장음표시 사용
71쪽
panos siclopetrarios protendi secundum sumen. apud hos consistere laricatos 3c satis as habent
cum lex Ompestrib. tormentis in loco arboribus consito, atq; cum his Germanos in duas acies in striti in eadem planitie, quae inter Albim dc Sersem erum interiacebat .adiutus suit etiam Caesar nebuls beneficio ac protectus, quae mane summo orta tam densa dc tamdiu perdurauit, nulla ut pars exercitus perspici polset qua tenderet, aut quo iter alia conuerteret: quare prius ad fluuium acceditur, quam hostes, id lenierint. ubi eo ventum est, omnis obscuritas paulatim euanuit, Albiique conlpectus cst. dc hostis in ulteriore ripa fluminis habens in castris sex millia veteranorum poditum dc tria equitum, cum reliquas copias haberet secum Tumberlinus, Sc viginti bellica tormeta. iubet Caesar incolas eius regionis nonnullos capi, ut ex his possent vada fluminis cognoici, atq; pons interim e regione & in conspectu hostium confici.cognito Caelaris consilio capti sunt quida incolae, sed omnes significabant fluuium non temere cile tentandum qui periculinus ellet ac diuesicilis cognitu. At Aloanus mox te agrestem quendam reperille nuntiat, qui vadum optime sciret. quod gratum fuit Caesari. ista cum ad locum vadi peruetum esset, cognoscitur hostes ex altera parte fluminis sciopellarios oc tormenta in ripa pro opportunitate locorum distribuisse, defienturosque cile de impedituros non modo traiectum vadi, ted etia prohibituros ponte fieri E lintrib. quos Caesit secum adduxerat. erat ripa.quam tuebantur Saxones, multo superior 6c altior Caesariana, in eaque extructae reparationes, quarum beneficio opellarii protegebantur aduersus Caesarem.Cς satis ripa contra ita erat deprella, bc aperta ac plana, ut omnis aquarum excrescentium impetus ea ferretur, quibus Saxonum commodis illud etiam accedebat, quod haberent Callellum, quod tametsi viribus exercituum resistere non potuisset, tamen vadum M traiectum difficillimi fluminis eximie poterat impedire . pars rutius agri, in qua Caesar constiterat, ita erat glabra Sc aperta, ut nihil prorsus appareret praeter nonnullas arbores a fluuio distantes. equites quidam Caesaris desiderio cognito noni serentes moram, neque expectato radi duce, gloriae deiiderio impulsi omni moleltillimo stimulo acutiore fluuium audacter ingrediuntur, natantibusque aquis ad ulteriora ripam perueniunt decem incolumes. surgebat agger in ea ripa ad altitudinem decem pedum cum nonnullis domibus ex altera parte, ex altera sylva, inquam haud facile inspici posset. ad eius frotem in aperto loco apud fluuiii erant nonnulli equites. ad aggerem vero, dic intra domos pedites, qui fluuium tuebantur. habebat is profunditatem quatuor pedum plerunque, at in aliis locis paulominus. in aliis multo etiam magis erat profundus: eratque tantus currentium aquarum impe tus, ut cursus II et instar magnae protunditatis, cum latitudo pedum ellet trecentorum . illi equi tes vi hosti uin ob paucitatem tacite repelluntur, cogunturque rursus fluuium ingredi, quorum nonnulli in fluuio perterunt, alij 1ese incolumes ad tuos receperunt. Fedelicus interim patum de viribus Cesarianis sollicitus explicationem euangelicam pro institutis nouae relisionis diligenter attendebat. Caesar quod videret ita munitam esse ab hostibus aduersam ripam fluminis, ut aliquo artificio opus ei set aut vi insigni, iubet ad illas arbores, quae distabant ab aqua, quaedam tormenta collocari, atque mille siclopeitarios inde statuit, qui vicissim in hostes dii ploderent ne tam aperte, tamque sine controuersia ripa tuto potirentur, uti possent Caelariam quoque ad suam ripam accedere, quamuis esset aperta: quod tametsi magno tiebat cum periculo ac disticultate, tamen sieri omnino necesse erat. At vero tanta animi magnitudine id fictum est a quibusdam Caelarianis, ut vel supra pubem aquam ingressi sint,quo e propinquiore t patio stlopetiis hostem impeterent. Saxones Iclopetrarii ad eam Caesarianorum audaciam reprimendam in lintri. - bas secundo trumine Vehuntur, quare Caesarianis in apertam ripam exire nec cile sit. ptum est fili. iuries leae praelium ab utraque ripa,cum Saxones Iclopetiari ,-tot menta Saxonum undique Caesaria bis numini, nos impeterent . at Calatiani erant in loco interiore, tamen oc ipsi maxime Saxones infestabant. Caesar mille siclopetrarios rursus progredi imperat cum Arge Insubrum castrorum magistro ad hostes acrius etiam intellandos, quare tam trequens erat virinque vis stlopellariorum ac procella, ut potius militaris lalutatio, quam laeue praetrum videri posset. Saxones, qui erant in lintribbus, partim cessi iunt, partim. quia Verinantur ne lintres venirent in potestatena Caesarianorum, cum illos in tutum attrahere non possent.concremarunt. alij propter illa procella glandiu a Caesarianis enuentium non audebant ripam con Icendere, prostratique iacebant in lintribus, quia si consurgerent, sibi videbantur incurrere in magnum periculum. sed iam pons Caelatianus ad ripam conuectus fuerat, at cum estet tanta amplitudo fluminis,lintres illi non apparebant liuiicere, quare necesse sui taliquo pacto ab hoste reliquos lintres extorquere. Saxones quia tantam vim, tantamq; procellam Caelarianorum ferre non possent, animo paulatim concidunt, sensimq; recindunt a tauuio. non ita tamen non ut multi reliqui egent ripς defensores. Caesarianis contra ita ait chus est animus, de spes certa Victoriae innata, ut viderentur omnia vel dissicillima facile sit peraturi:
quippe cum tantundem audaciae victoribus succrescat, quantum victis de profligatis solet immisenui . nonnulli igitur Hispani gloriae stimulo permoti politis vestibus strictos gladios mordicus capientes fluuiu ingrediuntur, ad lintres'; natant, in quibus Saxones latebant prostrati. natam etsi ex altera ripa frequetes glades a iclopertariis Saxonibus in hos enundebantur, tame ab incaepto minime desistunt quinetia ita inermes armatos in lintrib. truculat, lintributq; potiuntur, non sine magna utriusque exercitus admiratione, ac suorum laude, quippe cum decem tantum nudi triginta,ec quino; armatos trucidarim. Altatius interea agrestem hominem indigenam adducit ad Celate magistra molendini cuius da, ita peritum numinis, ut nemo eius regionis diligetius singulas partes cognosceret. petitiae accedebat odium in Saxones, de ultionis desiderium ob duos equos a Saxonibus nuper abactos, quarc ιc ducem radi ultro obtulerat Albano modo suorum equorum precium
72쪽
acciperet, iubetur pons e raptis lintribus ad ripam alteriorem protendi coniunctis lintribus Cςsa
Manis, ut per eum uniuersias peditatus transiret . atqj cum ripa ulterior libera apparuisset, imperat Caesar equitatum per vadum ingredi duce rustico molendinario. constituit ad pontis custodiano,uem vexilla Germanorum Ze quingentos equites: quem tametsi nonnulli Saxones scio ita iij in 1estabam. tamen Caesarianus equitatus tanta alacritate traijcit ad ulteriorem ripam, ut primi eo euam dentes non minus tuti qua in sua ripa reliquos expectarent . ea re visa Saxones de spe tuendae Iipae Prorsus decidunt,atque conspecta tanta equitum multitudine ac peditum in se irruentium deserta ripa tanta trepidatione replentur, ut reliquam spem salutis in suga colloeantes sere uno tempore Cum admistis Caesarianis ad castra suorum peruenerint. ubi Caesar vadum duce agresti pertransisset, omnes certatim tradicere contendunt.esii pedites ab equitibus aecipiti tu calii in lintribus semiustis, alii in trabibus excavatis, quae erant in ulteriore ripa contis pro remis usi portitorum munere fungebantur. ita magna multitudo militum ad ulteriorem ripam transuecta est. agrelli duo equi, de centum coronati Caesaris iussu dati sunt. ponte extructo prior Hispanus deinde Germanus peditus pertranui. accurrunt ad Federi cum seruati h ripa custodiis, ut saga euaserunt. obnuntiant Cςsate Al-him ciam magnis copiis traiecisse. quare is castra mouet. bcio petiarii ab equitibus a tergo transuecti decertant leuibus praesiis cum hoste ut eum ab instituto itinere retardarent. is tamen quanto potesto iligentiore studio & ordine iret facit exercitu viuueriti in duo agmina diuiso. quorum hoc paruuerat illud amplius. ita vero Saxonum copiae distributae incedebam. vi si Pannones aut leuiores equitra Caesariam instarent, mira quadam celeritate conuoluerentur, locum qi concederent peditibus ad iter faciendum. Cesar properato gradu cum armatis equitibus hostem inlequitur, atq; per aper inmatamqi planitiem iter faciens inuenta Christi Cruci astixi imagine glande per contemptu trassina sublatis ad celem manibus precatur ut liceret eam iniuriam contempte religionis ulcisci. cum sero puluis lublatus oculos offenderet adimere q. prospectum. Caesar a via diuertitur, ut prospice ret siqua Qrent exercitui necellaria. periculumqt omne deuitaret. quod saepius compertum est imminere exercitibus, nisi acies opportuno ordine procedant.ostendit enim non semel expetientia di-sQplinarum omnium magistra.quod prima acies profligata, solet*uniuersum agmen in suga ver tere nisi illi mature fitccurratur,atque in apto tot constiterit. Cesaridoreo ita se comparauit paulum a via recedens, ut si prior acies versaretur in periculo ipse cum suis de Ferdinandi turmis rebus Iaborantibus matu se posset opem serte, atqι in hostem impetum facere. qui tam instructus incede Dat, ut ita facere omnino necesse esset. nam locorum , acierumqi hostilium ratio saepe nos monet quis ordo in mquendis castris si tenendu cum plures sint mutationum opportunitates, quam ut sub praeceptis militaribus coprehendi possint. Saxones, cum visis propinquis Caesarianis non satis commode possent in aciem instrui propter repentinum aduentum, omniaq, iam plena essent trepidatione & metu Federici castra accidit prope ut in fugam ipsi sua sponte verti sint. tanti est celeritas in Iebus militaribus. Caesariani, qui praecesserant propter paucitatem constiterunt dum vires alloruac itia augerentutique assidue pluribus accedentibus succrescebant. t uterea riderim datum est te pus instruendi exercitus si no vi consueuerat, serebatqi ratio bellica, at saltem ut postulabat pretens necem las . in duo agmina peditatum distribuit, ad cuius alas collocat equatatum. in medio bellica tormenta & impedimenta. Cesariani interea ita aucti fuerant. vi no dubitarent cum hoste congredi Scuuennia Eum versus iam capiente iter. certatur primum leuibus pretiis, sed Saxones iter cςptu peragentes de illis parum fiunt solliciti. m non modo strenue res sterent, verum etiam non sine cade Eglatianorum vi terius progressos audaciores repelleient. Postea eum Albanus cum magno equitum globo apparuisset ad pulueris elati nebulam vetiti adesse uniuertas copias Caelarianas, iter accelerare apparent . ea re cognita nonnulli e Caesarianis equitibus genus quoddam sum illud esse rati sublato Uamore magno impetu Saxones inuadunt. atque cataphracti equites nonnulli. qui
aderant an apertiore loco conantur Saxones ex altera parte circundare. Tunc magna ala sinopetranorum equitum e castris saxonum egressi tanto impetu. tanta procella, tam horribili Caesarianos Invadunt equite ut nemo consistere ausus si sed statim fugam arripuerint, coactiq; sint inter cataphractr refugere. erant hi milites in finibus Pannoniae. Prutenorum, Sidoniae ae Illyrii collecti duce Bartholomaeo Illyrio, viri sane rerum bellicarum gnari ac veterani. sedericus horum virtute cuanimos suorum aliquantulum confirmatos misse intelligeret iubet pedites comitis Bel lingae, quibus plurimum fidebat de equitatum Ioannis Ponicauit & Ganguiphi Eis ingensis aduersus frontem hosti um instrui. monet si invadantur atque infestentur, simulent se cedere, donec Opportune dareturusnum pugnae. Que dum fiunt a Fiaetico,tantum processerat Cς sarcum Ferdinando. ut ad Albani equitatum perueneritiqua te oblata sibi pugne Opportunitatem ratus, uti cupiebat quod incia naret iam dies, suo consilio repente cum insignioribus ducibus communicato, ita exercitum aciem a in primam fiontem scilicet & phalange . in fronte locat sexcentos equites Maulanceas armatos . preterea sexcentos Pannones equites, & Italos septingentos, qui omnes sere ad duo equitum millia accedebat,& centum selopellarios equites. Panones a dextra, a sinistra Geomanos, Italos in medio locat cum omnes hos in tres turmas diuisisset.e reliqui js copijs instruit phalangem, quam in duas partes diuidit . ita alteri preficitur Ferdinandus, alteri ipse praeest, cum haec mule equitibus constaret. illa septingentis quorum alii lanceis, alii sciopetiis utebantur. Caesar imbet suas copias ita procedere ut prima acies valde lata elliceretur diuerso plane ordine atque lent emani, qui angustiorem fiontem. latera ampliora efficiunt, ut ea maiorem numerum prς te se ret.Quippe quod is ordo non ad aspectum tantum sed etiam ad securitatem plurimum conserat, si
tamen natura loci patiatur, cum non ita facile possit ab hostibus circumueniri, quod non masna
derata Aeterum institictio Camiaris.
73쪽
dissicultate potest contingere si pira lanxangusta extiterit. Federicus habebat sex millia peditum in duas Phalanges distributorum, uti dictum est, Sc nouem equitum vexilla, qui erant sexcenti 5 o h sinta supra duo millia,qui persuas phalanges oberrans opportune consalebat, qui ubi solam Cae-1arianorum fiontem prospexisset, nam puluis phalangem occultabat, libi visus est poste facillima
vim tam pauci equitatus sustinere ac vincere. Sed monitus a suis ut parumper recederet, quo diligerius intueretur aduersus quos esset pugnaturus, prolpicit instructam phalangem, in qua Cariat ocRex, dc dux Allobrogum procedebant. Cognito igitur uniuerso equitatu Δί ordine dc consilio Caesaris ad suos reuersus decernit nemus statis amplum Sc paludosium quod erat inter utrunq; exercitui inexplicabili viarum ambitu occupare, cum eius beneticio arbitraretur se polle in noctem viq; certamen differre,quod tutus redderetur ibi futurus. at tantum erat aperti l patii inter ipsos exercitus. quantu videbatur ad congressum, cu in trecetos Sc amplius pastus planities pateret ea ii potui essentCς sariani. putabant facile fore ut hostem profligarent. quare Albanus eo consilio leuiores equites praemittit, qui omni industria niterentur hostem impedire quominus eo situ potiretur. Sed quoniam in illa parte constiterat peditatus,de duae alae equitum. coacti sunt Caesariani re insccta ad suos redire. Albanus praeter expectationem suos repulsos lentiens cu densiore ala Germanoria illos i ubet consistere, ipsin; cςteros ad gloria dc itrenuitate cohortatur. coierebat. n plurima ad ola eius maciata peritiam illiu qui ola militaria citillime de accurate exeqtiebantur, quare renouato pretio ita ii Federici ora stem intestat, ut prope in fugam verterit. Federicus perspecta animorum imbecillitate ii roruin ne Q, undique ab liostibus circumueniretur, praeoccupareturque via salutis, turmam equitum accita s: nistra iubetque laborantibus succurrere uosque pro breuitate temporis ad sortitudinem, aut tamquagloriam tuendam cohortatur sere in hunc modum. nili vobis constaret milites uniuersam prope nobilitatem gloriamque humanam in re militari consistere, opus esset ut pluribus verbis demostra. rem nulla ex alia re maiores nostros existimationem gloriam. imperium acquisiuisse, vobis i ditiinas prope illorum N admirabiles res gestas in memoriam reuocarem. Sed quoniam non ita scritemporis angustia quς magis animo tum sortitudinem ac robur corporis requirit, quam ullam dicendi copiam,id tantum dico,quod hoc ipso tempore nobis est de tcbus omnibus nostris dimicandum, quarum conteruatio in sola sortitudine oc vi armorum nostrorum posita est. Nam si viri Qrtes de strenui. quales profecto esse debetis, velitis est e. selicissimus ec posteris omnibus maxime memorabilis hic dies nobis illuxerit in quo licet non modo facultates patriam, libertatem, religionem Uxores, liberos defendere, quae per se ipla nobis carissima sunt. de dignissima pro quibus Oinnia pericula lubire debeamus: neq; solum recuperare principatum Saxoniae de conseruare; sta cum maxima laude de admirarione omnium exterarum gentium, travonum, populorum pretentiu , ac posterorum gloriam Germanici nominis per virtutem vestram ad pristinam : libertatem reuocare Imperium Germaniae, caeterosq; hostes Germanici nominis a vexanda Germania in posterum dolere , ac tranquillam dc gloriosam maxime pacem in perpetuu coparare licet. at contra si cedamusso:tunae, quae audacibus plerumq; anaica cst, ut timidis ac verecundis perraro propensa, nobis neceste est per summam turpitudinem in manus hostium venire onrniaque praetentia bona I no tempore amittere. His rationibus Saxones aliquantulum consit mali sunt, quibus ut opportunum videbatur instructis, Federicus ipse cum sua ala equitum consistit ante peditatum. Vt is cofirmaretur,
quod illi non parum dissideret. Hernestum Veisonum ducena praeficit in summo imperio equitibus Nicolai Bernardi, SE Ioannis Seghernii. quos firmissimos fore putabat aduersus Caesarianos in dextro cornu. statuit Federicus item ut si phalanx a Caelarianis inuaderetur, sciopettos omnes Uisploderent, semperq; ordine seruato dc displodendi Ic consistendi impetus laostiu sustuaerent, neq;
quis E suo loco recederet. Sibi enim curae fiore, ut opem terret. cum opus esset . atq; ita sensim expectare Caesarianorum impetus, uti imperatum fuerat. Federicus ipse thorace indutus nigro argenteis ac liuentibus lineis variegato ita alia bre lacto ut iri e IPhrygionica prope laboratus rideretur iupra interulam e minutissimis annulis serreis intextam equo inuectus eximiae pulchritudinis huc illuc rebus mature prouidens percurrebat . iubet equitatum, de nonnullos Caesarianos intestate. tuo commodius reliquus peditatus ad nemus te cederet cuius patrocinio tutus fibi fore videbatur, qui strenue sane inuadunt. at per illud tempus C sar iam cum prima suorum acie tele colu unxerat. brenomina mis utq; Oratione ad praelium hortatur,datis nominibus Georgij Hispaniae Imperii. Est enim consueta litaria. do militaris,ut non solum ad tutelam rastrorum, neciam ab ignotis hostibus ea invadantur nocturno tempore, aut ne impune explorat res vltro citroq; commeent per noctem, quaenaater est insidiarum, toties ut mutentur nomina, quoties nocturni vigilo dc excubiae atque collodiae mutantur. quod fieri solitum est in castris tertia quaque hora plerumq;; verum etiam cum illud bellum geritur, in quo pugnent utrinq; homines eiusdem nationis , ut nomina dentur a summo Imperatore ad dignoscendos suos ab hostibus. atque nescientes nomina, laoties iudicantur Sc impune occiduntur iure belli aut si non possint interfici, a vigilibus conclamatur ad arma. cum omnia agmina Caasariana incederent, ventum est ad caenosum paludothmq; locu ubi cu equi co plures ut in lubrico laberentur, necessummitatae lese explicare donec prima acies transiret, ne ambς platanges perturbaretur atque permiscerentur. hac ratione persectum est illis succedentibus, ut frons ante opportunum tempus pertransierit quo tempore Saxones erant praelium commisti iri, qui ini leuiores equites la tis apto ordine impetum faciunt. illa rei bene gerendς opportunitate cognita, Caesar ex altera parte cataphractos equites, ex altera sciopellarios mittit de Mauriti um, ut Saxonum partem illam 'uae timidior prius visa merat, invadant. caeptum est praelium in dextro cornu, unde displo lis Omnibus selopetiis a Saxonibus, ut imperatum fuerat,vno temporis momento, primum Visum est atrox praelium.
74쪽
lium. Sed irruentibus ex altera parte in latus leuibus equitibus Italis & Pannonibus, nullumq;ω- modum concedentibus ut 1 clopetii replerentur, instantibus hinc Neapolitanis cataphractis, inde Maurit iis, tanta fit in Saxones impraelio, ut prima acies, quae iam nemus ingrediebatur , aperta dissipataq; iit. Mirum fit quam breui temporis spatio, &quasi momento Omnes Saxonum copiae pro strata, profligataeque fuerint Pannonibus Sc leuibus equitibus incredibili celeritate persequentibus
victoriam,cui rei maxime apti sunt Pannones. Sunt enim armaturae Pannonum leues,cum lanceis P nonum Primia in v tantur.&scutis alatum Q rmas prae se serentibus. Saleς priore parte iaciem protegente M Rcarent, pro qua ferrum est quoddam suspensum donec cesserit lancearum vius. cum vero cominus ad arma ventum est, acina us aut acutis malleis ferreis ro agitur, serrumq,,ad faciei desensionem demittitur. rati sunt thoraces gestantes aut minutis annulis cotextas interulas, cum reliquum corpus sit inerme: quare M ad fugam,quam sibi non turpe putant, incursionibus enim potius, quam firmo ordine pugnant ι de ad insequendum obleuitatem maxime sunt accommodati. Federicusta melli nitebatur suis opportune succurrere, matureq; rebus omnibus prouidere, tamen cum tantum numerum suorum prostratorum intueretur, decreuit se in nemus seruare, quod intelligeret
cum reliquis nullo pacto se posse resistere. Sed cum sorte 1 quodam e suis iam capto fuisset ostensus hostibus, ad quod credendum regius fere aspectus & venerabilis quaedam maiestas facile adducebat, duo Itali primum Saxonem inlectamur, qui cum a suis egregie uectenderetur, accedentibus no nullis Caetarianis post non leue praelium ab Hippolito Portio Vincentino capitur duce equitum, atque detracta galea alcaptiuitatis indicium impossius est galerus. cum ad nemus postea a Cael, rianis accederet, tot arma prostrata & proiecta reperta sunt, tot cadauera cela in itinere,ut lacrymabile suis spectaculum. Ceteris non leue heret impedimentum,cum alij fratres, alij coniunctos M ami-Cos a se cssos intueremur. tantus vero erat preterea captiuorum numerus, ut multi Cesariani quindecim aut viginti vinctos haberent. Sed quoniam prplς,auiditate nimis dispersi Caelariani equites vagari viderentur, quod non leue periculum est inter victorias, ne ignota auxilia hosti aduenientiadi ilipatos id palantes victores nullo negotio fundant, quod non semel euenit, Caesar iubet cataphractos reuocari.& canere receptui. Nunciatur Celata captum esse Fedeticum, & ad Albanum addu- pede ita, ctum,qui mox adducitur ad Caesarem . atq; curii vellet manum laris detracto galero exosculari profligatus ex equo deicendens, id non passus est Caesar. cum vero videretur intrepido animo id magis auda- ο captu ciet quam captiuo conueniret dixisse potentissime atq; ciementissime Imperator nunc tuus sum captiuus rogo mediocriter me tractes. respondet Caesar, nunc Imperatorem vocas at plurimum hoc nomen diiseri a pristi nonam cum prius exercitum 1 serationis de iple Sc Lant grauius ductarent. appellabant Carolum,qui id Imperatorem esse arbitraretur. his addidit C ar Saxonem a suis erroribus eo misse adductum. his ille nihil respondit oculos prae pudore demittens. tum datus est in custodias Albano, id ad curandum vulnus quod in faciem acceperat deductus. ceciderunt in eoptinti quod commissum est in agro, Categiensi apud tylum Loccanam circiter duo millia Saxonum. plures septingentis vulnerari,capti octingenti pedites . ex equitibus desiderati quingenti, capti multo plures, cum multi Gemiani suissent a Germanis protecti. ex uniuersis copiis illis vix quadringeti equites, ac totidem pedites iuga se seruarunt Categiam.ceciderunt insigniores pauci capti praeter Fedeticum Hernestus dux Uetanum, olus Toringius mes.& duo a secretis Federici. venerui in potestatem Cesaris peream victoriam decem dc septem vexilla peditum, de nouem equitum. magna copia supellectili id, pecunia, bellici apparatu duae colubri ne quatuor 1emicolubrinae, quatuoricini cannones, quinque vocati falconeti, filius maior natu Federici Hemicus. Ioannes enim dum bus acceptis vulneribus in caput ex equo deiectus, cqso in ultionem illo a quo Vulnera acceperata clades sit, suis protectus liber Calegiam peruenit. Ceciderunt e Caesarianis ad quinquaginta, quod prςlium mi hora undecima inceptum leptimo Cal. viij ad horam usque septimam noctis perdurauit: nam Saxones circiter quindecim millia passuum pugnando ab Albi fluuio coniserunt, cum nunquam
75쪽
sus essetaq; obsela Neapolitani arma deponere iussi.
U AE dum ita geruntur in Germania, retriis Italia variis tumultuu fluctibas agitabatur. Vmina bellorum. Nam rebus ita Neapoli constitutis, vii narratum citiuρο-
rius, Toletanus protra nouos milites quotidie in arcem admittere, qiu iaexcreuerant ad quinque millia peditum .dc Hore litiae dux Toletani gener auxilia submittere. Cives venti ne repente per induciarum opportunit tem Opprimeremur omnes exhales conuocant.scelestum plane de maleficii hominum genus , quorum erant tere quinqae nullia, quibus concella est
impunitas praeteritorii scelerum post tactas inducias per uniuetium illud - tempuS, quo ciuitas eorum opera indigerex ad patriae ipsius conseruatim Mem. His multa indigna quotidie facientibus, sollicitantibu5q: dc verantibus Hispanos, commissum est atrox certamen iliter milites:utrinque. tantus autem ocitatus in tumultus. ut uniuersa ciuitas in armis constiterat, rutiusque Ventum iit ad leuia prella. per quς tormenus ciues plurimum lunt in 1estati. Perdurauit illa pugna quindecim dies cum noctibus nunquam intermino certamine, per quam multi utrinque ceciderunt, pluresq; sunt vulnerati. Centa linuenitri quatuordecim millia ciuium qui soli erant exules dc mercenati, milites, praeter urbanas copias atque illorum magna pars erant Eopertati i periti. serenouem millia scilicet. Quae dum lium Neapoli. legati redeunt a Celare cum summa populi expectatione. renouantur inducie ri Caesaris conlilium intelliget tur. quod misse cognitum est, ut Ques arma deposita Toletano concederent, tunc autem --gnitum iri que foret C claris sententia . de quoniam Neapolitanus populus videbatur Ite gem cooptasse Salerna tanum principem in iis tumultibus , qui tamen renuit populi contentum, quia diceret regnum esse Caelaris, literas scripsit Toletanus nori esse mutilitate eius regni , VI vir tantae automatis, quantae erat is princeps, esset in illa urbe furore armata. quia qui semel rennum renuisset, cosnita tanta propensione popularium in se animorum, non erat in eadcincon- 1 talia de integritate fortasse diutius peroransurus. nimis ege magnu p mium improbitatis propositum regni Neapolitati maiestatemi. iustias est igitur Salernitanus esse apud Caesarem tanquam Obses donec res Neapolitana componeretur, quia Caesar maiores tumultus irmidabat. Sed parum humaniter ibi visus est per id temPus a Caesare tractari. Illud Caesaris responsum acerbam& periculosum visum est illis ciuibus, ti 'armato hosti arma concedere, seque praeterea inermes eius arbitrio concredere scientur. tamen quia nollent in maiores difficultates incidere, cum exterorum principum consilia aduersus Caesarem inita vana Sc irrita suisse conlpicerent, quae spectabant ad ipsi ina Caesarem ex illo regno ei j ciendum, ad quod consilium multi conspirarunt, decernunt esse parendum. Omnes itaque arma ad Ioannem Suessanum delectum de Conseruatorem ciuitatis comportant, quae ipse ad Toletanum in arcem deserenda curaret . atqui quamuis multa retenta sint, tamen statuit Toletanus potius in his rebus esse connivendum, quam si inmastueritate utendum,cum per illud facinus populus non paruisse mandato non posset videri. Ciues rogant Toletanum ut Caesaris sententiam aperiat . qui paulopost omnes magistratus urbanos in arcem conuocauit ad audiendam sententiam. conueniunt frequentes, cum multi tamen sibi metuentes abfuerim. his ingressis in oppidulum sublatus est pons, quae res non mediocriter trepidatione assiecit exterius intuentes. Toletanus hos perhumaniter allocutus dixit C tarena urbi
parcae quae arma sumpserat, quia constabat nullam esse rebellionis suspicionem, quia simulabate i. t ri i Aia se
76쪽
se nescire Neapolitanorum communicata esse cum exteris principibus ad uetius ipsum consilia. il-ra verba Toletani postea delata sunt ad populum, de excepta cum magna laetitia . Paucis deinde horis interiectis Toletanus triginta de sex ab illa venia de liberatione exceptos pronuntiat, virospes marios eius urbis, inter quos fuit ipse Ioannes Suessanus, Cesar Marmirus, prior Barrij . qui omnes eodem die in collaterali concilio statutum est ut capti necarentur. verum tamen cum e vestiSi. suissent facti certiores, Romam confugiunt, quare perpetui exilii damnantur,eorumq; bona ni sunt addicta. Illuditatutum quoniam fuisset de sententia Toletani, at non de t ententia CaelariS, paulo poli viginti de quatuor ex illis ab exilio reuocantur nec multo post omnes alii. prcter tres praedictos,& eos qui Gallorum Rehi per illud tempus militauissent . Sic igitur mira quadam dexteritate Caesaris in consopiti sunt tumultus,qui Pontifice assentiente cum magna utilitate regis Gallorum videbantur dulgm iuexcitari. Nam selices rerum Cesarianarum euentus in Germania non mediocii ter animum utrius P ς' que principis torquebant, ut fit in rationibus regnorum quia nemo sapiens satis tutam esse arbitra ς' . tur nimis potentis principis vicinitatem. his enim videbatur C sat elatus Germanica victoria, au- I tactum: insignium populorum deuictorum tot viribus mox uniuerso Galliae de Italiς imperio Brmi sitiuui Gdabilis imminere. retrahendum igitur a tam felicibus successibus existimabant per rerum Italica rum motus. si varijs in locis uno tempores res fluctuarent. id facile se consecuturos sperabant. Nacum Gesar lummo studio curasset ri synodus antistitum Tridenti haberet unpostea Potis cognouit futurum nihil ut commodi ex eo concilio reportaret, sed potius sua autoritas in magno discit mine versaretur. Idcirco Patres antistites ac purpuratos Tridento Bononiam acciri iubet, quod Caerax grauiter laturum sciebat cuius instinctu de suasi illud merat indictum Neq; tamen lula potintia Cesaris animum Pontificis sollicitum faciebat. sed multo etiam magis Petri Aloysij Farnesi j iiiij cedes plane acerba Ac violenta Placentiae Parm sq: Ducis recens, quem anno superiore tanti sexcie omnium patrum purpuratorum consensu illo principatu insigniverat. vexabat vero Henricum Gai liarum regem non solum vicinitas nimis potentis sesaris, quς omnibus regibus semper est sinspecta, ted etiam principatus Allobrogum in Gallia subalpina,qui CaroloDuci fuerat ereptus,cum pateret fore aliquando ut de illo contenderetur armis, quia Carolus Dux eiectus ad Cςlaris iidem misericordiamque confugerat, de ab illo perhumaniter fuerat exceptus. Tentatus est igitur clam a Alosj Phli- Callis maxime propensus sua sponte ad res nouas Ioannis Al si j Phlisci Genuensis Sinibaldi fili j in rati. animus, per quem iuuenem magnς de auctoritatis dc opulentiae sperabant Galli facile tore, ut 5cciasse dc urbe Genua potirentur . erat Ioannes Aloysius Phliscus iuuenis eius ciuitatis primarius auctoritate, ingenio, firmitate corporis, valdeq; potens non solum propter nobilitatem, eximias opes, sed multo magis propter liberalitatem, magnificentiam, comitatem ac facilitatem in omnes, di hami sunt populares. erant duς factiones in ea urbe . quarum alterius principatum tenebant pinula & Auria tamiliae nobilissimae.alterius Phlisci de Grinialdi praecipuae autoritatis eius ciuita tis . reliqui ciues harum factionum principes sequebatur cum alij Imperatorijs partibus, alij Galli cis magis fauerent, atque has Fremias Ad Adornas vocabant, quae eaedem factiones erant in omni, prope italis ciuitatibus, sed alijs nominib. alibi vocabatur,ut inter Insubres Guelphi Sc Ghebellini ι in Latio, Nigri, Albi. per eas factiones vel potius insania ad euellendum prosternendumq; multo Guel sorii tarum impurorum sicariorum genus diuinitus immissam multa millia mortalium miserabilitercae Ghebesimo se sunt ubique nullo premio victoriae proposito , cum odia atrocissima& prope inextincta orta i- φ fuissent de inueterata. multisque cedibus confirmata inter nationes Se ciues eiusdem ciuitatis, atque ' eiusdem doinus sepe eiusdemq; tamiliae nulla probabili de causa. florebat per illud tempus maxime Auriς iamiliae splendor dcautoritas ac magnificentia; quam Auriarum amplitudinem graubter ferebant Phlisci, ut lolet in his controuersiis accidere, cum omnes in unum principem Auriam oculos converter ni, quo extincto caetera omnia Auriae familiae lumina posse parui a Phliscis neri Ioanni Aloysio videbamur. Neque vero tanti fuerunt frequentes nuptiae hinc inde contractae, neq; affinitates, neque mutua inter has familias beneficia, ut occulta ocinueterata odia protius pollent delere vel ciscere ut Auriae principis amplitudo 1 Phliscis aequo animo perset retar. Nam ubi a uerunt insignes opes quorundam cautum. ibi nascitur denique necessario de praestantia contentio, atque tyrannis patriae praemium victoribus demum propolita est. quate nihil magis Brmidandum videtur in urbibus liberis, quam insignes paucorum opes. His omnibus Optime cognitis a Petro
Noysio Farnesio Placen tiae Parmaeq; Duce, sui pro sententia Pontificis patris clam Gai lios partibus magis fauebar, culte agit cum Aloysio Phlisco ut Auria piincipe trucidato triremm Genuenses occuparet. Urbanos excitaret tumultus. Genuam Gallo regi aperiret. neque istud lane propter
causas praedictas inc'nsilio Pontifice fieri posset existimati.ad istud ipsum negotium tametssi antinua odia mutueq; ipsorum ciuilini simultates impellebant actibus 1stimulis, tamen multo magis talicitate vitae sunt Pontilicis. 5e Henrici regis ingentes pollicitationes, Ad honorificentulima prinmissa, si res ad exitum optatum perduceretur. quippe quod illa urbs plurimum posset rem Galli. cam iuuare dc augere in Italia quae non parum Caesarem infestaret, cum sit terrestribus classicisque rebus accommodata. Est enim Genua urbs nobilissima in Italia, Liguriae metropolis in ora maris Genuq d Tyrrheni, quod etiam Ligusticum appellatu de regione Cyrni insulae sita fere. opibus. potentiaque scriptio. praestan .dc propter pulchritudinem aedificiorum prope admirabilis, quam vel ante Christi aduentum mu itos annos extructam fuisse memorant, quo tempore primum Dardanus Troiae imperare cepit. habet nauale accipiendis classibus accommodatum, semperq; sue des ita suit rebus Gall icis ab anno salutis nostrae non esimo post mille de trecentos, quo tempore Carolus sextus Gallorum Rex iacius urbis tutelam fuit accitus . nam multis paru placebat multorum imperium, Vibsenim
77쪽
Iibera est M ad rei p. Ermam gubernatur, ut quod tyrannidi multorum resipublicas huc illuc distri
hemium limitius videretur, quam quod pro paterna citaritate administraretur, quare magis pla,cuit plerimi a regibus se Gallorum aut a Mediolanesi duce. qua a luis magistratibus gubernari. de fiebat ut stequentes essent in urbe seditiones. cu multi ad propria magis, qua ad publicam patriMutilitate i pectarent: quo cilicitur ut populi principes ipsos perfidiς auaritiaeq; magistros lepe imi Iatur,cum utrique nummum illum commodi reser re censeant, qui plane tuitiua Utatur. nam quales sunt nobiliores, talis est plebs in Oib. Qui talib. atq; ubi turbulenta sit, aut patu morata plebs, ini nobilitate paru bona esse necesse est. quonia ignobiles nobilioru mores imitantur, aut certe cogunt ut
imitari. idcirco modo eiectis modo receptis Gallis Adornorii Fremibrumq: opera & diisemion ib. illis iamiliis , pquas tor mutationes Genua palla suerat. per arma popularia maiori ex parte eiecta ex urbe deniq; per Andrea Auria ea libertate recuperauit, qua nunc ci Vtitur. Vt magis opportuna dicemus.Petrus igitur Aloysius Farnesus partib. factioniq; Galli adherens quo res occvurius ago retu procurat Potificias triremes na Pontifex tu e triremes habebat sex ab Anglisciola de Gai lis. ω de Angusciola a Pontifice coemptas ad hoc stret agema. tamen simularetur ad expurgandusinu. Adriaticum piratica) diuendi Phlisco ad exercenda piratica. ut profitebatur, expurgaduq; pdationibbus oc frequenti b. rapinis ac latrucini js barbatoria mare Ligusticii qui b. quotidie in se stabatur. haec sinsebantur,quς oib apparebant probabilia: sed re ipsa per illa opportunitate procurabat Phliicus ut tibi daretur facultas alendoru armatoru dc colligedaiu custodiaria trirentiu nomine, sine ulla sarelisci sti spicione assectatae turanidis . Sie igitur efficiebatur ut sibi liceret y attritrio colligere armatos ad illa i δ' cosilla, i inato conceperat.& Gallo latis honesta ro apparebat oblata ut classem haberet i nstructam Massiliae ad littora Gallice regioliis, si a Philico. inuaderetur tutanda: si tame opportune tia erat instructa ad auxilia in Italia iab. Genue fib.summit ita a Phliseus acceptis triremib. multos armalo, couocat Genua. coliti iacu principe Auria cortat exercedae piratice. utili si si ablevet oi lulpici Ontaciaicatu et col laudo tur; cui additu est, ea rone ad experientia retia in nraritimam, dc per lianc ad hono
riticentissimos gradus honor u peruenitu cum praeiertim aptis limit genus homui tu reb marii missint Genucis: qui semper in nauigadi peritia teris nationib. Ital icis pilare crediti liint. Phlucus cta participes secat tui ad uerius patria pro Gallis inui cosilii non alios tuos propinquos M amicos, atq; in primis Ioa ne Baptista Verrinu vitiani celeritate ingenii Ac facultate orationis nemine eius ciuitatis interiore atq; non ivtinus strenuitate corporis.qua oratione propiti. qui uniueriun co iliu Piil sci no mo collaudat, sed et diliget millime ad exitu in imat. ad latu Pet ossaq; imputu tacit ius aggia diendu initur conliti in t celeris Scaudaciae plenui decernitur. n. vi Auria princeps, Ioannes Figue'roa vir Hii'anus Caesaris assiduus orator Gemiae. Adamus tribunus Ioannetumi Auitae locer, abi qἰ plures eius factionis ad Thyeileu vel Agamenoni u ppe uiuili stato die aduocaretur, a N; O SPost cςna trucidarcia tur,qua re peracta facile sui uiu videbatur his ut trirenubae vita prope sine cotrouersia potirentur. ad eius rei iacilitate.&defensione facinoris imperatu fuerat a Phinco multis
ut e castellis ac pagis finitimis ipsius Phlisci in urbe per valle Belasiata vocatam conuenirent. Persa das Onga. qui erat cii summo imperio in psectura Mediolanesi facit certiore per literas Figuemase cognouisse per exploratores sermone esse inter pro res Gallos oeculiu de quibusda motibuS acredi nouis excit adis Genuae perqueda Phliseum, ni plenae stant aulaeptincipum exploratorum, quiola dicta, factaq; S Regsi di proceris aucupatur ae limantur psoccultu laetu perqtie periculo iunxerat ne urbs ipla sti potestate hostiti Gallo tu veniret eas litetas Figueroa Auriae ostendit atq; hi, iubiunxit se suspecta habere Ioannis Aloysi, Phlisci consilia. Auria, qui paterna prope charitate apud
se Al sium educauerat, euq; magnopere amabat uidet se no poste credere tantum lcelesia inai eius iuuenis esse conceptu , quippe ιν beneuolentia no mo sectat virtutes ampliores, vitia vel nulla Vel minora multo apparere, sed et aliqua do errores in virtutes putat couer:i Autiae dolor l .lgi per illud ips sorte auctus illia tantae crudelitati alunt subtraxit. cu domi iacere necesseesso ianui ritoc acerbi contuli tempore. Phliiciis veritus si res diutius disseratur ne sua paterent coiilia. q cii multis prςcipue i a cona unicata videbamur diu latere non polle decernit alia tone re esse aggredienda. uocatis igitur cib. vel affinitate, vel non vulgari amicitiae vinculo coniunctis, aut illi, etia qui tibi audaciores videremur, quoru primarii fuerunt Petrus Fraciscus Phliscus, Hieronvinus de Riphaei Sacchi, Franci lcus Marchio Benedictus Ciressius, duo Francisci item alter UerZius, alter Curim, Gaspar Bottus. Ioannes Baptista Verrinus Hieronymus Magidus. Scipio Carsetius, aliiq: complures, eos hortatur ad negotium strenue inuadendunt. proponit utilitatem, quam ex eo periculo lun rc Aloysj Phli- portatuci. Polliceriir honorificentissima munera regio nomine. literas et fictas M adulterinas proici ilrMU ueris Ostedit. in 'iit h. fingebatur Q ut lacilius Genua ab Hispanis opprimereriir. Ioannetimus Auri iubebatur Aloyuu Phliicia occidere tanqua inicia impedimentu ac solu decertate pro patria. iubiugat pitare amicos de antiquos defensores patriς ad eius conseruatione admittere. qu1 per negligata. pati, ut Ora in potestate aduersariae factionis turpiter cu maximo capitis periculo olum deueniat. ei ' se sapientii ante calamitates occurrere periculis, eaq; propulsate, cu post aerianas parti Vtiliter i piri .d iebellio mus . M Vcile priore aggredi hostem patriae, pati iamq; iplamabim nainete Hispano iugo teruitutis .em. Vendicare pristinaeq; libertati restituere se turos tanti. ta egregii, ta laudabilis iacinoris adiutores Δ de seniores Pontifice ac Gallor u Rege . neq; passuros ut victores ab Hispanis dei tuo opprimeretur. poste per huc modii oes praetentes sibi itiana orta lena gloria. de incredibiles laudes apud omnem p steritatem compara e quod unum preciosissimum est.& mari meoium expetedum praeimu abant m is ingenuis 3e sublimibus. ni alii se promptissimos esse ad cita pericula conclamarent. alii repugnarem consilio Phlis tu, quibus videbatur libertas patriae non minus a Gallis, quam ab Hii panis
78쪽
nis oppressum iri respondissentq sibi videri negotium periculosum nimis. 8e multarum dissiculta.
tum plenum de aduersiis patriae tranquillitatem susceptu, at non contra Hispanos, Inter quos ii ait Paulus Pansa.& Ioannes Baptista Iustinianus precipiis aut talis ciues. Omnes ita sentientes intra domum sunt traditi in clist ira ne rem magis Dat 3bus ante tempus opportunum calamitose aperirent. quanquam luerunt etiam qm primos hos trucidandos esse ceniebantiad quartum igitur nonas Ianuarij prima vigilia Aloysius Philicus cum armatis e domo egrediciu comitantibus Otrobo no, Cornelio Hieronymo statribus distributae sunt copiς coniuratorum in tres partes, atque unicuique fratri propria iniuncta sunt munia, ut urbs in variis locis uno tempore inuaderet . crant enim plures trecentis qui cum Phliicis domo exieruntaniunctum est Cornelio Phlilaeo ut portam testiadidinis statim occuparet ad accipienda suorum auxilia, quae iusta erant in urbem ad liatum tenapi conuenire.Ottobonus iubetur portam Sancti Thome capere trucidatis custodibus, perquam petebatur principis Auriς dc Ioannemni palatium. ipse Aloylius cu tertia parte copiarum, lectioribusque malitibus natiale invadit conaturq; ttiremes occuparci capte si in t due porte, sicuti imperatum luerat,Omnescii resistere qua conabantur, trucidati . sublato igitur strepitu cum ubiq; arma coe sum libertas conelamaictur,omnia repleta sunt trepidatione od itiga 5c nactu, ut par est pretet tun in re tam inexpectata dc nocturno tempore. Ioannet cinus audito tanto tumultu cum dormiturus esset extra palatium statim si unpiis armis ad principis desentionem accurrit. ad portam urbis prostactus circumuentus ab armatis Ottobona copiis qui eum ibidem expectabat, trucidatur, multis acce-- uptis vulneribus. cius cesis nuntius ubi ad principem laborantem ex pedibus peruenisset, cum omnia ab armatis misceri audiret S ubiq; Phlucos ac libertat cinc amari clam equum ascedens. Vel racerbissinia stigora paucis vestibus propter teritate sugς indutus ad oppidia ex urbe proiugit. quod inde distat circiter quinq; millia pastiuum. Sub aurcii am eo profecto principi ubi vires aliqua
Iulum collegisset nauiculam exploratoriam cum paucis conscensuro. ut longius etiam aufugeret. nuntiatur trucidatum esse Ioannetlimini. triremes a Phlit cis occupatas, Omnia plena armatis, urbe
esse in potestate Phliscotum. Sed non multo post alius nuntius accedens magna celeritate significat mrtunam urbis tantum calamitatis depulisse a capite civium. oniniaq: iam esse in tuto collocari. Nam cum omnia pio votis Phlucorum luccessilient atque maior pars terum urbanarum suis. set occii para, iam Galli urbe potiebantur,nisi mors inopina Noylii Phliici, fortunaq; eius ciuitatis Phlissimoi, aliter tulisset. Sed ea ita secit ut Aloysius dextra gladium. sinistra scuti: m tenens dum ex Occuparatriremi in aliam occupandam transiretinam primis electis cuit iis notias.introducebat in mare de deri .cima pontem virtus eiusq; simplicis ametis conscendisset neq; tamen bene firmatum, qui nullum habebat par pondus ex altera parte. suffocatus est propter armo i u pondum . quae gestaba pro
Pterq; Ubicuritatem noctis cum nemo illum lapsum neq; vidisset neq; lansisset ob stequentem strepitum neq; idcirco ullius Opera iisset adiutus cum postridie mane illuxisset Omniaq; armis fuisset occupata, cognita re ob mirificam populi beneuolentiam in Phlilcorum nomen, audita praesertim Ioanne trini Auriae caede dc fuga principi conclamata precipue ubiq; libertate, nemo visus est magnopere aut acrius Phliscorum consiliis aduersari. Sed enim cum Al sius princeps &autor eius negotii nullibi mane repetitetur. tertiti asseclaeae consilli participes vel ia ullo aduertante. neq; repuLnante populo voluntariam sibi fugam indicunt. Caeterum ciam Phlisci fratres tardiores ad sega videreimir,&quasi inopes consilii quid agendum esset nesciret, hisce persuadet senatus ut exeant ex urbe quod continuo factu est promissa illis perpetua obliuione reria gestarsi. Hieronymus Mo- toltu prosectus. quod crat eius oppidii munitissimum in finitimis montibus, postea expugnato oppido Caesaris iussu capitur cum Uertino, cuius expeditionis dux fuit Augustinus Spinula comita- Phlisci surtibus nonnullis ducibus Genuensiu. ita captus capitis condenatur. reliqiu coniurati, de coniurato- Piiovi ru socii publice iugulati sunt. princeps Auria audito de alio nuntio. qui significauerat res elle quietas. relicta celo statim Genua reiiciti t. iubet magna diligentia cadauer Aloyiij requiri, quod inuetu sub prora cuiusda triremis iussum est denuo in mare dei jci,neq; sepulturae quide concestum est. Solo aequata sunt praeterea magnifica Phliscorii aedificia omnisq; supellex direpta, quaecunque erat Genuae. Castella Phliscanae ditionis capta omnia δί fisco addicta. tituli de honores erepti, omnia paterna & auita bona prorsiis adempta. Sic essectum est, ut ea familia quae amicis antea, opulentiaque insigni.& magnificentia ae splendore in urbe florentissima enituit, quasi momento temporis propter auaritiam,iaunoderatam); cupiditatem honorum ad imum infelicitatis gradum deiecta, prolapsaq; sit cu magna posterorum in iamia. res illa quoniam vana frustraq; tentata fuisset, credita est non parum vexat animos illorum principum. qui res Italas turbare, larim; animum ab illa vibctoria reuorare conabantur. cum omnia consiliorum suorum fundamenta corruisse perspicerent.
Neq; enim ciassis, quae Maii illae nuntium Gennense expectabar,ut postea Phlisco duce Neapolim appelleret, iter cepi tineq; in Italia quidquam est innovatum. Neapolitani itaq; omni spe auxilioni per Pisisci casum destituti, simularunt nulla se admisisse desectionis consilia. sed tantia quaesitionEvoluisse deuitare: cum tamen re ipsa propter quaesitionis metum, ministrotiiq; regiorum acerbita- .lem ad externa auxilia alpirassent. fuit enim Pontificis. oc Galli regis consilium, ut deuicta Genua Gallica classicie Genuensis Ac Phliscina coniunctiis viribus Neapolim inuaderet, atq; terrestres cinpiis interim comparatae impetum facerent in regnum Neapolitanum per Latium conspirantibus ad hoc Δ colentientibus Neapolitanis quae tamen omnia Caesari ela per exploratores merui in suspicionem retrocata,quando aperte & dilucidE sciri aut intelligi non poterat. Pontiis enim ad hoc si itarim, cosilii a quaesitionis imponedae Caesacem excitarat, ut irritatos animos Neapolitanoria propcsiores Pon Galia haberet, quos ex altera parte protegebat, quia sic ivtutu sperarat ri regno Neapolitano potiretur. Ii regis.
79쪽
P. Aloysij par Caesar percepto successu retu Genuenti visus est grauiter tulisse mores Ioanetlini,quar si reru PonDUI His titue.& Gallorii rege auctores fuisse ratus, coluit oreq; Petru Alovstu Farnes tu potificis filii Mimul μ late hac.& indignatione in magis opportunu tepus dii simulat. neq; enim ratio prael milia bellorupostulabat, ut eode tepore bellu etia in Italia aduersus potetissimas. bellicosistimasq; nationes excitaret. no necessariu presertim, in tot negotiis Germanicis,ac Boemis vix unus posset sui licere. caepit ranae in an imo ela fecit excogitare quo pacto fieri pollet, vicas iniurias utiliter ulcisceretur, quod illiu saeptiis per literas cu principe Auria.& Ferrado GOZara viris callidi 1ssimis comunicauit. VoIu ut ad res Germanicas, eo,unde digressi sum , redeamus, Caesar illa insigni victoria aduerius Fodericu Saxoniae Duce profligatu,& susum potitus, no modo res Germanicas, sed etia Gemoru cosilia ad uerius ipsum in iurgetia reprellit.&coibpivit. quod nisi fictu sitisset. apparebat periculo usore ne Caesar cogeretur O viribus maritimaria vibiucii Saxone cui unctis signa coierre aut ne G. meatus via illi pr luderetur, si interius in Saxonia penetrasset, quod tacite futurum apparebat ob paucitate Caesarianoria. Sed qtii rei militaris peritia, Sc cognitio atq; perspicacia inu praescia uia i ciebat, ut no minus iraec ipsa cosilia Caesari qua Saxoni paterent. Caesar curauit prius cu Federi codibmicare qua in illas dissicultates veniretur. Sed enim celli quoo; ipsum visum est fauere Caesarianis rebus,cu signis& auguriis ea ipsa victoria fuerit praedicta. Na cum Caesar ante traiectu Albis flumi, Autuitu Ce nis iter faceret, aquila visa est ab occidete regione aduolans iniuersa castra Caesaris prae laetitia obiblati obiectu. uisse,quod ubi siccisset saepius septetrione versus auolauit. Deinde lupus insignis magnitudinis casstra ingressus huic illuc agitatus clamoribus insequet iv,demq; glaciijs occiditur. nebula p terra ita Caesare protexit, Vt ad meridie viq, caeteris adue tu Saxonibus occultauerit, qui cu ad Albina fluuiuaccessisset, non ibi uerupit sol clarissimusata etia tardior vi ius est nonullis curii im diurnia perfice
re M Albis non cade aquatit copia deuoluere, qua alatea censueueraticius victoriae rumor in ad re
liquas Germaniae urbes pervasisset. fecit ut i ationes coelures eatii de deditione acture mitteretur Argesiae de- Sic igitur Argelia prima omniti illo rumore copulsa se Caelari dedit. Argeli eliu ex iureliqua: vitio, urbes qua sum trans stulti secutae sunt praeter Calegia cuius urbis ciues etsi perculsi fuerat adirer so praelio, tamen quia tuam urbem munitissimam, de prope inexpugnabilem iudicarent. ad delen sionem se Utangunt, Omniam necessam instruunt, tormentaq; in opportuna loca moeniorum di sponunt quae quidem habebant complura,cum illam urbem ut metropolim principatus I edericus per viginti,M quinq; annos, nunquam destitisset opportunis munitionibus instruemilla recognita Cassiar, ut apertius etiam ciuium animu intelligeret praeconem mittit qui solicitaret ad deditione. acceptu est longe diuersum atq; putabatur,&exoptabatur respJlum. responderunt enim te natos esse dc educatos sub Ducibus Saxoniae, atq; statuisse ad extremum I sq, i ita: diem velle eande siderii incontaminatam Saxoniae Ducibus seruare eandem vitae rationem habiti im Albertum Senonum Ducem apud ipsos captiuum, quam habuisset Pedericus apud Caesarem. Caesar eo responto como tus,quod arrogatulae, superbiaeq; plenum videretur statuit rem armis esse agendam. iubet itaq; r gem de Mauritium decem peditum vexilla,qtiae Lipsae. dc Trelenae relicta fuerant in praesidiis ad te mittere. c proximis locis muralia tormenta,operasq; promissas acciti his cum apparatibus Calegi contenditiquo quinq; castris perueni mecum adducit Hernelium Sc Fodericum captiuosa trecemtis Hii panis custoditos. quibus praeerat Alphonius Uiues. cum Caesar dictaret ab ribe Calegia cir ter tria millia passuu, iubet Aloysium Pigranum urbem explorate ad expugnatione diligerem; ani cil θ;ω d, maduertere Vbiimodius stuuius traijci post ei. est enim Calegia in planitie plana mi daq; sita , qua- seriptio. drata forma,cuius pars extensior fluuium habet coniunctum, quae potest vel procul accedentes prospicere. habet fossam altissimam dc latillimam aqua plenam. reparationem vero e terra ad latitudi, ne sexaginta pedum. illa terra ita firma compactaq; est, de diuturnitatec reta, ut multis arboribus multaq: herba tegatur. est via quaedam occulta, de tecta intra Bllam ad radicem reparationis ad usa siclo petrariorum,ocamna protecta. quae nullo pacto diverberati potest. habet quinque perampla propugnacula. de oppidulum, quod uniuersam planitiem despectat. eo exploratu missus Aloysius Plaetanus vir Hispanus maxime rerum bellicarii peritus, ut qui Oerime intelligeret rationes castra metationum, expugnandarumq; urbium rubetur, si ita sibi visum sit, pontem occupare, quem Culegienses e regione feceranti illuc prosectus cum ducentis leuioribus equitibus, duobus tantum Esuis amissis urbem diligentissime explorat. interea decem Si octo muralia tormenta Caesari. adu cita sunt in lintribus, sed operae vix trecent se quindecim millibus accesserunt, quas Mauritius pollicitus suerat, cum commeatus etiam promissi copia valde sit diminuta. Sed quoniam necesse erat lintribus tormenta secundo fluuio convehentibus non procul ab urbe Calegia pwterire, Cς- 1ar veritus ne tormenta interciperentur, decernit cum magna manu militum ipse ad urbem post
reuersum Pi2Zanum accedere, quo cives veriti ne interciperentur a Caesarianis, ne exirent ex x M. Cognoti it Cesar eodem tempore non esse tutum ibi castrametari, quod ninus aperta esset
planities .de non satis tuta. Neque tamen fluuius visius est posse traiici , quia pars illa nimis ei set . urbi vicina statuit itaqueinsta urbem sere duo milliaria Oceanum versus castrametari. clal ieimses quod scirent vadum fluminis ei se propinquum, turmam equitum emittunt, qui in altera r D consistentes visi sunt indicasse Cesari pontem ibi esse faciendum cum ibi iacilior esset traiectus. erat ibi nemus quoddam in utraque ripa fluminis, ubi latere facile poterant Categienses quod non parum disticultatis praebuit Cς larianis ad pontem extruendum. Malalpinast uitium cum ducentis equi tibias traiiciens, ubi vadari potuit, cu tormenta etia viginti in Categius m ex altera ripa disploderentur, ita secit ut ciues quamuis aliquantulum restitissent, negotium deserere coacti sint. illis vero cedentibus Cς rinaedibili celeritate nuuium cum vniuolo cicercitu traiecit. nemus occupat si in circiter
80쪽
Liber Tertius. IIJ dist δb oppidu'Mq; pago ibi intra castra inclitis. qui Qrte aderat, castra po
duunt ac lignam ridiq; cingui hos cataphracti equites qui Albi fluuio propinqui stationes habebfit: aqirauonis coinmoditatem,cuna ira castra tutuli adderetur. na mutatus non inelud O aggo cum ui libera planitie soleat habere stativa a lateribus castior v. in locis no 'idam b ruinioni tu , clangoimq; naui ui exaudiri non possinLCoar ita ad urbem Caleria strametatu cuna urbem in pugnabilem vi prope esse intelligere ne fili strat epus obsidendo abstinatae cogeretur, didit te captiuum per Federicuin illam mist capere. dec ar tuitur mittore qui consilia Cal ensium exploraret, ad quod conii lumitat te adiuuit Federici ipli pollui mo ut saluteres 'nullum esse magno animo demostrant se laris minas non timere cum iratur circa urbe u si de
purarabilis.ca res Celari significata ita cius animiun coarimouit,ut non per illorum cladem scd per
nisi fiat, minatur capitis periculum Sed Federicus cotemptis si apertas
uo pacto lset per condiciones cures ad dedationem allicere tibi relictam esse in
responto nater milites diuulgato in non paruam admirationem omni ii animos conuertit atq; Cςlar nonnihil commotus est. Sed tamen nequid asperius in hunc mille videretur
mel adu Te decernit vires imitame iudicaretur. conuocat igitur si arum con a - , w04ς n uir. Vt rebellis inq)eri ,ac reus imperatoris exilii in hune ser E mo te h Pp im Vgratiiunx dc Fedcrictim Sinonum Duce multis principibus Ger riticipatu per vigi eripuisse,petii; si maini iam intempsisset trones. neplexisse te res Scintia tutat inperi .multa tramauitate admisisse deuallat e populatos esse,ireu unctua
tolerentur, videbuntur ceteri illa clementia &impuritate ad illud ipsumn imitrari decretiim est igitur ad pacem, & tranquill itatem Germaniae, dc ad liberatione 2 mpimorum ad arma veniendu inciri de iis maleficis supplicium lumeretur. cum diui- potius,quam humana opera primum dissipati sint, deinde dericus in Camanos cu eadepemnacia seruenerit.Densq; vel inumina ad obedietia compulerit, nos Carolus Imperator declara
i usuis radi iuppliciti. dc ad deterrendos caete-
pu tam ut r: fieti die in Opertoqi iubemus ante una moHernesto Vestatui . rei C aris sentetia illi iust
' i P Op erasta nitatis alii propter ius amicitiae eius talute. procurarent. inter hos princeps depreca-
y grra fit in ta miserabile captiuuate coiectus.esse mortaliu omnia errare peccare, id labi, at vel lue ' ' m imm qi boni xδtis parcere erratibus, cu omnis humanitas , om. 'bo it i demetia, misericordiacosistat: quae quide nulla esse poterea teli.
h Ioaflai mus,M ulmus singulati diligetia,quia mors riderici apparebat Mauritio omne spe recuperadi sui principatus in praecipiti collocare Pronutiatae sui rariae de morte Fe-derici temetiae quippe q)alsis pilare videretur in eu animaduertere,qua una re posse stabilire victoria Caesaris arbutaretur, quo taeteri meplo huiusce supplicii deterreretur in posteru ab armis aduersus Imperium suscipiendis, atq; ut reliqui potius in clementia Cciaris, quam in militudine, &
limon uir esse censebant vel imperatori suas manus principum magnorum sanguine crueia tare.'uod postea mature dc Opportuni insperati ultores talium Caedium aliquando insurgant atque in crudeles principes facile hominum ingenia excitetur. satis grauemre caeteris nationibus initidiam perstrre et elicitate amplitudineq; Caesaris, nisi etiam occulta odia propter caedes propin
propter crudelitatem committerentur. Caesar suis auditis, ut qui nullam victoriana, quam idiplum vincere, animique motus innare, gloriosiorem putaret, quando armata exercitus, vibra, regimΕ a nes.sed ei ducis Saxonii