Historiae ecclesiasticae Novi Testamenti, Enneas, seu Pars prima. Qua res Christianorum, Judaeorum, Gentilium, Muhammedanorum, iuxta novem, post natum Christum, primorum seculorum seriem, breviter, succinctè & aphoristicè primò proponuntur; ... Autho

341쪽

diligi subsidia nolle taeterorum verb , qui praecipites in illam ruerunt contesserat1O nem copum fuisse , sibi potius, ob metam potentiae Pontificiorum hostilis , quamlveritati consulere. Iliad dissimulare non poterat Philippus Melanchthon. Cum enim Evangelici tot modis essent discissi & praevidistent facile sagaciores,nec singu-llos nec omnes florentissimae Imperatoris sortunae,ex Rege Galliarum dc Clemen lte VII. captis , immane quantum auctaqfuturos pares,scripsit,tunc adCamerarium

Melanchthon et Christus re spiciat nos. generi hominum unquam sericulum m in 'fuit , quam nobis.. Nec odia acerbis fuisse unquam ullius factionis quam noseri nominis cola ligo. Itaque non alibi quarendum nunc est au- xilium, quam apud Deum, qui exaudis gemurus pauperum. Istim specimen praebuerunt Argentoratum & Civitates Suevicae.. Anigentinens es enim & abquot praeterea Ci

muni cum Protestantibus alii; a qua Zuinglia nimisiquaedam revocarent, exclu- 'debantur, Steid. lib.VIII.p. 94. pace studii

rentur . Confessioni Augustanae S Apo llogiae subscripserunt , abjecta non quidemi ipublice , sed tacitb quatuor Civitatum Gonsessione: quam subsicriptionem iniij l

342쪽

IC A P. I. de caus .Resormat.adjuV seu sociis. Dissimb tulerunt tum Helvetii, tum peruperiorem Germaniam quam plurimi, quippe qui existimarunt, plus metum hostilis Pontificiorum potentiae,quam veritatis studium in hac Suevorum & Argentinensum cum Saxonicis conjunctione valuisse. Id quod Musculus Bucero haud obscurEexpobravit,Scult PII pag. 3q XI. Constantia Geimo, Confestarum facile multis persuasit, religionem reformatam non humanae 3 sed altioris esse originis. I Iinc fortissunt pro Christo & veritate non Consessores tantum , qui ultima subire a parati erant, & ut parati esse possent, υναγωνι.Mονfratrum implorarunt ue sed & Martyres,ilainis, ferro , usti, secti, caelesti ita repletib fuerunt gaudio, ut c amici pariter&adversarii Reformationis, Martyrum sanguinem semen fuisse Ecclesiae , observarint. Quos carnis infirmitas ad a aliquando compulit,illi ad se redeuntes maius deinceps obsignandae sanguine veritatis testati sunt dcsidcrium;

343쪽

ea argumentorum ubique acie A copia , ut non male Martyrum Historiam illustrem absolutae Theologiae Scholam vocare liceat.

a. Sit, ex Principibus Germaniae. Saxo exempli loco de quo Meiaelib. XX. p. 2 6 C. Per Granvellanum & Atrebatensem Spiscopum Caesar Saxoniae Ducem, capti. Vumurgebat, ut decreto pareret, & editi libri dolirinam sequeretur. Et quanquam pollicitationibus animum ejus tentabant,& spem aliquam libertatis ostendebant, constans ille tamen in sententia permansites superiori, inquit anno, quando condi tiones mihi Caesar tulit haec etiam Pe I scripta fuit, ut & ipsius, dc Concilii de re- 'ligione decreta futura probarem : Cum autem intelligeret , me nullius periculi terrore vel metu posse induci, ut assent,rer , conditionem illam remisit, neque de religione. quicquam deinde mecum egit. Qv d maximi certE beneficii loco tunc habui, & hoc velut oneri gravissimo suta levatus, reliquas omnes conditiones, quibus de mea persona, deque Prtunis omnibus pro suo arbitratu statuebat, eb faci lius & sequiori animo tuli, speranslatu rum, ut religio mihi. mea deinceps permitateretur

344쪽

oeretur liberar Nunc autem, quando non res urget ac mandat, ut decreto facto sub

stribam , equidem profiteor me inde ab adolescentia sic institutum , ac deinde ibbrorum sacrorum lectione sic esse confidimatum , ut hanc doctrinam planh convenire cum Prophetarum & Apostolorum scriptis , nec ullius erroris convinci possc judicem. Hac nimirum de causia, parens

meus & ego , nonnullique alii Principes ejus doctrinae Consessionem scripto comprehensam exhibuimus olim, & legitimo permisimus Concilio. Cum ergo hac sui verbi cognitione me Drus illustrarit, non mihi licet ab agnita veritate discedere, nisi sempiternum exitium mihi conciliam velim. itaque si decretum hoc reciperem, quoniam multis in locis &gravissimis qui dem, illud a S.Scriptura dissidet damnarem , quam sum huc usque prosessus Jesu Christi doctrinam,& verbis atque sermone probarem , quod vitiosium & impium esse scio. Hoc ipsum vel b quid aliud sit, quam pictis atque fucatis verbis ludifica re sinitu divinam Maiestatem & Caesarem ZQaa quidem re quid fieri possit flagitio. cus 3 Nam hoc illud est, de quo Christus

tam diligenter nos admonet , peceatum in Spiritum S. quod nullo unquam tempore

345쪽

Hist. Ecch Sec.XVI. Pars V. pore Condonatur. Quod cum ita sit. Si quoniam his vinculis est alligata conscien lita mea: majorem in modum, S per misi ricordiam Dei, quam humano generi peri Filii suo immolationem impertivit , Oro & obsecro, ne Caesar hoc meum factum inst)lacath ferat. Ouod enim Augustanae pro estionis docti inam retineo , salutis metet causa facio, dc rebus omnibus posthabi iis , quomodo post hanc aerumnosam vi-ltam , sempiternae Vitae, laetitiaeque parti-lceps fiam , cogito. Ad Cassiarem etiamta nonnullis audio deserri, quasi non reli-l ionem , sed ghoriolam aliquam & nescio quid aliud in eo spectem: Obsecro , quid

omnium rerumhumanarum optatius evolnire mihi possit . praesertim mole corporis gravato quam libertas, quam reditus adluxorem & liberos, quam otium & quiest domestica 3 Testificor autem Deum , ct tunc,

cum a nobis omni ου factorum rationem , depo

siet, testificabor, me nihil aliud; et lasse, quamlut vero Uus cultu , regni caelestis haereditatem consequar ; quod ut Caesar certo credat, sibique lde me fersuadeat, vehementer ora. Caeteris lin rebus omnibus Nompta semper fuit mea in illum voluntas, S erit in perpetuum ,& quam ei dedi fidem , eam uti vi rum bonum & illustri genere natum decet,

346쪽

' CAP.a . De caus Ref. adiuv. seu socijs. praestabo. Quod superest,ut ostensionem m lmnem remittat , meo ue tandem ab hac ldiuturna captivitate liberet, obsecro : ne luidclicet ego sim primus omnium Princi-lpum , qui sua ni aetatem captivus apud ipsum transegisse dicatur. Cum in eo fir mus & immotus persisteret , durius aliquanto tractari coepit, & ademti ei fue- Irunt libri Lacri, & in junctum , ut diebus vetitis abstineret a carnibus : Ille etiam, quo fuerat usus ad hoc usque tempus, permissu Cesaris, Evangelii doctor, quum praesens imminere sibi periculum videret, mutata veste,clanculum se siubduxit. Haeci sortissimus Heros. Generosum periculorum contemptum ZMnglii nostri indicavimus T. Vill .p: g. 399. De Luthero comi stat, quod , cum mormatiam ab Imperatore es et vocatus, propiusque iam accederet , S paucis abesset nulli aribus, plerique ipsum fuerint dehortati , eo quod ipsius erant nuper exusti libri : quo qui. dem praejudicio ipsum esse damnatum,&

mne contempsit , terrorem hunc atquelmetum a Sathana sibi dicebat adferri , qui

347쪽

Hist. Eccl. Sec. XVI. Pars V. Consessione veritatis , & quidem loco tam illustri, regnum suum labefactari vi

Lingen a Caesaris intimis rogatus, per Martinum Bucerum ad se invitat Lutherum, subinnuens,in arce sua Eboenburga commodius , quam in strepitu Comitiorum causam ipsius posse disteptari. Quibus omnibus acriter Lutherus restitit, & non Ebernburgam , sed mormatiam , quia a Caesare esset vocatus, et, se iturum dixit, etiam si sciret , tot sibi Diabolos esse oppositos, quot sunt in omnibus urbis tectis

tegulae; Scult. an.Chr. I s 2I. b. Audiemus Claudium Monerium, Ma

tyrem Lugdunensem ex Epistola ad GD

vinum , & reliquos Helvetiae fratres: I tar in Paulum rogo vos per Iesum , Fratres O Patres , ut installi sed non pari certamin Deum mihi concilietis vestris precibus , quo possim maina cum litertate resistere meis adversariis. Conjectus enim fiam in carcerem apud Lugdunum paucis ab hinc di bus pro Christi nomine3 Scitis autem, non esse levem pugnara , ideoque praesidia subsidiaque majora paranda. Unde autem promtius & tutius parentur, quam a Domino mercituum , non invenio. Illum igitur mecum precemini ut detur mihil

348쪽

C AP. I.Decaus . Resor. suiuu seu inclis. oris apertio , Spiritus lupientiae ae fortitudinis, & patientiae usque ad sinem per durans, ut per me homuncionem & pcclcatorem maximum saltem in LXtremo villae cursi magnificetur Christus in promullgando ejus nomine. id quod si Dat beniignitate per adminiculum orationum velitrarum impetratum mihi senserim.bo ine Jesu, quantae a me gratiae debebuntur lilii Opt. Max. quantusve illinc prOVentust nobis redibit in terra viventium t Me i itur ubique in Sancto vestro caetu com-lmendatum habete, memores mei sitis,nunt quam vobis conspecti. Facite , quaeso, lut haec Epistola per manus Ecclesiarum luat, ut populus inde cereior factus ubivisllocorum meam vicem doleat. & pro mel oret &c. Plura de hoc Monerio. supplicio cumprimis ultimo habent Maradilrum; edita Genevae, an.Chr. I s6O. e. Qua de re varia consuli possunt Mar tologia Germanorum, Gallorum , An lglorum , quae variis prodierunt sormis Vix enim exemplum occurrit, quod asser trioni nostrae fidem non faciat. Nos ad 4 compendium illa posituri uno tantum Si altero testimonio . sanguinem Martyrum vere semen fuisse Ecclesiae . palam facie immo

349쪽

β in

Primus licebit aurem spero, salva mo-tellia, ea etiam, veri tatis desiderio , non elare, aut supprimere, quae, Cum dome aica sint, minus forte commode ab aliis xpectari possent, optima fide nobis com municata, ) qui Martyris , in superiori Germania, ipsaque aded Helvetia, aXioma obtinuit Nicolaim tringerus, Tiguri nus , fuit. Haec et Miamiα concedit Bul lingenu noster in Historia Reformat. M sc. p. m. IO2. Dileg triar ter erge manni a gyarthrer hi isti Iher voa Uegenhes Evangeliumgia ter

ieriG in Compend. Hist. IIniversat. bis . p. m. a s. Dorissas I nach Invocavit,scripta supplicatio pro Hottingero , qui primis propter religionem occisus est Hoc ipso anno currente, Seculum est, eX quo Bus gerus, Johanni Hottingero , Nicolai silio, Historiam ex monumentis fide dignis eru iam, non modo tradidit; sed etiam, brevi Epistola, imitationis exemplum Commendavit hem io tu o I sieber red guter stellim,dsiiuqer I eiser i stommcii silaus en Postingers istori hagili/ qt, d)idit voti istinem lebeii vabiodi subtruetione a verbeii*eu habi flad miristit' er risu die sescha' 3uge fallens h d, eusti die vertrictene Distoriirc. iiiii bia ii r motiund Ne in autem fon miraulintnamen. Iam auamchruli adhr na orah tens und na infudiens gehabi ter opiliori fon demanung heri eformation irat verbeuerung ber Ebris D

350쪽

primi hujus Martyris Historiam, prolixe

Bu ingerus Reformat. M sic. inseruit, tamdemque conclusit , ejus exemplum multum ad Eb angelis propagationempotuisse,pag. Ioa

idem in inferiori Germania accidit Bru-xellis , eodem ferme tempore, cum Cal. Julii 1 Henricus mes, & Iohannes Uch Monachi Augustiniani Antverpienses, ad

rogum damnati, comburerentur. Et horum mors vita fuit Ecclesita. Bruxesia , iminquit Erasimus , duo Augi inenses publicisim Uecti supplicio. Uuaru extium 8 Ea ci im purissima, capit habere Lutheri di- Vcipulos , O quidem non paucos. Saevitum oe