장음표시 사용
601쪽
dirimus: ergo seu Resp. D. Dionys nil aliud velle, nisi pactrem esse primum principium communicatae Diuinitatis Filio, qui est principium de principio. Nazianzenu per causalitatem intelligere potentiam generativam , iquam Pater non communicauit Filio, non autem spiratiuam. Ad D. Damast. D.Thomas respondit, ipsum fuis in errore Graecorum, non fuit tamen haereticus, quia Oppositum non dum erat ab Ecclesia definitum. Caeterum , alij afferunt, D. Damast. non fuisse in tali errore, quia cap. II. eiusdem lib. docet, Spiritum S. esse a Patre per Filium, non potest autem esse per Filium, sicut per principium productivum, aut sicut per instrumentum, Vel Causam mediam, sed bene pet suppositum, cui Pater dat eandem vim productivam, ac proinde quatenus Filius influit in , productionem eius. Itaque sic explicanda est auctoritas Damast. Spiritum S. a Patre dicimus tanquam a primo
principio , & a Filio non dicimus tanquam a primo, sed
Dices. In Concit. Nicaeno solum positum fuit: oodo in Spiritum S. In Concit. Constantinopolit. additum fuit: Lui ex Patre praeadit: In Concit. vero Ephesino, & Chalc donensi prohibitum fuit, ne quid adderetur Concit. Nia Caeno , & Costantinop. ergo addi non debuit illa partic Ia Filioqua nec consequen ter credi. . lResp. Prohibitum fuit aliquid addere, disting. contra-xium doctrinae aliorum Conciliorum conc. Aliquid e rum doeti inae magis expressum, & eis consonum, nego. Etenim sicut constat Concit. Constantinop. sine scrupula laddidisse Nic no mi ex Pareo proradit) ita licuit posteri ribus Concilijs addere particulam Falloqua) pro tempo- irum, & haeresum occasione, ubi Ecclesia magis explicat ea,
Dices rursus: Leo III. Pontifex, post istam additionem factam iussit, Symbolum describi in lamina argentea sine illa additione Filioquo & retro Altare D.Petri collocari. Resp. id fecisse, non quod reprobaret illam particulam,
sed ut posteris relinqueret memoriam Symboli Constantia POp . una cum Illis, quae fuerunt constituta ab illo Concit. siae glossa. Expedit namque quod Ecclesia certa antiqui- Ui t is testimonia habeat, ut conster , quid unoquoq; tei
602쪽
mQuaeres. An Pater, & Filius sint prIus natura, & orietia '
ne, quam spirent spiritum S. Resp. Pater ,&Filius sunt priores Spiritu S. nedum origine, sed etiam natura et prima pars patet, quia Pater, & Filius sunt a quo est Spiritus S. Quod autem sint priores natura probatur. Nam quandocunque aliqua duo sunt simul natura, quicquid est prius natura uno, est,rius natura reliquo; sed spiratio amua, & spiratio passiva sunt simul natura, & Pater, & Filius sunt priores natura spiratione activa, ergo etiam sunt priores natura spiratione passiua, & per consequens spiri
NOt. Quod fide certissimum est, de facto, Spiritum s.'
distingui realiter a Filio, quia ab illo producitur. Verum proponitur qu stio; An dato per impossibile,quod Spiritus S. a Filio non procederet, adhuc ab illo realiter distingueretur. Non absurde proponitur haec quaestio squidquid dicat Gostedus; Valet enim ad inquirendum praecisum, & proprium distinctivum Personarum Diuia , , .narum , licet fundetur in suppositione, seti hypothesi i dpossibili. Impossibile namque est, quod homo non sit antia mal, potest tamen quaeri. Vtrum si per impossibile homo non esset animal, ellet tamen a bruto distinctus a respon- dendum amrmative, quia homo, & brutum non distinis guuntur per animalitatem. Similes autem quaestiones sunt usitatae Doctoribus, immo & Patribus. Quare pra sens quaestio nascitur ex eo quod D. Bonam & D. Thom.& alia passim contra Graecos probent Spiritum S. procede- 're a Filio; quia alioquin non distingueretur realiter ab eo. Vnde multi Doctores putant in tali bypothesi fore uniacam Personam, quae simul esset Filius, & Spiritus Sanctus, di consequenter solum fore duas Personas realiter distinctas ; hac ratione dum; ed quod existiment unicum, de adaequatum sundamentum distinctionis Iealis unius Pe sonae ab altera, esse solam oppositionem correl/tiuan
QVAESTIO ILVtrum si Spiritus S. non procederet i Filio
603쪽
η in producentis , & producti. Sed hoc non obstante sit .
Concl. Si Spiritus S. non procederet a Filio adhuc distingueretur realiter ab eo; esto lateamur, tunc sublatam fore aliquam secuniariam rationem distinctiu m, nempe originationem Spiritus S. a Filio , haec est Scoti, & Scotustarum in I. d. II. q. a. Contra Thom istas oppositum sentientes ; immo D. Thomas fuit Scoto o. asio mouendi hanc quaestionem; nam examinando rationem D. Thomae dicentis, quod si Spiritus S. a Filio non procederet, non distingueretur a Filio realiter, eam Scotus iudicauit ii ualidam . DProb. concl. auctoritate Ss. Patrum dicentium, Spiri-xum S. distingui a Filio, non quia praecise ab eo procedit, sed quia ipsius emanatio est alterius rationis ab emanat ione F iiij. Sic D. August. lib. . de Trinit. cap. Iq. ait. Exit
anim usto quomodo narus, sed quemoao datus; is ida. non dieiιαν Filius , quia nac natus ast, seu gantius : hoc idem habet D. Ansel. in epist. contra Graecos, di priesertim cap.9. ubi sic loquitur. Si ρεν aliquid Fιιius ,' Spiritus non es ut plures,
.xistit , sed data suppositione nostra impossibili productio Fiiij, & Spiritus S. adhuc essent diuersae rationis; ergo etiam si unus ab alio non esset, non minus distinguerentur realiter . Prob. a Scoto sic. Omne, quod est primum principium essendi, est etiam principium primum distingue di , sed data hypothesi , quod Spiritus S. non procederet a Filio, adhuc Filius filiatione esset Filius, & Spiritus Sanctus spiratione esset Spiritus, ergo adhuc distinguerentur realiter filiatione, & spiratione, quamuis SpirituS S. nota . yroςederet a Filio. Prob. mi p. per quod aliquod formaliter constituitur, per illud distinguitur, quia per illud estormaliter tale ens: scd per quoialiquid est formaliter tale ens, per illud est unum, & per quod est unum per illud est indistinctum in se, & distinctum a quocunque alio ergo idem est principium essendi , & distinguendi, seu idem est principium constitutivum, & distinctiuum,ergo filia tio , quae est ratio constitutiva Fiiij, sublata spiratione , t etiam ratio distinctiva a Spiritu S. & sic pariter spiratio passiua respectu Spiritus S. Prob. a. si per impossibila Pater non spirarct, nec produceret Spiritum S. sed solus Fia
604쪽
Filius, adhuc tamen Pater a vilio, & Spiritu S. realiter distingueretur per paternitatem, quae non esset in Filio, nec
in Spiritu S ergo similiter si Filius non spiraret Spiritum
S. adhuc distingueretur . Accedit etiam ratio Eccl. Graecae, seu illius Doctorum. qui, cum nondum haec veritas esset ab Ecclesia Romana definita de processione Spiritus S. a Filio, contendebant spiritum S. non procedere a Filio, & tamen admittebant Spiritum S. esse Personam realiter distinctam 4 Filio ; ergo&c. Accedit etiam auist. D.Thomae, qui in quot. q. art.3. stat pro nostra conc. ubi sic docet concludendo ἰ uc ergo
dicendum, quod Filius sua filiatione distinguitur quidem a Patre secundum oppositionem relativam siliationis affpaternitatem, sed a Spiritu S. distinguitur filiatione, per quod Spiritus S. non habet filiationem,quam Filius habet, ergo fatetur D. Thom. Spiritum S. sore a Filio distinctum,& si ab eo non procederet . Resp. Thom istae. Idcircδ paternitatem distingui spuratione passiua, non quia est ipsi disparata , sed quia identificatur omnimode cum spiratione activa, quae correlati-ue opponitur spirationi passivi. Veru m huiui responsionis insunicientia aperte constat; nam si hoe sufficiat, spia ratio activa non poterit esse in Filio, quod est falsum ; ac proinde falsum est, spirationem omnino identificari, dchaz ra tione opponi &c. Plura videri postunt apud nostros Scotistas, quae consulto ommitto ; ne breuitatis limitς transeam; tum quia ad huius tractatus finem propero.
Arg. I. contra nostram cono. Ss. Patres tradunt, per
nas distingui per origines, vel etiam per solao oriFines, e go si Spiritus S. non originaretur a Filio, non distingueretur ab eo. Resp. disting. auet. Ss. Patrum: personae diu stinguuntur per origines, vel per solas Origines oppositas, aut disparatas conc. oppositas tantum nego. Vnde origianes sunt in duplici disterentia, aliae namque sunt oppositet Correlative, ut generatio activa, & generatio passiua;aliae vero sunt non correlativae, quae dicuntur a Scotistis disparatae, ut generatio passiua, &spiratio passiua, & sic patet responsio, quia semper unus esset productus per intellectum, alius per voluntatem, alius haberet relationem
geniti, alius spirati , quae sunt relationes disparatae, &in
605쪽
komposibiles in eadem persona, seu supposito . Arg. a. Relatio eo modo distinguit, quo constituit;sed
constituit tantum in ordine ad terminum, ergo tantum
a termino disti nguit subsumo min.sed Spiritus S. in nostra hypothesi non haberet correlationem Filiationis, quia non esset terminus correlationis eius,ergo Filius per Filiationem , quatenus relatio est, non potest distinguia Spiritu Sancto. Resp. admissa mai.&disting.min. constituit in ordine id terminum , quem respicit tantum per modum Correlaetiui proprij, sicut Pater habet pro correlativo Filium, ne. go; quem respicit ter modum termini aliquo modo alio a correlativo conc. D militer distinguo subsurip tum in tali casu, seu hypothesi Spiritus S. non haberet Filiationem ,rro termino,quem respicit per modum producentis,contaquem respicit per modum personae a se realiter distinctae,
nego. Stat enim semper, quod Filius per Filiationem haheret esse. Contra. Si ad distinctionempersonarum sussiciunt ro
attones disparatae, sequeretur quod Paternitas, & spiratio activa constituerent duas personas, sed hoc est falsum, ergo,& antecedens. Resp. ex Scot. neg. sequel. mai.&ratio est, quia dispar est ratio de generatione adtiua,& spi, Tatione activa cum generatione, & spiratione passiua;duae enim productiones activae tespectu diuersorum termin Tum non rep nant in eodem supposito; secus vero de 'passivis; nam sequeretur, quod in una persona essent duae passiuae productiones totales, quod repugnat. Arg. a. aucti D. Ans quae ab omnibus Theologis recipia tur; omnia in Diuinis sunt unum,ubi non obuiat relati
nis oppositio; ita lib. de processi Spiritus S. C. Mergo &C. Resp.nosterVerincx . Anxioma verificari de facto; non autem de casu impossibili. Deinde etiam in ista hypothesi impossibili obviaret relationis oppositio ad mentem An-
sel. idest oppositio relationum, seu repugnantia orta ex relationibus, esto non esset oppositio Correlativa, quia suffcit oppositio disparata I itaque non omnes relationes
disparatae personas distinguunt, sed solum oppositae, c auunodi non sunt Paternitas, & spiratio amua ; de qui Gaduersaru urgent conuano. .
606쪽
Arg,Vbi mutua origo non obuiat, identitas est maius
perfectio, ergo est afferenda in hypothesi. Rem. Cum Heri nex neg. ant. Sicut enim non est maloti perfect Io, quando obviat origo mutua, eo quod identitas, tunc sit 1 inpossibilis; sic nec in ista hypothesi, ubi obviat oppon tio, seu repugnantia, vel incompossibilitas relatio- ar' ru' , eo min repugnaret pariter identitas Fili 3, & Spiritus S. Arg. denique auct. diuersorum Conci l. sed ut aduertie verba Concit. male ab Aduersarijscitantur, α recte Citata non repugnant nostrae doctrinae . Adducuntur verba Florent. in formula consess. fidei sessi ult. si e Nam credentes Spiritum S. ex Filio nequaquam proced re, necesse est, ut intelligant, Spiritum S. ex solo Patre ps'cedere I ac consequenter non esse Filium obijcientes citant ac consequenter eum esse Filium . Potest autemis particula, Consequenter, intelligi dupliciter. I. ut sieadem, quod insuper, ulterius, aut aequivalens . a. ut habet vim onsequentiis, quasi diceret, negantes processio nem Spiritus S. a Filio,necesiario admittunt processionem Spiritus a solo Patre I & consequenter non esse, idest, non dari Filium in Diuinis, cum non fuisset ei communica a Deitas cum omui persectione, & voluntate ad spiranduiniscunda; prout communicari debuisset. Ita Herino. Itaque reuera non esset Filius, nec Spiritus S. si iste ab illo
non procederet;sed suppositio nostra est de impossibili; id- Circo quaerimus, si per impossibile essen t Filius , & Spiritus S. & Filius non produceret Spiritum S. utrum distingit rentur interser quod ex dictis satis constat. Caetera' auctoritates SS. Patrum,& Concit.videri possunt apud Frarusen, Macedo ,& Mastrium &c.
Vtrum productio Spiritus S.It neeessaria, O obera simul.
Ol. r.Quod a Phylosophis quainor operandi modi dati
A. stinguuntur .nempὰ, libere, naturaliter,contingen-
, & neccssario; quori duo priuros, ira inuicem --
607쪽
vonuntur , ut simul eonsistere non possint in eodem principio, &respectu eiusdem essectus, sicut nec duae diruferontiae diuidentes idem genus inesse possunt eidem speciei. Posteliotes autem modi operandi non sic opponuntur ad inuicem; idem namque principium agere potest ia cestario, &contingeriter simul; etenim actio dicitur nocessaria, quae non potest non sequi, undecunque proueniat necessitas, siue ex libera determinatione prinCipit, siue aliunde. Actio vero contingens est, quae potest nonseo ut, siue impediatur ab extrinseco , sue suspendatur ex libera determinatione voluntatis. Ex quo ni, ut Contingentia , & necessitas stare possint cum modo operandi naturaliter , & libere. Ex eo enim, quod aliquid sit i iberum non sequitur illud non esse necessarium, immd quo maior est libertas, eo maior est necessitas, nam, ut inquit S. An
nequisi , libarior εβ. quam ille, qai φώMνε δ num, 'Mod ροβι Hram ;&.subdit, Liberior igitur eis volueras , qua a roctitudineu,rtiuaere non potem & idem docet D. Aug. in Enchiri s.c. Ios. Nol. 2. Quoi processio Spiritus M si lato modo loquamur , dici potest naturalis, partim quatenus oritur ex naturae D. tacunditate, partim quatenus necessaria est: &variter non libera dici potest, loquendo de libero stricte . 1dest de Iibertate indifferentiae; quae in Diuinis ad intra non habet iocum. Et in hoc sensu loquuntur Principes
voluntatem D. esse liberam libertate esset tiali, & dominii; quatenus ex se eligibiliter dirrigit, & se determinat.
Aoens vero naturale, ut contradistinguitur a voluntario,
Tibero, ab Auciliore naturae determinatur , & in finem
. Concl. Productio Spiritus S. non est naturalis, sed necessaria, est tamen libera libertate essentiali. Est Scoti in I. d. Io. & alibi. Prob. I. Spiritus S. procedit per voluntatem , seu per proprium modum operandi voluntatis, sed proprius modus operandi VoIuntatis est liber, ergo procedit libere: mai. patet; min. probatur, libertas est deintrinseca ratione voluntatis, adebui non magis repugnet
hominem concipi sine animalitationau, quam volunt
608쪽
tem sine libertate, ergo quicquila voluntate, tanquam a P xi o producitur, libere producitur, ac proindδproductio Spiritus S. est libera, & si necessaria. Tum quias 'odi' Spita ui g. ut 'inor , & ut donum. Vnde D. Aug.
dere libere, quia contendunt, nullam libertatem cum n Cessitate consistere, & omnem libertatem esse, vae contra
ri' 't: hi specificationis, vel contradictionis, seu exe & illud unde sequitur. Prob eas quo Ppetimus felicitatem est sine dubio liber, sed non est liber libertate sp fili Cationis, quia non possumus odire inlicitarem; ergo ille actus simul est necessarius, & liber libertate es entia-I1, quae describi solet. Potentia volitiva ex plena deliberatione absque coactione, & violentia, Eligibiliter,& d
Rhristus libere mortuus est iuxtLillud Ioan. ro.
Nemo tostri a mam meam sed ery po o eam ; sed Christus non
Potuit non acceptare mortem sibi a Patre imperatam, ergo simu li ibere, & necessario mortuus est; non quidem libe late specificationis, nec exerciti j, ergo libertate essentiali, immo etiam liberta te a necessitate, de qua late pari. a. disp. de merito, & pari. 3. disp. de meritio Christi. Confirmatur . Quia perfectissimus modus operandi. quem COnCipere possumus, tribuendus est D. voluntati et id modus operandi libere,& necessarib est omnium per Ctissimus, ergo &c. Prob. min. Bonum quo firmius possi- detul, eo melius, at Certum est, quod libere operari sit -- num pr incipio libzro; ergo quo lirmius possidetur, eo molius , ac proinde assigna udus est D. voluntati talis modus libere operandi, & necessiario. ' i' Arg. I. contra Conc. Spiritus S. procedit a principio de terminato ad unum ergo eius processio est naturalis: ane patet, quia Spiritus S. non potest non esse. Resp. disting. ant. a principio determinato ad unum ex propria & v luntaria determination con . o determinatione per formam naturalem, sicut determinatur grauὰ ad descenden
Arg. 1 heologi MoraIes docen hominem non mereri In
609쪽
liis quae saeit neeenita, ergo nacessarium non potest effeta, liberum. Resp. Non mereri hominem,quia requiritur liabertas moralis ad merendum, quae non stat cum necessit te i secus autem de libertate essentiali, quae solam coacti
Quaeres i. An Pater, & Filius uni unum prInCIplumis
Spiritus S. & proinde dicendi sint unus spirator, vel duo D irantes, vel duo spiratores . . Resp. exscolo. Quod Pater, & Filius sani unicum principium spiritus S Tum quia, ut inquit D. August. s.
de Trinit. GI4. Sicut Patar, Filius vovi D- , ct ad creatu--- rotarus 3sis relatine ad Spiritum s. unum principium. Turri
quia sicut Pater gignendo Filium communicat et eandem essentiam, ita etiam eandem vim spirativam i ergo &c.
Resp. 2. Quod Pater, di Filius nequeunt dici duo spi-xatores, bene tamen duo spirantes, ut docet Scotus in I. d. I a. q. I.ubi inquit: Quia rerminus pluralis, suo,iuncius
nomini spirator signincat vim spirativam in Patre, & in Filio, esse distinctam, & duplicem, quia vocabulum spirator formaliter designat vim spirandi, iecus autem dicendum de participio spiranti eo quod significat Personam habenrem illam vim spirativam ; ita ut sicut sunt duae Personae producentes Spiritum S. ita possunt dici duo sp
rantes, hoc est duae Personae habentes eandem vim spirat uam . Rlitio autem disparitatis est, quod ad pluralitatem nominum substantivorum concretorum non sussicit pluralitas suppositorum, sed etiam requiritur pluralitas suppositorum, sed etiam requiritur pluralitas formarum. Ad pluralitatem vero adiectivorum, & particip iorum sussicit pluralitas suppositorum. Hinc vere sunt iste propositi nes: Pater, Filius, & Spiritus S. sunt unus Creator, una causa, unus Gubernator &c. similiter verae sunt istae: P ter,Filius,& Spiritus S.sunt tres Creantes,gubernantes &c. Quaeres et. Quomodo intelligenda sit naec propositio:
Pater ,& Filius diligunt se spiritu s. . 'Resp. Quod haec propositio est D. AN. in lib.de Trin.& est communiter recepta esto infundate dixerit Suarer, D. Aug. eam retractasse in simili propositione. Pater est. cap iens se pientia genit cum eadem appareat rat lo Ita D. Muam in Ita. 32. art.I. Pa. Mot. d. a. PI, D.Thom. I. I. HI
610쪽
q. I. art.2. Et sumitur ex Patribus, & non ex solo D. Auriasserentibus; quodi Pater, & Filius ament se amore, qui ab
ipsis procedit. Quod Spiritus S. sit amicitia Patris, & Fili j, sit ipsa dilectio, quam Pater habet in Filio, & vici sit m, sit vinculum Trinitatis, sit denique unitas Patris, & Fili j;
quia , ut inquit D. Aug. 6. de Trinit. C. s. Charitas est, diluit, genitoremque Dum diluit ; Nihilominus dissicilis videtur congrua huius propositionis explica tio . Vnde omissis aliorum declarationibus. Dicendum cum Scoto loc. cit. & cum D. Bonau. & aliis, quod diligere sumitur partim essentialiter, & partim n tionaliter sicut, dicere, in hac propositione: Pater dicit Verbo. Quarὰ sensus est : Pater, &Filius producunt Spiritum S. qui est amor Patris, & Filii; sine Pater, & Filius principiatiue se diibunt Spiritu S. format iter autem amo. re essentiali; Nam sicut dicere importat habitudinem ad rem dictam, seu id, quod verbo manifestatur, & con notat etiam habitudinem ad dicentem, seu ad Verb. proserentem; sic in praesenti diligere importat habitudinem ad rem dilectam, quae non est realis, nec propria, sed appropriata Spiritui S. connotat autem habitudinem ad dilia gentem, seu ad illum, qui spirat. Ratio verb cur potius dicatur Pater, & Filius diligere Spiritu S. quam Pater sapere sapientia genita est , quia sapere non accipitur nisi essentialiter; at diligere sumi po test etiam notionaliter. Ratio pariter, Cur potius dicatur Pater dicere, quam generare Verbo, similiter Pater, &Filius diligere, Quam spirare Spiritu s. est, quia dicere, &diligere sunt actiones, quae non solum important ordi-Dem ad terminum per ipsas productum, sicut generare, &spirare,sed insuper important ordinem ad Obiectum,quod dicitur, aut diligitur; quod quidem obiectum respicit ut etiam a principio productivo, aut ab agente, mediante termino producto; respicitur, inquam effective, quat nus producit terminum, qui respicit obiectum formaliter. Tali autem actioni competit enuntiari utrumque respectrum ponendo obiectum repraesentatum, vel amatum in accusativo, & terminum in ablativo. U. g. intellectus verbo dicit tale obiectum, voluntas amore diligit i
te obiectum. Itaque eo modo, quo recte dicitur Pater di . N ia ceru