장음표시 사용
361쪽
ditate auxiliorum. Docet quo in periculo res sit, nisi mature succurratur, cum tota salus obseae i
sita sit in celetitate. iubet imperari Zorici, Bes mei l Bel calcarae &diuae Cathetina: centurionibus vicum copiis accedant. Turcarum genus barbarum cic iminai Nili mu omnis misericordiae aut huc tig ii ii man aris expers tanquam crudeli itimae tigrides inauditam crudelitatem in equites oeicent. Narurelium. sermanimes quos adhuc intra vallum inueniunt. illis pectus terro aperientes. Ne cor vi cola uellen tes mox caput decidunt. atque dicuntur nonnulli Turcae corda etiam cruenta 62 prope palpitantia adhuc momordiis Post modo circiter triginta i poeiados exponula pertis pectoribus. nec ita multo poli Musta plia equites hos purpureis vestibus indutos cu crucibus cassidis in inare deiicit ad obsessorum ignominiam quod mare quia sequeri nocte sorte iliactuavit .cadauera in portum delata sum M capta atq; humata Valet anus ea Turcarum immanitate inflammatus egreq; terens barbaricam seritatem iubet neminem e Turcis capi, ted omnes trucidari. iubet captiuos omnes necari, ac eoru
capita dei j ei in castra hi si urin. luili liant ubique uigulari captiui Turcae per literas, ubi quae possent de hostibus extorsissent. Mustapha postridie chiauium . qui quasi araldus est Turcarum mittit ad Valetianum . iubet conditiones deditionis o ferte Valetiano. Hunc Chiauium Hispanus captiuus deducit, mi pro periculo donata est libertas. Turca expectat extra inmnia. nuntium affert Hispanus admissius. Ualetianus ad pactionum nomen indignatus vix a nuntio manus abstinuit. facit Hispano potestatem manendi vel abeundi. Qui cum Turca in castra reuersus omnia visa SI audita diligenter explicat. Turcarum Imperator iratus mirifice profitetur se onane crudesitatis genus in . Chi istianos exercitarum. Hoc Philippus Lalcaris, quς nobilii ima est Graeca familia. lentiens cum esset a Iecretis purpurati transfugies ad Valetianum detulit,cui omnia Sc presentia de fiatura consilia purpurati aperuit. Idem mox inuadentes Turcas tori illime pugnando repulit, ac post bell ain multa Pontifici Sc Philippo Regi Turcarum tam ilia explicauit. Melquieta cum actuariolo Coromellum equitem in Siciliam mittit ad Valetiani mandata exequenda. is Mellanam prosectus intelligens classem non tam cito posse parari, mandata equitibus exponit, qui indictis comitiis de γnunt omnino opem serre. Principes rei aggrediendae delecti duo Toletanum adeunt. gant ut nogotium iuuet. beneficiorum commemoratione excitare nituntur. Ostendunt anno luperiore se
magnos letum plus sustinuissedum Plonias oppidum expugnaret, nullisque laboribus pepercisse, eum Sc commeatu oc apparatibus bellicis x nauigiis iuueriti t. Aequum esse nunc inter tantas mi serias Melitensium parem gratiam referre, quorum opera per felicitatem ac traquillitatem sit vius, quod etiam postulat non solum Sicilis: , sed etiam totius Italiae Iecuritas. petuntur quatuor hominum millia . cum quibus equites in insulam ad nauigarent. Adiuuerant sorte negotium Meluei se literae a Philippo Rege, quare respondet Toletanus negotium sibi videri periculosum, Ac incommodum ad ea quae parabantur . si vellent trauci. istud fieri posse per duas triremes Mellienses, quibus duas Sc ipse addidisset, ut equites 5c Romanae copiae exponerentur. cum nihil aliud extorqueri possiet, neq; opportunitas ea quaecunq; esset apPareret negligenda. triremes instruuntur cum subsidia mis sexcentis peditibus; sed propter multas tempestates vix die vigesimo insulam attingunt. ante quam exeant nauiculam exploratoriam mittunt. iubent cras adesse, sed tempestas non sere eam celeritatem, quia Caras copium non potuit explorare. renetio demum catal copio fit descensio ad Petras nigras Libubaeum prospectantes. multo fortunatiorestantini cinere egressi, quam fuerant nauigante quia urbem non modo non impediente, sed iam, lentiente quide hoste lunt ingressi .du ad Burgum accederent pene proditi sunt a quodam Gr culo quo extremis suppliciis assecto tamen incolumes penetrant. Ea dum geruntur in insula Melite, Iu bonae id lennes exequie, annuaq; N-F d ' Π rentalia pro manibus Imperatoris optimi Ferdinandi celebrantur in hune modum. a porta arcis ad. Edisi. 'fia templum usq; Diui Stepliani quod est urbis totius magnificentius frequentiorem.& rectioremque - , viam iubet Glar asseribus substerni astixis subiectis trabibus.In utroq; viae latere longo ordine astabat thoracibus 5c galeis armati cum alabardis ita coniuncti nullum ut interuallu relinqueretur in ora eius vi e utrinq;.sic vetitu est nequis substrata via ingrederetur est hora set me duodecima. na agebatur in ensiis sex talis,2 archiduces,&Dux Ferrariensis.& legariones principum ad palatiu Caelatas conuenissent, aliiq; proceres Pannones Sc Boemi&reliquaru nationii. qui exequiis adfiaturi crat. ita pit agi potnpa exeunt ex Oppidulo per viam asseribus substratam templi, verius pauperes durati nigris vestibus induti talaribus panneis cu capitii integumentis ex eode panno qui funalia gesta tam cia insignibus Imperatoriis. Hos subsequebamur omnes monachoru ac sacerdotia ordines camnalibuscosi milibus. Postea abbates complures sacris vestibus induti cu mittis. cosi milia fili alia gestates Hos aulici pueri, hos aulici viti C saris Ac duotu Archiducu, hos cura geretes familiari ureta pro dignitate maiori quisq; postremus sequituris ecutus est hos magnuς numerus nobiliu tam ei regionis quam Austriae Carinthiae, Marii in rum,Boemoria Pannonum, aliarumq; nationum cum longis vestibus de galeris funestis de more Germanoru. subsecuta sunt vexilla reuitorii dc prouinciaria, quae a primatibus portabantur. quibus Ferdinadus imperauit viginti de duo. Post ipsa vexilla singulatim equi sequebantur singuli a duobus proceribus ducti serico operimento talari tecti, eiusdecoloris, cuius erant vexilla, iisdemque insignibus regnorum cum cetistis eiusdem coloris. Sequeba tur vexillum unicum augustius at paris magnitudinis .dc equus. cu ius ornatus csi vexillo conueniebat. erat enim ex arget ea tela cu aquila nigra bicipite, quod est insigne Regis Romanorsi. sequebatur hoc maius Ad magnificetius vexillu, quod ab insigniore e proceribus portabatur tribus aliis adiit uatibus. seqvcbatur duo proceres cu equo .erat illud vexillia ex aurea tela cu aquila imperatoria coronata. equus ide insigne in pectore de laterib. gestabat simili tela tectiis. Postremus hora equus panno villoIo leuco cu crucibus sequebatur, que duo proceres ducebant. hunc Caesares tubicines cum tubis
362쪽
mbis talaribus nigris induti panneis. Hineataldi eum insignibus allatis. Hinc principes consiliarii
Celatis, quorum alius coronam, alius mundum, alius regiam coronam gestabat, alius alteram, alius septriam, alius alterum. alius ensem. alius galeam alius scutum. Secuti sunt duodecam episco pi sacris venibus solennibus induti cum mitris quos singulatim l equebantur famuli pedum gestite accensa sunalia. Inter hos portabatur arcula cadaueris Cesarei a quibusdam primariis proconbus panno nigro tecta. Hanc paulo post Cariar pedes sequebatur vestem talarem gestans cum galeio Germanico eum insigni Ordinis e collo pendente. cuius vultus nigro panno Oculorum tenus legebatur. Hunc Archidiaces M Dux Ferrariensis sequebantur pari habitu. dic omnium coniuncto tima legationes sequebant ut indutae, cum reliquae vultum apertum haberent. Vbi hoc ordine ad templum ventum est, quod interius nigris pannis ubique velabatur cum imperatoriis insignibus ubique super altaribus cadauer positum est sub vin bella nigri panni quae erat sub ingenti quodam tabulato in medio tem pli. cum insignibus regnorum ita omnibus angulis & aquilis Caesareis & an- signibus in iis siue aurei velleris, aliis io amentis. erant permultae lampades &fianalia accenti super tabulato & n medio M ubiq;. areula eadauetis erat nigro panno tecta, circsi qua omnes coronae&sceptra posita sunt e regione tabulati ledebant episcopi. M inferius abbates . tubicines humi se sent non procul a tabulato aliud paratum etat tabulatum eminens nigris pannis tectum cum sede imperatoria nigro panno cooperta ad quam Caesar ascendit.&post Archiduces, & Dux atque ex ordine legationes, quibus soles erant paratae. allabat oecon mus & Marescialius cum nudis emsbus & thalami elatea eus Odes no procul a Caesare de araldi in grad bus tabulati.Vbicepta sunt sacra abducuntur de auferuntur vexilla atque omnes proceres illis intersunt. His ablolutis post horam quintam a metad: e C sar omnibus comita litibus in oppidulum redit. Postero die mane ad idetemplum iisdem comitibus est renetius, iisdemque habitibus, quo venit etia uxor, cuius sedes su talio tabulato fuit parata .cepta sunt celebrati parentalia scidentibus omnibus in hesternis stabs episcopus Uaradanensi se sublimi loco orationem habuit luculentam de laudibus Ferdinandi. postquam allata sunt vexilla ab iisdem proceribus quos equi sequebantur. Illi se sate salutato hinnotis grana tabulatum cadaueris & arcular cingunt ae Cesarem salium expectant, qui cum principibu & iegationibus ad offertorium vocatum accedit. Dis peractis ceremoniis . vexilla columnis templi aniguntur quibus ibi relictis Cesar cum principibus omnibus saeris interibit. Postea proadicta sunt aurea argenteaque numismata cum effigie Ferdinandi & insciiptione: Diui. Caes. Ferd. priini ex altera; Augusta pii tel.mem. fun. i 166. Tum rursus alia sacra incoepta sunt ad salutem implorada ira & amplificationem nouo Imperat ii quibus ablolutis omnibus comitantibus ad oppidulum . reditur. Ferdinandus archidux Casurgium contendit, ut ibi quoque fierent exequie . Soli manus ex altera parte non paruis curis torquebatur propter sisti nidabiles & repentinos Arabum tumultus, ad quot explicandos videtur altius origo huius controiaetuae repetenda. Sunt Arabes hi populi quidam Arabiς Petreae, quae regio ita duri est quod iace.it inter Euphratis fluuii anfractus M Tigris, s , qui ambo nati ex Armeniae maioris diuersis fontibus in meridiem labentes ubi Gortinaeos montes se toto. viae ter fluxerint magum ambitum amplectentes, multumque circumeuntes agri Mesopotamiam Lilicet cursum ui hybettium ortum ae meridiem conuertunt sed ubi postea in unum conuenerint communi alveo in sinum Persicum delabuntur. ubi Rabyloniam alluerint. Babyloniae vero & Me Babyloniae sopotamiae forma similis est cuidam nauigi .H ibet haec regio ad Aquilonem maiorem Armenia, forma N Mea qua diuerminatur monte Amano. ad metidiem habet Arabiam desertam, ad Occidentem Syria soporanum& urbem Hierapolim, ad orientem Babyloniam M urbem Seleuciam atqui genus honuniam regi innex has incolentium crudele est.& latrociniis plerunque deditum .dc assuetum. Est urbs quaeda Te
redon siue Ballara nomine no procul ab Arabiae Melpotamiae finibus . cuius insulae regio neque equitatu neque peditatu est accessibilis cum undique paludes profundae sint vicinae, multique stu. uia x scissae. quae non nisi piscatoriis de iis difficulter nauiculis possunt pertransiti. Hi Arabes sua ipsorum lingua Mengelairae di titur, quod nomen insulanos significat . qui Teredonem urbem ali- Μ miri quando possederunt, unde fuerunt Eiecti armis Tureicis. atque iniuriae memoria & odium in illo. A M :remant nais semper perdutauit, cuius etiam causa solent mercatores Turcas adoriri & praedati per petuis incursionibus, qui e Syria ad urbe ArmuZia Ormus conueniunt. Nam horum alii Babylone transeunt per Tigrina fluuium deuecti ad Com vocatum locum accessuri, ubi Tigris p imum ingreditur in Euphratem atque in unum confluentes magno impetu feruntur. In ea parte terrae acutio. te ubi coniunguntur fluuii , munitio extructa est a Turcis quam Corn vocant. quae nulla alia de causa extructa est. nisi ut protegantur viae, quo tutae sint ab Arabum insidiis transeuntibus merca. μ' ' toribus . ca res tamen parum profuit, cum Arabes nel apud munitionem accedentes praedarentur omnis generis mercimonia. cum vero parua sint praesidia munitioni non possunt Arabum ineuitionibus restitere led incluta tormentis & sclopetiis tantum a munitione arcere Nam Arabes pauci tormenta habent. palleosque ita petios.quorum arma sunt sagitte iacula, & lanceae. Vtuntut Arabu imis tunicis talaribus & amplioribus manicis bam bacinis, super quibus breuem tunicam laneam solent di more,. gestate quam aba in vocarit. Pugnaturi vestes contrahunt.&ad pretium se accingunt. ac brachioruthecas ligant a tergo. cum vero frequentia sit fluviorum singuli utrem serunt . quem inflatum ubi opus est ligan t. omnes vestes contrahunt ad caput. Wrem inflatum pectori admouent, quo pacto omnem vitia amplitudinemque aquarum facile traiiciunt, quod ipsum faciunt etiam semine. hori moim olerique nullis certis tectis utantur, sed tentoriis. armenta etiam secum adducunt, quae amo. i l rint & notis vocibus hortamur in traiectibuα fluminum nam cum amplissimi sint fluuii Ti.
stis Euphrates, hos mi quadam facilitate& celeritate ita natantes. traiiciunt. Nam taliaetsi s
363쪽
Ailamus Arab, spolia usa Teredone prasino. Copiae Ara bii insenes. Teredonis ur
tis magna est his semper cum Turcis controuersia non solum propter Teredonis iacturam. verum etiam propter assiduas eius nationis rapinas & latrocinia, tamen accessierat etiam illud ad veteres inimicitias. quod Ailamus Arabs unus e primariis proceribus eius nationis per fraude, quo tu damissiorum tam iliarium adductus in insidias purpurati Turcs Teredonis praefecti, repente spolianis fuit,& vix cum paucis euasit. Ailamus eam iniuriam non ierendam ratus uniuersam vim vitiolus in alium purpuratum Turcam conuertita illum ad Lassen Oppidum in sanum Persicum properantem inuatit prostigauit. piaedatus cst ad accepta a Turcis damna retarcienda. magnam praeterea manum hominum illa ultione minime contentus colligit, cum multa si in iis desertis Arabum copia. Cum his parum fluuialibus; partim terrestribus copiis ad Obsidendam Teredonem contendit, quae quidem copi edictae sunt constare e ducentis millibus hominum. Qui autem per fluuium urbem erant aggressuri, magnam arborum multitudinem C proXlmis sylvis acciderunt, quae amplissimae atque irequentii si me iunt palmae praeiertim, in rates ilia uiales. Magnus numerus ratium coniun. Iur luper quibus ingens copia cannarum palustrium in fasciculos vinctatum imponitur. cum pades&fluuii ubique proximi multis cannis abundent. Inter cannas quasi aegeres e limo aduersiis bellica tormenta congeruntur ne pollent e munitionibus offandi. hae rates Teredonem versius 1 cundo mi uio ad munitiones deducuntur. Est Teredon urbs in finibus Arabiae Felicis, Petraeς finiu-tima.non procul ab Euphrate sita,cuius aqua fluuii per quandam lacunam ad usus ciuitatis perdiicitur quaecrescit de decreicit ad morem marinarum aquarum . nam cum per communem alueum
duo itu vij delabamur. mox stagnant in sinu Perii o, atq, hi fluuii crescunt de decrescunt per amplus patium sex aut septem dierum assiduorum scilicet. in taucibus ipsitus lacunae, qua fluuius ad vita
detorquetur, sitae iunt duae munitiones una in hac, altera in altera ripa fluminis, quae mercatores tuemur per lacunam diuertentes. Arabes ubi ad tauces lacunae atque ad munitionis aduentamentcu ratibus cannaru lasciculis onustis, mirati sunt Turcae quid hoc significarer,aut quo rederet Arabum consilia. ubi propinquatiant machinae displolas iam tormenta quaedam. sed in cedentem materiam coli lecti globi non magnam ina prestionem faciunt. Arabunt interea terrestres copiς ubi propinquament urbi quibusdam collocatis insidiis ad moenia vἰque tranicurrimi; at ducenti equites Turce exeunt ex urbe ad Arabes reprimendos. Hos interceptos per insidias Arabes obtruncant ad virum . praeter eos,quos voluerunt esse nuntios acceptae cladis ad ceteros deterrendos. Sic captos nuntios nudos in urbem Teredonem remittunt Qui per fluuium deuehebantur munitioni. bus ipsis propinquant, que id scio petiis de tormentis fauces lacunae protegebant. quo Iolebant a cedere omnia nauigia quae Armugia 5c Barene aduentarent. Tunc iniecti, ignibus aridae materiς. de ratium atque insigna cannarum copis ubi primum munitionem attigerunt,tanto fumo dc flammarum vi impleta sunt omnia propinqua, ut defensores partim sumo sint sui cati. cuna viridis postea admista sunt, partina tiamnus concremati.obari gustiam loci oc semiustulati adiuuante vi ve-ti,aesiquis aufugere tentassiet, ille a torcstribus copiis Adebatur, quae interea isequentes conuenerant.Nulla vis tot memorum potuit Arabas post aggereS & cannarum ingento aceruos ostendere, quia prius vis globotum obtundebatur quam cannas M limum pertransirent. alterius munitionis presidia i prioris calum vidissent fortunam belli minime expectandam rata. peripecta Arabum astutia per noctis obscuritaten' liffugi usu per ipsam lacunam, cum terrestia itinere hoe estici non posset ob frequentes Arabum custodias. Arabes munitionibus potiti lacunae fauces de aditum occupant. Illa victoria cum optima vita esset ad obsidendam Teredonem, lacunam paulo in ista munitiones obturant, quo minuS fieret aquarum recursus in Euphratem Tum adiici ut animu ad aquas
Teredonem versus interclusam corrumpendam. in eam canes, quos, alia Iumenta inutilia contulto cocta deiiciunt, quibus in aquis putre fictri inutilis lacuna usibus urbanis est ceretur, quam in me vel ita lesopetrarii Arabes hauriri prohibebant corruptam, nam breui sic aqua contagium contraxit. ut esset prorsus inutilis. Nulla alia iacultas aquarum concedebatur obicitis,cum urbs Arabibus rubique esset circundata. Sed quoniam Teredonis prς tectus si pius nuntios ad purpuratum B Ionis miserat ad imploranda auxilia.&ad Sol inrannm Byzatium collecta sunt circiter viginti equi, tum & triginta peditum millia, qui ut obsessis citius opem ferrent in maxima rerum omnium penuria & angustiis, per quaedam deierta Arabiae transtier se properantes ad Euphratem conueniunt
ad eam partem,quae versae pectatque septemtionem. liis apparatibus ad Arabes per exploratores allatis relicta obsidione iureicis copiis aduenientibus obuiam procedunt. c comisso praelio Turce funduntur Sc profligantur. quibus cessis reditum est ad obsidionem. Missa sunt rurius maiora Turcarum auxilia quae Babylone & aliis e locis finitimis collecta sunt ad centum Sc sexaginta hominum millia. Arabes his copiis cognitis sol uta obsidione in suas insulas se recipiunt. At insula Melita presidia quae nuper accesserant duce inarchione Robleo castiorum magistro. oppidum sibi asdesensionem depol ciuit quod Valetanus nullis remotis delimibribus concedit. Recentes milites desiderii pugnandi impatientes egressim Turcas impetum iaciunt, omnes incolumes multis sis
hostibus reuertuntur. Summus imperator copiarum cognitis r centibus auxiliis queritur de tuorum negligentia. quibus id cure datum erat ut noua auxilia impedirent. Coepit eorum fidem habere tu spectam. edictum fit in castris per praeconem nequiS extra triremes pernoctaret. non parentibus vel pali vel suspendii vel ignis pena proponituri mutantur insulae custodiae. Utitur purpurati opera,cui maxime fidebat concessis dicrotis ad impedienda subsidia. Deinde propter suspicionem magis coniunctam habet classem quam solebat. Caeptum est in castris laborare ventris profluuio Eclluxu languini quare inualescente quotidieniorbo raria loca sunt aegrotan tibiis assignata pro grauitate morborum. Mortuo Dragulo, ut diximus a uamis susticitus Tripolis gubernator, qui it iuc
364쪽
l Iuc protinus institutis ministiis cum qumque triremibus mox redit in insulam. accessierunt paulo
poli due onerarie nauta trumento onustae, cum panis nauticus iam vetus esset S insuauiuimus. mittit cclocem ad Soli manum, quo expugnationem arcis de omnes dii sicultates cognosceret, Mintulanorum vires ic Turcicorum apparatuum inopiam, quo expeteret recentiores copias Sc commeatum,ut vel serri vel tam is obsessae munitiones caperentur. hoc futurum tardius propter eas di, ficultates, non dormitura tamen interim tormenta.at Burgi muri oc oppidi pluribus e parubus staptuaginta tormentis muralibus comminuuntur extructis pluribus aggeribus oc propugnaculis ab acumine ad arcem Vsque, quam Turcς purgauerant tantum at non etiam munierant impositis trecentis lani ZZeris. nullo spatio interiecto muri magna vi qua uuntur. domus devastantur. urbana aedilicia comminuuntur. deinde duos aggeres excitant in ea parte mlulae,quς Oppidum 6c Burgum spectar, ubi Grotta vocatur. tres dueunti upra Corausim ad concutiendum oppidum. His nondum i persectis alium excitant ad Mandraciam. alium ad subsidium Dius Mariae. hinc duos insigniores ad sanctam Margheritam, quorum nouem aggerum tormenta nullo intermissio tempore cessant. Horum tormentorum tempestas de bombus plurimum vel pregnantibus mulieribus obivit, d mmque prosternebantur,qnς protegi non poterant cum sublimiotas citent aggeres.Turce letteque ita erant circa aggeres, quia non audebant per insulam ingui ob caedes eorum que ab urbano equitatu committebantur. reducibus triremibus Messane ubi praesidia expotuissent impoliti fiant i excou Hispani de pedites Roma missi ac equites trecenti cum multis apparatibus bellicis, iussique ad insulam appellere. pciem imum est catascopi tam ad portus securitatem explorandam. Id cum oppidani sensiuent signum iaciunt per ignes redeundum cita quod occultare Turcae per filmu displo-ibrum tormentorum conantur,cum iam perceptum filisset. Rex Iuliae Cesareae intelea venit in castra cum viginti oc septem triremibus. de quibusdam dicrotis duobus millibus peditum Gre sorem quod non affuisset initio eius belli. Hic cum gloriae esset mirisiice cupidus, ut suarum copiaruvirtutcm ostentaret peti l Mummo copia tum duce ut sibi liceat primo oppidum maritimo prςlio adoriri.t atqui non ibium concessum est libenter ut suae dementiae dc arrogantiae penas lueret, sed etiam addita sunt duo Tuccarum millia ut alacrior negotium capesseret.Nauigia circiter nonaginta trahuntur e portu summa dilisentia ad illam partem,quam rex inuadere decreuerat. dc scipliae, de luates,& aratia,& nauicule varii seneris com plures. Valetianus cognito e transfugis hostium cosilio duos nautas Melit enses accerut Ipectatae fidei 5c cognitionis rerum maritimarum. His aperit Turcatum consilium. proponit remedium excogitari oporter eque indignum putat hos etiam consulere. ambo in hanc sententiam conueniunt, ut catliena q uaedam fieret ex antemnis triremiuac paruis trabibus, aliisque lignis annexis annulis serreis protrahereturq; ab acumine ad locum in uadendum. consilium viliam est optimum. Sequenti nocte conficitur. in loco firmatur. Turcae viso mane impedimento stupidi prope consistunticum milites no possum exponere. quo pacto haec transigenda sint consultantibus proceribus artiis nauium abiuratus piofitetur apud regem sec thenani cessurum. Nam poterat per duarum horarum spatium sub undis perdurare. eo ad natans
cum tribus sociis nihil agitiquoniam quinque Melitentes gladiis mordicus suinptis illuc adnataverunt commissio ad cathenam certamine duo Turcae in aquis trucidamur. reliqui iuga se seruant. illum artificem natandi peritia 5c latendi sub aquis periculo subtraxit; neque quiiqua ausus est post
modo accedere. rex ab instituto non recedit. omnia nauigia negotio necessaria comparat. oppiduterra marique adoritur;quo quia omnia tormenta oppidi conuersa metunt, caesa, laniata, demersaque sunt circitcr duo Turcarum mallia breuissimo tempore. nauigia duodecim conquassata Ac mari abstirpta. re tamen frustra tentata disceditur. pugnatur terrestri praelio se te quinque horas. multi utrinque cadunt, inter obsessos Federicus Toletanus eques insignis protegis Siciliae filius de Francicus Sanoghera .loannes eius nepos Hispani. Gordes Gallus,commendator Mediolane sis. Valetianus nescius lubsidiorum quae parabantur,cona pullas metu periculi propter assiduitatem laborununtium mittit qui nataret ad vibem atque inde ad Toletanum. quo saltem triremes Melit enses accederent. dat signum redeundi. Toletanus statuit duas triremes 5c totidem celoces cum s ec
tumbus literarum notis mittere, quae certiorem facerent de aduentu triremium, atque acciperent
signum reditus. Sed alter cum praesecto oriando Piloto venit in potestate in hostium, alter incolumis ad Burgum euasit. disquiritur ut triremes admitterentur cum nulla ellent inter ciuitatis ScBurgi homines commercia, ob captorum de crudeliter tractatorum exempla, diligentissimasque Turcarum custodias. imperatae sunt triremes ad prospectum sacri I unonis vocatς insulς accedere, quas in hallade ampliore quidam rem v I traxerunt,atque inde iubentur explorare castra tiost iu . Turcae proxima clade accepta no modo no terrentur, sed magis etiam inflamantur visionis desiderio,quare menia istudiose tantoque strepitu concutiunt ut reparationes interius fieri non possent. cum oppidani in aera vi tormentorum serrentur. Tu ας potem construunt&in fossis oppidi deponunt. at oppidani complures Nicolao Pari solo Ualetiani nepote. de Algeria ducibus ad eum cocremandum egrediuntur,qui tamen re infecta omnes sere ceciderunt. Post diuturnam verberati nem Tur oppidum inuadunt. Ter conatum renouant, qui cum stirtissime inuaderent. non m nori virtute repelluntvr.quare multis amissis redeunt in castra. cum nulla tormenta iam disploderentur nisi inter pugnandum. neque exiretur ad leuia certamina Turcς id fieri propter inopi 1 praesidiorum Sc penuriam apparatuum arbitrati veniunt in spem potiundi oppidi. illud autem consulto reiciebatur a Valetiano.qui nullo accepto nuntio de subsidiis nolebat nocturnis laboribus , dc diurnis praelijs suos milites defatigui. at tureae quod armis oppidum non apparebat possie capi obstrenuitatem destaeorum, ad aliud pugia genus animum conuertunt, Omnemque industriam cinstrunt
365쪽
Caiisa salutis hee suit insula
Afranius eorniensis rapetitus ab Hispanis.
serunt ad cuniculos excavandos. Unum perducunt ad fundamenta moeni is, quod neqlae ipsum quidem succedit sesiciter nam oppidani re cognata non minori industria cuniculo currunt. homlamque citissime inueniunt. Turcae insidias paleiactas minime iumentes duas triremes Σ1 itise lstand .is domos mittunt. quo obsessi ancipites ac nescii hostium consilia minus diligentes fierent moeniorum custodes atque ipsi commodius ingrederentur. sed Tucae cuniculum ingressi ad virum.& ferro demissilibus ignibus trucidatur. pos etiam qui erat in fossis multo deiecto puluere de mittilibus ignibus succenditur& concrematur. committitur leve praelium per noctem cum hostes naterentur mssas Burgi multa comportata materia replere. acriter pugnatur. Turcae propelluntur. Qisas relinquere cogunt ut &institutu opus. ceciderunt Turcae Octoginta.oppidani nove. & Vasque ac Macrinus equites,quorum capita abscissa hastis infixa proposita fiant spectanda oppidanis. Vita ni ad extollendos animos Obsesso i iam , ac Turcarum deprimendos multos ignes per noctem accendun i, salutationesque militares saciunt ad lignificationem istitie quasi noua auxilia aduentarinti Turcae Milani Castaliae vocatam in parte murorum replent,quo sine ulla offensione e ptopugnaculo A luernia aut domo terra plena possent ad illam verberationem,quam secerantipenetrare. atque inuadere agget etia eminet lora dextra Diui Seruatoris coeutere coepit. qui primo ictu tormetaria
senestra percussit. Tuας col picati vi motu totmentoru adeo fractos esse mutos Burgi de oppidi vii plaustra iacile possent pertransire, decernunt hec duo loca totis viribus adoriri. expetitique denuo
vites oppidanorum. tanta ritur Turcarum multitudo invadit, tanto impetu. tatis viribus, ut vix credi posset. tantus erat tormentorum sciopetiariorumques repitus. tantus bellicorum instrumento Ium lonus, tympanorum scilicet, turbarum. classicoru & armotu, latus excitabatur strepitus utrin,
que sublatis clamoribus . vi insula& omnia finitima simul corruere viderentur. Vstana praesidia tatum strepitum audientia aeraque sumo plenum videntia vetita arcis Diui Hermetis sortunam. decernut Opem serre obsessis. excedit peditatus omnis ex urbe Ac equitatus, sectoque impetu in aquas custodientes Turcas magnam impressionem faciunt, ac terga vertere compellunt,quo tepore Tureae magnum de Brmidabilem clamorem extollunt. Qui oppidum oppugnabant, coguntur custo diis aquarum opem ferre, atque in ptum negotium relinquere. si sunt Turcae mille Ac quingenti. e defensi ibus ducenti. Valerianus oppido e lato periculo erepto supplicationes indicit viri Letiis ciuibus ut gratiae Deo agerentur qui e tanta clade Mestienses eramasset. per id tempus Tole tanus quinque triremes naisit ad capienda nauagia venientia Byratio ut exploratores moniactant.1ed cum liburnus in insulam euasisset, phaselum tantum ceperunt. Turcae censentes per defati tionem posse oppidum capi, rursus inuadunt rursus repelluntur. sed id fiebat potius a summo duce copiarum nepoti et negligenti sacculari apud Soli manum quam quod speraret se oppido mi, ri. idem paulo post actuariolum trit ad Solimanum cum literis quibus illum certiorem faciebat de rebus omnibus. ut classis esset instructa. quorum penuria laboraret exercitus. quam exigua spes esset capiendae insulae quanti esse nuntiarciatur regii apparatus . at duae triremes orna auxiliis in structς coguntur ad Toletanum redire cum nullibi tutus esset accessus. Salaratus Turcidi id omatis egregie petitus cum Petro Pareto Hispano Turcicis vestibus inclutus castra Turcarum explo rat. locum Maliacis custodiis proximia adeunt. Petrus missus est ad Valetiansi Salazarus in catai
pio contendit in Siciliam. Docet Toleranum quo in statu sint res Tureicae,&quam amictς, cu i ix possent milites ad suscipienda arma copelli idem docet Valetianum Petres, & auxilia parati in Si cilia. Toletanus his auditis cia septuaginta triremibus Syracusas accedit, decem millia pedit si imia sulam expositurus. qui quoniam Ascantu Cornielem post ulauerat.expetitus est& ab Oratore Philippi Regis nomine & his conditionibus missus, ut viqinti & quinque nummum millia dissolum da citraret. Vt desereret administrationem oppidi plebis. ut eum sisteret orator cum accoliretur post hellum Melitense. quoniam vero allatus est nuntius Solimano insulam capi non posse. viii, uetiam prope indignationem conuertit in eos Christiano qui essent Byzantii. Nam quia nuntiatum suetat illos orare in templo Diui Andrea: pro salute Melitensium. iubet templum ipsumcu corpore ipsus Diui Andreae concremari. conuersa sunt omnia in cineres prater crucem quam dana. quam vis ignis non potuit vincere .at die postero tanta .lam Qrmidabilis. tam inaudita ea cirra est tempestas ut Turcae timerent hestemum diem Utimum salutis Byzantii illuxisse; atque ipseSoli manus in liburno nauigans animi recreandi gratia pene suit dementis. in Sicilia vero iam erant instruct e septuaginta & octo triremes. Onerariae sexaginta & tres, varii generis nauigia circiter Octoginta . Menssans classem conscendunt decem misia peditum, qui spe praedae sequebantur duo millia. Sed ante qua discedatur Messana indictae sunt supplicationes, quibus archiepiscopus & Cm nis sacerdotuna numerus interfuit. mportata sunt vexilla singularum triremium &nauium. quibus praetorianum praecedebat cum crucis Christi amat insigni , atque uniuersa multitudo militum haec ipsa vexilla sequebaturat Franciscus Aquitates ad Turcas ex oppido transfugit . Docet oporte re oppidum totis viribus adoriri quod eo sine dubio potiretur. Quadringentos latum esse defensores tanto spatio loci debilia omnino sutura praesidia ; quae cognito Tnt caru consilio prupter elus1ugam . aut certe excogitato nouum conatum expectantia statini animum ad instauranda necessa ria adiiciunt. curat Fraciscus Cinares vir summo ingenio ut fiat reparatio paruo interuallo a rosto oppidi pariete coronaque murali, quod ipsum murum tormenta magna ex parte prostrauissent, quae breui secta est cum suis utrinque propugnacillis. Turcae ad promanaculum mssae cimiculum effodiunt quorum spes omnis erat euertendi muri omnis in ea parte. Sed cum in cuniculi iuspicionem venissent oppidani quia Turcae segniores quam sol arat, esse videbant nidiligenter explorat commotae te lucis pulsum per obseruationem pelvium aqua plenam' quae lenitet aesensim agi rda a rati
366쪽
i rari videbatur. his accedebat etia tympanom militariu humi positora lenis sonus, qui auribus adi motis auditi consueuit,quibus signis locus deniq; deprehenditur.p cuniculu interius itur obuia da: oppidani lus operibus stant inteli. Tu ad turrim oppidi ascedere conatur, sacculosq; pulueris tor' metarii intra moenia coniiciu Habetur comitia in castris. decernitur exeudia esse ex itula, sed prius a res su expectadia Byzantio. interim fortuna in costante esse tentanda de instabile. nuqua ab his ces satur. Vel potes faciat. vel tormeta concutiunti vel cuniculos excavanti vel Qtas implet.oppidani in- ueto ita cuniculo quoida hostes trucidati quinq; cados pulueris tormetarii capi ut.Turcice triremesa que dicto tu bc Melit enses duas fuerant insecutς nuntiat in castra Christiana elasse esse instructam, quare Pialis iubet instrui octoginta trireme que inermes statione habebat in portu Marsamulat tO.qppe quaru ligna ad pontes faciedos fuissent exportata. Per quatridula instructa habet nauigia p die in tuis propinqua, per nocte, in altu recedebat sed nemine vito ex hostibus copias denuo in insua uexponit moenia magna vi concutit, sed precipue tribus Basiliscis. illud est tormeti nome. quora L .a globi ducetaru erat libratu. sie Burgi de oppidi muri comi nuuturin ruinas praecipites collapii. Tur ' ista'. cei spe victoriae venietes oppidia inuadu LTer renouat conatu ter in magna strage P Viriute destis lita las--.' ru repelliatur Na prolecto nullo i certamine vel maiora nostroru, vel nostris teporibus par virtusa inuadcitu, par delesoru pertinacia. vel par de gloria victonae utrinq; coletio enituit. neq; ta comumsa suit ullius urbis aut oppidi sortitudo, cu adolet cetuli de i eminς sigillari costatia suptis armis i hostes a triuere Lad moeniaq;deicdeda aecedereti repullis hostibus lata virtute, cu aliis crescat ibinludo e stea quelibus victoriis. aliis animus deliciat ob frequetia periculo tu,quida conabatur pili adere Ualetla- vires preciosiores in oppidii Diui Angeli tutius portandas curaret dictu aegre teres respondit saz canus possc animos Melitellia costernare,omnitaq; constatia desen Brii deiicere vel omnia armis es a se conteruada, vel teris amissi leue esse retia illaru iactura. Turce rursus oppidu inuadu t. rursus: a magna vi deiiciuntur in datu ellat aliquat ulti quietis oppidanis, repete nutiatur tria vexilla Turca-- Iu ingressa esse oppidu per occultu cuniculu in partς Castilia. Valetianus hasta dc galea sumpta suosu breuiter hortat ut ad gloriosam opportunitate ostentadi qnatu armis hostibus praestarentiquod hostes no sint timendi deu habetibus il propitiu. qua in superlocibus privilis patuit. mox facit impetu in hostes. equites, milite adolet cetuli, mulieres Valet tanticu armis in hoste sequetesitra menta ina uadiit lata vi ut trucidatis ingressis, parantes ingredi in fuga veiterint protu illud fuit viri'; calatni-z tofum cssi sunt duceti ex opp:danis; ex hostibus inglecti omnes, Sc multi conates ingredi. reliqui reta deunt in casti a multi Turcae in tota Burgi mans et ut, qui ne tormetis oppidi infestarctur. e terra liri Moiuqε fasciculis subitaria reparatione excitant,quo tuti accederent ad radices muroru excavatis, quo colitio solsa ad quindecim vinas occupati multi in ea perierunt ferro oc ignibus missilibus de vata rus pugnae generibus. Toletanus O Iectissimis triremibus septuaginta 3c duabus, ac dece millibus a peditu Syracusas versus iter iacit, in quibus erant etia ducenti equites Melitentes, quadraginta salὶ- Copia ariit 1 ut Stepliani, illustres viri. Annibal Atestinus. Hercules varantuas, canius Cornielis, Aeneas Pius, lives s Cepinius ac Uincentius Vitellii, Atuatus Sadaeus. letanus praemittit Io. Andrςa Auriata triremid cat copio, quo per Prau cognosceret hostiu consilia Paeus refert se vidisse dicrotu de aquatorunauigia tantu, ac nihil praeterea.oppidanis varia genera reparationii Acientibus Tarce rursus in uvini operi metu ex asseribus Ec trabibus ad Brina tabulati trahunt, sub quo triginta Turcae tegebant: tur illud ad radices oppidi Diui Michaelis statuunt. oppidanos in oppidu ineludunt.oppidani mrtiter impressione postea faciunt in hostes,quibus repulus illud ignibus missilibus succendunt,quod
fit etia apud Burgu. letanus Pachynia versus naitigans oneraria capit cla sex millibus adorti pulsa ueris sulphurci, multoq; comeam debellicis apparatibus. hac ina ut is Hispanis.cathenatisq; Turos mittit Syraculas.oppidani egressi repulsis hostibus aliud operimen tu concremant. nuqua a mi- is nutis prelus oppugnationibus,cremandis operibus cauandis cuniculis, extruendis su is, aut demoliendis hostilibus reparationibus quies dabatur oppidanis. tata utrinq; utebatur diligetia.Turcae cumculu oppidanorii reparationes excavates inueni ut ad radices Burgi, atq; capti, octo cadis puluens cuniculii in proximu conatu paratu deuastant. Musta phacu regio vexillo oppidu i ii vadit, cuius in apice aureu malu inerat, quod sit latis viribus, quia Pialis adesset testis virtutis singuloru, ut appai: Ierent oppido potituri.sed tame bis repetito conatu repelliatur.Interea Toletanus cu instructa clas. 1 se Melita versus iter ceperat O mira omniu Christianam copiarsi alacritate Sc l. xcitia, sed repentinas tepestate ad Aegates itulas reppellitur, quae distat a Melita ducetis Sc viginti milliaribus. Mustaphail in languidas ta inciuorti vires cognoscere decernit tam evitertio etiam die oppidu rursus ad orias tur: quos longis laboribus defessos, Sc disti cultate negotii territos monet ut curct corpora in tertius die, atq;breuiter ad praeliu in hanc sententia cohortatur. Ia omnibus apertu est debiles esse obsessins iu vi res ob diuturnitate bellor v. tu quia corpora sunt defessa, tu etia quia multi viri mites in supo OratioMustas noribus praeliis latro sunt absumpti. at vero,quibus Gmma superior tabelloruperpecit, cu sena per pliae ad pu-α armatos esse oporteat, tandiu inat intra moenia inclusi. neq; libero celo uti possint,cu nunqua hQς- α liceat labores intermittere illi certe paru differre a mortuis existimandi sunt. No enim crededa est in his esse in umerialis sortitudo Sc firmitudo coporis,cu homines sint: in nihil sit quod diuturnis s laboribus no instingatur.cotra vem ostedit Turcas libero celo frui, quod plurim si tacit ad vires deo sanitate .laepius adiutos esse recῆtibus comeatibus 5c rebus salubribus.seper recetia si ibsidia submiss si esse laboratibus suis aduersus semiarumes Scomnibus disticultatibus circu uetos oppidanos non esse immortale sente illa ostendut tot tacta corpora quibus tota prope area deuicte arcis tegebatur. ostendit nulla ciuitate impune irritasse aut seniisse Turcatu arma, semper existimatu si tactu esse . de illatu lalute, qua bus Turcae intulissent hostiliter arma,cu 2 multas victorias ad tantum ampliti
367쪽
dii ira Otto manica semilia sit prouem. at ii O p alias artes. At nunc si tot sumptus seu stra snt
tanta classe coparada. si tot labores frustra sint suscepti. si in Auxilia i insula exposi-
si negotio insecto domu redeatur. ita turii ut Omnis existimatio. Omnisq; gloria P diuturnos matbru labores singulareq; petitiam rei bellicae collucta. biculnimo tepore per horti ignauia proludatur. Quid nonunis relinqvctur apud holies, aut exi cras natione, 'quid ritus aut ludibrii insulanis: Quantopere deceptus erit Solim amas. Q ta pclare de omnibus praesentibus nobis lentiebat3 Demostrai omne maioria gloria omne Turcica dignitate, omne singuloru existituatione in unius oppidi expugnatione sita Sc collocata est e. Nuc non agitanti de imulς imperio, sed de gloria gentis Turci . de volutate Imperatoris de omni u praeiem ii digintate de imperio potius Italiae te omni u deniq; Cluistianaru gentiu . Prcstare gloriole mori in te armatas cohortes quam cu magna turpitudine inter vivos, dc cu sempiterna in ianua domu vacuos &derilosita ire. His addite lum ingetes honorum ac diuitiatu pollicitanones illis.qui preclare pugnassent in seque ii prelio. His dictis latus ardor glor ic: tatuq; desideri u in animis omni u cxcita
tui, ut omneS dari signu belli coclamaret quod cu in praesenti no opponianu visu esset, iubetur in dic polleris curare corpora, dc arma parate. die statuto summo conatu redintegratur sepius pugna adeo ibrmidabilis, ut vi irruperent agminatim p ruinas muroru quas ingetes lacerat frequentia tot meta, inter dentatas acie; desensorii hortentes praeacutis hastis. pugnatur inter timuete icto petet ru tormentoriaq; procella. t aqua inter gradinis frequetia. Pugna diu fit anceps,cu hi pro gloria. im perio italiae. sita dignitate te pugnare arbitrarentur, illi se pro liis omnibus, de avitis laribus, religio ne, sagmne dignitatibus iugulo carissimoru et omnibus priuatis ac publicis comodis te isteret. post atrocillima ducit fimaq; pugna Turcae in castra repelluntur,cu virtus desensorii omne fide credulitateque lup acit. cecideriit e Turcis plures mille Sc duceti ex oppidanis ceta Sc tredecim. multi utrin re vulnerati. ptu est fame laborare in castris, atq; Turcae urbe ex pugnare decerniat de spe potiui oppidi deiecti . led antequa dii cedat, statutia ad oppidii denuo tetadu tabulatia corio tectu coli ruere; ne missilibus ignibus cocremaretur. Iub quo quadraginta siclopeitarii tegeretur. illud ad radices inueniora locat. fossa exigua excavatur. locatur duo semicannones, qui tabulam primo ictu percus Su ita coquatiarunt. Vt corrues omnes latetes oppresserit. ante qua clallis Messalia discederet aut lolueret. Hispanus quida spe ingetis praemis ad Melita in naiticulatrDigit. docet Platim regios appa ratus. lem. itu te procurare ut tot milliu hominu saluti colitteretur. se scire in magno periculo rem Turcici vertari ii regiς vites tot disticultatibus delassos inuaderent repente . his nutians ad Turci credulitate descivit. at classis cli ad sacrii Iunonis applicuisset, quia no vidi isset ligna ad Himera te recipit. Auriani sitiat P signa visa esse adeudia, cu Turcae dei minsulς decidissent.Toletanus ad insulam appelles nemine viiltpnocte descederet ubi primu dies illuxit, quinq; millia Hispanoru&quingentos sine strepitu exponit .ecit remiges treceti tuitis sere plectis. equites dii ceti italotu octo millia& treceti. inagister castroiu erat Ascanius Cornielis. Alia arus psectus Hispanotu .atq; Cornicii summu desertur copiar uim eri u donec ad Valet tanta deueniretur. letanus. n. his in itinere si ib merides q: ad pspectu Meliteitu ris his in Sicilia rediit.Tur ia quatriduu vala colligere ceperat decernetes a udu csse, ubi extremo conatu oppidia inuasissem, sed lata luali itis nutiatur auxilia Christi- notu filisse in insula expolita, quare totis castris coelaniatu est ad arma .colligutur reliqua i pedimeta tormeta in naues tralitatur. aggeres igni absumilitur. oppidani egressi reliquia quod erat tormetsi insignis magnitudinis cap ut su iis quingetis Turcis ei' custodibus tractu esti oppidia. nutiatasut Valetiano dece millia peditu Turcam urbe versus obuia accedetibus auxit: is tuisse. quo signis collatis dimicaretur,quate magna manu suoru emittit infigium; religionis i arce erigiti unde extera comissis tu priore acie Hispana minutoptio Turcae rei ias copiis succedet ib. in firga vertutur,qa credideriat tria tatu esse Christianori millia cc si Sut e Turcis mille & quingeti .reliq pie nauigia alcedetes ad descesu facti Pauli totu die poster d habet statione a t noctu tormeto displosti Buzat tu verius nauigat. insula reliquetes ferro ac igni devastat T quassatas domos.moenia oppidoru lolo equata, omnia amicta 5c destructa. na octogita & amplius globorii millia i oppida coloria iiiisse dictitur .ccci, derut equites treceti & tredeci, multa grauiter vulnerati militia tria millia Ac sexaginta ex matili bellicis rebus multitudine sere lex millia . cecidet ut Ianiet Zetoria tria millia dc quingenti, tria Spacchiis, tria spe praedae priuata e classe Tripolis Ic Iulie Caesare p multi atq; ut pauci, coplectar. absupra sutia i elicia in intula partim vi serri, partim morbo cerciter triginta Turcarii millia . qda tormem dc seita sunt in arce Pp studici discededi. cu celeriter no potuissent trahi hς tatae mortaliu talauritates diuinitus initio sere anni fuerat variis in locis signiti te p varia monstra.na mese. Maio no procul iCalpe piscis admiradae magnitudinis in uetus est in littore maris Ceut ς urbis. i quo triremo muliequali coralto depi ς apparebaticia antenis, malis, velis, rudelibus Inchoris carchesiis. bellicis tor in Et is hominibus . inulta Sq ; aliis naingior si generibus cu insigniore triremi prona in more Galleoni in.
structa; atq; alie triremes apparebat aliaes inualiare. Haec aute omnia cuipio pisce era . n. thimnus, nata te cocreta videbant cit maxima inspectat tu admiratione. Neq; minus admirabile molirum apparuit no procul a S.mc ς vi in litore maris ad Bressilia oppidu . n1 mo strii quodda logi iudi uis de ce M septe pedit viridi colore pelle molli Sc tractabili ad litus applicuit, quod pedes habebat flaumbe et uta leoninis similia prioribus.lingua de oculi reserebant igneii colore. Brachia M manus erant humana figura inera muliebribus gladiora. venter crurum tenus figura ouali protendebatur. illud monstruni concursu facto multorum hominum sagittis de missilibus telis deniqae trucidatur.
368쪽
I Reges, ac principes omnes, qui subditis populis aenationibus ius dicunt, subiectasque gentes ad aequitatem iustitiam i, seruandam compellunt, eandem iustitiam in suis aedibus paterentur esse iociam non autem seruam, ac non potius exterminarent, relegarentq; in priuatas domos; nemini mortalium I.ne tot importaret calamitates auaritia de imperandi libido quot per uniuersam hominu vitam perferre necesse est. na maior fere pals humanarii aerumnarum ex avaritia Luci imperitia vel ignauia Sc negligentia impera ina regnantiumq; prouenit .m Vitio laborat no solum tyranni, sed etia ple rique illorum, qui se legitimos principes esse profitentur; qui quidem au -toritate excellunt Se potcntia ted pro imbecillitate ingenii gubernanda, namque reium impetitia vulgo possent adaequari. Quis enim audeat te appellare bonum virum Quot mal qui per tot innocentium cedes, miserias, rapinas, captiuitatem, incendia conetur unus imperare ru causa est
ceteris , qtiamuis hoc iustissime factitrus sit, ae non potius de suis vel maxime legitimis iuri- RVUM . bus decedat, si placide imperare non possit, nedum per libidinem imperandi innocentes orprimere nitatur 3 Nam certe quidem perferre aequo animo ut innocentes trahantur in miserrimam seruitutem diuulsi ab uxoribus mariti, a patribus filii . nullo scelere commisso . eum neque participes fuerint suscepti belli, neque impedite possint si maxime velint , illud nonne est crudelissimae de execrandae tyrannis iure censendium 3 vix enim bellum quod defensionis gratia extra fines geritur iustum putandum est, at necessarium certe . Sed haec crudelitas est vis quadeo in usia posita a primis bellorum incunabulis 3c inueterata , ut quod exemplo fit, Minueterato more maiorum , illud non amplius iniuria , sed aequissimo iure fieri censeatur . Tanta vis est deprauatorum morum , ubi semel stultitia pro sapientia , violentia pro lege haberi cepta est Inde si vi Iegatio Byzantium mista a Maximiliano vi ageret ut de pace te im-fei secta redierit, cum potius spe suspensum animum Caesaris Tutra tenere niteretur ne faceret bellieos apparatus, qu1m quod rel piceret ad pacem. At Caesar his artibus cognitis vel apertissimis argumentis nulla in re deficit rebus bellicis, ted auget castra Suendii nouis auxiliis cm-sa sunt duo millia peditum Germanorum Lepti pontii, dein castra milia. IIonio trecenti Mysi in
castra contendunt. Bregetio trecenti equites Pannones . adauget castra Romeras Mesi tensis Autilia dii, eques mille & quingentis peditibus, ic quadringentis equilibus Germanis. Derssus cum trecen- Cesari aduertis peditibus Sc paulopost mille accentum equitibus accedit in castra, quibus omnibus praeerat sua rureas. cum summo imperio Adamus Gallus. multi proceres conueniunt Iulio nam, qui Caesari omne auxiliorum genus ultro liberaliterque pro viribus aduersus Turcitam immanitatem pollicentur. inter hos prae stantiores Dierunt Comes Massellius, Gunt erus S artra buyensis, de Otiingius C miles i & Christophorus Licthreniminus. Sachmare interea multis morbis grauibus 8c contagi
ss laborare ceptum erat,quam rem Suendius, qui per aliquot dies ibi fuerat relictis in praesidi js quinque vexillis peditum ipse cum reliquis copiis ad Tibiscum fluuium ita fuerat ea stramet, tus , ut ex altera parte castrorum fluuium haberet pro fossa militari, ex altera castra vallavorit sellis Ac militaribus aggeribus . correptus cst dc ipse Lazarus febre inolesta de oppressi is permultos menses , quae nulla industria vel praestantis limotum medicorum leuari potuit. sed quoniam multis in locis modo incursionibus , modo minutis praeliis in finibus hinc inde pugnabatur , Iulae praesectus cum esset in castris Turcas nonnullos prcstantiores captos intra fi
369쪽
nes Marcomanorum in arcem includendos miserat, quo ita inclusi optiuitatis tedio redempti nis precium diligentius procurarent. Illi captata opportunitate arma custodibus extorquent . quisbus omnibus in morem pecudum trucidatis diffugiunt, atque incolumes ad suos redeunt . Turcae quod Caesarianos ad Tibiscum fluuium consedisse cognouerant, stat nunt per noctem castra repentino aduentu adoriri, Bri unamque belli si ibi te arrisisset pertentare, cum utraque castra circiter Auinque millia passuum tantum uiter s edi starent. nam Caesariani in parte superiore fluminis in ripa Tibisci ad pagum Chizar consederant, at Turce in inferiore, atque pontem ieceram supra sanium fluuium ignobilem, ubi per exploratores consilium Turcarum Caesarianis innotuisset, quod erat inuadendi castra Caesariaria, parantur apud sylvani quandam finitimam insidiae aduersus inua-Clades Tur- suros, in quas Tur per obscuritatem noctis illapsi repente inuaduntur. Dicuntur fuisse caesa in eo ς. p Cae praelio quatuor Turcarum millia, qua victoria potiti Caesariani tum beneficio noctis 5 velocitate uti ui equorum, tumetiain locorum petitia incolumes in castra ad suos perueniunt pauci sanustis. Non ' cessabatur tamen utrinq; , sed modo ad Sachmar, modo ad Bregetiu, modo ad Aguntu&Riuiae uDominoru oppida alliduis certaminibus puFabatur. Intei csteras pugnas no ignobilis apparuit, quae comissa est a Grassuenio accedente in cauta cum centu equitibus . nam cum mille Turcaeo uiam processissent commisso atroci praelio diu pugnatum est. ceciderunt e Turcis plures ducentis, Inventit ma inter quos fuit praesectus Liaisi. Torquebat Caesarianos. siqui vulnerati fuissent, vulnerum ardor, lignum Tur quia dolor dolori addebatur, nam plumbee glandes larido inunctae a Turcis fuerant cum plurima xvm vulneratorum molestia. castra Asariana postmodo aucta sunt mille & centum Saxonibus, quae cinpiae nusse iuerant ab electore, Zc stipendia in quinque menses data. horti equitu summii imperia habebat Henricus Glalent alius vir strenuus 3c ad omnia bellica munia promptus ac diligetissim . His accedebat trecet idc quinquaginta nobiles. qui proprijs domesticisq; sumptibus militabat. Ay tu rolus Archi dux princeps summo ingenio summaq: prudelia inValetia regione intrepidus singulariqμς ά, diligentia ac peritia rei bellicς suas copias aduersus irruptiones hostium paratas habebat ad reprimuΠ' ' dae; incursiones cum incolae superioribus calamitatibus amicti vix apparerent tantum maloru posse sustinere, nisi opportuna remedia ab eo principe adhiberentur. Quae dum paramur ad sustine dos impetus bellorum a sarianis.Mysiς purpuratus superioris praeimstus allectus spe ingentis prς dae in Illyrio cum magna manu Turcarum per agros finitimos palatur.obuia queq; serro de igni populatur .armenta x homines abducit quae abduci non possunt, succendit Ze flammis absumit .at Potrus Eberauus eiu 3 regionis prςsectus tantam hostis temeritatem dc crudelitatem non serens audi- to per exploratores purpurati itinere fit obuius cum expeditissima ala equitum Ec denso globo scio petiariorum,que copiae accedebant ad nouem millia armatorum. conserto prclio cum Turcis Brti . clade, tu ter utrinque pugnatur.Tur ad extremi a Caesarianorum virtuti cedere coacti accepta insigni clade ei u per vir in fugam Vertissitur. nani dicta sunt quinq; n alliam illo praelio cecidisse. Id vero bellum rapinis po- .iuiem Petri lius cic minutis praeliis varijs in locis, quam iusto exercitu gerebatur, cum minime appareret experi etaui. ut dimicaretur collatis signis. Istud fiebat quoniam Iuliobonae agebatur de pace cu oratoribus, qui adhuc non inde discesserant. Illuc praeterea conuocati fuerant insigniores pioceres Pannone quo cum his Caesar Se de pace consulere,& pacis conditionibus decernere commode posset, quUs etiam testes adhiberet, quia ipse non esset autor bellorum qui tam esset ad accipiendas nonestas pacis cinditiones paratus. Hi dum agunt de pace infinibus Pannoni , natae sunt coimouersae inter Belgas Mnt,sid i in Britannos tam graues, at prope ad arma Ventum lit.Controuersiarum causae fuerunt de merciminies ii ii - ijs inter mercatores utriusque nationis coortae, cum quaeque natio suis faueret. illae controucrsiaeno, ia pes- ad Philippum Regem,& ad regina Britanniae delatae sunt qui pro viribus res componere,& ad amigas metrato citiam reuocare nituntur. Delecti sunt ab utrisque regibus viri prς stantes ad hoc iudicium, qui au' ditis iuribus de priuilegiis viri utque nationis rem quanta fieri posset dexteritate inponerent. Delectus suit ad hoc negotium pro Belgis Comes Aga montius, pro Britannis Comes Stata ius, at que Aga montio mox in Hispaniam accersito tu uicitur regulus Florius Memorantius, de Christop horus Dassoleuillius. Regina item suos negotiatores mutauit. sussecitque regulum Monymnium, cum quo prosectus est de Adon vir doctrina-eloquentia insignis. Quamuis multae dissicultate
in eo negotio occurrebant, atque tantae ut etiam commercia cistaverint inter illas nationes, Vmsque suas iacultates paulatim conit ahentibus, tamen quod videretur insigne incommodum in utrosque populos recundaturum Omissis diuturnis di putationibus, mitius agi coeptum est, re . uocatique sunt mercatores ad solita commercia. Reges certiores facti sunt de his omnibus quae
Di si agebantur,qitare Philippus rex adiunxit suis delectis iudicibus loachinum Cilem Iurisci at regina
PQii δ iμη Vtionem de ipsum Iurisci viros insignes, tractandisque maximis negotijs exercitatos, qui innocontrouersias singulari prudentia concordi consilio feliciter, bc cum maxima nationum illarum laetitia consopiuerunt. Dictum est superius Gallica nauigia e terra Florida vocata res ijssse. atque cum esset a Gallo Rege cognita sertilitas, opulentia, menitas regionis, conscripti sunt milites, qui ebb; - r. illuc cum classe mitterentur duce Ribalto. in lianc colle ti sunt classem vari i artifices de omnis aer ii, iridi, a iis homin circiter mille&quingenti cu totide militibus. inluetes e portu Die pensi selice nauiga Gallo R te. tionc nacti omnes incolumes sub fine sextilis cui praeterito mense soluissent perueni ut in insula ad eam parte, ubi munitiones fuerant inc piae apud Maium amplum studium. nec multo post quinq;
Hispana nauigia eo appellunt, insulanis alijs Galli, aliis Hispani Regis se subditos esse profitentibus, Irim lim pax de cocordia & amicitia illa re no disiungi videbatur,ta omnes ςquis animis perferret. ed per obscuritate noctis Hispani ceperunt Gallica nauigia multis globis impetere. Galli repe tina, iniuria conatumque Hispanorum in multos milites exposuissent, minime sustinctes in fuga vertun
370쪽
tur, quos insequentes Hispani per unius diei iter ac noctis aduersantibus fluctibus comprehendere
non valuerunt. at post multos errores eo redierunt denique unde discesserant. Exorta paulopost Pugna Gillo ingenti tempestate nauigia quaedam ad terram illis a Sc intracta sunt non procul a fluitio Maio, per & Hispa- quod naufragium nonnulla tormenta perierunt, pugnaque denuo mi taurata dirempta est per i dii, inniatis pertul Dationem . Ex hominibus petiit unus tantum in aquis, reliquienatantes incolumes 43 ad litora se seruarunt. Ribarius , bi permultas dii cultates Delphinum fluuium praeteriisset, noque prccul abest et a propugnaculis, pro picit armatam Hispanorum cohortem quate sibi Ne comi tibias mature coinsulem mittit rogatum Hispanos ut te actuos in iidem atque tutelam acciperet . it. lud iacile impetratur allirmatum iuramento. c. liri istophorus Bret onus Aquitanus vir singulari ingenio tui pectam habens fidem iam alii et uinq; Hupatum, maluit se ilia uio quam Hispanae fidei committere, quare tranans fluuium laturi tuae corii uiuit. Hii patri neglecto iuramento omnes captiuos Hispanor si non multo poli trucidarunt, quamobrem Brutonus in Galliam reuertus commemorauit ut nulla perfidia.
habita fidei vel iuramenti reuerentia Galli capti ab H si panis sic quibusdam cruciatibus affecti acce. si sint, sicuti equibusdam insulan is cognoueiat post sagam. Byrancij interea ignis accensust . ryzantii imie tormidabili spectaculo cum multa ByZantinorum tormidine dc damno debacnibatur ad futura- ςς' um. rum calamitatum indicium. cum tanto strepit uec fragore ut intra quatuor horarum spatium cita citer octo domorum N tabernatum millia sint concremata. cum aedificia pleraque Byzantina sint lignea. Genuenies poli cladein, quam acceperant a Sarn petro, diligenter copias colligunt, quibus presecla, fuerat cum lummo imperio Stephanus Autia, atque his in insulam delatis illud primum ivit contilium ut Cortis arcem concuterent . At cum palantes quidam vagarentur abiecto laostium meta tepente in insidias Sani petri incidet les ceduntur . nam centum dc quinquaginta trucidati sunt. Naupacto interea nuti tuis allatus est Soliniano clatsem re insecta redire a Melitenti .. peditione multis amulis copiis alnictim dc de. blatam , quare magna indignatione succensus libteras humi deiicit. lcribit ad prae se uim copiaram terrestri I ut quae nciti illine ByZantium pro petet . acceriit Jc elalsein cum pre isto. imperat quinquaginta Iticem es magno studio in lequen-.tem annum instrui. accitis lacerdotibus proponit causam tanti in isti unii disquirendam, qui re spondent magnum committi peccatum, cum tot aduersarias religiones intra sitnes iiii imperis ineis se pateretur , cum multa contra leges Mathometi committamur .. Soli manus ad haec rei ponsa Templa ny- continuo decernit ut Christianorum templa, &synasoga: Hebraeorum ibi ad uaremur. Itin rami usta. bet edictum sieti necubi fiat vitium aut bibatur intra tuos sine, iub pena capit . imperat vasa vinaria ubique infringi, ac vina effundi, vitesque soccidi, ex quo bello facilem victoriam reportauit, Vinum veti- quippe quod tanquam cum Bacclao illi bellum estet, at non aduersius viros sortes. Imperat Chri, tum stianos apud magistrariis profiteri nomina , quo vel ipsi arma adii ersus Christianos hostiliter importarent, vel pecuniam in bellum aduersus Glitistianos dis loluerent. Nee ita multo post classis impetrata licentia adeundi Byzantii tanquam victrix clim magna laetitiae significa- Clu u redi time accedit , cum multo clailicorum. tympanorum, tormentorumque strepitu, vexillis ex. hi plicatis . oc cum multo clamore nautico quasi insignis aliqua praesta. iri vicistia N: triumphans, pq 'r' 'at non e magna calamitate redi s potius effagiens. Quoniam vGO duorum regum Daniae de Suet Dp res nullo pacto componi poterant, magis quotidie res ad bellum accendinatur,quippe cum multi undique fierent apparatus bellici, viresque ubique succrescerem recentibus auxiliis accedentibus vitiiq;. Nam Lallauus Muellius tribunus Suetiae Regis consiliarii luissus e it ad colligenda duo millia peditum in regionem Suessionia ad x rbemq; tulicurgiu, quae ceu sa tulit in agro Pliato-dinensi. totidem rursus pedites centi sunt a Fichio Peruigeo tribuno ad Oppidum Rugii eiurni P mera nim colligitur x magna manus equitum eorum, qui vulgo Ferraroli vocantur, qui censi sunt apud Naselliti litus ad Platunii paguduce Vols ango Schereui cchio. neq; celsabatur ab amicis Mqui eius imperiit moles litis ferre viderentur magna leueritate animaduciti t. suit aute causa priui' Ddiit. R. etatis urbane urbanu dillidium,quod plebs ab urbanis magistratibus disicum et quia iam magis iratus cliensium . plebem tyrannicum in morem tractarent. nam per illam seditionem, domettica que di cordias urbs in eius pol stat e venerat . at quida praestantiores aegre ferentes eius ducis imperiit exiistimabat se per iniuriam opprimi. cu liberi essent in morem liberarum urbiu, de sub tutela imperii praeterea. illud autem fiebat a Io. Alberto Iulicurgii duce quod pro viribus Sueuis partibus studeret. tiebat callide hi bellici apparatus ad vires reficiendas, quoniam cum paulo ante dimicatum eli et abiis regibus collatis signis, cela tirerant circiter quinque millia Sueuorum . dc bellica tormenta campo Sueuorii clastria viginti capta ciam parua omnino Daniae Regis iactura; quamuis Sueui contra urbe Uarcim des. burgo M arce potiti fuerant vi armotum quinto conatu, quam urbem Daniae populi Burben- .am appellant. Illa cum diutius Sueuorum vires sustinuisset, caesi trucidatique litin omnes pu- . res preter mulieres de virgines qualdam rapinias abductas. Urbs flammis ablumpta eluat arx fi mioribus praesidiis & omni genere bellicorum appararitum diligentius munita, ne in potestat cm vidi-ri l. hostium rediret. Illa victoria potiti Sueui Daniae copias paulatim sese intra suos fines rect- tu si te stu pientes insequuntur vel Hel meustato urbe opulenta de frequente a tergo relicta. Ut Vero ma b regi eap agis etiam Danie virect dii traherentur Io. Albertus Iuli curgiensis M Henricus Suessionum dux de incisia. nomine Regis Sueui Limiros ciam triginta Germanorum cohortibus de tribus millibus equisenim inuadunt. his afflictis mullis in cursionibus ac praelijs populabundi vagati decernunt . Ff a aduersus