Natalis Comitis Vniuersae historiae sui temporis libri triginta ab annos salutis nostra 1545, vsque ad annum 1581. Cum duobus indicibus Laurentij Gottij ciuis Veneti altero antiquorum & recentium nominum variorum locorum, prouinciarum, fluuiorum, vrb

발행: 1581년

분량: 743페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

331쪽

Gratio habi

ta ante in eqptu cocilau.

nus Pattiar

cha, absoluistus a cocilio

3 oo pG: Historiarum

pitula faciunt generalia, εἱ iis monasteriis, quibus multis iam retro secutis euidentibus scriptorumonumentis extat datam esse exemptionem, quae tamen ne a correctione omnino se eximant aliqua ratione prouideatur . et . Cum epit copus ea iurisditione uti non debeat tecundum antiqua dpcreta. nisi consulto capitulo, quemadmodum nec alia tuae dioecesis grauia negotia tractate, danda est diligens opera ut canonici cathedralium ecclesiarum sint assidui in ecclesia cathedrali bonis motibus oc scientia praresiti, quique laltem vigesimum de quintum annum attingam : non au tem illam aetatein, cum non possint per leges humanas rebus luis prospicere . quomodo e prim-po constitere poterunt 3 2 8. Retineantur antiqui, noui autem constituantur oen languinitatis, alii nitatis, vel cognitionis spiritualis gradus, intra quos non liceat obtenta qualibet dii pentatione matrimonium contrahere, ex ceptis solis regibus aut principibus, dc propter publicum bonum. 29. cum nostris temporibus exorti sint Iinomachi, qui imagines euertendas esse contendant, ocnuxim ς perturbationes pluribus in locis ex eo sint excitatae ι prouideat lancta lynodus ut doceantur populi quid de cultu imaginum sit sentiendum, curetque ut siquae in his colendis irrepierunt sit perstitiones & errores, tollantur; quod ipsum quoque prouideat Indulgent ijs, peregrinationi bus, reliquiis sanctorum. 5c his sodalitatibus , quas vocant fratet nitates. so. Quoniam ic pein unum enorme delictum amigitur iniuersus populus, quem de proximis peccatis sollicitum N an xuam e se oportet, restituantur ecclesi catholice non solum antiqua illa propter graues N publi cas ostensas publica pςnitentia, sed etiam ad iram Dei placandam ieiunia dc luctus publici. 3i . ex municatio supremus sit gradus, no est passim pro quouis delicto aut contumacia decernenda,

sed pro grauissimo tantsi pecca to, cum q. in eo post unam, de alteram, Ic non nunqua tertiam adir Onitionem reus perseuerat. 3 r. De benefici js, forentes controuersiae, quae uniuersum fere ordinem Moesiasticum contaminarunt, non lotum breuiores erunt sublata petitorii oc postesibrii incausis beneficialibus nuper inuenta distinctione, sed omnino cessabiant, si sublatis etiam concilii Basiliensis uniuersitatem nominibus praecipiant episcopis ut beneficia secundum Gregorii aut Oritatem non ambientibus, sed fugientibus , dedeccclesia benemeritis conterant. merita autem in uniuersiam iudicabuntur, si post magisterium aut alium gradum in scholis assecuti conseratur beneficium autore epis po, dc probante populari consensu fuerit concionatus aliquo tempore. cumque ordinarius semel beneficium contulerit, aut patronus praesentavcrit non aliter liceat superiori conferre, quam si prius praesentatum, aut eum cui liatum est beneficium iudices indignum beneficio iud cauerint. 3 3 . Quod si aliqua de conterendi aut presentandi potestate lis oriatur. Pri mum ab epi impo Dioeceiano consulto capitulo oeconomiis beneficio vacanti praeficiatur, qui fructus omnes percipiat, Ac munia ecelesiae subeat. deinde litigatores contentiant in al iquos vitos doctos dc ecclesiasticos . dc si non elegerint, ab episcopo dabuntur, qui laltem intra sex mentes litem onmem dirimant, a quibus appellare non liceat. aut si cxistimat synodus esse appellatione defendendum, mandetur interea executioni sententia, neque teneatur Ce nomus. aut qui lenientia primus obtinuit restituere fructus pendente lite perceptos, qui tantum ministris 5c paupeium alimentis cedere debeant. ita fiet ut aut nulla unquam lis de beneficio , aut liqua metit breui traii Matur.ys. Decernati ancta synodus ut non solum tynodi capitulares quotannis Iemel ut minimii. sed etiam tertio quoque anno prouinciales congregentur, in quibus de iis, quae ad statum ecci: siasticum pertinent, diligenter tractetur. deministrorum delictis mattite cognolcant, M in eos qui deliquerunt seuere animaduertant . dc ut concilia generalia, nisi aliquod odii let impedimcntum, decimo quoque anno celebrentur. Post has Caelaris de Galli Regis petiliones rei ponium est eas mature oc opportune a sacris patribus ponderatum iri. 3c quantum fiet i poterit sat iactum. Caeterum patres, qui iam frequentes conuenerant, deploratis Galliae ae reliquarum prouinciarum recentibus miseriis, quae a vera salute sempiterna breuissitos voluptatis caula deici uulent, cum illud malum non solum in Reges ipms, in uniuersas Phristianas nationes, ac in seipios, Vertim etiam in diutinum cultum redundarent, demonstratur negotium de quo agitur quantum sit , quantique ponderis , dc quanta diligentia atque animi integritate oporteat pertractari. ostenuitur longa oratione oportere haec agi prudenter matureque pro recta animi conscientia; citia lalutem omnium cum praesentium tum futurorum Chri istianorum pertineant. quae quid inter quanto maior est , tanto diligentiore studio. puriore mente, accuratiore industria, sinceriore animo, de ab omni spe priuati commodi remoto indiget . nam ubi de religione, de sanctitate vi tae, de vero Dei cultu agitur, qui κteris rebus Omnibus debet anteferri, in quo omnis omnium

c uitatum. re Drum, tantillarum. nationum .dc priuatorum. publicorumque salus continetur,

omnisque humana de praesens Se sutura tempiterna felicitas. ibi priuatae omnes commodorum rationes omnino obdormiant necesse est . Id qui non curauerit in his praesertim opportunitatis bus de altissimi Dei rebellis, d omnis humanae se licitatis proditor, omnisque posteritatis Per petuus hostis es existimandus. Sed quoniam nemo satis recte de rebus tantis pro uiribus humanis, mortalique ingenio pertractare potest, nisi diuinam opem implorauerit. prius animum ad inuocandum diui iriim numen, dc ad sacra de more celebranda solenniter paties animos colla uertunt. celebratis igitur cum pompa solennibus factificiis, omnis patrum industria consumpta est sequentibus diebus reformandis multis deprauatis moribus ac ritibus in ecclesia Dei, multa que sum instituta sapie ter ad hominum vitam in melius in Mimandam . dc pleraeo ire Caesareς ac regie petitiones comprobatae . ut est in impressis decretis sacrae Tridentinς lynodi. inter cetera laudabiliter decreta comprobatae sunt literae de praedestinatione Ioannis Grimani patriarchae Aquileiae, quae ad suum vicarium scribebantur, antistite claro, insignisque cum pietatis tum eruditio

332쪽

Liber Octauus. 3 O l

iis viro quarii approbatio facta est uniuersoru patrii psen & applausu na fuit cognita ipsas luetas

dolose explicatas luisse multam: oluntas ab inuidis fuisse excitatas,' per hanc via ino iutegerrimo obesse tentaru optimaq; Pontilicis voluntate ab illa a reuocare, q ubi deseritur,occooptatione inconciliu Card.qd de ex aliqua parte accidit, qua uis Oia in eius existimatione lint coacriae Quae duagunt Tridenti a iaciatis patribus. Gallia nO ia amplius cocepta haeresis femina occultat, cu vialguSisi. igni v autoritate procersi aulicoru patrocinioq;. oc eoru potetia stetu occultor u holita Regis Mcatholics fidei, nome nouae religionis cuperet p arma. si aliter no posset, dilatare. Ad illud cocedere iacultate idonea videbat tenella Regis aetas ac minime Brmidabilis P qua opportunitate arripIunt sitae relisionis non solu tuta ae sedet ampliandae, si in religio appellata est licentia de impunitas i leto,quc regna legitimo Regi conant extorquere. Armis igit aduersus catholicos sumptis publico conciritu multa caiiella praedant. oia bona catholicorii hostiliter diripiunt . holes innocentissimos mite me trucidant. Urbes et inuadentes populant, inter quas Lugdunu fuit tollas Galliae Celticae taedunt diloge celeberrimu emporiu: urbs lane opulentulima Se multis reb. victui necessariis abudan sita reptum absumsertilissima planitie.q perennibus inertimis nautis rigat Arari ac Rhodano, inter quos et ma gna parte sui includit. Neq; vero in Gallia lolii reserant turbuletς,plenaeq; dissentionii, lea et in ea μψας pu parte no at Orbis, qua Glapanu vulgus appellat. qinsulς lunt magis ad Oriente,cii arma a quibuida principibus taliant hostiliter susceptae Na ta graues immicitiae intercederet inter Rege quendam de suberna ore M ci,q urbs est eius Indiae. repete excitatu est bellu collectis ad o. mili ibas armatorii . ab eo Rege, atq; itii est ad Meaci obsidionem . accita sunt ab amicis auxilia aduerius obsidetes,q ubi coaenissent castraq: filissent polita inter Maeam M Sacasu urbes, coeptu est leuibus prςli: S decet ari. -ibiiseri Post multas deniq; minutas pugnas ventu est ad praeliu uniuertara viriu.atq; cu auxilia mIent prindigata gu bernator veritus se no posse armis victrici, hostiu resistere, profugit cu tuis ex urbe in lon qua munitione. urbs certe ipsa direpta est capta, de acerbissi intractat seruatata tueriit templa Dei. de holes ad eoru tutela confugientes p quenda vitii magnae autoritatis, qui christiana dogmata biberat, cu multi in illis regionibus chriistiana fide coplecterent. Hostes gubernatoris turrim mi niti itima inuadunt, quo ipe collecta sunt ad 1 o. millia pugnatorii a filio cii pater turrim detenderet. Mi traiecto numine satis amplo; et inter utraq; castra praeterfluebat, gubranator i ara invadit,qui cu cssent ad 3 o. millia. partim trucidati sunt, partim in fugam versi. quos iniunctis paternis virib ad

ιις cu v sq; magna P clade insequit. Qui telia erat in urbe Meaco Pcepta caede luora iacile superantur,atq; ita MDcam urbs recuperati Pax doenue expetita obtinet. At vero pru est ita tumultuari incillia, ubi primu accepta sunt noua auxilia Genebensia ab illis, si tibi titulu Reis aratu ecclesiarucallis usurpatietat, cit pala profiterent se no aduersus Rege amia tum piiss led ad uerius eos,q urbe ellet Lugdunu oppugnare. M ad euelledos veteres abusus. ata coeptu mit Lugduni pala hae icticas

cociones liaberi. Ic cii magni numerus illotia ita cereuisset, κptu eli magiitratus et urbanos parulla Lere,' et cotcptis te piis catholicoru ceperui teptu nouo citu velle exaedificate, qd in ampliore urbis loco tu apud platea diui Fracisci. risi ad tria peditu millia possient instrui, atq; teptu mulus tormctis initur de Digne belli colu teloruiquo pacto munitae sunt et oes domus Dpinquae. Ille locus destinxtus est comitiis aduersus lacra Galliae instituta. at rex his preptis mittit Uz u Duce plectu regionis Allobrogia, Prouinciae, Lugdunesis placium, de Te litu ad res sedandas, punieaosq; iram uiri. . tores. Atqui cti esset postea cognitu multo plures esse catholicos qua hς reticos invi o vitum est. I aiebat catholici sore e publica de regia dignitate ut uenticula armatoria vetarent, aut salte extra urbe eiiceretur. at haeretici multis verbis persuadere conabatur utile dc tutu λre ciuitati,si tuae exerci taliones religionis sibi concederent. Fit deniq; edictu sub pςna perduellionis ne quis nouae religionis cit armis in urbe ad cociones aut coueticula accederet, sed cocessit inermibus extra urbe in domibas cociones haberi ultra Rhodanu fluuiu, ne a catholicis audiri polset. Sed. n. lince rebus ita instituti cu gubernator ad audietas eas conciones aliqn accederet coeperunt contra edictum ipsius Ducis arma gestare, qd catholicis omnino no permittebatur. tutius praescriptae sunt literae a cathoelicis ad regia comitia, a quibus missias est in Lugdunensem regione ad tumultus sedandos Mengo mus regulus, qui cum statuisset nequis arma gestaret, pene incidit in insidias, nisi postridie in Λllobroges recessisset. de quoniam calamitates, prorsus ubi imminere a regiis ministris Ronotti intuebantur, inulti per noctem repente e priuatis domibus exesit armati, in quibus multos dies la tuo Nnt. palatium publicum inuadunt, ubi erant arma popularia ad armadaquatuor millia hominum. Opte sunt plateς. fit edictu necs vel e senestiis despiceret. urbs per nocte repleta est metu elaustra Diui Dominici cingit obsidione. attrahunt tormenta. quareipe auxilioru destituti regii ministri sequeti nocte diffugi ut. cupati sunt regii sacriq; puetus.exteri mercatores p largitrones fuga a culto vii impetrat latae sunt nouae leges noui instituti magistratas. simulat seaci pupilli regis tutela urbe pisse. 4 posita est venia errorua gubernatore si uti resipiscet et, urbemq; in pristinu statu restitue xς 'd Gre diu fingebat. accersitus a Rege gubernator detinetur inuitus in urbe. additi sunt colla lib. laude e noua religionecreata sunt comitia status, in qb. res de religione de merenti nouati ut instituta presidia urbis multa decreta sunt ad custodia. edictis nultu regi u nome addebat. missus est a te. etis cistula ad rege ut ea decreta Gfirmarent, relatς sunt litere regiae,quiis. Vetabant sub pςna per ducllionis noui magistrat ' res publicas tractar ut tributa imponere aut copias colligere, iubeban i in q; Oia pristinae libertati testituere. he literς regiae reddit in Lugdunensib. comitiis sunt publice Literae legiae oeminutae.& vix teperatu a suspedio tabellatii, q ad suli redeptione coactus est multu auru M argen xa iactu domi suae seruatu dare ad fundedii. multi catholici capti sunt. vi cogerent suos ritus resuta ip in coteptu vero regiatu iratu oes regii magistratus sunt abdicati,dc potucus sacrae diui IO. cu bona p/;ῖς muroru evecta .susu est qs capanu i iocineta. urbs aduersus regias copias munita exteri Osu R

333쪽

de rationes expetite eiusde sectς. quatuordecim vexilla Valesianor si introducta addita sunt retiar ivrbanis insigni ed rota addita Pindine diui Micliaesis .ciis lappellex lacra aurea, vel argetea in pecunia deinde cussa est Mo ioire quot oppido potiti iide deditionis inuetos trucidaicit. aut pre cipites deiecertit,hoirendii plaue specticula, qd ipsum iu&Montrodiaitq; hinc pximaqi V; xdibus populationibus, latrocinijs implet. Vexarui et Rotho magia ampla dc frequente vibe Velicasso Genabum Natum ad Sequani fluuiu,re Genabit non ignobile M ipiam urbem. Rex xbi pruna motos lios varios RQ hQm-gψ bello tu in suo regno excitati iensisset.neq; ia facile posset cognoscere qui b. esset crededit, ne subditi

V ις contaminaii publica alma in ipsum conuerteret. itatuit externa armacu Gallica admi scere. iras igit dedit ad Pont ince, ad Philippii rege. Florentiae Duce, ad Venetos, dc ad caeteros cath licos principes quilia, in talis suis disti u. tatibus,tamq; turbuletis Galliereb. auxilia pO cerci: quae

v, bis, ii, α a Polatili , de a Puilippo i Ue cx Ialubribus,dc ex Hilpania. de Florentia missa sunt. Heli tabellam, idia siti a Britanna a regina auditis auxilii , quae Gallus rcx undiq; acciuerat, de ipsa mittit subsidia ad lecta nona accedunt. Ira religionis tirenda qua Opportum tale debilitatis armis Gallicis, auctaq; potetia nouae religionis sibi minus timendu esse a. burabat. illa auxilia mode lubministrari poterant. qui Ugonotri Aura- gratiam vocatu portu in Gallia occupauerant maris Britannici qui interim iii Normania multis auia ut is piaeliis seliciter pugnant. Castella capiunt multa, agro'; ubiq; potiuntur. Aduersus hos Usinno totum motus datur inminu imperiti rei militatis Alonio Aureliano Vinalio duci, qui summa. celeritate vluscia regus copiis impela, V notto tu refcaena t. ac Rothomagu per vim armora reca Cantabrora perat . in qua pugna Antonius Boibonius Rex Cantabrotu regias partes amplexus glande traiectus rex summus diem luit obiit. praeerat V notio tu copiis eius frater Ludovicus Condeus eo lunimo imperi inquii p*rλοῦς ea regna Galliae ariectabat, 'uod p antiqua quaeda iura arbitrabatur ad septinere, expectabatq; fratrum P Ri m Ande tot tum cu multis Gernianorii cohortibus.&equitatu. huic cum lionestis Itinae pacis condit, v. h. ma' a n a Ghitio rutilant Oblat Sciempiterna obliuiopneterea otum delictorum . quae aduersus regem ieeupeiiiu. ruissent cominissa. s Oino Niecit. Cum de Annae dc Memorantii quoq; note eade proponeretur ad antiquam religionea , patriamq; conteruandam. Antonii mors molestissima accidit Regi proptet Ludouieui hois virtute de aut Oritatem, ted in aio non consternatur,quin etia copias auget tecentibus auxiliis a Codsus Ueo Philippo Rege accitis, quae ut citius aduentarent classem mittit, ut per mare Britannicum traiicerea notu tur. Pontuea audita repulla Canobis cum tu optaret sau consiliu non esse irritum, re quibusdam ebonis P in Card. coicat, de cum M. Ant. Amulio ut primis viro callido. ille profitetur te inuenturiam, qui spia φ ξ δ' tis cibus dc perieulis, de difficultatibus itincris ad Moschum mandata deserret . ubi concessum erici, re cum Ioanne Mare ella Veneto comunicata eu iubet pronosti acceptis itide mandatis, quae Ca nobio data fuerat, quid. addidit ut hortareitar ut aliquos nobiliores diuis Rotnam mitterer, qui Romae cit aulicis versa centur, qd cupiebat decorare ipliam Duce corona regia . his mandatis Ioannes in Livonia ciam usq; peuetrauit, Oricumq; profectus, mare conglacia tum adhuc reperit, quare mari timo itinere interci ut qua una ratione pericula a regiis custodiis poterant deuitari aesi ad oppidum maritimii Mocchou uici imperi, Depteri esset nauigandii. itatuit terrestri itinere quoquo modo.

ricula superate per fidos duces viarii. Sed ubi dece milliaria Parna aversus ab Oti eo processisset, capitur a praesecto Dei nemotis,illud est oppiduin faucib. Diunae numinis litu, ubi in mare ingreditur.

atq; cathenaius missus est ad Rege, veruntia ubi periculii multo alite prolpexisset, ita rem excogitauit ut Pontificia diplomata non sim inuenta, neq; cognita ratio itineris . occultandae occasione de detulit Sueuorum metus paulo ante excitati a quibui clam populis in Regem, quia creditus est co hortis praefixtias ad Sueuum accedere, quare non solum liberatus, sed etiam literis commenda irauennae se tiis acceptis a Polono . eui relicto lutcepto negotio., redistin Italiam. Rauennae interea, quae urbs ditiones in cli Italiae nobilis de antiquissim ut quae dicatui ante diluuium condita fuisse, multisq; honoribus nullae pς ς titulis insignita. ac metropolis Galliς togatae, ciues arnia ubique i pius in mutuas caedes cor uer- pq ' terant qui exercebat veteres inimicitias,oc acerrima odia. plurimul inter ciuiles seditiones fluctua hant. Tanta vero excreueratimet hos Guelphorum ac Gebellinorum nomine discordia.&riacae, id contentiones notiis causi, ultionum quotidie se addentibus, res ut nullum finem habitura videre

tur nisi quem tortuna, vel asperrimi belli attulisset, vel cum ciues alterius tacti onis este deujssent. At

Deus tantarum calamitatum eius Vrbis cumulo . diuturnitateque comm mus, ita repente omnium Rauennatum animos molliuit, ut obliterata prorsus omni iniuriarum utrinque acceptaria mem ria, deletisq; lem piterna obliuione pristinis odiis, arma conuerta sint ad communem defensionem de ad conseruationem patriae. Nam tanta exorta est diuinitus ciuium concordia ut omnes arma. vitam, sanguinem, facultates liberaliter offerrent pio ciuium caeterorum desentione. Sic sane esse ctum est ut non amplius ciuium dissidentium species appareret, sed amici Isimorum fratrum cospi ratio ad mutuam defensionem. dc quoniam omnis erope telicitas ciuitatum constituta est in mintui ciuium concordia & fide. &beneuolentia; sicuti in perfidia 5e teditionibus omnes miseriae . cae des, ruinae deuastationes, iactura bonotum inesse consueverun t, videtur aluus repetenda causa de series huiulce concordiae, ut ex his pateat quantus bonorum cumulus bonitatis de mansuetudinis festiuenn ide sapientiae sit comes. Est autem Rauenna vita Galliae togatae, quae fuit Olun in litore maris Adriatici staptio. sita, sed propter fluuios arenam aisidue deuoluentes, id plurima terra propinqua qua que obducentes, nunc distat ab ipso mari circiter tria millia passuum. Habet ad Orientem fluuium ignobilem. sed immansuetissimum torrentem Uitim vocatum . qui moenia alluit, ad meridiem urbem proepe attingit amnis quem Montonem appes lant: qui ambo e montibus non valde longinquis de fluente sol im coniurantibus coeno sis , oc vorticosis undis in pernitiem Rauennae, ita stagnabant in agro Ravennate , ut eius magna pars non segetibus solum, de arboribus fieret inutilis, sed etiam pinuerae paludes fierent in proxima planitie, id intra uniueram urbem multatum aquarum putrescen

334쪽

putrescentium exhalatio fieret insalubris. Causa harum inundationum erant molendina duci vidi uicina, ad quorum usum aquae necessario aggeribus res nabantur , retinebanturque quo minus defluerent per imum alueum ι atque cogebantur intumescere. Sic Mactatur . ut aluei vel per imbres effusiores. vel per nives liquefacias in montibus siuarum aquarum non essent capaces . haec molendinas anc utilia Sc fructuosa, utpote sola urbi propinqua possidebat archi piscopus Rauennae , qui nullo precio ad illa demolienda adduci poterat . quamuis certior sinpius esset tactus in eorum euersione consistere totius urbis Rauennae salutem dc salubritatem. nati sunt itaq; Rauennates ciues illud per aequitatem, clementiamque pontificis impetrare, quod per vim auri extorquere non possent. Delecti sunt ad illam legationem patrum consensu in comitiis viri ingenio de prudentia praestantes Iacobus Spadolarinus Iurisci de Caesar Urciolus, qui utrumque uno tempore perficerent dc Pont. Pio Quarto gratularentur publico nomine pro recenti dignitate , dc hoc tantum incommodum urbis aperirent, docerentque quanto in pe- riculo sit ea ciuitas , quae saepius quotannis ubique stagnaret, cuiusque ager late palus fieret insalubris . Futurum enim breui nisi per pontificiam clementiam urbis saluti consulatur, ut tota demergatur. fiatque inhabitabilis. Nihil impetratur a Ponti praeter responsum hum, nitatis plenum i fore utini diligent et cogitς opportunum remedium adhiberetur. atqui cum ab initio anni ad mensem Octobrem remedium fuisset frustra desideratum, denuo delecti iunt ad eandem legationem cum aliis de causis, tum maxime ad hoc negotium ob imminentis inundationis in proximum annum timorem , viri ingenio 8c eloquentia clari Alexander Sopra-nus Iuris c. oc Caesar Amadueius. Hi Romam prosecti docent pontificem in maximo periculo urbem Rauennam esse constitutam , cum duos fluuios insolentes tantopere habeat vicinos ι 1 quibus inditus euertatur omnino necesse est, nisi mature occurratur. Rogant ne 'urbem pontificiae dignitatis obseruantissimam M obsequentissimam in extremis miserijs negligat, quae nullius sceleris vel publice vel priuatim in Pontifices unquam commuli sibi sit conscia. suturum enim breui, nisi succurratur, ut vel ciues innocentissimi per summam iniuriam aduersariorum in aquis suffocentur . vel curth relictis possessionibus id auitis laribus extorresa patria profugere cogantur. Pontifex his . aliisque rationibus commotus P missurum ar- chitectos pollicetur . qui totum negotium diligenter explorarent, idque remedium adhibitinium , quod videretur esse ex urbis utilitate . Milli lunt non multo post architecti, qui quamquam suam sententiam non audebant palam proterre , tamen viti sunt iudicare non aliunde imminere urbi periculum . quam e constructis aggeribus . qui aquus cogebant intum uere. Syngraphum iaciunt igitur, in quo continebatur, quod nouus alueus fluuii videbatur propinquus ex andus, per quem aquae minuerentur , tranferrenturque in mare . hoc ssyngrapta ara Romam minum, de pontificirceditum fuit, qui continuo imperat ita fieri. Pr missa est etiam liberaliter pecunia Rauennalibus ad illam ex cauationem . quare mox opus aggrediuntur. sed enim cum postea appareret illam excavationem ad leniendos potius animos ciuium . quam ad periculorum remedium misse excogitatam , quia nihilo leuiora damna ubi ic agro inserebantur . neque tamen pro oblato honesto precio archiepiscopus adduci posset ut teretur molendina deuastati, visum est Rauennalibus id consilii necessatio capiendum eo se mature . quod oc salus ciuitatis εc conteruallo omnium honorum, Ec regina legum , omnisque ςquitatis Necessitas obtulisset . neque amplius inter tot dissicultates remedium prpse tum malorum procrastinandum. Ubi conuenisset inter ciues ut quantum aeris visium csset pontifici dis luereturi, indicta sunt dc habita comitia Rauennae de ipso negotio. Multa sunt in utranque partem disputata in Senatu , atque post varias disiputationes sit patrum d cretum ut aggeres devastentur, molendinaque solo equentur . exeuntes e comitiis Sapientes , id est magistratus urbani supremi nomen apud Rauennates , multi utriusque factionis homines missim shquuntur, atque ita concordi animo dc uno omnium consilio itum est ad aggeres destruendos. Distributa sunt munia demolitionum bifariam , atque alteri paru Ui- viri &Moatis, dc molendina alteri Montonis aggeres dati sunt disijciendi , quos tantos Rauennatum to a motus aegre serens praelectus urbis Protegatus, vir multis de causis archiepiscopo obstrictus, statim Romam significatum mittit Pontifici Rauennae omnia esse in armis. Sapientes ea re cognita Marium Salamonium ciuem callidum , dc eloquentia elarum quanta fieti pos rapiςxς maiiet celeritate Romam conuolare iubent ad refellendas aduersariorum accusationes . siquς fal- Γμ Rusae obiicerentur. illis aggeribus euersis te disiectis ciues prius dissidentes misti in urbem te. deunt , inter quos pro discordia . beneuolentia 5c amor Ec fides cum maxima laude. admiratione M lacrymis prae laetitia apparere coepit. Dum expectatur Pontificis decretum . anim, que omnium ciuium erecti sunt ad suturorum euentus, Cςlar Amaducius Romae e con-ipectu pontificis eius iussu coniectus est in carcerem , quia persuasum rect pontifici Am ducit adhortationibus fle impuliti ciues ad illos motus suisse tollicitatos. Matius pontificiam indignatiouem veritus aliquandiu pontificis praesentiana deuitauit. Rauennates cognitis ijs , quae Romae gerebantur, Gasparem Pignatam Iurilci equitem virum insigni facultate dicendi de ingenio mittunt, qui Pontificem doceret rem ut esset transacta , quael; Ani ducit causam susciperet, pro libertat i deprecaretur, cum esset Vir bonus dc inuocens de inscius rumi 'uς gerebantur. Amaductus eodem die liberatur, quo eques ad Pontificem accessit , qui postmodo communi consilio de rebus urbanis tractari mi. Pr sectus urbis veritus arina dc tumultus Raueiuratum vile denique conuelIum iri. ducentos pedites Fauentia acciri iubet; qui cum

Cc 1 sele

335쪽

natum

solennia instituta ob pa

ca aerena

fragium

Litem regiae ad Augusto

sese mane ignaris Rauennalibus ad portas ostendissent, continuo tota urbe conclamatum est ad arma; quo tempore praesectus urbis sese in arcem tanquam in timorem locum recepit. At ubi cognitum est Faventinos pedites custodiae Se tutelae causa finge a praesecto urbis accitos, Sapientesdcvna omnes, qui demolitionem aggerum adorti fuerant, excedunt me ad euitandos tumultus, nequid atrocius. committere cogerentur. se igitur ad Sauarnam pagum finibus territorii Rauennatis, agroque Fertariensi finitumum recipiunt. eo cum Hieronymus Pellegrinus iurisci qui supremum locum dignitatis inter Sapientes obmieba Monuenissed, dc sapientum magistratus, oc Iacobus Lenardus eques. de Vitalis Salius, de Raphael Ras ponus ac Prosper tribum, praeter alios complures ; contracta beneuolentia Sc amicitia e mutua consuetudine omitibus pristi ius distentioniblis obliteratiς, reiectisque bellis ciuilibus perpetuam pacem Sc amiciliam inter se ponere statuunt. Sic rebus inter se stabilitis concordibus animis itur Bononiam ad cpiscopum Narniae praefectum Bononiae, cuius prς sentia dc autoritate pax confirmatur . ea per publicam stipitiationem stabilita Sauatnam reditur, unde omnes Rauennam deinde reuocantur. Accedit Rauennam Sc Narniae episcopus, atque in augustiore templo Rauem ae iit pax per eoς, qui non adimarant Bononiae. Narniae episcopus t.intae laetitiae elenas literas dedit ad Pontificem, ut pontifex percam concordiam omnem indignationem depotuerit,quam in Rauennates ciues concepisset. at cette viaius Rauennae pax tantum valuit in Gallia togata, ut omnes reliquae ciuitates finitimae seditiones le discordias ciuiles facile obliterarint. Inde vero secuta est tanta salubritas aeris defluentibus undique aquis ob dirutaes aggerum moles, bc sertilitas agri, de animalium omnis generis copta, ut nisi corroborata esset multis alijs exemplis hinc facile magnam fidem conlequi posset antiquorum sapientum dictum, quod concordia paruae res crescunt. Neque ita multis annis post reserente Ioacnino Thomato, qui supremum locum tenebat inter Sapientes viro praeclaro, sit Rauennatum senatusconsultum ut quarto Calatii ij quo die pax fuit composita soletania, sacra cum pompa celebrentur, tanquam ille dies salutaris illi urbi, ic omni posteritati memorabilis illuxori t. At vero Gallica classis ubi primum exivit e faucibus Abylae ciccalpes ad convehenda auialiantissa, essetq; ad liue sei e in tuto loco ingenti tempestate invaditur. 1emper vero magis intumescente oceano , vehementioreque temper aspirante vento dc impellente in latus , cum altissimae ac violentaevndς de instar mortis extollerentur, praesecti classis summa ope conantur se in tutum locum, tranquillioreinque portum recipere. At vero cum in singula momenta venti mariaque increbrescerent, oc rabIes horrenda tempestatis, neque reditus concederetur in portum, tota fere victa trant uerse agitur . ita ut circiter quinque de viginti nauigia varii generis instructi, demersaque sint, de omnes remiges ac nautae in mari suffocati. Ubi conuenissi in t nauigia. quae tanto naufragio sit perfuerant aflicta dc conquassata, cum, lii perstites se inuicem consolaren- non retentis etiam lachrymis tanquam ex insigni clade propter acceptam calamitatem de iact uram tantarum rerum I aliud non leue infortunium classem invadit. nam vis ignis paulatim concipi

tur m stupa dc pice, quo inerat in nauigiis , quo erumpcnte incredibili celeritate de fragore cita itante alia nauigia quῶdam conflagratiant. Illaciassis calamitas Carolo oc Philippo regibus moeestissima accidit , at gratissima Condro, quod per illam confirmatis suis viribus, do debilitatis

regiis, omnis traiectus e Normania in Britanniam, cum ea regina clam noue religioni fauet et tutissimus sit redditus, neque hostis vires in illam partem talent formidandae. resarciebant ut tamen ex altera parte tot mortalium Christianorum calamitates, quod in regno Glapanio ma gnus fieret concursus eorum qui ad Christianam fidem amplexandam confluebant : ni non homines singuli, no singule familie tantum sed vinacria regna integreq; prouincie ac nationes relictis superstitionibus idolorum ad veru Dei cultum conueniebant Lugdunenses Ugonoui cum diu obsiderentur,no cessabant,quoniam non possent undiq; circunueniri a regiis copijs quia flumina impediebant, cum multos catholicos in urbe trucidassent, violavissentque honestarum seminarum pudicitiam, mox animum comaertunt ad infestandas regiones catholicorum ; quare clam emissis quibuidam copijs qua parte vibis castra poni non potueram in Arvernos usque praedabundi incurrunt. Et qlioniam Sciatilioneus Cardinalis complexus fuerat haere in A radis Se Andetotti ti atrum, publiceque cathol : cam fidem valere iussera i , relicta dignitate ecclesiastica uxorem duxit contra instituta sacrorum patrima. Hos&Condςum taliaet si amici oc coniuncti reuocare ad auitos ritus religionis de ad concordiam conscruationemque patriae multis rationibus conati sunt, tamen nihil ei licuit r. quod illi surdis auribus ad has ratione dc implacabili animo in eadem pertinacia perstiterunt. At quoniam ex altera parte pluribus in locis acerrimum bellum exardere in Gallia videbatur . cum multa ubique deuastarentur, nouςque copiae expectarentur : ex altera urbes petebamur ad expugnationem , multi prudcntiores Galli pioceres grauiter ferebam hos tantos motus, excogitabantque quod remedium esset adhibendum. Reddite sunt litem Regie Augustoriti proceribus ac magistratibus , cum 'Onoiti illam urbem etiam occupassent, in quibus continebatur , quod Rex imperabat urbem reddi ministris regiis , eolque hortabatur ut rodirent ad pristin am obedientiam , promittebatque fore ut nulla de causa in posterum in sest remur . Sed cum nihil ee litere profecissem , missus est Augustori tum marescialius Sancti Andree cum decem millibus armatorum, inter quos crant plerique nobiles Galli, cum mnotri plurimum ibi debaccharentur. Ugonotti responderunt iis qui eos hortabantur ut res, rem ad regiam obedientiam . quibus apparebat absurdum de impium consilium quod ab auito Dei cultu recessissent. Ac a regia obedientia nulla accepta tui uria tam impudent et ,

quod nullo pacto illud erant factivi, nisi Rex permitteret postulantibus hisce populas nouae reli.

336쪽

Liber Tertius decimus. 3 Os

religionis conciones haberi in uniuersio regno. cum ipsi vellent animarum suartim esse arbitri. at quoniam maxime cuperent vires Regias debilitare qui lcunque possent modis, Regios prouem uis occupant quotquot possunt,ac profitentur Lugdunum M alia loca occupata se regio nomine seruare,doia ad legitimam etatem peruenerit, ne ab aliquo illegitime occuparentur. curam diuertere illorum vires qui Regi dicebantur esse opem latuit. λllicitarunt arma Belgarum in Philippum Regem. Veruntamen neque Condςanae vires neque reliquorum principum Ugonotroruni potuerunt esse auxilio oblinis Augustotiti, quo minus desperatione capti. Se rerum multa-iu inopia compulsi per multas suas clades profugerint partim Geneu a. partim in Allobroges Sc Prouinciam . reliqui, qui reman erunt, trucidati sunt vibe capta de direpta. terum capta hic urbe mota sunt cama ad obsidendam. expugnandamque Aureliam. ubi fuerat Condςus. Sc alii multi principes nous religionis , coniuncteque lunt vires initinere Franci lci Ghilii cum Duce I ora-ringi ς, qui multum habebat nobilem equitatum Gallicum. At c ondςus suas copias per illud tempus iusserat conuellere signa ad piralectionem . si sorte Regem aliquo pacto posset intercipe te . ad tertium lapidem Pariliis propinqua castra ponit cum maxima eius urbis trepidatione . eius ad aentu cognito conestabitus id Memorantius collectis summa celeritate non aspernandis copiis. quamuis iubesse aliquam proditi inem suspicarentur. multosque ciues cum hoste coni platasse, tamen ii trepido animo magnaq; alacritate obuiam procedunt e region . hostium castra ponunt. nec multo post excitatum eli leue praelium, deinde cum utrique pugnae einent avidi certa tur totis viribus. Ugonotti tanta virtute, bellicaque sortitudine in catholicos impetum ficiant ut Regiς copiae, cum vim sis stinere non possent . profligate sint,&in fugam versie. trucidatus cit resci allus qui consistens suos dc protrassis dc precibus ad instauranduna praelium reuocabat. ca, ptus est conestabitu, de multi proceres catholiciata Ghisius ubi cu magna ala equitum armatoiu superueniens in Honottos victores irruisset .victoriam e manibus ratoriit; uniuersumque pedita tum trucidauit. captus est Condaeus vulneratus . quae victoria non prorsus vel Gallis reSiis filii se lix. quia Memorantius & ipse captus est ab Ugotioltis. at vero illud certamen tam atrox fuit. tamq; crudele, ut primo impetu multi insignes proceres. multiq; viri illustres ceciderint. quod tuit a Me morantio de Condso primum coni missum. Comicus in eo certamine maxime omnium curabat ut Helue nos profligaret. in quo uno facinore uniueria prope vis victoriae consistere illi videbaturia

que cum his prope profligatis opem tulisset Gallicus de Hispanus peditatus ac equitatus Gliiiij multis utrinque cadentibus . victores victi fiunt. Evaserunt incolumes ex ea pugna plurcs nonIngentis Germanis ,& Gallicus equitatus, qui captiuum Memorantium abduxit. Eminuero quamvis Ob

eam victoriam multa letitiae signa edicta iunt in Gallia. His pania. 5e Italia. tamen hominum corda dc menteς ea laetitia minime attigit, qui non tantum praesenti felicitate gaudebant . quantum commiani totius regni calamitate tantabantur. quod in niaxima disti ultate sancta catholicaque ro ligio posita esset atq; omnes bellici euentus in acerrimum Sc maxime cruentum bellum ciuile proruerent. Nam haec ipsa caula fuit cur feliciis mu. tranquillissimumq; regnii Galliae ob compositam pace futurum mae timonia, tolennitatoque omnes in funebres de laci ymiabiles tragmias commutarit. Quae dum aguntur in Gallia, incomitiis, quae indιcta fuerant, in utri j post multas Electorum contentiones de controiaersias Maximilianus Boemiae rex prina enitus Ferdinandi Imperatoris creatur Rex Romanorum. ac designatur Imperator; qui ut res tranquillior S haberet in ipsa rogni nouitate, procurat inducias renouari in octennium inter Ferdinandum Christiano: nm. Ad Ii manum Turcarum Imperatores. Post legatione, itaque missas utrinque de induciis. nussus citorator ad Ferdinandum ad res confirmandas cum litem. qui in hanc sententiam locutus est; Serenissime atque humanissime princeps Christianae fidei electe Romanorum imperator, potentis Itinus meus de magnus dominus moriarcha naagni Dei, imperator Imperatorum Turcarum omni inflantia mihi imperauit ut legatus sue ad maiestatem tuam conueniremi teque suo nomine econant debita reuerentia salutarem , qui tibi sanitatem. & omnium honestorum votorum te compotem fieri cupit. eius igitur maiestatis optime voluntatis Maiestati tuae nuntius veni, qui sperat saturum cum bona voluntate tua vi sequatur, quamuis per alias legationes non accesseruiuexempla &conditiones bonae securitatis. Idcirco cum denuo velit amicitiam firmare faxit Deus vires conueniat. Uideat de perpendat prudentissime Maiestas tua quantam beneuolentiam meus potentissimus oc magnus dominus tibi ostendit, Ac bonam voluntatem, cum Christiani captiui e cuiustiis manu liberi id incolumes de sine precio manumissi sint . quae Maiestas cum tuam bonam oluntatem tibi patefecerit. sperat tuam quoque par pari relaturam, ut liberi matriamittamur Turcae Ad incolumes. Meus igitur potentissimus Imperator tibi nuntiat bonam administratio nem imperii cum sanitate. vera custodia.& amiotia , ut imperium istud conscruetur, sicut per tuos maiores seruatum est. sua igitiar Maiestas tibi promittit per vel omnes infimos sui imperii pacem Maiestati tue seruatum iri. Te igitur hortatur ut literis suis fidissime respondeas, atque idem respondeas : quod si seceris. meum dominum Turcam lain tibi amicum . taliaque exanimo cognosces , ut nulla in re tibi sit demturus. His dictis interrogauit qui nam esset Maximiselianus, quem digito a Caesare ostensum I atus manu pectori admota Λ flexo capite salutauit Imperatoris Turcae nomine, dixitque quod tuus dominus gratulabatur eum luccessorem Sc expectatorem imperii esse . qui non poterat esse dissimilis suorum ma orum. cum nomen referret Max, miliai: i Imperatoris . tum lueraS obtulit Cς lari. in quibus erat lcriptum. Ego tum magnus potentissimus dominus supra principes Orientis 6c Occidentis, cui tacultas est adimendi de relinquendi. Graeciae dominus, Perid, Arabiae, Rex omnium quae tigi possunt,&conseruator uniuersi, Cc s malis

Augusto tisi

tur .

norum.

Induciae sero. de Solimant i ocre

mum.

Oratio legationis soli

solimani stos ad Medicandum

337쪽

maris albi de nigri. sanctae telluris Lamechae, dominus Solymorum rex Aegypti, regionis Lonen.

Athenarum, Senaa, domus Dei. Babylonis , Boiiij, Rethlanis. intularumque Iuliae Cauareς, Suutarius. II magnus Imperator. Postea tibi Ferdinando magno dc potenti Christianorum domino. splendori Christianς sidet, mi electo Romanorum Imperatori, Boemiae Regi. Illyrii. EpirI.aliarumque regionum de regnorum, salutem. Posteaquam superioribus diebus orator tuus ad nos venit tuo nomine qui Augurius Bus becius vocabatur tuus fidus conliliarius. luerasque a te nobis reddidit anno vestri prophetae Iesu Christi ..issa. initio Iunu pacem petens in annos Octo omnibus Ἀ-bibus.oppidi pagis ac subditis vesti is ut pace frui liceat, de quibus nos conuenire opus est,atqtie bo nam & certam pacem pacisci hoc pacto vi quotannis pernatiuitate in nostri proohetae nobis dissoluantur triginta millia nummum aureorum Pannonum qui mihi iam biennii debentur. Decem filii Mee C, mus itein ut Regis Ioannis filius uti heres patris, qui a nobis in Pannonia suffectus est, quae omniatilem & Tue iure ad nos speciat propter astilaltatem.illaesus relinquatur per octennium,atque tutus sit cum om- ea imperat. nibus tuis populis. cui neq; urbe'. neq; oppida, vel pagi,vel subditi infestetur ubicunq; fuerint. neci; auIu. argentum iumenta aut supellex cuipiam diripiatur. neque fiant prςdationes, neque incendia.neque nouae munitiones excitentur, neque exigantur tributa abalieni Saarestibus, sed plena pace omnes per octo annos fruantur. in caeteris capitibus volumus ut proceres Pannones, qui a nobis defc,

Derunt, ut Balas Chimialis,& Nicolaus Baterus. atque alii ruti sint omnino cum suis opibus. Quod si homines.aut quid aliud a Rege Ioanne ablatum sit, aut a vobis, id inuoluatur silentio per ossi nium. ut siqua sit controuersia. quae componi non possit, per pacis r mpus quiique tibi temperet . atquepasi Tatiae Danubioque finitimi ita se habeant, ut prius: ita tamen ut Tatiae a cis praesidia finitimos pagos ne intestent, sed 3e ipsa pace stuantur . consimili ratione duces in fini bus vestris si quem ceperint pacis tempore nostrorum, illum sine redemptione incolumem intra - nostra confinia perducant, quod ipsum nostri facient ut pax inuiolata permaneat per ipsum Octen nium, sic enim ducibus ac purpuratis nostris fieri imperabimus in nostris finibus. Viduae regimnes Ualuodae Mysia interior scilicet de superior non intelligantur includi in ipsam pacem. Ut om nes subditi nostri Pannones, Illyrii. Epirotae, atque vestri ita mari ut terra . aut in insulis riali sint, neque ullo pacto infestentur. Ut nemo possit inuicem latrocinati, dc qui furatus tuerit iure plectatur. ac surta domino restituantur, siue a publicis, siue a priuatis id factum iii erit atque illud diligentissime seruetur. Ut siquis nostrum per istud tempus voluerit alicubi munire , ves acere reparationes intra tuos fines. id licitum sit. Ut omnes subditi suci principi sint deuincti. neque quisquam alterius infestare possit. ita omnes tributa, ut consueuerunt, dimotu ant. cum quidam pagi tantum dissoluere coacti sint metu incendiorum, ut omnino sint exinaniti, a quibus nihil praeter antiquam consuetudinem extorqueatur atque quisque si ras leges seruet. Ut per ρο-cem nemo capiatur nostrorum vel vestrorum regnorum coloni, neqneque Pannones, quo pax seruetur. Ut nemini alium vendere liceat, aut exigere precium redemptionis . Ut legationes tutae sint utrobique quibus vel morari, vel discedere liceat. Ut siquis aduersetur , aut captiuos fecerit, aut hanc pacem concordiamque infregerit, iudicetur, de meritas penas luat. Ut necubi pugnam committere, ubi concessum est, quo futuris dii sicultatibus consulatur. sed mos paci ad- uelarius plane reuocetur , quo amicitia concordi que sit inuiolata. Ut hae pacis conditiones ubique in regnis utriusque Imperatoris promulgemur, ut pax inuiolata. ubique per hoc sputium temporis consistat. sic enim ab oratore postulatum est. Haec eadem a vobis fieri debent, ut omnes subditi de milites iurati pacem seruent. eiusque conditiones. atque ad horum confirmationem iuro per imperium coronamque meam , dc per verum Deum creatorem coeli de terrae . & per admiranda miracula nostri prophetae , quod per hoc tempus paci nulla ratione aduersabor , neque patiar. meos subditos, duces , purpuratos , qui meo parent imperio. Iacis conditionibus derogare. neque sinam ut in urbibus , castellis, regionibus, pagis .insimis nostris, aut intra nostros fines vobis filat iniuria . quare fides dc pax in uniuerio nostro imperio fidissime vobis seruabitur . cum orator vester quoidam captiuos 1 nobis petiuisset, qui erant in nostri imperii regionibus , Turcae captiuorum domini cum lacrymis nobis sese obtulerunt rogantes ne captiui darentur sine precio . at nos ut vestrae voluntati gratificaremur, vel neglectis nostrorum lacrymis eos liberos dimisimus. suod ipsum de nostris captiuis vos facti ros arbitramur. Sic igitur oratori vestro dari sunt captiui cum imperatorium decretum ubique in imperio no sim seritarum sit, cum literis de pace datis anno prophetae nostri. 96 9. initio iontem Oi is e nostra a illa impetiali. Sc lamna se de potentilliniae urbis Byzantii. iii Insubria vero urbs Mediolanum cum paullulum a bellorum molestia resipirare pisset. non parum cςpit denuo amigi

magnitudine sumptuum nam Philippi Regis iussu imperatum est illi in bi tanas arcis dilatare Ae ani ri MEE oli pliare praeiecto illi operi & arci Alphonibet memello viro Hispano, qui ita faciendum esse Philip

hi micti, tii po Regi persuaserat. Fuit autem annuς non solii in eos sumptus ini peratos grauis. verum etiamptibus' mum ob defluxus multorum humorum conceptorum ex anni intemperie, ex qtio morbo multi pericitur. runt quae clades per uniueri in Itali Mn late peruagata est. Aluariis qui per biennium fuit captiuus in turri, captumatemque semper aequissimo animo pertulerat. per hanc induciarum opportu Catarrhi mul nitatem soluitur facta permutatione cum quatuor San Zacchis captis in bellis Pannonicis. cum uin italia, quo Se Sanctus Berlinglietus libertati restituitur, cum multa etiam munera data sint Turcis va- Alvarus liba rijs temporibus. Atuatus Iulio nam proiectus perbenigne acceptus 1 Caesare 6c Maximi ratus. liano, mox ad Philippum regem properat, a quo decem millibus nummum donatur, de mox

totidem capit in stipendia totius temporis captiuitatis, cum etiam Rodericus filius multam liberali

338쪽

Liber Quartusdecimus: Vog

iatm regiam in se persenserit. Interea Medicea familia tantum selicitatis nacta ut principatum

Florentiae acceperit, reginamque Galliae coronari e ilia stirpe viderit, ac Senam rem p. opulentam de potentem subiugarit, non nihil calamitatum sensit quia diu nihil est felix Nam duo nobilissimi ingenuiq; summaeque expectationis adolescentes Medicet, alter purpureo galero insignitus, altet cius uater sunt morbo abiumpti, quem e pesti sero de in lalubri aere contraxerant, cum in maritimis locis Senensis ditionis diutius tuissent commorati: atque qui una fuerant tametsi non perieriit omnes, tamen in diuturnum Sc grauissimum morbum inciderunt. Hanc miserrima statria luem sublecuta est mors Mariae virginis lororis, quae vix decimum septimum ς tatis annia attigerat, me tatqκe Alphoniis Perariae principi de ponsata; quae mors immatura dc infelix clades filiorum ita matrem amixit ut de ipsa paucos post dicis de aeris labe amicta.dc maerore de Iacrymis consecta diem suum obtuerit. Cosimus Florentiae Dux, cum sola oblivio optimum sit remedium illorum malotuin, quae nulla humana industria diuerti possunt, ad has tantas domesticas calamitates, Dequem tuque funera suorum inuictias perstitit, quamuis non mediocri dolore assi ictus Enimuero ita pru-dcntiae, uti caeterarum virtutum laus non in accurata de virtutibus disputatione, neque in exquisita grauitate lentetiam ac nonunu cosistit. ita in Medis negotiis, in animi moderatione .m vel aci uertista prosperis Qrtunae euentis sapienter serendis:quippe cum maiori laude dignus sit qui cum vi taute agat. quam qui de virtute loquatur. Aloysius Salastiorum m irchio. qui populi sunt insubre per idem ter tempus quia causam suam nunquam perorare potuisset apud se a tem . M eandem stu-stra apud Philippum regem saepius tentasset. omnia sua iura renuntiauit Galliarum regi, cuius stipendia mereri caepit. Ad eius principatus praesecti iram delectus eii Ludovicus Biragus vir sum. mae autoritatis ac peritiae rei militaris, publicisque rebus gubernandis non ineptus, qui praesectus et cum potestate proregia. Sed quoniam res Gallicae in magnis motibus bellorum i luctuabant. ridiximus, Ghisius victoria parta de profligatis hostibus,captiiqi multi si proceribus &Condaeo imprimi inqua clade ceciderunt ad sexdecim millia Ugonoctorum, magna diligentia Aureliam obii det. quae eo deducta fuerat ut oporteret facete deditione, vitum. est unum remediu si Ghisius demedio tolleretur,quare missus est per ingentia promissa qui Brte domum trans Ligerim iturum in it, re tribus glandibus selopetii in dextro humero laeta litet vulnerati L Sie Aurelia arctissima obsidio

ne per eius mortem soluitur. Sed quoniam ex his initiis apparebant ingentes calamitates uniuersis Galliae imminere, si mutua arma Gallorum in Gallos conuerterentur, initio anni sequentis in sines proceres pacem componere conabamur inter regem dc nouae religionis duces, qui quoniam nulla diligentia negotiator si conuenire8oterant, Philippus rex Io: Baptistam Castalium vitum multis praefecturis, multisque rebus gestis clarum cum lummo imperio prorcgiaque potestate ad Gallicam expeditionem aduersus Ugonotin deligit.hunc ut primum summum imperatore eius expeditionis Gallus approbauit, repentina mors Mediolani omnium quae agebantur ignarum Oinpressit. Sepultus fuit noctu sine vita pompa funebri, quod ille instituerat se sepeliri sine aliqua exequiarum magnificentia. existimarat enim vir clarissimus obscutis hominibus potius,quam illustrisbus tunerti magnificentiam conueniret ut obscuri saltem extremo vitae die permulta lumina Myompam fierent suis ciuibus illustres Sc conspicui quorum res gestae dc ingenium per uniuersiam vitae suae curtum nultu apparuisset. At iris ciaris,quorum gloria non in multitudine comitantium cadauer, neque in magno numero secum ardentium continetur, illud non conuenire, ciam illis extinctis luminibus sempiterna ob sicuritas mortuum cooperiat. Sed gloriossimas & magnificentissi. mas virorum bonorum exequias consistere in praestantia rerum gestarum . quae solae firmae atque infixae permanent in animis hominum .dc pericriptores in animis omnium mortalium . Omnisq; posteritatas memoria. omnis enim splendor exequiarum diuturnitati bonorum scriptorum ac

magnificentiae cedat oportet, cum soli illi possint memoriam elarissimorum imperatorum a lem piterna obliuione vendicare. Quare qui seriptores iniuriis lacessit, is plane deletat. Ghisius interea& Aurelianus duces insignes grauiter serentes patriae vastitatem. quae futura videbatur ex his bellis ciuilibus Gallicis summa diligentia utuntur rebus componendis. Sed Ghisius per insidias ut dux catholicorum. a quo Honotui ob egresias virtutes plurimum suae tactioni timebant, glande transfixus vitam conclusit. Fuit autem Ghisius vir belli ac pacis artibus eluus,quem vel res in Italia sapieter gestae, Acconseruatus exercitus, quem incolumem in patriam reduxerat, poterat sacere illuilre. quamuis daei captiuitas, Micii expugnatio, dc caeterorum locorum victoria eius ducis virtutem ostendebant. Fuit postmodo mense Martio pax composita regio nomine inter Catholicos oc Honottos quae accepta est, ut per eas inducias amictum regnum instauraretur, per quas liberati sunt utrinque captiui. Condaeus non solum obtinet veniam omnium delictorum. sed etiam omnia re gia munia atque integram primam mit unam recuperat. Per hanc regiam liberalitate Codaeus ceria ocurari debuit, ira quid magis abominandum est quam homo mali ingenii 3 Quippe cum neq; ratio, neque lex. neque religio, neque beneficentia malum hominem possint mansuefacere. omnium steteriim indicium est ingrati animi vitium erga beneficos ubi semel apparuerit. eum, qui sapient, tanquam teterrimam pestem deuitabunt. Per idem sere tempus in magna Graecia apud Calabros Marcus quidam ciuis ac nobilis Couentinus exul collecta magna exulum manu se regem a inpellari iubet per multos menses oppida ingressus bona oppidanorum diripit; quippe cuius regia si nihil posset si istentare. nisi frequentia latrocinia. Ingressus vel ipsam Colantiam duces creat. tributa exigit. diplomata conficit ae regio sigillo munit. propter asse clarum vires non poterat capi, aut per peritiam locorum , cum aduersus ingentes apparatus sese ad montes reciperet. sed ingenti praemio proposito siquis ex exulibus Marci quempiam trucidasset, longe maiore siquis Mat.

Moreturota principum

moria

Cosmi Flore

tiae ducis c stantia.

silas,ia iura

concessa Gillorum Regi ob negligeacia L

mors.

Pompa sinabo quia vis historiae. chisi mors. Pax Chatolicori; &vgo

Mareus C seminus se re

ge gerit dux

339쪽

3o8 .ml Historiarum T

eum ipsum, de facultate praeterea restituendi in patriam quem vellet praeter suam impunitatem ι. iactum est vi mutuis armis clam in se conuersis, atque natis dies ensionibus, Marcus captus P. dic ad CR β 'ς supplicii honorificentiam cum regio diademate atque aurato laqueo Coientiae suspensus. Dux SP dio hEditu' baudiae dum extirpandis radicibus prauitatis hereticae animum adhibet natis inter alpes in valle Erigronia, ut diximus, ne illae latius serperent per suas urbes aut per Italiam, pene in grauissimum poInsidii pira riculum capitis Vsonotticae iactionis arte incidit. nam V notti insidias nonnullas inter aulicostae duci Sa- collocanti curantque Philibertum dc uniuersam eius iamiliam ferro e medio tollere seruata aggre. baudiae . diendi negotii opportunitate. At diuina clementia tantum sceleris non modo ad exitum perduci noluit, leu neque impii nequidem fuisse susceptum; quare patefactis insidiis publice caesi iunt, ocin partes dissimi insidiatores, dc sica extorta cie manibus confitentium. Deinde cum antistes Trinitatis collectas copias in montanos hς reticos eduxisset. conserto praelio illos virtute dc tortitudi- vallis En ne profligat. multos profugientes trucidat equitatus, atque ita radicibus adulterinae religionis euulg QDiae bν sis uniuersus belli terror ac strepitus armorum uno pretio fuit ex Italia cnm omnium bonorum lae ςsi iubi- - titia sublatus. Rebus ita in Gallia de in Italia pacatis arma repente in Numidia atque Mauritania Buyrs colo consurgunt. Nam rex Iuliae sareae occupandae Buym coloniae desiderio captus ingentem exere niae obsidio. tum atq; classem repente instruit. lais Seristum cum summo impeti O prcficit virum rei bellicς non ignarum. conueniunt eiusdem factionis multa hominum millia partim spe praedae, partim quod vicinitatem christianorum non satis aequo animo tolerarent. Primum itaque urbem de more ad ex rei pugnationem explorant, postmodo obsidione terra notique cingunt. vallis de aggeribus oc mi Tis militaribus castra muniunt. munitionem incceptam, sed adhuc impcrsectam capiunt quae in sublimi, editoque loco apud nouum oppidum, quod illi Ma Ealchinita vocant extruebatur, atque cit esset de uallata hi tormentorum fuerat per noctem relicta. Huius muniturnis illecebris Numi fuerant ad arma capienda inuitati, qui grauiter serebant nouam aedificationem nulla impellente causa manifesta fieri quare timere ceperunt aliquid retunin nouarum ibi parari. Nam seni per ocinuidiosum dc periculosum est aduerius potentem hostem nouas erisere munitiones. δί in extro mis finibus praesertim. Inde mole sunt vires Maurorum totaque ferc Numidia ad expugnanda munitionem convcrs'. quatuor dies assiduos urbs magna vi concutitur. post verberationem totis viribus atque ingenti impetu invaditur per ruinas,cum tormenta fatis murum aperuisse ad ingressum viderentur. Sed tamen singulari virtute defenlbtu reiicium ur. renouatur verberatio per non. nullos dies. maius spatium muri ad ingressu in prosternitur; deinde iiiii aditur denuo per nouas ac veteres ruinas,dc ab ea parte que mare prospinat. Sed non minori virtute quam prius a defenso mbus repelluntur. Saepius renouatis, repetitisque conatibus tantam constantiam tbrtitudinemque de seniorum esse experti sunt,ut non semel gnam cladem pro victoria leportaruit. Sed enim caclassis inges Carteie instrui diceretur, atque ingentes copi e subsidio aduentare, Wptum est a Numidis tractata de deserenda suscepta prouincia, cum iam mensem flustra urbem oblesissem. verberas obsidio solu sentioppugnassent. Vbi vero paulo post per noctem triginta oc quatuor triremes Hupane ad Colo nia Bu vel applicui sis et Numidς certiores facti perquNadicrota continuo relicta tolutaq; obsidione explicatis velis inde discedunt. rex cu exercitu tanta celeritate Ilet facit, ut tormenta rc liquerit. quo expeditior esset ad fugam exeunt Hispani cognita fiaga hostium. atque iugientes inlectantur. Sed cum essent pedites Hispani.& magnus caloremet in illi, regioniblis.imperiecto negotio reuelatitur,cum prςlertim Numidae multum haberent equitatum. captasunt tria nauigia quς remis impellebantur. m reliqua abiectis etiam nonnullis tormentis quo fieret inpeditior .aulugisset. Est ημyyε '' autem viri Buvetari diximus in litore Mauritaniae Caesariensis vocatae inter Arsenariam Colonia.' 'ς - di magnum potium .non procul ab hostiis Chylemathi fluminis. veruntamen non tam cito Maxi ' rotum. Numidatumque clatiis abnauigauit,quin circiter viginti oc quinque nauigia praeter inucimta in portu capta sint ab Hispanis .commissis atroci 6c cruento sine praelio inter fugien rem de mi

uentem cladem. Quae dum feliciter succedunt Philippo regi in Mauritania aduersus Aphros ot

nos, sacra synodus multis edictis itq; institutis salubriter ractis ad mores Ec ritus sacerdotum, coheiliem & ad omnium christianorum vitam institutionemque conscriptis iam propinqua hyeme dimitu- dimissum. tur. publice pronuntiata sunt decreta in ipsa synodo, quae Pontifici oblata id ab i pso, de de a sacris comitiijs patrum fuerunt comprobata imperataque inuiolabiliter seruari sub pςna dirarum i inprecationum ab omnibus Christianis. Fuerunt eadem omnibus regibus Christianisque principibus ad oblemandum significata. At Maximilianus Caesaris filius iam patris opera electus Rex Roma-

Naximilia- norum accingebatur ad celebritatem coronationis ac Pomonium accedit. Est autem Posti,niumnus corona urbs nobilissima Pannoniae, in qua Reges Pannonie coronari consueuerunt. huic obviam proce tur Rz RO dunt honoris gratia omines proceres, quorum erant ad tria millia in molem leuiorum equitum

m Q armatoriim, oc in plures turmas diuisorum. erant multi magnificentissimi equorum Ornatus. y'φῖδ' quippe cum Batioris Andreae sere ad viginti millium nummum ornatus accederet . arma horum equitum leuiorum sunt sciata, dc interulae annulatae, oc acinaces dc saleae . dc gladius strictior siue annustior pendens ex ephippiis, de penula vel trapes, qui thora vice prςbet in castris. equorum frontibus arimcntea integumenta addebantur, quorum pectoribus pila cum fasciculo palmarumpendebat iac pars postrema equorum seri O panno dc exterior integebatur. si ςna multo argento inaurato ornabamur cum calcaria argentea ad quatuor digitos dilatarentur ut ita pedes ex argento affabre facta. hi sie instructi equites prccedebant. Post hos succedebant iam uti ae milites auratis vestibus de integumentis capitum ac magnis cristis ad morem Ianizzerorum. Pons iactiis erat

peramplus e pluribus centum linitibus tantae amplitudinis, ut super illo circiter decem equites p

340쪽

Liber Quartusdecimus: 3O 9

n passu incederentiingressus atque exitus pontis ad formam magnificentissimarum portarum etat fabrefacti tanquam e marmore. Pannones isitur proceres egresti in tres turmas sunt distributi se cundum nuutu deinde egressus est archiepiscopus Strigoniae vir primarius cius regni cum omnibus Pannonibus epalcopis, post quos omnes abbates dc canonici. qui omnes in planitie pransi sunt. Coeperunt circiter horam tertiam quod estItalice ad vigesimam primam apparere regia impedimenta,& equitatus ferrarolius, Ut vocant,omnis consimili habitu,quorum erant circiter quinq: millia,qui erant Boemi Germani, Marcomani, Maruingi. Hos subsequebantur principes cum plumina magni licentia. accessit Max imilianus atque substitit ubi ad archiepiseopum venisset septum episcopis oc proceribus omnibus eius regni. archiepiscopus publico nomine omnis status ecclesiastici, magnus Cancellarius uniuersi populi ac procerum salutauit gratulatusqtie est pro felici omniuaduetu. rogauit ut excusationem acciperet si cum paucis honoris gratia exusset quia praesidia essent in fines transmissa. docet quod omnes ordines obseruantiam dc obedientiam pollicentur, tanquasuccessori in Imperium. Poste:i v t rogat ri sicuti κteri imperatores designati reges Romanorum suum locum protegeret ac reser uaret dignitatem ecclesiasticam,atque ita eorum populorum con seruaret priuilegia vi optimo principi covenit cum ipsi omnia debita suo principi Oilicia ellent seruatuci ac praestituti. Iussi is est episcopus Bodurgiensis pro Maximiliano respondere,quod pro e rum populoru in cognita in se beneuolentia Sc paucitatis obuiorum excusationem acciperet prinpter distributa prauidia. de quod obedientiam gratissimo animo complectebatur, atq; hortatur in eadem optinia voluntate persistere ad omnium salutem Sc conteruationem. his ductis omnes antistes dc proceres manum exosculati mox iter capiunt. accesseratu interea duo millia Germanorum ad Maximiliani custodiam delectorum. secuti sunt Pannones principes Germani,& aulici omnes, quibus succedebat Carolus Archidux. Hunc sequebatur Maximilianus inter archiepiscopum Stimsoniae dc epilcopum Uinundriae. Hine Ferdinandus Are dux, hos principes in Hispaniam mox ituti. hinc regina in magnifico curru cum duabus principibus ac multis aliis plenis matronis. hos currus sequebantur regiae custodiae cum armis praelucentibus ac lanceis . his flaccedebant Cςtareae, Meedites deinde prNicti. Vbi primum rex ad pontem peruenit mn ita displotbruin tormentorum iit salutatio tam cx oppidulo,quam ex urbe,cui magnus numerus militum fit obuius ultra potem, qui facta sal litatione militari verba fecerunt pro fauilo aduentu lςmiam significantia. Interea Pannones ad fossas urbanas in duas alas diuisi constiterant,ita ut inter illos rex iter secerit. magna adita sunt a rege humanitatis signa, qui ad ςdes sibi paratas accessit. Postridie Caesar nauigio eo aduehitur,cui pariter omnes ordines nunt obuii, qui viso equitatu Pannonico in arcem ingreditur, ad quem conuenerunt postridie mane Omn s antistitum ordines, Sc proceres, Sc nobiliores. celebratis de more sacris in amplissima aula duae sedes paratae lunt aureis pannis tinc, quarum in altera C sar, in altera rex consedit. epi copus Bodurgiensis Caesaris nomine explicat omnibus piacientibus sibi pergratum fuisse quod tanto honore. beneuolentiaeque significatione regem excepi Isent, ipsumque Celarem de omnes filios. Quod auditis freque tibiis supplicationibus cotum populorum, qui ellent praesentem sui im regem Eabere. ad quem possent opportune confugere, ubi res postularer, cum ipsi uniuersunt onus imperii incumbat. pro populorum desiderio condi tueret regem, ac susficeret pro se filium suum Romanorum regem iam regem Boenale qui illi adesset pro regni utilitate: cum ipse non solum esset in rebus Imperii implicatus, sed etiam inualidus propter ςtatem ad tata pondera sustinenda. Addidit se voluntatem suam scriptam daturum, quo diligentius intuerentur que instituerentur ad eius regni conseruationem. Gratie actae sunt ab archiepiscopo Strigonis pro optima Maiestatis suς voluntate in illos populos, arque publico nomine promissum omnia iactum iri, quae ad commodum dc desiderium suae Maiestatis spectarent. accepta voluntate Caesaris scripta disceditur, atque procurantur quς pertinerent ad coronationem. Postridici mane pro con suetudine eius regni conueniunt in coenobium Franci lcanorum monachorum, in quibus comitiis statu itur ut de more ceterorum regum coronaretur, reseruatis tamen priuilegiis de libertate ornnibus statibus. In maiori templo tabulata facta sunt. postea ad commoda i obiliorum quae magni fice sunt aulaeis, aurtisque pannis omata,cum purpurei substernerentur. a dextra parte, ubi paratae erant sedes, sedebat eminentior duobus gradibus Caesar. deinde paulo seorsum Archi duces. hinc alii multi proceres adstabant ab utraque parte adyti. In medio adyti si uectiori,ut vocant, e regione maioris altaris. statutus erat thronus regalis aureo pano coopertus, ante quem sedes nuda: a tergo ob longius scamnum cum aureo integumento, in quo astabat nuntius pCntificius. ante ipsum altare sedebat archiepilcopus Strigon iae ac paulo inferius episcopi Ec abbates. Primus ingreditur templum lar cum filiis multisque proceribus. Hinc reginaciam filiabus. Ita denique cui fiunt obuii multi antistites. atque in sacrarium deducit r. ibi purpureis cilibus talaribus induitur,cui superius itn- positum est regium paludamentum Stephani primi Regis Pannoniae,quod una cum corona regia dicunt dono missam fuisse a pontifice anno post mille trigesimo a partu Virginis, ut in eius limbo

intrat um et t. Rex a duobus episcopis in minorem sedem adducitur. inde stitur ad altare ante archiepia copum. episcopi pro rege precautur, qui rogat e etiam Vt coron. etur rex Palmoniae. percucta. tur luis archiepit copus an illum cognoscant idoneum; cui responclem rouod cognoscunt. tum ad

eandem sedem adducitur. Decantantur supplicationes. postea Reei benedicitur, oc ungitur sancto oleo dextrum latus inter manum & cubitum bam basio circunducto, atque ita humeri. sacra pom Odo celebrantur, inter quae post altare rex adducitur ubi dilutiam est oleum. portata deinde est corona. Ac sceptrum, & gladius a primatiis proceribus regni, qui fuerunt duo Irancisci alter Bama

ni , alter Thaius,qus omnia super altare sunt deposita. Vbi rex ad prς semiani artat episcopi rediis

seta

Ceremoniae

seruati in co

ronatione.

SEARCH

MENU NAVIGATION