장음표시 사용
251쪽
a o Injuturi Jur. emit. Neapol. eis licet baronum , aliarumque vivitum personarum negotia procurare , seu procuratores, agentes appellant , fieri : immo barones , qui
clericos procuratores, seu agentes creaVerint,
Clerici quoque, 9 monachi a munere tabellionis , seu notarii arcentur i 7 : uti etiam a munere aestimatorum. Clerici enim,& monachi nequeunt seu res soli , seu mobiles, seu praediorum fructus aestimare : atque ab iis facta aestimatio nullius momenti est, cuius neque in iudicio , neque extra iudicium ratio haberi potest. 18)Denique clerici, & monachi nequeunt apud publicos magiitratus pro aliis postulare , aut alienis litibus instare : clericis vero permissum est suas ipsorum, suorumque , vel ecclesiae, pupillorum , Viduarum , miserabbliumque personarum causas, adhuc apud p blicos magistratus tueri , modo id gratis faciant ; quemadmodum etiam clericis licet. petentibus consilium dare , litigatorum iura scripto defendere, M eorum petitiones , & re
sponsiones domi dictare. is Deinde clerici, & monachi a publicorum
252쪽
II. II. Cap. IX. . pq x magistratuum iurisdictione exemti sunt . Et quidem iure Iustinianeo ea eYemtio in pecuniariis caussis clericis , & monachis simpliciter tributa est , ne sorensibus tricis impliciti ab oratione , bc sacris ministeriis distrahantur : in caussis vero criminum accusatori permisi im est adversus clericos, vel monachos seu apud publicum magistratum , seu apud episcopum accusationem institu
Sed apud nos , ubi Langobardi dominari coepere, nulla clericis, monachis permissa est exemtio a iurisdictione , atque imperio publicorum magistratuum ; quod ex Astolfi lege satis intelligere licet , in qua de abbatibus , custodibus , ic praepositis , qui .
apud publicos judices conveniebantur , men tio occurrit ai) : atque ex controversia , quae inter Aretinum, oc Senarum episcopum primum coram comite palatii , tum coram missis regiis Luitprando , atque Astolfo regibus tractata fuit 22). Primus Carolus Magnus aliquam clericis , & monachis exemtionem concessit : etenim primo constituit ne caussae episcoporum, & abbatum , uti cOmitum coram aliis iudicibus tractarentur , quam coram rege, Vel misso resio, ut ne co-
253쪽
242 D sἰtui. Jun eιυil. Neapol. mes quidem palatii sine regia iussione de horum cauisis posset iudicare. Quanquam id
videtur Carolus statuisse non tam episcopo rum , bc abbatum , comitumque gratia, quam eorum , qui cum his litigarent, na ρropter hoe, ut is loquitur , pauperum , O minus potentum jusitiae remanerent a 3) . Deinde vetuit abbates, presbyteros , bc clericos ad
publica judicia trahi , vel a publicis iudici
bus distringi , hoc est eorum personas ad publicos magistratus daci, aut vocari , aliave ratione vim eis fieri : iussitque eqs , qui de ejusmodi personis quererentur, episcopos adire, qui presbyteros , 8c clericos iudica- rent, bc distringerent. Quod si quis vellet presbyterum, aut clericum de bonis sive propriis , sive ecclesiae convenire; magistratus
actorem ad episcopum remittebat , ut re in per advocatum amice componeret: quod ni
factum esset, lis a publico magistratu erat examinanda audito episcopi advocato, qui presbyteri , vel clerici cauliam tueretur a Q. Ita quidem in pecuniariis, atque in leviorum delictorum caussis : at de gravioribus criminibus presbyteri, A clerici, immo de ipsi episcopi a publicis magistratibus videntur fuisse coerciti. Quare idem Carolus Μagnus ca-Vit . ut praeabyter, qui sanctum chrisma dedorie a 3 L. L. lib. 2. tit. 46. L. I. & 2. avi L. L. lib. 3. vita I. L. II.
254쪽
Lib. II. cap. IX. 243VIt ad judietum subvertendum , stoisquam de gradu suo expulsus fuerit , manum amittae 25 . Atque id iuris apud nos de clericorum ,δc monachorum exemtione a Caroli Μagni aetate obtinuit; quod , ubi regnum ad Normannos pervenit, duplici constitutionea Guillelmo I. fuit confirmatum ; quarum una
statuitur presbyteros, bc clericos de delictis non apud publicos judices , sed apud episcopos eue accusandos, atque ab iis puniendos :excepto , Verba sunt constitutionis , s de proditione aliquis fuerit appellatus , pel de alio magno hujusmodi maleficio , quod Deciat ad majestatem nostram volumuS , O praecipimuS,tit de hoe , quod Dectat ad coriam nosram, innofra curia judicetur 26 . Quibus verbis non solum perduellionis, Sc majestatis crimen intelligi puto , sed omnia graviora delicta ,
quorum de more ad publicos magistratus cognitio pertinebat: atque hoc ea verba denotare , de alio magnu male scio . . . quod spe riat ad curiam nostram , hoc est ad nostrae curiae , seu regiorum magistratuum cognitionem , quales erant iustitiarii, mas teriustitiari .
f. I. Guillelmo Ι. tribuit : sed ipse Guillelmi II. esse existimo.
255쪽
a44 In silui. Jur. eivit. Ireapol. Altera vero jubet clericos de thereditate , vel quavis alia possessione, quam non habeant ab ecclesia , hoc est , quae non sit fundus ecclesiae , coram publico iudice , in cuius territorio possessio sita sit , esse conveniendos, modo eorum personae ne capiantur, neve carcere includantur 27) . Idem fere confirmavit Fridericus II. , qui iussit clericos , & religiosos , seu petitorio , seu poiseisorio iudicio coram publicis magistratibus esse conveniendos, rei magis , quae petitur , quam Personae , quae conVenitur , qualitate spectata s et 8 ) . Verum Fridericus . ea constitutione videtur exemtionem clericisa Guillelmo tributam imminuilla : etenim, is indistincte eos regiis magistratibus subjecit tam pro bonis propriis , quam pro fundis - ecclesiae , quum Guillelmus , ubi de fundis ecclesia e quaestio esset , cognitionem publicis iudicibus ademisset . Deinde quum Fridericus generatim permiserit petitoria , & possi1esibria iudicia adversus clericos coram publicis magiitratibus institui , videtur eosdem in omnibus , aut paene omnibus pecuniariis caussis regiorum magistratuum iurisdictioni, subiecisse. Hinc intelligimus eiusdem Friderici con stitutio aeni anno 12 QO. promulgatam , qua
256쪽
Lib. II. Cap ΙΥ. 2q5vetuit clericos , atque ecclesiasticas personas sive ob crimina , sive ob pecuniarias caussas ad saecularia trahi judicia 29) ; neque ad nos pertinuisse , neque apud nos obtinuisse , quum nobis lata non fuerit . Ea de caussa illam suo codici inseri noluit : sed potius inserendas curavit duas Guillelmi , N. suam, quam postea ediderat , constitutionem. At ubi regnum ad Carolum I. Andegavum pervenit, quum is illud Romani pontificis beneficio fuisset adeptus, ei maximopere addictus
clericis plenissimam a regiorum magiitratuum iurisdictione exemtionem indulsit.Quare Caro lus ΙΙ.filius ita cavit: Item saluimus, quod clerici ad faeeularia, judicia non trahantur , ni ipro bonis fetidalibus secundum conυentionem habitam inter sanctam Romanam eccloiam , O dominum patrem no serum so) . Hoc ipsum confirmatum fuit pactis conventis inter Benedictum XIV. bc Carolum Borbonium regem , ut scilicet elerici , ic monachi a publicis iudiciis exemti sint tam in capitalibus, quam in pecuniariis caussis si . Ab hac generali regula, quod ad crimina sattinet, excipiuntur Ι. clerici perduellionis ,
ap) Const. de statui. & consuet. contra liberi. hecl. q. q. unde desumta est Ruth. statuimus C. de episc. .& cler. 3O) Cap. itena statuimus, quod elerici 94. ai) Concord. cap. 3. num. I.
257쪽
e46 Inissetit. Iur. eIDII. Neapol.& maiestatis rei , quos solos vulgus scriptorum putat regiorum magistratuum iurisdictioni a Guillelmo I. subditos fuisse ; quum potius , ut paulo ante diXi , quorumvis graviorum criminum, quae clerici admisissent , cognitionem eis permiserit. λ J II. Clerici locatae , vel conductae ad aliquem occidendum operae rei asa sinium vulgo nuncu-'pant ) quos si publicus magistratus ceperit ,
poterit in eos animadvertere ἔ modo Tribunal Μixtum antea decreverit clericum a stip-niἱ reum esse , quam sententiam deel aratoriam
super qualitate aisiasinii appellant . Atque ea de causia iudex , qui clericum eius criminis reum ceperit, debet iudicialia acta conficere, de Tribunali Μixto intra quadrimestre offerre sa) . III. Clerici , qui vetitas
merces emerint, Vendiderintve, quas scilicet vendere ad regia iura pertinet : quique non soluto vectigali merces asportaVerint , a pu
blicis iudicibus neque capiuntur , neque pu niuntur : sed mercibus ipsis privantur. Quod si clerici ei rei operam dantes quid gravius admiserint, a publicis magistratibus poterunt puniri , uti olim sapientissi mus noster reκ constituit de presbytero , qui vetitum sal , quod vendebat, vi , & armis satellitibus eripuit
G Const. de personis. 33 Concord . d. cap. 3. num. 3.
258쪽
puit aq) . IV. denique clerici graviorum
criminum rei extra ordinem a nostro rege
remitti solent , ut puniantur a Cappellano Μajore de consilii sententia, quod ex adsessore , duobus consiliariis, iudice Μagnae Curiae Vicariae relatore , & fisci advocato constare superius dictum est . Pecuniariae vero caussae, quarum cognitio ad regios iudices pertinet , sunt I. seud
les sa 5). II. Quum petitorio, vel possessorio iudicio in rem agitur 36 . Ad iudicia in
rem pertinet novi operis nuntiatio , bc iudicium προτΘησεωρ, seu congrui ; quod utrumque ad laicos magistratus spectare regiis litteris cautum est aet). III. Caussae de ratiociniis administratae tutelae , curae , alteriusque publici muneris , aut bonorum , quae ad laicos pertinent , quovis modo administrat rum sa8). IV. Caussae de hereditatibus , hereditariorumque bonorum divisione , fideicommissis, aliisque , quae ex testament O , Vel ex
259쪽
ροῖ Institui. Diri etail. Neapol. hereditate pendent : immo generatim, quum erici uti heredes conveniuntur, ad publicos iudices recte vocantur 39). V. Εκ caussa negotiationis , & mercimonii , uti etiam ex litteris collybisticis , seu eambit clerici apud Publicos magistrat conveniuntur 4o . ULDenique ubi clerici conveniendi sunt , ut mercedem ais, qui operas locarunt, aut pretium Iolvant rerum sibi venditarum , aut debitum a se contractum , vel ob similes caussas posse
sunt publici iudices adiri gi). Verum ubi
' publico magistratu exsecutio in res , vel an perib nam clerici fuerit decreta, de mandato episcopi facienda est brachii impertitionem appellant quod ab eo nullo modo denegari, aut retardari potest se et . . Caeterum clerici non soli maiores , sed et-ram minores superiori fori exemtione utuntur , modo minores clerici , . ut eos decet vi Vant , & ea observent , quae eis praecipi 1uperius dictum est . Μonachi vero non modo , qui religiosam vitam professi sunt , sed etiam novitii , ic quicunque religiosam ve- so) Colles . reg. lit. par. i. citi num. u
260쪽
stem induuntur , & religiosis subsunt superioribus μὴ) .
Quod si dubitetur, utrum is, qui a publico magistratu captus est , vel apud eum de
crimine accusatus , aut de re pecuniaria conventus , clericus sit, an non ; eius rei cognitio ad eumdem publicum magistratum , non ad episcopum pertinet 44) . Etenim regiorum magistratuum in omnes , qui in territorio sunt , iurisdictio est , nisi probem tur exemti , quum omnis iurisdictio a pri cipe proficiscatur: potissimum , quod cleri-' cum eisse, quid facti sit , quod non praesum.
mitur , nisi probetur . Μajorem autem clericum esse , satis esst litteris ordinationis ostendere , quas bullas dicunt , quum omnes maiores clerici fori privilegio utantur 45M . Μinorem vero clemricum esse non sussicit litteris ordinationis probare , nisi pariter ostendatur , eum , ut . Oportebat , vixisse , atque omnia fecisse, quae eum 1 acere oportere supra dictum est , litterae eaehibeantur, quibus episcopus id testetur e nam minores clerici, qui vel habitum