장음표시 사용
21쪽
se lus erit ille Critieus , si ex S. Auguis stini doctrina dissolvere pomit emergen-M tes nodos circa simoniam , irregularitates is &c. Omnesque contractus ex Gregorii
is Nysseni & Naalangeni placitis compO- is nere. Mirum itaque non eli, si apud cordatos doctosque viros illorum auctoritas nullius sit pretii : imo tantum abest , judice Mabillonio de sudiis Monas. Part. a. cap. I. ut ab hisce Casuistis doctrina Moralis Christianorum recte addiscatur, ut nihil pericul sius sit, quam illorum promiscue legere libros ; cum & intellectus I voluntas per eos facile corrumpatur, nili prava distinguantura bonis. Non dissimilia docet Dupinius de Casu illarum auctoritate in method. sud.
tbeolog. cap. q. Jure meritoque eorum Placita Rom. Ρontificum censuras effugere non Potuerunt . exander namque VII. ann.
I 663. & 66. quadraginta quinque Casuistarum propositiones sub excommunicationis poena peculiari Bulla proscripsit : tum &
que Moralistarum theses peculiari itidem Hulla damnavit. Dogma de peccato philosophico ab exandro VIII. Ρontifice ann.I69o. peculiari decreto jugulatum fuit.
In damnatas propositiones statim pr dierunt commentaria, in quibus passim reviviscunt eadem placita, quae fuerunt Pontificio judicio confossa : Variantur in eorum commentariis voces, non Vero doctrinae :de
22쪽
MDteloquiam . vix de quo Carrinas accusat ipse La-Croiae lib. III. pari. I. cap. 2. f. I'. num. 293. ideoque laudatus Casuista lectores monet , ut caute legant opera Cardenas. Idem advertunt alii de operibus P. V va. In tanta autem Laxonum multitudine
non defuerunt viri docti & cordati , quia nova philosophandi methodo recedentes, ex genuinis fontibus Moralis disciplinae summas collegerunt , inter quos eminent Bonus Merbesius , Natalis .inexander ,J eobus Samboυius, Franciscus Genetius , Ludovicus Haberi , Joannes Pontastas , &Daniel Concina , qui multum allaboravit in detegendis , & ob omnium Oculos ex Ponendis , acriterque profligandis Calaistarum erroribuS.
Recentiore autem aetate a multis magno studio ac labore excoli coepit jus naturae &. gentium . ive illa Μoralis philosophiae pars , quae de hominum agit officiis erga alios homines, in primisque gentium erga alias gentes. Horum philosophandi ratio, si Gratium excipias, qua, praecisi
revelatione, morum regulas ex solo.naturae lumine colliguntur, Ρelagianismum fovet, ad Naturalismum inducit , muliorumque est caussa errorum : ex ouo factum est, ut eorum scripta , etsi eruditionem multam M
23쪽
acutum ingenium , & judicium prodant , multis tamen scateant erroribus . Hi Doediores ipsorum experimento imbecillitatem humanae mentis comprobant in enucleandis juris naturae principiis. In hunc modum haud philosophati sunt Ecclesiae Patres , qui ob naturae imbecillitatem ac corruptionem undique adstruunt revelationis necessitateIn . greguillinus lib. II. de Peccat. Merit. γ Remiff. cap. 3. ita ratiocinatur: ,, Sicut corporis oculus non adjuvatur luce, is ut ab eadem luce clausus aversusque dis- ,, cedat ut autem videat, adjuvatur ab G ea; neque hoc omnino, nisi illa adjuv rit, potest : ita Deus , qui lux est ho- is minis interioris , adjuvat nostrae mentis se obtutum. M. Ogussino adjungimus D. Thomam , qui lib. IV. Contr. gen. cap. 3. solide ostendit , quid valeat intellectus humanus ob naturae corruptionem ς inquit enim et is Patitur autem communiter humanumn genus diversas poenas & corporales, &,, lpirituales . . . . Inter spirituales autem se est potissima debilitas rationis , ex qua is contingit, quod homo difficulter perveri nit ad Veri cognitionem, & de facili la- ,, bitur in errorem , & appetitus bestialesis omnino superare non potest, sed multo- se ties obnubilatur ab eis is . Aberrant ergo qui universam juris naturae scientiam toto rectae rationis ductu
24쪽
ia teloquium. YHostendere gloriantur. Ultro fatemur, multa occurrere in eorum scriptis laudanda, praesertim in gentium integrarum , summorumque imperantium controversiis. Verum eorum libri caute sunt legendi , ne novitate illecti, in eorum errores incidamus . Quamobrem talem 'animum ad eorum libros lagendos appellamus , cuiusmodi animo comparatos esse suos Auditores jubebat olim Origenes , cum ipsi veteres Philosophos pervolutarent. Eos enim hortabatur, ut quaecunque scitu digna ex eorum libris
expiscarentur, quae Scripturae oraculis consentanea erant , ea quidem diligenter memoriae mandarent : cetera Vero prorsus
rejicerent . Id testatur ejus discipula S.
Gregorias Neocaesariensis in Orat. Panegyri
ad Orig. Tom. 3. Biblioth. PP. se Nobis
,, ergo ne id ipsum , quod imperitae mul- titudini, eveniret . ad unicum nos phi-M losophicarum oeinionum genus non ad ,, movebat , nec in eo consistere sinebat , ,, sed per omnia ducebat, nullius nos Grae-M canici dogmatis rudes aut ignaros esse ,, Permittens . Ipse autem simul incedens,, praeibat , manuque ducens tanquam in ,, Via.... Ita quidquid apud singulos Phi-- losophos utile, ac verum erat, deligens, is nobisque apponens, quae hominum pro-
se pria sunt ad pietatem: & horum quidem
ut nihil attenderemus, suadens, ne sic-
υ ut sapientissimus quidem quispiam ab
25쪽
i xxii . , telo vh- . a se omnibus celebraretur; sed ut uni Deo operam daremus, ejusque Prophetis. ω '
. Haec autem , quae hactenus cursim dicendo delibavimus, nativos fontes, unde morum.scientiam haurire licet , satis aperire videntur. Quamobrem Moralis The
logiae disciplina, quam prosequi debemus,
antiquitatem praeseserat, non vero novit tem , quae Laxonibus duntaxat arridet. Ρhilosophia enim , ut quae in abstrusas natu .rae arcanis rimandis tota Occupatur , eo facilius res abditas ad lucem evocat, & --rilitem assequitur quo diutius in contemplatione defixa rerum naturam exquirit , caussasque investigat. Hinc adhibita experimenta , rursus institutae diligentiori eum observationes non modicam lucem affu dunt iis, quae antea tenebris involuta de
litescebant. At contra Theologia, quippe quae humanae investigationis opus non e st, quo propius retroactas aetates, & antiquiatatem attingit, hoc magis ad vericalem a cedit . Ita enim beatos fontes adire datur, e quibus christiana doctrina deducta unia versam Ecclesiam irrigavit. In eo igitur cogitationum cura coli eanda nobis est, udi sacras Litteras, in quibus vitam aeternam contineri novimus , studiose scrutemur: tum etiam SS. Patrum,
26쪽
ia teloquium. xxiii sacrorumque Canonum lectioni diligenter Vacemus . Recentiores vero Theologi negligendi nobis non erunt': ii tamen , quos docte, ac prudenter, nulloque partium studio abreptos de rebus divinis disseruisse deprehendimus .
Atque haec omnia in hisce Institutionibus praestitisse fatemur ; quippe stingula
ad sacrae Scripturae oracula, & Patrum, Ca- nonumque scita veluti ad certam normam exigere sategimus . Neque abs re es e duximus quod quidem perquam utile esse
omnes norunt ut quando sese locus offerret , patrias leges nostras , & consuetudNnes adjiceremus. Eas autem, qualescunque sint 'tironibus legendas exhibemuS , qu rum utilitati , & commodis unice prospicere in animo habuimus . Quemadmodum enim pueris aliena manv xibus porrigitur,
donec ipsi alimenta sibi quaesierint , cum adoleverint: ita quae longo studio Moralis disciplinae principia ex genuinis sontibus hausimus, Ecclesiasticis Adolescentibus clare
breviterque exposita hic praebemus, ultadmorum doctrinam optime informentur . Quibus & illud non tenue commodum ac cedit, quod harum Institutionum editione molesto illo labore liberentur Adolescentes, quo dictata excipere, eaque manu propria velociter exarare cogebantur.
27쪽
. Ita autem opus omne partiemur ἔ pri-r in de Conscientia, Legibus, ac Peccatis differemus : quibus adnectitur Tractatus de Fide, Spe, & Caritate, tum de vitiis, quae hisce virtutibus adversantur . Quod primo Tomo absolvitur . Deinde Virtutes Cardinales prosequemur e & paucis de Iustitia in genere delibatis, singillatim enim agetur alibi multa de iis viriutibus, quae ex Justitia oriuntur, & potimimum de Religione dicemus. Atque haec excipiet Tractatus de Ecclesiasticis Censuris. Quae quiudem complectetur Tomus alter . Disputabitur praeterea in tertio Tomo de Iustitia ac iure ; tum de Restitutione , &Contractibus. Quartus tandem Tomus E clesiae Sacramenta tum generatim , tum singillatim prosequetur.
28쪽
DE CONSCIENTIA , ET DE LEGIBUS.
gula duplex est , Lex sci licet , & Conscientia. Illa dicitur regula extrinseca &objectiva ; haec intrinseca, proxima, & formalis. De utraque heic verba sacere statuimus , sed initia tractationis hujus a Conscientiae expipnatione sumenda sunt, quae Moralis Theologiae basis est, & fun
29쪽
z De Conscientia, re de Legssius.
ETsi nihil Conscientia notius atque compertius , nihil tamen e contrario obscurius, profundius nihil, propter turbulentos animi motus, quibus conicientia obn hilatrar atque obtenebratur . Unde modo honum malum, & malum bonum ; modo viam rectam ut curVam , & curvam ut planam nobis depraedicat , Ne ergo pravarum cupiditatum exquisita versutia nos decipiat , accipientes nostrarum actionum normam falsam pro recta, Conscientiae nostrae naturam, ejusque Varias species e plicare nostra vel maxime interest,
C Α Ρ. I, De Conscientia in communi. Conscientia generatim definiri potest tDictamen rationis de iusilia , in u-
30쪽
C. I. De Consolant a in communi. 3justitiam injustitiamque colligat . Hujus autem practicae argumentationis duae primae propositiones constant ex lege, & fricto inter se comparata , ex iisque evincitur tertia propositio , nempe conclusio, quae proprie Conscientia appellatur , ideoque a S. Antonino dicta est concludens scientia. Esto exemplum : conscientia imperat furtum h1c & nunc devitandum ; ratiocinatio praetica ita instituitur . Lex prohi-het furtum . Sed haec actio est furtiva. Ergo devitanda . Ubi vides majorem propositionem praemitti a lege , minorem resumi a facio, sive ab operatione nostra: tandem a conscientia inferri actionem hic S nunc juxta praemissas propositiones amplectendam , vel devitandam. Hinc colliges I. discrimen inter syntheresin, & conscientiam. SFntheresis es notitia primorum pν-cipiorum moralium e qualia sunt, bonum amplectendum, fugiendum malum οῦ quod tibi non vis, alteri ne feceris , & id genus si milia . Conscientia vero es judicium applicans principium morale alicui actionipariaticulari ς ideoque dicitur judicium practiacum , ultimo practicum , quod imperat immediate operis eXsecutionem .
Colliges ΙΙ. Conscientiam esse actio
num humanarum regulam si Ve normam . '