장음표시 사용
81쪽
Vir inis V I de uirgine capienda scripserunt Vestalis quorum diligenti md scripsit Labeo Anti-
Duq minorem quam annos VI. maiorem, quam am-nos X. nata ηegauerunt cap fas esse. Item,qusion' sit patrima, matrima. Item quae lingua debili,sensuve aurium deminusa , ali e quavis corporis labe insignita sit. Item quae ipsa, aut cuius pater emacipa itus sit:etiam si uiuo patre in ui potestatesit. Item cuius parentes aliter ambove seruitutem seruierunt,atit in negotiis sordidis diuersantur: sed eam cuius so vor ad id sacerdotium lecta sit, excusationem mereri aiunt.Item cuius pater flamen,aut augur, aut quino decimuir acris faciundis,aut quiseptemvir epulonis' aut salius est *on e quoq; potidicis,et tibicinis sacroru filiae uocatio a sacerdotio isto tribui solet. Preterea Capito Atteius scriptum reliquit,neque eius le- .gendam liam, qui domicilia in Italia non haberetri O excusandam eius,qai liberos treis non haberet. Virgo autem Vesulis simulatque capta, atque in atri u Vestae deducta,etpoticibus tradita est,eo starim tempore sine emancipatione , ac sine capitis minutione,ὰ patris potestate exit: ct ius testamenti faciundi adipiscitur. De more autem,rituq; capiunte virginis,literae quidem antiquiores non extant ense
quod capta fuisse fertur, quae capta prima est a Numa
rege Sed Papiam legem invenimus,qua caMetur, ut
Tontificis maximi arbitratu uirgines 8 populo uiginti legantur,sortitios in concione ex eo numero fiat. Sed ea fortitio ex lege Papia non necessaria nΗnc
uideri solet. 2Kam si quis honoso loco natus adeu
82쪽
Tontificem maximum,atque offerat ad sacerdotii filiam suarn,cuius Glaxat saluis religionum obstruationibus, ratio haberi possit,gratia Popiliae legis per se ratum sit. Capi aute virgo propterea dici uidetur, quia Pontifex Max. manu praehensa, ab eo parente, in cuius potestate est,ueluti bello capta abducitur.Iulibro a .FabjPi toris, quae uerba Pontificem dilax
mi dicere oporteat,cum virginem capit, scriptum
es. Ea huiusmodi sunt. Sacerdotem Vestalem,quasacra faciat, quae ius siet sacerdotem Vestalemfacere pro populo Romano Quiritibus uti, quod optima lege at ta te Amata capio. Plerique autem capi virgin solam debere dici putant. Sed flamines quoq;
diales,item pontifices , O augures capi dicebantur. L.Sylla rerum gestarum libro. Ii .ita scripsit:P. Comnelius, cui primum cognomen Dre impositum est, si en dialis captus. Marcus Cato de Lusitanis, cuSer. Galbam accusauit, eum dicit ius pontificium discere noluisse. Ego me nunc volo ius ponti cium opti scire. Ia ne ea causa Pontifex capiat'Si uolo a
gurium optime tenere,ecquis me ob eam augurem capiat λ Praeterea in commentarθs Labeonis, qηF ad duodecim tabulas composuit, ita scriptum est Virgo Vestalis neque haeres est cuiqua intestato: neqμe
intestate quisqua: sed bona eos in publicum redigi
aiunt. Id quo iuret a quyritur. Amata inter capieudum d Pontifice Max. appellatur: quoniam q prima capta est,hoc fuisse nomine traditum eII.
Qii situm in philosophia esse, qWidnam foret inrecepto mandato rectius,id ne omnino facere, o rod madatum
Amata prima uirgo Vesta iniis.
83쪽
datum est, an non unquam etiam contra,si id speres ei, qui mandauit, utilius fore:siiperqite ea quaesti ne cxpositae diuersae sententiae. Cap: I3 -
N osciis capiendis,cen nris,iudicandis uri quae
I Cracd Gὁ κοντα philosophi appellant,quaerisolet,an negotio tibi dato et quicquid omnino faceres, desinito, contra quid Iacere debeas, si eo facto uideri possit res euentura prosperius, os utilitate eius, qui id tibi negotium mandauit. Anceps quaestio, o in utranque partem 2 prudentibus uiris arbitrata est.Sunt enim nonpauci, quisententiam suam una in parte defixerint, i et re semel statuta deliberataque ab eo, cuius negotium id potissimum esset, nequaqua putauerint contra dictum eius esse faciendura: etiam se repentinus aliquis casus rem commodius agi posse posticeretur. ne si spes fefestisset, culpa impatientiae, O poena indeprecabilis, ubeunda esset. Si resso te melius uertisset, diu quidem gratiara habendam sed exemplum tamen intromisium uideretur,quo bene consulta consilia religione mandati soluta corrumperentur. Alii existimauerunt incommoda prius,quae metuenda essent, si res e la aliter foret quam imperatum es, cum emolumento spei pensitanda esse. Sisi ea leuiora minoraque: utilitas au em contra gravior, amplior, spe quantum potest firma ostensereturetum posse aduerJum madata eri, censuerunt: ne oblata divinitus rei bene gerenda occasto amitto retur. Neque timendum exemplum non parendi tradiderunt i rationes huiuscemodi duntaxat non ades scur. Cum pri s autem rcpiciendum putaverunt ingenuum
84쪽
genium naturamque illius,cuius ea res,pryceptum;
essetine ferox, durus, indomitus,inexorabilisque sit: qualia fuerunt Posibi ana imperia, ct Manliaua. m se talia preceptori rinio reddenda sito nihilD-ciendum esse monuerunt alite quam praeceptum est.
Instructius deliberatiusque fore arbitramin theorematium hoc de mandatis huiuscemodi obsequendis exemplum quoque P. Crassi δὲ Iuliani clari, ac inclyti uiri apposuerimus. Is Crassus a Sempronio Asellio ne,ct plerisque historiae Tymanae scriptoribus traditur quinque habuisse rerum bonarum maxima Opraecipua : quod esset diti mus, quod nobilissimus, quod eloquentissimus, qu)d iurisconsultifimus,quod
PonLmax. Is cum in consulatu obtineret Asiam provinciam, circun edere oppugnareque Leucas oppidum parare opusque esset firma ac procera trabe, qua arietem faceret, quo muros eius oppidi quateret.scripsit ad magistru οἰμιτεκτωνα molis Atheniensiusociorum, amicorumque populi Romani, uxo malis duobus , quos apud eos uid et uter. maior esset,elim mittendum curaret. Tam uiagirier τε τον coperto quaobrem maria desideraret, no uti
iussus erat maiorem ,sed quem esse m*gis idoneum, aptioremque faciendo arieti ,facilioremque portam existimabat,minorem misit. Crassus eu uocari ius Ocum interrogasse cur non que iusserat misi et, causis, tionibusq;,quas dictitabas spretis,uestimenta detrabi imperauit,uirgisque muta cecidit, corra i atque dissolui osscium omne imperantis r
mi, si quis au id, quod Iacere thous eu , non oble'
85쪽
28 AvLI GELLII quis debito,sed consilio non conseiderato restondeat.
id dixerit, secerit e C. Fabritius magna uir gloria,magnisque rebus gestis, sed familiae pecunisque inops: tam ei Samnites, tanquam indigenti , graue
Q pabit Helyus in lib. de vita, rebusq; illustrium tis,. I uirorum sex te ratos dicit is Samnitibus ad C. Fabritium imperatorem Pop. o.uenisse: memoratis multis magnisq; rebus,qus bene ac bene id post redditampacem Samnitibus iecisse obtulisse dono grandem pecuniamrorasseque uti acciperet,utereturque: atque id facere Samnites dixisse,quod uiderent muta adsplendorem Omus,atque uictus defieri, neque pro magnitudine, dignitateque lautum paratumque esse. Tum Fabritiuplanas manus ab auribus ad oculos, infra deinceps ad nares, ct ad os, adgula, atque inde porro ad uentrem imum deduxisse, O l gatis ita respondisse:dum illis omnibus membris,quoeattigisse obsistere,atque imperare posset, nunquam quicquam defuturum, propterea pecuniam,qua ni
hil sibi esset usus, ab iis , quibus eam sciret usui esse,
iam importunum uitium sit latilis, inanisq; loquacitas: & quam multis in locis a principibus utriusq; linguae uiris,detestatione iusta culpata sit. Ca. Is .
QVi sunt lenes, O futiles, O importuni locut
. res, quique nullo rerum pondere innixibuer
i Maeldico lapsantibas demunt , eorum orati
86쪽
nem 5eue eximatam est in ore nasci, non in pectore. Linguam autem debere aiunt non esse liberam, nec uagam: sed uinculis de pectore imo,ac de corde apertis moueri, quasi gubernari.Sic enim uideas quo sdam scatere uerbis,sine ullo iudicis negotio,cum securitate multa , O profunda:ut loquentespici utique videantur oquisese nescire. UAssem contra Homerus uirilmsapienti facundia praeditum,uocem mitte. Homerus re ait non ex ore, sed ex pectore. Quo sicilicet non ad fonum magis,habitumque uocis,qu.m exsententia rumpenitus conceptarum altitudine pertineret. Petulantiaque Wrborum coercendae uallum esse oppositum dentiu luculentὰ dixit:ut loquendi temeritas, non cordis tantum custodia, atque uigilia cohibe
tur,sed σ quibusdam quasi excubiis in ore positis sepiatur. Homerica,de quibus supra dixi, haec sunt:
M..Tussi' quoque uerba posui,quibus uultam, O inanem dicendi copiam grauiter, O uerd detestatus est Dummodo, inquit hoc constet, neque infantiam eius, qui rem norit, sed eam explicare dicendo non queat, neque inscitiam istius, cui res non suppetat, uerba non desin esse laudandam: quorum si alterumst optanta malιm equidem in disertam prudelia, quamstultam loquacitatem. Item in libro de oratore I .uerba haec posuit: Quid enim e i tam furiosum, quam uerborum uel optimorum oe ornatissimorum'
sonitus inanis, nulla subiecta sententia, nec scientiae cumprimis autem M. Cato agrocissimus huius diruti'
87쪽
D AULI CELII infectato est namlue in oratione, inscri a G,Si se Caecilius trib.pleb. appellasset: unqua , inquit, tacet,quem morbus tenet loquendi, tanqudmneternosum bibendi,atque Ἱormiendi. dsi non
conueniant,tum conuocari iubet ita es cupidus ora tionis,ut conducat,qui auscultet. Itaque auditis,non auscultatis:tquam pharmacopolam. eius uerba audiuntur : uerum ei se nemo committat, se aeger est. Idem Cato in eadem oratione eidem M. .cilio I rib.pleb.uilitatem opprobrans, non loqueri tantu, uer etiam tacendisFrusto,inquit,panis conduci ρο testinet uti taceat,uel uti loquatur. Neque non me-νθὸ Homerus unum ex omnibus Thersitem MLE- τροUmiακευτολυόον appellabat uerba issius multat κού ML strepetium sine modo graculorum similia esse dicit. Quid enim est aliudicia προεπιε ε κολύαῆ Eupolidis quoque uersus de id genus hominibus consignatissimὲ factus est. λαλῶν αλνατωπα - γος γέγειν. Quod Sallunius nuller imitari uolens: loquax,inquit, magis quam facundus. Qua propter Hesiodus poetarum prudentissimus,linguam non uulgandam,sed recodendam esse dicit, perinde ut thesaurum.Eiusq; esse in promendo gratia plurimam: si modesta, parca oe modulata set.
uicarmium quoq; illud non iis citὰ se habet.
quo profecto Ampinm est, Qui cum Aquinonplet, tacere non poterat. Phaturinum ego audiui
88쪽
i' tantum factos accipi debere qui impia,aut illicita 'dicerent:sed uel maxime de hominibus quoque posse dici, lulta immodica blaterantibus: quorum lingua tam prodiga,infrenisque si,ut fluat semper, σ. inuet colluuione uerborum teterrima. Quo enus homines a Graecis significatissimo uocabulo λαλους appellatos Valerium Probumgra ticum illustrem, ex familiari eius docto uiro coperi, Sallustianu istud sati, to tis eloquentiae,sapientiae parum, breui antequam quentiae, uita decederet,sic legere coepisse, O sic a Sallustio sapiςnxiae relictum vim se,Satis loquellae,sapientiae parum. quod loquentia nouatori uerborum Sallustio maxi. me congrueret: eloquentia cum insipientia minime conueniret.Huiuscemodi autem loquacitatem,uerborumque turbam magnitudine inani uasam facetif-ymuspoeta Arisophanes insignibus uocalviis denotauit in his uersibus:
2 eque minus insigniter ueteres quoque nostri, hoc Locutu genus homines in uerba prouectos, locutuleios, O leij. blaterones linguaces dixerunt. Liguaces.
Quod uerba isthaec Quadrigarii ex annali tertio ibi, 'Mille hominum occiditur, non licentia, neque de Poetarum figura, sed ratione certa:& proba grama- licet disciplinae dicta sunt. Cap. Io.
89쪽
QVadrigarius init r. annalium ita scripsit:Ibi
occiditur mille hominum:occiditur, inqui nouminu oe- occiduntur. Item Lucilius in II I. atyrarum. ciditur. portam mille ere, e porta exinde Salernum. . Mille inquit est,non mille sunt. Varro in XV . r iram humanarum: Ad Romuli initium plus mille, centum annorum e R. Cato in I. originum d Inde inferme mille passus. Zuar. Cicero in v I. in Anto- .
lib. - i Iauera medius tu L. Antonsi clientela. est j quis unquam in illo Iano inuentus est, qui . L. Antonio mille nummum ferret expensum e In his atque multis alijs, mille numero singulari δε- ictum est. Λ eque hoc cui quidam putant) uetustati
concessum est,aut per figurarum concinuitatem admissum est,feta uidetur ratio poscere . Mille enim nonpro eo ponitur,quod Grece scitur, sed quod, sicut una indus ita unu mille, duo millia certa atque directa ratione dicitur.Quamobrem id quoque recte, oe pro babiliter,dici solitum mille denarium in arca eIt, milie equitum in exercitu est. Lucilius autem, praeterquam quod superius sui, alio quoque in loco id manifestius demonstrat. Nam libro. X v. ita dicit: Hunc mille passum qui uicerit, atque duobus, Campanussonipes,succussor nullassequetur. Maiore in alio,is diuersus uidebitur ire. Item alio libro: XI. Niste die nummum potes uno qusrere centum.
Misiepasium dixit pro mille passibus, ct uno mille
ακχ- , pro inua milla nummis o apertes ostendis mile
90쪽
x I E E R I. millactvocabulum eis, Osingulari numero dici, rius . pluinatiuum esse misita, ct casum etiam cape- ire aulatiuum, neque caeteros casus requiri oportere, cum sint alia pleraque mcabula, qua in singulos tantum casus:quaedam etiam,quae in nullum inclinentur.
Quapropter nihil iam dubium ect,quin M. Cicero in oratione quam scripsit pro milone, ita scriptum reliquerit. Ante fundum Clodii, quo in fundo, propterius anas istas substructiones , facili mille hominum
Mersabatur valentium. Non versabantur, quod in libris minus accuratis scriptum est.Alia enim ratione mille hominu alia mille homines dicendu est.
Qii ata cum animi aequitate toleraverit Socrates uxoris ingenium intractabile: atque inibi quid M. V rro in quadam satyra de ossicio mariti scripserit . Cap. 17.
XAntippe Socratis ρbilosophi uxor , Orosa ad modum fuse fertur, O iurgiosaeirarumque
Molestiarum muliebrium, per diem, perque noctem scatebat. Has eius intemperies in maritu AlcibiaΑ patietitia.
des demiratus, interrogauit Socratem,quanam ratio esse cur mulierem tam acerbam domo non Gigeret: Quoniam,inquit Socrates,cum istam domita Iem perpetior, insuesco'exerceor, ut caeterorum 2llet I