장음표시 사용
91쪽
s ditiones vritannica ob religoiae Hereses Bri.
rum etiam in oceu pan dis regnas.
Ortuna vel milias dementia Britannica,ut qui militari artuae,petitionisque equitat debellicis apparatibus , en o iii perauerant iidem mox almis iii lei pios miretis .inicium SQ; lotitionibus structi antes. non pamini in alorum parriς li1ς unportarint. catila horumniatorum tit idquia diaeta serui t a prisma almaq; rcligione multa absurda de prope inon sit adiuranta nata simi in egimici in cita delitia iiiii Jc iti persit utiles ea nar quaecisnq; a inio de si comana malo dc rationatiali cultu Dei acἰci uia . em: runt r. risisti contentiones uomesticae vexare 1 remiis itaq; postea xicto Dam, quia noueli,nu evassidii eph ulabant. neq; ita milito Ianua metaec o cmpore pleriq; velut repentatio aliquo metore perciti in viiii erso Britanniis Regilo cu multis cetunae lus Ces sacras Enristi. tatimq: sanctor uni horri si imagines prolla rnunt,coiictilaam, uuii igialit, picturaSq; abrauuti atque in itatuas ac picturas tanqiianalia Scoicias I aiunt, sic I a Sinticii sep lium acciri meae singulari in ania pi gnatum est cum statuis. quae ubi in acie non coirilitissent pronigatae.tulae, eqs1hiat neq; vlla fuga tantae dementiae testis te ternauit. Permilla limi matrimonias a motiti contraea tholice ecclesiae instituta. atq; oin Ialius icti'st ois hae teli, qua institui si est ab Henric qui neq; statua limi ceremonias aut lacior, ritus attingere ausu si ierat. Moesserimi ad Augustana comatia Sarmatiae Sidoni ι reeis legatione , qtiae nciis olumibus Imperii nita lui tegis in region tria tenorum patefaceret, a litioneq; putei et piosicrip. toris Neomage sis in Albet uim ma ru Trutenorum: na Alberius ad amicia iano utelamq; cius regis confugerat. nomenq; magistri in ducem commutauerat. Moritur paulo post. calendis Aprilis. l. Sagismundiu Rex Poloniae,quate totum ii, Iucs negoti uiri evanescit,cu regna stet annos quadraginta de duos, cui filius eiusdem nominis succodit in Regnitin. de quoniam Lant grauit captiuitas non uxori solum ipsi uia et multis principibus erat moleita, accedit eius vicit ad Caelarem, cum qua cγes ordines intercedunt,pretanturq; Oilare φPlii lippi libertate; led tandem nihil actum est. Quae dum aguntur Auguste. Muleastes Rex I unditanus ab Amida lilio pulius e regno oc luminibus priuatus venit iii Germania, supplexq; a tactare opem implorat atq; ut res tota: facituri intelligatur, sunt malim repetam seriem huiusce controuersiae erat Muleasses xit acri prompt ingenio Tuncti R .led propter crudelitate A iniurias. quibus multos primarios sui regni affecerat multis inutile , qui molesti iiii necias terebanti Irannide, aucupantes siqua te offerici opportunitas ulciscendatum ii iuri arsi.quo igitur tempore narbatulla littora Italiae prope attingens classe in Gallia opem regi laturus cum Poli nata gauit, Mulcasses audito Celaiis aduentu in traham, traiecit in Siciliam , atri ibi tandiu impeditur repognati ibas verutis nauigationi. ut priu, Caesarem vibe Genua discesserit, sua Mnleas eo appellcie potuerit. -- Itotum petendoru ea ua erat insolentia Tutorum s. mariassae iustac aesariensis Regis, qui elati ea victoria.quam consecuti fuerat in Mauritania nuper det titillianis copii ineredibili temeritate lunetam Regis Caesaris tributarii de icderari fines intulerant,dc iam Citiliam, Adrumentu Altatamq; urbes siue Apii rodisium occii pauera iit. Mulcasses ad Iubsidia mirigaturus amicos M duces Rulbus plurimu fidebar psicit munitionibus . at filio Antidae summum imperiit armatorum cocedit, Quo refrenaret Turcarum Arabumq; incursiolies, siquae fiercnt in regni Tune tam fines Caesar audito Muleasii aduentu in Italiam, qui i1 Roma peruenerat, nuntios ad eum mittit, neri non polleri in colloquium nuc veniretur cum res maxime, quae praetermitti nulloi pacto possent, Caesarem iptum fiastitatem adesse in Germania Quae dum Muleasses procurat ad patriae sue defensiotae in Italia. nu tiatur ab iis qui aufugerant e Numidia Amidam pet adhortationes cie conlilia nonulloru tibi rcgnuaffectare.& iam thesaurum cepisse, paternos amico, trucidasse, in lepta paterna vi irrupisse, omni bus pro libidine moderari. is nuntius ita tui bauit Muleastis animum, ut decreuerit quam citissime in Numidiam cum iis copiis quas post et in Italia colligere esse redeundum. Nam verebatur Μωleasses ne filius metu Celarianarum virium ad Turrarum auxilia inconsulto confugeret, quare cet tissima regni iactura ambobus immineret. petit igitur a Pro rege Neapolitano vi liceat italom copias coulcribere, cum putaret sole ut regijs partibus fauentes sibi quoque opem terrent N uini concessum est omni generi exuliani Neapolitanorum. maleficorum qi hominu ut ad eam expeditionem Neapoli acciperem stipendia collectaq; sum duo armatoru a naallia, quibus praefectus est in
summo imperio loannes Baptista Loiri edius vir acri prompto ingenio quae dum parantur dira poli Amidae familiares le amici rumorem dididerum Muleastem rege Christianam fidem coplou mortua esse Neapoli, ut probabilior ratio haberetur inuadendi regni paterni. unactat ennii Amida ne Mahometus stater primogenitus Christianoru obses, a popillo gratissimus erat, regnu sibi pia raperet, ut si nullabat. Sed quoiata impiu quibusdam videbatur filiu praesectu a patre paterno regno
persumniam perfidiam 5c crudelitatem patrem e regno eiicere,de cuius morte nihil certi haberet. ad arma ventum est, dc Amidae Tuneto vi eiectus. Sed tamen cum per astutiam nonnulloru a tu laetanis postea revoratus striiset,oia vi occupat. inauditam crudelitatem in aduersarios ac pateriaca amicos exercet. qui ex illa clade in Siciliam eualerant, quo iam peruenerant conscriptae copio mo nentum uersum proper mini esse in potestate filii. non essecuta paruis virib eo penetrandu. Malea ises his admonitionib.spretis copiis nauib. impositis ad ulteriore ripam maris Mediterranei trairoi. copiis expositis Tuneis petit. at Amida audito eius aduentu in Olivetis vibi vicinis insidia ingentes collocat. iubet magnu globia equitu Tuneto egressos certamen commere. Mulcasses his mastrio impetu ut imperatu fuerat. ex urbe egressis invaditur; sta non minori virtute cu italis N
piis impetu propulsat, neq; ingentes clamores vel tantilli secit. Sed n. tu utrinq; magna alacritate pannatur. exit exol mei Acu incredibili vociferatione innumerabilis prope Arabum multi nido. quo rum tametsi quidam displosis repente Italorum tormentis laniati sint. tamen 1 ndique Mulo sematque iratos, Mulrassisq; copias uenas circuuenium. vulneratur Muleasses,quo
92쪽
Christiani in fugam vertuntur. at Muleasses ex odoribus potius usitatis quam ex facie cognitus ob cruorem. captiuus ad Amidam adducitur. Amida iubet ignitis scalptis ferreis oculos patri erui. cu- η ' Rμius crudelitatis reprehensas inquit se ob inauditam crudelitatem, quam ille in multos exercuerat Iutatu 'istud tecisse . quasi crudelitatis remedium sit crudelitas. Amida deinde se velle Caesaris este tribui rium significat,neque velle omnino ab Imperatoria foederatione recedere. Muleasses cςcu S conicietus est in carcere ita captus laminibus. Sed post multas eius regni mutationes M vicissitudines vix impetrat Muleasses ut in solitudine ac priuata domo, quod reliquum est vitae. sibi degere conced tet, ubi suit donec Rernatamus Medoctus ad Guleta peruem i, a quo Muleasses fuit accitus, ut viii conlut taretur de illo regno recuperando atque Mulea illi pii restiniendo quae coii lilia cum Francisco etiam Louario eius regni negotiatore pro Caesare comunicabantur. Sed Amida collecto magno equitum Arabum globo magnopere procurabat patrem interficere, quoniam venerat in si1picionem paterna consilia, que dabantur Caesarianis proceribus, sore aliquando sibi calaini tota. Muleasses filii vires metuens ex Aphrica in Sicii: am, atque Inde iii Germaniam prosectus inulta de filii crudelitate conquestus est. 6 de Franciici Touarii perfidia . quem sibi multum auri ieruandi si, ne sei Topondus datum per tuas calamitates surripuisse atq; denegat te inquit apud Caesarem Caesar tametsi uari perfidia
mouetur regia grauitate Verborum de commemoratione filii clud clitatis in patrem misericordiat, tamen cum non liceret a rebus praesentibus discedere atq: res multo grauiores urgerent, nihil quod pertineret ad regni Tunetani mutationem molitur. rcinoue id sarium tantum ab illa praelectilis
xa propter regias accusationes,& regi Mulcaissi in Sicilia remit so tactum e publico in Sicilia dari con Concilium stituit concilium patrum,quod incaeptum erat Tridenti. multorum patrum valetudine distrahitur prorogatur. aliis alio sinitatis caula ad recuperandas vires recedentibus. in hoc multi discruciabantur Caesarem praeter laicorum principum autoritatem iesie implicauisse iis rebus quae ad potui:iceim licerdotesq; spectarent pro sacrorum autoritate . atque concilium Bononiae paulo post haberi cςpit. Is libellax Interim vocatus qui suerat ab Electoribus omnibus iii Augustan dis comit ijs acceet ubi eo conisio ve Concilium nunquam de iis rebus censerem statutum iri ta in grauiter auditus est a multis Germaniae populis. ''mi ut non solam non domitae urbes ac principes indignarentur palam. sed etiam paulo ante domite a Caelire nationes; atque promissa Cςiari pecunia omnino non pollet extorqueri. nam certe qui se illi libello multi resiliebant. sed praecipue Canoluti. Madeburgiq; ciues te alii non ulli Saxoniae populi. inter Suelias vi bes fuit Argentoratum, Alcimentum. Nolam igum. Saxonum urbes Pliam Dranum Tleua, hauci. Iuli curgium Husenses. ea indignatione commoti non modo religinis inregritatem recentem admittere recusant, verum etiam, ut dixi. quae ciues obtulerant Caelati publico nomine volebant esse irrita. α quanquam Philippus unus e Seianonum Buguinorumq; ducib. cc- Corentione, tera omnia ad unguem ieruauit. perloluitq; centum de quinquaginta nummum millia, quae dac- de religionebat; ta i iis,quς spectabant ad religionem minime assentit que quamuis moleila Caesari accide Germanorutant, victui sua consilia lapienter sulcepta cupiebat ad exitum perducere ad commune olum popu 0oων GH locum salute. tamen per id tempus rem dissimulauit. neq; vllam dedit irae significati ea . iiiii ldixit fiaturum ut Germanos rurius peniteret suorum errorum maiore cum dedecore. Illice reb. ita constitutis Cesar iubet die decutio litato mensis septebris publicὰ per praecone pronuntiata oc seruari que statuta ellent in Auguitanis comit is, donec in concilio de tota re decideretur. deinde statuit senatu Auguste ex autorare . nam cum multicissent de plebe in limatu, qui paulatim eo irrcplczar, multiq; male de catholica fide lentientes. nouum senatum instituit. de quonia videbantur ii aerei es AR paulamia in occultis conciliis Sc conventiculis in priuatorii domibus initiu iunipli te, tribuit autoritate abrogat. ciuisiq; conuelitus fier antei dicit. his ita Augustς constitutis di I dit Alcimenui .li. hellu accipi iubet. Senatu reno sat in more Auguste haereticos remouete senatu. catholicos his sufficit neq; id lolia comodi videbatur coniectatus Alcimen tu prolixius, ut illa vibem: bimaret ad culium diu nu de ad Imperi, obseruantia. veru et ita fiebat magis vicinus ad intestata vi be Canoduru, quae neq; Imperatoriam exiliuit . neq; C saris minas vel tantilli faciebat, videbaturq; consagere asHelvetiorum tutelam . illud si accidisset, opus erat ut prorsus de spe decideret eius ad deditione coepeliendς, sed quonia neq; ex viilitate neq; e dignitate Caelaris elle apparebat pati, ut videretur eius vitius vidis viribus deterritus decernit summis virib. illa inuadere. illo consilio discedit Auguila r
lictis ibi duci, lex illi, peditu Madruccij. reliqui Germani paulo post dimissi lunt, i iis non videret opus thre. H ipanu isto pes: iatu,& equitatum Italu secti adducit. qui haberet istatione in agro Al. cimciliensi Neia quo tre Philippus Hii paniara princeps legatione gratulatu pro victoriami .erat ad
Caesarem. statum merat ut Maximilianus in Hispania, Philippus in IIelgiti prinicisceretur.Celar Maximilianu cu potestate pro regia mittere properat. Albanus iii Hispania missus, que prosectioni 1 rent Philippi necessaria coparat. lamilia ad vitim consuetudineq; Sequanorii instruit, sicut Celar hahere conlueuerat quo tempore Morinillanus Genua per Mantua contendit, ut ibi Caesareas trire nies conscenderet. P. inceps Philippus illi obuia mittit Barcinonem viq; citatis equis Petru Corda- helem qui eo profeci us Philippi nomine gratularetur pro selici aduetu ad que Maria et D: u Cordubessem gratulatu mittit at Maximilianus id lici sine vento, nauigationeq; usus, ubi navim conscen ridis let, Barcinonem applicuit, ubi cu inulta laetitiae significatione suit exceptus. Inde paulo post Pin- , tiam verius iter capit, bi multi fiebant ad nuptias apparatus, undecu parum abesset. coni: tantibus Petro Hei naiadecio con est abii OCVii rie, nulliisq; aliis procerit,.qui honoris gratia obuia prodi exul in ea viq; Tarraconesis parte proce it q Regna Aragonς vocatur. Deinde princeps iple Amitate Celtiberi e Ne Albano de aliis multis principib. comitatib. circiter viginti dc quatuor millia palluissitatis equis obuia propeiat ad Vib. VIQ; Olivaresam vocatam. Princeps pollea Piratiam reueitit.diuiua F a Dacio
93쪽
postero magna cum pompa in urbem accipitur . vesperi celebrant ri up eonfirmamurcii comtra iam ui oppido Aran ut ego non procul a Mantua Tarraconentiscitulate per L a dinalem Tridentinum peractis lolennibus regia fiunt conluvia multaq; ludicra ad oblectandos an uno,. quibus solennibus ab olutis Pallippus his pr.eiectis Hispanicis administrationibus ad iter a Laesate impcratum facessendum animum adiicit a q ue tamiliam primum mittit Ba non . quia tempore in Britannia episcopus Uulntoniemis rir bonus S catholicae religionis Obiciuator capius et tota in cultodias tradi ius cum non in statuas solum iam sed in iacerdotes etiam s. uiretur. Hat 1 bi non plocula bellet a L anc duro propter ipem quam conceperat citas ribis poliunde in agro Alcuneniensi, uti diximus, habcbat istationcm. At Alphonius Viues dii x strenuus pama Neapolitanus patre Hispano natus, non mediocris S cxistimationis apud C starem, de inter suos faminares ob singularem peri tiam rei miluaris, dccernit per aliquam it audem Canodulum occupare . inuitabant eum ad illam spem ciuium nonnullo una consilia. quos Celarianis partibus tauere intelligebat,nam potenti Omciuuitu tyrannidi, petcsi. 5c corum piaecipue qui piceiam ribus publicis inueterum institiarum vitionem. cius Vrbis gubemacula viai principi rectius coni muti criainant. Quippe cum non minus glauis sit aemulatio. & odium quod ex inuidia inter pares naicitur, aut prope Paro honorum causa, quam quaevis crudelis tyrannis, aut unius piincipis vel molestistinii metus. Alphonius igitur copositis his consiliis cum ciuibus acceptis duobus millibus peditum N ducentis equitibus per noctu iter capit. illa res statim per exploratores ad urbanum magiitratum delata est . qui adiunctis sibi ciuibus Caesari infensis in eos arma capiunt, qui studerent C claria is partibu Man qua in rebelles, M. coniratos. N publicae liberia is patriae lue proditoi es atque oppugna ior . iustius est populus arma ri. omn q; coloni ad arma ac ι qui habitant apud lacus quos iacit Rhenus Ucnetum M. Acroniuvocaios. Alphonsus cum arbitrarctur se in urbem ab iis ciuibus continuo ad millum iri, quam ipe rabat se omnibus bellicis apparatibus spoliatam inuenturum. bi primum dies illuxit. ic uni porturum ostentat inquam impetum facit. ciues intuiti hoste vi inbe aggredi. coi consilio arma capi Unatam Caesaris amici, qua hostes Cς laris, cum per ea opportunitate ostenderem te pluris utilitate publicam. quam priuatam amicitia tacere certatum eli acriter vita nq;. at Hii pani Alphon O Hio deflande transfixo meiti in castra redeunt eam re aesar grauiter tulit. non solii iri inlignis iactura ita facta esset inutiliter. 'es etiam quia videbatur id nonnihil pri itinae gloriae minuere. erunta ne cum vellet videri venisse Alcimentum ad res ad religionem spectantes componedas, cum oram sere nou ς religionis homines potentior factionis i eluis publicis praecilent, ratu, Omnem vitiorum originc in inde manare, haeretici concionatores populum subuerterent allicerentq; ad quandam liberiorem vivendi licentiam eos capi iubet. de ad publicam ignominiam ita capto, populo ipcciandosian qu .un turpe nefariumq; spectaculum per ut bella duci uasti t. imperat pollea ne ad uerius Romanam Ecclesiam quidquam auderem . ni agistratus nauiat ut secetat Augustae. Hcluetii indignausenatus Atei Celarem ita Canodurum inualin .quod iactum esse qtierebant tir contra icderat loni, conditiones iesi, pactas campi incipibus Austriacis. per quas oportebat Caelari arma per viginti mi illa passu mas Mux. M minus abeste ab Helvetiorum finibus. reuocant suos a comitiis, legitionesq; mittunt Can uium ad eos ciues in fide amiciuaq; iam incepta retinendos. Ean urentes Letati propinquitatem polentiamq; Cesaris. bi vcniebat in mentem quata celeruate de audacia vel pauci ausi essent urbem inua des aOn parum trepidant. Quippe cum non parua et cometio nata est et denuo inter ciues nobiliare,oc plebem, ii magnitudinis de diu umitatis luna pluum bellicori, in pratesi cuperent liberariC 'η tot mole ilijs per clementiam Caesaris quia noua tributa semper pio lucda libertate , Ibi, imp ς - μ' tentur, crescerentq; in dies . at contra mercimonia & Omne genus lucri luisset sublatum proprahas rerum perturbation aiobiliores hoc deuitabant quia si libertatem Caesaris arbitrio comistent, sibi videbamur iacultates etiam fortunae a mitrio committere, quae semper c publicis rapinis auge bantur, apparebatq; honorum ita eripi facultas, que cupiditas curei opibus semper sere coiiacta est. ει ci m illa caeteris dominandi libido nam tam et ii multis verbis de re in utranq; partem dii putati posset. tamen si quis recte antiqua tu multa iii rerum publicarum naturani permnderat, nihil aliud profecto esse rem publicam fateatur oportet, quam multorum priuator iuri concilium dc conspira tione quoquo modo dit eicere studentium per subditorum iacultares: qua in re magistratus bd amplior mirorum iacultas. amplior insigniorq; honor celetur. cciar his tot perturbationi us criniblis sacile allectus est ad eam oppugnatione renovanda. Sed quia non aderat latae vir collectae.quaa, te ius licerent tanto huic negotio alum ad artem conuertat. Per Antonium itaq; Perenomina episcopum Rigiata. de ducem militum Ferdinandi regis. consilium excogitat axq, illi conscio postea uininctum est munus ut multos ciues id cdoceret. illud autem suit huiuimodi ut statuto die pluribus Elocis Canoduri finitimis magnus numerus armatorii colligeretur, ingredereturq; urbe per eam pol tam . que lacum superiorem prospectat. Illud consilium telice exitum line cotrouersia habuit, quia
a conita mi is adiutinen in eam illo in urbem irrumpentes admittuntur: atque ita Ἀbs contua uoad
pnilui a Caesaris obedientia redit nonnullis principibus aduenatiae factionis sis. iam eo ires Cet Cano durum lar sauctae fuerant in Germania, latareiq; totq; retia selicitate prouecte. quae quasi aliqua uberrim Optum. seges ex illis prudentissim is principiis ac seminibus pullulauerat qiii Ingol stadii castris lata laetat ut non mo praetentes hostes ad deficii sonem potius qua ad vita ostensione pro pectarent. veru et a caetcris abienti b. hostib. Caesarei nominis inge te trepidatione iniecerint hi felices successus maxim cium infestabat Paulum Tertium Pont Max.& Henricum Galliarum Regem, ut diximus. quippς
praeter selicitate rei v. hunc dilaucciaret memoria filii per insidias trucidati Cesaris consilio. illacuam Piacciuiae memoria ita per vim occupatae . atque timebant etia arma victricia Germania post
94쪽
sibi compositas in se conuersum iri,neq; facile postea suturum putabant, ut tantis vitidiresisteret. Henr.cus agitur positis fit minis praesidiis in finibus Galliae Belgicae, quos Vermanduos vocavi. Sequanos visit.quibus urbibus Se oppidis in finibus opportune munitis ad sustinendos impetus hostium, si qui fierem, mox in Galliam iubalpinam conuolat, peruenitq; Augustam Taurinorum,
quoniam Italus equitatus missus erat in italiam. vix eo Henricus peruenerat, cum nuntius aste
tur Burdigaleiales & Pictones, Sc Santones in finibus Aquitaniae tumultuari propter vectigal salinarium: nam Henricus illud nuper non parum auxerat in sumptus bellicos,& extraordinaria tribue a praeterea imposuerat. is niuatius Henrico grauis accidit . quia verebatur his presertim tempori- has ne illa res plurimum molestiarii in asserret. quare statuit tibi cito ex Italia esse 'ad eos fines proeperandu . res tamen vel sine regis aduentu sedata fuit Anna: Memorantii reguli opera de prudelia, qui cum duobus equitum, octo peditum millibus repente e finitimis locis collectis eo conuolauit, α in ipso prope articulo temporis surgentia. recentiaq; adhuc teditionum semina oppressit. Auto Tes seditionis tollit e medio; qui , quoniam Tristanum Monenium praesectum regium crudeliter trucidarant .coacti sunt prius digitis de viisu ibus ipsum enodere cadaver.deinde necati quoniam ad turbam ciendam tinnitu capani eris visiuerant. interdictus est eius usus,omnisq; sublatus. quod ero in praelectum 1ςuitum esset, literae omnes Sc priuilegia exusta dc arma omnia ciuibus adempta . Sic seditionibus in Aquitania sublatis Henricus per i viderationem curat sibi Pontificem dc Helvetios Dingere, quo validior fieret non modo ad propulianda arma Celtariana sed etiam ad bellum ultro inferendum quorum utrumque ob praedictas indignationes tacillimum apparebat. Cesar de his omnibus certior tactus, veritus repentinum bellum in se exarsitrum, Maximilianum cinmitem Buranum mittit in Britanniam ad amicitiam sederationemq; cum nouo rege confirmandam, Bittantiosq; in fide retinendos. dc quoniam liberae ciuitates Caesaris consilio condemnatae
fuerant ad quendam pecuniarii numerum dissoluendum, i pie venit Neomagum ad aerarium ibi instituendum, qua pecunia uteretur in bello Italico . Tum in Belgas se recipit, ut praeludia in iis finibus,te munitiones recognosceret captiuis principibus in Andernandam quod est Belgarum oppidum, letiratis. Sed quoniam ille aduentus. de Butant prosectio videbat ut iure aliquid sulpicionis Henrico allatura. legationem mittit ad Henricum, quae doceat eum regem priuatis noa nullis rationibus adductum Celarem ita facere . Caesaremq; cum iptis rege amicitiam seruaturum esse non te c.rs, atque si Franci lcias Felicis memoriae pater viveret. illa tametsi rex sibi grata accidis Te ostendit. concessitq; Eleonore Reginae aris lorori ut ad salutandum Caelarem adiret, tamen maiorem etiam luspicionis occasionem attulit.quod Caesarem intelliget et nouis praeterea dc extraordinarijs tributis populos grauare atq; plurimum pecuniae colligere. quae quamuis principia belli non sunt, ramen in magnis principibus, in quibus non ut in paruis, habet locum auaritia, quod possint quandocunque collibuerit magnum auri pondus colligere. non sine certa ratione. certoq; consilio fi Ii creditura prudentib. na prolacio colligendae pecuniae to videbatur Herico a Caelaris verbis dissentire. ne repentinis igitur viribus Cςsaris opprimeretur vetitus Helvetios recenti 'de ratione sibias ringere procuratioc ad belli iocietatem. quae fuerat eum Franciam patre renouadam ;que deniq; inimi his conditioni b. i. Ut viriq; sine dolo ac fraude sincere fidelissimeq; cortingeretur ad desen. sionem coseruationemq; mutuam principatuum ac regnorum citra ultraq; alpes, oc ad sua utriusq; foederat ora defensionem. r. Ut si contigerit regi ut sine auxiliis Helvetiorum urbes, oppida, regna ceperit, ipsi teneamur ac debeant prsya re auxilia ad illa defendenda. quod ipsum facerent. ad recimperandam urbem clarissimam Belgarum Celbniacum nauale siue Boloniam.Sin alijs auxilijs opus esset, Helvetii illa praestarent ad ea recuperanda quae possessam issent ab alijs Regibus Gallis. neque ulli fauerem eas vitas aut principatus possidenti. . Ut, si rex intra tuos fines infestaretur,ac bello vexaretur, vel si hostibus esset superior, posset pro arbitrio ad sua commoda quantum vellet copiarum intra fines Helvetiorum colligere,qui tamen no essent pauciores sex millibus, neq; plures sexdecim. nisi istud fieret aliter communi consilio, adhibita Helvetiorum magistratuum autoritate. Ut liceret Regi duces colligere, qui peritiores. exercitatiore q: visi essent. modo deligerentur ex eadem natione. I.Vt quoties hi peterentur a Rege, ne impediri possent: sed intra decem dies, ex quo essent petiti, ad Regem transirent, neq; recederent ante finem belli, vel etiam post bellum, si res ita serret. s. Ne liceret magistratibus eos duces, qui exijssent ad bellum, reuocare ulla alia de caula. nisi ii Helvetii intra illos fines in sestarentur bello, per quam occasionem statim ad subleuandam patriam rcinitterentur. . Ne liceret Regi belli tempore hos seiungere inuicem, quos per pacem
separaret. vi vellet, neque tamen mari committeret. 2. Ut rex stipendia antequam rneruissent traderet . de antequam militare inciperent. trium mensium videlicet. &quatuor nummos aureos in
singulos mentes singulis priuatis. ducibus vero,& teris. qui aliqua munia aut magistratus in castris horum exercerent necessarios militiae atq; ordinarios, pro institutis Helvetiorum, eadem ratione stipendia pro dignitate.atque pro ip brum lege: quq stipendia tunc primi in inciperent. cum domo exiissent. 9 At contra. si bellum inseratur Fletu et ijs, ut rex suis sumptibus ducet os equites cataphractos de duodecim muralia tormenta cum apto apparatu suppeditaret, quae nisi amitteretur, remitterentur regi post bellum. t o.Vt rex tertio quoque mense Lugduni numeranda curaret duo coronator u millia ta pacis. qua belli tre. ii. Si accideret per bellu ut salis conuectio aliude Heluet ijs interdiceretur,aut eriperetur iacultas comeatuit . ut liceret emere ubicunq; vellet in regno sine ninuis vectigalil, i 1.Ut neutri pace vel bellum sine communi colentia lutcipere liceret si altera pars nollet coprehedi. t sic quisq: ea pace aut inducias posset facere liberas, neq; teneret alter si protegere. Q cogeretur alterius hostes ab alterius amicitia recedere. i s.Vt rex singulis Helvetioru primarijs
ditiosorum. Tributa noviva suspicionem excitat
bellorum. Cum Aela iij, si du, re pis Galloru
95쪽
urbibus tria meatorum Francorum millia, quia genus est pecuniae, Lugduni numeranda curaret in die purificationis .i . ad horum conseruationem decernitur, ut si quis de Rege quereretur, causa proponeret magistratibus. qui si ac lationem legitimam iudicassent, acculator ad eum qui regiis negotiis prae et inter HelvetioS accurreret at si nemo praeessset scriberent magistratus ad rege hortat enturque N rogarem ut iustis petitionibus suorum subditorum iteri latis curaret i s .Quod nisi rercurasset, libera facultas esset magistratui dilceptantes ad duos iudices eligendos aduocare, qui ius dicetent. hoc etiam nisi fieret. ordinari j iudices sententiam ferrent. Sc quo a iudicaretur, id ratum fidimumque ellet inter Helvetios. i 6 Ut reseruaretur suus locus Pontifici Romano. sui. Regibus Luutam.e, Scoriae. Sidonie. Daniae. 5 aliis Pt incipibus, si vellent eius faederationis iteri participes. 17. Quod ii quis faederatόrum alteri faederato bellum inserret caeteri omnes opem ferrent iustiori causi nihil impedientibus privdictis .is. Ne rex aut Helvetii possent a sederatione recedere per aliquam antiquiorem cum ipsis Heluet ijs pactionem aut conditionem quς posset praesentem societate belli dc sederationem impedire, qtiae tam diuturna solet, quam ipsius regis vita. Sic igitur ad vires conviusq; Caecaris, siqui fierent in Belgarum fines, ubi primum timebantur arma, populandos inita est
γε l;,,u, sed ei alio M iocietas belli cum Hesuetiis.atqui cum Maximilianus esset Pintiae, Philippus instituta
lictioohiae iter ingreditur comitantibus Cardinale Tridentino pontificia Iesatione, Albano regulo. Gonzalo Cordubeiis, Antonio Toletano. alijsq; nonnullis proceribus Hii panis, qui omnes citatis equita Barcinone conuolarunt . Illo in itinere multos praeclaros principes obuios habet, qui conueniebant, honoris gratia; ut Marchionem Istonient em,& Piscariensem; Garet iam Toletanum, Bernantinum Mendocium classis Hispanς praesectum.omnes primarios Barcinonis magistratus, a quibus perbe nigne cum regia magnificentia iit acceptus. Inde Rhodam versus iter faciens multis honoribus ornatus a propinquis ciuitatibus ad Portum Rhodae deniq; peruenit, qui in Hispania Tarraconesi omnibus reliquis portubus maris Mediterranei longe prestat de amplitudine M lecuritate, quippe cum munitio instructa sit a Cesare in ea parte quae in mare tanquam iugum aut cubitus porrigitur, xx propter Vim tormentorum uniuerto de portui .dc propinquo litori imminet. ibi egregie uisima classis Auriae industria ornatissimis vexillis, cum Caesareis pulchris, regijsq; insisnibus auro Margento prini ratis, ubi primum Philippus apparuit, tantam tormentorum copiam dis plodit,ut omnis at pectus flammis oc fiamo inuolueretur apparerentq; omnia uno tempore coiremiscere, at ubi primum dies E tanta cali sine illuxit, tres vitae sunt cohortes egregi E instructorum Hispanorum peditum,quae principem iptum comitarentur, auditusq; suauissimus harmoniς concelus, ubi Auria prς toriae triremi cu Philippo in scapha re E apparata propinquasset, post visam ita classem pretortaq; Iriremem, inqua erat nauigaturus, Emporiam redit collaudata Auriae diligentia. fuit mare aliquandiu tranquil lum, quare multi conicensis nauibus Barcinone Rhodam nauigare conantur. Sed inata exorta est repente tempestatis vis de pt auiarum. ut Barcinone revectis neq; maritimum Ob xc tu , neq; terrestre ob copiam aquarum, iter iacere licereti cum circiter tria millia passuum inter Rhodadc Emporiam planities stagnaret in morem lacuum. illa res secit ut Philippus per duodecim die commoratus sit Barcinone, nam agebatur tune mensis October . verutame per illud tepus superatis vel maximis viarum dissicaltatibus multi principes le illustres viti Barcinone accesserunt. Post vim illam aquarum dc ventorum exorta est non inepta, Ecquasi rebus presentibus arridens coeli tran quillitas,quare mira celeritate, ne tam opportunum tempus amitteretur, incepta est nauigatio. erat triremes circiter quinquaginta Sc octo, inter quas quinqueremis erat praetoria, quae Variis principibbus convehendis sunt distribute. Neque vero principes solum ob sanguinis splendorem dc poten tiam atque opuletiam illustres Philippus secum adducebat. sed quia Regibus Se principus hominibus plurimi sacere opus est viros cognitione variarum rerum praestantes de animi 1 plendore illistres, non minus quam proceres alios, ut qui ad gubernationem regnorum non parum conserant, secum adducit viros omnium prope viventiu prestantissimos in singulis facultatibus ac disciplinis. H py honorificis praemiis allectos. Quippe cum in Hispaniam variarum reruni cognitio ex Italia ia pro perelegata sit, postliminio reditura cum Itali respuerint . nam ibi cum rerum militarium cogni'tione maxime floret. neq; lotum ille eram triremes, quς Philippum comitarentur, sicquen inq; duces conveherent, sed etiam multa varii generis nauigia, deonerariae ad quinquaginta . quae equos de homines Sc impedimenta ad oram Italiae in Liguriam traiecerunt, quae omnia per schedulas Fracisci Duartis in nauigia sunt distributa. Philippus eodem die ad Lunae portum quem Veneris vocat libraSq; peruenit: sed cum magna exorta esset tempestas de tam a lata terra viginti millia passe suum, coactus est Colibras redire quare de caetera nauigia Rhodam repelliintur .unde discesserat. Vbi cessauisset tempestas, maeoti animi constantia quam felicitate nauigationis usus ad thssas Papirianas, quas vocant aquam Mortuam appellit; oppidum Henrici regis in mari Mediterraneo utum ibi Gallus dux Philippo praesto suit cum nonnullis nobilibus, atque omne genus comodorum regio nomine pollicetur. neqι tamen in oppidum quisquam admittebatur iniussu Auriae cum perpetuis custodibus illud asseruaretur tanquam belli tempore. Dum Philippus i n eo portu propter temporis molestiam commoratur,veritus ne diutius res protraheretur Genuam mittit, qui signi maret ut nauis actuaria cum pane nautico, reliquoq; necessario classi commeatu obuiam mitteretur ad ErasDanam Insu intulas nauigantibus, quod eo esset nauigaturus. ubi tempestas chssauit. a fossis Papirianis felici s larum situs. ne nauigatione usus aa Eras vectus stationem habet in portu. Sunt aute Erae Insulae dus in mari Mediterraneo nobiles ob salinatu comoditatem, in quibus magna fit fatis copia albi, sed no valde acris.
a in Gallia Nicsa 6c Narbone distribuit: sicut rubicudus 6c acrior ex Uuieta in Hispania. hec Hispaniaru, illae Gallia tu sint regis. erat Philippus has insulas eode die piermitigaturus, sed tepestatis ulcogitur
96쪽
cogit ut ibi habere station E. i1 annona caeperat classi icere, tantaque vis erat tepestatis.ut aliunde sperari non posset, cum Sticades insulae, sic enim communi nomine quinque vocatae sunt, ita sint sterile, , ac deleriae, nihil ut ibi posset inuenita . sed inter tantas rerum disticultates oneraria com meatu onusta accedit, exortaque est tanta maris felicitas, ut secundis ventis usus Herculis pomi mdclitus Gallicum sit praeterumus. cum ad Niceae Massiliensium Genuensiumque litorum conspectum nauigasset, Omnes quae erant in litore Hunitiones ad significationem laetitiae tormenta displodunt. atque ad Niceam profecto principi praesto fuerunt celoces praefecti eius urbis, quae ducis Allobrogum nomine multa, atque illa praeclara munera obtulerunt, edulia scilicet ad descisa difficultatibus nauigationi, corpora iubleuanda. inde portum Mon praetcrues adlassis ad urbe Sabbatiam applicuit ante noctem, quae ut sita est in litore maris Ligustici, atque egressiis Pnilippus cum magna pompa excipitur in urbem comitanti b. multis principibus. at cinn inde politi die nauigaret, uiam habtut trireme, in qua multi procerct ad principem salutandiun conueniebant, inter quos erat Franciscus Mendocius Cardinalis. Ferrandus Gonzaga summus Dux Caesaris in Italia, Aloysius Leyua Asculi princeps Franciscus Atestinus frater Ducis Ferratiemis, inultique e primariis Genuensibus . Genuenses imiserant legationes Albini minium, que ciuitas plinis Genuensis ditionis sese oneri cx Hispania per mare Ligusticum nauigantibus, quae Omnia Genu sum osticia liberaliter offerrent, atque ad urbem Genuam militarent. postridie e conspectu tu ris Genuensis nauigatur. primam alam triremium duct ibat Gargia Toletania quem sequebatur Berenguestus Requesensis cum Siculis triremibus atque Auriae principis in aciem instructis. pinstremam alam ductabat cum Hispanis triremi bus Bernatamus Mendoctus. multos amaenissimos hortos nauigantes ad sinistram prospectabant,de litora virentibus malis Medicis. 3c citris. dc oliuetis. ω variis tructiferarum arborum generibus vestita, ita ut omnem pictorum industriam natura iucunditate aspinus superaret. at vero classis egregiis Sc opulentis vexillis instructa apparebat ciuitas quaedam praetervehi per mare Ligusticum,quae mox Genuam applicuit, quo tempore oppida, quae super collibus Genuae imminentibus sita sunt ad portus tutelam, multa tormenta displod sit, ae deinde uniuersaciassis. Princeps super tumultuarium pontem descensionem facit aulaeis c n. stratum. in palatium a Duce de a lenatu magnificentissime exceptus est qui sibi iucundam esse ostedit Genuensium in se liberalitatem & magnificentiam regiam. ibi circiter quindecim dies com moratur inter multa sistennia conuiuia, multa sique blanditias clarissimae& opulentissimae ciuita. tis. per illud tempus omnium principum, liberarumque ciuitatum legationes Italiae gratulatum conueniunt pro se lici principis aduentu, qui dum in palatio commoratur parum defuit ne Brtu. na uniuersam lςtitiam in maximam cladem urbis conuerterit. nam cum forte ciuis quidam caesus fuisset ab Hispanis, nuntius assert Minciac magna seditionem inter Hispanos Genuens eique esse excitatam. cum venisset eo multos ciues armatos videt, qui Hispanos ad quinquaginta intra domum incluserant . quae controuersia etsi fuerat Spindae tribuni prudentia placata. tamen denuo videbatur resiargere propter magnum animorum motum. nam leuissima de causa ac prope nulla. ollicinae ciaulae sunt, tumultus excitatus armati inique apparent. atque ita ut magna fieret omnium perturbatio ignota causa tumultus. Hi sipani ad classem se recipiunt. Ac arma parant, cum ne mo sciret qua de causa. sed ea fuit, quod Arzeus quidam Antonius vir ne rius demerso nepote octo annorum in f ho horto proper insignem haereditatem e carcere Pintiae aufugerat themineo habitu, atque nuper captus fuerat a Mincia a iussu principis. de in Palatio a Iematus in carcere ad principis nutum ille ubi iussus esset tradi Bernardino Mendocto supremo Hispanarum trirentiuimperatori, quo Pintia revectas penas daret sceleru, necesse fuit cum Hispanis quibusda icti petiariis ad palatium accedere ad eu adiicendu senatuscosnita caula aduetus portas aperit secundae custodiae visis scio itari j si essent senat' duceti armati & totide iclopeitatis, indigua s Hispanos armatos ausos esse eo ingredi ι demissis satissis in hos impetu faciunt. primς custodie.q causam aduentus cognouerant meatum capiunt Mincia am, ac protegunt. cuius autoritate de eloquentia
res placatur, senatoribus illi nonnullis laventibus. Minci acta duobus tantum Hispanis caesis re coposita cu custodijs nouis senatus captiuu abducit sena .apud principe exculauit, P is tumultus noesset e cosilio senatus ted excitatus ex istitia populi, quare venia facile clicessa Accusatur Philippus princeps quod nimis clSet elato aio, qui pateretur vel principes detecto capite secum loqui, neque Illa iacilitate uteretur, quae a ceteris ducib. Italis expectabatur, Sc quam paterna humanitas pollicebatur. ius rei cum a familiaribus clam argueretur ,respondere solebat. patrem situm fuisse Ducis fi lium. at te else imperatoris.deinde paucis diebus interiectis per dissiciles asperrimasque niues& stigora Ze duscultates locorum tertio die Alexandriam Paleariam contendit non ignobilem v be, insubru ubi excipitur cu multa totius urbis I itia 1 Consaluo Salmatico viro Hispano. hine Ticinum petit, hinc Binascum. hine Mediolanum, atque obuium habuit cum circiter duo millia passuum Mediolano propinquaret Allobrogum Ducem, quem princeps singulari humanitate excipit. nam uxorem duxerat Beatricem Emanuelis Lusitani regis filiam 5c matris suae Imperatricis lororem iam vero triumphales arcus M testudines nihil neque operum praestantia. iam: magnificentia apparatus Genuensibus cedetantiquamuis plures Sc magni lici Genuae fuissent. ubi ventu in est ad Ticinens Em portam Mediolani, quae diui Eustorgii templo coniuncta est, pons tumultuarius sublicius seleosteri, cuius in lateribus uuinque argenteae formae urbium principatus Mediolanensis constitutae suerant ingentis ponderis, quas ipsae ciuitates affabre factas honorarium munus principi obtulerunt: quarum nonnullae ad pondus sexaginta millium Philippaeorum accedebant.
PhilippusGenuam appli euit. Tumultus otius Genuae.
97쪽
arcus vero ita erant egregia opera instructi, ut mira architecurra de historiis &aptis insimptionibus essent insigniti: inter quas haec etiam suit. Christiana libertate per Carolum V. Max. Imperatore sublatis erroribus restituta, Phlippum pium filium laeta excipit Ecclelia, quo duce ac delensore magno felicissima queque sibi promittit ac sperat. sic uniuersa prope Itala nobilitate comitante cum magnificentilliina pompa. contate etiam Senam ad maius templum accessit . atque post pi ces ad patiatium olim a Traiano imperatore extructum, in quo duces Mediolanentes habere hospitium: olebant . ibi nonnullos dies moratur inter multa ludorum genera, qui per nuptiarum quoque opportunitatem parabantur, cum Hipolyta Ferrandi lilia daretur in matrimonium Fabricio Columnae Ascanii filio. nam praeter caetera ludicra certamina umbratilia commissa sunt in: er Hi,spanos mira dexteritate peditum quae vera de languinolenta praelia imittarentur.certatum est mi i-silibus cannis ad imitationem Mauritaniae. neque ullus dies vacuus, aut sine spectaculis sitit, donec Philippus commoratus eii Mediolani. BRI TERTII FINI s.
98쪽
UOMtAM veto florentissimam fortunam gloriosasque victorias Omnes honores Ec gratia mortalium consequitur, omniaqι populorum studia maxime propensa sunt in quam partem fortuna aspirauerit, tantae visus est laetitia tantae expectationi tanti,tainfelicis,latii diuini ominis Philirpi in Italiam aditemus,utquali deus aliquis immenlam selicitatem Italiae asterre videretur,autoppressae amicteq; prouinciae diuturnis calamitatib. pristinorum laborum subleuationem. quippe cum nemo Regum aut insignium Imperatorum iam multos annos ingressus sit Italiam cum tanto. tam regio, tam magnifico tam incredibili urbium, gentium, populorum pompa de apparatu,aut cum tanto omnium gentium& Italorum princi-Pum concursu de gratulatione. Non enim ex uniuersa Italia solum principes omnium ciuitatum sic nuntii ultro citro'; conuolabant. sed etiam regum ac populorum omnium legationes undique conuelaiebant gratulatum pro selici faustoq; principis aduentu. tot principes Belgarum urbium, tot Germani procere tot Hispani ac primata 'Duces, tot liberarum ciuitatum legationes in Italia confluebant ad principem sua praesentia Ornandum,& in Belgas comitandum, ut iam no amplius unius principis magnificentiam illius comitatus referret, sed aut insignis exercitus forma, aut antiquissimorum Regum Persarum splendorem. aut triumphantium consulum Romanorum pro
aliqua insigni victoria. His tot insignibus Ducibus comitantibus Philippus Mediolano discedit ad
septimum idus Ianuarii anno salutis nostrae nono post mille quingentos de quadraginta Mantua 1 Λο. versus: quo in itinere primum Matinianium accedit, quod est Iacobi Medices oppidum, inde Lau dum Pompeiam, inde Cremonamande Mantuam denique cum magnificentissimis apparatibus ubique exceptus.multa fuerunt Mantuae spectatu digna, atque uiter imagin , quae res Cetarianas Miniae a reserebant, Philippoq; selicitatem vaticinabantur, erat cuprea armati principiis imago, quae Grtu, paratus innam capillis apprehenderat, eamq; columnae iamiam alligatura videbatur intactis alis a sua ver- aduentum satili rota detraciam. aderat Doloriquem fustibus armati propellebant. & Tranquillitas columnae Philippi. inhaerens altera manu caput suffulciens, altera gestans hastam. tanquam sustentaculum&fiilcimetum. Erat &Ianus biistis, cuius altera facies, quae in urbem prospectabat erat iam semoris. altera exterius prospectans .iuuenis, ad urbis tutelam.cum altera rerum militarium labores soris sustinendos, altera domi prudentia utendum esseaignificaret. prodiit obuiam Hercules Ferrariensis Dux cum multa pompa, qui simul Mantuam accessi L Post multa conuiuia, magnificosque apparatus Nantua discedit, de ad Villanistancam prosectus masnacum Pompa ab obuijs praesecto Veronae, Ec Federico Badoario excipitur, qui omne genus olficij dc holpitalitatis senatus nomine offerunt multa munera magnifica largiuntur. palatia egregie instruunt, quacunq; princeps erat transiturus. illo in itinere Octauius Farnesius oc comes Sanctissorius,aliique complures Romani procores cum insigni pompa principem salutatum veniunt,qui deniq; Tridentum accedit, atq; obuios liabet Mauritium M Cardinalem Augustanum. ibi cum solenni pompa non minore ccterarum urbium acceptus per quatriduum moratur,mox Inutri um peruenit . ubi regali apparatu ac pompa excipitur a filiabus Ferdinandi regis 8c ab Alberto Norici Duce eius genero hinc August.im, Alcimentum,Bruxellas peruenit post multas pompas variaque hospitia pridie Cal. Aprilis. ubi obuiam habuit Mariam Reginam Pannoniae de Boemiae eorum principatuum gubematricem, quae sinetulis diaritate nepotem complexa est cum Galliae regina,multilq; Belgis proceribus. interea catholica
99쪽
lica religio paulatim in Germania covalescere. quod inter Saxones& Sennones Mauritias & Ibi
ch unus nitebantur subdito, populos ad verain. catholicamq; fidem perducere. oc quoniam Itala'nicae victoriae fama in Galliam peruasserat, adiisque insignis a Scotc.isibus acceptae, &direpti a iactur , multarum urbium, Henricus veritus ne si rurius Britanni arma sumpli illant uniueri atri Scotiam ita debilitatam suo regno adiicerent, statuit pollulam ibus auxilia Scotensibus non esse deneganda. missus est igitur cum ingenti classe comparata Petrus Stroaga, de Ande totius, δc Rin- grauius viri rcrum hel; irarum permissimi cum iunimo Imperatore civilis Desito regulo. Britanni audito Gallorum apparatu ingentes copias dc ipli comparant, atque cum ijs viribus Gallis Scotenses aucti fuissentoblatam pugnae opportunitatem minime negligunt. pugnatum est summa virtute apud Edintonium oppidum, in quo praelio denique Scotentes de prodigatis Britannis insigi Victoriam reportarunt, atque omnia loca quae superiore anno fuerant 1 Britannis occupata, , tiaeq; adempta, illi regno adiunxerunt. His rebus feliciter gestis in Scotia. reliqui proceres ut Galliam sunt reuocati, sed Thermeus regulus cum multis Gallicis copiis in Scotia relictus . oepit assiduis incursionibus insestare Britannos, omniaq; rapinis & populationibus vexare. neque vero si tum per opportunitatem auxiliorum Gallus oepit cile molestus Britannis. sed captata opportunitate dii cordiarum Britannicarum nulla habita ratione pacis inter Franciscum regem patrem. ac retgem Britannum compositae, ubi spes an ut sit aliena diripiendi.adiunctis libi Helii et iis, ut diximus, noua sederatione ad recuperandam Boloniam contendit quam per insidias Britanni occupauerat. erant autem res Britannicae in maxima perturbatione no solum propter religionem. quam qui ile tribus primatibus pro libidine distratiebat. sed multo magis etiam propter regni administratio ne quamuis Thomas auunculus Odoardi omnia pueri nomine gubernaret. accedebat ad tantarum rerum perturbationem templorum lacri prouentus, quia primariis occupati fuerant, qui Verebantur si res ad pristinam formam religionis rediret. ne magnis commodis de redditibus priuaretur. earum rerum restituendarum metu brimates omnia acerbi sisima seditionum. discordiarumq; genera disseminabant iama est Mariam noui regis ibi orem ut quae catholica dogmata dilige ter atriplecteretiar, vitis liaeresibus,quibus vel peioribus, quam Rex ptimum complexu, filerati omnia r pleta contaminata; suerant. conuenisse rinem seorsum de in priuatum thalamum quem monii tui susceptam haeresim deponeret. fututu . n. vi ira de indignatio diuina eum affligeret, qui spretis diuinis legibus, dc auitis sanctorum patrum institutis complexus sit recens liberius vivendi genus a legitima ratione sei iunctum. maxime vero iram Dei timendam esse regibus, tanquam amoribus omnis vel probitatis, vel sceleris caeteris hominibus subditis. qui pro vitibus regum M principum instituta seruare nituntur. Turpe esse principi homini nobilitate diuitiis, autoritate, porcialia. honoribus praestare reliquis hominibus, at ingenio. motibus, prudentia nihil differre ab infima multitudine. Quod si Henricus pater odio Pontilicis a Romana ecclesia dcitauerat, non esse in eodem crrore diutius insistendu, quoniam cum peccatum Henrici suisset grauit,arnum, qui autor tantae improbitatis suis extitit. certe multo grauius futurum erat filii, si consceleratorum nominum persuasionibus ab recta religione. 5c a vera fide Christi. incontaminataque se abduci pateretur. Inde populorum catholicorum odia futura in ipsum regem ante oculos proponit, ic pericula eius capiti imminentia, bc diuinam ultionem, quae Se ipsi. si in ea haeresi perseueraret,& eius impuris nunti iris tantae impietatis nisi cito ab ea impietate desistereti immineret Rex attentissime sororis verba, at non sine lacrymis tamen, ingentiq; trepidatione audiuitisibi perobscii rumine respondit. quid ageret in tanta reru magnitudine. saturu esse ut magis opportune illis constiteret. at nunc ita opor tere parere gubernatoribustas dictis lacrymabuda mulier alacrymabundo puero diicidit. gubernatores in pii et ii ita mestu Ne prope amictu cospexisset, rati id qd eratino passi sunt amplius ut Mariacit puero rege loqueretur. Ceterii Henricus Gallorum rex captata opportunitate Britanorum in ter se dissidenti iam de religione, cum post rictoriam de Scotensibus relatam omnis uis belli esset in
imagines,&rra sacras,ac prouentus coimeria a Britanis, iam copias miserat ad obsidendum Ccio niacum nai Ial qtia recu in castra venas let, ditans adhuc a Caeloniam nauali quindecim milia pasi suum omnes copias centat. atque postridie Sipierus cum sua turma equitum, cui coniuncta erat Omnis aulica nobilitas. proficiscitur ad recognoscendam hostium munitionem. Ille relicta a tergo quadam turricula munitioni propinqua, in qua neminem inesse putabat. leuiam tormentorum globis petitus conuersis copijs eo tormenta attrahi iubet. milites turris custodes visis tormentis cotinuo se dedunt commissis leui praelio ad munitionem pugnatur acriter. Galli vi tormentoria denique coguntur recedere. accedunt Boloniam . egressi equites decertant. Galli in castra reuersi diligeter naturam munitionis Regi patefaciunt qui decemit primum ad munitionem Montana ruicis trametari, quae castra cum tam propinqua haberet per biduum nulla re memorabili edita moratur. hinc apud Amberiolum oppidum litori vicinum cum paruo portu castra locat. ubi duas munitiones Britanni erexerant, postquam alteram struxerant circiter mille passiis a Cesoniam nauali distantem. in quam Galli tormenta erexerat. munitionis p sidia cum paulo plures centum peditib. inement post nonnullos globoru imas erant p deditione ventura in potestatem Galloria, sed eam validissimo conatu Galli repentem uadentes capiunt. octoginta Britanni trucidati. reliqui omnes capti Scabducti. ex his cognitum est Cesoniacum nauale a Britannorum rege nulla accepisse auxilia. quod ingenti molestia in finibus Scotiae asticereti ira Thermeanis copiis, vexareturia molestissimis intimis seditionibus ac bestis, quae a suis subditis aduertiis ministros regios gerebam tur. nam populi catholicam religionem cupientes reuocari in illud regnum, qui vivo Hemico sua desideria metu suppliciorum occultauerant, cognitis stud ijs ministronim regioriunque guberna
100쪽
torum, atq; religionem in dies in peius ruere intuentes, cum semper nouae haereses pullularent. quarum nulla ta inen causa regi effet tribuenda, qui nihil administraret, rem armis vindicatam statuunt armati insurgunt in ministros. postulan t catholicos ritus restitui, ω usus sacramentoru, 'us penitus sublata a luaq; fueram, atq; in eam patriam tanquam postliminio flagitant reuocari. erant lai populi lumptis armis Regio nomine in aperto 5 sub dio constiterant ue aduersus copias ministrorun . inter quos dimicabatur assidue leuibiis certaminibus. At Philippo in Belgium Prosecto Caelar procurati ut ille a Belgarum principibus in Comitem acciperetur iuramento affir- Philippus manubiis, quod a singulis urbium principibus cum masna solei vittate Se pompa factum fuit: que commvsgii omnes le habituros legitimu principem hilari animo astat marunt. Gal li munitionem Ambet toti p xv - id tempus minorem crebris ictibus concussiam postridie conatu maximo inuadetes vi capiunt. γtu centum nauium capace potiuntur: in quo classis Gallica como se esse pol set ad obsidenda in BoIoniam. insectabatur regio uniuella crebris incursionibus,quae Icium viq; excurrebar quae urbs nomaloti spatio viginti milliaribus distat ab Icio. Galli liis munitionibus expugnatis ad sexaginta tormenta varii generis capiunt, α multum commeatum di apparatus bellicos, ubi relictus eli in prisdijs Senopontius regulus cum duobus millibus peditum, quinquaginta cataphractis equitibus. ω centum galeatis leuioris armaturata in tertia munitione, quae per deditionem venit in potestatem Regis, iussi sunt esse in praesidiis quingenti pedites de equites leuiores quinqtiaginta. Tum rex ad expugnandum Montambertum de Ordam oppida munitissima Celoniaco nauali ii nitima se co tulit. ibi positis castris, praesidia, quae tantum exercitum circa te undique intuentur, praetente rege V praecipue metu ac trepidatione replentur,cu maxime tumultus in Britannia succrescerent in dies, α iam catholici magnam impressionem in hostem secissent decernunt itaque munitionem, dc tormenia, de caetera gravia, atq; conuectioni disti cilia relinquere. oc suga se seruare emisis in aquam fossiarum omnibus cadis tormentarii pulueris ac reliquo apparatu. qui fieri posset inutilis, ne mi- set in potestatem hostitim venire. egressi per obscuram noctem inito lilentio clam sese incolumes Cesoniacum nauale recipiunt. Henriciis relictis ibi praesidiis tredecim 'exillorum Germanorum, Ec quorundam leuiorum equitum, Gallicam classem quam latis ingentem comparauerat, accit in portum. reliqua erat turris Ordae expugnanda. sed rex ne tempus inutiliter in paritis negotii, a flameretur, copiaeque tardarentur inea expugnatione, iubet fauces portus Saxorum dc nauium domeriarum mole claudi .essicique inutilem hostibus. si stationem ibi habere conarentur. Celoniacunauale cingitur obsidione. atque Rex iuuenis Odoardus ςrario per sarta tuorum exliausto in quo maximum lubsitatum est rebus bellicis. deniq; post multas contentiones dc sumptus, cum tantae belloru moli non posset resistere.pacem Gallo facit. pacis conditiones he suerunt, ut Odoardus Bolonia Gallo restitueret,id Gallus Odoardo ocio Oo. nummia esilblueret pro bellicis sumptibus, atque is primogenita Henrici duceret uxorem, ubi ad aptam legitimamque aetate matrimonιj uterque accelsisset.in quod tempus dilatae sunt nuptiae. fuit sine illa pax Ietilis suisque atque Odoardoquidem, quia crarium Britanniae maritne erat exhaustum, quod per quinquennium ita repletuiti videbatur. vi,si matrimonium non succedere tamen Gallicae vires non ei sent magnopere somnii dandae. Henrico vero, quod praeter eius urbis commodit talem videbatur Caesarem laollem aliquo terrore afficere,atq; res Scottae reducere ad pristinam tranquillitate, de felicitatem. atqui naortuo Iacobo postremo Scottae rege. res ictaq; filia parua ex uxore sorore Ghisii. cum per luges eius , Regni Reg na mater non posset legitime res publicas cum libera potestate admutilitare. nisi cum filia ad etatem legitimam duodecim annorum peruenisset, iubent enim leges a magis coniuncto. magisq, propinquo Regie languine regias res interim administrari, donec pupillus ad maturam talem legitimaam; peruenerit. quoniam puella vix sextum annum attigerat, pericul 'suinq; ibrevidebatur per bellum aduersus Britannos ne quod insidiarum genus puellae Reginae subtexere tuta gubernatore Scotiae, Henricus ut tanto periciso mature pruaentem; occurreret, i ubet gubernatoris lilium ad se acciri, dc esse inter aulicos, quem tamen honorifice tractat. cum vero tres illi princeres Britanniae gubernatore qui catholicae pietati repugnabanti prope repentino interitu decessissent visa est catholica religio quasi post liminio in patriam breui reditura quod Galli regis Soceri opera nonnihil esset adiutura. istud cu Pontifex speraret, omni genere ostici, atq; Induistriae utitur Gallo ad eam prouinciam suscipiendam per literas adhortando. nec ita multo post,quia puella ei- tiae vectu itiset uxor designara filij primogeniti Henrici regis Gallorum. illa classe vehitur in Galliam, nequid Galliam.
impestimenti nasceretur, duin illa abesset. Philippus, ubi ciuitates omnes iurauissentie illumini. cum principem habituras, rogatura Mauritiori pro libertate Philippi Lanigrauu intercederet, quia miserabilis iam esset tanti principis tam diuturnae captiuitatis 1brtuna:qui satis ingentes poenas dedisse videri poterat suorum errorum. Neque vero Turcarum. Solinianiq; imperium rursus erat quietum,quem non solium externae curae, sed etiam intimae sollicitudines vexabant. Nam Bai et tus eius primogenitus egre seres. quod Soli manus in liberos alterius mulieris videretur propensior quos etia ad iiiccessionem imperii Musta phae hortatu videbatur praelaturus odio patris ad Tamnasium Persarum regem coniugit, ius copiis adiutus paternos fines hostiliter in terat. pocora abegerat,homines trucidarat. villas ac urbes coaemerat. regione per multa millia palsuum deii astarat omniaq: obuia ferro & igni demolitus fuerat. Soli manus, ut sunt ingetia dc prope inex. tincta odia maximeq; atrocia inter coniunctissimos, tantas filii iniurias aegerrime tulit,' tiare superiorem expeditionem aduersus Tam sum susceperat. ubi vero domu ni rediisset, non solum calx nil totam, sed etiam turpem superiorem cladem ratus conatur auro Sc largitionibus filia de medio
tollere quem terro dc virtute non potuisset vel maximia copiis comparatis. nihil est enim tam lan