Tractatus theologicus de gratia diuina, tam actuali, quam habituali. Authore fr. Petro a sancto Ioseph, Auscense, è congregatione Fuliensi

31쪽

quan1hil est quod hoc loco dicamus, illius enim consideratio, spectat ad primam partem Theologiae in qua ex profess,de praedestinatione d amore Dei crga homines agitur hic vero dumtaxat agendum est de gratia aliqua creata, & ipsi homini m- haerente. Quapropter aduertendum est gratiam secundo sumi late pro quouis dono creato, gratis homini collato, ipsique aliqua ratione intrinseco quo sensu comprehendit non tantum beneficia ordinis supernaturalis, sed etiam illa qua naturam non superant ea enim sunt gratuita, SC indebita, si ad suam originem reserantur. Nam etsi Deus supposita voluntate creaturas instituendi, aliquo modo teneatur ex iustitia, cas creare secundum CXigentia, conditione naturalem uniuscuiusqae: qu bd tamen eas producat, absolute est beneficium gratuitum,i non debitum, ac

proinde gratia. Et in hoc censu in s. fynodo oecumenica, Angeli, animae rationales dicuntur gratia immortales, non quod tales non sint secundum naturam sed quia immortalitatem acceperunt nullis praecedentibus meritis; in qua etiam si

gnificatione, imago Dei qua post peccatum in nobis remansit, interdum gratia

32쪽

vocatur a Patribus. Ac denique propterea August. inca Verba Psalm. iussitatua exultabunt: attendamus inoFit gratiam Dei,nonsolum qua fecit nos, erum etiam qua fecit, Passius Verbis creationem inter beneficia gratia annumCrat.

6. Sed neque gratia in hac significatione: institutum nostrum spectat, neque de ea Theologi disputant aduersusPelagium: quippe qui illam in hoc sensu non negabat,

imo ut callidei resim sua Occultarct,c ram Patribus in Concilio Palestino con Q. , A Mgrcgatis, libenter confessus cst, gratia Dolesta omnino necessariam; quo nomine imtelligebat liberum arbitrium, aliasque facultates natur debitas, item legem &ί ctrinamexternam, ut testis est August. lib. de gratia Christi cap. 3. bi de Pelagio loquens Gratiam Dei inquit cis adiutorium

quo adiuvamuria nonpeccandum, aut innatura es liberaponit arbitrio, aut in lege atque doctrina. De gratia igitur in tota hac latitudine hic etiam non disputamus, sed quatenus sumitur pro dono aliquo natura non debitori supernaturali. 7. Tertio itaque aduertendum est, gratiam proprie sumi pro beneficio aliquo gratuito, naturet superaddito ordinisquς μ

33쪽

supernaturalis, quod Deus propter merita Claristi Redemptoris nobis confert,Vt per illud tum media ad salutem necessaria,tum salutem ipsam consequi valeamus' unde

gratia Christiseu per Christu appellari solet. &in hac maxime significatione gratia Vsurpatur in Scriptura, ut patet ex Verbis illis pauli ad Tit. . tiust Patigratia suΥ,

haeredes mussecundum e=n vitae aeternae.& CX

illis act. Is per gratiam Domini nosor Iesu Chri , credimus saluari, sec. Item in eodem sensu sumitur a Patribus qui ideo gratiam natura opponunt. Vnde S. Bernardus lib. de gratiavi libero arbitrio Toste inquit Oturam non erit quod sataetum, ton graria ornon erit quo saluetur. Ac deinde August. lib. de predestinatione sanctorum cap. s. docet gratiae nomine illa sola dona intelliagi, quae dantur, ut boni discernantur a malis, quae haud dubie sunt supernaturalia, cssc teratam malis, quam bonis communia sint. Et Epist. Ios ait Apostolum non eam gratiam nobis commendare, qua creati sumus ut homines essemus sed qua iustificati sumus, ut homines iusti essemus. 8. Solet autem gratia' c supernaturalis,

diuidi in grat in gratis datam,t gratum facientem tibi, quod hic non sit etiam

34쪽

gratis data, sed quia prior gratia cum proprio careat, commune utrique nomen sibi retinuit. Inter eas vero illud interest,quod etsi ambς tam propriς, quam alien salutico lucant,tame gratia gratis data prςcipue datur ad salutem aliorum , Ut scilicet prς- dicationibus, miraculis ad fidem,aut podi

nitentiam pertrahantur , gratia ero gratum faciens, propriam salutem spectat eorum quibus confertur, ut scilicet iusti Z persecti coram Deo sint. s. Vtraquc hcc gratia in varias species subdiuiditur sed quia tractatio grati gradati ad alium locu in pertinet, non opus est ut in recensendis illius speciebus immoremur. Solum aduertendum est gratiam gratum facientem distingui in habitualem&actualem habitualis seu permanens,etsi complectatur omnes habitus infusos, in xime tamen dicitur de eo habitu, qui per antonomasiam gratia habitualis, seu sanctificas appellatur,quia habitualiter remanet in anima hominis, eamque formaliter sanctificat, ut suo loco dicetur Gratia VC-ro actualis consistit in quadam motione diuina, qua homo excitatur &iuuatur ad

Operationes supernaturalis ordinis, & dici solet speciale auxilium grati .

iiij

35쪽

Io Et de utraque hac gratia tam actuali, quam habituali proprie intacte sumpta in hoc tractatu agere instituimus, Camethodo ordine de quom Epistola ad Lectorem Faxit Deus Optimus, MaXImus, principium inis grati : Vt opusculum istud quantulumcumque est,quod n5 propriis certe viribus ficti, sed diuino Spu tus Sancti adiutorio innixi, aggredimur ad maiorem psius gloriam, ac nostram Lectorumque utilitatem cedat.

36쪽

DISPUTATIO PRIMA.

An possit homo in natura lapsa cognossere ventates seculativas ordinis naturalis ab que auxilio graim.

Proponuntur nonnuri obiectiones contra praecedentem doctrinam.

An potuisset homo insat innocentiae cognoscere omnes veritat seculatiua , natura- is , nepeculiari adiutorio gratiae.

An homons it cognsere veritates naturales practica, ne gratiae auxilio.

Referuntur quaedam argumenta contra

37쪽

s ECTIO PRIMA.

ρ it homo in natura Dp a cognosce e vcritat seculatiuuae ordinis naturalis absque auxino gratiae.1. INCIPIO obseruandum

FG est , quadruplicem assignari a

ta Theologis naturae human statum quorum primus dicitur naturiae purae, in quo etsi homo creatus non fuerit, posset tamen diuinitus in eo constitui:& tunc haberet eas dumtaxat perfectiones, defectus, qui nobis siue ex parte corporis, siue ex parte anima naturaliter competunt: cuiusmodi sunt intellectus, voluntas, sensus, inclinatio ad bona sensibilia,pugna inter virtimque appetitum aegritudo,mors,& similia non autem peccatum,gratiam, aliaque dona supernaturalia Secudus status dicitur innocenti , seu naturae integrς, in quo primus parens conditus fuit accepto iustitiae originalis dono, quod praeter gratiam, & virtutes infusas, subordinationem quandam perfectam inter partem

38쪽

immimitatem a morbis, alusque aerumnis corporeis homini conferebat: ut ita prompte dc suauiter praecepta omnia seruare, ad finem supernaturalem tendere posset. Tertius status dicitur naturae lapsae, nomdum restauratae per gratiam sanctificante, qui in eo consistit, quod homo sit priuatus rectitudine illa, Mintegritate potetiarum quam in secundo statu possidebat iter etiam gratia gratum faciente, Sescharitate, siue etiam orbatus sit fido spe atque adeo omnibus habitibus supernaturalibus, siue non Quartus denique status dic tur naturae lapsae post restitutam gratiam habitualem in quo homo lapsus, cum iam sit ornatus virtutibus inissis, fide, spe,

charitate, maxime vero gratia sanctificante est Deo gratus, lactus vitae aeternae meritorios exercere potest. a. Deinde obseruandum est, quaestionem

istam non procedere de gratia habituali, seu sanctificante certum enim est homines impios, infideles, qui eiusmodi gratia carent, multas veritates naturales cognoscere. Qu9d confirmatur authoritate eximi Ecclesiae Doctoris Augusti qui . retract. . retractat illud quod alias scri-

39쪽

1 DE GRATIA DIVINA,

pserat in Solitoquiis , Deus qui nisi mundos verum sitre noluisti, resondera enimpotes inquit multos etiam non mundos multa veras

re Dissicultas ergo procedit de gratia actuali , quae vocari solet auxilium gratiae, an scilicet absque illius imotione vi influxu, possit homo veritates speculativas ordinis naturalis cognitione assequi. 3. Tandem cum nihil sit in intellectu, quod prius non fuerit in sensu, ut vulgo docent Philosophi hinc obseruandum cst, nos de his tantum veritatibus disputare, qua Vel per se, vel per certos carum enfectus, sussicienter se produnt sensibus, ita Vt intellectus earum notitia ex rebus sensibilibus venari possit nam quod attinet ad illas veritates quae in sensus non incurrunt, quales sunt verbi gratia,cogitationes cordis numerus arenae maris, Maliae eius generis, non dubium est quin carum notitia, ut sic, facultatem nostri intellectus superet,atque adeo auxilium aliquod specialis gratia requirat. His positisci dubium est, an homo lapsia indigeat gratiae actualis auxilio, ad hoc ut deueniat in cognitIO-nem nonnullarum, vel etiam onanium VC-ritatum speculatiuarum ordinis naturalis:

quasi ad id concursus Dei generalis non

40쪽

DIs PVΥ. I. SECTIO I. 3sufficiat Cui dissicultati ut fialsalis,dua as sertiones nobis proponenda sunt. . Prior assertio. Pote: somo in natura lapsa cum solo concursu Deigenerali,cognoscereasquas , imo sis veritates pecu itiuus

art. I. Curiel ibidem dub. i. g. 3. Suarcglib I. de gratia cap. I. Valentia to. a. disputatione. 8. quaest. I. punct. 2. alij communiter. Probari autem potest haec assertio

primo, authoritate August. l. r. ad Simplician quaest a Versus fine, ubi ita ait Non enim habeo quod intuear in eligendis hominibus adgratiam salutarem, sudexamen huimelecDonis aliqua cogitation emittor, nisi vel

maius ingentu, vel minor eccata, vel utrumque: addanus etiamsiplacet hone Zu utile que Achino. Quibus verbis aperidostendit honestas disciplinasseu quod idem est,ueritatesnaturales comparari interdum ante gratiam Dei auxiliantem, atque adeo naturae viribus . Probatur a ratione. nam homo CX natura sua habet principia sussicientia ad cognitionem cuiuslibet veritatis naturalis speculatiuae assequendam ergo ad talem cognitionem non requiritur gratia Sequela manifesta est, non enim alia ratione