장음표시 사용
371쪽
ad futuritionem , seu euentum absolutum et ergo di. in futuris conditio natis est ex eodem diuo Thoma actualis ordo ad euentum Conditionatum , sed impossibile est dari actuale quid , dic quid praesens , quod sit aliud a Deo, ad quod non praesupponi debeat actuale M
praesens decretum in Deo existens ; ergo impossibi id ust ex D. Thoina esse futura ςondl-tionata , nec consequenter a Deo cognOsci per scientiam mediam , antecedente Lad decretum actu di de facto de illis habi
Quarto id colligo ex doctrina . quam tradit diuus Thomas I. parte quo. I . an. s. ubi docet non ideo res sciri a Deo , quia su turae sunt, sed potius futuras esse quia sciuntur a Deo ; cum tamen assertores icientiae meis
diae teneantur dicere Deum scire futura conditionata , quia illa futura sunt, nec ideo illa esse futura, quia a Deo sciuntur: tum etiam ex eo quod ibidem docet s. Doctor , quod scientia Dei est prior rebus nec ab illis mensuratur quantum ad veritatem & certitudinem , sed potius est illarum regula de mensu-dia , quae omnia directe pugnant cum scientia media. vltimo denique hoc idem colligo ex do in chrina illa profundissima nuper adducta ex s. Doctore de Dei omnipotentia , ex qua euidenter ostenditur , Deum ratione suae omnino lentiae qua talis , attingere & causa re posse in tuo ordine causae primae omne, quod cadere potest sub ente , subindeque ecacius necessari Os 8c actus nostros liberos subratione propria necessarii & liberi , atque ita pendere non posse , quantum ad hoc ab ali- quo extrinseco , nec illud supponere 3 cum hoc habeat ex praeditatis intrinsecis di quid-ditatiuis suae omnipotentiae , sicque omnino inutilem fore scientiam mediam, eo scilicet
372쪽
gne causandae Ec seruandae libertatis in nostiis actibus, utpote quae inuoluit extrinsecum quid puta futurilionem sub conditione praeuilam. Aurea autem diui Thomae verba sunt haec: est autem considerandum quod cum vntimquod .
que agens agat sibi simile , unicuique potentia activa corre nondet possibile ut obiectum proprium sectinatim rationem illius a cim , in quo fundatur activa , sicut potentia calefactiva refertur ut ad propritim obiecti m adesse calefactibile. Esse autem diuinum fπεν quod ratio diuina potentia fundatur est esse infinitum , non limitatum ad a iquod genis entis sed prahabens in se totius entis perfectionem ; unde quidquid potest habere rationem entis continetur sub posibilibus resseetu
quorum Deus dicitur omnipotens: nihil autem opponitur rationi emis nis non ens j hos
igitur solum repugnat rationi possibilis abso luti quod βubditur diuina omnipotentiaJ quod
implicat in se esse. Haec D. Thomas I. parte qua l. t s. an. 3 . ex quibus argumentor 1ic ad
Deus seipso immediate est omnipotens, &Nota. suomet diuino esse omnipotentiam fundat. ut dicit ibi diuus Thomas : ergo ratione sui immediate in 1um continet virtute quidquid potest habere esse participatum , ut ibidem infert diuus Thomas : sed actus liber creatus etiam est potens habere esse participatum . quantumcumque consideretur Vt libet : ergo Deus immediate & ratione suae infinitae viris tutis poterit , in suo ordine causae primae illum producere , & consequenter sine de- ' pendentia ab ipso prae lupposito in statu fututitionis eius conditio natae , nec in alio quocumque statu , subindeque sine illo per scientiam mediam praeviso in tali statu. Ex iisdem autem aureis verbi sancti
373쪽
3 ς ι Liber I I. ve Ente increato.
Notis. Costiges verissime ac profunde discurrere, ' Thomilias, quando dicunt di probant cum diuo Thoma prima parte, stuest. I s. arti
culo g. quod ab omna potenti diuinae volunt tis emcacia &. virtute prouenit , quod causet Deus in creaturis dc actus necessarios & actus liberos de quod Deus ut virosque causans, praeintelligitur ad illos , atque utrumque
actum debere subsequi . ut quid poster insad Deum vi caulantem , sine laesione vel destructione talium actuum. Quomodo enim
destruetur effectus , quando recipit esse a sua causa legitima Z Sc quomodo causa illum destruet , quando illum actualiter produch: e fectus est , qui sequitur ad causam, cau se eit ad quam sequitur effectus et ergo non destruitur effectus dum sequitur ad causam, Ec dum illuni antecedit causa ut causa dc prae sertim prima , quae attingit a fine ad finem fortiter , sed disponit omnia luauiter. Quia ergo ex una paria Deus seipso est omnipo- tons , id est omnia potest in suo ordine, quae cadere possunt sub enie , ut sunt actus nostri , N ex alia parte actus illi nostii siue necessati, siue liberi petunt essentialiter egredi , dc depend xe etiam a nobis siue a causa creata. propterea fit quod ut dicunt Thomibitae eum D. Tliom.)appficet Deus causam creatam necessariam ad achus necessarios , & applicet de pio uideat causam creatam liberam, ut fiant actus liberi; ac virumque efficaciter determinet & antecedat , 8c in omnibus causet de substantiam & modum actus , quia virum que continetur sub ambitu emis creati, quod quidem est proprium diuinae omnipotentiae obiectum ; unde Zc utrumque , putatum sub - μω. stantiam,tum modum intelligitur Deus potens causare antecedenter ad omnem scientiam mediam ; cum obiectum diuinae omnipotentiae, in quo utrumque includitur ut a Deo ea usabile, de antecedere debeat omnem dc quamcumqtie
374쪽
cumque fururitionem , dc An recedere debeat ea omnia , quae diuina antecedit omnipotentia inter quae reperiretur scientia media , si daretur , utpote quae mediaret inter attributa necessaria & libera , cum tamen diuina Omnipotentia sit attributum omnino necessarium,
'di ut dieit D. Thomas fundatum immediate super diuinum esse.
Re 'ondeo 2. in vanum fatigari Thom ista in probando fuisse,&.esse pro nobis D. Augult.& eontra Theologos Societatis, cum praeti pilus ex illis , a quo nomen traxere Molinistarum, quique occasionem dedit ut tanto conatu , Se apparatu tanto , Theologis Societatis hae e tractaretur controuersia , ipse inquam Pater Lu
douieus Molina clare & expret se id admittat. -referens quid Augustinus sentiat & addens amplexatum fuisse D. Thomam sententiam D. Augustini,& post D. Thomam plerosque Scholasticorum. Quia vero eius concordia , quae potius occasio fuit discordiae maximae , & iaqua talia dicit dc concedit Holina, non ita facile habetur prae manibus , plaeet hic de verbo ad verbum transferre quae sunt ad propo situm. Sic ergo loquitur iste Pater Societatis in sua concordia antiqua , impressa anno a s 88.euex quaest.2 3 . I art. i, Thomae arti
Credens autem Augustin in predeginatiο-nem Tei aternam non fuisse secundum merita, qualitatemque usus liberi arbitrii is Teo
prausi, sed siolum secundum eleelionem Dei
o beneplacitum , iuxta eam se tentiam Paulum interpretatus est, regrinxitque illud prima ad Timotheum e qui vult omnes ha-
375쪽
3 Liber I P de ente increa o. minos saluos fieri ; ut non de omnibuου ηυDLue m hominibu3 P sed de solis pradestinatis intcsileretur. Lua doctrina plurimos ex fueιibuo praesertim ex his , qui in Gallia morabantur , non solum indoctos, sed etiam do. Missimos miros atque in Episcopali dignitate
conmtutos mirAm in modum turbauit . ne
dicam illius occcasione salutem eorum fuisse periclitatam. Ne enim huiusmodi doctrina adharerent, hars polim pelagiana ex par. te a sentiendum putabant , vario quo alio errorcs circa piruulorum pradestinationem confingebant ; id quod inter alia testantur
dua ilia Epistola is Prospero is Hilario Arrilatens Episcopo ea da re ad Augustinummissa , adductisque verbis sS. Prosperi & Ηilati j , subdit postea , senι entiam vero Augu
stini secutu eg diuus Thomas , is pos eum
plerique scholagicorum. Haec ibi Molina , qui postea fol. 48 s. sic
ait: Nos pro nostra tenuitate rationem totam
conciliandi libertatem arbitrii eum diuina gratia, pr cieMli4, ct praedestinatione, quam toto articulo ricimo tertio, quasione decima quarta , ct tot hac quastione tradidimim.1equentibus principita ex quibus eam deduximm , iuniti iudicamus , qua se data explanataque sem=er fuissent, forte neque Pe- .lagiana haresis fuisset exorta , neque Luth rani tam impudenter arbitrii nostri libertatem fuissent ause negare , ostendentes cum diuina gratia , praucientis , is prades nation/coharere non posse , neque ex Augustini opinione , concertationibu sue cum Pelagianis
ibi fideles buissent turbati , as Pelagianosque des e Ibevi , facileque reliquia illa γε- Iagiano tim in Gallis , quarum in Epistola p, .lsteri is Hilarii fit mentio , fuissent extincta , ut patet ex his in quibim homines illi chro Catholicis conuenisse is ab Ois
376쪽
ia VII. de sesentia Dei. ς dissensisse eadem testantur Epistola , conceritatione hiu inter Catholicos fuissent composita Ηaee idem Μolina qui deinde fol. ss I. se loquitur : Nιque vero dubito, quin ab queustino is careris patribu unanimi Gn-
sentis comprobata fuisset hae nostra de pra-
aestinatione sententia , ratioque conciliandi libertatem arbitrii cum diuina gratia, pra
scientia is pra destinatione , si eis proposita
fuisset. Hae in istis locis habet Molina , circa
quae , utpote notatu dignissima, sequentcs addam annotationes. Igitur
Notabis primὸ , non debere fatigari Tho mistas in probando suisse de esse pro nobis
diuum Augustinum. imis di caeteros Patres, qui Molinam antecesserunt , & contra Theologos Societatis , cum ipse Molina clare fleexpresse id admittat , referens quid sntiat Augustinus , di aserere aud ns, quod si Auguitino & caeteris Patribus sua fuisset prono sita sententia , hoc est si eis non fuisset ignota . ab eis fuisset comprobata , a quibus per-- consequens comprobata non fuit, cum solum ex ipso comprobata fuisset.
Notabis secundo , quod quantum ad id
quod ibidem ait Molina , puta quod D. Au sustinus & eae teri Patres eius approbatu Ii e D . sent sententiam dc doctrinam , fallitur clare, di falli eum constat ex dictis ipsius , ipse enim refcri Epistolas sanctorum Prosperi & Hilari j, in quibus inter alia proponunt Augustino doctrinam de scientia media, quae inter Μassilienses in Gallia circumferebatur ; & 4 diuo Augustino nec in toto nec in parte approbata fuit , ut constat ex libris de praedestinatio- . ne sanctorum , praesertim ex libro primo capite nono , dc est notandum quod nee Moderni Societatis amplexati sunt modum dicendi ipsius Molinae , sed eum derelinquunt ; at o
377쪽
vtinam & modum de s ubstantiam reliquin hsent 1, sic enim mansisset libera a tam tumultuosis controuersiis & eontentionibus Ecclesia Catholica se quae et ps occasione tota commota est, bc ad pugnam redacta.
Notabis tertio , quod quantum attinet admodum loquendi de diuo Augustino luminari totius Ecclesiae Ze luminari Maiori quem tenet Molina , dum dicit, multos ex doctrina
Augusni fuisse mirum in modum turbatos, ne dicat eorum salutem eius occasione fuisse
periclitatam , Ecc. ut agnoscat an bene, vere, de modeste loquutus sit, ego tantum Iemitto ipsum ad sanctos arosperum , de Hilarium lanctissimos de doctissimos , charitate 5c Zelo feris uentes pro bono Ecclesiae de pro fidelium sa- Iute , quorum epistolas viderat Μolina ad sanctum Augustinum missas , qui Prosper beHilarius , quia sanctissimi de doctissimi Magnum illum Augustinum adhuc viventem siealloquuntur. Domino Beatissimo Papa . ine
fabiliter miratili , incomparabiliterque ho norando , pragantissimo patrono Augusino, Pro per bc post pauca nunc quoque Bestituaini tua scribere audeo , non solum salu- rationis , ut tunc , studio , sed etiam frit,
qua Ecclesia vivit assectu. Excubante enim pro uniuersis membris corporis Christi vigilanii fima industria tua, ct aduεν - haretia . carum doctrinarum insidias veritatis virtute pugnante ; nullo modo mihi verendum putarat, ns onerosim tibi aut importunus essem, in eo quod ad multorum salutem, as perinde ad pietatem tuam pertinet: cum potius reum futurum ese me crederem , si ea qua valde pernicio6-esse intelligo ad sperialem patronum Dei non referrem. Consimilia conti- .net de Epistola sancti Hilari i sic igitur venerabantur de colebant hi sancti de Doctissimi viri diuum Augustinum, dc sic de eo , dc cum
378쪽
suast. uti. de voluntate Dei. 3ς
eo Ioquebantur , adhuc inter vivos manente: quid ergo nunc facerent post tot annorum curricula , per quae a sancta Matre Eecie si avniuersali & sanctitas de sapientia Augustini, acclamata est , venerata , & celebraia
Vtrum voluntas Dei habeat ad actus nostros eriam IIberos decretum antecedens
absolutum , , escax, subindeque o pra-
determinans. P Ramittendum I. quod omnium grauissimarum controuersiarum , quae inter Theologos Societatis , di discipulos D. Thomae agi tantur in materia de gratia & de praedestinatione , & de auxiliis , & de scientia Dei, di de voluntate , re denique in toto ambitu totius 'Thologiae N. Met physicae , iste est principalis cardo : omnia enim attacta sunt & nullus remansit in tota Μeta physica dc Theologia, nec remanet lapis immotus , vel ut impugnetur, vel ut defendatur decretum illud ad actus nostros, siue necessarios , siue liberos , ante. cedens , absolutum , essicax , subindeque prae-d tcrminans & prae definiens. Caeterum qui in proposita dissicultate tenuerit sententiam assit malivam est verus Thomista , & qui eam ne gauerit , etiam absolute loquendo Thom ista non est : ex hoc enim puncto pendent omnia
379쪽
368 Liber II. de Ente in ereato. in aliis parum interest , & poterit quodlibet
vel utrumque defendi in Sehola B. Thomae. Itaque assirmativam tenent Thomist ae dicentes una voce , atque sine fine dicturi penderea tali decreto ita absoluto , pratulo & emeaei Primariam diuinae eausalitatis , & consequen- er atque a posteriori Pendere ab eo substantiam ipsam deitatis , quae Be vItimus finis &Primum e meiens necessario esse debet. 'At δε rum est quanta diue Isitate 5c sentem tiarum varietate sibi in hoc puncto contrarii
fini author es Societatis , vult enim Suare Z
Deum non habere deere Ium absolutum , quos inpliciter de absolute velit actum nostrum
liberum esse vel fieri ; sed quasi sub conditione velle , ut fiat hic actus a voluntate creata.
si ipsa se ad emciendum determinauerit 3 dc
sub eadem conditione velle influere & con
currere in eumdem actum expectando tamen In fluxum creatae voluntatis. Hie tamen dicendi
modus non placet Patri Vasque Z, qui e contra vult quod decretum habitum a diuina voluntate circa actus nostros liberos sit decretum ab solutum , non autem quasi conditionatum , ut docet Suare tuta tamen quod decretu illud absolutum non sit antecedens futuritionem actuu Mostrorum,ut docent Thomistae, sed solum con- comitans. Haec docet Vasq. I . p. disp. s. c. I Q .nos .is p fol. o s. a Iij vero hos relinquentes dicendi modos, volunt, Deum nihil circa actus nostros decernere, nisi postquam praevidit in qua partem se verteret & determinaret voluntas nostra, si se sola ageret & si se sola ae inde pendent ex a Deo vellet : quasi vero teneatur Deus scire quid ageret creatura si esset Deus, prius quam velit quod agat ut creatura . alij denique alios confingunt modulos videndi, aeuidendi , expectandi , explorandi, priusquam aliquid decernat Deus circa actus nostro S quos quidem omnes de singulos Iecen celare
380쪽
Ωuast. vltima de voluntate Dei. 369
nee suppetit tempus nec voluntas. PramIti. 2 . pro declaratione principiorum, ad quae conclutionis veritas reduci debet , quod haec tria sunt apud omnes receptissima, lubindeque vim liabitura principit respectu inferendae conclusionis, puta quod diuina voluntas essse sώ θ' ab intrinseco omnipotens. quod diuina voluntas es ens a ' quod diuina voluntra siue ad intra operans,siue ad extra est bub tantia. Primo quidem receptissima est prima illa Propositio , puta quod diuina voluntas eli ab intrinseco omnipotenS,seu Omnia Potens, euius ratio est, quia eum unumquodque agat inquantum est in actu , consequenter fit quod activitas eu iustibet activae potentiae mens Mari debeat in sui extensione iuxta actualitatem n a. turae, in qua fundatur : iam sic est, quod actualitas ipsius diuinae naturae in qua fundatur diuina voluntas secundum quod activa, est actualitas omni ex parte illimitata, praehabens in se perfectionem omnem totius entis : ergo diuina voluntas secundum quod activa ad nulluni determinari debet genus entis , sed debet se ad omnia extendere qua eadere possunt subente,atque ita & esse debet ab intrinseco δι ab intrinseca suae activitatis radice omnipotens, dc omnia potens. Ratio vero alceIius PIOPO-sitionis est, quia diuina voluntas sicut Et aliae. Omnes , quas in Deo distinguimus , attribu- tales potentiae sunt realiter t eniteatiue idem cum Deo ; alias non sset neus sua virtus de
sua perfectio , subindeque per aliud, Ac ab alioli erfectus esset: ergo cum sit ipse Deus ens a
e , nec aliud nomine Dei intelligendum veniat , aut saltem non nisi eum ratione entis a se intelligatur si eus fit quod de ipsa diuina volun ras dicenda sit per consequens ens a se. Demum quantum ad tertiam . qu,od scilicet diuina voluntas siue ad intra operans siue ad extra est substantia ex eo euidenter paled