Tractatus theologicus de gratia diuina, tam actuali, quam habituali. Authore fr. Petro a sancto Ioseph, Auscense, è congregatione Fuliensi

141쪽

Dcis p. MI cr. II. Irrat intrinsecam facultatem liberi arbitri, ut priori affert ostensum est, tum quia in v suillius non semper occurrunt difficultates quae gratiam postulent ad eas superandas, quod facile declarabitur, si duplicem modum quo amor beneuolentiae imperfectus csse potest spectemus imprimis enim imperfectus esse potest quoad obi

ctum,quatenus homo Vult Deo per complacentiam bona omnia, quae sunt illi interna naturalia,de externis vero gloriae aut laudis diuinae bonis non curat,triste actus nullam d1fficultatem continet, imo magna cum facilitate fit. Secundo imperfectus esse potest quatum ad modum quo clicitur, quia scilicet etsi bona omnia diu

na tam interna,quam eX terna complectatur, in ea tamen non fertur absoluto ali

quo decreto, sed sub conditione per desiderium aliquod imperfectum, seu velleitatem, ut cum dico vellem Deo placere in Omnibus , vellem praecepta illius omnia seruare,& c. Iste etiam actus,Vt patet, nullam dissicultatem continet, ob quam cli ci non possit naturae viribus. 17. Sed aduersus utramque hanc assertionem tria possunt obiici. Vnum est, quod amor beneuolentiae amor amiciti ado

142쪽

11 DE GRAT DIVINA,

sint, nulla autem es amicitia naturalis hominis ad Deum, C S. Tho. 2.2 qua st-23. art. I. Ergo nec beneuolentia , ergo Deus non potest diligi amore benevole tiae sine gratia. Respondeo. Etsi beneuolentia, amicitia terdum pro eodem amore sumatur, inter 1lla tamen non exiguum discrimen tercedit nam Ut do

cludit unione aliquam affectus erga rem amatam, Vnde amans tendit in amatum

ut in aliquid sui, ad se pertinens, siue

tanquam ad alterum se: at Vcro beneuo

lentia dicit tantum simplicem affectum erga alium, quo ei bonum aliquod optamus, quod contingere potest eis inter illum, nos nullus verus amor intercedat, quo eum secudum se diligamus; Sicinim, VteXperientia compertum est,dum videmus histrionem melius caeteris partes suas agentem, praemium propositum illi optamus unde ei catenus bene VolumUS,qua-uis tamen eum vero nullo amore secun

dum sediligamus, imo forte ut homine infamem contemptu habeamus.18. Aliud quod opponitur, est, amorem beneuolentiae sumere suam speciem abonitate diuina, tunc enim Deus dicitur amari

143쪽

D 14 DI S si T. III. 13 mari ex beneuolentia , quando propter suam bonitatem eum diligimus, eamque illi amamus, omnia propter illam bonitas autem diuina unica est ergo unica tantum beneuolentiae species ad illa in terminari potest, quia actus ab obiecto formali sumit suam speciem, atqui constat ex Scriptura S Patribus, aliquam esse beneuolentiam supernaturalem erga eu, quae sine auxilio superante naturam haberi non potest ergo nulla datur beneuo lentia erga Deum quae sit naturalis ordi nis. Respondeo Etsi bonitas diuina unica sit&simplex, potest tamen apprehen-

ζ sub diuersis gradibus bonitatis, nam t esea obiectum charitatis infusae, concipitura de perfecta ut possit communicari multo pluribus, iisque perfectioribus modis, quam ut est obiectum naturalis beneuo lentiae, quod sufficit ad terminandas d1lectiones diuersas specie. 19. Instabis, amorem qui respicit com-

inunicationem boni esse amorem concupiscentiae, nos autem hic agere de amore

beneuolentiae. Respondeo Amor ille est concupiscentiae , qui sub eo respectu Scmotitio in Deum tendit, ut bonum aliquod nobis comunicet,sed hoc non habet

144쪽

1I GRATIA DIVINA

locum in amore de quo agimus, ille enim respicit bonitate diuina secundum Varias rationes absolutas, propter quas alio 4-lio modo est diligibilis ex beneuolentia; quia tame iusmodi rationes nobisi innotescut hisi ex bencficiis diuinis, ideo illas explicam per ordine ad haec beneficia. 2 o. crtium quod obiicitur est,quia si amor bcnctio icti posset haberi naturaliterade asserendum cssct de amore Dei super omnia na diligere Deum super omnia

nihil aliud cit quam eum diligere propter

bonitate suam pr cise quatenus est suprema inter omnes alias,quod idem est ac cuex beneuolentia diligere. Respodeo. Hoc argumentum tantum procedit de beneuolentia Dei perfecta, non aute dum per

fecta,de qua nostra est disputatio. Quod

Vt intelligas, aduerte duplicem esse amore beneuolentie erga Deum,prior dicitur affectivus, posterior obediet1alis Affecti uus tunc habetur quando homo amat Deo bonitatem ipsius, & gaudet quod illam habeat, etsi alias non curet illi placere in omnibus Obedientialis vero in eo co- sistit, qu5d homo non tantum amet Deo

bonum quod habet, S de illo gaudeat,sed etiam absolute velit illi placere in omni-

145쪽

Dispur. III. Sac TI III. Isbus, obteruando illius mandata,& cauendo peccata contraria. Et iste amor Dei dumtaxat est amor super omnia,non autealter de quo procedit nostra assertio, unde argumentum nihil concludit, quia etsi amor imperfectus haberi possit natural ter non tamen sequitur persectum,qualis est amor super omnia, naturi viribus obtineri posse. Quanquam non negandum est, dari etiam quendam amorem Dei super omnia naturalis ordinis,l qui mnatura integra,viribus liberi arbitri obtineri posset, quamuis in natura lapsa absque speciali gratiae auxilio haberi nequeat, ut

dicetur inferiUS.

An posset homo in natura mire a diligere Dei: super omnia abrique auxiliogratiae.

2I. O Icut in praecedet sectione, ita cinita ista duo examinanda occurrunt primo, an amor quidam super omnia Dei Vt naturae authoris , si1 naturalis ordianti. Secundo, an ex hypothesi quod talis amor detur, haberi possit naturae viria

146쪽

D DE CRATIA DIVINA, 22. Prior assertio Amorsuper omnia Dei vinaturae authoris, es ex se naturalis ordinu ita communiter omnes fere Theologi,qui ut docent Deum duobus modis considerari posse , nempe Ut authorem gratia , maturae: ita etiam fatetur cum super omnia

amari posse duplici amore, quorum aliussit supernaturalis, alius naturalis ordinis. Ratione vero facile probabitur si aduertamus quid sit amare Deum super omnia, seu quid addat supra amorem beneuolentiae ergaDcum,particula illa,super omnia. Praetermissis ergo variis dicedi modis,qui vix ullam probabilitatem habent, recole-ducst quod diximus num. 2 o. huius disp. duplicem esse amorem erga Deum, quorum alter dicitur affectivus, alter obedie-tialis Affectivus ille est, quo volutas amat Deo bonitatem S omnes perfectiones illius, de iis gaudet propter Deum, non tamen per illum amat reliqua omnia quae

propter Deum diligenda sunt, quia praecepta non Vult seruare&c Obedientialis Vero non tantsem gaudet de bonitate,

perfectionibus reliquis diuinis propter Deum sed etiam vult Deo per absolutum propositum in omnibus obtemperare, Mea omnia vitare quae ipsius honori, aut

147쪽

Voluntati repugnant. Inter istos amores

illud est discriminis, quod prior etsi sit amor beneuolentiae, quia amat Deo bonitatem salia nonnullii propter Deum idisum, etsi etiam aliquo modo dici possit summus quoad obiectum , imo dc super omnia, quatenus Deo Vult iummum aliquod bonum, maius quam rebus aliis, proprie tamen amor si pei omnia dici n5 debet,qui ex se simul este potest cum peccato graui SI affectibus inordinatis, Deo Mamicitia eius contrariis Amor Vero obedietialis est proprie super omnia, quia amat Deo bonitatem ipsius ex solo affectu ad Deum ipsum, unde habet quod sit

amor summus, quia ea est summa&infinita bonitas, Zc praeterea Vult Deo omnCbonum externum, per absolutum decretia proponit illius volutati in omnibus

obedire, Me omni studio fugere, quae t tisper ab illo auertere possut, unde Libet quod sit amor Dei super omnia Amor igitur super omnia ille dicitur qui includit Voluntate, tropositu absolutu placcdi Deo in omnib',& praecepta illius omnia quocumque tepore seruandi,ita tamen ut si amor ille sit supernaturalis, qualis est amor charitatis infuset,includat voluntat

148쪽

I18 DE CRAT DIVINA,

seruandi omnia omnino madata, siue sint naturalis, siue supernaturalis ordinis, de cauendi peccata ipsis contraria ea enim omnia amor charitatis includit, quatenus quouis modo ad Deia ordinare, vel ab eo hominet auertere possunt si vero amor super omnia sit naturalis ordinis, includat voluntate seruandi legem naturalem diruraxat,& fugiendi peccata illi contraria,r tu enim naturalis nihil aliud dictat amori diuino esse repugnas, aut consentanCum. Atque ex hac declaratione perspicula est, amore super omnia Dei vi naturae authoris, non esse ex se ordinis supernaturalis, atque adeo non excedere vires physicas de naturales Voliuatatis humanae,per se,&IN ne impedimentis ab extrinseco aduenientibus sumptae seruare enim totam legem naturalem , dc fugere peccata illi repugnantia , ad naturalem rerum

ordinem , non autem ad supernatu-

Talem pertinet adde quod , praeceptum diligendi Deum super omnia est mo- Tale, spectat ad lege naturae, qua nullupraecipit actum supernaturalis ordin1s sed

naturalis duntaXat.

23. Dices I. Mensura amoris naturalis iuxta naturale inclinationem sumi debet,

149쪽

D is p. III. scr. III. I9sed homo naturaliter magis se amat qua quiduis aliut secundum illud: Ethic. ca.

a. amabile bonum, maxω. autem et mcmque

s prium, ergo nin potest naturaliter aliquid amare plusquam te ergo non potest Deum amare super omnia. Respondeo. Negatur minorpropositio, nam appetitus naturalis volvitatis tendit ad Deu amandum super omnia,quod probat S. Tho.2.2. quae it 26. art. q. tum CX co quod cum illa inclinatio indita sita Deo Vinatur authore, recte inst1tuta esse debet, ita ut ma gis feratur in bonum uniuersale totius Cn-tis,quod est Deus,quam in reliqua omniartum exemplo manus quae naturaliter mouetur, iericulose exponit, Vt Vulnusa capite de torqueat, quod signum est eam magis propendere in bonum communC, quam in bonum propriti atque eadem ratione voluntas magis inclinatur ad uniuersale bonum, quod est Deus,quam ad quaecumque bona particularia. Et ea est ratio cur amor supernaturalis charitatis, dicatur consentaneus naturae,qui propesione illius natiua non destruit, quami me destrueret, si homo naturaliter se magis diligeret quam Deum, quia charitas magis e conuerso hominem inclinat ad amandum Deum quam se.

150쪽

11 DE GRATIA DIVIN.

24. Sed quid dicemus ad axioma illud

desumptum exa Ethicorum Amabile b num , maxime autem unicuique proprium Respondeo, illud duobus modis explica-Ti posse,primo Vt sentis sit, rationem cur aliquod bonum amatur,este, quia est proprium, ita, amor naturalis semper ad apsum amantem redeat: iste sensus alienus csta mente Piailosophi, qui naturale& honestam amicitiam inter homines agnouit, mon parum commendauit, &in ea intrinsece amorem beneuolentiae includi docuit; si aute homo nunquam alterum amaret, nisi attendens ad propriucommodum , nulla esset vera amicitia,

nulla teneuolentiari inter homines. Alio modo praedictum axioma ita eXpE-catur, Ut sensus sit, neminem amare bo

num alteri, quin illum aliquo modo tanquam sibi proprium, .coniunctum reputet , sic voluntas nostra naturaliter diligit Deum, quiri si sit commune omnium bonui , est tamen uniuscuiusque proprium, propter dependentiam intrinsecam, d essentialem , quam singuli ab illo habent. as. Dices a. Amabilia ad alterum procedunte Mamapitibus ad se, ut aiunt Philosophi in Ethicis, ergo amor quo homo seipsu dili-