장음표시 사용
121쪽
positionem relativam , contrariam, priuatiuam, Ze contradictoriam, de sinitur νι pugnans a determἰnata aliis
quorum infeν se. In hoc enim differt ab oppositione disparata, quod haec
indifferenter respicit reyugnantiam cum omnibus, cum quibus in essen. tia non conuenit; oppositio vero stricte sumpta determinatam im portat repugnantiam unius extremicum altero, cui directe opponitur: hoc modo album opponitur nigros virtus vitio. I 36. Oppositis νetatἰua est repu.gnantia , licu incompossibilitas dum
rum extremorum orta ex respecta
seu relatione , quam inter se important: de quidem si relatio fuerit mu .
tua , oppositio erit etiam reciproca ;si vero relatio sit in altero tantum extremo,oppositio relativa erit non mutua. inposito eontraria est re.
pugnantia duarum formarum absis. Iutarum & positivarum , quae sub eodem genere maxime distant , de ab eodem subiecto mutuo se expeI Iunt : ut frigus & calor , albedo && nigredo , virtus & vitium, quae sub eodem genere qualitatis conti. ncntur. Opposito priuat uis est re, pugnantia inter formam Se ea renistiam eius in subiecto apto ad illam habendam: qualis oppositio est inter
a sum , & caecitatem . Explicando hoc genus oppositionis fecit mendtionem Aristoteles illius axiomatis, d Prii a tone ad hab tum non Euru
ν gressur , per quod distinguit oppositionem priuatiuam a contraria; Ineontrariis enim fit d sterenter initatio is unci ad aliud, vi dum subiectu ex calido fit frigidum , Se rursum exfiigido calidum: sed in priuatiue oppositis,i8d si ὰ vidente pollit fieri cs.cus; noir tamen ex caeco videns. Ta-
dem oppositis contrad ctoria est in-eompoisibilitas inter ens,& non ens, ut cum dico , homo , non homo:qua dieitur, Ze eit omnium maxima OP- positio , quia inter opposita contradictorii non datur medium , sicut
datur inter alia : nam inter contra iaria datur medium participans ex π-troque extremo, v g. tepidum ex
frigido , Ze calido, v l saltem com mune subiectum , cui possunt sue- cessive conuenire t inter priuatiua etiam datur eommune subiectum , ve per se patet e Re insuper inter eadepriuatiuὸ opposita, sicut etiam inter opposita relatiuὰ datur medium pernegationem extremorum ἶ puta lapis, qui nec est videns, nec caecus. nec Pater, nec Filius: at vero intere5tradictoria nullum tale datur m
dium, quodlibet enim est, veI nota est. 137. Secundit post praedicamentia
citur illud, quod antecedit aliud is ratione aliqua reali, ut Adamus fuit prior Abele . PνIks verὸ nMn adicitur illud, quod est simul in eodei instanti reali cu alio, est tamen prru Lillo in instanti rationis, & naturae ,
quomodo rationale dicitur prius I sibili. Fνἰur Hen exeresnsequentia
dicitur illud, a quo ad aliud non ν let consequentia, bene tamen comtra, ut animal re Pectu hominis. Iῖ8. Tertiam post praedica metum e nubar , quae pariter est triplex et una tempor r , quomodo rationale , 8d risibile sunt simus: altera nator qualis reperitur inter relatim , quese mutuo ponunt, at destritant. Et tertia , coinquentiae, que est idc n ac conuertibilitas,que eu uite F in/kqup
122쪽
se mutuo I erunt: Quomodo ratio.
nate, & risibile simul sunt.139. inartum postpridieamenotum est motur , de quo latὸ agemus in libris physicyrum. Et ultimum postpr dicamentum est hageee, seum. tis habendi, qui est multiplex: primus est modus habendi per inhaerentiam , quo pacto substantia dicitur habere accidens e secundus est peν eontinent amfeu ine flanem , quomodo vas dicitur habere auuama tertius per possessionem , ut nomo agrum et quartus pre relationem , ut pater filium e & quintas per ei cum-FUῖιonem , ut homo vestem, de arma , ex quibus resultat liabitus .
qui est unum ex pridicamentis. Eth ic de prima parte Logice.
Explicatis secundis intentionibus, quarum notitia dirigitur prima operatio intellectus, progredimur ad eas. quae dirigunt secundam hge autem dirigitur per non-tiam propositionis , & aliorum ad ipsam spectantium 3 quia vero in summulis senicienter explicuimus,
quid & quotuplex sit propositio, &omnes eius propietates , ideo ne eadem iterum repetamus, hic solum de eius veritate, & falsitate agimus.
Do minare, at Mepropositionis V Eritas duplex est, alia Dascem dentalis, quae eum sit passio entis , ad Metaphysicam spectat, in qua nos de illa agemus . Alia forma sir, qui reperitur in propostione , seu iudicio intellectus ; &de hac tam quimur in praesenti.
I positionis consistere in eius eonserm itate cum obiecto cognito , falsitatem vero in nonconformitate cum illa, Et probatur, quia ut ait Philosophus in praedicam. cap. de substant. ex eo quod rererit, vel non est, proposi o vera, veIfama est erg. mositio denominatur vera vel falis conformitate, vel nonconformitate ipsius ad obiectum t ergo in huiusmodi conformitate vel nocΟu-form itate veritas aut falsitas eius consistit. ν Confit matur,quia veritas in propositione vocali consistit in immedi ta conformitate vocis sisnificantis ad rem significatam . Et . Imago T. g. C saris tunc dieitur vera imago, quando repraesentat illum prout est in se immediate, unde illius veritas consistit in conformitate immediata inter repraesentationem aginis, fle rem ipsam repraesentatam. Ergo similiter illa propositio
dicitur vera, quae immediate com
nens iratur suo obiecto; illa vero lsi, quae non commensuratur illi. P a a. Di.
123쪽
a Dieo secundδ ; Hane com. mensurationem, seu eonsermitate ad obiectum, in qua veritas formalis propositionis consistit, non esse r laticinem aliquam fi ἡ praedicamenia
talem siue rationis . Prima pars pro
batur ι quia propositio intelligitur vera priusquam intelligatur consul
gere relatio illa praedicamentalis : ergo talis relatio non intrat in sor mali conceptu veritatis. Prob antecedens I rcalatio praedicamentalis non
consurgit, nisi posito funda Rento Aeterminoa sed propositio formal;ssime vera est hoc ipso quod ponitur tale fundamentum Ee terminus , ita ut si per impoIsibile impediretur resultantia relationis, adhuc vera esset , quia esset conformis obiecto,' in qua conformitate relatio illa fun. datur e et go intelligitur vera priusquam intelligatur consurgere dicta relatio 3. Hoc argumentum de relati ne reali probat etiam de relationerationis: nam stetit illa consurgito ito fundamento , de termino, ita aec fingitur per intellectum , suD- posito eo, quod per modum fund menti , Ee termini interuenire potest i sed ex vi eius, quod supponitur ad talem relationem , vel mctionem , propositio est vera r ergo talis relatio non intrat formaliter conceptum veritatis. 1 Confirmatur , quia a parte rei antecedenter
ad omnem fictionem intellectita propositio est verat ergo veritas illius non potest consistere in aliqua relatione rationis. Consequenti a patet, Antecedes verb probatur,quia propositionem esse veram ni Lil aliud est, quam esse conformem obiecto,scut ipsum est a parte reii sed tota hoc datur ante fictione intellectus,
quia ante illam , Ee Petrus afirmat
annem currere, Ee Ioanne a decto eurritr ergo&c. t s. Dico tertio , Hanc consor mi. talem elle propositionem ipsam , seu iudicium intelectiis concitando ob tectum ita se habens , sicut per talem propositionem . seu iudicium intellectus cognoscitur. Ita P Sua
alii. Ratio est, quia per hoc, quod iudieium intellectus connotet obiectum a se h. benx , sicut cognosci tur, illud iudicium erit verum; farisum vero si obiectum e cinnotatum non ita se habeat, licui cognoscitur: ergo solum in his veritas, vel falsitas consistit . Contra hanc conclusionem obiici sol mi aliqua argume ta, quae quia leuia sunt, relinquo.
In qua prosofitisne reperiatur
s. OTO, in intellectu nosti, dari tria genera propositiois
num . Primum est illarum , quae vos cantur appraehensau aer ut quand intellectus noster habet plures con-.eeptus ordinatos Per modum' rQ-lsositionis , non tamen iudicat de ibis . Et hoc genus solet contingere in illis hominibus, qui audiunt, vel legunt aliquam propositionem , absique eo quod ferant iudieium de obiaiecto illius . seeundum genus est ii
larum propositionum, quae V cantur compositium , Ni diuisiuae im-
versectῆ, in quibus licet sit aliquale ludicium, est tamen imperfectum . R non omnino sormatum. Tertia
124쪽
tandem senus est illarum propositionum,in quibus fertur perfectum, R formatum iudicium de obiecto,
asserendo indubitanter , ae omnino firmiter, hoe esse hoe . His p
6. Di eo primo , Veritatem sormalem reperiri non posse in propo sitione pure appraehensiua . Haec ansertio eli serε communis P obatur primo a pari; nam sicuti aliqui Odicitur mendax in verbis 'nisi aliquod Llsum asseritu E proferat, ita
non dicitur falsus in mente , nisi mentaliter intelligat affertiue falsu rsed intellectus ex vi propositionis pure apprehensivae nihil assertiuὰ dicit, sed solum simpliciter apyrat hendit terminos illius propoliti nis: ergo respectu talis propositi nis nunquam dicetur falsus , neque
Verus , quia contraria nata sunt esse cirea idem.
7. Probatur secudda priori Quia
propositio illa pure appraehensiva solum est in prima operatione intellectust sed in prima operatione Intellectus non reperitur veritas sori malis r ergo neque in propositione pure apprehesiua, Maἰον patet, nam ideo propositio illa dieitur an praehensiva,quia solum attingitur a simplici appraehensione intellectus. Vn
de propositio illa non est propositio propriὸ dicta . led istum materialiter , Se secundum apparentiam dieitur propositio, inquantum includit terminos ad modum piopositionis Ordinatos ; quamuis praedicti termini propositionem iurmalem non eonficiant, quia non attinguntur per aliquem actum, qui habeat vim eos connectendi, fle copuIandi 2 sed per simplicem apprςhensionem eos cum illo ordine attingentem .dMinor
τ ινι probatuν 3 quia verItas formalis est persecta adaequatio intellectionis cum re intellecta et in simplici autem appraehensione non reperitur haec perrecta adaequatio eum re intelle cta ; quia per fimplicem apprathenissionem non cognoscitur , quae prae dicata conueniant rei, quae vero noc nueniant: eigo non potest vertistas Hrinalis reperiri in simplici ah
ritas formalis est ultima persectio in rellectus, cum intellcctus solii restendat ad cognitionem sui obiecti sicuti in se est et ergo reperiti debet in persectissima operatione ilIius: sed simplex appraehensio non est huius modi, eum ordinetur ad iudicium tergo in ea veritas Ermalis reperiri non potest .
reperiri non potest in simplici ap- Iraehensione, quia simplex appraeis ensio ordinatur ad secundam Operationem intellectus, sequitur quod neque in secunda reperiri possit,quia haec ordinatur ad tertiam. v Re pondetur negando sequelam , & adprobationem dico, quod non selum
simplex appla henso, verum etiam
discursus ordinatur ad secundam operationem intellectus, quia intellectus non discurrit, nisi ut formet persecti, iudicium de re &fico nes,aeperationea intellectus miniis strant. de inseruiunt iudicio , tamquam persectissimae eius actioni
maIem reperiri ita iudicio perfecto perlecte, di in iudicio impersecto
impei cte. ita Aristoteles 6. mer. apud D. Th. lect. Α δe omnes com muniter . Probatur, quia veritas Hrmalis reperitur in eo actu , qui habet adaquationem, R conformi
125쪽
tatem cum obiecto: sed in iudicio, quod intellectus format de obiecto, habetur huiusmodi adequatio , Zeco formitas actus cum obiecto: ers
in iudicio perfecto nerfectὸ , &in
impei secto imperscae reperitur veritas formalis. Probatur minoisquia in iudicio repissentantur gradus Obiecti, eo modo quo sunt a parte rei, idest , ut uniti, di copulati, quia repraesentantur quatenus connectu.tur simul per vel Dum copulatiuum, de unitiuum praedicati cu subiecto rergo iudicium habet adaequatione,&conformitatem eum obiecto eo. gnito . Noto, quod loquor de iudicio in facto esse , seu prout non co tradistinguitur a rei bo , quod habet repraesentare rem sicuti in se est naiudicium ut c trad. inctum a resepo, non est repraesentativum, ut
io. P Rima conclusio. In simpli
cibus conceptibus, seu acti. bus cognoscendi , siue intellectus , siue sensus , non est propria falsitas Haec conclusio est Aristotelis libde anim. c. 6. de latius lib. s. mei. c.
I 2. Et probatur a priori notando prius , quod falsitas inter ea versari debet, Inter quε versatur veritas τsunt enim opposita : veritas autem versatur inter cognitioncm Ac rem,quq est obiectum eius: unde quam inuis cognitio habeat disconuenientia cum re, que non est obiectum illius, illa non potest denominari falsitas. Hinc ergo eonficitur argumentum ,
nam simplea apprehensio, seu c
gnitio non potest habere di Torm talem ciam xe , qui est obiectum eius , esto possit este difforniis aliis rebus e ergo non potest in illa esse falsitas . Λntecedens declaratur in hunc modum , quia cum habitudo huius cognitionis ad obiectum sit simplex , seu per limplicem representationem, non potest esse difforiantis rei tanquam obiecta represen lato : quia aut talis res re r sintaiatur per talem actum cognitionis, vel non si non reprisentatura non
est obiectum, de ita respectu illius
non erit salsus talis actus. Si vero representatur Per illum, erit consor. mitas inter illa , quia necesse est . reprpsentans Se representatum ha here inter se conuen entiam : erg. etiam respectu illius obiecti non erit falsus talis actus t ergo reisectu
nullius obiecti potest huiu odiactus habere falsitatem. II. Dices , posse huiusinodi acta
repr sentare rem , non tamen sicuti
sui esse falsum . Sed contra est,quia in representatione per simplicem actum una res non attribuitur alteri , sed simpliciter res aliqua representatur I ergo vel representatur sicuti est, vel non est illa , que re-yrssentatur. Itaque non est dubium,
quin interdum sensus de idem prin, portionaliter est de intellectu au'
prphendat rem exteriorem aliter .
quam in se existat. st ut non tam illam , quam aliam loco illius apprehendat, de ideo dicimus non proprie fa li , quia ipse non attribuit illam suam apprehensionem rei in se existenti, sed simpliciter illud obiectum sibi repraesentatum apprathenaedit . Et quamuis Arist. dicat, semium talli circa sensibile communes
126쪽
aut per aeeidens cirea proprium, tamen non intelligit, falsitatem propvenumptam in ipsa simplici ap. praehensione reperiri, sed esse in his
appraehensionibus occasionem err aris, fle deceptionis, Re indὸ falsas nominari'. Sic etiam intelligendus est DTh. I. p. q i T. art. 3. ubi dicit, falsitatem per accidens reperiri posse in appraehensione: quia accidere P test, quod simplex appraehensio subministi et terminos, ex quibus iudicium c Formet aliquam propositionem falsam. I 2. Seeunda concluso . Falsitas proprie reperitur in compositione, di diuisione intellectus . Haec est comunis, Ze recepta sin entia Arist. D. Th. Se aliorum . Et probatur ra. tione a priori , quia in huiusmodi compositione , 8e diuisicine potest reperiri propriὰ dii imitas imi r cognitionem , de rem , quae est obicietum eius: ergo At falsitas' Antecedens probatur , quia quando intellectus componit ea, quae in re non sunt eoniuncta , habet pro obiecto adaequato unionem , seu em iunctionem unius extremi cum alio. VndΘ ipsa etiam extrema in actuali obiecto eomplectitur, unum t materiam seu subieerim , cum quo a- Iiud comparat, de iudicat habere cuillo coniunctionem, Ae consequenter in actu exercito iudicat conceptum unius habere eonformitalcincum alior ergo quando inter illa extrema non est illa coniunctio seu cosormitas, quam intellectus iud cat,
distordat iudicium ab obiecto, stor: ergo in illo est propria, & rigol ola falsitas 13. Hi ne intelligitur differentia
inter conceptus simplices , S ud1erum compositionis , & diuiti aisi:
nam conceptus simplex i solsim te
prssentat obiectum, Re non dicit ita esse in re, vel non esse. At vero tu dicium quia iud eat obiectum aut habere quod no habet,aut no habere quod habet; ideo in eo inuenitur propria falsitas . non autem in sim 'plici concepti Re.
Iq. Γ Rima eonclusio . Non potesti eadem proposito esse simul
vera, Si falsa. Est communis, de pro batur cuictenter ἱ quia ex eo quod res sit vel non fit, proposito est v ra vel falsa I e g. proposito ditens
trus currat, est falsa, eo quod petrus non currate sed non potest eadem res simul c se , Ad non esse , e g. non potest Petrus simul currere, & non curriletergo non potcst eadem pro postio este vera fimul, Ae salse .l Sectinda conciti fio. Eadementitatiue Proposito trans re potest de vera in salsam . Est Alistotelis in praedicamcntis cap de stibstantiν,
127쪽
re ex propria sententia ; Cum enim ceti lisset quandam opinionem No
Dis est inter Thomistas . I 6. Probatur ratione allata ab Aristotele, & D. Thoma locis citatis. Nam haec propositio entitati uesumpta, Peιν Drsedet, est vera dum Petrus sedet; quando veto surgit & non sedet, est falsa i ergo transit de vera in falsam . 3 Confirmatur, idem actus voluntatis entitati uesumptus potest transire de bono iam alum e ergo etiam idem actus intellectus entitatiue sumptus potest transire de vero in falsum . Consequentia patet a paritate Antecedes
vero probatur Itandiu actus voluntatis potest manere idem entitatiue,
ruandiu eius obiectum Perseuerat ub eadem ratione obiecti phrsicit sed potest obiectum manere omnino idem,& sub eadem propostionelii esse physico, R nihilominus a ctus mutari de bono iii malum:eigo &c. Probatur minor; si aliquis tempore non dum prohibito proponeret sibi hoc obiectum , quod est vesci caνnia
sionem. 8e continuaret illam propositionem tempore prohibito, praedictum obiectum maneret idem , de sub eadem propositione in ratione
obiecti phyiici ; quippe semper m
neret propositum voluntati,ut utile ad naturalem corporis sustentationem : Ze nihilominus variaretur de bono in malum : ergo Aec. 17. Contrariam sententiam tenec
aliqui, inter quos est noster Stephanus Spinula in libris de anima dis . q. sect. s. sentiens , neque per diui ianam potentiam propositionem semel veram posse mutari in falsam rFundamentum huius sentenriae est i uia si aliqua propositio posset nau.
tari de vera in falsam, maxime pro-ositio de obiecto contingente, e.Daec PetrDr exrris, quae si duret per
aliquod spatium temporis, de in prima parte illius temporis Petrus currat , in secunda cessat a cursu, in prima parte temporis erit vera, in secunda erit falsa : sed neque haec propositio , nec aliae similes possunt mutari de veris in salsas r ergo dec. Minor probatur; quia si haec propositio affirmat, quod Petr a currit pro toto tempore quo durat, semper
est false,quia semper est falsum,quisa
Petrus currat toto cempore,quo durat talis piopositio: Si assirmat,quod currit in aliqua parte temporis, quod orat propositio,non determinando talem partem , semper est vera,quia
semper est verum, quod Petrus eu
rit in aliqua parte temporiS,quo durat. proposita : Si denique dicat', quod currit pro aliqua parte tem poris detes minata , si currit in tali
palle,semm' i est vera , si non currit, temper est falsa: ergo nunquam mutatur de vera in falsam ;i8. Respondetur negando mino rem 3 8e ad probationem dico, quod propositio astimat Petrum currere
eo instanti , quod de facto praesens est propositioni s de materiali autems habet, hoe vel illud instans esse
praesens propositioni: sicut de mate. riali se habet in actu volendi eomedere carnes, quδd tempore, quo durat, si vel non sit proh bitio Eccle-
saer Et quia in priori instanti P
128쪽
tres eurrit ,&Inposteriori non e - mas Harsed is Euia Uur quae μην .rit, ideo propositio prius est vera,& in futuro , hoc non ea necesse q. apostea salsa . Similiter quando illeo, re misaid vera, in ali ν- , omnes quἰ funι in templo D. Per νῆ δε- DUM; se hoe Misam dicis uν.ρωantumtiore orant , ista propositio , si Flan- ad mater am contiumrem. Idem do- lcisciis est in dicta Ecclesia, illum mgnificat, si vero non est Franciscus, sed Martinus , significat Martinum , It non Frane istum . Sic propositio,
Pefrust curris, tempore quo clurat,significat instans sibi praesens . & si
praesens est hoc inflans , hoe signisse possunt praecognosti insu in eis, id iacat, si vero aliud initans, illud aliud re minate sis 4 aeuiunctione e Gito. significat; unde haee variari possum νε quia erunt, vel non eruns, Ac enim manente eadem propositione r ω habent veritatem
quia in uno Petrus de facto currit,&in altero non currit, ideo propositio eadem manens de vera mutatur in falsam . t r es,
. rurori conr ingentisa deteν- minata veritar
rs. D Artem aflirmativam tenent I communiter Recentiores extra scholam D. Thomae. Sentenistiam tamen negatiuam quam vero. Ex quo colligitur , aliquos Recentiores, non solum male de Aristotele mei eri . sed etiam in D. Thoma grauiter peccare, dum apselut Aristinetem errasse. ii: eo quod
domit, proposition uim contradicetium de suturo contingenti, neutra esse determinate veram. vel falsami
quia se Uulun per hoc certam ,
di infallibilem futurorum contin gentium praescientiam Deo denegauit. Patet, inquam , hanc responissionem non solum esse friuoIam, sed etiam S. Doctori iniuriosam.Si enim in hoc e civisset Aristoteles, non de-
rissimam nuto expresse tradit Ari- sententiam sequi, sed potius illum stoteles hie a de interprii cap. 8. ubi corrigere ac emendare. Praeterquam loquens de suturis contingentibus qua talibus, & prout continentur inuis causis , se ait et In Wr evnr,qur sunt, OD runt, necesse est, ia=Amationem , via negationem , utram vel falsam esse. In gularibur autems saetquenturis, nonsimiliseesse res his bes , Oe. Quae verba exponens D. Th. ibidem lect. I 3. haee scribit: In praereinis , se pνaesentibus neeesse esti uM altera oppostarum determ)nateir vera , O ahe fassa. - ρsacivmq; quod malὸ omnino disturrunt isti Authores, dum ex eo, quod Aristoteles docuit, contradicentium deni turn contingenti, neutram esse determinatὸ veram , vel falsam, in ier'n' illum Deo certam futurorum notitiam iustulisse. Aliud enim est, quod Deus futura contingentia an te decretum, & determinationem suae volu tatis non cognoscat cum
Pro eo priori non sint determinat Evcra rnec proin cognoscibilia; de
129쪽
ciliud quod ea absoluti non presciat,
nec praeuideat .at. Non valet etiam aliorum reis
spo sio , qui dicunt Aristotelem, &D. Thomam non negare unam ex
propositionibus eontradictoriis defuturo contingenti esse determinatEveram quoad se, & respectu intellectus diuini, sed solum quoad nos.& respectu intellectus humani, cui
talis veritas. occulta, Se incognita est Non vallat, inquam , haec elusio,quia Aristoteles, Si D Th. non aliam red durit rationem,quar neutra ex propositionibus eontradictorijs de natu. ro contingenti sit determinate ver M. vel falsa, nisi quia futurum cIntingens non habet esse determinatum in suis causis, ut patet ex verbis D. Th. in i . dist. 38. qu. I. art. y. ad a.
supra. relatis , ait enim I Ful Drum conrrngens non es dele minate verum
a tequam fiat, quia nom habet eaura determinaram . Sed haec ratio Probat, futura contingentia non habere veritatem obiectivam determinata ante decretum, etiam quoad te, Rrespectu intellectus diuim et ergo prmicti interpretatio non eir legi
ar. Ratio autem pol illima huius sententiae est, quia: omnis veritas obiectiva determinata,debet fandari
in aliquo esse, nam erueo qoὐdrere divel non erit , propositio dicit De vera
velfalsa . Vel ergo veritas obiecti clasuturorum contingentium ante deis
cretum , fundatur in esse quod habent in se , vel in esse quo habent in suis causis p Neutium dici poteth:
ergo nullam habent veritatem. Obleis Et tuam ante decretum. Minor quaniatum ad primam partem constat: co- tingentia enim , quandiu sunt tutura, non sunt in se , ut patet: ergo
veritas obiectivat eorum , si quam habent, non potest fundari in esse quod habeant in se. Probatur vero quantum ad secundam . Nulla res sutura habeteile certum,& dete mi. natum in causa indimerenti , & impedibilit sed ante decretum omnis causa libera, & contingens, est indifferens, quia prima eius terminatio prouenita diuina voluntate: &adhuc admisso, non tamen concesso,
quod primo a seipsa determinetur, est impedibilis saltem a Deo i Ergo.
ante decretum suturum contingens. non hibet esse certum,de determina. tum in suis causis. 2ζ. Ob. I. Uis contradictionis exigit, ut una ex contradictoriis sit determinatὸ vera, & altera determinate salsar At istae propositiones,. P. trus erat dysputa/is & Petruserar non disputabit, sunt contradictoriae rei go una illarum elideterminatὸ ν ra Ae altera determinate falsa; & consequenter Deus cognoscere potest, quaenam illarum sit vera , quae veris
salsa. y Respondetur distinguendo
maiorem: vis & natura contradictionis exigit , ut una ex contradictoriis sit determinate vera , & altera falsi:
Sensus distinctionis eth, ex contra dictione prouenire, quod de facto Vtraque propositio nunquam sit vera , vel utraque nisi, sed quod si v n asit vera, altera debeat esse falsa: quod vero haec materialiter , & in indiui- fluo sit vera , determinat E prae alia ,
hoc non prouenit ex contradictione sed vel ex materia, ut in propositio. nibus ueςessarijs, vel ex determinatione praesentialitatis, aut praetcri
tionis, ut in propositionibus de pro senti , & praeterito x aut ex dc erm
130쪽
reatione eausarum , ut in propositio Made futuro eontingenti: unde an . tecedenter ad decretum , quod est determinatio cauis primae, nulla potest esse determinatὲ vera, vel falsas sed una tantum indeterminatε, Arstiti disiunctione , eo fere modo,quo alter oculus dicitur necellarius ad videndum, ly alter non suppopii t determinatὸ ero aliquo in indiuiduo , sed determinate pro aliquo,qui cu q; ille sit, vel dexter vel sinister . ΣΑ. ob. a. Si Petrus hodie di spu.tat , haec proposito, Perνurdi utra est determinatὰ verae ergo heri haec alia propositio, Petrus ae putabit,fuit
etiam determinate vera Patet cis
sequentia , quia utraque propositio, est conformis suo sigia i scato; nam, si disputatio praesens habet nunc esse determinatum de praesenti et erga heri habuit esse determinatum defuturo. 3 Respondetur hociargu
mentum no urgere contra nostram
sententiam, nam ideo hodie haee propositio , Pereuri putat, est de eterminate veIa,quia adest presentialitas talis disputationis et heri autem erat futura talis disputatio, quia mais nebat determinata a diuino decreto;quod si, a diuino decreto praescinde. retur , nullo modo habuisset futuriationem, quia neque in se, neque in causa eius este fuisset determinatum, ut iam ostensum est .an Ob. 3. Veritas, di sit suas sue propietates propositionis: At deter minatae essentiae conuenire debene
determinatae propietates et ergo veritas, de falsitas debent conuenire pro' positionibus de futuro eontingenti . 1 Respondetur distinguendo maiorem : Veritas & falsitas sunt propi tates propositionis, propieta es νω pectivae, concedo , absist nego.
similiter distinguo minorem e Determinatae essentiae conuenire debee determinatae propietates ab
βIut , eoneedo 3 ue t respectivae , nego . Explicatur: sicut aequalitas vel inaequalitas i sunt prhpietates
quantitatis , non absolutae, sed respectitiae a quia una quantitas dicitur aequalis per ordinem ad alteram est commensuratur , & inaequalis per ordinem ad aliam , quam excedit , vel a qua exceditur Ita sim . liter veritas. & falsitas sunt propietates propositionis, non absolutae,
sed respectivae I quia sumuntur Perordinem ad obiectum, & ex confor mitate, vel difformitate, quam habent ad illud: unde sieut si daretur
una tantum quantitas, neque esset
aequalis , sed indifferens ad virum. que e ita si detur aliquod signum rationis, in quo obiectum propositio nis de futuro contingenti, non sit determinatὸ futurum , vel non futurum, illa etiam in tali signo non erit determinate vera , et falsa, sed non vera , de non
falsa idest indifferens ad veritatem
di falsitatem. as. Ex dictis infertur, Deum cerib cognoscere futura conlitinge. tia selum in decreto suae voluntatis snam si non potest ea eerib cognoscere ante decretum in eorum veritate obiectiva, ut ostensum est,euiis denter sequitur, solum ea cognosce. re in decreto praedefiniente eoa u futuritionem : Quilibet enim effectus potest certo eoEnosci in causa, ex qua in fallibiliter sequitur: ex decreto autem emeaci divine voIuntatis, ta quam ex causa infallibili sequuntur
omnia futura contingentia, ut tom. Theol. tract 3. latius ostendemus.