장음표시 사용
431쪽
i eas orbe vii condi septim sinc innuiunt. nec irexi atrie ustentipora,cb. . 1 ut , ut non potueritiae villa arte reser e tua sue Verunt, inquit, erum hoc uriis in D
432쪽
Quod addis. N p. 13 n fuisse Salsiatum primo' ei Mannae in araue Aur letem - i; nihil hue ficit baippe laon dubitatu sabbatum inde numerandium tum fueris injunctoui; se an fuerit ante observarunt, inu , ct quidem misy λα- iiiii constis, ruit It ina uti ollas Argi untationis id sabbato nostro observatio die a Darm non di 2 in Menti ram itaque iii imam sic recolligannis. Id de quae mur, hoc ella Nome. constet, ob HAE ab is e Creatoris dum D Si initie i6. duc in isto illo teli pote ima vi te, ranno tum asco, s suo nulla unquam sabbati titia est iu tio, tibi ira i ii ' nuntiaque istaeo datis observatio Sabbati, die quoque Septimo ; nil, qu 'a unquam ii terruptione, ain liuione istius diei Quodque ilia ς istinui Sabbat racie te . a d ei su Mannae a uiam usuit pristinae seriei continua', non nova designa io Epochae, ausi ob uvandae , in liri in horum quopiam de is causa cadit. Ad hori ina onimum probationem hoc tantum is di it. Quod i tempore, sim ut ille in t et Gie . hoc ci
433쪽
1Nsinuaveram ego ' a . in aliud quid, quod huc faciat quippe ego non tam adlversiis sum Antiquitati Hebdomadalis Sabbati, ut a principio instituti, quin lubens vid rem id sieside probatum; in Nempe, a celebritate numeri Septemta iij xa olim; Puta, de Septem Pharaonis totidemque Macris ; Ireari, de Septem Spiris p is, totidem que temubus : Gen. i. quibus designabatur Heptas una atque altera ; sed AEnreum heptas, non Hirrum. Item, Septenis cujuscun me seneris a tho
in Arcam missis, I. 3. G u. 8. m. quibus iterum insignitur numerus septo
Sed, quod potissirium huc spe si s& quod non debuit ille omisisse, est illud quod
monui) de tribus Septiaeuis, speciatim notatis intra unius Anni spatium ;) Nempe Qu. 7. Io, I3. - Eies uiam septem, ego pluviam dram ussum Iuper tera avi quadraginta Hes 9 qua Ointa noctes : Quam monitionem si supponamus quod non est improb bile) ipso Sabbato, dum intei cret cultui divino,) Sabbato sequ te, ingruente pluvia et tr. Io.) ingressus est ipse, cum familia sua, in Arcam, eo ipso die, ver. i 'tercedentibus sex diebus proicitis, quibus pollet ea qhiae necessaria forent in Arcam infente. Quod dii unum Septiduum memoratu dignum. Habentur alia duo Gen. 8. Nempe emist Columbam Aluchus prima vice, ver. 8. α DII ahos tales septem, emissit. Columbam i unda vice, vel .io. dc post a osse et Hes, emuit columbam tertia vice, ver. ix ubi manilesia indicantur duo Septi ita miriua; & nihil impedit quin putemus as tres Emissiones Volum totidem Subbatis contigisse. Saltcm haec mihi videtur potior insinuatio' de Septiduis tunc observatis) quam omnes quas ille prosert Evidentias. Ad haec ille contemptim rejicits I p. 3s., suis Euidcoxiii. Et quidem longe abest a justa probatione, quod uuim rempore, annotum plus asoo, perpetua fuerit hebdomadum observatis, utinua serie, armis dis quo ne Septimo. quidem eo ipsis He quem illa via j vj e ulti unquam
intoruptione; aut oblivione . Hei. Contici v ro i tam colati s fuerit, hoc toto rem Fre. Sabba observatio prout ipse vult , es quidem eo ipso . , mii mirum merito videatur, quod nulli de: hoc Pris cerium habetur Geu. Σ. nec ulla mentio quod homo tum celebravit Sab iuni; nec uua
Subbati obis ii insinuatio, aut ipsum Sabbati nomen ii si iam memoratum, in tota ilia sannorum pliis asooὶ historia ; nemoque s quod scimus) de neglect abbato reprehensus, aut insimulatus culpae ; quod saepissime iactum deprehendimus tempore sinuenti: ὶ Quod uela libro P ubi res hisius narrantur quam in succincti Moses eorum temporum his .ria, in prolixis illis Colloquiis quaeIbo cum an suis intercellerunt, nulla prorsus mentio laeta est aut Observati aut Neglecti Sabbati; atque inter omnia illa, sive C 'lpas sive Crimina, quorum ipsi Pisum insimulant reum, nemo omnium illi uspiam objecerit Sabes tinegieetum, aut minus diligentem observationem quae tam obvia soret Objectio, & non jmprobabilis, si uim viguerit Hubdomadalis Sabbati observatio :ὶ cumque Iobus ipse tam selieitus fuerit de filiis suis Epulantibus, ut sin s diebus onerret sacrificaue eorum grabita, ne forte peccaverini fili sui. MUM apud animum suum male ei tui; nullam interim
rationem vicietur habuisse, dentiis suis per septem ut videtur in continuos dies epulantibus, absque ullo Sabbati interventu ; neque tamen erant illa, E ictu convivia, sed tales Epimiae ut demis tam erat suspicax ne peccarent. Et quidem, cum inciderit ea calamitas qua perierunt chines. nulla tamen insinuatio saeta est, quasi ob sabbatum intra illud septiduum inviolatum censeretur haec incidisse calamitas; nulla ue ab amicis interjestii suspicio quae eo heia Cumque haec ita sint, non possiim non dubitare, quin aut non suerit antiquitus obser atum Hebdomadale Sa batum, aut iam diu ante ea tempora desuevcrit Sed 'VII praesitarum exitum ex LAEONIO, certum est quou Deus ipsis Sabbatum dederit, sive tum primitus, sive tum renova una, non libet disputare. 3 Quod dies tunc indicatus, suerit, Septi s a primo defensu Mantur, dc sic continua deinceps serie, non ambigendum credo. An autem hic idem sit cum' die continue septimo a prima Creatione ; nec ego nec ipse novit, nec quisquam alius. Conjicere flarie possumus; scire non possiunus ; nec est
Num Deus sabbatum ab initio instituerit a quamvis ego id non diserte ne avertas opter retrospestum illum qui habetur . II.) non possum pro certo at mare.
bis sussciab quod Quarto Praecepto nobis indicatur, Hes Septi s pos sex laboris Hes. Et quis j. im sit observandus, satis mihi constare puto ex Christi & Apostolociim celebratione Primi Hebdonimis Iudaicae; quos imitata est Ecclesia Ciaristiana per omnia
434쪽
christianismi secula huc usque. De quo jam supra dictum est susus. Huiebre His Chri sius, hune I molami, saltem celebravit ; post eum, Ecclesia Christiana hactenus: γ. di nihil grandius dici potest δε Die Seplinis G i. a. M 3. vox ibi S in noti nec inario tui vocis 3 significat octiimi, i l taliam C A u. Eadenique vox α in isdem Conjiigatione ) promistae dicitur in quarto Praecepto, Exod. 2o.ὶ in me
ver. 8. & de Dra veri It . ubi retrospicitur ad hanc ipsam vocem Gen. a. dum ram n H
minem DL ei e Sali uim nemo dixerit; stit saltem o brare. Quod Deus grati Vo adbm actu i insigniverit dic mi illum Septi m suo , creando cessavit; non est quod dubi temus. Nec masis dubitandum est quin tam tira, diem Reyurrectimis su aer, va ονο mTu imio, ir; Quo ic arus es fit vos Dei potentor, per Asorectiomem . matum Rom. i. ae Lumqtie cum suis Glebravit, non una inlatum vice, sed plures praetermillo quod a me cessit Sibbato Judaico quam tamen non admittit hic Scriptor suiue insistitimem. Quum ait ille, Nilu Herbi extare, quod iam saeta tuerit diei in Axia. 16. ludit ille famera pilarium miraro ui ran. cryod dies hah indicatus, sit, a Pram Aesce seu starari e computandus; certum eii, nec potest id ipse vel Negare vel Dubitare: Quod autem lucissim dam liberit ante observatus; suuna est probare ; nempe, quod tam a vis E a tuerit leno observatus; quodque suerit hic ine dies. . aiiod mo putem, hanc este ετ m E cham seu novum computandi initium in a s imo taestengua causa est, quia ines c tumue se imus, Piso Creamve, videtur, vesnon litisse ab initio observatus; ves si aliquando observatus ὶ tum dudium in desuetu nem venisse & oblivioni traditum, ut jam opus fuerit si pollinodum obstivandus i nova
Sed & hane stiperaddidi rationem. Si dies ille Sepit mrs, pura qui jam ae s Sam' i di,
citur, tunc luerit Saliarum, ut ex aut νο - δε tum qui proxime praece dies Surtio it ut vult ipse) erat item Sabbatum; nempe tine aibiis diei vivo primum destanda Mantra. Quod autem ille dies non fuerit Sibiarum ; videtur ex ipio loco nimis uitam. Qitas nae ante die Saturni, non prohabentur ine Cottirmi es, Exod. 16.s I ῖ. nempe, pridie ilinis diei quo desi si triuia erat Manna pestero mane. ὶ Sta sequente die siturni qui erat Septimus a descensu Mannae ὶ prohibentur ordire Mim , eo quod Jam Sabbatum est et, . I, 22,2ῖ,23 ,29. Quo manifestum ponitur discrimen inter hos duos Saturni dies. Quorum alter Sabbatum erat, alter non erat. Quodve de laeto colle rint Coturnices, diserte dici, tur No. II. 3i, 3Σ Ventus Wofectus . bova a epro Corm vices a Mari E sievit ni.
i , a mi ero Me, quo prinium desis: it Manna. Et quidem diserte dicitur πιο . 16. ia, 1; spere a ceu erant cicurnices, si e vero iratus es Ros ra. Nempe post cidie istius diei sitio ascenderunt coturnices, easque olligebat pol illus.
Et quidem si Sinaitim duist metu a Creatione, suerit primitus institutum ; non mirumtamen est ut posuit intra spatium annorum plus 2 oo, negleti & oblivioni dari. Cum sium Rusuaris neglectum videamus , diebus S Ammis ad Heredam usque; & Festum Tabera ac tiliarum, a diebus ut N emiam. si septimi a C, eatisne vix cunque casu siderit oblivioni datus; no otii it abi lite miraculo ὶ restitu ut poti: unt
illa alia Festa, ex Solis Lunaeque motibus;) ut, de caetero, ves nullum dein p. celebrandum ibret Sabbatum, vel 1 noxa Epocira in oradum. Nec magis mirum videatur, ut novum Hebae aes statuatur initium, quam novum initi una Aviu ; quod tamen factum este legimus Exia. I a. a. oc mensis via e meustum; prinuta estis v smter menses cuiuisue vi. Quoto Mense prius inchoave rint annum, haud certi sumus: sed deinceps a, Mense Nisan inchoandus erati Nee sei mus, quoto die prima inchoabant Hebdomad si hebdomadas ante habuerunt,ὶ sed, de iero, inchoanda erat hebdomas a primo descensu Mannae: septimusque inde dies futuri serat sabbatum. Probandum igitur ipsi restat, his non obstantibus in contrarium objecti , nibus,) tum fitille Sabbatum . Ne mluiturum, tum sui sic continue cunet, tum rum dis, tum inchoandum semper elle ab occa Sotas.
435쪽
C A P. XXXII. Hebdoma.Amia batis praeter ris rara um intra a. Romani
o bais . vita ara tensor Samum arue Ametum Grinti mmmd porro contendit, his rem septimi ae o stabatum suisse in Parata se institutum, te ι resum peccara, totique ueri datum; & quidem ut Messia rare Eri nolito ; nondum ab eo proliatum est; ut supra ostendimus. Et quidem quod non fuerit ab universe iere μω is observatum; nec quidem ab ulla Gnae, exceptis Solis eorum aetate; habemus eum Ini filior in confitentem; ut ouod habeat ille pro Chamactere populi Dei; in fit ille G mi rem Quamdiu profitetur. Et quidem in trivis Ch Aerelle non potuit, si sitisset item ab aliis obse vatum ; ab aliis, inquam,quam natu Iudaeis, eorumque Pi Vel tu in I ris actu, rivorum
Nee usquam invenio, quod eter Iudaeos, Gens ulla ullum observaverint Sabbatum: aut etiam Tempora sua per Hebae, Eas distribuebant, ante Christianismi tempora. sedium primum, quum vi et D inisi ob maris introduxit distributionem per mae mucis, ubi admissus erat Chocti V s. Hoc cum ego monuerim g . p. s. Ille nihil reponit aliud N. R 16. quam quod D.
μ' t. Sed nihil asteri s vri ex eo, vel de si is, , quo probet. Et quidem sisse senserit D. Gab s quod Hebdomades fuerint ab aliis antiquitus observam ) ego illum itidem errasse puto. Interim ego hoc ipsi Itigitus eram: ii pollit ille vel Unum p urere At thorem lsi e Sacrum sive Pros ultimi. rvini oribus Clarii lianis iiii antiquiorem, qui Gentem ullam iuicet sexceptis Iudaeis i qiii ante Christi tempora per dieritin Hebdomadas I vel Septi sua ) sua distinguebant tempora ; estorum eatenus prosatam concestuo. Verum ille nil tale reponit. Fieri quidem potest ut talis sorte reperiatur, adeoque non pertinaciter nego, sea nullum hactenus reperi; nec ante me Macratius i ut supra meminii qui di, ligenter impendit operam hi Iusmodi rebus inquirendis, Samo iratum suorum rara. Addideram etiam, quod saltem sub ci λα de Augusi tempora, non per Heba maias, sed dierum O, Σ vel Omaera sua divide t tempora. Quod D. A eragrara notat, exarethoritate antici in Lin aes ori Romam in Ciae arisini ecliubentis. Et, ante illum, R Mum, d alii. iam seu, prout nunc editus, intermisi esse dicit dies octo; sed mendum id est e Iam notarunt alii, cum dicendum elici Septem. Quod & Giantis luia diserte testatur, si sarem M. i. versu y . ubi inter alios dies oppido notandos invisamini dies continuo ordine recurrentes notat, o pioque pu Ninoso re ab Orbe reis; Nun dici innuens; quae Nun in dicebantur quasi δε α et rarae; quod notat
araui Hospitis fila E m ooko si tot aliique Critici: eo quod die Novi ii usive sumpto
recurrebant illi Morcat rari sincinum dies. Quodsi per Hebam us distribuimni tempora, non dulgum est quin Hato aliquo Hebdomadis die potius quam recti nitent Morcatus illi., Qui hac de re plura cupit; consulat Volumen amplum C extri mn in opera, vinco furti editum Anno 16oI; eorumque Notas in hunc O ni versum. Ubi videat vivum Culemiam in particulatim descriptum ; ib ite Ogae s liiijus dies octo, totidem ieris insimitos A BCD E FGH; ut designantur Hebdomadis nostrae dies Septem, literis Aa CDEFG: idque a Calendarii Principio ad Finem usque continue. Quod Calenilis riunt ibidem ex Panis Manum describitur ; apud quem l ni iesiori occurrit pluries quam
semel, atque apud alios itidem. Quod & Scriptores omnes de Hereri Roma rum G maearis, de de Au sivis Romanorum, unanimi consentia comprobanLManifestum igitur est, quod, tam sero saltem ut Augum te ore, Romam non mensurabant tempora sua per Hel si is c ut nune fit sica per Ora taui potius ; nec scio esto, quod vel Ipsi vel Ulla Gens alia exceptas ibi is Judaeis in tempora sua per Heb. Mus ,
stribuerunt. Narrat quidem hic Scriptor, Inuis p. uo, tanquam ex mine nis nostro, inui s. d. 68. quod Antecessores m ri S cura. tu Anglia, amouam adnosservenerat lux Euan
να-- nomina Iehus illis imponebant, quin a grac retinentur.
Esto quod haec dicat Hersea anus. Sed quaero, Quo Authore haec dicit 8 Quippe Recen tior ille est qui scripsit Anno a s 3 quam ut tale quippiam authoritate sua stabiliati Suamque hanc narrationem ego bene ornatam fabulam potius existimo, quam jusum his riam: saltem ex coniecturis interpolatam.
436쪽
Quod autem lixe contigerim in Auis quod vult' ic scriptor in ore uim h- αι rar Ax Ganressi; manifesto falsum est i nec credo rerm sic dixisse. cum enim est , ii pus Amium suisti Gisianos, per plura prius stimia quam huc advenerint
Saxones ; quam Religionem etiam post adventum S onum retin runt, nec unquam depositi erunt: Misse mala passi potius quam vellent Christianismum abdicite. Ailariique Scriptor opses. p. ii ingesi missi: fωμμα ammtu mis; iu inops graeterauiter per mustas annorum Giurias, anu am in ira murati nem P huis in . em Dominκum. Non pruis autem appulcritu es u anno My
Quod pagani fuerint Saxones cum huc appulerim, post facti christi non nisu nec mirum eii si dum rigani therint) Itala coluerint, an, & ob Drau Suo is et iis,
scio;&contrarii imputo.) Et quidem plura quam adola Sue recenset Ver letamu ; sestem em: quibus si lingulis sitos ait ignaverint dies, necesse est ut ultra Septimanam extemdant; saltem ad Dreadem, seu De nanam. Et quidem si verum i rit quod ex Her rigana probatum it hic scriptor ὶ quod, ab illa diebus Septem fecerint nomina; Ra tribita reliquis, totidem ciebus aliis fecerint item nomina; perit Mus Argumentum prodiorum Hebd iae, de Drobat potius dierum Decia . Nec dicit istegamis, Hi viis raro idicatos ni ille di e Septem diebus sie imposita Nomina, scidia Iemsepcem diebus haec tu ille nomina imposita; diesque alunt Ieprem sic dicatos. Sed quicquid hoc iit; ad rem praesentem non spectat. Quippe jam quaeritur de Hebd madibus anu C, Iianismi tempora ustatis, ab aliis quam Judae s. Non dubium est quin, post receptum pallim Christianismum adeoque diem Dominicum Hebdomadum invaluit usus. Velim ut vel Unum si possit in prolarat Authorem, christi is mi temporibus anim uiorem, qui memorat Hebdomadas ab aliis iniam Juium iis patas, aut dierum Hebdon . alium usitata Nomina. Non autem in Anoam appulerunt Sinites, ante An m Christi m ducibus Henraso de Horsa, ) & quidem , Britannis advocati, ut rupi in Esuritates adversus Motorum ci Pictorum incursones; sed, post aliquot annos, Dum on in Elabant, & allecuti sinc Ut lime nihil cianuare potest de Hebdomadibus ante Grytiam ra
Haec quiem Hebae in sitim consideratio, aliam inducit de Dierum Hebdomadalium Azminibus dissertationem ; de quibus proxime dis rendum.
CAP. XXXIII. ina taurum inm. Mi nimis recenti: α -- a ias Tranieis a . su ta ; hae, a Septem Planetis. Cur hoc orae me. - horis Planetarus: ANI Gasima aeria
Scriptori hule insedit opinio, s qua & plenus videtur, i quod Dieruns Hebdoniadali viri
Nomina iam ab omni Antiquitate, ab Ethnicis iuerint indita, 1 Diu fius desumpta, quos illisa ctive diebus colebant: puta Solem die 5 sis, Lunam die & sede ictis. se ite nos Italolatriae insimulat, eamque notus splus quadragies in exprobiit, quasi nem colent f AD Stas. Non quod magis sit Ido latricum, solem coloe die Solis, Ham Lunam die famae, aut Saturnum die Gumi, de quibus parcius loquitur; in s quod Zei sis magis sit infensiis. Cui quidem phantasiae suae tam .impense favet, ut vetit Memoriam talis Septimi , prima Creatione continue numerandi in conservatam este pahunc Solis cultum in die Solis. Quippe cum, ipsse conlitente, nulla sens mortali iam, solis Judaeis, Sabbatum observaverint; nec quidem ipti. Judaei quantum scimus 1 ost eorum exitum ex AEgypto; sitque di bidinicile, Mom o vel nos vel illi cerusimus de die continue Septimo a prima Cre itione: huic quo satisfiat dii ficultati, imaginatur trado duni motinuam seriem memoria conservatam e se, ex Ethnicorum continuo cultu is in die Solis. Ne amisteretur tuitio S primi aeta continue ab orbe primum comdito ) certus inquit) iEP aera I cimus cmjer bum is omni inu Nationi tuo, ciarii πιαμ in s. Repl. p. Mirum est, quam sibi plaudat qui iam ob mera antaso, , modo sita sint lNarrat hic Scriptor f. p. M. Rem p. . & passim alibi Geruses ohnicae generat ter, ae cistat Primum Hem h curii Stas, Hem Stas ctum; quo nomine etiamnum innuehit; rue Mas jam ab anti ' Ha aula narum caris Rum, inrugerunt Sta Sacrificia, eumque tis inum a ra mi Cui comprobando inducit initi in 3a. Σ6, 2 , 28. quasi dam inde , v temporibus haec obtinuerint no quae sunt histo Christiani iii accoluora; No m aspexeram cum splenaret, ais Z am ct rat sine sua in Antem O pezectus fuerit in octa ino animus meus, ariet os meum incuda tum tuerit mamim , faret Lec mi itas ah ibus vim Aerientas nam ab nega emum i
437쪽
sed quid haec omnia ad Hem GH λ Fieri quidem potest ut hic rem cis Dbus, castiti Suis LM ae: sia de He Stas, aut hebdoniaci prae reliquis in soli dicato, nihil quicquam. Si dixit et tu, S Si in ta rimine Stas, atir mam tae Lati , , Q,
mim Sum m : foret hoc ad rem suam recommodum. Sed nil tale, vel hie vel alitiuspiam comparet. Non dubito quin Sol O Lara m reste in ue tata eaercitum adoraverint Gentes Idololatrio; sed, - ais, prae caeteris, Solem aut Lunam adoraverint, non dicitur ; neque ulla mentio H --- ab ipsis observatarum ; nedum de hoe aut illo Hebdomadis die.
Nolim interim ut nimis severias sit hie Scriptor in Dum Stas; Nam, si H sua credi, mus, Dies Sobserat Hes Septimo, ut supra ostensum est: ὶ sed Septimus dies Mins,
non limame; nam de sint apud Ethnidos scriptores ea aetate in altum silentium. Quo tempore primum inoleverint dierum Hebdomadalium Nomitia, i Suturis, GH, -- me, M. aut qua primum occasione; nolim ego certe determinare. Sed eorum nulla li .etenus vestigia reperire pollum, Christiamsino antiquiora. Scriptorum Gnicorum quem reperio 3 antiquis limus qui horum n minit, est Dra C sim; qui vixit caca Annum Σῖo. Ille de Evota uero lyrame, Tem De Hierosol' lavi, verba seciens; dicit, Ju is tantam filisse Reverentiam Aer Sum tu, ut noluerint eo die Laborare, ne quidem in sui defensionem: Quod cum Romanis annotuerit, hae illi o casione capta, in Templum suum Sabbatui ire pariter insultum se mitti Quod tamen non ita intellas dumeti quasi hunc diem tunc dixerint Judaei Hon Minni,sita Susi, nsuum; nec scio an quisquam alius hune diem tune dixerit Hem Saturni: in sod illum in. nuit Dio Ossius heia madas diem, qui suo tempore dicebatur aera E Imm; scit, 'a Judaeis,
Sed hane dierum Appellationem, notat Dis, ut rem novam; & quam ait ambuis G cisse e ne mcgmtam. Ut certum sit, non magnae amari titaus rem est e. itaque putat ille in manu, ab c raptus acceptile; non quidem tam Pus illis AEgyptiis sub M iis tempora; sed a nuppis iubist pora Pria misi; Non quidem Framini R sis , sed Cetu i Eulem , celebris Astronomi, aut socie paulo citius: ὶ quippe apud AEgyptios
prius floruit Astronomia quam apud Romanos.
Apud scriptores Christianos, paulo prius memoratos invenio hos Hebdomadis dies, quam apud D uem Cassium. δε tintis in Apologia sua quam scripsit circa Annum Chri isti iso. memorat Aem Σωσὶ ut solem Christianorum diem, quo
solebant iacitas m eu- celebrare. Et Tertui mo , in Apollinia sua, memorat Aem Si
mihi & aeem Stas. Nescio an, apud antiquiores Giptores, horum dierum ulla fiat mentio. uatius, diem Dominicum nominat, & Iudaeorum Sus rivi; sed diei vis aut
iurei nomina aut aliorum a Planetis denominatorum in apud eum non occurrunt, neca od Pol carpum ; quia tum torte nondum obtinuerant. Sta post initia Christianismi, quum
fere per totum Orbem propagari coeperit Fides christiana; in cum Diei Dominici observatio, adcoque temporum per Hurima ius distribi illa, quae prius fuerat peculiaris Judaeis solis; in tum credo primum coeperiint sua singulis diebus ast ignare nominae si suis putaverit cum hoc Scriptore ) Nationes omnes ubi ' terrarum, al, omni Antiquitate, ite appestasse dies thebdomadis; omnino situs ira est, nulloque fundamento niti uir haee ait limpia gratisi praesumptio. Sed, qua caelinque primum coeperint haec nomina, non desumpta cim a numero a ranis Ermucorum, quippe tum multo plures essent ali nandi dies quam M tem, si diis sin sulis suus in tiandus ellet dies; in ita a numero Septem Planetarum; qui tum sic cen- tantiir Sarurnus,h ter, sors, Sol, Venus, MercWms, ct Dina. Quamvis nunc dierum censemur plures; nam Sutestes 'vis & Iuris, non minus siuit retae, quam Lama ara; ut qui pariter circumeunt & comitantur Aturmon de Imrm ut Luna Tellurem; quie & ipia jam solet Planetarum numero accenseri; sed Satellites illi, tum temporis, nondiunt erant cogniti, nec Tellus habita pro Planeta. 3 Sed neque Septem illi eodem semper ordine censebantiar quo nunc censeri solant; sed eorum aliqui Venus & M rei risis 3 Sole es ceniciantur, qui cum haec primum imponerentur nomina in censebantur in in nos Sole. Ut certum sit recentiora haec elle nomina, quam quan in natu & . Urcinius censebantur dole si aperiores. Adeoque multo recentiora quam . uti: Hra.
Sunt utique non antriuiora haec nomina quam quae dicuntur ὶ Hurae 'Iniuriis me; sed inde & Ortum & Otilinem sumpserunt. Quippe cum jam olim divideretur Dies in Horas : tandem singulis Horis allignabant Planciarum untini, hoc ordine; Nempe, initio sumpto a SH Planetarum sit premo in huic a ligna iit unius dici horam Primam, quam Sa- dixerunt; sindeque diem illum, 'Diem Saturni; in horam Secum Jovi, Te tinn orti, de sic deinc iri secundum ordi' in Planetarum, ut de ad horam onavam, quaeataque vi prima urm itidem contigio sic continue, Decima-quinta, & Viaesim secunda; deinde Vi ima tertia bis, Vigesina quarta Marsi , ct quae proxime sequitur
438쪽
hora intiva, Decima quinta, ct Vigesimi secunda, sint horae Solis; erit Hesima tertia, Veneris hora; Vigesima ouaria, '; Primaque ibi uentu diei, hora inme; qui itaque dies D edi latur, ordine proximus pin diem solis. Simili me tirocellii, cum hora pii a sequentis diei contis it in staretis hora, distatur ille ais tuis; Proximus pari r tione in .nes Mereram ;-; deinde, Voraris , proxunus, Sumrm; & sie dei,ceps ut prius. Quae mihi videtur vera ratio cur hu nominibus & hoc ordine dicerentur hebdomadis dies; Saturni, SUA Lmtae, I tis, Mni curra, is & Veneris. Cumque omnino arbitrarium haerit, a quo Le vellent hunc cim cum Ttinerarium o
diri, quippe nihil est in Natura quo determinetur, unde ordiendum;) ipsis vissem est pro arbitrio suo in rem sis ordinare, ut Planetarum Praecipuus MI diei mn re obtingereti
In ue factum est, quod dies D ninicus, diatus fuerit, S B ; reliquique di ut
eontigerit in sua singuli sortirentur nomina.
Sed Antecessorum nostrorum Saxonum ut putatur aliqui, et misimis, modem, T is, Freae, & Garrio celeditum aliquot apud litos hominum ὶ interuerunt nomina loco statar-.tis, Bercuris, Iris oneris & Summi; unde apud nos dicuntur Tuesta K V edusiar,
bantur nomina, qui prius di eremur R idis di Senuis. Atque hane rationem allignat ratii ab Horis Planetariis desumptam cur his nominibus& hoe ordine designarentiu dies. Aliam tamen alii gnat etiam rationem cur sic dicerentur dies ) ex Harm--ὶm Principiis petitam. Nempe, cum Di te m censeatur, apud Musicos, Trima cingomi diris:
Initio saeto ut prius) , Sami Planetarum suprenis, in omissis duobus Dis & Mario
quartum sumpserunt E ; tum duobus cmillis Venere & Mercuria ὶ Planetam a Sole quartum simpserunt L am; indeque omissis duobus Sati no ct Io ὶ sumpserunt tem ; atque omissis inde duobus Sile& Venere ) adhibuerunt Iseu ruim& duobus inde omissis & Satu-οὶ proximum adhibuerunt Iovem; omissisque duobus sequemibus Murte & Sole ὶ adhibuerunt Venerem; & poli alios duos Mercurimm ct L. nam ὶ rediit ut prius ὶ Saturnus & sic continue. Sed magis coaeta mihi videtur haec ratio, & prior
illa magis genuina; quam itaque ut potiorem amplector. Sed, utrovis modo, cum ab ordine Planetarum dependeat ordo Nominum; certum est, non antiquiorem esse hanc nominum impositionem, quam remotus si ierit hic Hanetarum ordo. Adeoque non eo tempore quo M ctrius & HEnus vel eorum alter γ putabantur Sole superiores. Hoc utique totum ordinem turbaret. Et multo minus quod sentit lucia tor in temporibus . od Planetas hosce, suis respe e diebus ut totidem deos adorabant qui haec impo
suere Nomina, non dixerim ; nec ira sentio. Neque sentio Planetas hosce suis respective sive Horis sive Diebus magis pneellu quam aliis, aut inrtiorem in illis influentiam lomri.
tum haec, tum alia pleraque Iu Mi quae dicitur in Aprolgiae principia, plane precaria esse & gratis sumpta; quo speciosam ornent si iam, plebique credulae imponant. Sed quacunque occasione, aut 'uandocunque, primitus imposita suerint hau nomina; num nil aliud apud nos significant, quam horum dierum Proma n niua, ad placitum ii dici ue est eur his utendis abstinere debeamus, magis quam ubi de Papa Pio, Gemente, nefacis, Inrici re, verba ficimus; quamvis torte non sentiamus viros his nominibus in dicatos, eis qu dilabus imbutos quae ius nominabus insinuentur. Quemadmodum habemus piope Oa mi , Fontem quendam, vocatum fontem Aracto eis; non quod putemusis isore huc olim filii te, aut etiam sui ita fundi ae mimis, nedum huc ciarum fuisse; sed 'quia hoe ut uomune Propri ad placitum imposito locus hicam innotestat Sic dierum lita
madalium nomina,quacunque liberint ratione primitus imposita jam notis nil aliud sinnificant, quam horum inter i e distinetiva nomina, gratis impositi ; quibus cur non utamur, nihil vadeo.
in i . 19, 21. iit mentio de ma in in Areo Po seu Martis gο ὶ consilienae: eo quod hoc nomine notus fuerit ille locus : nullo facto scrupulo, qua occasione sic dicius fuerit ille locus; puta, quod Mars olim hic coleretur, aut alia quavis caul L AP. Σου. tr. ii mentio Navis, cupis insigne erat δας oi, seu Castor Pol x; nullo edesto scrupulo, qua re ne GVior & Poctrix, diati fuerint διυ ρω, seu postmenculi. Cum ue Potasi ora permittit absque si rupulo ea Mere quae fuerant ratas immolata, etiamsi novorint, aut merito praesumpserint, ea sic iii ille immolata, nisi cum suspicio foret eos. eum respectu ad Itala sic sacere,) prout suse arguit Apostolus I Cur. R iterumque Io. Non dubium esse potest quin licite possimus ea Nomina Propria usi pare, quae Personis poribus, aut Locis fuerint indita, ct communi usii recepta; absque scrupulosa in istione, qua suerint ratione primitus imposita. cum autem hae ego fuse disterueram 6 . de Origine & Antiquitates seu Novitate potius; horum nominii , uodque sint Christianae potius Otigia, quam Ethnicae: ipseque Christiani sino recentiora; γ sie contra me nescio quo fervore comptus insimi hie Scriptor, Re . R 1 . Oreo harum Nominum, Aerum naia mi
439쪽
mpe e. Iterumque, Tam aeus re cI ianua aerei sim N a. Quin siste parum. Festina lente. Ubinam sentit his Doctor lux Dierum nomina essera lauro λ aut exi B DHucis λ ut tale quidpiana λ Putaverit ibrsan incautus L ctor, me tale aliquid Dimile, saltem Insintrasse ; quom videat hoc toties & tam diserte pro nunciatum. Dixeram qui deni se . p. Precaria luisse, sive aras acorum im sis sis. que ullo quod sciam in Naturali Philoidphia iundamento ; ὶ Gu trisa non ci, Num putaverit ille ea Nomina, quae sunt pro Arbitrio impolita, protinus esse Idololatrica λ Qui ipsi, mihique, primitus imposuerum Nomina, pro arbitrio suo id fecerunt, s potuis lent mihi fecisse nomen, ipsiquePHram ,3 nolim autem ut id δε i intram sentiat. At inquit, Su o Lama M. unde haec desumuntur nomina ὶ fuer- Idua Eunis.
Siste, quae . mn Mati sint Aurum o Argentum, si s m in m uin amet ' aut ex viliori serian materia: ὶ Sed M&Dina caeteraeque Meice, sunt brarae Dei Crea turae, seu opera Titana, in hominum usum & beneficium conditae Annon nobis licebit Suem O timam mmiuare eo Pa d eos olim cestierint Dimisi λ Certe licet. Quando tam vani fuerint homines ut hos c rems; non tam eos radita iacicbant contra Praeceptum
Secundiun,ὶ quam sal M aetas Mira praeceptum Primum.ὶ Eratque potius Purraei Imris, quam Labia ire a stricto sensit. verum quidem est, quod Solis aut Lunae I modo tiri in ordine ad cultum in esse potest Iduum, atque sic potiust QO Dei, La - heri: ὶ AD qui hoe non iacit ut & Luna sint L a. Videmus palliis, in victi Londinensibus, Insignia Solis, Menae, Septem Melut rem, ad aedium ibres sus,nsa, indeque minibus aut octiemis facta nomina, nec tamen hoc Id atris um dixerim. Nec video quidni Dur,
pariter ac D et , liceat nomen hinc desiimere. Nec magis Idololatricum putaverun Diem Stas, quam Atas Oenopolium, aut Martis paraum, aut Arcu Men em. b. At inquit, Re p. s. Expresse ρ ρhi virum mentimem facere. Nummum rata tim. At ego non existimo De Iinam, & Sulgus esse I sua : saltem non Idola talia ut quae umhceat N istine. Vel quidem, si talia sin cur eos Ipse toties nominat λ Quod non sint, in ordine ad cultum, memoranda idolorum nomina, facile concesserim : si vero non sint omnino nominanda; cur ille totius nominat E Ide. Audia, Inquis. μ 18, 19. Et unde est quod toties in Sacris lueris occurrant Baal m ct GDe Ora ρ item Mikhcim & Repham, A ron λ It a Iupiter, Mocuratis, Iara, 'Diana, Cuylis & POEtix λdicendo,
ndine ; apud eos ello Ego nec ira eum, nec Ginsentio. di iam plane me dixisse putabam, ut non pollo uiu volens ὶ hac in re erraste. Dixeram utique ' θ..p 66. 2 Naehis Autis hos rupem. Planetas, ut Hos, coluerim, non durem; neque jentu Originem horum nominum ostenderam Di c. p. 61, 66, 6 . non esse pro numero Mouum Eunorum qui plures erant, in sta pro numero Septem planetarum, quos, ego non .seo reputo, sed Dei opera & ci raturas: in Neque intuitu, sed ex consideratione Harmonica, aut Auro uisa, haec indita suis e Nomina: Precaria quidem, αγο arbinio imposita ; non utrica . Nec esse Christiani limo antiquiora. CAP. XXXIV N ia Drusia seras catenis. Arridiosis iratificatur. V es n. . in ines Gn entus ea Gm . Hya peta Subatum Achoanaeum. Ceremoniarum misitit o. circumnanet,
Erum ego obnixe peterem quod & ante monuiὶ ab hoc scriptore pio, aliisve, qui stan
Glunt negotium Scrupulos hujusinodi, absque justa causa,aliis injicere; ut secum perpe dant serio, cussus ipsi opus Jam satagunt. Atque, Annon sit vere Supernitis, res eas ut Iadcitas praetendere quae sua natura non sunt; non minus quam Satiaritatu praetensionem obtendere rebus eis quae natura sua nihil habent sanctitatis, sed sunt mediae naturae. Atque, Annonhoe nisum sit ouod prohibet Apostolu, dum frivolas ἐν meminias ratio ues Aradimul omenealogias,' raes es de lege, similiaque dissuadesi ut res murilis O sanas, & σιω gnus os lites Munt; atque ea sectari suad quae L ,incharitatem o pacem spe erant, ct sinceram pietatem . ut quae sunt iam mibus utilia, α quibus es, alis pria se
Qui contra Sabbatum diei Dominici disputant; nimis ipsis gratificantur qui nullum omnino inhiotii in observatum vellento Quipse siliatum Judaicum jamdudum desiisse cerrimi est, nec expectandum videtur ut denuo redeat; adeoque si Diem Domini eum possint etiam ' Κ h a excutem,
440쪽
excutere, tes emun agit ut qui missum vellem Sabbatuin, de Divino cultu pini in f, lictu. Nee sitis advertunt hi qui nodum in scirpo quaerunt, stiademque de minutus & iis
δὲ puraui-btis movere lites, eisque animos infirmorum irretire, atque occupatos tenere;)non advertunt, inquam, quantum de Aetate abradunt, dia haec liti de rebus nihili, quae fiammam Relisionis non attingunt. t utique tantaque sunt verae Relatis O Ga inestaria, ct im Ze V hares, ut non sit opus incautorum animos Mis insputat Martis irretire, quo 1 majoris momenti rebus
Novi Testamenti videtur hic scopus esse, ut a minutis rerum Cireumstantiis retrahatur animus, ad ea quae substantiam Re ionis spei tis Mus in iniimus, vitis ut aereunt, His tibi mae prae sis re colem ; non male cecinit Poeta Concinit utique cum Christi dictis, Drusin' ristis: Morans eum, op tra ur Sinim Heritare a rent: adeo ue non tam sblicitos esse num in He esu te aut uerbia s colatur Deus, q iam iit Smitu Veritate colatur. a Dicit hic scriptor, Inruij p. 9. Dbertatem nosti m Cal. s. I. in hoc eminenter c in iis,min tantum ut exempti limus ab antirua Age Curi emam h I ne rei etiam. - Uti manarum in Q ouum. Tales autem mihi videntur, Non nec tria Arva Pares; ueplura faciunt saltem praetendunt in peccata, quam quae prohibuit Deus, qineque I Q jum Necessitatem, & Inyti limram pondus, praetendunt eis rebus, quae sunt Pra sentiae nogotia, di pro circumstantiarum disserentiis varianda. Ut illi i T . fa, . Prohibet, res Hrahere man immuint, seu Iubentes aminei c a Matrismnis, O ab mere a cibis crea vis 2 em is participandum cumgranarum actisne. Nam fmcrui creavit Deus bovi mes, nec quicquam re ciendum si cum ouiarum a nesumatur. Prohibere in ocita, quae non sunt; pariter Superstitiosum est,ac ea Jubere ut Necessaria, quae nec staria non sunt. Mihi quidem perinde eit uve dicantur Dies Saturni, Solis, Lararae, cic. sive Pepha, Aeeta, Gamma, M; sed eis utor nominibus quae usu recepta video, ad placitum imposita Nee sum anxius de vestium colore Moo tanquam de re vel Neces ria, vel uisita, quam . Asaph ammtiod de quo videtur ille admodum ibiscitus Inmy. p. 89. Quas vestes nigras damnat ille ut Holomet ras Sacer Otum me rim quorum praesumit ille vestes hi isse nigras , ρι- ά ρω-ysaxa. ue e loci ere mi tur Zeph. quasi non Theologis liceat, pariter ac furistis, uti Vcii e nigra, nou ine meminerit Cisi sume Apsoru fm e mors vectibus indutos. Pariter, Cum dubitet ille Iurug p 83, 8 . iterumque I pl. p. 61. innum bis habenasi Ant Sabbato Gn uetus publici, ante προβ me item, ausemel tantum, eo quod non me
isiem: Mihi perinde est an seniis, bis, an pluries, conveniamus e civ die, modo se ut optime conducat, pro loci temporisque circumstantiis, ad mlificationem verumque cultum Divinum, in quippe rure aliaque multa Pi cntie C Vi Dc Permittenda judico, prolociae
porisque circumstantiis, sic aut secus ordinanda. Quodsi, in Prudentidibus, putemus aliquando res non esse tam prudenter administratas ut oportuit; serendae potius satu aliorum Imprud tax, quas emendare non est in nostra potestate, quam ut mallora inducamus incommoda. -Pariterque de quo videtur ille tum solicitusὶ non tanti rem este puto, ut de ea contendamus acriter, an Sabbatum inchoemus ab hora Sexta, incima, an Duodecima, vesperae praecedentis. Quippe maloris multo momunti est ut Sabbatum rite celebretur; quam, quota
Q ita autem ille aliquoties quaerit, Quid ego velim per rite ce traxi ξ Ego facile admi semi ius descriptionem Rectae Celebrationis, or . p. 8ῖ. nimirum, 'iaod Di vi-
nulla mini sit cum ille controversia. in que ira termi Mus Ili hie dies ut terminantur resiqui, inter nos item uantum mihi videtur convenit. Et, qua hora uti que terminentur tum hic tum alii dies minDris mihi videtur momenti res, quam ut capropter
Ecclesiae pacem dc receptam praxin malor incommodo ὶ iurbatum ire debeamus. ait sicubi de ipso Die merito duiuietur, quod apud vos non existimo, non tinti id putarem, ut propterea pacem & receptam praxm ii sitae christianae turbare vellem. Et quidem quibusdam casibiis, alicubi terrarum, necesse erit ut Prudentia determinandum sit ut post dicetur quis dies repulandus sit hebdomadis dies Primus au Septimus. Talique uri eas an asum me ad rem faciunt, qui ab mutuam scaticum.