Tractatus theologicus de gratia diuina, tam actuali, quam habituali. Authore fr. Petro a sancto Ioseph, Auscense, è congregatione Fuliensi

761쪽

sione, ut essent condigna, dc proportionata praemio quod nobis obtinuerunt absque illa tamen nobis tale praemium de condigno me, teri non potueruns. .sPII. Dum. ε3. Christi opera fuere meritoria ex conii igiὶ O gr*tiae antiquis Patribus collatae quia Deus cani

ratiam illis dedit ob liciti opera, qu* ex pacto futuro meritoria fore praeui tu . Ibi d.

Concupi centia. Notus concupiscenti indeliberati rationem praeueni eqtes non sunt peccata; sed tantum consensus in concupiscentiam. Disput. .

num. 24.

Concupiscentia intςrdum ab Apostolo. peccarum appellatur non quod vere peccatum sit, sed ilia ex peccato est,in ad peccatum inclinat i ijux. O .num. 2D. Concursus. Idem concursus qui respectu naturae sanae, Aperiecta dici tui generalis 'espcctu eius leni Datis rae infirma interdum pecialis censeti deber. Disp. 3. nun . DC i libet rei naturali debetur De natur' aut hos e concursus duriataxat accomodatus naturali ipsius facultati ut ita singula gentia creata, tu Ita propensiones suas persecte, vel imperfccte operentur. Disput. I.num. 2 T. .concutsus Dei ad actum bonum, malum di

762쪽

iste verbio attingit ipsam actus malitiam. item quod actus bonus a Deo intenditur, de praecipitur, aut consulitur: prauus vero nequaquam. Di p. t. num.Vltimo. Continentiae praeceptum non potest seruati sine speciali gratiae auxilio, ut liquet ex verbis illis Sapient. 8. Cognoui quia non possem aliter esse conranens, nisi Dem det Disp. . num.

Idem praeceptum cum grati seruari posse, ex praedictis verbis, contra nostri temporis haereticos recte colligitur. Ibid. num. I7. Creatio. Sicut quod homo sit sanus corpore,&membris integer, ad beneficium creationis reducitur; ita quod illi occurrant causae naturales, qua cxfluxu ipsarum naturali , illum ad veritatem aliquam cognoscendam inducant , ad idem beneficium, non ad specialem gratiam reus-candum est. Disp. I. num .II.

DDEus nobis dupliciter considerari potest:

primo, ut author naturae essecundo, ut author gratiae unde etiam a nobis sub duplici illa cosi der tione amari potest. Disp.3,num. I. Cum materia gratitudinis sit beneficium ab alio acceptum,& homines non possim Deo, cui sua omnia debent, beneficium conferre hinc sequitur, debitum gratitudinis in Deum ca-

763쪽

Dispositis ad ratiam.

Dispositiones ad gratiam habitualem requisitae, non sunt physicae, per modun actus primi. Disp. 9. num. 22. Dispositiones ad ratiam habitualem, sunt per modum actus fecundi, ε morales quoad entitatem illaruntii cum in actibus liberi arbitrij consis. ant. Disp. eadem, num. 2 . Dispositiones illae non tantum sunt morales quoad esse, sed etiam quoad causalitatem, seu inquantum disponunt ad gratiam. Disp. eadem, num 28.

Dispositio ultima ad gratiam non procedit effective ab ipsius gratiae habitibus sed a speciali quodam Dei auxilio. Disp. eadem .num. ς I. Non potest homo se proxime disponere ad gratiam habitualem, sine speciali Dei adiutorio. Disp. s. num. O. Vt homo se remo te disponat ad gratiam sanctificantem, diuinum auxilium ipsi necessarium est. Disp. eadem .nu .JI. Dispositiones ad gratiam sanctificantem sunt fides, spes, timor, contritio, amor Dei.&c. de quibus omnibus vide Dis p. s. se l. 6. per to

tam.

ti quia tamen iam non vivunt sub conditione mortali deo probabile est, eos iam extra statum merendi esse positos. Disp. II. num.

764쪽

In eo ostenditur Dei liberalitas,& munificentia; quod viros praedictos elegerit ad magnam quandam gloriam in fine saeculi obtinendam, quando ut ait Tertuli Antichristum sanguine suo extinguent. Disp.eadem, num. 3'. Elias aenoch perpetua quadam pace, consolatione iam perfruuntur rerum diuinarum contemplationi, amori iugiter insistentes. Ibid. Peccatores illi qui in Scriptura excaecati appellantur,non carent auxilio praecise ad salutem necessario sed abundantiori,quod ijs confer ri solet, qui ex priori gratia recte operantur.

pides. FI dei nostra mysteria clim sint supernaturalia,nobis non innotescerent, nisi per reuelationem, vel externam, vel internam nobis proponerentur. Disp. s. num. I. Quando Deus per se immediate non reuelat mysteria fidei ita ut non constet Deum esse qui reuelat;requiruntur miracul ,vel alia quaedam

signa, quibus id apertum fiat. Disp. eadem.

Vt homo arentiatur mysteriis fidei, sicut oportet ad salutem , requiritur auxilium aliquod internum a reuelatione distinctum.Ibid.nu.3. Potest tamen assensu aliquo opinativo,& humano,credere mysteriandei, sine diuinae gratiae auxilio. Ibid. num. 8.

765쪽

Et si in fide humana si aliqua certitudo, non tamen tanta, quanta in fide diuina. Ibid. Cum fidei propositio non sit euidens, requiriturpia voluntatis assertio quae intellectum inducat ad illi assentiendum. Ibid num .is. Actus fidei Christianae imperari non potest a voluntate propter finem malum, V. g. propter bona temporalia, aut propter fauore ni humanum. Ibid num. 23,

Vt propositio aliqua censeatur de fide, non opus est, sub ijsdem omnino terminis sit definita; sed satis est si sub tetminis aequi ualentibus decreta fuerit. Disp. 8. num. 2I. Certum est apud omnes tam Catholicos, quam Haereticos, fidem ad iustificationem esse neces seriam. Disp. s. num . . T.

Fides ad iustificationem necessaria, non est illa qua quiscerib credit fibi peccata esse remisia ob Christi merita, ut falso putant haeretici.

R, id num. 49. Fides qua ad iustificationem requiritur, ea est, qua homo firmiter allentitur mysteriis supernaturalibus fidei Ibid. num .s1. Fides infusa,&habitualis, at quando consertur homini pri id tempore quana chasitas, aut glatia sanctificans ipsi in Lia dantur Disp. io

766쪽

mbin excitantem,&adiuuantem quae diuisio sumitur ex Concit. Trid. sed .s . cap. s.

Gratia excitans proprie consistit in illustrationem tellectus I inspirationc voluntatis, quibus Deus cor hominis pulsat,4 excitat ad actum aliquem supernaturalem. ibid.

Gratia adiuuans propria est auxilium actuale ordinis supernaturabis,quo voluntas eleuatur,viiuuatur ad eliciendos actus qui facultatem illius superant. Ibi d. num. 3. Gratia adiuuans non est concursus diuinus; siue

per concursum intelligas influxum Dei actui intimum, siue aliquid ex parte Dei active se

habens ad actum. Ibid. num. Io. Gratia adiuuans non est qualitas , siue motio infusa cum consensu transiens in voluntatem physice determinans Ibid. num .l2.

Non est etiam habitus ille qui per dispositionena

supernaturalem acquiritur. Ibi d. num. 13. Gratia adiuuans non distinguitur realiter ab ea- citante; sed tantum ossicio. Ibi d. num. I . Gratia adiuuans propriὶ non concurrit prisis natura quam liberum arbitrium, ad actus supernaturales. neque liberum arbitrium prius natura quam gratia adiuuans; sed omnino sint ulcum illa. Ibi d. sect. 3 per rotam. Gratia actualis diuiditur secundo loco in operan Mna,4 cooperantcin quae diuisio cum priori

767쪽

1 s.coincidit. Vide sect. . eiusdem disp. c. Gratia operans dicitur illa, qua Deus operatur in nobis,sine nobis, ut velimus: non quidem sine nobis physic operantibus, sed tantum sine nobis libere concurrentibus. Ibid. num.

Ruisus, gratia actualis diuiditur in praeuenientem dc subsequentem quae etiam diuisio cum prioribus coincidit nam eadem gratia dicitur excitans, operans, praeueniens subdi uerso respectu ,eadem adiuuans, cooperans, dc

subsequens. Vide sect.1 eiusdem disput. Alia est, eaque valde celebris apud Theologos, gratiae actualis diuisio, in sussicientem, Messicacem . de qua late agitur disput illas sect. 6. deinceps. Certum est ex fide, dari gratiam aliquam sussi. cientem ad conuersionem qua scilicet homo

Conuerti potest, etsi non conuertatur. Ibi d.

Ea gratia dicitur sussiciens, quae suffcit non tantum ut homo operari pollit sed etiam ut actu operetur si velit. Ibid. num. 2. Deus conferre solet omnibus adultis rationuvlentibus,auxilium sussiciens ad salutcm. ille enim est sol qui illuminat omnem hominem venientem in hunc mundum. Ibid. num .ssi. Et si Deus auxilium ad salutem sussiciens de omnibus hominibus . non tamen hoc illis tribuit siugulis temporis instantibus sed tantum pro loco,& tempore quo id expedite iudicat. Ibilis,

768쪽

Qiando tamen aliqua peccandi occaso occurrit; nunquam homo sussicienti priuatur auxilio ad peccatum vitandum. Ibid. num. γ'.

Auxili ua gratiae sussiciens non datur omnibus hominibus aequaliter; sed alijs maius,alijs minus,iuxta Dei beneplacitum. Ibi d. num. 72. Praeter gratiam sussicientem daturalia quae vocatur essicax qu scilicet homo non tantum conuerti potest , sed etiam actu conuertitur. Ibid.num. 77. Gratia essicax non est actualis ille concursus,quo Deus, gratiae aut hor concurrit cum libero arbitrio ad actum supernaturalem. Ibid.lium.

Gratia essica non est constituenda etiam partialiter, in habitu supernaturali, qui in momento iustificationis infunditur.Ibid. uum. 8s. Grati essica non distinguitur gratia excitante,seu praeueniente, quae etiam vocatio appellari solet. Ibid.num.83. Grati essica non habet vim praedeterminandi physice voluntatem ad consensum supernaturalem,ut late prob. Hur disput. T. per totam. Essicacia gratiae non est constituenda in morali determinatione voluntatis ad actum supernaturalem. Ibid. m. 19.

Cum cssicacia gratiae sit aliquid in ipso auxilio,

quod voluntatis operatio uena antecedit Peam in cooperatione ipsius voluntatis minime reponendam esse manifestum est.Ibid. num. 6 I. Quamuis efficacia gratiae non consistat in cooperatione volunta.tis ab ea tamen aliqua ra-

769쪽

Ffiicacia gratiae non consistit in proposito quo Deus decreuit hominem conuertere quamuis ab illo,ut a sua causa, seu radice pendeat. Ibid. num. 6I. lIdem autem astirmandum est de praescientia diuina: quae cum in Deo sit Don potest gratiani formaliter est cacem denominare. lnio nec potest esse causa effectiva ipsius esticaciae. ibid.

Esticacia gratia consistit in tali contemperatione, congruitate cum libero arbitrio, ut ea posita in fallibiliter sequatur cffectus. Ibid. num 66.

Gratia habitualo.

Ante Concilium Viennenseratum 4 constans fuit apud Theologos, dari in nobis gratiam aliquam per modum habitus permanentem; contraria opinio nunquam tuit probabilis. Disp. 8. num.II. Ante Concilium Trident nondum tanquam de fide decretum erat, dari in hominibus gratiam habitualem ab actibus distinctam,&pcllillos permanentem. Ibid. num. Iq. Probabile est, definitum fuisse in Concit Trident. gratiam qua iustificariaur, esse in anima permanentem per modum habitus eamque ab actibus fidei, spei, & charitatis distingui Ibid. num. IT. Ccrtum est apud omnes. gratiam sinet ficant enire ali et distingui a fide,&a spe fides enam

770쪽

remanet in peccatore amissa gratia; spes in patria non remanet, ubi gratia maxime perficitur. Ibid.num. 22.

Cum alius sit effectus formalis gratiae , alius charitatis, illa enim facit hominem , Deo dilectum,haec Dei dilectorem perspicuum est eas inter se plusquam nomine distingui. Ibidem.

num. 23.

Habitus gratiae sanctificantis non tantum nomine, sed etiam realiter ab habitu charitatis distinguitur. Ibid. num. 2I. Gratia habitualis se habet ut forma substantialis, virtutes vero operativae vi potentia : non quod realiter ab illa fluant,sed quia illi deben. tur, in ea veluti radicantur. Ibid.num. 28. Gratia habitualis potest ex natura sua augmentum aliquod sumere,iuxta illud Apoc. ra. Qui iustus est iustificetur adhuc, & sanctus sancti ficetur adhuc. Ibid.num. 3. Augmentum gratia habitualis fit per bona ope ra, vi definitum est in Concit Tridiess. 6. can. et . Ibid. num. 37. Praecedens assertio intelligenda est ex lege ordinaria narii interdum ex priuilegio accidit, ut augmentum gratiae excedat meritum operationis. Ibi d. num. 9. Intelligenda etiana est praedicta assertio de augmento quae fit extrariacramenta cum in sacramentis, tam gratia , quam illius augmen-Jum eae opere operato conferatur eodem

Gratia habitualis in infinitum augeti potest,cum e