장음표시 사용
332쪽
sit agi caeptum de foedere, nullam ejus rei mencionem esse factam: hoc unum modi, in deliberationem venisse , quomodo sint auxilia communicanda , si quem doctrinae causa periclitari contingeret: quid adversiarii moliantur ac in animo habeant, non esse obscurum: Inter illa ver , capita doctrinae , quae sunt in medium adducta,
quaedam posse disputari : quod si de iis
non convenit inter doctos , metum esse, ne dissidium oriatur, quod adversiariis valde sit opportunum atque commodum: itaque suum esse consilium , ut ad illud, Quod initio fuit de foedere faciendo probositum , omnis reseratur deliberatio. Sa-αο, & huic ad juncti Luneburgici, & Bran-deburgicus solicitabant eos per Nori be gicos , ut assentirentur. Lan igravius v iro medium sese gerens, conciliationi studebat: cum nihil proficeret, reliquarum etiam civitatum Legati vocantur , & siquidem eam doctrinam per omnia prinbent, actionem taderis institui posse cum ipsis, dicebatur: illi, nullum habere se ejus rei mandatum, respondent, & primam urgent actionem. Tandem ita disceditur, ut qui doctrinam hanc omnem profiteri velint atque recipere, Noribergam venient ad sextum Januarii diem, anni sequentis,
333쪽
deliberandi causis , quid deinceps age in Idum iit. Sed Franco fordiae postea , Rri Ch. i s 3 a. ad Moenum iterum convenerant Protestantes: Ubi inter eos, qui in f clusconsentiebant deliberatum fuit de suffra glis quirendis , de subitari is auxiliis, de contribuendis pecvnjis, de perpetuandis auxiliis , deligendis Ducibus , de ieci. piendis illis, qui velint esse socii hujus e
deris. Graves tum exercebant Contro
versiae Principes. Quaerebatur enim, utrum Caesari, religionis sincerioris Proses-lsores oppressuro, iure divino armis o Icurri posset nec ne i Quaerebatur, si sed usi adversum Pontificios facere licereth, an etiam admittendi ad illud ii , qui diversiam
a Saxonibus de Coena Domini sententiam tuerentur Z De Utraque quantione non u- 'a & eadem erat Evangelicorum sententia. Quidam Evangelium gladio adversu Caesarem defendendum es a mabant: Idque ideo, quia omnium Magistratum sit des en dere suos subditos : Et in medio sint cxem pla Mosis , interficientis AEgyptium : Judicum allophylos reprimentium. Davidis, contra Saulum faedus ferientis cum Jon than: Macchabaeorum Antiochum oppugnantium : Constantini, Licinio resistentis. Sic Neronem & Maximum a Senatu Ro
334쪽
lCAp. i. se caus .Reformati ad jumseu sociis. i , imano hostem elle judicatum. Addebant, non esse participandum alienis peccatis, quod fiat nisi resistatur r cultum Dei praeponendum esse cultui Magistratus : Suh-ditorum majorem rationem habendam esse, quam Magistratus: injuriam di violen tiam notoriam jure naturae tollere obligationem subditorum ad Magistratum: Imperatorem conditionaliter imperare: Itaque si violet pacta, non geri contra illum bellum , ut contra Magistratum ; sed ut contra latronem , & Pontificis militem Imperium Aristocratiamverius esse, quam Monarchiam, atque hac de causa Principes non ad omnia Caesaris mandata esse obligatos: Graviorem esse Caesaris tyrannidem , quam Turcaer Cum hic corpora, ille animas eat perditum: Ideoque meliori jure contra Caesarem animas,quam comtra Turcam corpora defendi: Electoremti Principes non egere speciali mandato inhac causa,quia antea sint Magistratus. Contra alii multis argumentis docebant, Evangelicis necfadm, nec bellum contra Caesarem fuscipere licere. Neque enim resi
itendum esse potestati; sed vindictam DEO relinquendam: praesertim cum Hectores ipsi Magistratus sint, quoad subditos suos, subditi autem ,quo ad Caesarem: Christia
335쪽
norum esse conllanter profiteri & fortiter pati, exemplo Christi, Apostolorum, primae Ecclesiae. Sancitum hoc esse in jure Civili, neminem debere esse sui ipsius tu dicem : & injustiorem esse , qui verbera reddit: praeterea inter causias exusti a Lu thero juris Canonaci fuisse & has , quod in eo doCencur, inseriores & subjectos pos se suis superioribus contumaciter reluctari: nec praeceptum sed consilium tantilis esse Apostoli, quando voluit omnes homi . nes regibus subjectos esse. Subjungebant si quis forae patersilium suum ad Idolorum tu
tum cogere nitatur , filio omnia perferenda D
tim , quam obsecundandum patri, a defensium tamen , vel si plagas accipiat a patre ,stis ab Lnendum. Eandem subditorum & Magistra. tus esse rationem. Frustra objici illud: Deo plu3 quamhominibus obediendum. Aliud enim esse non obedire; aliud vi resistere. Frustra obiici exempla AEDO, Iudicum, Iehu, agacchabaeorum, Davidis: Siquidem Moses,Adices, Iehu, singulari DEi iussu facta sua po terant defenderer Macchabat non contralati onem Antiochum bella gessere. mota
non de religione, sed de promisso sibi re gno subigendo laborabat. Frustra objici:
Permittere , cum prohibere possis, Z approbare.
Pati enim, non essu dem quod permittere. Et
336쪽
C AP. 1 .de caus Reformat. adjuvam sociis. 163 Et hac ratione Abelum homicidii, Lothum Sodomiae, Martyres, Prophetas, Apost los, Christum, persecutionis reos futuros. Omnia quidem impendenda esse ad Mangelii defensionem ; sed Evangelic. . non militariter : hoc est patiendo , non repugnando. Caesarem, ut ut pro Pontifice bellum gerat, Caesarem tamen esse: Siquidem non culpa , sed poena Magistratum tollat. Turcam non se A agistratumno rum, ideoque jure grassatorem illum oppugnari. Ad summam: Fortitudinem Omlli nor in silentio ci spe repositam esse de
Lutherus hactenus constanter docue rat, Magis lui non esse resistendum: & e tabat ejus hac de m libellus. Cum autem in hac deliberatione periti juris doCerent, legibus esse permissum resistere nonnumquam, &nunc in eum casum, de quo leges inter alia mentionem 'faciant, rem eo se deductam , ostenderent: Lutherus imgenub profitetur, se nescivisse hoc licere: Et quia leges politicas Evangelium non impugnet aut aboleat, uti semper docuerit: deinde quoniam homempore tam dubio , tamque formidoloso multa possint accidere, sicut non modo jus ipsum, sed conscientia quoque, Vis atque necessitas L arma
337쪽
arma nobis porrigat , defensionis caudi
foedus iniri posse dicit . sive Caesar ipse, si
ve quis alius 'forte bellum ejus nomine ficiat. Georgius verb , Marchio Brande- burgicus, Norimbergenses, Hedbrunnei sus, etsi doctritiam proriebant eandem, a scindere tamen erant alieni. Quorum de foedere sententiam Ioachimis Camerarim comprobanS Vehementer obiurgabat Wittenbergenses, quod priorem de quae stione illa sententiam mutassent. Cui Melanchthon, Incidere inquit,possunt occasiones, quae cogam illi iure publice uti, non contra Dominum ded contra hos, qui litulo domini abutantur, ut suum odium expleant. Deliberatio ergo hujus foederis facta est Sma, caldiae an. Chr. 1 sa '. mense Novembri ;quam , anni sequentis mense Decembi ii psia formula ibidem concepta, secuta fuit. Et statim quidam subscripserunt: Quarundam vero Civitatum Legati dicebant, o milia se ad suos relaturos, ac intra sextamaebdomadam nunciaturos quid facere
constituissent SapiensPrinceps Fridericus Dux Saxoniae olim dicere solitus est , de Cederibus t Bonum est facere foedera; sed vae et , qui servat. Id verum fuisse experti sunt aliquanto post confoederati Principes
338쪽
I CAp. I. De caus. Resor. adjuv. seu sociis. 'lci pes. Plura de hoc scedere habet Meidan. LVIII.pag. 87. Scult. sinat P. II pag. 3 9.
E. Foedis Lanstravit Hassiael cum Tigur,nia , Basileensibis, cin Argentinensibus. Cuman. Chr. 1 s 3 p. Comitiorum Augustanorum Decreto & Caesaris edicto , non solum Zuinglii, es Civitatum superiorisGei maniae, sed ipsius etiam Lutheri rausia, &Consessio Augustae exhibita , omneSque
illi adhaerentes,clamnati essent:&, nisi restituerentur in integrum omnia a se in religione mutata, & damnatam doctrinam abjicerent, gravissima dignitatis, vitae ac fortunarum pericula, sibi velut contum cibus proposita esse viderent, aliqui etiam Principes a Caesare constituti csse Edicti executores dicerentur , ideoque singulis momentis Protestantibus apertum hellum
a Pontificiis , sub Imperatoris & Imperii nomine expectandum csaei, Illustrissimus Princeps Philippus Lani gravius Novembri mense scedere sex annorum sibi coniungit Tigurinos , Basileenses , & Argentinenses. Argentinensis quoque Respublica jam antea cum Tigurinis, Bernatibus& Basilaensibus, qui& vicini, & religionis eiusdem erant , foedus fecerunt in annos XV. die s. Jan. Is 3O. Asticuli nonnulli extant in Hist. Sacr. Hostin. P. II.p. II.
339쪽
Constantienses, ta oppida E, angelici nominis in Helvetia jam ante hoc tempus cedus secerant, ut se munirent, & vim inunctam, quae propter Evangelium inserretur, a se suisque depellerent. Foedus hoc Christianam appellabant civitatem. De qua uo iusBulli .HM.Ref. MDq.2sa; 264b. Curete fuit Landgravio Hamae , ut unita essetvirtus,adesique fortior. Voluit
gitur ut & Helvetii Foederi Smalcaldico adjungerentur. Scripsit itaque LindΠ vius Helvetiis,cumqueReformatae Helvetiae urbes respondissent,articulum se de Sacramento, uti ad4psos missus fuit, impro
bare non posse : Quod si indefinit. , sine
ullius dogmatis exceptione reciperentur, ipsos non recusaturos foedus,idque ut fidiret valde petierunt. Exposuit Langravius cum aliquot Civitatibus, inter quas Argentinensis praecipua fuit, hoc responsum et Johannes Fridericus autem, SaXo niae Dux respondit , ω hoc ad parentem Electorem, qui propter adversam valetu dinem Smali alvi aberat, relaturum, Squid tulerit responsi prima quaque occasione significaturum. Cum vero de hac quaestione,an foedus cum Helvetiis iaciendum sit, Lucteri judicium ab Electore e1- peteretur, protrio seripto mentem suan
340쪽
negati vh exposuit, quod extat mistis. Sac. Hul P.II.pant Landgravius etiam scriptum quoddam , in quo de ineunda JHelvetiorum & Saxonum disputabatur fraternitate ad Theologos Witteimbergenses misiit , si quid sorte vel ista ratione obtineri posset. Sed restitit acriter Laitherus , foedus hujusmodi sore vanum,
periculosum,suspicionis & offendiculi plo inum, impium denique, etsi NB) urbes in
reliquis capitibus omnibus,unico excepto, convenirent. Restitit & Norimbergen sis Senatus, qui Smal caldiam scripsit, nullumaeum Helvetiis foedus pangendum, nisi in doctrina consensus iii. Ob quam causam Saxo sordus cum Helvetiis pro sus respuit,qui mense Junio is 3 i. in Pri cipum ac Civitatum comitiis Francosu tensibus per Legatos respondit: cuoniam
de Caena Domini dimersum sequantur dogma, non sibi licere societatem cum istis usiam coire uanti sis ipsorum coni*nctio,propter vires a
que 'tentiam non se quidem latere , se eo minime sibi resticiendum esse, ne iristis inde sequa
sur extim, quod iis aecidisse Scriptura testetur,
qui muniendi sui causa euiusque modi praesidiis usi fuissent. Steidan.l.VIII. Ita Elector Sa xoniae. : sed eventus prQbavit , Deum,