장음표시 사용
581쪽
Quare Scot. in I. d. II. q. un. in solutione ad ultimum principale arg. dupliciter re*ondet : prima responuo est talis, &fauet aperte nostrae conc. Sicut v. g. si mihi Orte
tur aliquod bonum honestum ad hoc, ut illud diligam , oportet illud bonum cste mihi praecognitum, non tamen est necessarium, quod dilectio, qua debet illud diligere, ut mihi praecognita; quo exemplo aciducto, respondet; quod licet Essentia D. ad hoc quod Spiritus S. producatur, debeat praecognosci a Patre, & Filio, quia habet ratione Iri obiecti voliti, non tamen est necesie , quod actus productionis Spiritus S. sit praecognitus a Voluntate. Resp. a. Aliter potest dici, quod Pater, & Filius prius
ori inu,quam producatur Spiritus S. Videt eum intuitiue, licet non existentem in se&c. Inter has duas resp.Vigerius existimat, priorem esse meliorem, quia Spiritus S. non continetur eminenter in edentia D.cam talis continentia dicat imperfectionem ex parte contenti; unie nullum ad intra sic continetur; Paulus autem Scriptor censet secundam respontionem esie multorem, quam tenet etiam Lychet. & sequitur Bargius. Hinc patet, Scot. modo unam, modo alteram opinionem tenuisse &C. Caeterum superest respondere ad fundamentum tertior
sententiae, superius relatae; quod principaliter mihi vide. tui consistere in illa dili inctione de cognitione, ut est inra. Eo, & de comitione, ut est exemplar; quae quidem doctriae Ga non apparet, poste subsistere. Ratio; quia in Deo non sunt admittendae Ideae personarum, quae licet iriat vere producibiles, non tamen lactibiles; cum Pater D. non se habeat in ordine ad productiones ad intra initar artificis, cuius est respicere ideas, sesi exemplaria , quae sunt in cius mento. , & illis mediantibus ad opus factibile dirigi. Tum quia idea, seu exemplar habet rationem cauta exemplaris respectu ideati; diuina autem essentia non est causa Filis,& Spititus S. Tum denique; quia sicut homo non generat exemplariter alium hominem, & si illum cogitosceret, eo quod cognitio illa impertinenter se habet ad generationem Isic personae D. non procedunt secundum principiumve praesentativum, sed secundum principium laecundum , a ex naturali tacunditate D. essentis.
582쪽
QVAESTIO V. 'rum concedendae sint huiusmodi propositiones; Deus
genuit Deum: Deus genuit alium Deum: Deus generot Deum pro Patre generante, ct Deus nongen rat Deum pro Filio nongenerante. hor. i. Quod in diuinis triplex est modus vocabul
rum . Primo, quaedam important distinctionem tantum. Σ. quaedam important omnimodam unionem. r. quPdam se habent medio modo. Prima Vocabula non recipiuntur respectu nominum communium, quia permnae
Iicet sit nidistinctae, tamen sunt unum in Deitate. Vndet non rCCipiunt nomina, vel vocabula importantia distinctionem, ideoque illae non conceduntur: Deus distinguntur a Deo, vel Deus genuit alium Deum. Secunda vocabula pariter non admittuntur,quando ponuntur cum nomine distinctionis, unde haec non conceditur: Deus genuit se Deum, vel Deus genuit se,& huiusmodi. Tertia autem, quae medio modo se habent,quia significant distii ctionem,& unionem,sicut haec: Verbum generatur a Deo, Vel Deus generat Deum, vel Deus generatur a Deo, quia dicit distinctionem in persona cum unitate in essentia admittuntur . Similiter haec conceditur: Pater aliarum D ; istam enim ponit D.Aug. ad Maximin. Patar mittena FG tium misit alterum Ia, admittitur pariter a D. Aug. super Ioan . haec ex D. Bonau. Nol. 2. ex eodem D. Bonau. in I. d. q. q. I.&2. quod
quatuor regulae logicales traduntur pro intelligentia supradictarum propositionum, & etiam aliarum . I. regula est, quod nomen abstractum imponitur formae a forma sputa albedo imponitur a forma albedinis, sed nomen concretum imponitur a forma, non tamen formae, sed suppo to, puta album ab albedine imponitur homini albo. Vnde ad propoli tum ; eo quod Deus est terminus concretus a Deitate impolitus personae,siue supposito,ideo readit pro Positionem veram pro persona, non pro forma Deitatis Icum dicitur: Deus generat Deum. Nomina autem haec ,
yidelicet essentia, Deitas cum significent sormam Deir
583쪽
tis, & pro illa supponant, & non pro persona, ideo haec
est falsa:essentia generat essentiam,vel Deitas generat Dei-xatem, quia generatio non est forme , sed suppositi ex Arist. a. de Anima. Regula a. eli, quod terminus habens plura supposita sine distributione positus, stat determina ij pro illo,de quo verificatur ut cum dicitur homo currit, Verificatur pro currente, de ex hac regula patet, quod in hac propositione: Deus generat Deum, Verificatur pro persona Patris; nam ly Deus stat pro Patre, & non pro F Iio , & Spiritu S. Regula 3. est, quod termino habenti formam, non multiplicabilem sine termino singulari, idem est proponere, vel post ponere negationem. Unde tantum valet reuera dicere. Petrus non currit; sicut non Petrus currit; & haec regula habetur in a. Perhierm. Vnde patet, quod idem est dicere. Deus non generat, ac dic re non Deus generat Deum; eo quia Deus est terminus habens formam non multiplicabilem. Ratio autem assignatur a Scoto, ut refert Pelbari. in Rostr. t. I. Verb. generatio . Quia iuxta Sophistas, ista negatio non negat distributive, ac proinde sensus est. Non Deus generat Deum, idest. Nullus Deus generat Deum, & per cons. nec Deus Pater, quod est falsum. ItaQue clare patet,quod Deus generat Deum, est vera, quia stat pro Patre ly Deus: falsa autem haec, non Deus generat Deum, & ista pariter est falsa. Deus non generat Deum. Regula Φ est, quod relativum refert antecedens sub eodem modo supponendi, sub quo antecedens praecessit ipsum relativum, nisi faciat relationem simplicem. Vnde si arguatur sic. Deus genuit Deum, aut ergo Deum, qui est Pater, aut Deum, qui non est Pater : Si Deum, qui non est Pater, sequitur, quod Deus non est Pater , ergo nec generat. Resp. quod non Valet argumentum, quia dicendo: Deus genuit Deum, lyDeum supponit pro Filio; &sc iuxta regulam istam, relatiuum, qui,debet reserre pro Filio, & ita sensus est. Deus geo u it Deum, qui Deus geni tus, aut est Pater, aut non Ised certum est; quod non, ergo stat pro Filio. Cum autem infertur, ergo Deus non est Pater, mutatur suppositio, &non valet, quia est ibi sallacia dictionis. Haec D. Bonau.
I. Eouc. Haec propositio, Deus genuit Deum, salua es,
584쪽
sentiae unitate recipi ur, & conceditur tam a Sanctis. quam a Magistris, signanter a S. Bona u. &a Scoto, nec
non a D.Thoma. Vnde canitur in bymbolo. humae Deo, Iunx ea ua: .mna Ratio, quia terminus in concreto stat
pro supposito, vel pro suppositis respectu actus, qui est suppositum , vel suppositis comperit . ut dicendo homo currit; si: i iic est in proposito, quia Deus in concreto stat pro sui polito, vel significat sappositum, idest Deum Patrem reis ectu actus personalis : generare enim est actus personalis, qui competit Patri, ergo sicut haec ere vera , Deus Pater genuit Deum Filium , sic ista Deus genuit Deum; ita Scot. in primo. II. Concl. Ista propositio, Deus genuit alium Deum est salsa de virtute sermonis,ac proinde non admittitur ratio, quia ly alius est ibi adiectivum cadens super Deum; &sicii Dalficat alictatem in Diuinitate, sed Diuinitas, vel Deitas est unica ita Trinitate, di nullo modo plurificabilis; ergo non est admittonda talis propositio, quae significat
Confirmatur, quia sicut nequit dici alium ens, nec alia entitas, ita nec alius Deus, nec alia Deitas: unde D.Tho docet, quod illud est simpliceter negandum apud fideles. quo concesso sequeretur plures esse Deos, vel idem generas se se ipsum , quorum utrumque est impossibile: sed sic se habet h. ec propositio, Deus genuit ali uin Deum Pergo &c. - Caeterum quid sit dicendum de alijs duabus propositionibus, nempe Deus ganerat Deum. pro Patre generante,& Deus non generat Deum pro Filio non generante, clar5 constat ex tertia regula super ius assignata. Arg.contra I.COnc. Haec propositio, Deus genuit Deum,
si est vera; ves genuit alium Deum, vel genuit se ipsum: non secundum quia August. I. de Trinit. ait quod nihi. gignit se ipsum; ergo primum,ergo si genuit alium Deum, erunt plures Dij, quod est salsum : ergo&c... Resp. ex Scoto, quod quando dicitur: aut genuit se Deum, aut alium Deum, neutra pars est concedenda,cum utrumque sit impossibile. Si dicatur quaerendo, aut genuit eundem Deum, aut alium Deum, tunc ianum, Vel alterum dandum est, quia ex Arist. 4. metaph. cum idem , &diuersum dividant ens omne immediatό, reducuntuc
585쪽
Resp. Seotellus Currct to; concedi posim quod genuit
eundem Deum, quia genuit Filium, qui est idem Deus: At non bene insertur ergo genuit se Deum I immo sic inserendo committitur sallacia dictionis, quia commutatuc quale quid in hoc aliquid , nam cum dicitur genuit eundem Deum, nulla est ibi reciprocatio una autem dicitur: genuit se Deum, ibi est reciprocatio, nam prima propositio affirmat genuisse eundem in Deitate . a. vero importat eundem inessentia ,& in ratione suppositi, ac proinde est fallacia consequentis, & figurae dictionis . Arg. haec propositio et Deus Pater genuit alium, admittitur a Doctoribus; aut ergo alium Deum, aut alium non Deum: sed constat, quod non genuit alium non munia, ergo genuit alium Deum. Resp. D. Bonau. loci cit. quod in illa mati laon est &bficiens diuisio per contradictoria; nam ad hoc, quod sit Vera contradictio oporter, quod negatio cadat supra i tum, dicendo sc . Aut genuit alium Deum,aut non alium Deum; unde dicit Scotus. Si dicatur lapis est lignum a bum, vel lapis est lignum non album, utraque est D lsa Decest contradictio; sic in proposito, istae sunt falsae, Deus genuit alium Deum vel Deus genuit alium non Deum , . ob rationem assignatam. Contra . Deus Pater genuit alium, & Deus Pater genuit Resp. D. Banau. quod non valet, nam estfallacia accidentis , sicut dicenso. Est bonus, & est Citha redus, ergo, est honus Citharedus, est fallacia accidentis secundum
' Arist. 2. Elench. Quando id, quod disiimiliter inest, asi ' signatur, similiter in esse rei subiectae, & accidenti eius, ut est in proposito; Deitas enim, & alietas dissimilitet. cunt in Deo, quia Deitas secundum essentiam: alietas si cundum personam. Plura alia essent in hac materia aduer- tenda; at remittenda merito sunt ad quaestionem , in qua agetur de modo loquendi in i js, quae spectant ad inaess ab lamystcrium Trinitaris, quae erit ultima huiu4 1. Parta Deum, ergo genuit alium Deum
586쪽
DISPUTATIO V. Depersona Pilij, QvAESTIO I. Vtrum nomen Fiiij, o namen Herbi fiat nomina pro pria fecundae Personae Diuinae.
Nol. I. Quod nomina, quae personis D. conueniunt alia sunt propria, alia appropriata. Propria sunt, quae ita competunt uni personae, ut alteri conuenire non possint; sic se habent respectu primae personae nomina P tris, ingeniti; respectu secundae personae, Filius, Verbum,& imago; respectu tertiae personae Spiritus, & amor. N mina autem appropriata sunt illa, quae licet omnibus triabus personis conueniant, tamen alicui earum praecipue appropriantur, ob specialem eius rationemproducendi , aut procedendi. Sic potentia appropriatur Patri, eo quia
habet a se, & per se voluntatem, quae est principium productionum ad intra , & ad extra; sic sapientia appropriatur Filio propter modum procedendi, procedit enim pe intellectum ; sic tandem bonitas appropriatur Spiritui S. quia producitur per voluntatem, in qua residet bonitas; α quicquid habet rationem bonitatis. Not.2. Quod nomen Fili Uupliciter sumitur, nimirum late, & proprie, primo modo dicitur Filius per adopti nem, sic Iuthi vocantur Filij Dei: a. modo dicitur Filius per naturam. Filius autem per naturam adhuc potest dupliciter sumi proprie, & improprie. Improprie sumitur. Pro quocunque ente ab alio producto, & in hoc sensu h mines , & Angeli dici possunt Fili j Dei; proprie aute sumitur pro producto a viventes mili in natura, saltem specifica , sic homo productus ab homine dicitur filius eius. Quoniam vero ex hac definitione sequeretur, quoil Equus epet filius, quatenus productus ab Equo, ideo ad- .dendum est, quod proprijssime Filius sumatur pm produ- , eto in natura intellectuali, & per hanc particulam excluduntur a ratione Fili j bruta a brutis producta. Vnde cum
Deus sit natura intellectualis, Persona producta dicitup
587쪽
Filius Percinae producentis , in humanis pariter est eadem ratio Fili j ,
Nol. 3. . anod inter a Itos haereticos D. Verbum ne antes recensentur Alogiani, qui ad mitrebant tantum Verbum per me: ap horam, non vero secundum elle reale, &proprium D. Permnae . Ideoque dicti sunt AI lani, destsne Verbo. Vnde asserebant Verbum osse exEellentem , creaturam, quae ob eximiam sapientiam sibi communicatam, dicta fuit Verbum ; sicut Io: Baptista appellatus fuit Vox : In eadem sententia erant Ariani. Caeteram Duraim duS in I. d.ay. q. r. putat , nomen Verbi elie visentiale, sed appropria tum Filio, sicuὐ nomen sapientiae,& hoc dicit, quia opinabatur Filium non procedere a Patre per intelle. ctam, sed per naturae tacungitatem; sed quicquid dicat Durandus, cuius opinio non recipitur a Tacologis, nihil
Nol. 4. Quod praeter ea , quae alibi tradita sunt ad c initionem Verbi D. oportet obseruare, quod hoc vo buum, Verbum in Diuinis denotat duplicem respectura . Primo, & principaliter fignificat relationem expressi ad exprimentem , & talis respectus est malis, ideoque dicitur proprietas Filii. Secundo con notat respectum declaratim ad declarata, idest significat respectum notitiae ad illa, quae per eam cognoscuntur, siue illa sint Diuina, siue creata ; nam Verbum D. declarat ipsas Personas Trinitatis, essentiam D. & creaturas. Vnde D. August. ait, quod verbum declarat se; & iste est respectus rationis, idem enim habere potest rationem declarativi respectu sui ipsus; omnis autem respectus, qui est ad se ipsum, est ratio-aalardi licet Verbum connotet respectum ad Creaturas; tamen ille respectas non est proprietas personalis, nec ii
cluditur in permnati proprietate Filii , cum iit respectus
rationis;.immo omnis respectus in Diuinis ad creaturas est communis tribus Personis, sed aliqua appropriantur Filio propter modum suae emanationis; ut hic respectus, quem dicit verbum di deinde etiam respectus , quem dicit rs ad artificiatum , hinc August. dicit. 'rbum ea ars o
uerte, quod Verbum creatuin dissinit i ue est actualis notitia ex cicotia, non autem Vcrbum D. notitia enim sbi coim uenit
588쪽
uenit in a. modo dicendi per se Item Filius, & Verbum
eandem relationem per se significant, & differunt tantum con notative; Filius enim connotat naturam viventem incommuni, Verbum vero notitiam actualem, & e pressam Vnd8 Verbum non est actualis notitia. per proprietatem , sed per appropriationem, eo quia Verbum ex modo suae emanationis procedit ab intellectu ad modum notitiae actualis .
Haec habetur expresse in Sac. Scrip. nam psalm.2. dicitur.
Filius meus es tu ego hodie genui te: Mati. c. I 8. Bahtitantes eos
in nomine Patris , is rit, , Cr m us S. & plura alia, quae adprobandam Fili j generationem relata, & adducta sunt f perius, faciunt ad probandam istam conclusionem. Et nim cum procedat secunda Persona a prima in similitudianem naturae, habet esse per generationem I & quia est per generationem est Filius, ergo &c. II. Conc. Nomen Verbi est proprium secundae Personae.
rum S Ratio est, quia quicquid producitur per memoriam Ocundam est proprie verbum: sed secunda Persona ita producitur, ergo nomen Verbi illi proprie conuenit. A cedit etiam auctoritas tam Ss. PP. quam Conciliorum, ut videre est apud Doetores.
Arg. contra a. conc. auct. D. Aug. 9. de Trin. C. Io. ubi
docet, quod Verbum est cum amore notitia a Rd baec sunt essentialia, & communia tribus, ergo Verbi nomen non est proprium personae secundae. Resp. D. Aug. loqui de Verbo nostro ; quod si contendas loqui etiam de Diuino a resp. Aug. de notitia ingenita loqui ; non de genita . Contra. Pater intelligit ipsas res, ac ipsemet Filius ter go eius notitia dicetur Verbum, sed talis notitia est ip1 . Pater, ergo Pater erjt Verbum Filius Rest. ConC. ant.&nera Conseq. Ratio est, quia non quae uis notitia Dei dicitur Verbum , sed tantum illa, quae est genita, & a generante realiter distincta ; nQtitia autem
Patris, cum sit essentialis, & inganita est identificata ipsi Patri, di citeris D. personia.
589쪽
personae cx Aug. lib. de fide ad Petrum cap. a. ergo Verbum non potest esse proprietas eiusdem,quia unius constutuli est unum tormale constitutivum.
Resp. disting. ant. Filiatio est proprietas distincta, vel
realiter, vel forma liter a proprietate Verbi, nego: Coniam latiue concedo. Itaque eadem persona D. dicitur Filius , & Vebum, quatenus diuerse conia Qtat, ut supra notauimus. Vnde D. Aug. 7. de Trinit.c. q. Eo Ueroum, lub Glius,
Nin. Quod imago sumi potest aliquando improprie, &
se dicitur exemplar ad cuius similitudinem aliquid producitur , sicut August. dicit lib. de fide ad Petrum . Quod Ttinitas D est imago, ad quam factus est homo.
Imago autem proprie lic describitur: est similitudo totalis producta,seu expressa ad imitationem producentis. Dicitur similitudo loco generis; nam secundum D. August. Omnis imago est similitudo,sed non e contra, ouum enim est simile ovo, non tamen est imago. Dicitur totalis ad differentiam vestigij, nam vestigitim repraesentat solum partem, ut Vestigium pedis, vel manus; imago totum. Dicitur producta; & ideo excluditur Pater a ratione imagianis ipsius Filij; non enim Pater est productus: Ponitur de. nique ad imitationem producentis, ut indicerur quod producens intendat producere sibi similem. Vnde ignis productus ab alio igne, canis ab alio cane non dicuntur,' amago; quia neque ignis, neque canis intendunt producere sibi similem, cum neutrum si agens intentionale; esto ex ordine naturae ad hoc propendant . Quoniam vero similitudo est triplex, nempe obiectiva, exemplam, & naturalis; ideo triplex est imago. I. dicitur intentionalis, Nest species ab obiecto deducta, insensu, vel in intelle- .ctu recepta, quae representat obiectum: unde species V
QUAESTIO II. Vtrum nomen imaginis soli secundae
590쪽
litudo alicuiuq artificiati secta ad imitandum exemplar Sic imago Caesaris ad Caesarem representandum. 3. dicitur naturalis,quae est similitudo producti naturaliter ad suum producens in identitate naturae, siue specifica, ut in si manis , siue numcrica, ut in Diuinis, & sic Filius est imago natura lis Patris, quia est productus per modum natum,&ex modo suae productionis similis est Patri producenti; quod a Gr cis non exigebatur ad rationem imaginis, ide que apud ipsos bene dicitur Spiritus S. imago, non autem
apud Latinos, ut bene aduertit Nyseq. de persona Fiet Iij&C. Concl. Nomen imaginis est proprium secundae perssint
Haec expresterraditura S. Scrip. ut ad Colos. I. Imago Dει inuistbilis'. & ad Hebr. I. Utandor Patris,e' figura subsanisa eius. V nde A m bros docet: Salus Filius a reptena imago Dei: & D.
Aug. habet. Non Disdiei Verbum da Uerbo, nar imago de imas ne , secur dicitur Deus de Oso, quaa Mnsimus ambo imaro Da mus
Filius . ita lib. 6. de Trinit. Prob. ratione . Solus Filius est similitudo expressa ad imitationem producentis, idest Patris, ergo solus Filius est Patris imago . Prob. ant. Nam hoc neque Patri conuenit, Cum productus non ste neque Spiritui S. quia non est productus ad imitationem Patris, & Fili j; estoab utroque Procedat per voluntatem, quae ex sui natura non tendit ad producendum sibi simile, ut alibi ostensum fuit; ergo restat, quod solus Filius sit imago, quia illi soli competit talis productio in similitudine producentis eX natura po4tentiae intellectivae. Arg. I. Si ratio imaginis conueniret Verbo; ergo esset smilis Patri ; sed hoc non apparet Verum, Crgo&c. Prob. min. Quia si esset similis, vel estet similis in persona, vel inessentia: non in persona, quia sunt dissimiles personae, nec in essentia, Quia Pater, & Filius sunt idem in essentia , & unum, & idem non est sibi simile, ergo &c. Resp. Quod sunt similes in essentia ; quaecum sit una, dc eadem in tribus D. personis non tollit similitudinem, sed auget, ut declaratum fuit supra de relationibus Commonibus in Diuinis. Unde si una, &eadem albedo es et in duobus parietibus, adhuc dicerentur similes per ea n Jerr albedinem ; ac proinde identitas formae non tollit similitudineto. AM.