장음표시 사용
51쪽
ligas, aduerte ex S. Thoma I. pari. quaest. Io I. art.I. quod si Adam in statu innocentiae filios procreasset, illi non statim perfectam rerum scientia habuissent, sed eam successi temporis ministerio sensuum
sibi comparassent , siue per disciplinam, siue inuentione propria. 16. Quo posito,probatur nostra assertio. nam cum Veritates naturales in infinitum fere multiplicentur, ut diximus)non posset homo,etiam in stata innocentiae, uti sensuum ministerio ad eas omnes assequendas siquidem sensuuin vis est Lmitata, Mad ulta simul attendere non potest,sed pedetentim procedit, re nam inuestigans post aliam, a singulis proprias species hauriendo quare ad indagandas quarumlibet rerum, verbi gratia,anima-hu, metalIorii, herbarum, fruticum, lapi-
duna,&aliorum omniu naturas, propri tates,causas, effectus proportioneS, contrarietates, vicissitudines,, alia innumera, multo plures elaberentur anni, quam probabile sit fuisse homini concedendos instat innocentiar, maxime quia teste S. Tho. I. part quaest. 97 .art. 2.& . in eo statu homin I non caruissent variis imp
dimentis ex cibolotu, somno, aliisque
52쪽
ne dubio illos a crum contemplatione non parum retardassent. Fateor
tamen homines tunc multo plura facilius, ac breuiori tepore cognoscere potuisse, qua in caeteris statibus, propter ingeni)ωmemoriae praestantiam,persectam sensuu dispositioncm, diuturnitate Vitae, firmam ac constantem valetudinem, perturbationum sedationem , malia quae tunc illis c priuilegio conccssa fuissenr.
17. Verum contra hanc assertionem obiiciet aliquis, 1 homo in statu innocentiae
esset immortalis, ergo non deesset illi te-pus sussiciens ad coparandas omnes sciemtias. Respondeo Homo quidem in statu
innocetiae esset immortalis,quatenus actu nunqua moreretur, non aute ita esset i
mortalis,quasi vero in eo statu per ternitatem esset perseueraturus : etenim post tempus aliquod determinatum , tranS- ferretur in coelum ut docent Theologi. 18. Instabis Status ille ex se non post laret ullum terminum aut fine, quamuis praedicta transsatio non contingeret,& sic ex vi iplius status praecise, non deesset homini lepus ad omnes scientias. Resp5deo. Incertu est,an in eo statu,potentia nomin
53쪽
riendi esset in hominibus pro omni tepore,c hypothesi quod non transferrentur in coetu, S quidam id negant,Vt Scotus a. dist. 19.quaest.9.S PereriUS lib. .in Genes . disp. de arbore vitae,quaest. 3. quibus locis docent, potentiam non moriendi fuisse in primo parente ad cpus aliquod dumtaxat, quo elapso, aut transscrri debebat,
tiam responderi posset, quod tractatione
ablatatio suppetcrct homini, ex vi status, tempus requisitia ad omnes scientias Verum eo admisso, quod status innocentiae nullum haberet terminum, etsi transatio non eueniret, dicendu est,nos de illosi tu, ut sic, non disputare quis enim neget infinitum tempus ad capescendas rerum naturalium sc1entias,qua simpliciter sunt finitae, sussicere De eo igitur statu sub illa consideratione non agimus, sed quatenus translatione subsequente finiendus erat; quia sic, etsi incertum nobis sit tempus Llud, quo homo in hac vita superstes futurus erat probabiliter tamen arbitramur, id non adeo protensum futurum fuisse, ut ad capescendas omnes omnino scientias
19 Obiiciet aliquis a quod ad statumin-
54쪽
DI spvΥ. I. SECTIO IV. 2 nocentiae spectar Videbatur, ne homini deesset tempus necessarium, Ut pars rationalis totam perfectionem sibi in hoc genere proportionatam, posset acquirere . Respondco, no erat necesse ad perfectionem intellectus, Ut Omnia omnino vera
ordinis naturalis perciperet, fatis comm dabatur status ille, quanti ad scietiam attinet, tumoeo quod homo, multo plura breuiori tempore intellectu apprehendere, S penetrare posset, quam in quovis alio naturistati tum quia hoc singularc priuilegium homini concessum erat, ut nunquam per assensum falsum deciperetur, uti docet S. Tho. I. part quaest. 9 .
An homo possit in natura lapsa , cognossere
veritates naturales, practicas, sine auxilio gratuae.
ro. B seruandum est veritates pra- cticas, naturales, esse in duplici differentia aliae sunt de operibus artis, vocari possunt mechanicae, de quibus ea dem ratio est,ac de speculativis aliae dicu-tur morales,quae ad mores hominum emtinent.Rursus morales,Vel sunt uniuersa-
55쪽
18 DE GRATIA DIVINAles, qualia sunt illa principia uniuersalia
morum,Qu9dxibi fieri non Vis, alteri ne feceris. Parentes sunt honorandi, S c vel particulares, ut quod hic nunc honoradus sit parcns,quod tali tempore, huic vel illi pauperi roganda sit eleemosyna, Sosimiles Hic autem non agimus de veritatibus uniuersalibus , quia carum cognitio speculationi quiparatur,sed tota dissicultas est de particularibus, quatenus spectatur cum omnibus circunstantiis requisitis ad bene operandum moraliter.
2 o. Sit igitur nostra haec prima assertio. Potest homo in natura lapsa cogno cere aliquas,
imosingulas veritates morales/rdinis naturalis sine 'ecialigraim auxilio. Ita Theologi communiter.Probari autem potest ista ac sertio imprimis exScriptura.Nam ad Roman. I. Apostolus dicit Philosophos fuisse inexcusabiles , quia cum cognouissent
Deum, cum tamen non glorificauerunt:
quae verba aperte indicant philosophos cognouisse Deum csse glorificadum, alias non peccassent eum non glorificando; quia sicut peccatum quodlibet est voluntarium,ita praesupponit iudicium aliquod de re facienda .ri cap. 2 eiusdem epistolae. Genus inquit quaelegem non habent, natu-
56쪽
in habere opus se eis scriptum in cordibus uis. cc. yd id est,ostendunt se naturiviribus obgnos. Ia cere, quid ex praescripto legis naturalis, vel quae in corde scripta est,agendum sit quae sane cognitio est practica. iii ar Deinde cadem assertio suadetur ex iis Patribus Chrysost homil. 4. in Genes. ut Sus cientem invit magistrum habemus con-Η- scientiam, fleri non potes ut quis isti adium mento priuetur,namsimul cum formatione hominis insita est scientia faciendorum se nonio faciendorum d est eorum quae in particulatus, i agenda, vel non agenda sunt. August. ru ctiam a confess. q. Lex tui inquit scripta gi sincordibus hominum, quam neque Ea deas let iniquitas. Et in psalm. 7. Manuforma-ο- . toris nostri in ipsis cordibu veritas si ipsit quod se tibi non se feri,ne facias alteri, & c. Hic amni cm: similia verba intelligenda sunt dest cognitione practica, etiam in rebus particulariter agendi parum enim prodessetis cognitio uniuersalis nisi ad res particula- res descenderet. homines non peccarent contra legem naturalem,nisi ipsa Ll aret quid hic di nunc agendum,quid blandum sit.
a 3 Tandem idem rationibus conuinci-
57쪽
3o DL OR ATI DI v IMA, tur.Nam prim5,quaelibet veritas moralis disiunctive sumpta, est obiectum propo tionatum lumini naturali nostri intellectus, ergo potest ab illo percipi absque auxilio gratia: Sequela patet, quia quaelibet potentia naturalis potest viribus propriis attingere obiectum sibi connaturales, c
bi causa , speciali gratia indiget ut colorem videat cum igitur singulis Veritates morales sint proportionatae intellectui, non dubium est quin sine speciali gratio
ab illo percipi valeant:maXime quia in cognitione singularum eiusmodi Verita tum , non adeo magnae occurrunt dissicultates , Ut naturali industria superari non possint. et . Secundo. Potest homo naturae viribus cognoscere principia niuersalia quae ad mores spectant, ut initio sectionis diximus , ergo etiam potest iisdem viribus absque speciali adiutorio gratiar, cognoscere conclusiones particulares ex
principiis illis deductas unde quia scit in genere eleemosynam egeno tribuendam esse infando in particulari se offert quaedam occasio rogand eleemosynam, natura ipsa dictant iudicat pra-
58쪽
DI spvT. I. SECTIO IV. rctice tunc eleemosynam tali pauperi dandam esse positis enim his vel aliis ci un- stantiis , dictamen illud particulare ex principio uniuersali necessario sequitur, neque aliquod impedimentum concipi potest quod ciusmodi iudicium reddat impoisibile , sine speciali gra
as Tertio, si homo non posset naturae viribus cognoscere singulas Veritatekm rates in particulari, non posset etiam seclusa gratia circa illas peccare, quod plane absurdum est. Sequela patet inam non esset in illius potestate habere talem cognitionem , unde ignorantia eiusmodi veritatum esset omnino inuincibilis,
atque adeo ad culpam ipsi imputandum non esset , si contra illas aliquid age-
26. Secunda assertio. Nonpoteshomo in nrturaia a cognoscere omnes veritates prurimc , γ' sine deceptimie ellapsu recti semper
iudicare de agendis inparticulari, a que spe ciali aliqua prouidenti diremone Dei: quod si militer de Ego in statu naturae puraeco Bruto intelligendum est, quamquam deflatu innocenti secus sientiendum sit. Haec asscrtio, quae est tripartita probatur
59쪽
31 DL GRATIA DIVINA, quoad primam parte, quia rationes quas 1ect i attulimus ad ostendendum non posse hominem in natura lapsa cognoscere omnes Veritates speculativas, habent maxime locum in veritatibus moralibus, quia etsi tam intellectus speculatiuus qua practicus,per peccatum vulnerati fuerint, maius tamen vulnus practico inflictum
Diti dissicilius enim attingit veritate,tum quia magis dependeta rectitudine appetitus, tum quia particulares circunstantiae de quibus iudicium ferendum est, non exigua illi dissicultatem gerunt cum igiturni a possit homo propriis viribus in hoc stati, veritates omnes speculativas cognitione assequi, idem a fortiori dei ritatibus omnibus practicis assirmandum est,in confirmatur verbis illis Sapient. 9.
Cogitationes mortalium timide, o incertaeprouidentiae nostrae corpu enim quod corrumpitur aggravat animam, se terrenai bitatio deprimitsensum multa cogitantem. Quo loco docet Sapiens iudicia nostra esse incerta dedeceptioni obnoxia propter commerciuquod anima habet cum corpore , inde enim fit ut passiones appetitus sensitivi lumen rationis practicae obscurent , quia
qualis nusquisque est talis ei finis vid
60쪽
DIs PVT. I. Ecetro IV. 33tur ex . Ethic id est unusquisque de agendis iudicat eo modo quo affectus
Σ Ex his facile est probare secundam
affertionis nostrae partem,quia scilicet intellectus humanus easdem dissicultates pateretur in natura pura quas inlapsa sustinet,neque hoc cuiquam nouum videri debeti cum enim natura humana ex intrinseca constitutione sit imperfecta, α ex partibus Eaffectibus omnino contrariis coalescat, hinc iudicia illius practicas pessunt dubia&incerta, aut etiam falsa neque putes spectare ad Deum naturae authorem eiusmodi defectum impedire, & essicere ut homo in rebus quae ad mores pertinet nunqua allucinetur, Deus enim ut causa primari uniuersalis, singulis rebus debet dutaxat concursum accomodatu earum facultatibus d propensionibus naturalibus, ut ita perfecte, Vel imperfecte operetur, juxta natiuam ipsi xum exigentiam, noti autem tenetur illis
exhibere auxilium aliquod speciale quod
caria conditionem,ac capacitate naturale
superet, quale est peculiaris prouidentia, Leci directio, qua intelleae human nuqua falsu iudiciu in rebus moralibus proserat.