius rΡsurrectionem, tyrannicum mortis imperium deStrueretur. Idcirco doetor ille dixit: etenim nisi eius corpus resuseilatum suisset, qu Benam mota Set devicta Τ quomodo corruptionis imperium cessasset 7 Ergo victorin de morte, et corruptionis cm- Sutio , resurrectioni debetur: cuius intuitu excellens ille inter apostolos Petrus ait illud essatum in rem fuisse collatum: non detinebitur in morte, neque caro eius videbit corrupti nem. Profecto haud assii mavit, ipsum a morte non fuisse detentum , quasi mortuus non fuerit; etenim in concione Ii daeorum, de Servatore nostro Christo uit: hunc desinito consilio et praescientia i ei tradidistis in impiorum manus, et erucifixum occidistis. Subiecitque: hunc Deus suspitavit, solutis inferni dolori hus. Insuper heie denotat, resurreetionem

de loeo clauso non evenisse: plauSura enim Periaetuam retentionem indicat. Eruo npte resurrectionem vocitavit solutionem dolorum mortis; quia nimirum veluti ex quodam doloris 1 Pntre, nempe de mortis vinculis utque inferni rimis Christus emersit; et admirandae nativitatis instar surrexit; ideo suo primogenitus quoque ex mortuis dictus rei. 21. Rem egregie portendit Ionas propheta, et reti venter: etenim qui ni,sorptus intra illum ventrem vivus de ebat, istamquam ab Ore Seruntoris, quom repraesentabat, Sic aiebat, patri Deo Suas preces Ossorens, qui nos per eiuS unigeniti mortem, corruptionis vinculis expedivit: de ventre inseri elamavi , et exaudisti clamorem meum. Et mox: sublu, a de eorruptione vitum meam, domine Deus meus; ruentrem Scilicet

240쪽

inferni et eorruptionis, piscis xentrem lippellans; namque hic revera ingura illius erat, a quo Emmamiel resurgens retineri non potuit. Idcirco apostolus Petrus, repetiis locutione, Bdhuc

memorni reSurrectionem, cuius causa dictum fuit de Christo: non est derelictus in in serno, neque caro eius xidit corruptionem. Eadem sententia saneti Cyrilli est, qui Ionam explanans nit: o comperimus divum Petrum verba illa Davidiso ad eum referre: quia non dereliquisti animam meam in in- . serno, neque dedisti sanctum tuum videre corruptionem: - tertia enim die resurrexit, quin neque claudi neque vinis culis mortis teneri is poterat, qui dit naturaliter vita . . Hoc nimirum significant verba, non videbit PBro eius corruptionem. VPrumtamen ineorruptibilitatem eius et immortalitatem, a reSurrectione deriunt quae poSt triduum accidit, utque ab eo qui mortis vinculis claudi non potuit, quod alioqui vocabulum persectam captivitatem denotat. Atqui nemo tam divinis libris adversus erit, qui Christi servatoris nostri corpuS, H est 1erbum caro laetum, ii Pt B morte suiSSe correptum,

eamque in carne sun mortalitnti obnox in suisse expertum.

Etenim praedictum doctorem nudivimus Sic dicentem: quin mortis imperium nonniSi in cui ne exercetur, a qua ipsa depulsum fuit. Nisi Christi mortuum eorpus SuScitatum suisset, quaenam mors victa diceretur 3 Quomodo corruptionis imperium cessasset 3 quandoquidem nulla rationniis creatura, nee anima scilicet neque angelus, mortem adiit. Numque illos

omittamus qui Del Verbum extinctum aiunt. Quum itaque mors nonniSi in id qRod naturaliter est corruptibile, ius habeat, hinc nimirum upparet quanta vis fuerit resurrectionis, per quam tyrannica illius potestas destrueta est. Similiter in

oratione ad Τheodosium imperatorem, de carne in iure mortis detenta, de descensu ad inseros, de Sepultura, de corruptione sic ait: u assirmare non licet, carnem illam Verbo v unitam, in corruptione suisSe retentam, neque di inam il-u latu animam inseris suisse clausam: non enim suit dereli-u cta in inferno, teste beato Petro . M22. Quint si sorte tua Sanctitas, hoe absolute intelligendum dicet, nempe quini nulla Christi carni corruptio accesserit R