장음표시 사용
21쪽
i o Commentarii in Arist. Logicam
pitur ibi album pro materiali,quia materiale albi nulli subiecto inli ret .cu fit substantia. Nec accipitur pro com Dosito t x albidine,& corpore mam illud nulli bi inhaeret, sed accipitur pro albedine in concreto. Vbi patet album solam qualitatem siqnificare , alias falso dixisset Aristoteles dii dixit, quod nomina quoddam Album est in subiecto Et noobseruam ta bene hanc doctrinam ad callendum
. con notativorum definitiones, ut sacramenti generis, &c. At a sunt in subiecto,&d icuntur de subiecto, ut scietia inhaeret animae mediante intellectu, de
dieitur de subiecto sibi inferiori, scilicet, de grammatica quae eii scientia,&inferior ad scientiam Et alia rcs sunt; vae nec sunt in subiecto nec dicunture subiecto,ut quidam homo. Omnes ergo res, quae in praedicamento collocantur aliquam harum debent habere conditionem. Haec autem diuisio entium, alia particularia, alia uniuersa-
. Ita ea diuisio subiecti in accidentia; sicut si homo per album Se nierum diuideretur In hoc c. definit Arii tote Ies ac Cidens,dicens,accidens est, quod est in ali io non tanquam pars, sine qua esse non potest. Et aliqui dicunt hie definiri modum quo accidens est in subie- Ruid si sae cto. Eisi dicas malam esse definitione, ri eos vel quia conuenit formae corruptibili sub sin jM- stantiali,hoc negant: quia illa particu M. la in aliquo , significat aliquid habens este independens ab illo, quod est in illo, quod non potest competere mat riae primae respectu fornaae , he ne tamen substantiae respectu accidentium. aexpliearia Ita explicat Alexan. lib.a. naturalium mandri. quaestionum, quaest ret. Et etiam excluditur forma per secundam partic
Iam, non tanquam eius pars. nam acci
dens non est pars subiecti, nec componit essentialiter subiectum, bene vero forma. Particula tertia excludit for mam incorruptibilem, quae potest essesne sit biecto, non vero accidens:& intelligitur naturaliter. Et considerando totam latitudinem formae aliqua potest dari,quae naturaliter fit sine subrectomon vero potest ita accidens ali-Tiuλι n. quod dari . Vide piissimum Titelmanum in hoe cap. qui optime hanc explicat definitionem, & illam vieseo explicat verbo:accidens est, quod in aliquo , non tanquam pars substantialis alicuius, & modus iste ess cndi in alia, ut accidens in subiecto redueitur ad s.
modum einendi in alio possitum ab Ari
Utrum regulae assignat a b in soteles in hoc cap.-ra sint.
T videtur,quod non . Pri- I .mo contra primam restulam, quae dicit, quando quippiam de quopiam praedicatur , quidquid
praedicatur de praedic eo,praedicatur de subiecto. Nam in hae praedicatione in statur, homo est animal, animal est genus: ergo homo est genus . Ruod si dicas debere restulam Dram . intelligi de praedicatione quidditativa, vel essentiali,contra, nam alias ex
tra quidditatiuas non habebit verum, nec extra essen tales , quod est fati t '. sum, quia ista non est essentialis, homo elt albus , album est disgregativum visus; ergo homo est disgregativus visus; & tamen est vera; N ista,
homo est risibilis, risibile est admir
tiuum,ergo homo est admirativus. Eteonfirmatio hoc argumentu. Nam ista C vri Filius est Deus , est essentialis,&simia . liter ist Deus est Pater,& tamen ista, ergo Filius est Pater est haeretica.ergo non habet regula verum. Secundo contra se cudam regulam, I in illa genera dicuntur subalternatim posita . quorum unum sub alio ponitur, quae vero Ponuntur non unum sub
alio, sed ambo sub uno tertio non dicuntur substernat imposita,& tamen non habent diuersas differentias spe cica
22쪽
De Antepredicamentis. Quaest. IV. Il
eler eso regula falsa. Minor prob. quia disserentia vctati iis, & aquatilis etiam si non sit virum sub alto,quia ambo sunt sub tertio eaedem sunt; nam differentiae animalis, & viventis sunt differentiae aquatilis & volatilis. Tertio argumen. vel loquitur Aristot. de different ijs diuisiuis, vel constitutivis r non de diuisiuis, quia differentia diuisiua animalis non est diuisi-ua viventis; nec de disserentijs constituti uis: namdifferentia constitutiva viventis,non est constitutiva animalis: per aliquid enim aliud constituitur
et Quarto Aristo. hic debet formaliter loqui, 8t non materi, liter: sed si foris maliter loquatur, non est verum dicere,quod different hi constitutiva vivenui ista est estentialis Petrus est homo, de ista est essentialis, homo est animat:
ergo Petrus est animali etiam est vera, tur amu & essentialis. Et per hoc solues omnia argum .
argumenta contra regulam. Et probatur regula.Nam si homo includit ut eta sentialiter in Petro etiam essentia hominis includetur,quam obrem si dicamus , quod Petrus est homo. & hom in is essentia est animal rationale Petrus etiam erit animat: nam homo, de sua essentia idem sunt. Quod vero hscregula conducat ad constitutionem praedicamentorum, prodi Nam ea quae in recta linea constituuntur debent e L
se essentialiter subordinata, & superiora debent includi in inferioribus,quia
sWiu partes essentiae inferiorum; ut erispo hoc cognoscamus recte constitui tis sit differentia constitutiva animalis; ' tur haec regula. animal enim Sc vivens diuersas habent secunda conclusio. Etiam secunda x. differentias; nam conceptus differen- regila est verissima, & in eundem finetiae viventis nou est conceptas diis destinata,in quem prima. Habet sic rerentiae animalis. . gula; Diuersorumgonerum , & noo EGI; . . Quinto, Nam modus arsuedi,quem iubalternatim positorum diuersae sunt Aristot ponit inli regu nos est forina- specie disterentiae,id est, habent diuer- Iae Gai., lis, sed fallax : nam haec consequentia las differentias formaliter, idest, con- non est bona, horio est animal, animal 1li tuentes diuersas species. Alia legunteit riuennemo homo est vivens;& in iactatur in sinisti , homo est animal, animal currit, ergo homo currit I nam si currat equus, de non horamantecedens
diuersae sunt species,& differentiae, sed prima lectio est vera,& vide Titelma. in hoc cap. Sensus regulet est secundum
Caictan. quod genera, quorum v dum
Ionitur sub alio, nec ambo sub tertio abent differentias formaliter distinctas; verbi gratia, scientia, & animal; quia nee scientia Ponitur sub animali,
j. . nec econueris, nec ambo sub uno ter- . t rivi r tio,quia differunt genere habens diffs, DRimaeonelusio. prima regula Arl- rentiar formaliter dillinctas: nam alia taoptima est, ut axini e conduis est differentia scientiae alia animalis. 'cit ad praedieamenta constituendii, in Nam differentia animalis est rationa- quem finem ab Aristot .inuenta. Prob. ' te, Sce. & disserentia scientiae est talis regula explicando illam , et vide va- ordo ad obiectum. Si vero ponatur rias expositiones illius etpud Soto in num lub alio, sicut animal sub vivente isto cap. Caietam. breuiter illatri explicat, & mentem Aristiκ.dicens, quod differentiae viventis sunt etiam anim Ii , nam animal includit vivens, & scincludit differentiam constitutivam viventis , & aliquam diuisivam, scilicet, sensibile. Et si ambo povantur sub uno tertio sicut volatile, & gressibile,cto. Itaq; requiruntur,ut regula yehum . N aquatile li ibent communem diisse het duae praedicati osses essenti Hes, al- rentiam animalis,licet propriis distiq-tera desubiecto,de praedicato altera. guantur digerenti js, cum unum no a
quando aliquid praedicatur de alio, ut de subiecto, ides ut de inferiori effentialiter,quidquid praedicatur essentia. Iiter depcheato, et pdieatur ste subje-
23쪽
Commentari i in Arist. Logicam.
ponatur sub alio . Et per hoc d cet Aristot. quod illa, quae in diiter sis praedicamentis assisnari deboni genera, & differentiae diuersae sunt assignandae; ea vero qus in eodem Praedicamento eo II cantur , bene possunt habere diuer-1as differentias, quatenus unum sub alio non ponitur; & bone possunt habe re easdem,quatenus unum sub alio ponitur, vel ambo sub uno tertio. Haec re uia ex eius explicatione probata
a C. t aertia conclusio. Aristot. Ioquitur
In praecedenti regula, tam de disserentiis conitituti uis quam de diuisiuis,diuersa tamen ratione. Nam si sunt diuersorum praedicamentorum genera habent differentias diuersas, tam diuisi-uas, quam constitiuiuas . si vero sint genera subalternatim posita, tunc di ferentia constitutiva superioris, est Getiam inferioris in adaequale tamen rnam differentia, quae constituit vivens constituit animal in ratione viventis,
quod est necessarium, ut aliquid sit animal,& quod includitur in illo, sed dis
ferentia diuisiva superioris non est diuisiva inferioris a nam vivens diuidi turpei sensibile , de insensibile, dea nimal non ita dii ii ditiar. Differenti ad sui sua animalis est aliquo modo diui- sua viventis, quatenus in animali in cluditur , bene tamen potes dari una differentia diuisua viventis, scilicet, sensibile . quae est animalis constitu
I.au. R Dprimum respondetur ex primaeone fusione. Illud vero quod tan it materiam de Trinitate da sibi uitur Dreuiter, quod quamuis Pater sit essentia diuina, de essentia diuina sit Filius, Pater non est Filius, propter oppositionem relativam,quam habent. Ad 1. . Ad secundum respondetur, quod etiam si non sint subalternatim posita in ordine ad tertium. Ada. Ad tertium patet ex tertia eo neIrusonea
Ad quartum respondetur,quod differentia constitutiva viventis est diffe- Αιrcntia animalis in adaequate, sed quatentis est vivens, nam ut sit animal neces sario debet esse vivens. Ad quintum respondetur, quod haec iarguendi forma non est formalis, sed materialis,& tenet in prςdicationibus essentialibus,& per se Et hoc suffciebat proposito Arist. Hic sequebatur tractatio de ente, sed ne opus hoc logicale nimis cresceret, prudens omitto, ficquam citissime de ente, & eius proprietatibus, S diuisionibus cum aliis, quae ad metaphysicam pertinent, in quibus
D. Thom. ab aduersariis impugnatur, in lucem emittam Deo optim. Max f ilente,quapropter parumper expecteti lector candidua Et haec de ante praedicamentis.
ommuniter dissinitur, qδsit predicabilium quid ditativa ordinatio , in qua superiora de inferiori b.
, . Contra istam diffini- , tionem est argumentum. Nam praedia mentum est genus Eeneralissimum sied genias hoc non est praedicabilium COOrdcnatio a mala ergo est diffinitio.
Probatur maiori nam communiter vo
cantur praedicamenta decem rerum gen er a; & est communis Io quendi modus. ut superstuum sit authores pro hoc stabiliendo adducere. Secundo , praedicamentum forma- 2 Apr. id e relatio irem rationis I sed praedicabilium coordinatio non est , nec dicit relationem rationis: uvEo i
24쪽
De Praedicamentis. Quaest. V. Is
dissi uitio est nulla . Maior patet, quia in recta linea praedicamentali , & ta-pi a dicamentum non est in rebus f r. men non quiddilataue praedicantur 1 maliter , sed solum in apprehensione ergo illa praedicam tinti di sinitio nulla intellectus : re non est negatio, tace est. Maior probatur; nam vel ex eluia priuatio, ergo relatio . Maior proba- duntur, quia sunt partes speeiei , &tur; quia omnis relatio est ad aliquem non dicunt totam speeiei essentiam. terminum, sed praedicamentum nul- Et hoc non ,alias genera sub alterna.velum habet terminum , s sit praedic corpus, Κ c. non collocarentur in re-bilium coordinatio : ergo . Probatur ista linea, quia non dicunt actu totam minor , nam ad quid rcfer u praedi- essentiam speciei infimae, nee eener,
camentum Sr dicas quod resertur ad lissimum estet in praedica in ento, quia prsacabilia . nullo modo est species, sed est pars me
Contra quia sunt partes ipsius praeis taphysica, sicut di genera media . Vel dicamenti; rt latiuuna vero non rescr- excluduntur, quia sunt quid simplici iatur ad suas partes; ergo, Si dicas quod sinum a & nec hac ratione debent ex- refertur ad res , hoc est impossibile, cludi, quia alias generalissimum non quia res , Quae collocantur in praedia collocaretur in praedicamento , cunx Imptima camento, dempto praedicamento re- sit quid sirnplicissimum dubstatia enim n. . lationis sunt absolutae: nullum autem ut est primum genus abstrahita com- relativum refertur ad absolutu in , &. posita&simplici, cum utramis subseea quae ponuntur in praedicamento I comprehendat. lationis, etiam si relativa sim non ta- Et Confirmatur , quia differentiae Cissemen referuntur ad praedicamentum, sunt quaedam tota cum praedicentur dea,tatis. Ied ad se inuicem . si dicas, quod p - speciebus ι ergo poterunt in praedic dicabilia ad se inuic ςm referuntur, ut mento collocari. genus ad speciem , species ad L . Quinto de indiuiduis praedican. . Aus. Imytisna nus; contra, nam sic Praed=camentum tur omnia superiora genera quid di. m. nihil erit amplius , quam re a toties latiue, εἰ ramen non ponuntur in praeis praedicabilium,& sic praedicamentum da camento ι ergo mala est eius dis erit aggregatio omnium Illar una rela- finitio . Probatur minor: quia praeditionum , & non dicet unam aliquam camentum est praedicabilium ordinia relationem, quod est falsum, cum sit tio e sed indiuidua non sunt praedi. diffuibile, & a Magistro Soto ponatur cabilia,ut Petrus & Paulus s ergo non ablisii. . huius libri subiectum . Si dicas; quod ordinantur in recta linea praedic refertur adponi bile , seu collocabit ε. mentali. Impuum in praedicaminios Contra,quia hoc di. 'Et confrinatur; nam ea, quae ponun- constitio. cit ipsius partes, ad qua , ut d aum est, tur in prpdicamentis debent ordinat enon referturierso. disponi; sed individua cum fine infini-3. sum. Tertium argum emum,nam illa par- ta non possunt ordinate disponi: ergo, eieula quae ditativa.ordinat io, vidi tys & maxime , quia unum sub alio nou
voluntari ε addita a nam cur non con- , collocatur.
si tuet praedicamedium differenti . Sexto . Vel hre dissinitio conuenit Δ.aus. rum ordinatio , xllam si non PI aedi- omni praedicamcnto vel non conue- centur quadditatiue Nam dicam eso, nil. Sccundum,dici non potest,alias es quod praedicamentum est praedica- set mala, cum sit proprie res dissimilo-bilium ordinatio . Et ita ordinatio dis nis bonp, quod debet competere omisserentiarum,cum snt pti dicabilia con ni contento sub dissinito. Si detur pri stituet praedicamentu in , nam non est mum, ergo cum entia rationis habeat necesse, ut si quid ditatiua ordinario, suum prςdicamentum h se di finitio nec hoc a Iiqua firma colligitur ratio- conuenit prodicamentis entium ratio is i , ne, non enim dissinitiones Pro libato νε,& ita non erunt solum decem preis ... surit assignandae. dicamenta,sed tredecim, ut supra vi.
Quarto Differentiae eonstititantur sum fuit, i
25쪽
1ι Commentarii in Arth Log Icam
ωμ. Eteonfirmaturinam si pr dicamen-
tuni dieitur etiam de praedicamento rationis.&importat, ut visu in fuit, formaliter relationem rationis, cum relatio rationis collocetur in praedicamento entis rationis,praedicamentum erit
in praedicatriento, quod est impossibE .
Ie,nam Petrus non collocati ir in se ip so, sed pars in toto collocat .
μ' est species ast omnia praedicamenta , vel genus: neutrum esse potest: ergo, noli datur talis ratio. Quod non sit species probatur: quia duo praedicamenta substantiae differunt numero tergo habent supra se speciem praedicamenti substantiae: de similiter duo praedicamenta quatit ita is;ergo haberit supra se speciem praedicamenti quantitatis rergo praedicamelitium est genus ad illa duo praedicamenta substa sitiae, Sequantitatis. Quod si hoc antas, non videtur quomodo prsdicainentum substantiae & quantitatis disterant specie, cum
eo modo fundent intentioncm prsdi- cam et imam partes eoi u eole hi modo
sunt pr dicabilia, & eadem ratione. .ar u. Octauo . Nam animal rationale est pradicabile aliquod:& tamcn non prς dicituran recta linea, male ergo dici tui ita dignitione, quod praedicamentum est praedicabilium coordinatio .
Minoi patet quia est quid domple
xum: & complexa , ut patet in capite de complexis, non collocant Rr in prς'
dicamentis: sed maior styobatur ι quia aliquid assirmabile est de multis; ergbest praedicabile; his enim est definitiocouli. praedie abilis. Et confirmatur; nam partes physica non sunt praedicabiles , de
tamen collocantur in praedicamentis, . , ergo dissinitio est nulla. Maior patetiminor probatur; quia cum totum , quod compon ut in prsdicamentas collocetur, quare ist ni, collocabutur pDe Deo autem dicemus Postmodum .
rum mulιi- L logicis 'surpaturi Aliquiido enim liciter . praedi ea mentum signifieat idem quod prpdicatum, ita asserit Autrroes citatus a. D.Τho. opusculo de naturi e neris cap. 4 ubi sic dicit Averro es, quod haec praedicatio. Sortis est, de acciden tali praedicamento, sumitur etiam aliis quando pro genere generalissimo prς-cise.&ita numerantes decem praedicamenta , asserimus esse substatviam, quantitatem,&c. Explicare vero quid isit praedicamentum, prout hic a nobis&ab Arithoi. tractat ut habet non par . . in tuam discultatem. Vt autem hoc ex , p, vitamγplicem, erit aduertenduin praedica iti: ..m Umentum nomen esse secundε intcnti Q ..is,aiati
nis, & importare aliquid de materiali titiis& aliquid de formali. Asserit hoc D. D Nom:
Tho. supra dicto opusculo q8. cap. lita PS.atio. Soncinas 4. meta. q. q. ad. i. Soto in stio
te praedicamelis in principio, ψh de Ze t 2 . i. debemu ad usus exactam sntelligentiam considerare, suid sit materiale praedicamenti,& quid formale . Duisio qui Mnli.
nata. Ita asserit noster Angelicumo' pdd jam ctor loeo' proxime citato iri principio , unde dimanavit illa communis
di finitio, predicamentum est ordinatio praedicabilium, in quo superiora de insistioribus quid ditatiue praedicantur. Haec quia est diffnitio Omonstrari non potest, sed quia a maioribus traditur explicanda est . Ordiuatur adquid ιν ehim diraedicamentum ad sciendum,& ἐ-Mυωρ ς quia scientia mediis praemissis & Pro- uitamenta. positionibus habetur, ideo h se praedi-
camentalis scri es ordinatiar, vesci mus veras rerram oro positiones for- mare &falsas eu itare; ut omnium rerum numerum facili mo negacio ptae oeulis habeamus ad eas sorinadas . Sutenim prpdica meta rerum sedes ad quas
fere omnes res iudi reducuntur, ut inde eas adiacere ad scietias compara
das posimus. Et si loquamur de predicamelo pro formali, dicit relatione, Rapi dicamentu formaliter est ens ratio 'nis: EO. ni has prpdi eam tum reperitur in rcinisi, lilriindam etaliter remote x Pretdicabilia in reb. non set nis remote, 6e si est ens rationis non est priuatio
26쪽
De Ante praedicamentis. Quaest. V. rs
tio nee negatio: ergo relatio,no enim est alius modos generis entis rationis. Sed inexplicando teriniau huius res Acontr-εν- tionis est maxima di sculta illa ideo sit. . seminita conclusio: Satis probabile a Conet. est praedicamentum de materiali dice- Lindie 3 re praedicabilia ordinata in ratione supraditamε perioris & inferioris sub uno suprerum damAE mo genere: dc de formali importare oreret lι, ct dinem ad intellectit in sis ordinantem et id κε fur restales Itaquς illa series est materi mrii. Ie praedicamenti cuin ordine ad i 'tel- lectium ordinantem res:& hic ordo est formale in illo . Et probatur hocinam praedicabiliuna ordinatio seu praedicabilia ordinata est Praedicamentum: ordo seu ordinatio importatur ut quid sor male: sed ordo est aliquid proueniens a ratione. ergo illla praedicabilia, ut ordinata ali rationem debent referri Et si dicas ' secunda intentio debet referri ad suu corrclatiust, quod sit etiasecunda intentio : sed intella tus non . est secunda intentio. eryo. Reseon de-Gor erat tur,quod non est necesse,quod i empermum ' ' correlatiuum secundae intentionis seda σπυ st secunda intenti O .Et patet mam propo-i, formaliter est secunda intentio κ β η & loquor de uocali & tamen rese tur ad res significatas, quae sunt ali- intς ιβ quando aliquid reale, & prima intentio: sat enim fuerit, quod quando intelligam- intellectum terminantem istuordinem apprehendamus in propositione oppositam relationem, quatenus
terminus est illius relationis: quod potest intelligi bene ex eo quod ni nil relinquitur in intellectu reale ex tali terminatione, sicut de relatione domini; in Deo dicitur. , Tertia conclusio. Non iudico improo, . . , . babile prη dicam zntum supponere pro ι, generalissimo,quatenus dicit ordinem supiemi capitis omnium, quae collO- cantur in recta linea sub quo reliqua
continentur. Hanc conclusionem non. aliter probo, quam ex communi modo
accipiendi prsdicamentum,quod satis frequens est apud probatissimos viros,& usu frequenter loquendi ec patentis PN uat. simus & clarus Et aduertas, quod insusremo genere v. g. in substantia est reitio quaedam generis, qua refertur ad suas species ,'nimirum ad substantiam corpoream . S in corpoream et & haec rasa re a non est essentialis relatio constitutiva νυ D.nis praedicamelati: sed ultra hoc consideramus in illo quandam relationem, se. ρηεdicam cundum quam nec alteri subest generi: Sc omniaqirae de inferioribus quid ditatiue praedicantur continentur sub ipso, S: etiam ipsa de quibus fit praedicatio quid ditativa:& haec est constitutiva praedicamenti substantiae. Nam secun cum primam relationem genus solum habet respicere species & respici ab illis,&ibi sistit. Secundum vero P lationem praedicamenti habet respicere omnia inferiora, quae de sitis inserioribus quidditatiue praedicantur, ullsub illo contenta: R ipsum est velut, parens omnium sub ipso contentorum, nec praedicamentum continetur
sub alio genere. Et sic patet clarissime suum correlatiuum, quod est res,quae sub ipso continentur in ratione praedicabilis quidditatiue ordinatae. Asserie
hanc conclusionem D. Thom. Opuscu- , .lo.48. de praedicamentiscari .Et si con ονια ιρ. trahoc fiat argumentum. Nam genera , sub alterna& spectes &indiuidua sunt in praedicamento,n on tamen sunt in illo genere: ergo tota praedicabilium ordinatio est praedicamentum, & non solum supreinum genus : Respondetur, - . quod dicuntur esse in praedicamento si substantiae, M vere sunt,quia continentur sub generalissimo cum ordine prs dieabilitatis quidditativo.Qti in potius ex hoc argumento sequitur oppositum: nam si essent partes praedicamenti, non dicerentur esse in praedicameniato proprie nisi, ut pars in toto: sed diu cerentur constituere praedicamentum. Et si dicas, ad quem modum essendi in , . alio ,reducatur esse in praedicamento =u te. Respondetur, quod ad illum modum, . . quo species seu in serius est in superio βρέη -
ri. Et si rursus fiat argum utumo nam a. - .
genus generalissimum est in praedica-' ρ mento substantiae: Respondetur,quod Solutio. haec praedicatio vera est ex eo, quod est praedicamentum, sub quo omnia sunt: Et in rebus omnibus,quae in praedicamentis collocantur sub hoc generalissimo, correspondet alia relatio, secun
27쪽
i , Commentari j in Arist. Logicam.
seeundum quam dicuntur contineri ab illo , & quae eonstituit correlativum. Qui vero diceret praedicamentum so- , tum esse ipsa prpdicabilia si inui collocata sine noua relatione aliqua cum hac aptitudiue,ut sint proxime disposita, ut unum praedicetur de alio, quod habent per proprias relationes, credo non falleretur multum. Itaque Omnia
praedicabilia quid ditatiua sunt praedicamentum in ordine ad res, de quiabus praedicantur : si per se se orium quodlibet sumatur est praedicabile , omnia simul sumpta sunt praedicamentum Sicut multi lapides aceruum Con- Ititu ut, quilibet tamen lapis est solum. Ex his infertur quod licet praedica mentum dicat de substrato rem ali-reειε ε uuam revim in reali praedicamento s ρ - formali ter tamen est aliquid rationis: quia res non induunt rationem praediis camenti, nisi distinctae in ratione subi j-
cibilis & prs dicabilis: sed hoc est aliquid rationis: ergo. Infertur secundo, accidere essentiae praedicamenti, qtiod ..i conitituat rin vocibus, vel rebus, vel conceptibus, res enim ordinatae sunt Praedicamentum , ut quod ,voces ver Oleu conceptus sunt signa huius praedicamenti. Argumenta dissoluumin.
AD argu . in princ .ad I.&1. patet ex conelusionibus: & qui Elegerit ut nugis probabilem aliquam illarum solutio patet faciliter ex illa. Ad tertium respondetur, quod ille ordo praedicamentalis cum sit ordina tus ad quid ditatem rerum ostenden dam debet ex praedicationibus quid-ditatiuis constare.
Ad quartum respondetur, quod lieet Exelodi ν Ammonius iudicauerit differentias in iis.. Am recta linea constitui, asserendum est a M. ω omnino ab illa excludi,& eollocari solum ad latus eiusdem praedicamenti:& non excluduntur, quia sunt partes metaphysicae : sed quia ea,qupcollo caiatur in recta linea debent e sie in .riora ad genus supremum illius lineae: fimi νώ differentiae autem non ita se habent. o. Tum etiam,quia ea, quae in recta linea A r. Θ
Ad 4. consti ruuntur, debent inter se mutuo ordinari se disponi in ratione superioris& inferioris, ut essentia superior in inferioris essentia elaudaturni autem non possunt differentiae ordinari, quia nec rationale includit sensibile , nec sensibile includit vivens. Et Pethoc patet ad Confirma. Ad Quin tu in respondetur , quod li- - σeet indiuidua non sint praedicabilia, Rus in . sunt subiectum primum praedicabi-disa Minhum omnium: & noc sufficit ut in prae Prrdicam.
dicamento collocentur. Adeon firmationem respondetur,
quod etiam si non sint infinita sed multa nam infinitam dari no poteli actu tame ordinabilia sunt: non quidem in comparatione ad se, quia ita per accidens se habent ; sed in comparatione ad superiora,quorum essentis clauduntur in indiuiduis. Ad sextum respondetur, quod in m. c. praedicamentis istis ab Aristotele nu Rua emiam eratis sola realia entia collocata inr, ι- ρος- 8e nullo modo rationis entia;quia non me coli possunt quid ditatiue ordinari realia entia,& rationis. Ita asserit D. Thomas de potentiaq. 7 art 9. 5c s. Meta. lectione 9. & cle praedicamentis opusculo 48. & opusculo de natura generis 41. Capreolus ini. dis in. 2'.q. Vnica ad. s. Ocham in i dis .i .puncto. 8. Soto in ante praedica inentis quaest. a. ad 4.in sine. Et hoc adhuc probatur ex hoc Ioco, Seex Aristotcle s .meta. textu.I . ubi Ens reale diuidit imo. praedicamenta; Z Aristoteles ut doceret hanc veritatem, praemisit cap. 1 . illam distincti nem,eorum quaesunt, in substantiam de accidens ; ut intelligeremus sola haec in his praedicamentis repeliri ι&est communis omnium logicorum haec sententia, & metaphysici assentiunt etiam. Bene vetum est, quod ratio praedicamenti formaliter, quia est ens rationis bene potest competere ordin tioni entium rat onis, de qua supra egimus. Verum cum Aristoteles dicit solum esse Io. praedicamenta, loquitur de praedicamentis pro substrato a &vult dicere quod solum sunt Io naturae reis rum realium primo diuersae.
Ad Confirmationem respondetur, ad Consquod
28쪽
, De praedicamentis. Quaest. V. im
quod non in conuenit relationem rationis constitutivam praedicamenti sub uno genere illius: praedicamenti rationis contineri, ut quid inferius ad illud: esset autem in conueniens', ut praedicamentum rationi v pro su
. . strato quod est , omnia illa praedicabilia in aliqua parte contineri: & de
his rene x tuis denominationibus diximus satis , supra cum de intentionibus ager mus .
ad. . Ad septimum respondetur, quod accipiendo praedicamentum sor maliter, si teneamus importare relationem, est quidem praedicamentum species ad Omnia praedicamenta; nam omnes istae naturae Praedicamentales eo modo funPrid c m. dant relationem praedicamenti; &itar oram illa relatio est eiusdem speciei, sicut σε ηπι- relatio generis fundata in subitantia δ' quantitate eiusde in est rationis ;. 1 - quia & si differant in ratione rei, non tamen in rone fundandi;&duo de prpdicamento substantis sunt quidemQuo indiuidua illius intentionis, sicut &duo de praedicamento quantitatis sunt etiam duo indiuidua; &ista quatuor non sunt species, sed quatuor indiuidua praedicamenti, licet in genere rei praedicamentum substantiae, Si praedi- ει Camentum quantitatis habeant aliquam diuersitatem, sicut individuum substantiae,& accidentis ..Cqterum logice eiusdem rationis sunt mordiue ad intentionem speciei indiuidui ,& sic solo numero differunt illae intentiones fundatae . de materialia ut stanto uinis', de Praedicamentis dicendum est . Et si dicas, contra ; nam D.
I homas asserit I. P. q. 33. art. . in geonere relationis reperiri aliqua secundum rationem,ouod in aliis generibus s.IMD. non rς peritur; Rch ondetur, quod ibi non accipitur genus pro praedicamento, sed accipitur pro relatione i re est sensus quod intin latitudine relationis rep riunt aliqua relationes, quae sunt i proprie relationes, quae in aliis generibus non reperiuntur: nam non reperi tur substantia rationis , quantitas rationis, qiralitas rationis, quae sunt versqualitates tua illa in sua ratione requirunt realatatam. Per quod intestiges .l O iquam falsa sit doctrina xuarer d sp u.
tatione s 4. secti O. 4 n. 1.entia rationis , Reiftim
quae ficta sunt vagari per omnia prsdi- in camenta, seu ad eorum imitationem posse confingi mam praedicamenta reli qua realitate in sua ratione includunt, uod non dicit relatio,& posset etiam icere fingere nos posse Deum , qui litens rationis, quo quid risu digniusρAd octauum respondetur, quod nec , r.entia physica incompleta in recta collocantur linea, propterea quod subge- R ebneralissimo non post unt quid ditatiue qua entia subordinari, quia nec materia prima est subitantia illa completa, quae est ge ' Mumneralissi inum, nec de in si rioribus sub. 'sic m. 1 tantiis coplete potest praedicari; quia pars Po prsdicatur de toto; led reduc situr ad hoc pr dicamutu, si parte, rei, quae in illo collocatur . Et hoc costat et recta linea pdi ameti Porphyriam: ubi solu entia copleta collocatit quod praedicam et u omni u calculo est rcceptu. Ex hoc inferi,qua falsa fit seni et a C enue a illoru, qui asserunt, veru praedicans is fur Fim atreperiri in partibus phy sicis, ut si ita g strum instituatur haec materia prima, substa irtia,quae formaIiter ita per Rcia sui , sicut praedicam eta entium completorii, lice; materialiter non sit ita peticeta . Nam in his entibus non rc peritur vera ratio pdicabilis quidditatiui, quia nccgenus, nec species. Haec enim requiri tin sua ratione quod sint entia copleta, ut patet; quia debet esse prsdicata quid ditatiua , quae requirunt in sua ratione totius e stentiam Ialtim metaphysicam. Ex quo infertur seclido, quod nec posia Corall. sunt fundare intentionem huius prDdicamenti , quae requirit ex nece l-sitate entia elle completa ad suum fundamentum. Sed erit alia coordina-l 'tio alicrius rationis ι sequitur etiam quod nec partes totius homo genei ut aquς, ignis , &c. in his praedi- camentis collocentur ,quia ut partes sunt aliquid sunt in completum: Quando vero totius habuerint rationem , 'tunc collocabuntur in hac serie. Nam hoc indiuidit una aquae , et lain si quaeli-bcteius pars unita manens sit adit a. no tii est idistincti. in individuum sed ideiri: l cata. no collocabit ut diltinctu inditit, C duunt
29쪽
i et Commentarii in Arist.Logicam
ut confideretur , bet praedicamentum substantiae . eon
ut pars integratis nullo modo eollocabitur in illo. Ex dictis etiam patet: quomodo
Deus non collocetur in praedicamenis eo: quia quae in praedicamento coli cantur debent esse composita ex genere & different ia, uel debent esse genus , uel saltim indiuidua specierum ex genere & . differentia composit runa,qui abc ordinantur quiddilativersed Deus non est hoc modo: ergo.De quo tamen in Ba redibit sermo. Sequitur vltimo, quod limi logicuseonsideret decem praedicamenta re lia hoc habet quatenus res huiusmodi refcruntur ad secundam intentionem talem, quae est logicae obiectum, ni supra dictum est. Sid quae nam sit secunda intentio, proxima, quae immediate consideretur in his Praedicamentis Μ. Soto ubi si prae xistimat esse intentionem praedicamenti, nam hane asserit esse obiectum libri praedicament
fractu, et concretissim consscienda.
Vaestione praecidenti detidimus,quid prsdieamentum sit, de quae entia in il Io sint collocanda, modo -- inquirimus, an hae entia completa 8e finita,quae in prςdicamentis conitituuntur sint eollocanda in abstracto uel concreto. In qua re sunt variae Doctorum sententiae. Aliqui ita opinantur praedicamentum lassiantiae ex concretis posse constitui & etiam ex abstractis. Prima pars probatur abissis: quoniam concreta dicuntur naturas substantiaIes iam perfectas subsistentes: est autem subsistentia intrinsecus 8e essentialis modus complens subissantiae persectionem in ratione su sequentia probatur , quoniam praedicamentum substantiae, sicut constat entibus eompletis, & non incompletis, ita debet confiei, ex substantiis eo pletis . & persectis potius quam ex impersectis. Et Confirmatur haec ratio, quoniam Porphyrius praedi eamentum substantiae eonstituit in substantiis c pletis. Dieit tamen haec opimo , quod etiam potest verum praedicamentum constitui ex substantiis ineompletis,
licet praedicamentum ex his constitutum ex substanti Is completis, propterea quod non importatur natura tu stantialis cum suo complemento, habet tamen essentiam praedicamenti substantiae . Ut fi eonstituatur hoc mOdo. Substantialitas, corporei ras, uitas animalitas , humanitas, petrest rubi superiora de inserioribus quidditati-uc praedicantur. Et de medicamentis accidentium dicit hsc eadem sente tia . quod perfectiori modo abit racta constitui. ut praedicamentum , quam concreta, licet etiam conereta suum pr7dicamentum non ita perfectum coiistituant, qui prsdicationes 'iud-ditatiue intiori modo fiunt in alatir ctir,quam in concretis. Secunda sententia tenet in prςdie :mentis accidentium concreta per seponi, abstracta vero reductive Ita tenet Niphus lib. s. metaphystes disputa
dicamentorum Ee alii prisertim ex recentioribus.
Et probatur ista sententia.primo ex iAristote. . cap. antepisdicament. ubi enumerat decem medicamenta in concreto, & ita transtulit BoetiuS, qua uis Argyopilus transtulerat in abstra
clo. Et I .Iopicorum cap. v. decem re
rum genera numerar, & distingvit in
concreto de hoc in ultaque translatione. Et in I. To eorum cap. I.dicit alisbum contineri sub colorato, tanquam
species sub genere, Et probatur seeundo h se sententia,
quia, in his concretis reperitur unita per se, & ratio uniuersalis, repeIiunis
stantia urgo ex eoncretis ordinari da. quidduatiue prs dicantur de inferio ribus r
30쪽
De praedicamentis. Quaest. V L ist
ribus, ergo con ilituunt praedicamentum. Et cum non possint esse duo prε- meamenta v.e. qualitatis, εἴ concreta constituant illud, iron coniti tuent ab
Et tertio, quia praedicamentum est praedieabilium coordinatio, quorum
superiora quid ditatiue praedicantur de inferioribus: sed haec diis nitio conuenit eoncretis accidentium,ut quali, colorato,albo,& huic albo: ergo conia stituunt praedicamentum.
Quarto explicantur supra dicta geconfirmatur. Haec praedicatio, Albuna est coloratum, est praedicatio generis de specie,ergo in lirs concretis reperiuntur genera &species, ergo in his
concretis neces ario reperitur praedicamentum. Probatur ista consequentia: quia ubicunque reperitur coordinatio praedicamentalis sed abstracta
non collocantur in hac coordinatione, ergo no constituunt praedicamentum .
Qiiod si dicat consi i tuere aliud praedicanaen tum distinctum,creto sunt duo praedicamenta qualitatis ,1oc non est dicendum; ergo,&e. Quinto iram in substantia praedicamentum constituitur ex concretis; e
go & in accidentibus. Probatur conseia quentia; quoniam est eadem ratio,cum praedicamentum sit eiusdem rationis in illis; ergo debet esse idem modus constituendi. Et confirmatur ι quoniam abstracta accidentium significantur ut quid impersectum, concretum vero ut quid perfectiam; ergo ex concretis, & non ex abstractis est constituendum prae dicamentum. Consequentia probatur,
quia debet constitui ex rebus signi ficatis persecto modo, Sc propterea non constituitur ex partibus. Sed antecedens probatur ; quia significantur ut formae, & ut partes, ergo imperfecto modo, nam pars in sua ratione dieitim persectionem, de forma respiciens materiam similiter. Sexto praedicamentum substantiae fit ex naturis substantialibus suo intrinseco subsistentiae modo perfectis; ergo praedicamenta accidentium nunt ex naturis accidentalibus suo intrinseeo inhaerentiae modo persectis; sed huiusmodi naturas significat concretum accidentale ι ergo ex hiseonficienda sunt praedicamenta accidentium . Minor probatur e quia sicut substantia in concreto dicit m -
dum subsiliendi, qui est modus per λctiuus& completivus eius; Ita accidens in concreto dicit inhaerentiam
qui est modus eompletivus & perfectivus eius. Dominus Caietanus cap. 3' cura iam .de ente &esserati a sentit in praedica- υι. sub mento metaphysico considerato , eo- ε .dem modo poni abstractum& concretum. Et ratio illius est; quia res quaelibet per suam essentiam in reditur, vel egreditur gentis metaphysicaliter sumptum idest rem generis, & non per modum Iignificanui; Se quia eadem est es sentia abstracte vel concrete sgnificata apud metaphy sicum, ita collocabitur in praedicamento abstracitam, sicut concretum; quia utrumque eandem habent essem lana; nec album apud Metaphysicum est ens per accidens. Si veto praedicamentum consideretur secundum Logicam considerationem , Quia Logicus non considerat res secundum suas naturas absolute, sed in oris dine ad secundas intentiones,quia O tectum formale Logicae ut supra visum suit, est talis secunda intentio,Lε .gicus non collocabit in genere conci eta, sed abstracta; quia abstracta solum rationem generis & speciei habere poterunt, non vero concreta. Et hoc propter diuersum modum significandi , qui praeuenit secundas intentiones, Zefundat quodammodo ipsas; quia prius
rem , ut conceptam sequitur modus
significandi; quam sequatur secunda
anten tio. Vt enim albedo rationem speciei fundet, prius debet signifieari in
abst acto, quam intelligatur denominari a lacunda intentione,quia secuniada intentio illi conuenire non potest, nisi in abstracto significetur siue nomine mentali, qualis est conceptus, siue nomine vocati. Et si dicas, quare at OMinio. bum non est 1 pecies Respondet Caietanus, non esse speciem , quia rem extraneam ex modo significandi imcludit nimirum subiectum, illud a