장음표시 사용
361쪽
De pracognoscendas temporum mutationibus.
ante diem aeris serenitatem indicant. Si autem de sero, & de nocte: signum est
aves . , , aestus . Aues rostris pennas suas mundantes, vel pediculos quaerentes pluviam re ad nidos significant ; S imbres. Aues quae arbores colunt, u ad nidos sugiant: pluviam si--iem nificant. Omnes communiter aues cum alis strepitum faciant maiorem, quam .i γε elisut soleant: suturam indicant pluviam. Si in hyemis initio aues paruae in magna s. multitudine congregentur in campo, quaerentes cibum: signu est magni frigoris, visi. Ei gelus atqi Validarum tempestatum. Cum terrestres volucres clamorem dant mite, o a- circa aquam,& praeter solitum,se lauantes: pluviam significant. Causa est,quia Δ, eorum complevio Ieratur aqua: S praecognitione elementi ad pluviam mutati ' summopere gratulantur. Volatilia aquatica omnia si in gelu principio aquas m gnas quaerunt, & incogelabiles iuxta mare: signum magnae durationis gelu cxtat Aues marinae si in littore maris alas non expandant: signum certe est serenitatis. Misi ueti Causa est,quia non extimulantur vaporibus, vel exhalationibus ad meteora mu- Mare, se ' & tabilibus. Aues dulces aquas colentes, si lavent se,&in aqua Iudant, alas agi- ., SI IM' tando: pluviam praesignificant. Gaudent etenim elemento sibi connaturali,& pr dominante, in pluviam conuerso. Aviculae si perstrepant in solijs Ietiores inter Arieulae in se, maiorique dulcedine: imbres annunciant. Fit namq; penes animantia qui qἔΣ - - ω mira mutatio, Dum scilicet vel tempestas, vel mobilis humor vires mutant quod perues, mutentur quoqἱ animorum motus in pectore, iuxta Virgilium, ut nunc alios qua dum cingebant nubila, polos affectus concipiant. Vnde nimirum auium concentus maior solito procedat, letiores saltant pecudes, corvi gutture crocitant: ut certe manifestum fiat ab animantibus, selenitatis, tempestatisq; signa varius mo-ahes vitia. dis posse desumi. Sed dicamus etiam de his in uniuersum . Aues aquaticae, aeticae si adue Iotrices, si adueniant, in aquis non degentes: pluuias dabunt, & tempestatem.
ἰοῦ talis Ilia Theophrasto. Causa est manifesta; nam ex eo, quod propria loca deserunt, sic-giunt. cioraq; quaerunt: imbres, ac tempestates imminere, signum est: ideo auolant, defugiunt ; quaerentes habitationes aquarum expertes. Prouenire etiam potest,nec ibi eis desint, nam augurantes futuros imbres, tcmpestatemq; fore, cibos impedientes: auolant in tutioribus locis, ubi pasci possint. Similiter si mare fugiante
tempestatem praesagiunt. Causam affert Magnus Albertus, quia tetrum Od rem sentiunt, ex mari exeuntem, ex exhalationum abundantia: ideo fugiunt,alibi querentes victum, & ob salutem. Quod certe magnae tempestatis signum est. Vnde autem tetrus ille odor proueniat, non ab re dicendum esset, a telluris antiperistasi aquam commouentis,ex qua istorem illum emanare,valde conse A. . thsur,. rancum est. Aues,quae in insula vitam agunt,si per aestatem multae gregatim v - sperae- nerint: pluuiarum lapsum inculcabunt. Causa est iam tacta. Quod si multit dine non excedant, salubre tempus capris, & ovibus promittunt. Ex eo enim, .etieritii. quod paucae avolant, multitudine non excedentes ,& maiori parte remanente, paucas pluuias,& suaves portendunt: quae terrae mire pro sunt; ac propterea C pris , & ovibus salubre tempus promittunt. At vero si numerus eorum magnus fuerit, ingentem squaliorem minitantur: quia fugiunt nociva, querunt autem rus. commoda,& Opportuna,Amplius, cum albae aues ad culta loca aduentur,aquilo .. .ui i. nios flatus , ac hyemis magnitudinem ostendunt. Causa est manifesta, nimirume, ad vi eis quia culta loca incultis sunt talidiora, & seraciora. At vero cur albae Aues, &
ς - non aliae Nulla quidem causa impresentiarum afferti potest,nisi,cum ob albedi A. , ,4 ν, nem sint ali 1 fiigidiores: mar s & flatus Aquilonios, & hyemis magnitudinem
sum sestina- praesentiunt. In uniuersum Aues vltra solitum ad pastum festinantes, & pugnD,. tes tempestatem iudicant Theophrasto. Qui causam affert, cum natura mouenenantes. te,di monente se PraepMent. Item Aues,quae proprium colorem mutasse cernu
362쪽
tur; ut puta quae non albae, albae: ingentem minantur tempestatem. Quod si earum multae nigrae appareant, quae ex su atura haud sic existunt: pluviam prae-. muranis sagiunt theophrasto. Causa horum quidem est vaporum, atq; exhalationum. πενες ingens copia in aere: ac ideo si tempus erit Austinum, Aues uigrae apparebunx albae; idq; ingentis est presagium tempestatis: si vero Aquilonium, tunc albae apparebunt nigiae, ac proptcrea pluuiam dumtaxat spondent. Docet etenim Ariastoteles aquam ex talibus vaporibus causam esse nigredinis.
Tιmporum qualitates ex quibusdam particularibus e usus. CAP. XIL
E auibus in uniuersum quid portendant, & de temporum mutationibus quid indicant, utrumq; dictum eit: nunc de quibusdam in particulari quid praesagiunt: dicendum
remanet. Ab Accipitre exordium auspicabimur,sequentes abecedari j ordinem, ut omnia Ordinate fiant. Ac , Acti ter piter ab accipiendo dictus, auis rapax, caedis &cruoris usta pax ocauidus magno corpore,rostro adunco, oculis lucidis cras V sis pedibus, longis ungulis, hirari asph diu, nullam Mi midans auem: ipsamet praedataria I genus est ad Omnes rapaces aues. Vnde Poeta. odimur ae ρε trem, quia sempeν vivit in armis,
Eius species sunt Gexdecim:de quibus vide Plinium lib. io. cap. 8.& Petrum Gillium. Sed duodecim sunt inani sestae. Buteus, AElatus, Circus, stellaris, Palum-harius. Pernix, sub buteus, Perca, Fringillarius, Rubetarius, leuis, Cybindus qui est mructurnus accipiter pugnans cum Aquila. Italice, Sparaui ere, Falcone, &c. Accipiter itaq; in arbore considens, S intus inuolans, sipediculos quaerat, haud , . Gi . . procul abesse pluuias, demonstrabit, Theophrastus. Anas ex genere Amphidiorum , quia terra. & aqua victum sibi quaesit : sic dicta a natandi assiduitate: quia Anxso ee- semper natat. Duplicis generis est, nam earum quaedam sunt Sylvestres , quaeda desuri
domesticas: Sit uel tres sunt maiores domesticis: domesticae vero minores Atrates duνε quibus martialis docet pectus, & cerulacm bene sapere: caetera vero minime,sed --εσς' ι coco debere reddi. Vnde cecinit. Tota quidem ponaιαν Anas ined pect/ra tan tum ,
Quo vero ad temporum praesagia a trinet, dum ad aquam cimolant , ibiq; set mmmi lauant. & alas in aqua expandunt, currentes: ventum portendant. Si ad bru- Anaia,ti 'mae finem pectore rubent, signum est bi umam producendam: nam rubeus color calorem contra stigus pugnantem, denotat, ac propterea retinet illum. Si vero
albescit, finis frigoris instat: & ver proximum est. Et illae siue sint sy luestres, sue domesticae. Anseres quorum alii sunt domestici, alij vero agrestes, qui sub Α-με, d.
hyemis initi usublimi volatu gregatim volare visuntur; Et si natura vigilias suas plicis gelieis elangore testantur,& clamore grauiter obstrepente, fere semper clangunt, ut cita inter pascendum silere nequeant . nihilominus tamen cum continuo assiduoque xisse a m elangore vociferantur: tempestatem significant. Communiter tamen tam Anaia lagia . tes, quam Anseres cum plus solito in aqua versantur quemadmodum & omnia animalia aquatica futuram pluviam, & ventos praenoscunt. De Ansere, & An
te vide Plinium libro decimo. cap. H. Ardea, di Ardeola auis triplicis genetis est i
363쪽
est i proxima, Alba,ile Milaris. Plinio cognominatur onocrotalus: a voce abserine rudentis Asini. Ab Aristotele prima dicitur Pelos,quod prope significatiquia a g., isti illud genus prope terram volat. Secunda Asterias, ab Astrorum fulgore. Tertia vir si. laucon,ab albedine. Dicitur ardea quasi ardua ob altos volatus,nam & super nu- δη - bes volat.Quod innuit nobis Virgilius Georgicorum primo, dicens.
Ain, otiam supra votis Ardea nubem. δ eolae,sen Causa vero cuI sic alte volat, est, ut naturales dicunt: ut imbrium procellas sen-
pi o rire non possit: sol midat enim imbres,quibus maxime afficitur: Idcirco super u ' bes volat: Cum igitur alte volat, tempestatem portendit. Si autem in medijs aruis volaverit, & tristis manserit: pluviam denotat. Italice vocaturis ierone . Quidam autem appellant eam Tantulum. Theodorus Erodium putat Arde I bonis pru lam.Bubo Auis seralis, ac volatu debilis. De quo Virgilius ΦAenei LM ' Eeraq; eulminibvi feratis carmιne bubo. Et ouidius. 8. Metamorph.
In eauemis, ruinosis edificiis, & in templis commoratur, de habitat . ipsa quoque temporis mutationem indicat. Nam supra montis verticem solitariam canens, tempestatem ostendit Theophrasto. .. Cornix duplicis generis esse conspicitur, sera,aut sylvestris: de domestica. Haeco cinerei coloris est, & nigricans: Ardeolae amica , sic uti inimica Vlulae, cum qua dissidet. Italice cornachia, aut verius ciaula. Habitat etenim in ciuitatibus, is petrae foraminibus,in templorum edificiis,puta in campanilibus,& in turribusrminor sylvestri. Sed huius color partim fulcus,vi in capite,& collo: partim cin reus ad albedinem vergens;alae autem varijs mixtim coloribus tintae: Italice coris Te p.r nachia. Vtraq, minor est coruo. Diu viuit: unde dicitur cornix annosa. Vtraq;.,'eo,udia temporis mutationes nobis indicat. Balneantes etenim se in aqua, & maxime in hyeme, & vltra solitum vociferantes: atq; in sicca arena spatiantes. signum est pluuiae. Quare Virgilius Georgicorum primo ita cecinit.
Eisola ιnflcca secum flaraaιον arma. Cornices omnes, quemadmodum & terrestres volucres si contra aquam elag praesagia tε rem dant,quolibet tempore,se se persundentes Ambres praesagiunt. Theophrastus hibui tata autem addit aliqua in libello designis pluuiarum,nimirum,Cornix super saxum 41heop. unda obrutum crocitans,imbrem nunciat, & saepe se aquis vergens , ac volitans, idem quod antea commostrabit. Celeriter vero bis, ac ter cornicans tempestatem pra sagit: eamdem quoque praedicit,si vespere canat; quod certe intelligenium est sereno coelo. Nam idem de signis serenitatis habet, quod si ter crocitet,& si vespere coelo perturbato canat,serenit tem, praesignificat. Ergo ut tempe- e. hi .i. statisφsignum, coelo sereno necesse est, ut canat: aliter esset contradictio in ..i fastium verbis Theophrasti. D.Thomas. 3.quaest. 9 . T. ad secundu scribit,quod cornicula Iuria D. rh. stequenter crocitans significat pluviam cito esse futuram . Coi uus colore nige c. h. a ta rimus,maior cornicibus, Graculi., & ΜQΠedulis: quae Aues sunt corvini generis... a.' . Sed Graculi, Monedulae minores corinibus: Quibus furacitas auri, atque argenti mira est. Italice Monachia, Gaza, Ciaula. Corui itaque contra Solem ςῖ stantes, si rostra aperiant: calorem significant. Singultu quodam si latrent, rumorem, in exercitu volante, faciendo, alis propris plus solito: pluuiae extat indiacium. Scribit Nicander, quod dum frequentius solito crocitant: futuram pluuiam significant. Scribunt Aristoteles,& Avicenna,Cotuum valde Asinum odiis
. u. Αριά re, qui di illum Iostro e socMc coaatur. Sed oculorum profunditas . de corij s percilioris
364쪽
perelliosis eum quo tegit visum, spissi udo; & corpris proceritas,& auri u mobilitas est quibus se defendit. valde iuuat asinum.Tauro id etia accidere,autumatari Cicero libro primo de natura Deorum scribit: Miluo esse quodam bellum qua με afi naturale cum Coruis. Suetonius alit hor est, Cosuos humanas voces imitari. cum c ut Quod certe intelligendum est de omnibus ad cominum genus mi tinentibus.VM de Caesar Augustus ex bello Actiaco rcdiens: salutatus dicitur tuisse a C ruo his cis ἡ evocibus. Salve Imperator Inuictis sine. Quem Caesar posts dum viginti milli- - stlutaruabus nummum emit. Quo igitur ad tempora qualitates attinet: seat aliquae conditiones praeter iam praerecitatas. Plinius libro I 8. inquit, quod Cori , si singui et .is,.ritata quodam latrauerint, seseq; concutierint: tempestatem praesagiunt, modo con praesaria extinuauerint. At si carptim vocem resorbeant: ventosum imbrem signant. Inlr- bris vero de naturis rerum docetur, Corvos esse mutationis aeris nuncios rat4salia crocitationis voce prophetare auram tranquilla, alia tempestatem. Fulgentius tamen ,ut citat Beluacensis libro i7. cap. 6 r. Labet: quod & si Corvus nil aliud sonare nouerit quam cra ἔ, cras: diuersas tamen voces Hrmat ; nempe se
centum ac quatuor. Sed lege Fulgentium in silis Metolog ijs. At vero Theophrastus tamensi in multis conueniat, cum supradictis in te in .
rum mutationibus ex Coruis, pleraq; tamen alia adnotat obseruanda. Quo circa havet.quod Coruus,qui varias voces edere consueuit,si eas bis celeriter emittat, c. ru ivxx
singultu qaodam latrans,seseq; concutiens: imbres praenuntiat. Rursuς si pluuio coelo varias voces edat,& si super oleam pediculos quaerati de si voce, siue seretio coelo,siue pluuio,quasi decidentes guttas imitetur: quoties id faciet, toties im-btium sigillatim est praenuntius . Item si Corvi altius euolent,ac πnhaum imite tur, pluuiarum testimonia praebent. Amplius si Corvus per tranquillitatem solitam vocem non habeat, singultuq; q rodam latret: signum certum dat pinuaru . Si vero hyeme multas voces mutaueri tempestate assert. Porro autem solitarius, εe placidus crocitans, ubi ter crocitauerit,mox pluries elamitans: serenitate prae significat. Causa primi,& secudi est,quia extimulantur a Meteoris, quae iam iam in aquam conuerti debeant;& haec eli etiam causa uniuersalis omnium animal tu, quae temporum mutationes indicant. Causa terti; est, quia imbres fugiunt.Ca sa quarti est, quia vox ab h umiditate impeditur, ergo pluuia expectanda ob hum ditatem. Causa quinti est, quod si varias edat voces hue me, vallia sent Moteora, et go tempestas, quae ex varijs oritur meteoris. Causa ultimi est inaniis
nimirum placidus crocitatus. Erit achus Auis solitaria est, colorem Ac formam mutans cum nomine. Nam hyeme Erith icum solam state vero ob puniceum caudae colorem,phoenicurum tur vocitant. Plinius libro I p. cap. 9. Theodorus autem ex Aristotele rubeculam
transtulit, & quandoq; sylviam vocat. hrithacus itaq; sua inguediens latibula, s istae; νfε
se condens: tempestatis nuncius est, Theophrasto. sagium.
Fringilla, quia frigore cantat, & viget, sic dicta: ruber in pectore obscuro r bore: haec in campis spatiatur: dissert a montana, quae collum habet caeruleum,&in caeteris conueniens cum prima, sed degens in montibus. Frin silla igitur si ma- ma mE pipillat, tempestatem portendit. eamdem quoq; praedicit, si super domum ca- .aat.Theophrastus. De fringillis, stamis, Ac passeribus hac cecinit. Mart. lib. 9. . Δαρ
Maιι, O arguto passere vernas Iger. Fulices aues marinae. seu aquaticae, nam gaudent praecipuε mari, stagnisquE Falleum M. amplissimis, magnitudine columbae non excedentes multum, dictae alaruo hoc , ων est nigro, vel certe a fuliginis colore, quo exornantur a circumuolitant in m Rr ricum
365쪽
νδ De pracunostenta temporum mutationisuri
ri cum Gaviis, nam illas sequuntur; quae carnem bonam, & odoratam habent, quas Dyomedias latini, Herodios Graeci vocant: ipsae etiam sunt temporum mu- .i; ρε να rationis nunciae. Nimirum,si nimium solito ludentes in littore sicco eas respexe-figia eirca ris: pluuias, aut ventos cum tempestate futuras, dicito. Sed Plinius lib. 18.eap. uiri ta inquit , quod matutino clangore clangentes: tempestatem praesagiunt. R quiritur tamen conditio illa, ut in sicco se recipiant, & ludant: sic enim clarior . que voce clangentes,nautas imminentis tempestatis admonent.Virgili ux Iib.primo Georgicorum. In sicco ludunt fulicae. At vero Theophrastus docet, fulicas tranquilli tale existente,quo euolaucrint,ventum praenuntiare. Galguli na. Galgulus auis est,quae si spectetur a quopiam morbo regio laborante, sanaturia, tu' ite aeger, auis vero emoritur. Sed Plinius hanc avem icterum vocat a colore, quem si ictericius respexerit, sanari malum tradunt: auem vero morti morbus regius
lepra certe est.) Galguli itaq; si paludes,vel mare, alis more anatum verberent et pluviam praesagiunt Theophrasto. in 'et . , Gauia auis corpore pusillo,sed plumis,& pennis copiosa, ingenio tamen stupi rupiat artu do,nullum certe apud authores dat indicium mutationis temporum. At vero cum sit fulicis amica,& eam semper & in omnibus sequatur: quae de fuIicibus dic siturcies, es circa remporum praesagia,de eis quoq; accomodari possent; tametsi obseruadum dilo emera. esset,si ea agant, quae fulices. Earum duo sunt genera . unum albicans,alterum dorso,& alis cinereum,sed ventre albicat. Omnes fulicum cognatae,pisces in summo mari,& fluminibus capiunt.Vide Homerum Odyss. E. Glaculi na- . Graculus quasi garrulus, quippe qui est auis garrula humanam vocem sum..ti Jq rna dicacitate imitans . Alij a gracilitate dictam, putant: Alij a voce quam editi Nonnulli vero, ut M. Varro graculos sic dictos , censent: quod gregatim volent. oppositum sentit Quintilianus, nimirum dictionem ab auium voce fi-
- . .. . si autumans. Graculorum tria sunt genera. Primum generis nomen reti- net, magnitudine coturnicis, rostio rotundo ,& rutilo. Secundum Monedula a Moneta quam furatur: quia soli huic auri furacitasine argenti inest. Tertium Gr3ςQhru coruus ealuus appellatur a Plinio, ab Aristotele vero palmipes . Quo vero ad ea, θωνι -'' quae ad temporis mutationes pertinent. Graculus Vel pere canens tempestatem mutauoni- nunciat. Ruisus Graculi ab Austro volantes,hyemale signum portendunt Theophrasto. Ratio primi est,quia contra horam canit,ergo coniectura est tempestatis; quia tunc quiescendi tempus est, & non canendi. Ratio secundi est,quia auolant Gruum na- propter salutem, & cibum.
Lis sy' Grues quae sunt j luestres Anseres, a vocis sonitu sic dictaei tametsi excubias habeant nocturnis temporibus , & illa quae vigilat iuxta Aristotelem libro secumdo de Animalibus. Lapi Ilum in pede sustinet, ut se sersitan dormientem excitet : virdo Nihilominus tamen id accuratius efficiunt imminente tempestate. Nam,ut Basi- ' lius,& Ambrosius sanctissimi Doctores scribunt,vigilias ordina it: & in vigilando Voces earum alternant. Praeparant se statim ad volandum: & in volatu ordinem Per πιῖ- quendam pertinacissune obseruanti ia quo. Λ. lambda literam Grecam expri- φ' invi φ munt, vel ut alij dicunt , literam. Υ. ypsilon,quam primum Palamedem inuenisse aiunt: iuxta illud Martialis.
νbabis os sum, nee litera tota solabit, tariam peiaideris Palamedis inuem.
H. 9,-- . Duc ue se tui debeat,eligentes prius. Du itaq; ab imis vallibus e retarim fugisit, ρως non se stricte eoru ordine seruato; pluuia sutura significant,sino longius fugiunt. Si vero Iosius ordine iam enarraco, tepestate portetat:& in illi partcm casuram.
366쪽
1 qua recedunt. lege Virgilium libro decimo Aeneidoru suorum: qui ita cecinit.
Multa habes de Gruibus apud Plinium, de AristoteIem. Plinius lib. I 8. scribit,
Grues in mediteranea festinantes, tempestatem praesagire: silentio autem per sublime volantes, serenitatem. Huic concordat Aristoteles: solum addens, cum ad alia loca se transserunt,prius ascensione multa volando ascendunt:vt considerent aequalitatem aeris, ad quem transferre se volunt . Deinde quando nubes pluuiosas prospiciunt, clamant,& vociferatur: ac Ducem suum celeriores captare vOIatus sollicitant. lege etiam solituum,Isidorum, de alios plerosque. Pierius Valerianos in suis Hieroglyficis lib. I . de Grue scribit di quod si Grus subsidere nubes infra despexetit, nunquam ad terram se demittit, usque adeo tempestates,& ventorum, procellarumque motus summo studio declinat, utpote quae sit quietis amanti isma: si vero acciderit, ut in tempestate aliqua d prehensa sit, confestim ad terram se confert, atque humi portus quiescit. Sed Aristoteles absolute de Grue circa temporum mutationes lib. s. cap. I. . de historia Animalium scribit, dicens. Grues etiam multa prudenter faciunt: loca enim longinqua petunt, sui commodi gratia: & volant alte, ut procul prospicere possint, & si nubes, tempestatemq; viderint,conferunt se in terram,& humi qui scunt. At vero I heophrastus eius Miscipulus de Gruibus limitatione aliqua praedicit. Grues inquit mane volantes ,& gregatim, mane suturam ostendunt tempestatem: vespere autem ac ad multum tempus, vespertinam quoq; praedicut tempestatem: Et si volantes retroflectant, ac ab incepto itinere avertantur: tempestatem quoq; prassagiunt. Cum vero volant, nec iter flectunt, tranquillitatem pollicentur. Ipse mei cauam affert: cnim vero non antea volant, quam aerem prospexerint undequaq; serenum. Halcyon seu Hilcedo avis maritima, vel fluuialis. Nam duplicis generis esse aut hores scribunt. Hae aues apud fluuios apparent,marinis maiores,magna ex parte caerulei coloris: Maritimae vero sunt passeribus paulo maiores, rostro longo, tenui,& luteoaeolore itidem caeruleo,viridio sub purpureo mixtis. lamedia hyeme nidos conliruunt in seopu 'is pilae marinae similes:in quibus pariunt. In his diebus ipsis inclibantibus,& exeIudentibus pullos: ita ut immobile stare videatur. Quare vocantur Halcyonii dies, hoe est tranquilli ab istis auibus. Portendunt itaque dies serenosaeum nidificant r incumbantes,& excludentes pullos. Dum vero ita a Iittore pennas ad solem pandunt: futuram tempestatem indicant. Quare Virgilius non inconsulto ad idem reseri,dum cecinit.
Non tepidum ad solem pennas in littore pandant Dilecta Thetidi Halvones. Horum meminerunt rameritus Idyllio septimo, de Plinius Iibro secundo, e lite 7. libro decimo,capite 3 a .libro decimo octauo,capite a 6.sed vide Aristote-em in libris de Animalibus. t Hirundo auis omnibus notissima, quae sub veris initium ad nos transvolas: flehybernis mensibus abit: dubio procul aestatem nobis ostendit, & brumam. Nam cum sit veris nuncia iuxta illud Ovidii fastorum libro secundo..
Et illud etiam Horati j. . Huιam Zepfruio bimadiae prima. -- Rr 1 Indicat
praesagi unam leν nisnatura, somm, depraesa
367쪽
Indicat dubio procul aestatem futuram,quae post ver sequitur,inde hyemem. At si
circa aquam volitans qua ventrem,vel se se percutiat pennis pioprijs : pluviam indicat Theophrasto, & Arato, quia ut calida, & sicca sentit aerem humescere , ideo aqua ventrem verberat; sed iuxta Plinium tempestatem. Praescia quoque est ruinae edi ficis: nam iuxta Isidorum lapsura culmina deserit, nec appe it. Idea Plinius libro decimo scribit,Thebarum tecta subire .neg.iri: quoniam urbs illaia pius capta fuerit: quemadmodum nec Bizecis in Trhacia ob scelera. Theophr . . stus docet,quod si Hirundo alba appareat,ingentem minatur tempestatem. Mergus a mergendo dictus, quod in aquam se immergat cibi causa, si in stigna sae-gium rit,pluviam,& ventos significabunt. At cum caput saepe in aqua demergit:aura rum signa sub fluctibus cognoscit. Quare si ad litus cum clamore fugit: futuram tempestatem nobis deesarat. De hac re vide Varronem libro quarto de lingua latina,Ouidium in Metamorphoseorum libro ri. Se primo de ponto elegia septimat Virgilium quinto Aeneid. di alios. Inuenies enim,quod cum ad litus prope- re medio reuolat ex aequore,& tuta iam se conspicit,cum clamore se contendens: suturam praeuidet tempestatem: nam statim imminet. Plinius vero libro i 8.scis bit, quod Mergi ,sicuti & caeterae aues aquaticae, pennas suas rostro purgantes, aut maria,&stagna fugientes r praesagiunt ventos. Theophrastus autem in libello de signis ventorum docet,mergos se se in aquis mergentes, pluuias significare ,
34iloi natu- pennas Instro purgantes,diu multumque alas excutientes, ventos. Μlluus a vocer qMii' quam edit , sic dictus, vel a molli volatu, italice Nibbio: rapacissima auis, verni temporis est nuntia,sicuti& Hyrundor nam eo incipit apparere. Suidas in& Scholiast. Aristophanes in auibus , dum anni paries quatuor per aues hominibus denuntiari docenti ver Miluis attribuerunt. Milui itaq; in aere spaciantes, atq; ludentes alter cum alterinvolando : signum est caloris,siccitatis,& serenit
ν... tui, si M edulae ex Graculorum genere, aues sic dictae ab auri furacitate quibu
praesagia te maxime inelt: ipsis etiam temporum mutationes praesagiunt,si namq; altius eu P0 vm M v Ient,ae miluum imitentur. pluviarum testimonia praebent, Theophrasto. De M tax nedulae natura,& qualitate lege Plinium Iib. I o.c. a 9.Ouidius. 7.Metamorph.ita
Ni si natur', qualitas, NPOrtentum.
Nigra pedes,nigris vetat a m uerita peηnis. Nisus quoq; auis nobilis de robote,&forma, minor Herodio colore verδ pI marum illi aequalis, temporum qualitates praesagit, Nam in volavi si sublimior apparuerit: ventorum flatus, tempestates,& pluuias praenuntiat. Vincit Miluum,
quo triplo est minor. --- ἀδNosua a noctis tempore sic dicta, cum tunc appareat: de a glauco oculorum colore noctu perspicacissime videntium,interdiu tamen coecutientium: ipsa quoque praenuntia temporis est. Quandoquidem in imbre garrula, vel sereno tempestatem significat.Idem quoq; portendit Nycticorax, coruus nocturnas: cui plus selito garrie,& perstrepit. Sed idem esse.utrumque Isidorus, Ambrosius, IeGlosis concordant,atq; constanter affirmant. c t Pori h autem Theophfassus in libello de signis tr nquIllitatis, ae serenitatis eris distinguit de nc ua, nimirum terrestri,& ma a: de h*c quidem vigente tempestate canens tranquillitatem portendit: iranquiJlitate vero dominante, tempestatem. At altera noestua similiter praecinit coelo perturbato,ac tempestate rigente, modo quiete canat: quod rursus porteatit, si nocte hyberna placidE
368쪽
dine,eolore fisscus,rostro Iongo: duplicem uterum habet. Primus in saucibus residet , amplus , & capax: in quem cum sit auis voracillima omnia congerit, &percoquit: deinde illamet ruminans in verum transmittit uterum. Haec in aquam collum mergens, spirantq; veluti ruditum Asini edit. Vnde ενως Asinus, omerotali crepitus. Duplex huius generis, aquaticus terrestris: uterq; praesa- sagit pluuiam,vel ventum, dum in aquam merso collo,vel rostro longo in terram tu mutatio fixo plus solito,& nulla manifesta causa cit sonitum, qualem Asini edunt: signum η certe pluuiarum est, vel ventorum Aquaticus masis pluuias praesagit, terrestris pilus ventos. Sunt qui putant, hanc esse ardeam,seu ardeolam,ut Plinius. Alij onocrotalo. lecanum, ut Pierius Valerianus scribit in suis Hieroglyphicis de Pelecano lib. Io.sed credimus eos falli,reclamante Animalium historia plurimorum authorum
Orchilus auis,quae noctuae inimica est, cum qua dissidet, ipsa quoq; temporum Ofehai pr. mutationem indicat. Ingrediens namq; sua latibula,& se coadens, tempestatem sege V p. portendit: si autem ex illis euolet,serenitatem praesagit, Theophrasto. Causa est manifesta,ex hoc namd; quod se condit,& non vult exire, timet:dum autem euolat,non est,cur timere debeat. De Urchilo vide Aristotelem lib. s. cap. 7.de ani
Paller a patiendo dictus,quod morbum patiatur eaducum . Auis notissima, & l:
parua . Quae ob eius salacitatem anno dumtaxat vivit: Mas est foemina autem, litas. diutius . Vide Plinium Quo autem ad temporum mutationes attinet si passeres tumultuose per hyemem vespere obstrepant,dc pipilent: vel ve-ti mutationem, vel pluuias indicant Theophrasto. Item passer mane pipilans, rum.
tena statis signum est. Passerum propriE est pipilare iuxta Catullum qui de passere lesbiae in cecinit.
Sis eircumsiliens modo buc, modo illae roldsolam dominam usq; ρpilabat. Rursus si albus appareat: ingentem minatur tempestatem Theophrasto . Item eantu matutino imbrem affert,aut tempestatem , Vespei lino pluviam tantum .Pic us exigua auis Marti sacra,ideo vocatur Martius Piccus. Eius varia gene- Picoram vata: maxirrus, medius, minimus. Maximus est nigri coloris capite ruiso Gallina ος ἔ- minor. Med us maior Merula,propriE pius Martius:capite russo, croceo pectore; collo,dorsoq viridi: alis caeruleis. Minimus minor Merula,varius. pennas com
mixtas hab ns ex nigro, & albo:dicitur Pipo; sed de Pipone statim dicetur. Est etiam l icus alius minor isto. Omnes igitur cuiuscumque generis similes, si citra, eorum consuetudinem cecinerint: pluviam denotant. Sed praecipue Pica,magnitudine Palumbae: alis varii coloris ed praesertim caerulei, quae humana imitatur rum verba, & humanae vocis aemula est. De quo Martialis libro quartodecimo sic
Pisa loquax terra Dominum te vocessitor Si me non videas esse negabo auem. Haec prosecto certius temporis mutationem denuntiat: vel dum ultra consue- dieae praesa-tudinem cantauerit, vel si siluerit:pluuiarum etenim casum significat: siue sit z - ς pprvvrbana , siue sylvestris. Mira sunt, quae scribuntur a Plutarcho de Pica Romae: n. pie, quae cum buccinatores audierit,statim siluit Tametsi alioqui loquacissima) dum uis aura. vero siletium diebus aliquot obseruasset,de repente,quasi expergefacta: omnem illum buccinarum sonum numeros, & harmoniam,summa omnium admiratione,
Piponem, aliqui sentiunt esse minimum ex genere Pic*rum, ut iam dictum. Piponis nais
369쪽
,ry Dι praeognscendu temporum mutationibuL
est Nebrissensis inquit, piponem esse auem culicibus victitantem: sed lexIcin graecum auem marinam Authore Gaza ex Aristotele lib. 9. de hiit. Animalium. cap. a I. Pipo itaq; si super domum mare strepitum edat: pluuiae seu tempeitatis. indicium est, Theophrasto. De Aue hac lege Aristotelain lib. 8.cap. 3. de Histo ria Animalium.
Gmporum prasim ex pennatis Domesticis. CAP. XIILEORSUM a volatilibus digrediendum est nobis dei
aliquibus auibus. Quae tametsi sint pennatae, vel non volant: vel si volant, nobiscum tamen conuersantur: ut sunt Anates . Anseres Galli, Gallinae, columbae, Pau nes, & similia volatilia domestica. De anatibus ,&anseribus superiori capite dictum est, tum domesticis, tum quoque agrestibus. Domesticas Varro lib. 3. querquedulas vocat .Quo autem ad tem- Dorum mutationes docet Theophrastus in libello de lignis pluuiarum, quod si An is do neltica se at s excutiens sugrundas subierit, imbres portendit. At vero in univcrsum Anates tum natura cicures, tum quoq; lyl- uestres se se in aquis mergentes: pluuias spondent; si autem pennas rostro purgantes, diu multumq; alas excutiant: flatus praedicunt.
De Ansere scribit Athaeneus libro nono, Iecur Anseris in mensis fuisse celebre apud Romanos: ipsosque saginari solitos Iecoris gratia; quod scilicet sagina
maxime omnium crescit. Vnde Martialis admir tus cecinit. Alapice quam tumea ι magno Iecur Ansere maιus: Mira ua dices, hoc rogo, creuu ebi
Theophrastus tamen quo ad ea, quae ad temporis πutationem pertinent , d cet:Anseres continuo,clangore intempestiue,vel ad pastum sestinates,ac pugnantes, tempestatem praesagire. De Columbis deinde tractantes , sciendum, quod earum quinq; sunt genera apud Aristotelem libro octauo de Animalibus . Liuia 1 colore sic dicta quasi liuid aestuet, namq; plumis ,&sere nigricar, pedibus rubris, & scabrolis. Palumis bes sylvestris est, quem dicimus torquatum . Italice palumbo sciuatico, o torchiator a torque quo insignitur: cuius esus contrariatur salacitati. De quo Masetialis cecinit. r: U Inguina torquati μνdant, babetantque yalumbi. Poon edat hane volucrem qui cuριι esse salax . Alterum genus laFIndium nonnulli vina ginem vocant ab esu Iabfusctra Alterum est turturum, sic nomen habens 1 soro quem edit. Primi gerenis quaedam sene agrestes, & n disicant in turribas, ac villae h damini bas non all, ver v domesticae, quae intra domus limina cibo domethico vescuntur. At Palumbes cum turturi-bM,&vinagbus ita arboribus, saepibusque nidificant. Liuidae minores sunt cois lumbis domesticis,' minus caeteris mansuescunt: Palumbes maximξ sunt in genere coIumbario. Sed videmus Neapoli turtures nidificare in caveis lignesis r& in magno sunt pretio, sed plus albae . Nam lacte candidiores non ullae visuntur. Harum aui uni pulli, pipiones appellantur, a sono quem factuari Quo autem ad temporum mutationes attinet. tedam est, coluinbas sylvestressi ad col bare; pardius accedant, quam toleant: p. uuiam simiacare. Do me Η-
370쪽
raestri eibum sumant, atq; abscondantur. Praesentiunt etenim aeris mutationem ideo cibant se plus solito. De columbis plura apud Authores cum prophados tum quoq; saci os de earum generatione, luco,educatione, moribus, carnibus, disperatione in medicina. Gallus, & Callinaceus, domestica auis, & notissima cuius eantu noctis deliin Galli nam quium, & accessum diei veteres metiebantur: horariis gnomonibus nod M oziae pertis, di tribus interuallis canit. Diem praenuncians: ipse etiam temporis mutationem praesentit. Quandoquidem si nocte citius quam soleat, cecinerit: aerit Tempst mutationem, vel ad pluuias,vei ad ventos dubio procul portendit. Gallina quo. Vir' que siue sit villatica,aut urbana: siue Rustica, aut sylvestris,quae primum ab insu. si ii in rumla ligustici maris Gallinaria dicta: ubi hoc gallinarum genus aggreste est, di soli, in Italia allata eit: quo genere cicures factae, tota Europa sere plena est: siue sit Asticana,quae est Gibbera, a Graecis Meleagridis nuncupata, quam nos indicam
vocamus, dc ipse pariter temporis mutationem praenoscunt. Quandoquidem si ultra solitum in arena, vel puluere se concutiant, vel in uno loco plures earum potum. simul segregentur: futuram pluviam significant. Si autem in initio pluuiae tectu ram aliquam quaerant , a pluuia se protegentes: signum certe est magnae futurae
pluuiae. De his plura apud Auctores: sed vide Beluacensem libro io. sui friculi
Theophrastus verb inquit Gallinaceos pediculos quaerentes, praesagire imbres quod & de auibus in uniuersum, omnino sentit. Rursus cum aquam imitantur ex tilia... adeo, ut pluere videat similiter pluviamquam etiam praesagi 4nt,si paludes,vel
mare alis, more Anatis verberent,
Pavo auis pulcherrima vero pennarum fulgore conspicua . Nam collo saphiri pluriri a M. semmae color inest. Extremae pennae Chrysoberilli, auri, & saphyri coloribus di- rura, uva itinctae sunt. Gemmantes illarum colores sole aduerso laudatus expandit. Quod' utiq; animaduertitur: dum ab hominibus conspicitur , atq; Iaudatur. Hunc PO tae Iunonis tu tesae assignarunt. Vnde Ovidius Poeta primo de arte sic cecinit,
sed stamina hae pennarum varietate,& pulchritudine earet. Ambae tamen aues pauoη ν quo ad temporum mutationes attinet si plus solito clament, & vociferantur: popluuiam significant. Causa est, quia extimulantur praedominante elemento in aquam conuerso: ac propterea clamant, atque stequentius reclamant. Ex libris vero de naturis rerum habetur , quod cum alte ascendunt: sisnum est pluuiae,
VM Vespertilio quatuor gradiatur pedibus, pullo'; γ
riat, non ova, quos & lacte nutrit quamuis Avicenna scribat, ipsius lac iuxta aliorum dicta, esse urinam eius ubera admouens: L umq; dentes habeat, & mammas, de auriculas: neque pluma vestiatur, sed murino pilo: Qui si volat, alarum vicemembranam habet magis quam pemnas; dubio procul inter volucres minime est habendus sed medius inter auem, de murem, ut merito mus alatus dici