장음표시 사용
41쪽
necessarium est auxilium speciale ad aliquid cognoscendum,nisi quia ad id vires
naturae non sufficiunt. Antecedens Vero
suadetur , quia imprimis homo per sensus
CXternos,i internQs, naturaliter percipit obiecta sensibilia , ex quibus Veritat Snaturales deducuntur deinde per intellectu agentem potest naturaliter fabricare species intelligibiles quae cum illa cognitione proportionem habeant, ac denique bene-
si io intellectus possibilis potest vi propria
elicere eiusmodi cognitionem habet igitur homo ex natura sua, principia sussicie-tia adcognoscedam quamlibet veritatem naturalem disiunctive sumptam,neque ad hoc ei opus est auxilio gratiae. 6. Confirmatur, nam si gratia est nece saria ad cognoscendas veritates naturales diuisiue sumptas, vel est necessaria ut principium physicum,uelit principium morale talis cognitionis non ut principiti physicum, quia intellectus est sussiciens principium activum ad eliciendam cognitione, dummodo sit informatus specie intelligibili, hanc autem speciem virtute naturali habere potest uti diximus non etiam Vt principium morale,nam eiusmodi principium duplicite ad cogistionem neces-
42쪽
D spvr. I. SEc i, J. issarium esse potest, vel intrinsece ut lumen aliquod immittat, aut phantasmata dirigat; vel tantum extrinsece ut obiecta conuenientia applicet, aut impedimenta auferat a neutro modo gratia necessaria est ad cognitionem Veritatum naturalium disiunctive sumptarum cinterna enim illuminatio, quae ab obiectis fieri nequit, est
supernaturalis, S excedit modum agnostcendi veritates naturales,qui homini con- naturalis esse debet,obiecta vero sufficienter propontitur sensibus, ex vi ordinis naturalis quem Deus inter causas uniuersi
consi ituit, mod ipse suum concursum generalem eis non deneget neque specialls aliqua prouidentia necessaria est videbite nobis occurrant, sicut neque ad tollenda impedimenta, quia si qua reperiatur in rei alicuius indagatione, ea facile humana industria & labore superari possunt. Nulla
igitur ratione ad cognitionem Veritatum
naturalium divisim sumptarum, necessarium est auxilium gratiae. Posterior assertio. Potes homo in natura scognosceresecundum quid veritates omnes secutitiua ordinis naturalis cosmue
sumptas, non tamen simpliciter, a que speciali auxiliogratiae. Explicaturae probatur hae
43쪽
assertio nam homo dicitur 1llud uitellige. re secundum quid, no simpliciter,ad quod intelligendu habet sufficientes vires quatum quidem est ex parte intellectus, quod tamen absolute, seu positis omnibus circu- stantiis intelligere non potest atqui ita bres habet in praesenti,nam X Vna parte tota veritatum naturalium collectio habe proportionem cum Virtute intellectus humani, ea enim nihil supernaturale in se 5-tinet, sed totaintra limites obiecti naturalis versatur quare sicut quaelibet facultas naturalis ferri potest quatum est ex se, circa obiectum quod eius virtutem nycXcedit, ita intellectus circa totam collectionem rerum naturalium Cealia tamen parte considerandum est, quod ut homo in
hocce natura statu cognitionem Veritatu omnium acquirat, multa requiruntur praeter virtutem intellectus imprimis longis sim tempore opus est ad eas e puteo illo democritico in quo latent, cruendaS, cum pene sint innumerae, Ut patet in Mathema ricii , tum animo pacato perturbationibus
libero, siquidem anima quiescendo fessa plens CX T. physic. cap. 3. tum sensibus tam caeternis,quam internis recte dispositis, ad puras rerum imagines intellectui subminia stranda S
44쪽
' strandas, tum labore improbo,ad dissicuti x tates omnes ρος in rerum conleplatione occurrunt superadas, tum denique pluriai i bus aliis quae longum e Tot recessere: Cum igitur homo in praesenti statu, haec omnia simul obtinere nequeat, hinc fit eum absolute loquendo veritatum omnium cognitionem me speciali auxilio assequi non posse. Sed haec pro nostra sententia sufficiant videamus quae aduersus illami obdici possunt.
e Pryonuntur nonnuilae obiectiones contra I praecedentem doctrinam.
in Tomm a L authores in ea sunt ii 1 l sententia, ut existiment nullame omnino cognitionem Veritatum natura-isi lium divisim sumptarum haberi posse silo ne Dei auxilio, quod proprie rationem si gratiae habeat quare aduersus priorema nostram assertionem, qua oppositum o- iis stendere conati sumus, variis modis argu
ira Ac primo nobis obii iunt S. Doctorem, qui . a. quaest.ΙO9.art.1.ait ad sing ii las Veritates agnoscendas necessarium
45쪽
i DE CRATIA DIVINA, se auxilium Dei mouentis, id est speciale gratiae auxilium, Ut ipsi explicant Vcrum hoc auxilium mouens nilai nos mouere debet,per illud enimno intelligit S.Tlaomas speciale auxilium grati , sed concuta sum generalem,quem DeuSit pruina cau-1a mouens communicat agetibus creatis,
propter essentialem dependetiam quam ab illo habent in operibus suis, quae sancinterpretatio satis perspicua est ex ipso
textu si animo sincero legatur, eamque tradunt Caietan Suar. Curiel, S omnes fere alij. Io Secundb, argumententur ab CXpcrie tia Videmus cn1m non paucos homines omnino ineptos ad scientias capescendas, ergo signum est cognitionem ungularum Veritatum naturalium non esse naturaliter possibilem, cum cadem sit natura in omnibus hominibus R. negatur cons quentia, nam ut aliquid dicatur possibile respectu naturae humanae, non opus es hvt in quolibet indiuiduo ea possibilitas adactum reduci queat: saepe enim continuit propter varias dispositiones occurrent svi in nonnullis indiuiduis impediatur; csic S. Tho. I. contra gentes a. 4 doc Ct multos esse qui ratione coplexionis sunt
46쪽
per accidens respectu natura in se spectatae,Vt perspicuum est. II. Tertio, sic arguunt ex ratione: quia scilicet no potest homo notitiam alicuius
veritatis assequi, quin illi obiecta sensibialia ita conuenienter proponantur teum in veram cognitionem,no in errorem inducaninion est autem in hominis potestate, Vestali modo conuenienti ab obiectis excitetur, sed id pendet ex peculiari prouidentia Dei qui sciens, volens talem constituit in rebus ordinem qui non m gis homini debebatur quam oppositus. Quoties igitur homo ita pr ueniturabo, iectis sensibilibus ut occasione illoria veritatem aliqua percipiat, id peculiari gratiae Dei adscribendum est. Resp. non sciquitur. Nam etsi Deus potuisset ita uniuersum instituere ut causae hic & nunc occurrentes hominem in errorem induxi .sent, quod tamen alio modo illud ordinauerit,hoc non est proprie beneficium gratiae ut de ea hic loquimur, sed beneficium ipsum creationis,licet priori fauorabilius: unde quidquid via ordinaria percommunem causarum fluxumi concursum Dei generalem ex tali ordinatione sequitur,
47쪽
1 DE GRATIA I v INA ad idem beneficiuna creationi reserenduestri alias certe quod honao sit sanus corpore, meni bris integer in cum apta senitium dispositione nascatur,peculiari gratiae dc non beneficio creationis ascribendum esset, quia secus potuisset contingere si nimirum Deus alium ordinem in rebus statuisset quod tamenncmo sanae
1 . Sunt aliiqui existimant,posse hominem sime gratia, cognitionem omnium omnino veritatum naturalium collective sumptarum, in natura lapsa assequi absolute loquendo, & non tantum secundum quid. Hoc autem probant duobus argumentis cotra posteriorem nostram asse tionem. Primum sit. Homo naturaliter
appetit omnes scientias , ergo potest viribus propriis omnes illas alsequi, alias appetitus ille sciedi frustra ipsi esset inditus. Ad hoc argumentum nonnulli respondet hominem naturaliter appetere singulas
scientias diuisue, non autem Omhes collective. Sed hoc non placet, nam eXperiC-tia constat nos rerum omnium scientiam
appetere. Respondeo igitur iuxta pi aedicta, hominem quantum quide est ex par te virtutis requisitae in intellectu ad intel-
48쪽
ligendum, posse assequi omnes scientias
naturalis ordinis , non tamen simpliciter suppositis omnibus impedimentis quae sese illi in hoc vitae statu offerui. N que propterea existimes appetitum sciendi fiustra illi esse concinum Vt enim nodicatur frustrane satis est quodliomo alia aliam subinde cognitionem assequi valeat, quantu huius vitae ratio patitur, ad eum modum quo appetitus materiae ad formas non est superfluus quia etsi nun- qua informanda sit omnibus formis quas appetit, aliam tamen Maliam semper se mam suscipit, qu intum ordo rerum n turalium postulat, quod satis est.
13. Alterum argumentum.Tota vel praecipua ratio propter quam dicitur hominem non posse in natura lapsa veritatum omnium cognitione sine gratia assequi, reducitur ad negotiari breuitate limi vitae, at hoc tantu probatio posse homine quide iniicntione propria sibi comparare
reria o mihi notitia, non autem probat id
non posse saltem alicuius magistri opera, sic enim innumera 'ulto breuiori Epore addisci queunt. Esto igitur non possit homo lapsus propria tantum dustria rerum omnium veritates indagare libit
49쪽
tamen vetat illum per disciplinam in carum omnium notitiam deuenire. Respo-deo,hoc argumentum supponit dari posse hominem aliquem scientiis omnibus perfecte imbutum ad eas alias communicandas at hoc impossibile est, nam oporteret ut prius ille eas sibi comparasset uentione propria,quod fieri nequit si aute sudiponas eas diuinitus ipsi infudi, ut de Adamo docent Theologi, imprimis talis scie-di modus est supernaturalis, nos autem de naturali loquimur; deinde eo etiam admisso non possent alij homines addiscere per distiplinam omnes erum naturalium scietias quae in infinitum fere abeunt,tum ex defecti temporis, tum propter varia impedimeta quae in hoc vitae statu passim Occurrunt, ut dictum est.
A potuisset homo in satu innocentia, c
gnscere omnes veritates seculatiua , naturales , a que gratiae auxilio.
'uod diximus sectionibus praece- adentibus, non posse homine in natura lapsa absolute cognoscere omnin
50쪽
veritates speculatilias, id non tantuni intelligendum est de statu naturae lapsa n5- dum reparatae, sed etiam de statu naturae restauratae per gratiam habitualem, aliaque dona supernaturalis ordinisci siquidem gratia sinctificans non aufert impedimenta quae hic occurrunt, neque auget Virtutem naturalem cognoscendi, sed ta- tum eleuat potentias ad actus supernaturalis ordinis quare eodem modo post 1ustitiam acccptam est homo impotens ad
omnes veritates naturales assequendas,ac
dum peccato originali, vel icthali detentus csset. Idem etiam assiimandum est
de statu naturae purae, si homo in eo constitueretur, quia maiores ad intelligenduvires in eo statu non haberet quam nunc habeat:naturalia enim ut in Angelis,sic in hominibus, post peccatum integraremanserunt, ut post S. Tho. I. part quaest. 0s art. I. tradunt peritiores Theologi. is Tota igitur dissiculas reducitur ad statum innocentiae,an scilicet homo in illo statu positus , potuisset scientias omnes naturales persecte assequi, absque speciali aliquo auxilio tali statui non debito cui dissicultati omissa longior disputatione, respondemus negative. Quod ut intel-