장음표시 사용
441쪽
68 RELIGIO. - Cap. XVIII. diversa, Se cognoscuntur promulg tione, vel sententiis publicis. uuidsis IV. Ut sciamus , quid sit Fules fidei, o Christiana , definienda est in unive quomodo sum fides, & a caeteris animi actibus iiij Ipso quibuscum Vulgo confundi solet, dis. Inssonst, a tinguenda. Objectum Fidei universali- fientia, ter sumtae, nimirum, id quod creditur, O vini semper propositio est, sid est, oratio
assirmans ' vel negans quam Veram esse concedimus. Sed quoniam com ceduntur propositiones propter diversas eausas, accidit, hujusmodi concessiones diverse nominari. Concedimus . autem quandoque propositiones, quas tamen in animum non recipimus. Idque vel ad tempus, nimirum, tantinper donec ex consideratis consequemitis, earum veritatem examinaUerimus,
quod vocatur supponere; vel etiam simpliciter, ut metu legum, quod est profiteri, vel coufiteri signis externis 3 vel obsequii spontanei causa, quod faciunt homines animo civili erga eos, quos reverentur, & erga alios studio
pacis, id quod simpliciter concedere est.
Propositiones autem quas pro Ueris r cipimus , concedimus semper propter
aliquas rationes nostras. Eae vero derivantur vel ab ipsa propositione, vel a persona proponentis. Derivantur autem ab
442쪽
ab ipse propositione, revocando in me moriam, quibus rebus significandis nomina, ex quibus propositio comflatur, communi consensu usurpantur; quod si fiat , asIsensus quem praebemus, di citur Scire. Si vero recordari non possisimus, quid certo per ea nomina imtelligendum sit, sed modo hoc videtur , modo illud, tum dicimur opinari. Exempli causa: si propositum sit, duo O tria esse, quissue 3 revocando autem
in memoriam, ordinem nominUm numeralium, ita consensu communI eOxum , qui ejusdem sunt linguae, quasi
pacto quodam societati humanae ne- essario ), constituIum esse, ut quinarius totidem unisatum nomen sit, quot in binario & NTnario continentur simul sumtiss ac lassentiatur quis, Verum id ideo esse, quia a. & 3. si I idem sunt quor, P. dicetur assensus ille scientia. Et scire veritatem istam, nihil est aliud. quam agnoscere, esse eam a nobis ipsis factam Quorum enim arbitrio & loquendi' lege numeruS..
vocatus est binarius, . . . ternarius, ει ....., quiDarius , eorum arbitrio
factum est, ut vera sit propositio: b, narius & ternarius simul sumti faciunt quiπι ium. bimiliIer si meminerimus, quid sit, quod vocatur surrum, N
443쪽
quid injuria, sciemus ex ipsis vocibus ,
an verum sit, furtum esse injuriam, necne. Veritas idem est, quod vera propositio: vera autem in propositio, in
qua nomen consequens, quod vocatur a Logicis Praedicatiιm, eomplectitur am plitudine sua nomen ' antecedens, quod
vocatur subjectum 3 O veritatem scire, idem quod, esse eam a nobismet ipsis
ipsa nominum usurpatione factam dimeminite. Neque temere olim a Platone dictum est, scientiam ese memo-τiam. Accidit autem interdLm , urVoces, etsi certam & ex constituto de finitam habeant significationem, Usta tamen vulgari, ad ornandum vel etiam sallendum particulasi studio a propriis significationibus Vita diuollantur , ut Πceptus propter quos inrebus imposiatae fuerunt, revocare in memoriam dissicultatem magnam habeat, neque
nisi acri judicio, & diligentia maxima
superandam. in Accidit quoque, plurimas -voces nullam habere propriam sv fletetminatam & eandem ubiquesgnificationem , atque intelligi nocima vi, sed signorum aliorum simul adhibitorum. Tertio, nomina qua dam 1lant rerum inconceptibilium. Ea PUm ergo teriam, quarum ipsa sunt nomina , conceptus nulli' siam. Et
444쪽
propterea propositicnLm, quas com fiunt , velitarem ex ipsis nc minibus frustra quaerimus. In his casibus dum considerando ocim definitiones veritalcm alicujus prcpostic nis investg mus , prcut is es e1l inveniendi, putamus eam aliqu2λdo vcr. m, aliqCando falsam. Quortim utrimque se Isim , opinari . dicitur, atque etiam credere, ambo simul Abitare. Quando veIorationes nostiae piopter quas assentimur frcposuicni alicui, non ab ipsa Propositione, sed a persona proponentis derivantur, ut quem ita PeriiLm j
dicamus ut non saltatur, neque camsam videmus. quare velit fallere 3 aD sensus nc ster , quia nascitur non a
nostrae, sed alienae scientiae Mucia, Fiades appellatur. Et quorum iiducia credimus, illis vel in illos eredere dicimur. Ex iis quae dicta sunt, apparet disserenita, primum, inter Fidem& Pressioram: illa enim cum assen su interno fert per coniungitur, haec non semper. Illa animi pei suasio imterna , haec cbedientia extetna est.
Deinde inter fidem & opinionem haec enim nostrae rationi innititur, illa ali nae existimationi. Lenicue inter sdem& scientiam: hujus enim est propositi nem .. Emicatione cLmmunitam &R 6 mam
445쪽
mansam lente admittere; illius autem integram deglutire. Prodest ad scientiam explicatio nominum, quibus id, quod inquirendum est, proponitur, imo unica via .ad mentiam est , per definitiones; ad fidem autem nocet hoc. 'Nam quae M pra 'captum humanum
credenda proponuntur, nunquam eX-plicatione evidentiora, sed contra ob- curiora & creditu dissiciliora fiunt.
Acciditque homini, qui inserta fidei
iratione naturali conatur demonstrare,
idem quod aegroto, qui pitulas salu- . bres, ted amaras, Vult prius mande re, quam in stomachum demittere; ex quo fit, ut statim revomantur, quae alioqui devoratae eum sanassent. Piiid si V. Vidimus ergo, quid sit credere. credere in credere autem in CHRIsTUΜ quid est et m. vel, fidei in CHRIsTUΜ quaenam pro positio est objectum Quando enim dicimus: Credo in CHRISTUΜ , . significamus quidem, cui, non autem quid credimus. Est autem omise tu CHRI TUΜ nihil aliud , quam credere, JESUHese CHRIsΤUΜ, nimirum ILLUM, qui secundum . Moses & Prophetarum Israeliticorum vaticinia venturus erat in hunc mundum, ad infittiendum Regnum Dei. Id vero satis apparet reverbis ipsius CHRISTI ad Martham:
446쪽
cup. XVIII. RELIGIO. 673 Ego sum inquit resurrectio O vita ;
DIT IN ΜΕ, non morietur in aeternum.
Credis hoc' Ait ilii; inique, Domine , ego credidi, TU Es CHRIsΤUs FLIius Dei vivi, qui in hunc mundum venisi. Joh. II. vers. 2S, 26, 27. Quibus verbis videmus: CREDERE IN ΜΕ, explicari per QUIA TU ES CHRISTUS. Est ergo credere in CARIsTUΜ nihil aliud, quam credere ipsi JEsU dicenti,
VI. Concurrentibus ad salutem Ade ' mkum& obediensia , utraque necesario, qua- articulum lis sit eae obedientia, & cui. debita, Iesium es- monstratum est supra art. 3. Arii l. t ChΠ' intem fidei, quinam requirantur, id nunc inquirendum est. D1co autem 1 ele ad se alium Articu m fidei praeter hunc, Iutem,p: JEsUΜ EssE CHRIsTUΜ, homini Chris batio extimo, ut necessarium ad salutem, re- BUO Equiri nullum. Distinguendum autem Vμη tifen, ut supra art. q. inter sdem & professionem. Professo ergo plurium dog 'Rψt matum si jubeatur) necessaria esse po- Τ
test; est enim pars obessentiae legibus 'debitae: sed non quaerimus jam de ob dientia necessaria ad salutem , sed de fae. Probatur autem primo, eX scopo Evangelistarum, qui erat per descriptionem
447쪽
tionem vitae Servatoris nostri illum i num articulum stabilire. Sciemus amtem, talem suisse scopum & consilium Evangelistarum, si obsei vemus ipsam historiam. Sanctus Matthaeus incisiens a Genealogia ejus, ostendit JBSLΜesse ex genere Davidis; natum ex Virgine; cap. I. a Magis ut regem Judaeorum adoratum s ab Herode eadem de causa quaesitum ad necem, cap. I.
Regnum ejus & a Iohanne Baptisa& a se ipso praedicatum, cap. 3. q. leges docuisse, non ut Scribae, sed ut qui haberet autoritatem, cap. F, 6. T. morbos miraculose sanasse; cap. 8, 9. Apostolo. praecones Regni ila omnes Ju- eae partes ad praedicationem Regni
dimisisse; cap. IO. nunciis a Johanne quaerentibus, an is esset Christus, ne ne, respondisse, reserIant quae vidissent, nempe miracula, quae in CHRIs-TUΜ solum competerent, cap. II. RE-gnum suum argumeniis, parabolis, ει signis apud Pharisaeos & alios comprobasse, & declarasse; cap. Ia. & seqq. usque ad II. salutatum suisse in Regem , cum ingrederetur Ierosolymam; cap. a I. se Christum illum esse, comtra Pharis,os sustinuisse; alios de Ueι,λ- risis piaemonuisse; Regnum suum quale esset, parabolis ostendisse, cap.
448쪽
Cap. XVIII. RELIGIO. Usaa, ay, a , a s. captum & accusatum fuisse eo nomine, quod se Regem esse dixerit; crucique titulum inscrip tum, HIC EsT IESUS REX IUDAE. . RUΜ , cap. 26. 27. denique post I suriectionem dirisse Aposolis, datam sibi esse omnem potestatem in caelo ct in terra: cap. 28. Quae omnia eo pertunent, ut credamus, Jesum esse illum Christum. Talis erat ergo in describendo Eongelio scopus Sancti Μa thari; qualis autem erat hujus, talis erat caeterorum Evangelistarum s id quod seorsim Sanetus Iohannes in fine Evangelii sui expresse habet: me, im
quit , scripta sunt, ut sciatis, quia Iesus es Chrisus Filius Dei viventis, Joh.
Dico autem, alium Articulum Annot. fidei praeter hunc. J Apertionem hanc ad p. 473. quam novitate qua Theologis plerisique diffsicere posse video, etsi satis in sequentia
hur eon Irmatam, amplius tamen explicare, operae pretium esse duxi. Primo igi- mr cum Articulum hune, Iesum esse
Christum, solum ad salutem necessarium ese dico, non dico, solam fidem ad sum rem necessariam esse, sed requiro etiam Justitiam, Foe obedientiam legibus Dei ebitam , hoc es, voluntatem recte via
449쪽
Annot. vendi. Secundo non nego, quin multorum
estorum reticulorum profesto, si modo profesto eorum ab Ecelesta imperetur, adfabilem quoque necessaria sit, sed eum I des interna, profesto externa fit , illam proprie fidem, lianc obedientia partem esse dico, ita ut articulas ille ad fidem imternam, non aratem ad professionem Christiani solas sugficiat. Asremo, quemad modum , s veram ct internam paenite tiam peccatorum, solam, ex parte Ius ria, Iesutem necessmiam esse dixissem, tamen pro paradoxo habenam nonfuisset, quoniam in ea j itiam, obediense
iam , atque mimum ad omnes virtutes reformatum contineri intelligimus ; ita,
cum fidem unius Arti si silicere ad se
Iutem dico, mirandum minus es, cum in eo tot alii inticuli comprehendantur.
Nam verba haec, Iesus est Christus, Agnificant, Iesum esse situm, quem Dein venturum in mundum ad Regnum suum instaurandum promiserat per Prophetas, koe es, Iesum esse Filium Dei Creatoris
coeli terrae, natum ex virgine, mor
tuum pro peccatis eorum, qui essent in . illum credituri; esse Christum, id est , Regem, revixisse s nam alioqui re naturus non es, judicaturum mundum
remuneraturum eorundem opera; inter .
450쪽
Cap. XVIIL. R E L I G I o. UT turos esse homines ; nam absque hoc ad Annoti
judicium venturi non sunt. Itaque unico hoc arriculo totum continetur Symbolum
Osolarim: Pod tamen sic contraseradum ideo misimavi, quod viderem, propter hunc solum, sine caeteris, qui ex eo per conseruentiam deducuntur, permul os tum a Chriso, tum ab Apostolis ejus in Regnum Dei admissos fuisse r ut latro in crMce, ut Eunuchus a Philippo baptia et Mus, ut duo millia hominum ad Eccle--m a Sancto Petro simul aggregata. Si quibus autem hoc displicet, quod eos omnes , qui articulo qualicunque, ab Ecclesia definito, assensum internum nou pr bent , nec tamen contradicunt, sed, sjubeantur , concedimi) non damnatos in aeternum censieam, qui d iliis faciam, nefcio. Nam ut sententiam mutem, Scripturae Sacrae , quae sequuntur, tesimonia periis a impediunt. VII. Secundo probatur idem eκ Εω ρν
praedicatione Apostolorum, erant enim dieatione Regni praecones, nec Christus eos mi- Apostolo sit ad praedicandum aliud, quam Reg- τι i. num Dei: Luc. 9. vers. I. Actor. I s.
vers. 6. Quid autem post Christi a1- censionem fecerint, intelligi potest ex eorum accusatione. Trahebant f inquit