장음표시 사용
31쪽
gua necesseria ad Sacra Scriptura utilem lectionem Z
D quaeritur, quae animi praeparatio necessaria sit ad sacrorum librorum intelligentiam Z Scite dictum: Quicquid pulchrum , idem arduum: Nam quo rus quaeque metior pulchriorq;, hoc ad intelli dum obscurior, ad potiendum obstructior esse conlucuit. Id cum in caeteris rebus, & artibus: in Theologia tamen longe verissimim docet experientia. Nimirum homini ad superbiam & amorem sui prono,ita Deus consuluit, ut imbecillitatis & imperfectionis propriae admoneretur. Deinde ne vilescant lacrae litterae, si cuiuis obuiae, d ne fastidium pariat facilitas Ideo .. Armat spina rosas,mella tegunt apes. ut illi puncturam vites,hic aculeos refugias.De melle dixi:& de mensa quoque summi Regis, ad quam non promi Dcuhomnes, sed amici &carissimi inuitantur non vestitia in ictu nuptiali expelluntur, & ut ab Eleus is prophani edicta procul arcentur. I llisti mori sit quod ex psalmi ila ps68. 23.refert Apostolus ad Rom. II u. ωι mensa eorum in LGl eum, se n captionem,se in scandilum, oris retributionemittas. Obscurentur oculi eorum neviLant or dorsum eoru emper incurua. in hoc ad Iudaeos, hoc ad haereticos omnes spectat,& ad illos quoque Catholicos; qui velut aranel venena, non mella,legunt ex flosculis Paradisi voluptatis: quod tamen ipsbrum vitio, non culpa Sacrae Scriptiirae fit, quid aqua vel igne utiliust hic tamen si incautius accedas amburet,illa sinemere te iniiciassubmerget. Plerique smiles sunt papilionibus: tenues alarum. suaeum membranulas flammae admouent: quid mirum si cum exitio alij non
Spiritus sancti opera, sed arte Daedalaea hoc est humano ceratis pennis, ipsi soli iustitiae se ingerunt: quid mirum si, eera liquata, decidant ZSi radiatum illud iubar pertinaciusti contumacius intueaues obcaecenturλ Si superbi maiesta. . tis scru
32쪽
tis scrutatores a gloria opprimantur videas hodie vulgus Grammatieorum, Medicorum,luristarum illotis manibus' di mentibus vetus est D. Hieronymi querela volumina
sacra voluere;ita fit,unde meliores fieri poterant,deteriores effecti, vellit clitellaria iumenta, maiore peccatorum sarcina degraventur. Sic oculi illorum obscurantur ne videant,& dorsum semper incuruatur, ne assurgentes vultum a terrenis auferant,& oculos ad caelestia attollant. Sic etiam Eucharisti caemen' panis ille vitalis,Mors est malis. vita bonis. .
Vide paris sumptionis, Quam si dispar exitus:
ut parem intelligas hac in re utriusque mensae conditionem. Quid ergo nobis faciendum,dicet aliquis, ut sine eericulo,& cum fructu, de hac Domini aurea mensa vel amur Multa possent adferri, sed de multis quatuor praecipua seligam ,& illorum uni nonnihil immorabor. Primo videndum ne ad hunc montem bestia accedat: bestiam voco carnalem ut vulgo vocamus ventri δέ iis quae sub eo deditum. Nam Spitarin Dei non permaneι apud hominem qui cara est nec habitat in corpore subrito cerau. Gen. 6 3 & sap. I. . Deinde curandum ut sincerum proficiendi affectum ad lectionem auditionemve adferamus,Deum ubiq; aspicientes,in eum ut in scopum collimantes, & non nostram sed illius gloriam, nostram vero δc proximi salutem nobis ante oculos proponamus:alioquin Spiritin scienti crum re-jugiet. d. v. .Terit4 accedendiim cum humilitate & animi demissione,ut ab indignis, ignaris, indigis. Nam Deus hu- libus dat gratiam, superbis resistit, hos auertitur, cum
tranant oviculae,merguntur fluctibus elephanti. Denique cautiosit,ne inuidia vel odium proximi in corde nostro in-lleniatur. Nam in malevolam animam non inlrusit sapientia, d. v. . illa vera ς quae sita in Sacrae Scripturae cognitione. Legendae sunt sacrae litterae, quo spiritu exaratae fuerunt; qui est Spiritus caritatis. Quando sponsus unicam suam in cellam vananiam introduxit, imul in ea caritatem ordina. Uu .Quid multis,uno verbo dicam,hNSapicinia singulare
Dei donum est, descendens a Pavre luminum; prceparan- - C - dum
33쪽
dum dignum Deo in corde nostro hospitium descendenti.
Scopandum,cuerrendum, luendum, cXpiandumq; quicquid c cluderc posset veniente,quidquid admissu eucere: Serio nos id maiores nostri, Sanctissimi monuerunt, dabo verba non multori na,sed grauisti morum maiestate plena. Primus loquatur B. Cyrillus Alexandrinus, qui prior nunc occurrit,& sit tumor Athanasio. in lib. I . contra Iulianum asse- rit ad hanc scientiam diurnam Scripturarum obtinendam, cos duntaxat idoneos esse,qui a carnis passionibus, & tcr- renis immunditiis liberi, mentis integritate praediti, veram se pietatem colere operibus ostendunt. Secutus fuit S.
Athanasiium,qui hoc ipsuna extremo de incarnatione verbi sit insuper apta cc paratione illustrarat, his verbis; num sine p ra mente, & Sanctorum imitatione, nemo compre-
henderit Sanctorum verba. Hucmadmodum si quis intueri velit Solis iubar, oculos plane detergit,& in splendo- rem redigit quantum potest, ad eius similitudinem , cuius conspiciendi desiderio tenetur sese purificans: vi Ita.ocu - lus, iam lumen rcdditus , lumen Solis contem pictur. Aut quemadmodum si quis ciuitatem aut prouinciam perlu- strare velit, plane ad ipsum locum spectandi causa proce- di trita quoque qui volet mentcm virorum caelestia lo- quentium intel 'gere, prius detergere dc abluere vivendi disciplina animam debet, & ad sanctos accedere,cum stu- diorum factorumq; sinu litudine, ut, illis consuetudine pa- ris vuς familiaris redditus,quq ipsis a Deo revelata sui co- gnoscat. prudetcr. Nec enim potest aliquis cu intelligere, ' qui peregrino loquaturidiomate, cuius auditor sit ignarus. Quo pacto qui solum mundi audi carnis sermonem nouit, Dei &caelestis illius ciuitatis capiat idiotismum ὶ Quod si haec manifesta sunt de Sanchorum Patrum operibus; quato adhuc cuidentius &certius id tenendum , iis qui Spiritus sancti verba in Bibliis expressa sunt audituri, lecturive Bone Deust quam illorum aures purgatae, oculi luculi &detersi sint oportet, ut hanc functionem utiliter & cum fructu obeanti Sapientia in mentes sanctas migrat, & in tel lactus bonus cst facientibus cum. Qui vindum iam colligit soarfacundia D. Ambrosij, propria destitutin vasa prius, quibus vinu infunditur,mudare conuenit,ne sordes aliqua vini i
34쪽
vini gratiam decoloret. Ruid enim prodestponere vitemes ordine fodere quotannis aut arare, Iuleos ducere, pillam, . subrigere, adiungere vlmi sic quodam conubio copulare, s in lasto labore vina quaesita,in v se coacet ut .Matini
is nos quoque solis ortus si quis spectare desiderat, emundac, , oculo uos, ne quia pulueris, nequid purgamentotum imri sideat, tuo intuentis hebetetur obtutus,neve simia caligo is nebulosa corporeos visus spectantιs obducat. Nobis in te. A ctione exoriendus est Sol,qui ante non suerat , Sorincipit. oculos mentis emunda i5 homo) amrmq; interiores Obtu- tus, ne qua felici ea peccati aciem tui perstringat ingen j. teri puri cordis turbet adspectum. Emunda aurem,m vale sin- ero scriptor diuinae nitida fluenta iiiicipias, ne qua in- ,, grediatur contagio. Quem non permoveant talia diserte, tam prudenter,ec grassiter scripta Qui ii Sapientiam v ram diligat, ut omnes eam diligitis, po inertiam atque is .cordiam malit insordibus,ri amica Iuto sus,volutari.qu amsolem hunc splendidus m contemplarε, de ab uberibus voluptat,s diuinae assiatim inebriari Non possiam , nec aequum sit, vobis siritrahere Nesteri Abbatis luculentisit mam de hac ipsa re dissertationem , quo nemo quantum
commemn, copiosius vel accuracius, quod caepi dicere, confirmauit eum Cassianus Costa ..I4 e ' I4.ilc lm uentem se inducit. impossibile est immundam animam, quantalibetia desudauerit lectionis instantia, achpisci sc en Nam lpiritua- , lem. Nemo enim in vasta tidum atque coerzptum, vi se guentum aliquod nobile, aut mel optimum , aut prctio li ,, quicqtIam liquoris infundita Facilius eiram quamuis odorat Emam myrrham, semel horrendis imbuta Letori L .se testa contaminat,quatri ut aliquid ex ea suauitatis aut gra- , , tia ipsa conciniat, Pua mulio citius munda corrumpti ,, tus, quam corrupta mundantur. Ita igitur & vas pectoris, , Dolim , nitipn sis Itierit ab ovant faetidissima vitiorum com . M tagione purgataim, nou me bitur suscipere illud benedi4ri citoni S unguentum , de quo dicitur per prophetam: Suar Mai. vn uent ιm in capite, quod senἀt in barbamsarbam Aaron, ,. quod desicendit ιnoram vestimenti ram i nec illam si ilitatem
35쪽
tra eum iniquitates aαι quae societas luci cum tenebris Θ qt autem is conuentio CHRlsri ad Eetigit 2 Cum vero Germanus Ab. Abas illi objiceret, multis peccatis sordidos plerisque viris sanctitate conspicuis perlectrus scripturaruid. intelligentiain conlacutos e Prudenter idem Ncitcrus coni. I 6.huiusmodi hominibus aliquam disputandi peritiam & Elo-
. cimonis ornuum concedit .' scripturarum venaS,δc arcana
spiritalium sensuum intrare polle non concedit. Quoniam vera Dei Mentia non nisi a veris Dei cultoribus pollidetur, non a Iudaei Saron ab haereticis, scd a Catholicis &Orthodoxis; nec ab his quidem omnibus, sed a bonis & uisti litatis. Hos solasau hanc Corinthum adire,& non nisi hoc
men mentiae. Sic elum citat sile, nos paullo aliter versum habemus. Principio giturProphetae luisti sem nandum nobis ius iam i hoc est actualis persectio iustis operibus pro- .paganda. demde metenda stes et uae radeth expulsis carnis desideriis vitiisque , fructus viriti tum spiritali υm in hor. Ica congrcgandi: pol tremo, his potiti , poteramus luce scripturarum illuminara , quae illuminatio nihil est aliud quam cas intelligere, & extimui. Eundem nobi boedinem Propheta & Rex David voluit commendarum, clun cecinit
hymno HS. Beatι immac an in via νι ambulans ur lege Do mim. Beat/ qui sic rinfantur est monD Gus. Non enim praemisit scruti uum testimoniorum Domini, sed subdidit vitae puritati , immaculatis an via scrutat 'rcs pCr hoc non in-: Cul lenter iste ςns oncmi m Iuro post C ad perscrutanda, Sacras scripturas, in quibus Dei testimonia lcguntur, atu debita ratione modoque ad illas Voluendcs accedere, nisi priis c ut ait idem Cassianu . per octi alem conuersa- tionem in via CHRisai immaculatus ambulam r. Pol sint o
36쪽
gum sapientissimus in Prouer, cap. Ir. 0: eos mulieri male moratae compararis dncit; cimius aureus m nan sius, mulier formosa ostra. γ huc retulit Callia I loco cicam, - -& rationem adcuhthloerbis εἶδε md enim prodest quem plana ornamentum ci Pilorum caelestatim , & illam pre- Dositissimam scripturarum speciem consequrr laeam lutintentis operibus vel sensibus inhaerendo, quali immundisti. mam torn sub gencla confringat, aut caenosis libidinum' suarum polluat volutabrisi Fict cmmu ut id quod teta:
utentibus decori esse Consueuit pnon solum istos ornare ' . - non possit', verume lamc maioris carni colluvione l.
Sic nimirum ex optimo vino acerbillimum acetum fie- . ri; & vellerum eandidissima cemimus euadere maculO- . si amec vitas fere nou . steteriores, uam qui semel triacti praeceptis veFae Sapientiae, peccatis ooriui, animo tandem . obbrutuerunt. Nihil Theolosto sordente sordictius; nihil ''pestilentius iis qui sacris seripitaris abutuntur. Meministis opinor,eius comminationis , qt amore D -
tributionem versa , de acie intellachus obscurota, de dorso ac viribus volt talis incuruatrii meministis inam mitio capiti; ev posui ridcirco Dauidis filius R ILT, tvntis salΟ- . . . mon Proue . 1 3. I. Sapiens considium soggerit obuiis ulnis excipiendun ait: cum sede se ut iam est eum 'inrepe, dili- 'gen or attende quae posita sint, ainte faciem tuam se statue cult m ρn muttore tuo tamen 'alas in potestate ammam tuam. J
mensam hanc venerabilis Beda intelligit Saeram riptu ram , sensu naussco: Sedemus malinea laboramus caepti - .cra da, ad hanc Regum Regri mensam quanta nobis o I . est circumspectione diligenter attende. L X X.interpretes redditni, , et istis, quasi dies. ut in episti ad Romi venit . Sed utilis Hibernus J intelliest tmel ρhter eadε artinoma- sia Hebraice est rana Bin sin considerans confiderabur, quali dicas attentissime tibii psittende, Ecquae apporten tur singula perpende , & consideranter considera ne quo α ι . . vitio tuo male i)' utaris, &-n perniciem conuerias Pilae ad salutem p oposita sunt tibi. QuaprPpter statue cultrum tu D a. guttures
37쪽
suIIure tuo: nimirum ut non nasi sedulo meditata, ruesina ..ta, sale discretionis eodita denriumleptis emittas. Nam,
quod perpenso uidicio Beda scripsit, mystice guttur eloquium, culter discretionem in his rerbis significat:m ita ad moneamur; quanta prudentia, teucrentiaque sacrae scriptur e volumina sint diurna noctiirnaque manu Uerlandae id si hodie praestaretur,non tot discidi js Ecclesiae inconsutilis tunica scinderetur, non tot HGeticorum maculis canadida sponsae stola deisdaretur. Ne nos quoque in idem vitium incUrramus,onmiu catholicorum, qui haec legent,6 quorum commodis exiguum hoc vitae, & imbecillae va .letudinis impendimus,preces demisse flagitamuS.
De ratione Γν metbodo in hae sacra se uent Pharo seruanda.
I quam mihi facise est desectus commentari .
rum ab alijs editorum animaduerter , tam procliue foret vitia & errores effugere a melius de hac opera sperarem. Nunc quia caecaesthumana fragilitas.in proprijs, nec videmus manticae quid in tergo sitnure metuo multorum merito reprehcsones incur-
. rere; non quod graue sit cum lapsus sim, aliena castigatiune subleuari& erigit gratum id potius,ic beneficij vice, sed quia graue de molestum castigationi causam praebuisse. Ne tame id ipsum valde metuam, iacit communis conditionis consideratio. Auriculas assui quis non habet 8 cla- . mat ille. Viti)s nemo sine nascitun, beatus qui minimis vr- getur,aliuS exclamat. Errorum operis initio veniam idcir- . co postulo, di admonitus correctionem spondeo. Bene in tam arduo opere, & tam prolixo mecum aistum putabo, si nec grauiri nec frequenter impegero. Qui meliora de se' . in hoc stadio promittunt , nae illi non satisῖerspectam ha - .' bent, quam decurrunt mam. p-λισί--.Etenim nihil in Sacris litteris est, quod non admiranchina, non maximi faciendum,non diligenti dignitamu sit consideratione, hoc illarum digni rus , incunditas,utilitas3
hoc penites abstrusorum sensuuminc resonditae sapientia'. abvssi
38쪽
abyssi postulant. Nam nouatores qui clara & peruia cuncta, & ideo in hoc sacrarium lippos tonsori 'hie, omnem
sexumdc aetatem promiscue admittendum, lactitant:clai a
se luce caecos& palam tholados, non plane rudibus & ilh- teratis hominibus esse demonstrant. Quanta quaeso plerumque cunctarum artium 3c disciplinarum Caeturarum necelsaria,ut intelligas, est cognitio quantopere requisita Latinae, Graecae Hebraeae,& quae ex hac manari ni linguarum , intelligentia Nec dissilentur aduersarij, quia
idcirco volunt illas in vulgarem verti sermonem,ut idiotae legant: dequo errore pernicioso, alibi dicendum. Hoc ipso tamen tortassis non minus didiculus aliorum;qui Cum Hebraice aut Graece nec legere notant, Latini itini sermonis adeo ignari, vi vix alia vocabula intelligant quam quae vulgo.in scholis trita, in ossicio Ecclesiastico' quotidie leguntsi tamen illa cura Mamotrectam aut Calernum mtelligunt; certe DD. Ambrosimu , Hieronyamum, Salvianum, Pacianira ,& non raro D. Augusti num, ne dicam Sidonios, Arnobios, TertiIllianos, saepissime, non intelligunt: & tam en adeo ignari verborum, re ipsas , quae sine verbis quibus eYpressae non capiuntur , si assequi posse credunt,& hodie, tam erudito & exculto litteris saeculo, fircinas Commentariorum in sacros codice, accumulant: hoc labore. consequuti suo, ut pl*umquo fatis contrariis libetre parentum ante ocinos Libitinam praeoccupenc. Deinde est ubi non nisi acutissima ingenii acie queas rimari,quo sacer ille sermo collimet. Est ubi e ' pluribus explicationibus, quae sic quaerenti & consideriuati ingerunt. Tacile quae minus vera vel accommodassit, eam
nisi iudicio, prudenti,, & exestitatione polleas, ill praeis .
ras quae mera nititur vexitate. Est ubi longinqua vetustas aeu qiuedam inuoluerit , quaedam mutauerit, quaedam etiam deprauarit; quK ne euoluu,ns rcponaS, nec per
sanes nitido, psab alio, nili diu ma luce collustratus. Quo igitur pacto, quod fine summo studio eruditione varia,
iis ac animi munditia, humili de se sensu calida in Deu difc proximum caritate, assiduis & ardentibus ad Dcum obsecrationibus nulli concessuin i id omnibus obulum. .. . D 3 cuiuis
39쪽
sic vulgus ignarum: seducant, cum singulis perlualerint, quod quisque animo concepcm , de unoquoquo loco senserit *id&Optimum S germanum .dc a Spiritu sanctoni uatnin ipsi fuisse . ac proinde pertinaciter quoque
. tuendum retinendumque Ex hac. Lerna tot haereses nacriare, hinc contemptus alle Orthodoxorum Patrum, hinc tot tam variae dc distidentes sacra: Scripturae versio nes, hinc tot Ideo prodigiosa monstra commentarιorum, hinc nihil certum in rebus fidei extra Catholicam , nihili irinum,ifabile explorariaris,inuiolathim. . ' Bb H me' malo viri liuius saeculi, de Patrum memoria,gra uitlupi doetillimique, ut occurrerem, omnem lapidem
Quia honoro, quibus me plurimani debere profiteor. Horum hiat Λ.hbia plei Lic partes aliqua lacri Scripturae libi .de sumplere
librum ecii. qua S ditUzidarcnt ; Sc in illis, quid in caeteris quoque po, tu ident. si libuillet, vel per alia limisset, ostenderunt. Sa ne multi illiarum' tam copiosi fuere, ut quicquid notatu dignum putarint sciuerintque id in unum com mari Um, . quasi in penum condidermi corvii parintque. Vnde tamen, quod illorum bona cum.venia dicere liccat, id incommmdl ortum, ut magno dc pectIniae & rem poris impendio lectorem suauarmi, & dum plura. itus o comprehendere in unum ulcem voluerum Piaxms aequo strinxerint Ex aliis sacrae Scriptiira libris locos congeruntiquos dom inso quem tractant volunt allimitare icta; iar dxio iste r& ea cum apposit coguntur Aponere necat Num fuit vel volimi sententiam gentiana in singulorum , quae ex .mtecedentibus & conseqtientibus fuerat petenda, se-du o perueitigare Telliporis iacturam lector facit, quia quod in παρερροιε absuriit, utilaus in pluribus Iacrae Scripturae legendis libris restiisset , Pecuniae vero, quia cogi tur multa & magna lumina coemere, in quibus eadem crambe,sed diuersis locis,velut ollulis recoquitur. Nam quod unus suum sucommentarium, hoc alius in alium,& quotquot abJ in rasua pomaria interunt, parua cura dC
40쪽
sua an de aliena messe legerint. Pauci firerunt', qui corpus uniuersum Bibliorum spectarint,&exlus nemo quae
dicenda occurrebant omnia discutere in animum indu 'xit,praeter unum' quod sciam Attonsum Tralatia Episto- Tostatus.. pum Abulensem, qui tamen veteris testamenti. vix dimidium, Noui vix initium explicuit. Magnus aeuo stio vir,&dignus meliore. Strabus, multicos sentiis venatur, ut & Anselmus Laodunensis, ille Ordinariae, hic interlinearis duishusi
filoli, auctori Sed quod potissimd expetimus, est glossa
ttis, utinam non Ex vino R. Sanaticle Iarrio, Iudaeo perli. Rabbini me
dissimo; cui nimis credulus fuit, sicut Pagninui R. Dauidi Κimchio. Mavult tacita a Catholica peti senstina scripto
rarum ex Graecorum Latin iriimque Patrum limpidis li- mis fontibus, qutam ex Paenosis recutitorum lacunm; quorum ideo commcntarios, nominatim duorum, quDS dixi, ' .& A benerrae, Pontificius Sanctissimi D N. N. Clcmentis V II I. index in prohibitae declionis claslem retulit. Quapropter scholiorum Francisco Vata bio m scripto V-x bl- .rum, licet cx Cmendatione almae huius Academiae Theologorum lectio licita; minus tamen tuta , cui soli adhaerescat lector: alia vero cop=osior positio sub signo oliuae ς' a Rob. Stephano concinnata te line Uat abii non ine edira, primum Geneuae- quamuis nomerrurbis pr.r termis sui pollea ante paucos annos ab Hieron. Commelino. Heides bergae, Vatabis scholiis adiicit excerpta cx Caluini praecipud , Muscula de a rorum haeresiarcharum scriptis: propinans malum virus aurco calyce Babulonis. Ex Catholicis. vir dignitato, vitae sanctimonia de humanae sacrae. que Philosopluae laudo claris limus Caiet.inos in torum nouum Testamentum, Se in vetus usqtie ad tretium liatae caput commorarios ex epto Cantico, de Et cloiiasi co elaboramis sed is i iis scopiis fuit fontes ut sca ibit γῆ palea re .no Utiliatam quae ab Ecckssa fida recipitatr) illi lirare Zelo ille permotus boni ,si d opera n inosvit . Ouincta a quod necessarium erat imp rito Grircanicae & Hebr lv . litteratura , dc ideo Rabbinis quos donM coni ictos alebat terator ipse Pr fat. in Psalia, s nlitii iam do. hi. spe ista Vetera toruore Rabbini illi, nec raridi in Nouo ieq) 't . '