장음표시 사용
91쪽
qui fert, sese melioremfacit. Haec uerba Varronis tollere, O ferre, lepidὰ quidem composita sunt: sed tollere,apparet dictum, pro corrigere. Id etiam a paret , eiusmodi uitium uxoris se corrigi non post, ferendum esse Varronem censuisse: quae fieri scilicet a uiro honerid possunt. Vitia enera flagitijs leui
Quod M. Varro in libro de ratione vocabulorsi xiiii.L.Laelium magistrum situm nonnullorum uerboru falsa dixisse reprehendit, ouodq; idem V .la eodem libro suris ε taliam dicit. Cap. 18.1N quartodecimo rerum diuinarum lib.M.Varro doctissimum tunc ciuitatis hominem L. Loium errasse ostendit: qu)d uocabulum Graecum uetus tra--. ductum in lingumn I 'mana reo meraco, quasi ast primitus Latinὰ fictum esset, resoluit in uoces Larinas,ratione etymologica falsa. Verba ipsa -- per ea re Varronis posuimus: In quo Laelius nosteri literis omatismus memorianstra errauit aliquoties . Nam aliquot uerborim antiquorum Graeco rum, perinde atque essent propria nostra, reddYdie
causas falsias. Pion enim leporem dicimus ut ait λπην quod en levipes ,sed quod est uocabulum antiquum
Graecum. Multa enim uetera illorum ignorantur , quod pro iis,aliis nunc uocabulis utuntur: ct illum esse plerique ignorent graecum, quem nunc nominant Ελληνα uteum se,quod uocant φρεας: leporem , quia λαγωον dicunt. In quo non modo L, ij ita nium
92쪽
1 1 3 η κ I. mum non reprehendo ed industria laudo.Successum enim fortuna,experientiam laus sequitur. Haec Varro in primore libro scripsit, de ratione uocabulori
scit sim8,de usu utriusqae linguae peritisimὰ, de irIO LEio clamentissimὰ. Sed in posteriore eiusdem l bri parte dicit, furem ex eo dictu,qu)dueteres Romfuruum atrum appetauerint: ct fures per noctem, quae atra sit, facilius furentur . , onnesie uidetur Varro de fure errasse, tanquam Laelius de lepore λ a quod Graecis dicitur,antiquiore Gryca lingua φωρ est dictum:hinc per a nitatem literarum,quae φ ξ GVc8 est, Latin8 fur.Sed ea res fugeritne tunc Varronis Umbriam,an cotra aptius O coberentius putaritfirem a furuo,id est, nigro, appellario in hac re de uiro tam excellentis do Divnon meum iudicium est. Historia super libris Sibyllinis, ac de Tarquiilio Su
Ir antiquis annalibus memoria super libris sibi
linis haec prodita M.Anus hostita, atque incognyra ad Tarquinium Superbum regem adjt,nquem li- λbros ferens,quos esse dicebat diuina oraculareos uelle dixit uenudare. Tarquinius pretium percontatus est.Mulier nimium atque immensum poposcit . . quasi anas atate desiperet, risit. Tum illa foculum . coram eo cum igni apposuit: θ treis libros ex nosEdeurite O ecquid reliquos sex an eodem pretio emere uellet, regem interrogauit. Sed enim Tarquinius id multo risit magis. dixitque anum iam proculdu
93쪽
hio delirare. Mulier ibidem statim treis libros alios exussit: atque idipsum denuo placid2 rogauit, treis reliquos eodem illo pretio emat.Tarquinius ore iam serio, atque attentiore ani fici eam conuantiam, considentiamque non insuper habendam intelligit: libros treis reliquos mercatur nibilo minore pretio,quam quod erat petitum pro omnibus. Sed eam nulierem tunc a Tarquinio digressam, postea n quam loci visam constitit. Libri tres in sacrarium conditi,Sihllini appellati. Ad eos quasit ad oraculuquindecim uiri adeunt, cum Dir immortales publicd consulendisunt. Quid geometrae dicant Gr.rci, quibusque omnia ista
Latinis uocabulis appellentur. Cap. a
nera sunt duo, sanum solidum: Meini uocathar: εῖον, Planu est, quod in duas partes sesu lineas babet, qua latum est,s qud seMu: qualia sunt triquetra, et quadrata,qus in area fiunt, ne altitudine. Solidum est, quai do non longitudines modo,inlatitudines planas numeri linearum e ciunt,sed etiam extollunt altitudines: quales sunt firmi mete trianguli, quas Draudas appellate uel qualia sunt quadrata undique , qtis Ru ζους illi, nos quadrantalia dicimus . enim est figura ex omni latere quabata : quales sani cinquit M.Varro tesse , quibus tu al-eolo lutitur, ex quo ipse quoque petrata κυlii . In numeris etiaci similiter κλος' dicitur cum omue latus eiusdem numerasqualiter iu
94쪽
x T B E R r. D luitur: sicutificum ter terna ducuntur. Atq; idem ipse numerus triplicatur. Huius numeri cubsinthagoras vim habere lunaris circuli dixit: quod luna orbem suum Liaret si tem O uiginti di bus. qui numerus ternio, qui Gryce dicitur τρ ας. Termis tantundem liciat in cubo. Unea autem a nostris di Linea citur, Pam γραμμ νν G ci uocant. Eam M. Voro ita definit: Linea est inquit longitudo qusdam si- ine latitudine altitudine. autem by vizs, pr termissa altitudine: γραρ μὴ est inquio
μηκος ρι πλατες, quod exprimere uno Latine uerbo non queas,nθι audeas dicere illatabile. Quod tutius Higinus affrinatissime centendit legis e
donusticum, in quo scriptun ellet, Et ora Tristia tentantum sensu torquebit yma ror: non quod uulgus legeret, Sensu torquebit amaro. Cap. 21.
VErsus istos ex Georgicis Vergilii plerique Om
et apor indicium faciet manifestus, O ora 'istia tentantum sensu torquebit amaro. Hi,nus autem, non hercle ignobilis grammaticlis, in commentariis, quae in Vergilium fecit, confirmato perseuerat non hoc a Vergilio relictu sed quod ipse diuenerit in libro, qui fuerat ex domo at familia Vergilii: ct ora Tristia tentantum sense tor coebit amaror. Neque idsoli Hli Jed doctis quibusdam etiam uiris complacitum: quoniam vi Hur Amaror absurde dici ,sapor sensu amaro torquet: cum Uset
95쪽
. cinquiuno sapor sensus', non alium in semet' sensum habeat, ac perinde sit quasi dicatur, sensius
sense amaro torquet. Sed enim cum Phavorino Hi-gini commentarium legisse ),atque ei natim displia Prouer- cita esset insolentia insuauitas amaroris: Iouembium Io- lapidem inquit Auod san tissimum iusiurandum est in tu,' i rare, Vergilium hoeis ' .nunquam scripsisse. Sed Higinum ego dicere uerum' arbitror. Non enim primus finxit hoc uerbum Ver gilius infuenter, sed in carminibus Lucretis inuen- tum non eri aspernatus,autoritate poetae ingenio Ofacundia praecellentis . Verba ex quarto Lucretii haecsunt: in Deniq; in ossa uenit humor saepe aporis , se cum mare uersamur propter, dilutas corara . Cum tuimur misceri ab synthia, tangit amaror. Non uerba autem sola ,sed uersus prope totos, o locos quoque Lucretij plurimos sectatum esse Vergitium videmus. An qui eausas desendit,recte Latineq; dieat Superesse id quod defendit :& superesse proprie quid ut .
I DOboraui inueterasatq; falsa atque alienaue i bi significatis,quod dicitur, Hic isti supereu, cum dicendum est, duocatum esse qum cuipiam:ca samque eius defendere..Atq; is dicitur non in copi-Superesse tantum,mes hi plebe uulgaria: sed inforo, O in. - comitio apud tribunatia . Gi interu autem locuti μη magnamparumsuperesse, ita dixerunt:ut eo verbo
96쪽
in Satyra, quae inscripta est: λ escis quid uespers rus ueha super Disse dicit:immodita O int sita fuisse. Verba ex eo libro haec sunt o In conuiuio legi nec omnia debent, ea potitsimum quae simul sunt
δε οφ ἔ, O delectent potiusmi id quoque uideatur nonsuperfuisse.Memini ego praetoris docti hoministribunali me fores insere: atque ibi aduocatum no incelebrem sic postulare, ut quam causam diceret,
rem; quae agebatur,non attingeret.Tunc praetorem ei,cuia res erat,driisse aduocatum eum non habere:
O cum is qui uerba faciebat, reclamasset. Ego illi uir claris versum:re1pondisse praetoremfestiuiter:
plata superes,non ades. Marcus autem Cicero in
libro, qui inscriptus est iure ciuili in artem redigendo,uerba haec posuit: P ec uer)ficientia iuris maioribus suis Qinelius Tubero defuit, doctrina etiam superfuit. In quo loco Superfuit. Mare uidetursupra fuit, ct praestiti superauitque maiores suos Ostrina suasuperfluenti, tum oe nimis abundanti: disciplinas enim Tubero Stoicas ct dialectiacas percassuerat. In libro quoque de republica semudo idipsum uerbum Ciceronis non temere transeu du . Verba ex eo libro haec sunt: n grauarer Laeli,nisi O hos uelle putarem, O ipse cuper te q os aliquam partem huius nostri sermonis attingerer praegertim cum heri dixeris, te nobis etiam superfuturum. Verum si id quidem feri non potes,ne desis, es te roga s. quisiu igitur O compertὸ Iu-
97쪽
o Avva n 81 Lirlius Paulus diceb at homo in nostra memoria doctis ii simus,superesse non simplici ratione dici tam Latindquam Graece. Graecos enim πει ictim,etia in utraq; parte ponere:uel quodsuperuacaneum esset, ac non
necessarium: uel quod abundas nimis O affluens,et exuperans. Sic quoq; nostros ueteres superesse alias dixisse, pro superfluentiΦsuperuacuo, neque admodum necessario e ita ut supra posuimus Varronem dicere.Alias ita ut Cicero dixit,pro eo quod copia quidem oe facultate caeteris anteiret: tum supra mota,
tuin o largius prolixiusque flueret quam esset D tis. Qui dicit ergo se puperesse ei, quem defendit,nihil illorum uult dicere: sed nescio quid aliud indictum inscitumque dicit. At ne Vergilj quidem pol
rit autoritate uti,qiu in Georgicis itascripsit: Primus ego in patriam mecum , modo uita supersit . Hoc enim in loco Vergilius ακυρωτερω uerbonsus uidelmr,quὸ supersit dixit pro longinquius,diseriusque adsit. Illud contra eiusdem Vergilij est al quanto probabilius: Florenteisq; secant herbas fluuios ; miniarant, Farrasene blando nequeant superesse labori. Significant enim supra laborem esse, neque oppriis i a labore. An autem superesse dixerint ueteres, pro restare, O praeficiendae rei adesse,quaerebamus Nam
Sallustius insignificatione ista non superesse,seds
perare dicit. Verba eius in Iugurthaeu plerunque a ςy-xς' exercitum ductare, ct omneis res exequi sol tus erat, quae Iugurthaefessio, aut maioribus astricto' superauerant. Sed inuenimus in tertio Enni, annalium
98쪽
prcnmciandi est:non si una pars orationis e sie videatur,sed di . Cicero autem in I LAntonianarum,
quod in reliquum , non superese ,sed reflare dicit. Restare. Treter haecauperem inuenimus dictum pro superstitem se. Ita enim scriptum eIt in libro epistolarum.M. Ciceronis ad L. Plancum, tu epistola M.Asin Pollionis ad Ciceronem , uerbis his. Nam neq; dese re0.uolo,nequesuperesse. Per quodsignificat,si respublica emoriatiar pereat: nolle sie uiuere. In Plauti aute Asinaria manifestius idipsumscriptum est in bis uerbis,quae sint eius comoediae primarSicut tuum uis unicum gnatum tua Superem uitae sospitem, superIlitem. Cauenda igitur est non improprietas sola uerbi, sed etiam prauitas omnissi quis se nunc senior ad catus adolescenti superem dicat.
Quis suerit Papyrius Praetextatus, quove istius cauta cognomenti sit: historiaq; ista omnis super eodem Papyrio cognitu iucunda. Cap. 23.
HIstoria de Pavrio P textato dicta, scripta est
a Catone in oratione,qua usius est ad milites contra Galbam,cum multa quidem uenustate luce, atq; munificia verborum. Ea Catonis uerba tale pro
sus commentario indissem, si libri copia fuisset id teporis, cum haec dictabam. dsi non virtutes dignitates ue uerborum ,sed rem ipsa cire quΠris, resse P
99쪽
a V L 1 C E L L Iet fermὸ ad hanc modum e t Mos antea senatoribus Ro mae fuit,in curiam cum praetextatis filiis introire. men cum in senatu res maior quaepiam cosultata,eapin diem po sterum prolata G,placuit ut eam rem ,sul per qua tractausent,ne quis enunciare prius quam ' decreta esset. 7uater Papyrii pueri , qui cum parentei ι : suo in curia fuerat,percontata est filium,quidnam in senatu patres egissent. Puer respondit tacendum es . - . neque id dici licere.Mulier sit audiendi cupidior secretum rei, silentium pueri,animum eius ad inqui renia everberat: quoit igitur compressius, uiolen- lib. ea , tiM , Tum puer matre urgente, lepidi atquestinui mendaci' cosilium capit.Actum insenatu dixit,ut uideretur utilius, exque republica se: unusne ut duas uxores haberet,an ut una apud duos nupta eisset. Hoc ilia ut audiui animus co uescit: domo tr . pidans egreditu Gad caeteras matronas peruenit. Ad senatum postridie matrumfamilias caterualach mantes atque obsecrantes orante una potius ut duo bus nupta fieret,quam ut uni sis. Senatores ingredientes curiam,quae illa mulierum intemperies,
. quid ibipostulatio illa uellet, mirabantur. Puer
Papyrius in medium curia progresus,quid mater audire institisse quid ipse matri disset,rem sicutifuerat, narrat.Senatus fidem atq; ingenium pueri exosculaturoconsultum facit,utiposthacpueri cum patribus incuriam ne introeant, ηisi ille unus Papyrius. Atq; puero postea cognomentum honoris gratia in PraeteYta ditum P textatus: ob tacendi loquendis in aetatetus. praetextata prudentiam.
100쪽
Tria epigrammata trium ueterum poetarum, Naevii, Plauti, Pacuuij:quae facta ab ipsis,eorum sepulchris incisa sunt. Cap. 26.
TRium poetarum istumium epigrammata, . Plasti , M. Pacuuii quae ipsi fecerunt, incidenda suo sepulchro reliquerunt, nobilitatis eorum gratia , ct uenustatis, scribenda in his commentariis se duxi. Epigramma Naesii plenum superbia Campaxae quod testimonium esse inuin potuisset, nisi ab ipso dictis esseti Immortales mortales si foret fassere,
Flerent divae camoenae Naeuium poetam .
Itaq; postquam est Orchio trastus thesauro. Obliti sunt Rome lingua Latina loquieri Epigramma Plauti,quod dubitassem modo an Plauti foret,nisi a MIarco Varronembrum se in libro de poetis primor Postquam in morte captus plautus, Gordia luget,scena est deserta: Deinde risus,ludus,iocusq; O numeri, . Innumerisimul omnes collachrymarunt. Epigramma Pacuuij uerecundi finium,σpurissim, dignuma; eius elegantissimagrauitate: Adolescens, tametsi properas, hoc te saxu rogat, Vt sie a pictis deinde quod scriptura es, legas, Hic seunt poetae Pacuvii Marci sita OD, hoc uolebamnestius Meses:uale.
Pacuuii epi Pamibus uerbis M. Varro lataeias desinierit quaesitu ins