장음표시 사용
31쪽
iii mentari j in Arist. Logicam.
rem quod debet habere rationem peciei non debet rem extraneam includere ex signifieandi modo , sed solum ea quae sunt sui generis . Quod si alia alterius generis includat debet esse ut additamentum , &non ut principaliter importatum . Hanc Caietani sententiam aliqui irrident, iure irridendi, & dicunt singularem& improbabilem esse sententiam. Et probant primo quia Logica praedicamenta non sunt a metaphysicis diuersa, nec e contra a resto si ponitur concretum in uno praedicamento ,
ponitur & in alio, & si ab uno rei ieitur reiicietii rab altero . Antecedens patet; nana in genere loquendo & in specie non sunt nisi Io. praedicamenta. Secundo quia res non aliter distinguuntur in praedicamentis logicis , quam in metaphysi eis , sed in viri L que disponuntur sub ratione generis dispecieii ergo si in uno non possunt induere rationem speciei, nec in alio ,&ita non erunt in illo praedicamento metaphysico , nec etiam in praedi camento tostico . Sed habet haec opinio Caiet. suam probabilitatem a nobis post modum ostendendam. stu Πνnis d/eiso.
SEd ut quid in hac parte secundum
D. Thomam N veritatem sit tenenis dum an ei iam, fit r. Conclusi. in lab- stantiis nomina concreta, quae com-
, c., t. pQ situm significant proprie in geneia re esse dicuntur sicut genera vel speci- ρνεδ αδ ζ 3 ut homo vel animal. Forma autema. M., i. Vel materia non est hoc modo in prς
θ.tia ri dicamento , nisi per reductionem . visis Quod etiam est dicendum de forma metaphisica. ut de humanitate , animalitare, &c. Haec conclusio est expressa sententia Diui Thomae capit. I. deente εἰ essentia, in fine, &mul maliis locis suae doctrinae inferius adducendis. Vbi autem Diuus Thmmas loquitur, ut sileat eaeteri logici oppositum opinantes aequum est.
Probatur igitur conclusio: Illud , quod in praedicamento substantiae collocatur debet esse unum per se eompletum & perfectum , sed talia
sunt concreta substantialia, ergo ta aeuati M. Ita in recta praedicamentali linea ώeres iacollocantur. Maior Probatur a nam quo. ροῶ-- talia, vel sunt rerum euentiae, vel geia tur 1. ρ c-nera constituitu essentiarum: sed ii se cieamenti necessaria debent esse eos per se I bsianua qiua rerum essen Iiae non poliunt esse s per accidens nec ex illis constitui. Et quod debeassi esse tota quaedam && concreta, probatur s quia eum 1 slata sit ens per se,illud in recta eolloc Mur linea, quod importatur utens 'per se completum & per fluctum,& novi pars alterius ι cuiusmodi sunt con
Et sid cas contra; nam genus quod in recta linea collocatur vertii grxtia, oblini animal significuur, ut pars, ergo non ut totum. Rei pondetur, quod ust pars metaphisica , quae etiam est totum. ιεων. De quo supra dictum est. Et per hoc patet ultima conclusionis pars. Humanitas enim significatur, ,epars metaphysica,& est vere metaphysica forma;quia ista, aliquid est homo ;pars autem ad totum reducitur , di non est totum, qua ratione pars est; er go non ordinantur lin coordinatione , ubi totum coordinatur , sed reduetiatur ad illam ordinationem. Est ergo praedicamentum entium completorum ordinatio cuiusmodi sunt in genere substantiae coneret a Sc quantum, ad esse, & quantum ad modum signifi- 'eandi, unde solum illa in praedicamento ordinauda sunt. Vnde si abstracta,
ut humanitas, animalitas, coordinantur ex necessitate, erunt duo praedicamenta substantiae; sed e non est eonia cedendum,ergo in prsdieamento subis stantiae non ponuntur abstracta. Probatur maior; quia praedi eamentum est praedicabilium coordinatio; sed non possvnr v mca coordinatione coordiis nam abstracta ra concreta, ergo nec . Possunt v mimconstituere praedicametum; quod si costituunt illud d uersum . erit aprsdicamento concretorum.Unde opimo asserens constituere aliud fi- dicamentum falsissima est, quia ex necessitate praedicamentii substantiae ex concreti, constituI debet eum genera
32쪽
De praedicamentis. Quaest. VI.
di species quae praedicamentum constituuὶri,non repetiantur nisi in concretis: ssed abstracta ad eoncretorum praedicamentum reducuntur. 1 Conci. . Secunda conclusio. Nomina acciden Nomina avi tium concretiue dicta , non ponuntur demu in in praedicamento sicut species, uel ge- σῆς νενο ustu nera, ut album, uel mufi eum nisi solum
μην με per reductionem: sed solum secundum G πεοιε. quod abstracis significatur , ut albedo te musica . Haec conclusio est Angelici Doctoris, ubi supra. Prima pars cones usionis proba-ζur, nam quae debent eollocari in re- tans Obs eia linea praedicamentali, debent esse an per με unum esse ens per se, quia entia perae
gauens ne cidens eum non dicant unam naturam poniarm tu non collocantur in praedicamento, sed str is mi eoncreta accidentium non sunt ensper se,ergo non collocantur in praedi- camento. Probatur minor. Quia ex con. iunctione accidentis cum subiecto non resultat aliqua una natura, sed iunguntur res diuersorum praedicamentorum: ergo concretum accident e non es hens per se. Ad hoc enim erat -- cessarium, ut ex subiecto di accidenati, quod componia eo retum, una natura resultaret. Confirm. Et confirmatur haec ratio, & probatur conclusio: magis . nam concretum
accidentale non est sola albedo. ver hi gratia, nec est sola substantia, sed est subitantia & a idens . modosium Metur substantia modo nonsgnificetur per nomen concretum lnam hoc modo non disputainus, π-go .est subiectum substantiale , cum forma accidentali, sed hoc subiectum cum hac forma non est ens per se corpus disgrcgatiuum visus : de ita dissiniuntur accidentia in concreto, sicut genus,signum & alia huiusmodi,ergo est ens per se: Probatur consequentia, quia solum entia per se dissinibilia sunt unica tantum disinitione. Et ita S. Thomas loco proxime adducto dixit, quod si in concreto dissini reη-tur subiectum poneretur loco gen ris , ergo iam secundum D. Thomam
accidentia in concreto dissiniri pose
sunt . Secundum argumentum,nam Aristo 1. V m.
teles in capite de qualitate cum prae ei camentum constitueret praefixit titulum de qualitate & quali,ergo signum
eth, quod tam concreta, quam abstr cta pouuntur in praedicamento qua litatis .
Tertio , nam probabile est, quod al- 3 . Argum. bum solam qualitatem significat, sed tune ratione sui significati non di- . . Icitur ens per accid ns , ergo ratio
ne sui significati ponetur in praedica.
Ad primum argumentum responde Ad νε ρ.tur, quod concretum nunquam est dis C. πο- nibile unica dignitione . quia dicit γ' di subiectum & formam acciden
lem, ex quibus non resultat una natura, sed si di finitur est ratione accidentis significati, ut inhaerentis alteri . Et nec tunc quidem habet proptiam di finitionem , quia id quod habet rationem generis est subiectum quod est subitantia; genus autem accide iis sicut & differentia accidens debet Etae, quia est idem cum suλ psi eiura quae est accidens. Unde sicut nec proprie sunt in praedicamento, nisi pertina disruris . di ia uia constat ex rebus diuersorum prae reductiosam, ita necProprie dissi mundi camentorum , ergo hoc biectum tur in concreto, sed luat quaedam dissicum Rima noci potest induere inten- Mitiones, quae reducunt ut ad veras Sctionem generis & speciei,ergo non po quiddilati uas dis nitiones Et ita Diuus test poni in praedicam eis to. Ea enim Thomas dicit, quod haec non dis niuρ- qua in Praedicamento collocantur ge eur ad m um accidentium sed ad moneris, vel speciei, vel indiuidui ratim dum subbitantiarum, & sic substantiauem debent induere: unde Arist. a.Το- quae est subiectu a Jonitur, ut ipso.
ea. νἀν-. varia argumenta; primum .nam album
D/ν-- . v erbi gratia , est dissi nitale, est enim
Ad secundum respondetur , quod φ γεθ. Aristote. dicit de qualitate & quali, quia qualitas per se ponitur in praedia . camento. quale autem reductive, di ν t
33쪽
xl Commentarii in Arist. Logica in
ut inueneret utrumque modum ponendi ,hoe dixit , non quia tonereta per
se Se directe in praedicamentis po-
Ad tertium respondetur, quod licet ita sit,ut ego magis plobabile iudico , ut in fine praeeedentis libri dictum est: tamen importat album subiectum, Sequia ex subiecto & forma non resultat unum per se,Inon ponit ut in praedica mento nisi reductive r quia importae formaliter aliquid positum in praedi ea mento . Quod si sumas album ratione formalis, te ut importatur per istum terminnm album , adhue non ponitur directe in praedicamento, quia non potest intelligi sine eos quod Isubiectum in recto coniungat s & ratione huius eo niunctionis non potest in praedic inemo eolloeari. - . Quod si di eas ulterius: Coloratum ROMAE. est genus respectu albi, & nigri, Be denominatur generis intentione, ergo potest collocari in recta linea praediis S. u. camentali: Respondetur, quod non est gen us proprie,sed reducit ue,ficut nec
animalitas est genus eroprie res pectu humanitatis, & equinitatis, sed solum reductive,& ita nec denominatur Proprie ab intentione generis , sed a quacam intentione reducta ad generis in tentionem,& ita sunt intelligeda,quae supra cum de intentionibus & de genere ageretur diximus. secunda pars conclusionis quod scia, ea pro Iide tuo abstracta ponantur per se in praedicamento,probatiir , quia Aristo-t e.3 .Topic. cap. l .dici t iusti tiam esse in genere,non iustum.Seeundo,quia tune pure importatur natura aceia entis,&non importatur coniunctio aliqua rerum diuersorum praedicamentorum , eigo illae naturae sic importatae mi
Iocabuntur in praedicamentis accidentium :vt Praeterea', quia essentip accidentium collocantur in praedicamentis noin concreto signiscatis, ut uisum fuit, ergo in abstracto , quia non possunt aliter accibi, nisi in conereto vel a s racio.
Et praeterea, quia ita signifieais solis hiuntur rationem genetis, de speciei ti&indiuidui, ergo si e prsdicamentum
constituunt. Et si fiat argumentum , nam in abstracto signifieantur permo- Obitato. dum per se stantis Se per modum subastantis, ergo non possunt collocari in orgdieamento,quia ut collocentur deis bene importare proprium modum suum, quod est alteri inhqrere. Respondetur, quod licet non importentur, ut Solaerio. actualiter inhςrentes tales essentiae, importantur tamen ut inh rentes aptitudinaliter,quod suscit ut habeant vetum essentiam accidentium,quia actualis inh entia non. est de essentia accidentia , sed soIum aptitudinais iis . tertia renelusio: Satis probabilis est Ter em Caietani sententia, nimirum concre-σι. tum accidentium non collocari in prς visim dieamento logico, bene tamen meta- - - physico . ve prςsupponit Caietanus seruum re I rosia sententia, scilicet,eoncretum at me Abolam qualitatem importare, ut obie- sicum. ctum fgnificatum, materiale uem esse extra rationem sui fgnificati . licet coniungatur cum illo. Sed est aduertendum, vocari a Caietano prςdic mentum metiphysicum rem prgdie menti. v.: Prpdicamentum metaphysi
eum subitanti g est quidditas substaniatis, ut habet talem essentiam , quε deinterminae eas ad rationem substantigper esse se completum .Et prsdicamentum quantitatis est quidditas Se essentia quantitatis,& sic de reliquis. Itaque non dicit pr dicamentum meta- physicu amplius, quam rerum quiddiis tales,qus primo diuersς sunt. Pr dica--- mentum vero logicum super hoc ad- aupradita die, quod hς quiaditatet lint distribu- an rum uti in ratione generis dispeciei& indi Iimm smuidui,nec sunt duς quiduitates rerum, stra mMAa sed eadem quidditas eum diuerso mo- μ uum. do accepta, qui modus se tenet ex par te nostri intellectus in ipsis rebus.vult ergo dicere Caietanus album ad pr
dicamentum metaplivsicum competere ; quia album signifieat quidditatem ualitatis, quod est esse qualificativum ubstanti p,non uero pertinere ad pridi dicamentum logicum,quia pnter hoc requiritur, quod illa quidditas siet m-νortctuti ut possit rationem generis
34쪽
De praedicamentis. Quae st. VI. α 3
itu dare,& speeiei, quod albo non e Petit rationibus iam dicti. Et hac se tentia explicat D.Thomam,quod eo creta non pertinent ad praedicamentum logi me nam de illo D. I hoinas loquebatur in illo capite: quia agebat de rerum essentiis in ordine ad intentiones logic M.
δ. - ad primum pro prima opinione respondetur: quod illa coordinario a stractorum non est praedi eamentum Iquia non sunt genera nee species nec indiuidua, quς ibi ordinantur,quod ut diximus sequiritur ad rationem praedi .μμη eamenti. Ad argumenta secundae opu Um -- nionis,ad primum respondetur, qdod εν. Aristoteles illa genera nominat in C Creto, ut faciliora: & ut ab illis ad a . stracta perueniatnus, ex quibus vere praedicamentum eonstituitur. Voluiti st.2 ε enim Aristote.loqui de eoneretis,quae V redveuntur ad praedi eamenta abstr ehorum, quia sunt quo ad nos notios , non 'uia vere praedicamenta ex ipsis constituantur. Quando vero dixit coloran m e sse genu, albi, non proprie accepit genus . sed redductive id est, ita se habet ac si esset verum genus & r dueitur ad illud. ad 1.
Ad se eundum iam patet ex conelu sonibus. - Αd tertium respondetur,quod prae . dicamentum est praedi eabilium eoordi satiri, quae sunt vere genus & species, concreta ero non sunt uere genera , εἴ species in aeeidcntibus rationibus
iam dictis sed reducuntur ad praedicationes gian erum N specierum, ut dixi
Et per hoe patet ad quartum: nam, ut fit genus non debet importare compositum ex rebus diuersorum praedi ea mentorum, uel ex d uersis rebus foris malibus eiusdem praedieamentit sed hoc important composita aceident
Iiar & ita non sunt genus nec specie Proprie ut asserit D Thom. sed ad ilI Teducuntur ratione formalis, in qui tenus ti species reperitur Ad quintum negatur consequentia.& ratio disparit3tis constat ex concla a 3.sionibus. Et quamuis quoad intenti nem feeunuam praedi eamenti, praedia camentum substantiae Ee aeeidentis sint eiusdem rationis , non tamen pro materiali: & ha cum materialia sint diuersa possunt diuersas conditiones requirere. ut induant intentionem praeis di eam enti. Ad confirmationem respondetur , ω σευ quod non significantur ut partes, sed ut entia aecidentalia,quorum essentia est esse aliquid substantiae: non uero importantur, ut partes componente aliquod totum accidentale, sed ut rates essentiae.
Ad sextum respondetur, quod non με έ.
est necesse, ut aliqua ponantur in prae dicamento substantiae , quod habeant subsistentiam incommunicabilem: sed sufficit,quod sit ens per se:& utpon tur in praedicamento accidentis, non Qvid Ivim est nee esse quod habeant actualem in- ti A .e Laerentiam, sed aptitudinalis sufficit et noua isa panee est neeesse quod sint indiuidua ac νυμιών in eidentalia et quia genera di species po- νυμ- nuntur, quae non sunt huiusmodi. Nec σε. requiritur,quod substantiae per se ex stant, ut ponantur in praedicament
substantiae: sed sufflai t,quod polline per
se existere Ad primum argumentum eontra Adi. en sententiam Domini Caietani respon- -υ.μα de tura quod praediramentum logicum v g. substantiae Ee praedicamentum metaphysicum eiusdem substantiae non dicunt dura rationes substantiae diue fas, sed eandem substantiam eonfiderat logieus & metaphysicus: Logicus -- em quidem non secundum suam essen. s vi a miram, sed in ordine ad laeundam inten aiens, remotionem Iti ita considerat in praedica- ωρ si M. mento rationem generis & speeiei & μή indiuidui,& disponit praedicamentum in ratione Eeneris & speeiei subis ei bi- Iis de praedicabilisi Metaphysicus ue ro eonsiderat substantiam praecise . qua ratioue est modus entis, de substa . tiam laeundum hane considerationem
vocamus praediramen in m metaphysi- - .cum. Bene ergo potest oontingere.
quod aliquid participet rationem sum
35쪽
14 Commentarii in Arist. Logicam
stantiae, Se non ponatur in praedicametologicor quia non habet conditio-ngm requisitam, ut genus, vel species, vel indiuiduum. Id patet clare in praedicamento quat i tati sinam album cssentiam habet qualitatis, supposito quod solam signifieat qualitatem et Ze tamen non habet modum requisitum ut in duat rationem specie ν: N cum illud primum requirat solum, ut sit in praeis dicamento metaphysico , Se logicum praedicamentum ulterius reqnirat rationem speciei vel generis, dec. POL rit collocari in praedicamento met physeo, Se non in praedicamento a Ruani. g ico , Et per hoc patet ad secundum . Me Hie disputari rursus poterat .an praediaiputari. eamenta realiter vel formaliter, vel ratione inter se distinguantur e &quia Thomistis est familiare illud dii puta. re in eapite de relatione illuc usque diffbrendum duximus. Item disputari' poterat, an detur aliquid commune uni vocum omnibus praedicamentis r&hoe cum dixerimus ens esse analo- sum,& nihil illis commune nisi ens assignara possit,aperte constatnihil com. mune illis dari posse uni vocum.An vero omnibus praedicamentis accidenatium detur aliquid uni vocum commune, disputabitur post praedicamentum substantiae. Si vero sit sufficiens diuisio' entis per decem praedicamenta, in fine praedicamentorum tractandum duximns. Ad substantiae tractationem aciscedamus.
T 1idetur quod non sit aliis quod di nisum, quod possit diauidi in primam 5e recundam iubilaatiam. Et si Puinem
gumentum: nam Aristote. In praesenti non diuisit substantiam in primam Eeseeundam, sed statim ineepit tractare de prima substantia r ergo signum est
nihil illis esse posse commune. Secundum Aren mentum. Id quod di a Aet. uiditur, uel est substantia completa vel incompleta. Non potest dici su stantia incompleta, cum membra diuidentia sint substantiae completae , nec etiam potest dici quod sit substantia completa,nam si est substantia completa, vel est uniuersalis, vel particul ris : particularis esse non potest, alias esset prima substantia, quia substantia completa Particularis prima substantia est, & sicco incideret diuisum cum vno membro diuidenti, nimirum cum prima substantia . Uel est uniuersalis, 5e hoe est e non potest eadem ratione , quia coincideret cum secunda substantia, quae est membrum diuidens ἰ Se si dicas substantiam,quae diuiditur essem liter esse ens per se completum, accidentaliter vero esse secundam substantiam: Sc ita denominatur conuerti cum vno membro diuidenti, sicut contingit in si uisione uniuersalis quod in quinque uniuersalia diuiditur;&essentialiter solum dicit, esse unum in multis, denominatur vero Ec accidentaliter est genus, a quadam intentione, qus est genereitas, & ita denominatiue conuerti cum vno membro diuidenti, nimirum cum primo praedicabili. Contra, nam diuisum in hac diuisione ex necessitate debet esse genns generalissimum huius praedicamenti: nam
nihil aliud fingi potest esse diuisum: Betunc se argumentor . Nam hoc diuisum ita prorsus est secunda subantia . scut est secunda substantia corpus Seviuens, Se aui mal Se homo, & quaecunque alia substantia secunda, quae assignetur i ergo ex necessitate conuerti- ε, tur cum membro diuidenti, Be non ac
cidentaliter: quia eodem modo est secunda substantia sicut membrum diuidens .ergo substantialiter 8c essentialiter, de ita erit diuiso nulla.. Et eonfirmatur hoc argumentum nam explica quomodo diuisum, scili- cingcet, gener,lissimum sit denonaiqatiue saeun-
36쪽
secunda substantia, & eorpus non fit ue ad praedicamentum substantiae, ut denominative ie 'inda sublMntia, se modus eius , sed quod in hac diuitione non poteris, auiditare rationem ali- , diu dirair pertinet ad pisdicamentit triquanimam in omnibus et eodem modo iii bltantiae directe , ergo subflatia hib se habent, praeter ouam in quod he isto mo no est diuissi. Minor mobatur,neratissimam Non habet superius he- quia illa diuisio facta est ab Aristo. aunus,ω conpus habet, ergo eodsm mo costitue udia praedicamentu subflaris, do ei .luritantia secunda, &sic diui- Nila tam diuisum quam membrΥ diuisio nulla erit. o' dentia ad hoc praedicamentum debent Tertium argumentum. si substantia pertinere per se,& non reductive. ccipit ut hic pro substantia completa Quinto/. Si substantia diuiditur . ut' direct Eexiliente in praedicamelo sub. habet rationem iii bitantiae ira priniam stantia, ut viri docti censent, ergo diui re secundam, sequitur, quod ptima sub cum est prima, uel seeunda subitantia . stantia fit secunda, hoc autem non est sicut me in bra diuidentia sunt prima, dicendum,ergo diuisio est nulla Dio- . vel secimna substantia , & tunc diuisio ibatiir sequela, nam hoc substare secun: erit viilla eum fia D conuersio membri do debet esse a siquid reale, tam sit se diuidentis cum di tuis . Sed probatur eundo suli et a re accidentia, sed Onnii eonsequentia, lita ea, quae in ecta li- realitas Smodus realis prius do e-nea constituuntur tanquanx necessaria nil primat stibilantiae, quam secundae, conditionem reponendi in praedicame se quia conuenit primae contremi seisito, requirunt rationem superioris N eundae. Si autem ille modus conue-
. inferioris quidditatiui,nimirum gene nit primae substantiae, ergo Dit uerunt .ris uel speciei, uel indiuidui rgo erit dicere, prima substantia secundo sub diuisum prima, vel secunda subitati a : stat, Se sic erit secunda sub stantia. Di 'S si conuertetur cum uno membro batur consequentia , quia habet in se diuidenti. Dices,quod abstrahit: Con- modum constitutivum, lecundae subtra, Quia nihil quod est in recta linea stantiae, scut verum cli dicere, Petrupol abstrahere a prima,uel secti da sub esse album , quia habet in se albedine,
stantia,quia omne tale debet esse unia quae est forma constitutiva albi. Deuersale,uel particulare, be ex necessia noc argumeto inferius sumus dictitri. te diuisum debet esse uniuersale,& eo Sexto. Omnis bona diuisio debet dem modo sicut unum membrum driri habere duo membra diuidentia, sed uniueriale . Si dicas, quod hic haec non habet, ergo nota est bona. Pro diuiditur aliquid pertinens ad logica batur minor, nam Petrus Se homo non considerationem , de non est- aliquid sunt duo membra respectu subflantiae metaphysicum:contra, rasit. diuisae, quia homo praedicatur de Pe-: Quartum argumentum . Nam subin tro formaliter , 5e idem est dicendum
stantia logiceyconsiderata nihil est de omni alia prima Se secunda substanaliud, quam substantia secundum quod ita, unum autem membrum diuidens rubitat accidetibus, Se secundum quod non praedicatur, maliter te alio . importat relationem subit antiae, sed Sidicas, diui uim formale non esse ens x. 1 etiam isto modo nullum datur diui- yee se, ledeia et lo quatenus stat sub 'ium in hac diuisione, ergo diuisio nul- hoc modo, reai, qui eii substatela. Antecedens probatur dcaecipio Coti tra, nam non dantur duo membra is substantiam pro hoc, quod eli subfla- saltim sor maliter distincta in ra re accidendi bus tunc lubitans accide- tione substandi etiam, ergo adhuc ditibus debet cile diuisium in prinau sti, uisio est nulla Consequentia est clara, stans, re lecundum substans, si diuisio quia membra alleuius diuisionis debet esse hona, lad neque hoc diuidi bent esse ad minus formalit et distiniatur, ergo. Probatur minor, nam substas cta , sed probatur antecedens, nam
hoc inodo sorinaliter nihil aliud est,st primum substans de secundum sub quidam modus realis pertines reducti. si ans sunt homo & Petrus a sed homo D non Disitigod t
37쪽
2 6 Commentari j in Arist. Logicam.
non habet aliquem modum realem is t: ' P. Mnec formalem in ratione substantis . t P ambula ad se in
quem non habeat Petrus, nec Petruriluem non habeas homo, ergo membra i U iuidentia nullo modo dili inguuntur . IT T hane quaestionem,& omnem de realiter, Probatur minor: nam si mo- V substantia disputationem intel-dus, quo homo secundo substat conis ligere possimus, operaepretium eri euenit homini, se non Perro, ergo iam animaduertere multifariam substan- Sub Tanais aliquid reale conuen it homini uti non tiam accipi posse secundum metaphy. muti uxPetro,quod est falsum , quia 'uidquid scob & Josicos ι nam primo proe μέσω.
realiter exiliri in homine, prius emistit . iuslibet rei essentia accipitur, sic eam In Petro, si autem conuei; it Petro , accipit Aristo. cum diffinit univoca, Mergo Petrus est seclindo substans, & aequi uoca. Nam dicit uni voca esse quos cerit secunda substantia ; quia cui rum nomen est commune,&ratio 1-- conuenit ratio formalis. licuius,co, stantiae nomini accommodat3 est ea- uenit cliam effectus formalis it Iius ra dem , ubi substantia pro essentia seutionis. Dices, quod Petrus habet su- i conceptu obiectivo rei cuiuslibet usurbiective secundi substantia rationem, patur.' u 3 etiam ratione illam Arist. l. non tamen denominatur secunda subia Netaphysi. tex. 3 1.&7. Metaph .re T.
stantia , quia non cit ea pax illius de- is λccipit, accipitur secundo mo nominationis, sicut in passo est serma, substantia pro omni eo, quod non est qua agens denominatui tale , & t, in subiecto: & ita accipitur substantia men per illam mimani non denomina pro ut distinguitur contra accidens , tur agens passum , eodem modo , 'uando dicimus, eris aliud substantia, ruamvis modua secundi substantis aliud accidens . Nam iita diuisio iuxta it in Petro , non denominatur Pe. D. Thsin aecipitur contradictorio motrus secundo substans, quia eis inca- do ut accidens dicatur ens inhaerensi pax talis denominationis di sissicit substantia uero est ens non inhaerensve secunda substantia denominetur, alteri . Et substantia accepta pro vitalis distinctio rationis ratiocinatae distinguitur contra accide , adhucae inter primam & secundam substan- cipitur tribus modis. Primo modo protiam. Contra. nam modus primi & seia su sistantia separata a materia:& ita aecundi substantis solum per operatim cipitur ab Aristote. I a. Metaphy. capit. nem intellectus distinguuntur, ergo A. Secundo modo accipitur pro sub non est ista bona diuisio, quidquid dio itantia sensibili, quae alteri nou inhae-Qum sit in solutione antecedenti. An. ταἰ Ha accipitur s. Metaph. text. 8.tecedens probatur, quia tu Petro non Accipitur 3. modo pro composito p
est duplex modus sibitandi, sed si e L 'ibili in recta linea praedicamentali i
set aliquid reale, esse deberet in Petro ita accipitur s. Metaphy.capitu. 8. Aeet '
quia cui dirimus nihil reale est in bo- pitur etiam pro generalissimo praediomine, quod non sit prius in Petro: eria menti substantiae, quod non est eom. 'go solum est unus modus, qui quate. positutu, sed abstrahit a simpliet flenus consideratur in ordine ad speeiem compositos ut dicitur a Diuo Thonti seu genus dicitur secundumsubstans . donatura generis capitu. I . Accipia quatenus uero eonsideratur in ordine tur adhuc substantia peculiariter almad Petrum dicitur primum substans,& gico duobus modis. N pro ente per se ita diuisio est nulla, quia membra em quatenus accidentia sustentat a itatuscunque divisi saltim formaliter rea quod dicit supra rationem entis perse, I iter distingui debent . 3e redeuntisi modum quendam reductum ad praediis sunt idem formaliter a parte rei pri- camentum substantiae a quo constitutamum & secundum substans , omnia rur in ratione sustentantis accidentia in conuenientia supra dicta inter ar. Rctualiter. Nam si consideretur,utens
guendum. Per se,dicit aliquid,quod potest susten
38쪽
De Praedici substanti Quaest. VII.
tare aecidentia, si uero eon silere utve actu est sub accidentibus. dici; r tionem substantis ali. Et sic ascipitur subitantia a logi eo ut actu Vci dentia sustentat i & hoc quod . . M actu sustentare accidentia e th x tio formalis i substantiae constituti ua, secundum quod a logico tractatur de substantia In hoc praedicamento, vein serius erit videndum. Accipitur etiaa lotico lubitantia secunde intentio
Nail ter, quatenus dici t relationem sub i , stantiae,quae relatio est secunda in tenatio. Et quamuis sol uni ad logicum sorma liter pertineat tractare de subitantia ea ratione, qua importat secundam intentionem , tamen tractatio etiam substantiae quatenus dicit aliquid re - , t . . υ te, potest pertinere ad logicam consi- . . . . . . derationem in ordine ad secundam
intentionem.In hac ergo quaestione illud inquirimus, quomodo accipiatur substantia eum in primam de lacundam diuiditur. i in qua quaestione sunt varia opinanc un-ν. tium placita. Quidam dicunt subnan-M . tiam in communi esse diuisum, &hoex . . diuisum erentialiter habet quod si substantia, denominatiue itero quod sit secunda subitantia. Et non In conuenit diuisum conuerti denominatiue cualiquo membro diuidenrLDicunt ergo secundam substantiam denominatiue,& essentialiter ens perse, diuidi in primam & secundam substantiam. Ali 'opimantur, si serino fiat de sub x. p. stantia prime intentionaliter , nullum dari diuisum in hac diuisione,Si vero fiat sermo de illa secunde intentionaliter accepta datur diuisum formaliter, de hoc est intentio substantiae in concreto, quae diuiditur in secundam intentionem pri mr substantiae , Ae in intentionem secundae . Censent uero alii hanc partitionem este substanti . rum, ut uidetur tenere Antonius, ita . ut sit sensus: Subitantiarum in recta linea constitia tartim , aliae sunt primae, aliae secundae. Dixerunt praeterea alii diuidi in hac parte substans in primum Se secundum subitans : &hoc substans, quia analogum est nullatenus in praedicamento substantiae collocari . suater disp. 33. sectione secunda quanda in opinionem ex his Naua ε'. videt it conflasse a & dicit, substan- niat iam diuidi in ratione subsistentis, &substantis aliis , & membra diuidentia
esse rationis tantuin & non rei, quoadu stinctionem membrorum . Nam saepe inquit , contingit distinctionem
esse rationis. & membra esse omninore alia; ut patet in attributis diui uis, uuae ratione distinguuntur inter se, desunt nihil aminus entia realia. Et subdit, tamen, quod una tabstant .subis stet ratione alterius, hoc non est in re sed mordine ad conceptus nostros . Vide quomodo dicit pugnantia . Nam si membra sunt realia , & membra r urna sunt pum a se secunda substantia , er- σαν Suarengo non jubet substantia quod sit prima, uel secunda per relationem rationis, uel in ordine ad conceptus nostros, etiam si distinctionem habeant in ordine ad nostros conceptus. Nam aliud est membra diuidentia distingua per ordinem ad conceptus nostros , aliud est habere rationem primae vel secundae substantiae per ordinem ad nostros conceptus. Nam primum v rura est in aliqua opinione probabili , secundum falsum , de incompossibile in sua positione. Nam dicit,quod membra sunt realia . & quod habent rationem primi Ee secundi substantis
per relationem rationis . Nam quamuis attributa diuina realia sint& di, inctionem rabionis sortiantur in ordine ad nostros conceptus, sapientia, v. g. sciustitia; non constituuntur tame in ratione iustitiae de sapientiae per relatio nem rationis, nec HI Ordine ad nostros conceptus.
Rima conclusio: Cu diuiditur sub mustantia in primam di secundam, no Nou tui iaccipitur substantia pro substantia incompleta .Priabatur conclusio nam sequeretur, quod substantia prima , & Ii Iecunda manerent semper cum i ila imperfectione incompletae substantis, de
39쪽
ε sed aduerte, aliqua essh aeei detrei 1
esse crispum.& illa prius e xi stulta par
incompti tae substan ed hoe fata sum ergo. Pthbactis M, E Nam quam do aliquod Fussu si in ilia fatione includit aliquam imperfectionem; pari cipatur sem Ver a finembris hisd istis hus cum illa imperfectione; sicut si de ratione animalis est haee impersectio iquod sit corruptib te ab oriunt diuide te animal ,ti participatur 4emper cum te prout habet e sis a toto, tanquam in eadem imperfemone. Sesto thoi νω- L. o natur ovia prima & secundu sublivitia lix, in , per sunt aliquid eompletusti JSe i do probatur: Quidquid dili de raetio ite superiorisconuenit semper omia Hi inferiori: seci de ratiis mi substinetae in compl. tae est mihd sit pars rergo hoc cloberet rcimpceere 6rrint,inferiori
oon est ete , essenti aether de secundum ibam κε fit, tinnom . Ac lla tint quae actas dentilitavim stirapa itur. Ali 3 vero uti coiiue hixo i iis tanquam de sua radio te elisi mia, nedetauquam consecuta ad sΜ'm raraonem P sed per accidens r/Et ista non participantur a suis inferi bribus, siciu animal; cnnue: nit esse qlioddam is, tum potenti ale, se Cunduri quo Misi ire e sororitiis do ν1 furimini , N hoc non partini Mesura hi in fori fibus E ei ina esse si ibilantiam: indompse tam 1 ut id i in sua ration hirs dic, modo elia parto n, fi sublini intompleta di mdcretur in primam
secundam sempdi prima & secunda es
Et tercio probatur conclusio . nam sequeretur, quod haec malaris e fiat sub
ne secunda, articulo quarto. Et prae- 'terea, nam huic manui non conue nreprimo subi a re acti dentibus , ergo non est prMa . substantia. Probatur antecedens , quia totum primo
sub at , 'de ratione illitis partes s
sublecto meompleto,& eonseque iter in totos se a tan tuam in subiecto complet repriuchaberit esse tu tino , cadit . rem ratione partis. l. . Seeundae concluso. Diuisu in in hac d misitinh nou est ubstantia prout abstrahis a compIeta , & incompleta,
Me nihil aliud est i quam lubitumia.
tiam .seeundum hanc rationem , Lon
ne it pa tibiss subitantia : ergo illae essent primae uel secundae subli inoae, sed hoc eli impossibile, ut iani ni rapa init ergo. M a. pa HV qt ne ut Mn- uenit diuisum , detrival quod mem-lim d ν uiden il um e in pel cre, ilias,disionis 'mem x non ex si ui Mnti totam diuisD confusionem , scd partes subit alitiae sunt subitantia,ut dis in gu itu r contra accidens,ergo debere ne ullastrima , uerere unda subitantia', si sublintlsea in me Himersalitate duilia
- - Trictis cgnes usio. Hic non fit diu no 3 esΙc partesin, fi substant 1, rerum, ques in .ecta It flea praedicathetiii id cretur in primam M. tali co locantur, sic adco ut non possit dari unum diutium aliquo m d a commune, sed solum habeat haec duris ora lidueifl partiIionis. Sed prius notandum , p.Ftitio item alicuius dupliciter fieri posse: vho m. do, ut solum fit rerum , quae Mylic: t:q snperiori non eo ueniunt numerat Ioaqua est propria aequiu eorum, ut nomine aequivocos gwtificantur. Secundo modo fieri po est partitio earum rerum, quae quanti is partiantur & isumeramur, habe tritamen aliquod superius, in quo comi mant sicut quamuis diceremus aninudium aliud
homo, aliud equus qui quidam partiatio
40쪽
lo modo ab ipso te aliter nec maliter dissiletuuntur . nam 'praedicatum quid ditatiuum nullo modo a re, cuius est praedicatum , realiter distinguitur. Et hoc magis probatur , quia nul- In diuisi, alum membrum diuisonis alicuius ab sim .mbra aliis 'formaliter dictinctum de alio sin/forma praedicatur praedicatione formali' , si1.ν disti sed tetranda substantia , nimirum ho- cta. --m an al,&c praedicantur de Petro, no e fra- ergo ab illo no formaliter distinguunt ditaνιδε Et ira dixit. D. Thom quaestibile addit - aliocta de potetia, lis ista diuisio non eli ge
ud ita definmie Drsonae l. qu a cesida substantia, quod no sit iupti macit rationi x''s iridi rati dii mitia subis fit vocat secundam substantiam steriuς Mneralissimum , Quod si fiatoicis is Mis per se coplat hi ratione. minthidis' in primum substans , & se eundum subitans, sicqnod fiat diuisio, . ens per se coplerum. vi sus et ans aecidentia aliud est primum sustentans ac ei lantia, aliud seci dum. . Si inquata illo modo fat diuisio,nec d itur P membra realiter distincta', nec realiter
tamquam res a re Hec realiter formaliter. Probatur eones lusio in libe sinia , quia non dantur duo in odi substandi realiter dilli acti ,ergo membra sub illa ratione no vii finguntur realiter. Probatur antecedens. nam isti modi distincti realiter, vel sunt in diue s subiectis, vel in eodem neutro modo: ergo non dantur. Probatu Minor quia sub-ο- maestare accidentibus primo , est quidam monDMmodus consequutus ad substantiam ait nodus ex eo, quia et tens per subsiliens inis commi inrcabiliter : N dbod secundo I i s yti . substet, Ux'Ho . quia est subflans .dd non in coiri municabit, ius ι sed subis sistens incommodicabitarer , S suta sistens Mon constiti uicabiliter non sunt duo subiecta realiter distincta sergo non possum habere duos. dos realiter distinctos. Dices , quod sunt
isti modi realii et distincti in prima
iubstantia, ontra , quia prima suta stantia non est nisi , numens per se dergo non habet nisi unum modum subitandi consecutum ad suum esse per
Nam natisra ner s quid commune est adimibam S sec findam subitant iii aliquo ni do. Et stilutione ad 7. dicit, uot elim definditur i ricina qu/ d
eo, quod fu commuhe ad subflatu iam Primam, quae in huysi sis , &ad suba a-i fiantiam se euhilam. se diuiditur in vitam hi, et i ergo iam aliquias com mu imissiuFι ad 1 substantiaris prima si dedit id alii , quod ita utramuqi diu iragdi secundum opinionem fictahohi: Et praeterea quia substa- iri prima est 'stibi amix Amplata,&Hibitantia lecunda hst su latu iactam puta e go substantia compicta est communis p iniae A secundae sub. stantiae , ἡmo poterit diuidi in illas rnam mulseaebn Umie Minidi poterit in ea qinbius Apeianiniane. ., fa Ouarti conclusto Impossibile est ες dare in diuisio, e si illa litiis Γλ' si di .
uiso fiat per membra re alia , ali qua membra , quae realit c r vel so maliter distinguntor . H te c'ncnisio praeterquam με is est . 'Diui Tho m. supra dicta quest ne es potentia , probatur euic ei te . Nam prima & secunda subsantiba, in fatione entis per se cosiderando illas , non di- singuntur formaliter nec realiter e ergqiam secundum halac considerationem nostra coii cluso est vera. Probaiatur an recedens: nam Petrus ab omnibus sis perioribus quς sunt in recta h- . ne et praedicam et ali sis si ratione distinguitur:erto. Probatur antecedes,quia