장음표시 사용
211쪽
nitu. accensis nocturnis ignibus, paratis magnificis & lautissimis conuiuijs. eum postea nauigationis tempus apparuisset, est enim in citetiore litore Caesoniacum nauale quod maris oceani primis fluctibus alluitur, quare ab Icio promontorio Morinorum, Catonia ite nauali non dissicilis est traiectus in Britanniam, nisi repentibaa aliqua iniuria i cmporis repugnet.) navim conicendens ficilique nauigatione xius ad oppidum Doueram in litote Britanniae litum applicuit, ubi obuium habuit episcopum HEiens , qui cum centum equitibus obuiam processit gratulatum restio nomine pro felici faustoque aduentu. hunc episcopum comitabantur, &alis proceres Britanni partim veteri consuetudine, partim assinitate Cardinali coniuncti. ibi cum aliquantulum conquieuisset Cantuariam peruenit multis stipamibus equitibus, atque per benigne fuit exceptus postridie eius diei cum primum illuxisset nuntium mittit gratias acturum regibus pro acceptis honoribus. hine secedit Septi burgum, hine Moestram, lis ne Grauesindam peruenit, quod oppiduetamesis 1 est situm in ripa Tamesis numinis, qui e duobus montibus non procul a Glou stria ortus vitur. nue post aliquod spatium coniunctis aquis Londinum praeterquens in mare Cermanicum ad Cantium promontorium deuoluitur. Ibi presto suit episcopus Dunelmensis Comes Sceros rus vir in
Cardin. lo ter Britannicos proceres.&opibus,& nobilitate praestans cum maximo comitatu , qui primum le- bona via ret' stationem regio nomine salutauiti deinde literas maiori sigillo regni consignatas obtulit. In illis si delebatur & antiquabatur Henrici regis Octaui Britanniae exilium. una cum confirmatione Odoardi. per quod exilium omnibus bonis oc reditu in Britanniam in perprtuum prauabatur, ou sententiae promulgandae honoris gratia praeter consuetudinem eius resni,vel in rebus maximis reges luctuerunt. Polus pro illa tanta regum in se liberalitate.& munificentia gratias agens, nauiculas tibi paratas conscendens cum multis proceribus Londinum versus nauigat , macemque insigne pontificiae legationis in prora nauiculae erigit. ubi appliciait Londinum, Obviam habuit regem ad po tam palatii at regina apud superiorem portam aulae pro consuetudine intule exosculatur . sic agi tui rex dexterum, regina sinistrum habentes in palatium comitantur. postmodo mensae astidens.
nam tunc reges prandere coeperant, Pontificias literas legationis obtulit, quibus lectis pati topost prandium deductus est in palatium archiepiscopi Cantuariae comitante Albano , de episcopo C Galodunensi,&aliis multis proceribus . inter illam laetitiam multa ludicra celebrantur, vitam solet inter regias nuptias. at vero rex,ubi post tertium diem Cardinalem convcmset honoris gratia oblatum est vitiique regibus diploma Pontificium, in quo continebatur, quod Ponti sex uniuer. sis Britannis eius regni omnium delictorum veniam concederet, eosque obliterata omni priit ani mi is dς erroris memoria in fidem & misericordiam 5e amplexum sanctae matris ecclesiae recipiebat. his ες'is ης i' , ita a purpurato antistite recessisset iubet comitia in palatium an dici. convcniunt ad ea co-- mitia viti primarii eius insulae,opulentia nobilitateque praefantes ; qui sunt laici principes & cacra ii antistites, & populares duo e sngulis regionibus regni, qui ab ipsis populis publico nomine doliguntur ad ipsa comitia omnia primum a nobilibus consultantur, & decernuntur separatim a populatibus,quod ipsum populares faciunt seorsum a nobilibus . neque tamcn vas dum, aut ratum habetur quidquam, nisi quod ab utrisque ordinibus statutum confirmatumque fuerit quod ipsum Deae 3 si necesse est. vi rex latum iaciat. cum ab utrisque his ordinibus in comitiis esset decretum, ut ad cibo dientiam Ponti sciam rediretur,&e quadringentis N quadraginta sussiagiis vix duo fuissent repi nantia actum est inter Cardi & Episcopum Camalodunensem quo pacto id exequi Oporteret. Quod esset statutum in comitiis,& qua ratione ponit scio nomine obedientia Polo aruinali con cederetur. visum est denique per supplicem peritionem, poenitentiamque erroris , oc scismatas. niam esse petendam cum adpromitteretur antiquandas elle, delendas ,α obliterandas Omnes leges aduersus au tota tarem Pontificiam latas. leguntur itaque literae primum in comatiis ab episcopo Camalodunensi publice regii scrini j magisti qui sublimi voce pronuntiat Cardinalem mulum et se legatum a Pontifice ad reges. atque recitat legationis iura. & autoritatem; profitetur Cardanesis se eadem velle sumi legatione apud grauissimum sapientissimoriam hominum concilium . his aetat ratias.quod sit per eorum munificas. liberalesque inctiones in patriam reuocatus ι qtubus addisdit se venisse illis patriam coelorum non minus aperiturum per Dei clementiam , quam illi sibi eximii aditum in patulam patefecissent. sed ante quam coelum aperiretur, opus esse impiis, ac nelandis legibus abrogari pristinorum errorum cognosci miserias, in quas inciderant a reliquo coetu Christianorum alienati. incredibile Dei in se beneficium, quod accepturi essent , de quantum Britanni precipue debent A postolicae sedi esse deuincti. hortatur illos ad prςteritorum errorum penitentia. ad imbibendam gratiam.quam Deus sbi offerebat per ibam legationem 1 suo vicatio. hortatur de, i nique ad omnem prstetitae haereseos abolitionem, memoriamque 'bliterandam. at Camal unusis scrinii tegit magister regum totiusque concilii nomine gratias agit legationi . quae dicta essent a
- legatione summatim repetit. hortatur ad accipiendum beneficium, qnod omnibus Osterretur. i. t postero die frequentes conuenire ad decernenda, quae per legationem proponebantur. conueniunt si uentcs . decernitur omnium consensu, ut ad Pontificiam obedientiam rediretur. pridie
cal. decembris Philippus rex iubet sacra Tosoni j ordinis celebrari in templo diui Petri asmesticiis.quo conuenerunt omnes nobiles ordinis Grattierae cum omnibus prope Britanniae praestanti tibus proceribus ubi post prandium frequentia comitia conuenissent, imperat Philippus. oc Aron, delus ordinis Grattierae magister cum nonnullis equitibus legatum ad palatium deducere, qui habitu Pontificio accessi,&cum Ponti scijs insignibus huic obviam rex.& paulopost regina procedit. quam mediam rex a sinistra, Card. a dextera claudentes tabulatum r*ali apparatu instructum ascendunt. sub umbellisque ledem . sic comitiorum proceribus locus datus est, Messanatus cuique plia
212쪽
dignitate ubi assedissent omnes. paratiq; essent ad audiendum. Camalodunensis uti scrinii regii migister regibus M legato assurgens, recitat idiomate Britanico,que fuerant statuta hesterna die in comitiis de Obedientia pontifici praelianda. percunctatur proceres comitiorum an nunc eadem fit nureni an Vellent ut verita cominilibrum omnium nomine peteretur 3 an cuperent in fidem atq; amplexu sanctae Romanae ecclesiae admittit cum ab omnibus fuisset acclamatum atq; applausum, porrecta est regibus stipplicationis tarmula, ut iis intercedentibas veniam consequerentur. erat Formula Plenim in illa pericliptum quod eos peniteret seisinatis. Sc quod obedientiani lanctae Romanae sedi nitentii inciden albent quod Veniam suppliciter petet et a Deo sibi per Romanum pontificem suum vicarita. yy -- quod promitterent δc iam concederent ut omnes leges, statuta. decreta contra primatiam autor ita temeti sedis antiquarentur,rescindetentur abrogatentur.&Omnino tolleremur qua sormula publice lecta Reges colurgentes veniam pro uniueriis hominibus eius regni impetrates ad sedes tuas redeunt. legatus Θrmula concesse sibi autoritatis publice recita a mox perbenigne praetentes Om Legati orano breuiter consolatur.&in eadem tententia confirmat. quod plurima sunt diuinae clementiae be tio Se sommneficia in Britannos, quibus non λlum conoeisum est ut primi omnium gentilium christianam dc lae ea cuu catholi in fidem complexi sint, oc idolotam impurorum cultum. vanam: ceremonias reliquerint Deu inque verum dc uiuum de omnipotentem coluerinquetum etiam ut post adulterinas religimnes Vbiq; icitentes primi omnium mortalium, qui his temporibus in eas incidissent, errores Ieco suovet in ireq; diutius in illis perstiterint. nam prosecto vix esse humanae facultatis non elabi alibquando vel in maximos errores, cum Peti us ille fidissimus Christi comes ec vicarius, vicςteros diuinin nomines praetermittamus, ii uς praetente quide Deo. cuius rebus admirabilibus 5c ter innibus eruditus fuerat, incontaminata innocentiam terrare potuerit. at eum virum bonum posse iudicari qui bl collapsus sit, errores sentit paulo post hos tanquam acerrimos hostes salutis anime deuitat. certam legem in animo tibi proponit pro vitibus continentie Ac religionis incontaminatae M vere iustitis letu ade. indicinali eu dei esse anticili. qm eius milaicordia dc elementia e tantis te nebris errorum . quantis Britanni tenebantur id opprimebantur, sit reuocatus; cum eas tantas cali' sines dispei te non sit humana tu viriti sine ope diuina .quod si tanta laetitia sit in celis pro una aniana recuperata quantum gaudium eii exitii mandum pro recuperatis tot millibus animarum Bri-etannarum' his rationibus praeientium animi non mediocri repleti sunt laetitia. quibus ita dictis Res in genua procidunt, quod fit ab Oinnibus reliquiς, tum legatus pro autoritate sibi a liimmo ont. Christi vicario concessa uniuersos presentes Natilentes eius regni incolas absoluit. liberat, redemit ab Omni sententia censura, pena in quam inciderant,ecclesiaeque restituit.quod ficu in nomine parris de fili j dc spiritus i uicti. his actis disceditur ad Re s palatium cia multis musicis instru-nienti S, atque hymnus decantatus est incipiens Te deum laudamus omnibus absolutis Philippus facertiorem per literas Pont. de omni rerum ipsartim successu ad quem etiam card. literas huius Poli earia i modi sic ribit. quae supeliori biis diebus ad S.U. scripsi de illa spe. quam ceperam ωre breui ut hoc re tinae ad Pol. gnum ad ecclesiae unitatem dc sedis apostolicae obedientiam rediret etsi non sine magna causa scri- Dii, non poteram tamen non in aliquo timore versari. non ibi si ob eam difficultatem, quam afferobat uostro tu hominum ab apoistolica sede abalienata voluntas. 5c inueteratum iam per tot annoscias nomine odiu, ita multo magis quod verebat ne ingressus ipse in causam aliqua minus hones a pactione interposita turbaretur,quod quidem ne accideret vehementer egi cum Sereni IS. regi- laus. Sed nihil lane id necesse erat. vicit eorum pietas ac rei perficiendae stadium omne expectationem meam Vel maxima hodie vel peri quo die sancti Andreae memoria recolebatur, qui primas Petrum fratre ad Christum perduxit. diuina prouidentia fictum est.ut hoc regnum ad praestandam debitam Petri sedi de S.V. Obedientia reuocaretur.quo per illa Christo capiti, ec eiu, corpori, quae est cle: ia, coniungeretur. acta vero dc consecta res est in comitiis praetentibus regibus tanto studio, latoq; cu omniis applauta. ut cum ego perorassem post benedictionem, statim ab omnibus cum mirifica laetiti lignificatione acclamatum saepius si amen. ex quo plane perspectum est in his sancta illud semen, elli iamdiu oppressum, tamen non extinctum fuisse, quod vel maxime nobilitas declaxat. haec reuersus domum ad S. V. scripseram, ut ei de tanta re tanquam feliciter diuino consilio gesta subito gratularer, cogitans has literas regio tabellario dare qui paulopost discessurus dicebatur. Pol ea vero mutata sententia cum statuissem certum hominem ex meis mittere, hoc tantum his libteris addere volui ad gratulationis annulum, eius5; laetitiς gratulationem,quam cum maximam cepi ex ipsi iis rei eventu. Omnium maxime tam sanctae, tam utilis uniuerte ecclesie ta salubris huic patriae. quae me genuit, ta honoristes ei, quae me excepi tum vero non minore ex ipsis regibus, S qum
rum v irtute picta teq; id protectu eis atq, contatum. quam multa dc quanta potest ecclesia sponsa Clit .sti de mater nostra de his suis filiis polliceri sibi. na vere,ut dixit propheta asti sunt se me, cui benedixi t dominus. liaee plantatio domini ad gloriandum, quam S. V. sancte omni studio dc autoritate huic matrimonio fauit,quod sane videtur prae se ferre magnam lumini illius regis similitudine, qui mundi heres a regalibus sedibus a patre dimissi is est,ut tacit virginis spolitus dc filius, de hac ratione unita erram genus humanam consolaretur. Sic n. rex ip1 e maximus omni ii qui in terris sunt heres. patris res ictis regnis de illis quidem maximis, in hoc paruum regnum se contulit, huius virginis spontus x filius factus est. si iam se maritum Sc filium gerit.ὶ ut quod iam plane perfecit sequestrem se atq; adiutorem ad reconciliandum Christode eius corpori.quod est ecclesia. hunc popula praeberet quae cum ita sirit, quid tandem non ipsi ecclesiς matri ab eo expectandum est. qui id secit, vi squetiat corda patrii in filios. de incredulos ad prudelia iustoru3atq; haec virtus line elucet. haecucio Agina q cu S. V. me ad ea legauit, tanqua virgula illa sumi ex arboribus myrrhe dc thuris c d
213쪽
serto ascendebat,ipsa paulo ante ab omnibus derelicta, quam nunc splendet qualem iam myrrhae& thuris odorem litis effundit 'quae, ut de Christi matre ait propheta, antequam parturiret peperitiantequam Veniret partus eius, peperit masculum, quis unqua in audiuitiale quis vidit huic simile nunquid pari utiet terra die una .aut parietur gens simul haec vero gentem totam nunc peperit antequam eum parium cdiderit, cuius in spe in ima sumus. quanta nobis gratulandi causa datur. quanta gratias agendi diuine milericordie. S. V. & Cςs. M. qui autores tam telicis tamq; pii coniugis suistis. per quod nos Deo patri &Cluilio G lesiae reconciliati coniungimur. hoc unum reliquum est, ut S. V. gandium & simul univcrsς eccidiuae cumulari precemur,sus Deum pro suas filiis Olare non des nit. Deus opi. max S. V. dira ecclesie suς couseruet. Londini pridie cal. decebris is D. V. S. humillimus lenius Regilialdus Cardinalis Polus. his literis Romam allatis ad PO. Dificem omnes incredibili latitia captu tur. edita sunt ubique ingentis hetitiae signa: liquidem inaudita ignium multitudo accensa est. dii plota tormenta complura. decretς lirpplicationes pro acti ne gratiarum. pontifex iple die proximo sacra celebrati it ad altare diui Petri, Ze cum rediretum n p latium. multa proiecta est pecunia, nemoq; erat quin summopere gauderet tot animas. quae perre- η - a ran ad veram salutem diuina misericordiani ille reuocatas. tui, idem tempus Sigismundus rex Sarmatarum ac Polonorum cum Ferdinandi Romanorum regis filiam in matrimonium accipere r priuata du- cusasset. cui iidam matrone nobilis subditς amore captus contra Bonae matris non modo Tni 1ltu, cu uxorem. sed etiam voluntatem. illam ducit uxorem ac nuptias Grat; quare mater diuturnam indignationem aduersus illum seruauit.quod etiam proceres eius regni indignissime nil erunt. Ita cum grauissimus morbus non sine aliqua veneni suspicione nouam reginam repente inualisset, ex quo iuudiem obiit, omnes eius regni discordie M contentiones atque odia deseibuerunt.
214쪽
N i M va a o praeclarum dictum est illud antiquorum sapientum.qui historiam quasi uiuam quandam picturam cile tradiderunt; quod ambae res ginstas ad imitandum ante oculos posteiorum proponere natan rur. cst enim Milotia sulcimentum Iap urae alioquin memoriae insignium virtutum, nintia fortitudinis, praeconium temperantiae, atque iustitiae illorum, qui pro religione. pro pauia, pro virorum norum salute, pro omnium incolumitate te periculis deuouerunt. hoitium armis intrcpide se pro aequitate obtulerunt. pro amicis, pro Viris bonis, pro patria, pro laribus, pro coniunctis omnia pericula sortiter contemplerunt. nam hac adempta quasi lumen ex humana vita ereptum iure videri posset. Quid enim esset in vita hominum magnopere expetendum, si laus de gloria, quod est unicum praemium virtutis, statim post hominum pretentium memoriam de medio tollatur 3 tamen hoc habet dissicultatis historia quod ea res gestas dispersas seruans temporum rerum ieriem paulatim cxplicat, at pictura omnia uno tempore sub oculos aspectumque subiicit, mirificeque non solum rerum ipsarum conspectu st: statum delectat,ucrum etiam varietate lorum dc fluuiorum, montiumq, mirabilitate ac situ, in quo res gestae esse dicantur. has igitur ambas facultates merito quis dixerit tanquam sorores uno eodemque sonte gigni, cum idem ctiam ambarum sit finis propositis rebus gestis clarorum vir rum posteros ad imitationem adhortari. propositis glorie de virtutum laudatissimis exemplis. qua obiem qui neque historiae, neque picturae studio oc admiratione capitur, utraque enim prope aeque delectat, hunc plane rusticum bc virtutum mimicum recte iudicare licet, de animam prope sepultam in corpore alicuius bruti, vel errans sepulcrum ad hominis simulacrum fabrefactum. inierat iam annus a partu Virginis quintus supra mille quingentos, id quinquaginta, cum Ioannes Pisarota praesectus Insub tum, sicuti diximus , in urbe Casili comitutis, Ne comessationibus ac tripudiis indulgens, ea est urbs instabrum non procul ab urbe Placentia, ut assolet vulgus sub mnem carnispinui ita ociolus erat ac si priuatus esset, neque tantis rebus sibi est et inuigilandum. nam qui propinquos habeat hostes, quo pacto iomniculosus sine suspicione ignauiae esse possit praeiectim si omnium negotiorum cura eius humeris unius incumbat. nam ita prope sum elle magis ad libidinem luxum. comessationes, proprium est ebriolorum. scurrarum. 5c in popinis veriantium. qui his, quam illis temporibus, magis licitum esse sibi arbitrantur ad omnem in emper,ilam deserti cum vir lapiens aut temper sit, aut nunquam sapiat vere. nam quanta iit virtus egregiorum ducum de militum tolertia Figa rota non intelligens vix fieri posse arbitrabatur ut Brisacius vit singulari Qrtitudine, industria, multaque peritia rei militaris tam dissicile nenotium aggrede. retur, ut repentino conatu urbem illam Catale munitissimam, Ac amplam adoriretur : quainobrem neque ipse, neque mes Ualentianus ibis praefectus praesente ip Figa rota eas custodias. ea inque vigilantiam adhibinat, quae tamae Vrbi . lam opportuno loco am propinquis, tamq; potentibus hostibus eram necessariae. Brisacius vel ab ipsis Casalensibus certior factus de illis omnibus. suae in urbe agebantur,&de negligentia praesector u. propterea quod cuperent grauitate tributorii liberati,quae in assiduos usus sumptuso; belloria tot annos iam in tam diuerta Caesaris bella erostare cogebatur; quorei malor si nullus etia futurus. nisi desolatis Ac spoliatis protius omnibus bonis a p.
. pirebat finis ciun i aginta lectissimis ex omni numero peditibus Biragos de Vi mercatos eo mittit illi
215쪽
ratu magni summi du- eis Mediola
illi circiter horam noctis quintam Casiale Maius prosecti.sentiunt non minus vigilias, quam ipsos
duces de caeteros milite, vino ac somno Iepultos iacere, Opportunitatemque hostibus, quae cupe
rent faciendi, ualignem reliquisse . Galli illorum auxilio oc opera, qui studebant Gallicis partibus
clam per tbssas vidis profecti scalaruna tumultuatio lactarum benencio nemine prorsus sentiente moenia conscendunt, atque vigiliis delimatos primum omnium trucidant. sed quoniam non ea nocte tantum, ted multos iam dies cognita hostibus cile caeperat praefectorum Caesarianorum n gligentia, Galli remiampridem ita intexuerant, ut nonnulli milites, qui erant non pauciores sexcentis,agretii habitu induti clam per diem vibem ingressi paulatim intra domos quasdam se reciperent ilia de caula a nonnullis ciuibus cond iactas, ut ibi clam laterent expcctantes aduentum caeterarum copiarum, de opportunitatem rei aggrediendae. Illi, qui nuper ingressi fuerant, per noctem domos latentium militum adeunt. pacatos ad inuadendam urbem euocant. illis adiunctis per uniuertam urbem discurrunt. Caelatianis tantam trepidationem iniiciunt, ut cum ijs non auderent urbam tele coniungere, cum interea obuii quique armati trucidarentur. ubi primum accuptum est signum aduentus Gallorum, porta illa urbis, quae aptior vita est ad intromittenda subsidia, occupatur. tum a discurrentibus Gallis per urbem Gallico nomine conclamato cuncta repleta sunt trepidatione dc metu Flgarolae de ut bis praesecto vix fatis temporis filii ut possent in arcem se recipere, quia Brisacius cum multo equitatu ac peditatu accedens omnem spem desensionis Caesarianis ademit. Germani, qui erant iti prςsidus ad ingentem strepitum, trepidationemq; ciuitatis e. perrecti sese in sorum recipiunt. ibi plateam tueri conantur. strenue se defendunt na profecto Ioa-nes Baptilia Lodronius illorum Germanorum praesectu quia intelligeret per quantam incuriam, socordiam, negligentiam,quanta cum infamia urbs illa amitteretur,quae munitissimum esset propugnaculum Mediolanentis principatus decreuerat limus sibi csse sortiter cadere,quam tantae nogligentiae posse argui, si Gallos ei jcere non posset, aut cum tanta infamia inter milites in posterum versari. ibi cum impetum Gallorum diutius sustinuisset grauiter vulneratur, atque ipso mortuo omnibus Germanis spes salutis prorsus excidit, quod eo magis estici batur, quia semper succrescoret hostium numerus, ac tuorum minueretur. idcirco coacti sunt in arcem se recipere, atque vrbem Gallis victoribus relinquere. Galli nullum tempus amittendum rati captis urbanis tormemtis dc adiunctis tuis, quae iuerant noctii attracta hoc ipso conlilio arcem acerrime decem Sc septem muralibus concutiunt, atq; ita vidi sirupta sint moenia, murusque tanto hiatu apertus ad ingres1um ut Figarola de praesectus urbis Valentianus nulla subsidia sperantes. ac de propria salute dubii, ex ea parte quae Padum prospectat sese per noctis obscuritate ni e moenibus demiterint . in Astam urbem. atque inde Alexandriam Paleariam seruarint. Gallicum nenio Caesarianorum opem sepre pollet, oblinis tam repente Germanis intra octo dierum spatium arce etiam potiuntur. illam iacturam tam turpem fertur grauissime tulisse Caesar. quare decernit ut Albanus cum summo in perio rerum Caesarianarum veniret in Italiam vel hac una de causa, ut Castale tam negligenter amissum. 6c caetera castella atque urbes.quae in potestatem Gallorum venissent in subalpina Gallia, sin gulari diligentia oc virtute recuperaret, omnemque pristin ana turpitudinis noram per liummam vigilantiam abluereti tanta vero, tamque ampla potestas , dc autoritas concesta est Albano Duci . quanta nulli unquam ante id tempus summo Caesaris duci concedi consueuerat .at Albanus ubi prinium designatus est Caesaris imperator in Italiam, mittit literas ad multos tribunos militum. iubet nouos haberi ubique delectus. imperat colligi nouum equitatum ac peditatum, monet m-
strui tormenta bellica siquid vetustate Sc senio laseiactatum sit , quae passim in viis Mediolani vi
debantur super rotis nuper instructa. quotidie censebantui nouae cohortes . conueniebat L equi tum vexilla. tanta erat tormentorum copia, tanti, tam frequentes, tam diligentes. tam incredi
biles ubique bellici apparatus, ut Galli his auditis mirum in modum trepidare videremur, lo cumque prae ingenti metu prospectare ad igam, Bd ad latebras . nam protecto tantus crat, tam celebris, tam formidabilis horum apparatum rumor, ut omnia Brisacii prcsidia non mediocri tropidatione repleta sint. Ac perterrita. atque Brisacius ipse non nihil aduentum Albani pertinae icens, quasi pς nitentia captus capti Castalis sese in oppida munitissima receperit, omnesque suos eo contraxerit. Sc quasi ad sacram anchoram confugiens extrema oppida munierit in suis fini biis, ut ibi se aduersus tantas vires insurgentes protegeret. inter oppida, quae munitus ma, Se d sensioni opportunissima vita sunt, fuit oppidum Sancti Iacobi votatum non procul ab urbe Ca sali& Vercellis, in quo oppido duo millia peditum lectissimorum collocat in praesidiis praesecto Bet- nardino Vi mercato, Ac Ludovico Birago strenuis line de intrepidis ducibus, egweieque rerum bellicarum petitis. quae dum utrinque parantur ad pugnam, dc ad defensionem in Gallia si balpibna in Albani aduentum. Sena multiplicatis munitionibus magis, magisque quotidie sic Obsidi
ne premebatur, ut mira esset omnium rerum victui necessariarum penuria. Sollicitabantur autem Senenses, monebanturque per literas Ducis Hetruriae, ut se Caesari dederent. neopectarent acerbitatem victoriae . quae vel moderatissima valde solet esse insolens. prestare se arbitrio legam, de temperantissimi, clementissimique principis committere, quam in potestatem immanium militum victorum per vim deuenire. tantus erat tamen conteruandae pristinae libertatis ardor, ut, quamuis vel ipse Senensium legationes ad hoc ipsum eos adhortarentur quae mi Osae fuerant in Britanniam, M quae apud Pontificem erant, cum nihil placidum aut pacatum sentirent Senensibus inique, pontifice praesertim perea consilia. quae diximus, Caesarianis parit.bus fauente . nihil omnino proficerent. cum mallent omnem prorsus calamitatem, Omniaque vel gravissima Perferre , quam libertatem sponte per deditionem amittere, quam tantis
216쪽
tamasiperis, tam diuturnis laboribus 5 sumptibus defenderant. Marinianius cum tam obstinatos Sed ensbres intelligeret, noua tormenta imperat attrahi Flotentia, atq; ad eam parte muro rum dirigit,quam I ius secundus Ponti tex reficienda curauerar quod illam putaret debiliore. sed cu Sena eo neu tanta esset Staiensium diligentia instaurandis reparationibus aduersus ruinas,quantum elset studiu titur. adhibitum muris deijciendis, omnem se operam ludere breui semit.quamobrem necessie fit ab incepto desistere. videbat enim futurum si ex ea parte urbem expugnare tentasset, vi cu parua clade Senensiu, occum maxima tuorum laetitia a ciuibus, praesidi jsq; Senensibus repelleretur. est enim dissicili ima Vrbs expugnatu quae diutius bello sit assueta quod ciues tortitudini assuescunt, dc ordinibus militaribuS neq; ita tacile implentur trepidatione, ut iaciunt turones, dc qui nulla bella senseruli lanam nihil est quod magis cxcitet virtutem, quam aerumnaen incommoda ac dii ficultates. cuesset feri pectum Senam iam prope victant nulla vi armorum vinci posse, Matinianius omnia sua consilia ad aliam pugnandi rationem eamque multo libi latiorem conuertit. quod enim virtute rei militatis 5c armis insuperabiles esse cognouerat, ut diuturna obsidione necaret, aut in deditione compelleret, pluribus ac tam crebris munitionibus obit ringere cogitat, ut nulla prorsus annonae. aut Saliorum copia urbem ingredi posset. StroZZi cum anun aduerteret Marinianti consilia quo specta erat, beniq; cognosceret non multis praelidus egere. quippe quam popularia arma de possent M consueuillent protegere, inbet Moluchium regulum M Cornelium stenti uoltum septinge-tOSG crina nos.& multos e Senensibus rebus bellicis mutiles ad molem Alcinoi ad te mittere. quo Vrbs etiam multo magiis leuaretur, neq; absumeretur tanta annonae copia. Hi quamuis magno silentio perobscurillim 1 noctem iter capiunt tamen Caesarianas vigilias latere non potuerunt, quae hos in acie procedentes inuadunt. Germani ac Senenses ne omnia in periculo uno tempore posita Ciscnt,d lxetunt prae stare ut impedimenta relinquerent quo expeditiores pugnarent quare ad aurorain usq; ex itinere temper certantes permultos trucidarunt e Caesarianis at ex ipsis pauci sunt desiderati. ad monte Alcinoi deniq; profecti liberaliter a Stro 1 exci piantur, atq; alii ibi inani erunt e Senensibus alii Clusium alijROletum milli sunt. Sena quamuis videbatur aliquantulu respirasse horum dii cessu, atq; posse diutius obsidionem perferre tamen cum annonae penuria paulo poli in dies succresceret efficiebatur ut maximum esset precium rerum singularum, quare agrestes homi-nra parturi obsessorum milericordia commoti, pariun lpe lueti allecti. vix enun ullus eth stimulus acutior auro ad pericula j vel per omnes disticultates, capitisq; discrtinen ad commeatum in urbe importandum penetrant. Matinianius. ut erat feroei ingenio singulariq: dc prope inaudita crudeli Mariniani j tate uniuetiam belli rabiem indignationemq; luam in agrestes coauertit. atq; ut probabilem habe- ingenia cru- Tin cauiam in eos iquiendi. crudele proponit edictum per praecone sub pςna susipendii, nequis com dςις meatum aut aliquod edulioru genus Seneulibus in urbem importaret hiice tot disticultatibus Sena circumuenta obsidionem deniq; diutius serre non potest quippe cum Marinianius plut vi quinque millibus hominum agrestium cuiusuis aetatis ac sexus pro tua innata ieritate de proximis a boribus suspendi iussisset, ita ut nulla esset prope arbor homicidii nescia, cum multos quoque ipse sua manu trucidaTetia ut malleo serreo acuto.quem ad claudicationis fulcimentum gestabat, con- , soanset. Illud quamuis ratio bellica pati quodammodo apparebat. tamen vir plane barbara inmmanitate, dc plus quam ierat nobilitas itala animorum, aliqua ratione moderationem recipere potuit, Illa seritas cum in nemine laudabilis sit, tum mulao magis est execranda in excellentibus ingeniis, iusiata non modo ferat sed cogat etiam ius bellorum. nam tametsi ita postulat ratio rei militatis aliquando ut ad caeteros deterrendos saeuiatur in eos, qui commeatus serunt hostibus,ste obtestis, omen nulla ratio cogit tu inmum i plum imperatorem ut ipse tuis manibus homines trucidet. humanoque sanguine iura mantis polluat. nisi cum in pugna illud contigerit. aut ciuntii itinere ordo ab aliquo delet Itur, in quem nullae apud Italas gentes leges latae sunt. ad reliquos metu suppliciciorum deterrendos ne ex acie discedant. dum ita saeuitur in agrestes in Thu-scia, Senaque arctius obsidetur, comitia indicta fuerant Augustam Caesaris iussa, quibus cum Angustitia propter valetudinem ipse adesse non posset . ubi conuenissent proceres Germani, rogat Ferdi- comitia deuandam uatrem accelere . eo pro ectus Ferdinandus quia consilium desideriumque Caesaris religione. cognouerat. Proponit quantum utilitatis in omnem non modo Germaniam, ted etiam chri. itiarum nomen. quantunque laetitiae ellet redundaturum, si Germania ecclesiae Romanae ro conciliaretur demonistrat sibi nihil gratius contingere posse. nihil magis spectare ad pacem dc tranquillitatem, quam si omnes de religione controuersiae uniuersarum gentium chriistiani nominis ad synodum deierantur . quae indicta suerat Tridentum a Paulo Tertio Pontifice Auritan, Maximo. & ά Iulio Tettio confirmata , quae propter iniquitatem temporum , variarumque decreta molestiarum perturbationes. haberi non potuerat . Unam autem. eamque.maximam fuisse cinulam rei turbandae, quot ipsi noluissent conuenire, atque hoe iure ab ipsis desiderati de.
bere. Vt tot. tam variae, tam inter se contrariae,3c repugnautes sententiae tollerentur. decretum
est in illis comitiis praesente sacro antistite purpurato Morono. quem Iulius Tertius Pontifex adei se noluit legatum . nequis religionis caula aduersus quempiam bellum susciperet .. Ne catholici a at Augustane confessionis oli seruatores vllam vim sibi inuicem inferrent, sed omnibus sua relinqireretur opinio.donec in uniuersorum Christianorum synodo de his decretum fuerit. ne
Caelar aut Ferdinantiisqueni piam intestarent huius confestiolus caula. Vt omnes haereIes,qiiς iam neutra religione contencirent, exterminentur. penitusque evellantur. Ut si quis alui iiDtes tuam religionem deserens in alienam diuersamq; transeat pristinam dignitatem pristinae ec- lesiae relinquat cum omnibus utilitatibiis de prouentibus, cuius in locum vir bonus ab ipsis lacer-
217쪽
cundus Potimeatus , di sortuna.
Coditiones oblati a plorentit duce deditionisse
dotibus eligatur. nequis in alteram religionem quempiam cogat, aut subditum alterius pote milyi Ozegat, sed tua libera Omnibus relinquantur. hiscercbus ita institutis nuntiatur Iulius Tettius Pont. Max.ad nonum cal. aprilis fatis coctilisse quate illa comitia post tacta decreta dissoluta lunt. Romae contra poli celebratas de more exequias instabat comitiorum creandi noui pontificis cura. atque per multas patrum purpuratorum. Quertasque :ente iuras,quinquaginta dc septem dies fuit intes regnum, cum alii alium pro suis commodis mallent. at StroZZa, quia pontifex propter ipem. quam conceperat de suorum commodis allimum, quia unus ex iis ital set, qui Senensium liberta rem opprimere summa ope nuebantur. hostilesque copias de annona dc viribus militum Sc omni auxiliorum genere iuuillet, Caelarianasque partes de Medicea, plurimum Quisset, polt eius ponti mortem venit in magnam i pena Senae liberandae. dedit etiam literas ad Henricum regem ipei de fiducia: plenas. quibus continebatur non paruum sundamentum conliliorum hollitumi concidi i te, cum V decet liliet,qui propter propinquitatem regionis facile poterat cuicunque collibuisset vioctoriam concedere. tuturum enim ut hollitis exercitus, nisi pontificia annonalii bleuetur, breui laboret rerum omnium inopia accito dissoluatur. pollicetur se urbem Senam esse liberaturum, si sibi data lit facultas colligendi saltem leptem millia peditum, ac mille equites. hoc si permittatur. se duo uno tempore ait conlectiturum. vi Sc copiae hostiles ab urbe reuocentur, de purpurati antis lites excitentur ad eligendum nouum Pont. quem maxime velle Henricum ipsum arbitrarentur. Hemicus cum magna inopia rei pecuniariae laboraret ob diuturnos bellorum lumptus in agro Se nensi, in Gallia tubalpina , m finibus Belgarum. elsetque regium aerarium pluri inu exinan Ilum ac prope exhaustum, cum hostes etiam haberet prepot ciues de abundantes Omnibus rebus neccis riis; cum Dux Hetruriae non lolium multum haseret equitatum ac peditatum, sed etiam tantundem pol set augere copias, quantum ipse auxisset Strozzς consilium ut vanum ac illi negotio mutile reiicit, erat enim Henricus vir credi ius sapiens, nulliusque magni negotii ignarus, ut lub rege pre stantillimo Franci ico educatus, atque in rebus agendis perspicax oc impiger. tamen ut aliquo pacto animos hostium suspensos teneret, quia decet Iiiset Pontifex Duci Hetrurie coniunctus, iubet duo millia peditum conscribi, ut negotium ad nouum pontificem vique protraheretur. denique post multas controuersias ad decimum tertium Cal. Iunii Marcellus Ceriam ς familie Card. tituli Sanctae Crucis ciuis montis Politiani praeter omnium expectationem pontifex creatur, vocatum; Marcellus secundus, vir sanctitate vitae, integritate, prudentia, diiciplinaruria cognitione praestans
cum incrediolli omnium eorum,qui probitatem honianis cognoueram. laetitia. non enim perasti
nitates aut pollicitationes aut ambitum ut pleriq; ad tantum dignitatis fastigium merat prouectu ista cum humili loco natus ciles, per singularem virtutem dc innocentiam,de spem rei brmandi ordinis ecclesiastici, cum deprauata tempora nihil aliud quam moderatum dc lapientem morum cen lore atq; moderatore requireret eo peruenerat. hic ubi coronaretur, noluit popas ullas fieri in arce diui Angeli, sed uniuersos lumptus inopibus utilius distribu edos censuit Caelariani interea nihil de obstinatione remittentes quotidie magis vrsebant. at Senensiu praesidia in dies fieri debiliora.non, solu milites, sed etiam ciues victus inopia delatigati Sc amicti iga sibi lalutem quaerere. nutri sunt ad nouum pontificem legationes Senensium quae tantarum calamitatum aliquem exitum proc rarent. Sed potius mitericordiae quam auxillis plenum responsum reportarunt, cum pontifex nouus esset adhuc Sc nondum satis stabilitus. missae sunt idcirco legationes ad ducena Hetruriae cum res protraheretur, neque Senentes possent diuturniorem obsidionem, inediamq; perferre, ac multi ob samem prosagerent, ut hisce conditionibus urbs Caesari dederetur , ut illis libertas seruaretur Inuiolata. ut eodem die commeatus in urbem immitteretur. viciti tum facultates essent tutae, neq; urbs pateret militum direptionibus ac rapinis. Fnimuero cum honorificentissimas coditiones paulo ante contempsissent nunc deniq; in liberam facultatem. arbitriumque hostium veniunt. Coismus enim paulo ante Hieronymo Bandinesto. Scipioni Ghiso. Hieronymo Male uolto. Alexadio Gulielmo legationibus Senensibus conditiones huiusmodi obtulerat, quod Caesar protegendam urbem atque rem p. Senensem acciperet in tutelam sacri Romani imperii, ac denuo eidem urbi aerei p. libertatein antiquam confirmaret.quod Caesar veniam omnibus concederet, qui arma prodefensione sumpsissent, exceptis rebellibus Neapolitanis aut regnorum Zc principatuum Caesaris, re gni Britannia dc ducis Hetruriae. quod Senensibus vel perduellionis crimen condonaretur, quibus intelligerentur seruatae dignitates, honores, facultates, de bona mobilia atque stabilia, dc omnia iura ac rationes,praeter illa quae direpta hactenus suissent a militibus. Ut liceret ciuibus. 1c colonis cum lamiliis pro arbitrio dii cedere ac redire, a quibus nulli bellorum sumptus exigi aut peti possent. Captiuis vero maxime redemptioniis precium minueretur. Vt resp. praesidia acciperet quantalc cuius nationis Caesari placuissiet opportunumque visum fuerit ad urbis conteruationem Oppidalum ne fiat sine Senensium consensu de rei p. sed potius munitiones absoluto bello, vel etiam ante finem devastentur funditusq; euertantur. Vt Caesar adquietem tranquillitatemq; reip. teruata tamen autoritate ac libertate ciuitatis, possit illam ad eam formam administrationis perducere . quae sibi aptior vita suerit ita tamen ut magistratus Senentes stabiles atq; immutabiles participes sint illorum magistratuum ordinumque nouorum. Ut in ea reismatione dc populi princeps,de Baliae seu dominorum vocatus magistratus persistat, habeaturq; ratio priuilegiorum . proventuum. castellinrumq; ipsius rei p. vii colerre videbitur,saluis scin per rationibus secri imperii Romani. Vt omnes duces, magistratus. milites cuiusuis ordinis ac nationis Hentaci regis excedere libere possint, praeterrebelles predictorum regnorum,vexillis ad prosectionem explicatis cum armis, pecunia, impedimentis: quibus liber transitus ac tutus ubiq; cocedatur. Vt confirmatis conditionibus federatio ponatur
218쪽
ponatur inter ea rem p. 8c Hetruriae Ducem pro ratione temporum. sicuti vitisq; visium suerit, adique hae conditiones si intra octo dierum spatium stabilirent ut ab ipsa rep.ratae firmae ac stabiles esse intelligerentur. Sed iplo lpatio temporis frustra delapso, neq; factae neque oblatae intelligantur. Juae datae sunt quarto non. Aprilis. hae. cum tantum esset conseruandae in re pristinae libertatis esideri u m: nime lun t acceptae. at paulo poli ad eas.quas diximus,deteriores dedenire necesse tuit. nam illis sele in potestatem Caetatis denique dediderunt,cum tot labores pro libertate pertulissent
quam primum neq; tantilli quidem faciendam cognouerant. Sic enim plerunque fit, ut, quae ninbis adiunt laciamus parui, at cum erepta sunt, miro teneamur illorum desiderio . Senenses postmodo cum intellexissent id.quod minime noluissent, urbem in potestate Ducis Hetruriae venire de Caesaris coniens inita lunt animo costernari dc perculsi, ut omnis aetatis homines relicta patria 6c paternis domibus, auitis q. laribus una cum Gallicis praesidiis exi uerint. quippe cum natiua quaeda aemulatio Ac malevolentia esset iam multos annos inter Senenses dc Florentinos. Caeterum exeuntibus iis Senana ingrediuntur duo Hispanorum millia atque multus commeatus inuectus est, urbsq; volidis praesidiis munita. atqui miserrimum est ubi quis patriae honores gustaverit in eam fortunam incidere. ut honores magistratusq; omnes in perpetuum amittat, cum praesertim dulcissimum libertatis fructum a maioribus in manus traditae gustaverito tamen multo miserius .est carere sapientia quae sola est vera libertas, Minexpugnabile propugnaculum aduersus omnes festunae iniurias, cum illa faciat ut Omnia prospera dc omnes fortunς mutationes aequo animo ferantur. praeclare igitur dictum est ab antiquis sapientibus rerum omnium praetentium statum esse aleae persimilem iuctum taxillorum nimirum eine in arbitrio Qttunae, at esse prudentiae mortalium quicunque contigerit iactus quam sapienti ilim 1 utilillimeque uti. nam prosecto multa fuerunt quae potuerunt Senenses cohortari ut eam calamitatem leniter perferrent, sed illa in primis , quod illud malum non redundaret in filios .qui ubi non gustaverint honores patrios multo facilius terent exterorum imperium.quod apud quotque principes manet quaedam rei p. tbrma necessario, quia non antiquioribbus aut recentioribus familiis, sed praestantioribus virtute ciuibus magistratus deseruntur,cum priaci pes ipsi non minus quam res p. viris bonis Sc peritis indigeant, qui praesint ciuitatum administrationibus ac rebus militaribus. nam prςciare agitur cum sapientiores imperant, imperitiq; coguntur melioribus parere. quare si Senenses sapientioribus viris,dc bonis, id spectatae virtutis nugistratus Calamitara detulissent,nulla vel certe parua habita ratione familiarum aut amnitatum, plusq. apud illos aequi Semensisi utatis iura, quam res priuata valuisset.&patriam,dcholiore M libertatem, dc iacultates uno tempo- re scrualsent.quando nemo fi t inimicus viro bono ac lapienti. Sed cum multae iniuriae impune comitterentur. multaeq; inde succrescerent inimicitiae ad eas consulto conniventes Senensium magistratus, iudicantesq; legum de iudicationum impetiti, Sc dei vindictam 9 arma mortalium denique in seipitis conuerterunt. Illud non mediocre solatium prudentibus in tantis moleti iis occurrebat, quod erant laturi lub eius principis tutela, cuius neq; prudentiam neq; iustitiam in publicis priuatisq; rebas neq; hostes quidem auderent reprehendere. hanc praecipue tententiam conceperunt populares a nobiliorum tyrannide liberati, ad quorum calamitates quidam per iocum alludentes, ii
carmina composuerunt. Leno metus erat Sena ,sted Casar orator. Hanc ad amatorem dum violentus agit, Fugit ad Henrici virgo indignata petentis munitius , Galli deinde fouetur ope. . I Hoc cupit, iam perit , impatiens si Caesar umoriam ii Aristit ad hanc Meices protinus inde ducem. E i Nititur is ferro morbum depellere oe τω. .at Medua multa plus valet arte malum. Aditur huic tenues victus entiisq; dura. Exanguis, pallens, macilenta sit haec. Deforme sensis Caesari pensus . Orum Hanc donat Costi:o, rediis Te decus.
Illud tamen non facile dixerim an Cae iat ipse ab omni prorsus accusatione liber esse possit, qui cu Florentino initio tantarum contentionum facillima remedia posset adhibere auditis Senensium legationibus,duci data a&querelis maluerit eo rem deduci, ut cum totius Hetruriς periculo omnibus Italis de varia tu na. CUM tionum armis confligeretur, multM; urbes Itale serro flammisq; vastarentur, oppida florentillima funditus euerterentur;quam tot inalorum succrestentia semina stupprimere. Nobiliores igitur S netiles cum prς O populati imperio Mario Bandino ad montem Alcinoi proseni perbenigne a StroetZa excipiuntur, quotum alii rursus Clusium alii Roletu missi sunt. prestantiores tamen man. serunt in oppido montis Alcinoi, ubi noua resp. cum omnibus prioribus magistratibus,& ministrisdem signibus ipsorum magistratiinm cieata est M cum institutis, priuilegiis, autoritate, & gradibus
honorum,quibus Sena utebatur.Tum veterem Baliam quasi vetus imperium nominarunt ea motis Alcinoi cum senensem vocarent nouam .cui titulos M autoritatem omnem pro viribus ademerunt M antiquarunt. Ponti sex nouus interea. quem cum tanta omnium populorum letitia dc expectatione ad summum dignitatis gradum diuina potius, quam humana opera prouectu fuisse ostendimus.eςpit grauissima valetudine laborare . atq; cum principes nonnulli gratulatum, & ad exosculandum pedem accessissent, veritus ne illos patui facere videretur, si non admisi uetiinter quos tu
219쪽
spondit. Sed tamen paulomst syncope correptus delabente acerbissimo catartho visus est primu
dormire vel ipsis medicis. at cum nimis diuturna quies videretur, excitantibus immobilis de prope Marcelli se- sine lentu in uetus cst.deinde paulopos cum summo Omnium me tota Sc lacrymis naturae conceiis Cumii Ponta sistrat. Maii. erat autem non vana de illo principe expectatio. quod vir eximiae integritatis de innocentiae vel a teneris extitisset. 5c in multiplici rerum cognitione diutius versatus, quod i plenaei ctia cognoui. itergamique oppressos misericors. in supplices clemens bc liberalis. neq; vlla erat re si a virtus aut ullam viri boni ollicium, quod in eo cumulatissime non inueniretur. in tantum sane spei auxerat animos Romanis huius pontificis bonitas. ut quasi in tranquillissimum portum de ad auream vere aetatem se per cius bonitatem venturos i pera reiit. putabant enim se liberatum iri grauit limis tributis quibus crebro in opulenua astini uiri lupenorum pontificum auare suissent oppresi cu semper noua tributa fuissent a luperioribus nouis nominibus excogitata. habetur patrum purpuratorum antistitum concilium. decernitur duci Urbinati protectio comitiorum de deligendo nouo pontifice tanquam habenti luminum imperium rerum militarium ecclesiae. tum caeteri tulit e magistratus Romanis ciuibus confirmantur. accedunt denuo purpurati antistites ad eligenda nouum pontificem. quidam ex itinere reuocantur. plures nondum erant ad iter parati cum vix viginti o duo dies intercessissent. conueniunt frequentes ad comitia dum celebrantur exequiae. includuntur breui in Cociaue ocatum. is amplus cit locus cuius ianui etiam muro nouo clauditur. neq; licet exire cuiquam, nisi creato pontifice, quibus victus per senet iram exiguam immittitur. quae dum te Bu Rome aguntur, Marius Sanctillo ruis cum magna manu militum Sateano signa tulit intesta oppi P R du crebris conatibus M verberationibus invadit atq, oppugnat.deniq; post multas oppugnationes compellit ad deditionem. Marimanius cum reliquis copiis ad expugnandum portum Herculiς co- tedit quod esset accipiendis elallibus accomod .uus,qtu dum ellet in potestate hollium, posset Hetruriam plurimum infestare. nam ill ullas est Homeri sententia. maximeq, rebus bellicis etiam accommodata, qua iubentur insigni aliqua urbe potiti imperatores nullo pacto oppida eius urbis libera relinquere, unde possit vindicta ullo tempote expectari cum inquiat.
Demens qui natos occis. patre recitauit.
Habebat Herculis portus tres munitiones egrcgie factas e gleba Stroea e industria extra .ipsum oppidia, sicuti a Thermi primum fuerat institutum antequam ex Italia abnauigaretivni harum Ale. xander quidam Terinensis cohortis praefectus vir strenuus de vigil praeerat.quam Marinianius tormenris diverberare dc repetitis conatibus expiasnare magna vi adortus propter vir tale singularem deseniorum cum magna 1horum clade repestitur. in illis conatibus plures quingentis Hispani. MGermani ceciderunt. Veruntamen cum aquae inopia intra munitionem vehementer laboraretur,
necesse suit illam in potestatem Caesarianorum deniq: per deditionem venire illa facta iactura omnis spes excidit ex animo Stroetae defendendi portus Herculis nisi nouum supplementam. nouaq; auxilia in Italia convcriberentur. consilio cum Carolo Carata Pyrgos triremi applicuit. Romam inde ad colligendas nouas cohortes .aduolatu tus. Sed prementibus hostibus, arctiusq; quotidie G, stringentibus Sc obsidentibus deniq; oc portus Herculis nullis acceptis subsidijs.cu omnibus locis Portus Hedi finitimis venit in potestate Caesarianoru. Romae post multas disceptationes habitas in comit ijs deculis captus. creando mature nouo pontifice cu temporum, corruptorumq; morum iniquitas sapientissimi potificis iudicio accensura indigere videretur deligitur patrii purpuratorum consenta Petrus Garata mutu Neapolitanias Card ad s. Cal. Iunii, vocaturq; Paulus Quartus: quem Alexander Farnesius in lubli ' P0 thronum adduxit.& adorandum curauit cum a sectis. Sed viil ad numerii no accederent Fama iij suffiagia allatus est Panormitanus senex ac Nobilis adolesces cardinales; qui cu ad numeru proxime accederent,veriti card.alterius factionis eius indignationem si fieret poti sex, statim accurrunt ad eum adoradum. Illud cum grauiter tuliment Marcus Antonius Coluna, dc Iulianus Caelarinuscu Hispanς iactionis quibusdam proceribus comitia cledestina habent in palatio card. Sanctistotil. conueniunt ad ea conuenticula qui Gallicae factioni aduersabantur.literas conscribui ad Caelarem. narrant eum pontificem inuitis omnibus Caesarianis purpuratis esse creatu : quem non vltro ita inuiti adorauis lent timore coacti. eu legitimum pontifice iure censeri, qui liberis Se voletibus animis a legitimis δc iusto numero electorii fuerit electus at non qui per metu vel insidias aut dolos alicu- Conspiratio, ius, vel etia ignaris fuerit expetitus. Caesar his literis acceptis respondet quando omnes eu adorauisia Ponti sent. nihil sibi videri esse in Italia innovandum. caeterum nouus pontifex ad quin tu Cal.omnia potificia insignia accepit,bc cum esset ex nobilissima iamilia, mira expectarione animos Romanora ad honoriticentissima quaeque extulit, cum nihil hunaiie ab eo expectaretur.na vitiis erat in omnibus negotiis vir elato ingenio non vulgati prudentia at certe aequitatis noxime studiosus.dum Roma exultat laetitia per occasionem nosii pontificis obliterato moerore.quem e morte Marcelli ceperat Marinianius multis honorificentissimisq; mune ibas acceptis ab Hetruriae duce Mediolanum rediit in patria. Sic ea ciuitas.quae opibus. antiquitate, nobilitate praestabat caeteris Thulciae civitata
bus, cii per tot anno tu seriem libera vixiiset. ilorentissimaqi fuisset aliq uandiu de potetulissima disciplinaru armorumq; studiis mox relictis studiis sapientiae ob intestina odia inpunitate'; iniuriata de gubernandi res publicas inscitia conquassata.deformata Sc desblata in poteitate ho iliu venit: ubi prius stia castella serro igniq; ablumpta vidisset, villas N pagos solo aequatos. arbores succisas. regio Senq deua- ne eueriam. ciues de amicos hostia inania ante oculos iugulatos M trucidatos. atq; cum imperiorii Muo. omnium maxime tragilis de caduca sit resip quae vel viuens prope dii tracta est in multorum libi inuidentium vicissim dominationem. patet nihil esse tam normidabile liberis ciuitatibus, quam intestina odia ciuium exunturus,ex iniustitia, Mexi anitate i terii inueterata, quae nisi pet optimarum te.
220쪽
rum legum obseritantiam noua & nascentia restinguantur, tanqu1 occultus ignis latendo vires a sumunt; atq; cum erumpendi facultas conceditur,rapidissimum exurgit incendium, quod cum magno fragore tumo flammisq; inuolutam patriam in profundos cineres deniq; conuertit. Sena ira compulla ad deditionem, cum res compositae fuissent Caesaris in Thuscia, non tamen reliquae Ita- Italiae deseriliae partes pacatae iii erunt, quoniam haec prouincia mater & altrix multorum bellom propter amς- PuQ. nitatem opulentiamq; regionis pene incred: bilem, semper inuidiosa extitit finitimis regibus, quae ubi ipsa non contendit de orbis in perio. coacti est pugnare pro propria libertate ab extet is nation,
bus . na quamuis eam aduersus ex erorum irruptiones natura variis obiicibus muniuit cum ab altera parte Adriatico siue supero Hellesponi , mari circvdederit tanqua amplissimis ac profundissimi sibilis ad meridiem: ad oriente lonio mari separauerit pet eam lineam,quae ab Hydrunte ad Z phyriit usq; promontorium extenditur;ad septentrionale latus atq; ad occatum vergens pars altissimas perpetuas habeat alpes montesq; asperrimos ac dii scites. quibus tanquam altillimis menibus ac propa3naculis prope insuperabilibus protegeretur,qui incipiunt ab iis locis,quae Cyrnum Sardiniaeque sinu prospiciunt, 'c in sinistri cubiti morem occasum septentrionemq; versus extenduntur Sutriis prope incipientes per Segusianos, mox percinati regionem flexi oriente versus procedentia sinistra relinquuntur ad septentrionem, tamen ab avaritia mortaliu non satis muniuit, aperuit enim natura exitu Italis in uniuellas Europae gentes ad comercia Sc comoda siqua vellent importa-da. led ea de ianua patuit saepius exterorii auaritie Sc irruptionibus. id ante factia est ad fines paludii Venetatu oriente verius in finibus Carnor v. ubi Narisa vocatus fluuius descendit e montibus: naibi tutiore ianua Italiς natura aperuit,in quo situ aduertiis arma barbaroru taquli angi istiore mortales quasi sores etia obiecerunt olim ampli si ima de potente urbe Iulia Aquileiam: na montes ibi parum a mari distantes hinc undis, inde crepidinibi is altissimis Italia elaudunt. hanc naturae diligentiam in munienda Italia partim mari. partim montium duplici ordine in amphitheatri forma primu semicircularibus aggeribus alptu, postea Appennino monte vis temporis edacissimi dc praecipitatatu aquarii cursus aliquantulit minuit, quia alle nonnullae vie sunt patefactae quamuis dii ficiles. quamuis .n via prouincis Varo 6c Macra fluminibus impeditur. 3e obiectu altissimarum mari imminentiu rupium, tamen cuncta domuit vis mortaliu, aperuitq; industria quae per asperrima qumque irrumpit. in Coctiis rursus, Taurinis'; ac via montis Sancti Dionysii quς ascedit e regione Padi numinis quam fluuius paruam 5c dissicilem reliquit. coegit homines auaritia per vel i pia montis Ienetrare ac scalpris incidere,quod factu est in Adula ad alpes Rhenas ac summas in via Belli, Trientiq. ubi certe nulla est ineundae Italiae commoditas, nisi quam Duria.& Athesis, dc Anaxus, ocTillamentum flumina concedunt. non . n. potuerunt armati exercitus ea irrupere nisi per summas difficultates nemine resistente, aut etia porrigentibus dexteras Italis nationibus. inde fit ut pauci illac transiuerint populi ad euersionem Italiae.at periplam ostentam a natura ianuam, nisi custodita sit, ad paludes Carnor u scilicet Oenotri, Cimbri. Hunni. Sarmatae, Gotti Germani, romandi aliique complures. malia. n. tanta naturae diligentia muniendae separandaeq; Italiae a reliquis orbis partibus latis valida visa est quoniam ob sertilitatem, sicuti ducimus opulentiamq; regionis, cum multis praeciaris ducibus ab udet, multoq; equitatu egregio sani: Sc lectissimo, omni genere bellicoruapparatu ui& ingeniis hominum pene diuinis eam sui opinionem excitauit, quod is facile tuturus sit totius orbis terrae dominus. qui totam Italia subiugasset. idcirco simulatione quidem aliam r. rum, at reipsa de imperio Italiae iam multos annos certabatur a duobus potentissiniis principibus quoin animus sublimis 5c magnificentissimus ad maiora semper aspirauati cu Gallis igitur res feliciter succederent in Gallia subalpina, Caesar abdicato Fetrando Gonoga ab Insubru praefectura sta tuit, uti diximus, ut Albanus Dux adproperaret ad illa pericula, quae imminere videbantur,diuertene. . ad recuperanda occupata ia a Gallis castella ad liberandam Insubria tanto Galloria metu cii maximo rerum omni u bellicarum apparatu .ad fieredas suppetias Vulpiano oppido. quod extrema annonae penuria laboraret, ubi erat in prςlidis Caesar Neapolitanus,qui se summa diligentia de vigilatia Se λrtitudine tuebatur. Albanus quanta potest celeritate B tu rellis Cassianum deniq, conuolat, id oppidum est situ in ripa Abduae numinis in ea parte,quae in ulteriore ripam Carraca prospectar, distat ii ab urbe Mediolano circiter viginti millia passiau. ibi obuios habet inultos e primariis urbis procerious qui honoris gratia obuia illi processerunt.quippe quod urbs illa eximia humanitate exteros prope omnes complectatur, bc praeiectos praesertim magna charitare de obseruantia. neq; illud dico quod nostrico migrarint Roma antiquitus. unde propter bella postea Venetias cum csse paruulus profugerunt sed quia res docet ita esse,cuius testes sunt omnes qui urbis magnificentiam viderunt. Albanus itaq; in urbem ingressias cu magna totius ciuitatis laetitia paucos dies ibi mora. Albanus Metur,atq; Ia tam rerum perturbationem inuenit, quanta vix explicati posset. nam Hispani.qui erant dioianum sin prae ii diis lilbalpinae Galliae territi dc consternati assiduis cladibus quas acceperant. cci Galli mul- 'totum castellorum praesidia trucidassent multosq; in minutis pretiis interemissent. confugiebat Genuam e praesidiis mox in Hispaniam traiecturi. necessarium suit idcirco Λlbano custodias mittere. quae atroci ibi me in profugientes animadirer terent, eosq: at licerent extremis suppliciis, quod unum remedium visum est oppominum ab ipsos Hispanos ad vetera .signa reuocandos. curau it ut quatuor Germanorum millia, de mille atq; quingenti Ferraroli mitteretur in Italiam, multas Italas cinhortes conlcribit. militaria omnia diligenter comparat. cum iusto exercitu prodit in apertum. Sed quoniam, antequam exiret, nonnullos dies commoratus est Mediolani cum uxore, quam Casta' tibi, Δ;Alius Ad Marinianius Mediolanum adduxerunt, non aspernandam protius opportunitatem conces cicipiolio sit Gallis instruendis munitionibus, reparationibusq; excitandis. Sabarais interea nobilis archipira tui. incum