장음표시 사용
101쪽
numeravit speetes quam iratis per se, posuit numerum inter illas. Nec in Meti in . S. Th. qui pluribus in loeis assismat . numerum quantitatiuum este ens per se,& poni in predicam
de est commvn s inter eius discipulos. Lεῖ Probitur primo . quia illa est vera , le propria species quantit tino de qu i ipsa quantitas, ' ip est subrem una genus huius preaicamenti,ei isentialiter in unciatur: sed enuncia itur cui ncialiter de numero quanti taliuo: ergo numerus quantitata viis est vera, re propria species quantita eis Maior est euidens. ι minor uero probatur; quia de ratione quantitatis
ut sic, que est supremum genus harusprq licamenti, est habet e partes extensas, abstrahendo ab noe uuod huiusmodi partes sint unitς term I.
no commvn , vel non. sed numerus quantitativus habet suas partes nem pe di scretas , ex tensas, licet non uni. tas termino ςommini, in quod.fferea quantitate conisnua : eigo quantiotas , que cit suprelmina gcnus huius melcamenti, de numero qManilia. tiuo et vinciatur essentialiter. v λο-batur secundo, quia numel us quantitativus hibet mensurare parteSco. tinui, de eius extorsionem Per ratio. nem equalis, & ing luat is , paris , de imparis, que sunt propietat CS quantitatis: seu hanc mens. iratio m m non habet a quatitate co i i u 3 q ia me. suratio m opria illius est dic vera , , istius verb continua: ergo numerus
quantitatiuus est species quantitatis distincta a quantitate continua.. 1
Probatur tertio , quti obiectum sciis ieatig debet esse ens per se a eos enim Peniaccidens non potest ese per se scibile: sed numerus quantitatiuus est obiectum proprium Asithmetiis.ce; Arithmetica enim nohibet aliud obiectum, quam numerum , seu quantitatem distretam:.ergo num rus quantitatiuus est ens per lecd sic non repugnabit poni inter specim
, Secunda conelusia. Id , quoenumerus redditui U Sper se s nota est ipsa multitudo unitatum, Ves earum aggregatio ἶ sed ultima unitas , quatenus lub illa ordinantur pluresumi ires Haec conclusio est ex ressa S. 4 h. S. met. lect 3. ubi de forma, eosti rue ute specificam unitatem numeri sic loquitur : Est unum. ye se
Ratio autem eth, quia ut docet idem Si Doct 3t 7 met. lect vlt. super lex ti m 6o Ea sunt unum simpliciter, quae suinunt Occiem ab uno, siue illud si forma , siue compositio siue
per se cxco quod omne L Mi ltates . q.ias includat, ordinantur sub una ultima , quae terminat omnes illas Nec est neccile quod omniavna si pliciter, eodem modo sint talia . I eis enim dantur duic rs gradux, nam pei f etiori modo est virum Angelus, de Coelum , qui nullam varietatem recipiunt,quam animalia , quae continuo incremento, de decremento tran leunt, Ee quam fluvius. qui nec in materia, nec In forma est idem , sed stilum ratione locii, Per qu mfluit. Se tamen haec omnia dicuntur una sim phciter. 7 I. Di se in numero v. g qua
102쪽
vltimae ergo quod sit haee, vel illa, solum dependet ex designatione in . vellectus numerantis , quod est esse aliquid rationis . F Respond. quod
in numero datur in re ultima unitasseeundum determinationem ,& deia lignationem formalem, non male
rialem , id est , quoad effectum terminandi. Et claudendi unitates, nec enim quaternarius transit ultra quatuor unitates . alias quaternarius noesset, & iste cffectus in re datur ἔqubd vero proueniat determinate ab ista unitate, vel ab illa, materialiter, α accidentaliter se habet, quaelibet enim habilis est . & capax, ut ab illa proueniat. Itaque aliud est, esse vltimam quoad designationem , aliud quoad effectum terminationis; hoc Letundum datur in re; primum vero potest dependere ab actu designationis intellectus,sed ad constitutionem ipsam numeri per accidens, &materialiter se habet. Et multa sunt 4n rebus, quae hoe genere dista culta tis laboranti ut formali ras aliqua in
men materialis designatio subiecti , seu partis, in qua est illa sol malitas,
dependeat ab inter ectu, v g. in circulo , qui est Dinae , di determinatqsuantitatis, necessario datur princi pilim . medium,& finis, alias quan--titas non esset finita. & tam e i n qua-
Iibet parte designari potest ratio principii , aut modii, aut finis,quod
ex natura rei designatum non est .
Et similiter puncttim in medio lineq- est fiuis unius partis , Et initium alis e terril S,& tamen quod respectu huius partis id terminate, vel alterius sit principium, vel sit finis, dependet ades gν at icti e intelli ct us,& materia
liter se habet. Ide est in casu nostio
de unitatibus quantitatiuis numeIi.
vasque et t. p. disp 26. cap. C nimbricenses hic q. a. art. I. & alii; quorum fundamentum est, quia putant numerum quantitatiuum non
esse unum per se, sed unum per accidens e quod autem est unum pera idens non potest esse specics qualitatis . Assumptum probant 'im/, uia ex pluribus entibus in actu Dot unum per se , vi cst commune ais xioma; ideo enim album dicitur enser accidens, qnia constat ex plurius entibus in actu, etiam si unia lux ut subiectiim , & forma , multo
magis, quam unitates in numero rei go a sortiori numerus est ens per accidens, 'uia constat ex vilitatibus diuisis,& in actu . SeexnHὀ, quia non possunt plura in unum coalescere nisi , vel unitate, vel unioneό inter unitates numeri non est unio, cum sint separatae, R discontinuae, multo minus unitas r eigo non est unum per la. Et tertio, quia unitas Opponitur multitudini, eaque destruitur, numeru& autem est quaedam mulis . tudo: quomodo ergo est unum E
3. Resi odeturis premum quod ex pluribus entibus in actu non sit
unum per se unitate forme, bene tamen unitate ordinis , S mensurae,siis
cui fit ex pluribus entibus in actu
unum arte fictum , & unum Sacramentum, S unum conuiuium I ha
bent enim ista v mmtem per se, qua tenuvopponitur unitati per accides, cuiae sumitur a multitudine , N non ab aliquo uno, siue forma,siue com positione,sue ordine ut diximus ex
nis esse varios, scilicet formae, . vel
103쪽
oomoositionta, vel ordinis numerus autem non habet v ionem , nequeuvnitatem formae,vel continuationis, aut compositionis, sed ordinis qua' titatiui , sub una ultima unitate Perquod patet aeteri ἰώm, nam unitas continuationis, &formae opponitur multitudini , non unitas ordinis', ualis inuenitur in reum ero. Et haec enumero susticiant, plura alia videri possunt in Ioanne a S. Th. hie
De oratione autem commonis sententia docet, non esse veram speeiem quantitatis. Ratio est: quia
in illa nihil est, quod possit habere
rationem quantitatis, nisi extensio seu duratio cuiuslibet syllabae, ratio. ne cuius dicitur longa, vel breuis apud Grammaticos r atqui talis di iratio longa. vel breuis prolationis syllabae non sussicit, ut oratio dicatur species quantitatis: ergo &e. Probatur minor,duratio illa, seu morula , quae consumitur in prolatione cuiuslibet syllaba , nihil aliud est, quam tempus ipsius intrinsecum et Crgo cum tempus non constituat speciem quantitatis, ut g- praec. vidimus, nec etiam duratio illa diici ta syllabar umeam constit uti. 7 . Circa propietates quantitatis, tres enumerantur. Prima est , quod
non habe t contrarium di de haec cona
uenit omni , sed non soli, competit enim substantiae, ut supra vidimus . Secunda', quod non fini aemetis, se minus: nam eadem qualitas non dicitur modo magis, m dominus quantitas; quamuis dicatur, & sit modo maior, modo minor 3 ad quod susticit, quod addantur ei, vel detrahantur partes in diis versis partibus subiecti. Et haee e- tum proprietas est illi communis cu
substantia, Se eum aliis praediramEatis a qualitate distinctis, vi constabit. Et reotia ea ut secredam quantia ratem res ἰωπεν in ualet , vel ipsae quater . Et haec conuenit quar
to modo , idest , omni, & soli qualitati, & semper. Sed aduerte, quod sicut quantitas alia est malis, de qua hactemis egimus * alia visruris, quo est quaelibet perfectio siue spiritualis, siuE corporalis: ita etiam duia pliciter vaum diei potest aequale alteri 3 primo quantitatiuE , de quoad molem corpoream, sicut duae lineae, aut duci corpora eiusdem magniturdinis. Seeundis quantum ad Perse ctionem , sicut unus homo dieitur alteri equalis in seientia, aut virtutin Esse aequale vel inaequale hoc secun do modo non esti propietas quantitatis molis , ut constat, sed per omnia genera divagatur, secus prim.
L. relationibus prout distinguuntur ab omni enthate absoluta , ouod conuenit solum relationibus siccundum esse ι & quaerimus an huiusmodi relationes re vera dentura parte rei Nuper qua dissicultate est duplex opinio e Prima negarisas quam sequuntur Nominales ι &aii- qui Recentiores, licti inter se di L cordent , nam Nominales volunt relationes nihil aliud esse, quam de nominationes extrinsecas , vel ali-
104쪽
quid rationis; Recentiores vero eas Constituunt non in respectu , sed in
Comparatione unius rei ad alteram .
dari a parte rei relationes , quae nec sunt denominationes extrinsecae a
nec aliquid rationis, sed eonsistere in puro illo respectu , quem V mimrelatiuum dicit ad alterum . Et ligesententia est expressa Aristotelis, qui in hoc cap. ad ali sta definiens r lata dieit , esse ἰlia , quorum totum e d se hab/ι ad aliud. Et ut bene notauit Caietenus in comentariis eiusdem eapitis, per hanc desinitionem PInilosophus definit relationem se. cxundum suam naturam, quam ha bet , de non secundum quod Cranoicitur , vel dicitur: de ideo
dixit; isae aliquid sint, non vero ad aligiata inciant νd ergo Philos Phus ratationes reales posuit distin-
actas a relationibus secundum dici . Tandem sententiam docet S. Th. in mille suae doctrinae locis , quorum Plura adducit Ioannes a S. Th. hic' I7. art. I. ideoque est eommunis inter eius distipulos, & tenent Omnes fere communiter.
77. Et probatur efficaeiter,primo quia Relationes secundum dici h bent esse absolutum , & non totum ad aliud ι Relationes vero rationis non sunt, nisi in inteIlectu appr hendente , a quo habent esse: sed a parte rei nullo intellectu cogitante inueniuntur aliqua, qtiae nullum aliud esse habent, quari, ad aliud:
ergo inueniuntur relationes reales sdistinctae a relationibus seeundum dici ,&relationibus rationis. Pro batur minor , quia nullo intellectu cogitante inueniuntur a parte reia sua , 'uibus nullum esse absolutuas ignari potest, ut ordo, similitu
do, paternitas. Se alia similia , quae nullo esse absoluto e xplicari possut, de totum esse in eis se habet ad alte. rum , cuius fgnum est, quia non existente termino descit similitudo. aut paternitas . si autem esse illorum esset quid absolutum , non dcsceret ex solo defectu termini. Negare V .ro quod ista a palle rei dentur , est negare id , quod est euidens . Argo. 7s. Probatur seeundb alia ratio. ne petita ex relationibus diuinis,que
in quantum dis insuuntur inter se
realiter, a parte rei dantur, alioquin non distinguerentur realiter persos nae relativae , quod esset haereticum. Non distiguuntur autem, nisi rapurae relationes sunt seeundum esse; si enim in al io , quam in pura relatio ne dissinguerentur, non solum rela tiua; sed etiam absoluta distinguere tur in Deo. Ergo dantur in Deo relatioues reales , licet propter sum mam simplicitatem diuinam identdificatae cum substantia . Cur erga in creatis repugnabit dari tales relationes , quae nec substantia sint, nec
infinitae p79. Et tertio probatur, destrue do fundamentum Nominalium, te nentium huiusmodi relationes esse in rebus per modum denominati nis extrinsecae, & non fornis intriuis secae, Nam omnis denominatio e trinseca prouenit ex tarma aliqua reali intrinsece existente in alio subisiecto, sicut esse visum , aut cognitum ex cognitione intrinsece ex iis stente in cognoscente: ergo si relatio est denominatio extrinseca,pro uenit ex aliqua forma existente intrinsece in alio subiecto .r Ves ergin illa forma est relatio vel entitas ab.
soluta λ Si est relatio, iam datur for-N ma
105쪽
ma relativa intrinseca, Be sic scaedatur in illo subiecto, ita poterit da ri in alio. Si butem est forma ab .luta , quomodo potest ab illa pro
uenire denominatio relatilin8 a forisma enim abistula non emanat esse ctus formalis relativus , neque in ,
trinsecE . neque extrinsece . Deἰnd. durissimi explicabit haec sententia , quomodo sint tres personae relative in diuinis realiter constitutae, &di stinctae, si sunt denominatibn ex trinsecae, S a qua forma ab taluta ta Ies denomineciones proueniant i Si autem in Deo extrinsecae denomiἀnationes non sunt, sed formae intrinsecς , licEt substantiales. , Eeide tificat ae eum dinina substantia ς tutdicemus repugnare in creatit tale genus entis relatiui licet anonidentificatum eum substanti ν , cum potius res creatae magis habeant fundamentum talis re
lationis , quia magis sunt dependeri. tes ,'& ordinatae, Vel subordinatae ad aliud So. Sed ob: r. Nulla est necessitas ponendi entitates relativas distinctas ab absolutis di ergo de facto nondan ruT. Antecedens probatur, hoc ipso quod ponantur duo alba, &Deus impediret aliam quamcum' entitatem , illa duo alba erunt sim se
Iia ;.& hoc ipso quod quis genuit,
di Deus eodem modo impediret ad ditionem alterius cuiuscumque en statis, erit Pater; ergo entitates re
Iatiuae distincts non sunt ab absolutis y Respondetur negando ante cedens , non enim est minor neces.sitas ponendi genus entitatis relatiue, quam genus quantitatis , Vel qualitatis , nam sicut quia videmus
effectus quantitatis , & qualitatis, inde tales formas dati colligimus 3
ita similiter quia videmus dari hunc
effectum in rerum natura , stilicet ordinari aliqua. & habitudinem habere ad alia, sicut similitudo e paternitas, ordo, A c- & in istis effictux respiciendi non non est mixtus cum ratione absoluta, sed totum esse e tum eonsistit in rcspectu, inde optiam 8 tolligimus da i hoe genus emitatis relativa b in bd si Deus relin queret duo alba sine resultantia re lationis, manerent similia funda 4mentaliter, non Hrmaliter'. Et idede Patre dieredum est . rgr. ob a. Ista entitas relativa co distincta ab entitatibus absolutis, n5 apparet quomodo adueniat rei , nec quomodo de nouo causetur ex sola positione terminit ergo est fictilia, A a pateterei non datur. y Respondetur negando anteceden ς; nam sicut eadem actione, qua producit ut homo; dimanat risibilitas, sie ad productionem albi producitur similitudo ad aliud album , quod existit.
Si autem' non existit, manet cx vigenerationis albi quasi in virtute illa similitudo, ut resultedi posito siti, termino, quia album potitum est iri rerum natura et potens spic te, quodcumque aliud album , de sit eo posito statim emanat respectus ad illud , sicut graue , vel leue rem isto impedimento flatim tendit ad proprium centrum , Ae talis tendenetia tribuitur generanti', ut suo loco dicemus.
8a. D RO decisione huius dissiculia
106쪽
dam generales diuisiones relationis,
ut appareat, quae earum pertineant
ad hoc praedicamestum . Tres autetant , quibas diuiditur relatio e miam lanissime sumpta I nam primo diu iditur in relationem realem , & raistionis; μώκει in relationem secundum diei, & secundum esse e Se reristi. in trascendentalem , Ee praedicamentalem. Relatio realis est, quae talis est, de non perfictionem intel. ledictu 1, sicuti est relatio rationis. Relatio secundum chei , Quae non distinguitur a relatione traicendentali , re vera relatio; non est , dicitur tamen talis, quia signi Maecem, ad quam consequitur habitudo quaedam , seu relatio siue realis, siuὰ rationis, ut scientia, sensus similia . Denique relatio secundum et se , quae non distinguitur a praedi' mentali Aest quae vene esse relatio nis habet , de ideo appellatur secun dum esse , quia in rei veritate relatio est , Ee esse relationis habet tap. pellatur etiam predicamentalis, quia ad hoc praedicamentum pertinet 83. Haec autem relatio secundum esse, seu praedicamentalis diuiditur
in mutuam , Ac non mutuam . Mu
tua est illa , cui a parte termini cororespondet alia relatio realis. v Visa ternitas , qua Pater respicit filium, cui eorrespondet in filicii relatio Te lis filiationis. Non mutua est. si cui non correspondet in permino alia r ratio realis, ut relatio seruirinis, qua creaturae reDruntur ad Deum, cui in ipso non correspondet, alia rela.
8. . Uittaad relettio mutua subdistur in relationem aequiparantiae, dedisquiparantiae Relatio' mutua ae qui parantiae est illa , leui torrespondet in termino alia eiusde rationis s
ut similitudo unius albi ad aliud, in tuo correspondet etiam similituo ad primum . Relatio disquipa iarantiae est illa, cui correspondet intermino alia diuersae rationis, ut pariternitas ,i cui in termino non cor
respondet alia paternitas , sed fi
omnes,, de, las relationes realis creatas, quae vcrὰ isunt relationes. 8e appellantur secundum esse, conistineri in hoc praedicamento . Haec
est communis: sententia Dialectico. rum, Quam docet Aristot eles i nhoe capd ubi propterea insufficientem tuis dictuit Platonis definitionem , quia ex illa insetebatur, relativa secun is dum dici ad hoe praedicamentum
Praedicamentum quantitatis solum pertinent. quae veresunt quantita. tex ἔ, in praedicametito qualitatis tantum collocantur, quae verὰ sunt qualitates : ergo in praedicamento relationis illae sola' calloeabuntur , qu puere Herint relationes itales. Sed tales sunt omnes, te solae relationes secundum esse ,:ut ex dictis patet et Ergo hae tantum pertinent ad hoc
87. Additum est autem in comelusione, solas relationes creatra per tinere ad hoc praeda caminium', ut caesudamtir resationes diuinae, quae quamus sint verae resationcs, ta propteridentitatem cum natura dia
uina, sunt iplamet substantia Dei , εο ideo pertinere no possunt ad hoc Iraedicam ct tum, in quo solum colis
orantur accidentia . . l88. Quaeres; Qus conditiones requirantur ad relatione realem pie die amentalem p Respondeo quatuor N a con
107쪽
eonditiones requiri ad relationem' liter distinguantur, tamen ratio se realem praedicamentalem; scilicet malis, secundum quam attenditur subiectum reale 3 rationem fundan- talis similitudo, di aequalitas, seiadi realem; terminum realem, & rea. licet natura diuina , est omnino e luerexistentem 3 re distinctionem dem in illis Et eadem ratione, si
realem fondamenti, di termini Sie per i nocissibile eadem numero alti de cet cx pretSE IJ. I pula. 8.tra- do poneretur in duobus homini R s.ct S, cap. i. em sequuntur coin nisn esset inter illos relatio realis si- fi utriter Doctbres. militudinis: quia tunc rationes fun-. 8o. Piobatur conelusio, dilauris dantes similitudinem ex utroque e reudo bHeuiter:lper singulas condi- tremo, non distinguerentur realiter istionis. Et Pirma quidem latis ex se patet : nam accidens reale necessariis . s. s. III. petit subrectum reale,re realiter exl' istens, cui inhaereat. Ser MMD etiam me fundamenta retarisnἰν ι ω conditio satis constat: nam cum τω qaomodo relatio M H d fin- latio sit ordo inter duo , cuius rea- -l ruatur plitas sermaliter loquendo non suis i. mstur a termino, sed a fundamen so. W Irea primum communiterto, si in hoe non intelligitur aliquid i DD.tria genera fundamen. reale, quod sit radix, seu ratio, qua- torum relationis praedi eamentatis re respiciat terminum ι talis respe. assignare Hlent . Primum est, uniactus non poterit elle malis. Tinns passe numerus e secundum , amo es f. ni liter conditio est euidens , nam passae Tertium, mensi a se mensω-
relatio realis ante operat Oncm inis rasum I l . . .
tellcctus versatur inter duo r erm 1 st. Unisae suteonuenientia, fui unum habet a parte rei aliquid , rar dat relationem Menouatis , ἰμώ-tione euius fundet realem res ait 'dinis . aut αρtialis r&r ex eo enimnem;& alterum similiter habet a quod Petrus & Paulus conueniant parte rei aliquid, latione cuius teri in Ha Matura specifica, aut Mnca mira et ς ergo sicuti reqviritur realis rica, fit quod rcferamur ad inuicem existentia subiecti, ita etiam , & relatione identitatis in tali haturat
termini. Peν quod etiam ρα er quor- ea leo quod in una quantitate, aut ea, se vis ἰma eandit i; si enim rela magnitudine staturar, oritur ineratio realis est verus ordo unius ad a- ipsos relatio aequalitatis i & ex mliud, realisque oppositio 1nter duo: quM in una qualitate, putχ albedi- ergo ante Perationem intellectus ne, relatio similitudinis: ima ilia fer minus absolute est aliud a tun Iad Philosophi , untiis is subfrantiad mento , Ee per consequens reali' seis Hem : unum is quaaet are facit ter distinguuntiir . Defictu euius in sole: is quantate ita . 1 Neonditionis D. Th. D. p. q. a. art. meνων vero aut dirit E io seu disson- I. ad 4. docet, relationes simili luci rari nista iandat relationes Absermnis, aut1 aectualitatis inter personas taιis, ns ualientis,&distim I iudinis: diuinas, ratione essentiat, non esse ex eo enim quod in Petro di Paulo
reales r quia licἡt personae ipsae rea' sit diuersi numero, di indiuidua.
108쪽
ter natura, eonsurgit inter ipsos relatio diuersitatis in tali natura in diis uiduar ex eo quod diu ei si quantitas, aut staturq magnitudo , relatio inaequalitatis: distimilitudinis vero ex eo quod disconueniant in qualitate, Puta colore t & sic de aliis. pr. actio se passis tundant relationem agentis ad passiim, & passi ad agens . Est tamen dissicultas, an ratio ista fundandi sit potentia acti-ua&passiuar an vero actio& passio, an potius subitantia ipsa , quς est
pi incipium radicate actionis Se pansonis: v. g. in relatione paternitatis an ratio fundandi sit potentia genta ratiua Patris , an generatio ipsi, an ero neutrum istorum, sed ipsa substantia patris . 3. ScotuS s. mei. cap. II.&in q. dist. 6. q. Io. assirmat potentiam gemnerat tuam pioprid esse rationem fundandi paternitatem ἔ generatio nem verb tantum esse conditionem sine qua non . Fundamentum liuius
sententiae est , quia ratio fundanditandiu permanere debet , quandiu
manet relatio, cuius est ratio fundandi: sed gcneratio transit manente paternitate : ercto non potest esse
ratio fundandi illam. Restat ergo quod sit potentia generativa; siquidem haec permanet, Be est id, ratio. ne cuius conuenit substantiae homi
p . Suarea vero disp. 27.met sect. I a. num 3.existimat ipsam stilista, tiam , quae est radicaIe principium enerationis, esse rationem standa n.
i, non veto potentiam generatiua, aut generationem . inae opinio eodem argumento suadetur 3 quia re inlatio paternitatis manere potest,tum . absque generatione, ut dictum est,
tiua , quia si a Petro habente filium
auferatur potentia generativa, non propterea aufertur relatio paterni tatis, ut patet: ergo ratio iandandi Paternitatis neutrum istorum est, &consequenter erit substantia, quae est radicale plincipium generati O-nis , eum nihil aliud remaneat. 9 . Tandem communiter Tho mistae censent, generationem ipsam,& non potentiam generativam, aut substantiam patris proprie est rationem fundandi paternitatem .iniae sententia vera est, &ad men. tem Aristotelis , qui pro fundamento harum relationum assignat, non potentiam activam,&passivam, audsubstantiam ; seg actionem Ee para
tio non debet inhaerere rationi fundandi , ita ut ipsa sit immediatum subiectum relationis, solum cnim est medium, seu ratio quare relatio inhaereat substantiae, que est subie ctum ςνω illius. Hsc autem ratio fundandi hnius secundi generis mul tum differt ab aliis aliorum gen
rum nam in primis aut tertio rationes Ludandi sunt mrmae persectae,
nullum includentes motum,aut tra
situm ς Ze ita permanente , R quasi in facto esse fit ni rationes recipiendi Iclationes. Λt vero in hoe secnndo genere
109쪽
Venere rationes Andandi secum a Lerunt aliquem motum , aut trans tum ; s quidem requirunt actionem cause effetentis Quare cum a cau.
se efficienti . quando est univoca , ut in pr senti est pater respectu filii, solum dependeat e Sctus, dum
fit, non vero in conIeruari; inde est. rstiones fundandi istarunt relationum non debere permanenter ,
de quasi in secto esse esse rationes mincipiendi illas, sed tantum in fieri. . m. Cuius doctrinae signum optimiim est, quod licEt ad hoc , v v in. ter duo alba sit relatio similitudinis, vel ad hoc , quod inter scientiam&obiectum sit relatio mensurae, necessaria fueris productio extremorum si enim aliquando facta non
fui sient , non existerent in rerum natura, Ad consequenter neque rea. liter referrentur tamen tals productio non petitur per se Ae intrin. secὸ a relationibus similitudinis Aemensurae Nam si per impossibile
illa alba, aut scientia Se obiectum existeretit absque productione, esset ibi similitudo , aut mensurabilitas eiusdem rationis, ae modo est . At vero paternitati, Ad aliis relationi.
hus huius seeundi generis ita per se& intrivsecὰ annexa est productio,
Ee transitus , seu facere, δe fieri, ut quantumcumque ponamur duo lim mines cum potentia actua Ad palsi. ua, vel eum alia quavis forma Remmanenti ; si tamen ab eis praescindamus actionem 'passionem, Lupenerare & generari, non potcst ibi intelligi paternitar ait si latio Et e contra si praescind.imus alia omnia ab istis hominibu , etiam ips inpotentis in activam & passivam , si tamen intelligimus actionem gene
randi , ia passionem, seu generare
& generari; statim intelligimus 'aternitatem , de filiationem y Ex quo intelligimus , in relationibus huius seeundi generis rationem sana dandi solii meste necessariam in fi ri, si uin primo produci relationis, de ita eas manere posse non existente ratione fundandi r Per quod patet ad argumenta adducta pro prima, de secunda sententia.
89. Denique ratis mensirab I fundat in re , que naen stratur, reis
lationem ad piopriam mensuram, hoe est ad id , per quod i eius pei D-lctionem cognoscimus, 3 ρ luti metimur. Unde quia omnes potentie v. g omnes actus Re habitus mensurantur quoad sitam perfectionem ab obiectis, itavi tantb perfecti res sint, quanto persectius aut nobilius respiciunt obiectum, aut nobiliori modo illud attingunt idecidicunt relationem praedicamentale ad illud. quae dicitur relatici menaserati ad mensuram et ad mensuram inquam persectionis, non enim hieloquimur de mensura quantitatis , idest, perquam cognoscimus mOlem , ct quantito tem rei , qualis est vina re ictu panni r inter hane enim 'mensuram , Ne illud mensura. tu intercedit relatio primi generis, scilicet aeqbalitatis , ver in squalitatis , fini data sit pra conuenietitiam , vel disiconuenientiam ah magnitudine; non vero relatio huius tertii generis , hoc st mensiarati ad mensu. ram perfectionis yy. Circa secundum, scit teὁt qu
vera sententia docet, distingui re liter . Rario est , quia fundamen tum est quid absolutum: absolutum autem de relatiuum sunt realiter diuersa: Disiligod by Cooste
110쪽
uerta: ergo relatio consistens in pu . fundamento, quia idem reaIam nisto respectu ad aliud si realiter distin- potest simul esse substantia &aceia
guttura fundamento. . Confirmatur dens. Idem dice dum est de aliis pro primo,quia relatio potest perire re- ptet similem rationem , quia relatio manente fundamento et ergo distin- & fundamentum pertinent ad diueriguitur reabter ab illo. Consequen- sa pr dicamentar ergo distinguun. tia est euidens . quiε separatio unius, turrealiter. Argumenta, qui con ab altero est lignum sum ciens disti- trahanc sententiam obiici solent . Onis realis eoium .. Antecedens Ve- .luta sunt s. l. hnius dubii. ro probatur quia remanente albedine in pariete A. perit sine dubio rein ii s IIII. latio similitudinis , quam habcbat. 1 ad parietem R. si hic desinat elle al- mirra teνminus relat onis pbus : atqui talis albedo erat fundam . Ilbi .mciuuax illatas relationis P ergo re. Ioci, relatium quod est termi- manente fundamento perire potest A nus relationis , tria sunt, relatio . Dices : non perit realitas scilicet subiectum , fundementum , relationis , sed formalitas eius. Sed & relatio . Sobiectum est res ipsa, contra: quia illa serinalitas, quς pe- qvs dcnominatur relativa a relatio. rit, vel eli aliquid rationis , vel ali- ne Fundamentum est ratio, per quid reale Si aliquid rationis : eris quam consiligit in ea relatio e Et go non perit aliquid , quod pertinet Relatici est forma, per qnam res diaia, formalitatem relationis predica: citur res uia. Ut in patre est immo, mentalis, si quidem nullum, ens ra- qui denominatur Pater fi relatione :tionis potist esse sermalitas entis est generatio , in qua fundatur rela- realix. Si autem illa formalitas est ti : & est relatio ipsa paternitatis . quid reale: ergo iam perit aliquid Ex his tribus certum e st, subiectum reale I & per consequens relatio & non esse terminum relationis ι diffundamentum distinguuntur mali, ficultas est de aliis duobus;. quodnater . Ienr0 ν, propria ratio relatio' ex eis sit ratio , Per quam pater ter.
nis , qua nus relatio est, seu quae minet relationem filiarionis. Nam constituit hoc prςdicamentum.in aliqui voliunt esse fundamentum , deesse talis .non potest consistere, ne- quia fundamentumi est quid abis. quς iiitelligi assique termino, ut pa- lutum , lde odio unt, relatannem te tet : sed talis ratio intrinsece fit ec minari ad abiblutum , acntan ad te- sentialiter est quid reale,'H g r. latiuum. Alii e contra dicunt elleoli ensum est: ergo aliquid reali ρο- relationem 4 re consequentet termi
rit, pereunte termino. Consi ma ar mim relationis non esse absolutum ,scunαῖ, quia alique relationes ian seil relatiuum . Q id ego sentio, danxur immediatὸ ui sobstantia, ut duabus concitisionibus explico,o