장음표시 사용
361쪽
yso Liber II. de Ente increato.
ter ad hoc decretum possit Deus aeque indidi ferenter velle, quod futura non sit haec poenitentia Iub hae conditione , quam quod sit futura, nihil per consequens pro illo tunc haberi pocest , vi cuius in nil libiliter futura sit.& in quo in fallibi Iiter videatur : ergo omni no falsum est vidisse Deum poenitentiam Ty riorum in alio quam in praefato decreto it absolute hab to. Vnde ad ultimum Astinguo primam consequentiam sic : ergo debuissent Tyrii poeniten iam agere , Deo aeque & pati modo se habente erga Tyrios & erga Iudaeos : quantum ad auxilia , quae tenent se ex parte potentiaeti actus primi, Concedo ; Deo aeque & pari modo se habente erga Tyrios & erga Iuda os, . quantum ad auxilia , quae tenent te eκ parte actus secundi, seu ex parte poenitentiae Vt pomnendae , dc non tantum ut poni bilis , Nego, quod quidem aperte patebit ex solutionibus ad sequentes initantias : illud autem decretum absolutum, cum sit decretum habitum defuturitione , non tenet se ex parte actus primi siue Potentiae, vel poni bilitatis actus 3 atque ita quamuis erga Tyrios hoc praesupponatur decretum , quod non supponitur erga Iudae S,. adhuc tamen merito confundi possunt &. increpari Iudaei exemplo Tyriorum quamuis gloriari non possint Tyrii exemplo Iudaeorum ; cum id quod locum tribuit increpatio ni etiam comparativae , scilicet potentia eκ parte actus primi completa , supponatur , ut dic mus , idem in utrisque ; id vero , ex quo
solum gloriati possem Tyri j prae Iudaeis , puta
futuritio ipsa poenitentiae , non sit ab ipsis quasi ex ipsis , sed ex decieto absoluto Dei
discernente Tyrios a Iudaeis. Unde hoc argumentum , quod mirum in modum extollunt aduersarii , retorqueo ego sic , contia illos e
Deus in modo se habendi erga Tyrios & Iu
362쪽
mast. VII. de scientia Dei. 3 1 I
daeos , debet sic se habere , ut & locum tri- Notaabuat , ad Iudaeos confundendum exemplo Tyriorum , dc locum auferat Tyriis , ne gloriari possint prae Iudaeis , iuxta illud Aposto-Ii : Κuid gloriaris , quasi non acceperis atqui
si Deus haberet se omnino & omni ea parte aequalites erga Tyrios & Iudaeos , tribueret quidem locum ad Iudaeos confundendum, exemplo Tyriorum , non tamen locum auferret, ne gloriari possent Tyri j prae Iudaeis, cuini in hoc casu magis fecissent, nec tamen magis accepissent , in qua tamen acceptione ratio nem fundat Apostolus adaequa Iam, quare gloriari non possumus .' ergo &e.
Instabis i. fundatur praecedens solutio intrita illa distinctione se tenentium ex parte actus primi , & tenentium se e X parte actus . secundi ; sed vana est. 8c gratis a Thomistis adducitur illa di itinctio : ergo. Probatur mi nor : ea quae ita se tenent ex parte actus secun di , non minus ad actum requiruntur , quam equus, verbi gratia, and equitationem, vel Bre .uiarium ad horarum recitationem : sed equus & Breuiarium , & alia huiusmodi ita requi-Luntur , ut teneant se & ex parte actus primi, di ex parte actus secundi , ut patet: ergo diea , quae dicuntur a Thomistis requiri solum ad actum secundum , requiruntur similitkr Scad actum primum Zc ad actum secundum, subindeque vana est & gratis a Thomistis adda citur praefata distinctio. Restondeo negando minorem : habet enim fundamentum maximum praefata distinctio, quod quidem ex ilico & expono sic. Illud, quod ita neeessario prae requiritur ad actum, Vt., tamen illo posito , possit adhue indifferenter sequi vel non sequi actus , magis haud dubie Vota, se tenet ex parte actus primi, di minus ex parte actus secundi , quam nlud quod ita adactum P requisitur , xt illo posito infati ibi. Et r
363쪽
si Liber II. de Eute increato.
Ater sequatur actus secundus: iam sic eis, quod
dantur aliqua taliter ad actum prae requisita;
ut illis positis , adhue indifferenter sequi pota sit vel non sequi actus , ut patet in exemplis, quae afferri solent ab aduertariis de Breuia-vio, vel equo , vel aliis huiusmodi ; nam adhuc possesso equo, ic facile expedito ac prom-Pto , potest adhuc indifferenter sequi vel non sequi cursus , adeo ut possit homo simul rest mel coniungere omissionem cursus , cum
equo habito & expedito : item dantur & aliqua , quae ita requiruntur ad actum , ut illis positis infallibiliter sequatur actus adeo Vt num sine alio actu, de de facto poni implica wUum sit , eo quod stitieet talia & taliter prae requisita sint ipsam et reductio, vel vim ha beant reductionis ad actum secundum 3 dc hu tui modi sunt phystea praemotio . decretum ab laturum & efficax, bc alia huiusmodi , quὸς
admittuntur in doctrina Thomi statum: non ergo Vana est , nec gratis , ut aiunt, adducitur
a Thoinistis praefata distinctio . de iis scilicet quae tenent se ex parte actus primi , & de iis, quae tenent se ex parte actus secundi , nisi sot- te apud eos , qui non nisi a limine salutant
Thomistarum doctrinam. Instabis a. quamdiu adhue expectatur aliquid ex parte Dei, ut actu agamus,tamdiu auferri videtur increpationis Iocus , si non agi mus 3 eum videatur verificari tune . quo de RParte Dei se teneat, si non agamus r sed quan
tumuis id quod non dedit Deus Iudaeis, Mquod dedi si et Tyriis, se teneat, ut dicimus, eκ parte actus secundi , ad hiic Uerificatur e X pectari aliquid a Iudaeis ex parte Dei , ut actu nuertantur 3 ergo quantumuis tal quid se teneret solum ex parte actus secundi , adhuc tolleretur increpationis locus erga Iudaeos. Resiondeo negando maiorem, cuius quidem falsitatem ex duyliet aut triplici ratione colli-
uuailse , meo iudicio, conuincentissi-
364쪽
ma. primo quidem colligo ex iis, quae docet D. Augustinus totius bonae doctrinae magnus
parens , in epist. 1 o s. ubi habet: s gratia est, qua boni liberantur , profecto malorum exsu fario iusta non est , quamuis non liberenttira
ex quibus verbis aperte sequitur , non eXc sari peccatores , subindeque adhuc relinqui incrcpationis locum , licet aliquid eis dene- set ut conuertantur 3 modo tale quid de hi- tum non sit, sed mere graiis datum : ia in sic est quod meta gratia est , dc omnino indebitum, quod ponat Sc tribuat Deus ea omnia, ΤuM eae parte tui requiruntur , ut actu dc de acto conuertctassur , verbi gratia Iudaei; cum inter talia requisita reperiatur auxilium dis
cernens Ope Iantem a non operante , quod mi- quidem discernens auxilium cst omnino in dc bitum , alias non vltimate reduceretur ad
D.eum . quod est contra illud Apostoli : quia enim te ascernit tergo adhuc relinquitur increpationis locus , licet adhuc aliquid expectetur ex parte Dei, quo actu εc de facto conuerterentur Iudaei. Secunda veIO ratio, ex qua hoc idem colligo est , quia tune solum ponit nos Deus in tali statu, ut nihil aliud ex parte Dei expectetur ut actu agamus , quando scit. facit Deus , ut faciamus 3 cum illud ex parte Dei requiratur , ut de facto & re ipsa facia
mus , iuxta illud Ezechielis 3 a. faciam Ut faciatis o inpraceptis meis ambuletis iam sieest quod relinquitur adhuc increpationis locus , nec propterea eXcusabiles sumus , quantumuis non verificetur , quod faciat Deus , ut faciamus : quin immo faeiente Deo , nos facere , nullus tunc superest increpand x locus, cum de facto tunc fiat de ponatur actus : ergo supposito, ut supponit arguens quod id quod expectatur, se teneat solum ex parte actus secundi , adhuc relinquitur increpationis locus, quamuis ex parte Dei aliud quid expectetur. 'ut de facto poeniteant dc conuertantur Iudaei.
365쪽
Neque veri fuatur , se tenere tunc ex parte Dei, si non agamus , bene quidem ex parte Dei se tenere , si agimus , Ut consideranti patebit : sed de hoc infra in sequentibus sol tionibus. Instabis a. in tantum iuste increpat Deus, inquantum nos ita expeditos 1 upponit ad agendum, ut operari possimus, si volumus : sed requisito semel aliquo , di expectato ex parte Dei , etiam quodcumque illud sit , non videtur nos ita expeditos supponi , ut Operari possimus, si volumus et ergo nec videtur Ielinia qui locus ad iuite increpandum. Rectondeo negando minorem ; licet eniminin iligibile sit . nos esse taliter expeditos, taliter quod veri fieetur , nos operari posse , si volumus , si adhuc requiratur aliquid quod non habeat ipsum operationis actum sibi i fallibiliter annexum ; propterea quod tale quid . cum requiratur cx una parte, di ex altera non requiratur tanquam aliquid , quo actu operemur . seu quo de facto operari ve- Iimur, debet consequenter requiri ut aliquid, quo operati possimus , si volumus , ac proinde in intelligibile est . quod quamdiu requiritur& xpectatur tale quid simus potentes operari , si volumus r nihilominus hoc facile ina 'telligitur, si id quod expectatur, & quod iudipo itur requiri, requi Iatur, ut in praesenti supponitur , ad modum alicuius , quo de facto agamus . & velimus de facto operari : cuius ratio, & quidem , meo iudicio , irrefragabilis Miss. est , quia vis ita ad operandum expedita
praecedit etiam tempore ipsam operationem . Vt e X perientia constat ; ergo ut ita Eetaliter sit exp dita , dependere non potest ab iis , quae solum prioritate naturae ipsam praecedunt Operationem , quantumcumque talia requirantur : sed id quo actu Ec de facto agi mus , & quo de faeto volamus operari talisost naturae , quod solum Prioritate natura
366쪽
Lua . VII. de sicientia Dei. 3ss
ipsam prae dit operationem , ut conceditur, re conlideranti patebit : ergo quantumuis hoc adhue expectetur & requia a tur , verifica tur adhuc. nos esse potentia expedita potentes operari, si volumus , cum talis expedita potentia ita praecedat prioritate temporis ipsum operationis actu in , iubindeque di expedita sit antecedenter ad istud , quod solum prioritate
Instabis 4 qui habet , quo possiit operari si
vult, potest eum eo aliquaudo habete , quo operari velit et ted quamdiu adhue expectatur aliquid ea prete Dei ad operandiori uia dctamiaque illud sit , nullus potest cum illo habere. quod operari velit ergo nec quamdiu tale quid expectatur . habere potest aliquis, quod potentia expedita pollit operari, si velit. Re pondeo negando maiorem : sicut enim qui dicerct : qui habet quo saluari potest , si vult , potest Ec cum illo toto habere aliqua do , quod de facto lalucitur , hic falsum diceri Iet ; cum reprobi omnes supponantur habere quo possint latuisti , si velint, re tamen nullus eorum cum eo, quo ita saluari potest , si vult, consequatur unquam salutem , ita & falsum est, quod qui habet praecise , quo potest operari, si velit, cum eo ita praeciae sumpto habeat aliquando, quo operari velit; cuius ratio est , quia νd , quo de facto ope Lati volo, est maius quid & specialiu etiam ex Parte Dei, quam id quo operari positim, si volo ; eo quod scilicet id quo possum operari si volo,
est commune quid opera mibiis & non operantibus , cum tamen id quo de facto operari volo discernat operantem a non operante , ac proinde sit, etiam ut a Deo prouenit, specialius quid, cum Deus sit qui discernit: non ergo vi quam est euenturum , ut de facto non euenit, quod cum eo , quo sumus potentes operari , si volumus , aliquando cum eo ita Fraecise sumpto operari velimus.
367쪽
316 Libὲν II. de Ente incνeato. Instabis s. qui potest operari, si vult, ideo
Non operatur , quia non vult : ergo qui poteris est operari, si vult , ideo operatur quia vult: sed si praeter id, quo habet posse operari,
si vult, adhuc aliud requireretur, quo Operari Vellet, quando operaretur , non ideo operaretur, quia vellet, sed quia aliunde , siue a Deo haberet quo vellet : ergo qui potens est operari si vult, non alio indigere debet, quo o perari velit. Respondeo concedendo antecedens Sc negando primam consequentiam : aliud enim est , quod quandis non operor . nou Opeis Ier , quia non volo ; & aliud quod quando operor , Operer quia volo , sumpto ly qiua proprie dc causaliter in utroque ; neque valeti conlequentia ab uno ad aliud ; unde & ptumum concedimus , & secundum negamus. Nota. Cuius ratio est , quia non operari , non conuerti, non poenitere est in genere mali;& ideo quia perditio tua ex te, non mirum quod dum non speraris , ideo non opereris , quia non
vis : at Vero operari, conuerti, Poenitere est in
genere boni ; & ideo quia omne bonum desursum est, ut ait Apostolus, descendens a patre luminum , non mirum quod dum operaxis , non ideo praecise opereris , quia vis, sed - magis quia facit Deus , quo velis , eo scilicet quo discernit auxilio. Instabis υltimo r in tantum verificari potest, quod possum operari, si volo ; in quantum per, me stat , quod non operer ; sed si praeter id quo ita sum potens operari , si volo , aliud
quid requireretur & expectaretur ex pa Ite Dei, tunc per me. non staret , quod operarer, vel non operarer : ergo neque tune dicendus essem potens operari, si volo. Probatur Minore
quod per aliud stat quod non est in manu mea, dici non potest per me stare et sed si prae . ter id, quo operari possum, si volo , aliud quid xequi ecetur α expectas elut ex parte Dei, tunc
368쪽
quod operarer per tale quid staret, quod quidem non esset in manu mea et ergo tunc per me non staret, quod operarer , vel non Opem
Res pondeo negando minorem; ad cuius prohationem distinguo maiorem sic : quod per aliud stat , quod non est in manu mea , non
potest dici per me stare et si illud aliud per
quod stat, ita non sit in manu mea , ut neque Cur detur , neque cur denegetur rationem in me non habear, nec causam ἰ Concedo : si vero ita non sit in manu mca , ut solum in me rationem non habeat, cur detur , habeat tamen, cur denegetur, Nego, quod tunc per me non stet; bc sub eadem distinctione minoris nego consequentiam. Pro quo notandum est,
dc quidem serio & diligenter, quod aliquid per
me stare potest contingere dupliciter, aut quia in me causa est dc ratio , cur & unde detur ac ponatur id omne , quod ad tale quid requiri. tur , aut quia est in me ratio & sufficiens ea uinta , cur de unde denegetur aliquod ex huiusmodi requisitis : quoquo enim modo contingat , mihi iuste imputatur tunc , si illud aliquid omittam, ac proinde verificatur di quod per me stet , quod non ponatur tale quid r iam se est , quod Iicet in manu mea siue in me non sit ratio dc causa cur detur & Ponatur auxilium illud quo, non quidem operari Possum si volo , sed quo de facto operari volo , & de facto P peror, utpote quod, cum sit discernens
operantes a non operantibus, est specialissimum& omnino indebitu nihilominus est in me lassi ota. ciens ratio de causa cur denegetur ; N pondera cum habens sine illo vim omnino expeditam ad operandum , ut supra demonstrauimus, ita me habeam in me ipso , ut si illud minime ad operandum requireretur , minime propterea operarer, eo quod scilicet & sim sine illo,& antecedenter ad illud expeditus ad agen- .dum,& vim hanc expeditam in me ipso agno
369쪽
3s8 Liber II. de Ente increato.
cam 8c sentiam . & tamen operari, nolim e etiago adhuc velificatur, quod per me stet, si acta de de facto non operet ; non quidem quasi per me stet, dc , me pendeat , quod ponat ut id quo de facto operot, sed quia est in me suta ficiens ratio dc causa cur denegetur. Hic quaedam aliae proponi solent obiectiones ; sed vel quae facillime diluuntur ex pro bationibus conclusionis , eae scilicet, quae contra conclusionem directe pugnant ; vel quae fuse diluentur in tomo sequenti, dum de praemotione, eae scilicet quae procedunt de libertaxe, vel dς Peccato.
Quanam fuerit mens SS. Augustini o
cultatem. Cum a Summis Pontificibus omnes contro uersiae nostrae cum Theologis societatis in mentem D. Augustini Sc D. Thomae , bc in . eorumdem doctrinam sint de uolam , merito in his examinandis & resoluendis materiis de mente Ss. Augustini dc Thomae inquirimus. Pro quo Resspondeo I. D. Thomam omnino fauere praefatae nostrae conclusioni , quod quidem inprimis colligo ex eo , quod perpetuus est sanctus Doctor in docendo , Deum non cognos cereres immediate in scipsis , sed solum laseipio , dc in sua essentia tanquam in causa,& medio prius cognito : ita expresse docet 'I. pari. qu Z. I . art. s . in corpore , quod
his verbis concludit: sic igitur dicendum est,
quod Deus βψ um vide in seipso , alia antem a be non videt in ipsis , sed in seipso . de
I. coutragent cap. 49. probat ex D. Dionysio Deum omnia cognoscere in essentia sua ranquam in causa, dc quod pcr eamdem cau-
370쪽
sam, per quain dat esse omnibus , per eamdem scit omnia : ex quibus argumentor sic Eucntia diuina non ς si causa rerum , nisi ut habet adiunctam voluntatem, Zc ut determinata per decretum liberunJ; eo quod 1 cilicet Deus non sit agens ad extra per modum naturae, sed per modum liberi: sed Deus ex D. Thoma omnia cogno Icit in essentia sua tanquam in causa: ergo ex D. Thoma debet Deus cognoscere fatuIa conditio nata, quae quidem lunt aliud a Deo, debet inquam cogito scere in decreto, lenon antecedenter ad decretum per scientiam
Secundo hoc idem colligo ex doctrina grauissima quam affert s. Doctor in I. contra gerit. cap. 67 . ubi habet: quando i c/entia est causa
obiecti potest istud esse variabile, is scientia inuari bitu, immutabilis , O srma ; quia potest id quod es causa excedere in perstorio
ne effectum. Ex quibus sub imo sic : atqui obiectum scientiae mediae est vatiabile dc mu - tabile di contingens , ut supponitur , & non
est scientia media eius causa, Vtpote quae lup ponitur ab ad ursariis omnino speculati uarergo secundum hanc grauem & veram doctrinam s. 1 octoris non potest scientia media esse immutabilis certa & fixa et sed nulla in Deo admitti potest scientia quae non sit talis, immutabilis, scilicet & in uarigbilis et ergo ex
disio Thoma impossibilis ei: in Deo st,eytia media Tettio hoc idem colligo ex iis , quae habet
D. Thomas quasi I 2. de vcrit. art. Io . ad dicente . quod licet in re futura euemus non si praesens , ordo tamen ad euentum praesens est : ex quidus ite arguo. Non minus futurum conditionatum transit ab late a poisibili agfuturitionem conditio natam , quam abioluth
futurum ad futuritionem absolutam : sed in futuro absoluto est ex D. Thoma ordo actualist ad