장음표시 사용
351쪽
l solute futurum, quare si erit in tali anno ,
, contingenter erit. Instabis.Est igitur Deus incertus an Caiussit futurus anno sequenti proximo. Respondeo hunc in modum; si incertitudo dicat puram negationem, concedo, quia non est neque potest esse certus stante contingentia : si vero dicat positiuum, Ut puta, dubitatione,nego In Deu enim no cadit dubitatio , scitque de Caio futuro totum quod sciri potest,cum sciat illum Contingenter fu- , turum, & quod cognόscitur, ut possibile est ipsum cognosci, nullam parit dubitationem
in cognoscente.quare non dubitamus de necessariis,neque de impossibilibus, si sciamus illa esse necessaria aut impossibilia; ita Deus non dubitat de Caio futuro, cum de ipso qua futuro sciat solumodo quod potest esse,
cum hoc tantum exigat natura futuri. Dices:Deo igiturfutura non sunt certa. Respondeo,qus futura sunt esse incerta, quae ccrra,non futura,quod si Deo futura d i cantur certa esse, intelligitur quatenus ipsi omnia tempora in sua arternitate cbmpi , ctenti praesentia sunt,& extra suas causas, quare sunt Certa no vi futura,sed Vt prq,Cria. Ad tertium,in quo dicebatur,si Deus Contingenter agit,aut est determinatus vel non.
352쪽
Respondeo, Deum absolute agere cori tingenter,quia non repugnat ipsum agere δίnon agere:agere vero ex necessitate supposi ta sua determinatione,quare supposito quod sit determinatus ad unum, non potest ait rum efficere. Haec autem determinatio dici-xur adhuc contingens, non quia possit, Vel potuit non esse, nam aeterna fuit, Flerna est,& aeterna erit. quare neque potuit, neque potest,neque poterit non esse : sed quia non repugnat,oppositam determinatione esse;qua-xesi determinasset mundum non fore, nullum fuisset inconueniens. Nam ita Deus est Sapiens bonus postquam uniuersum creauit,prout ante creationem.
De Aristotele quid sentiam, breuiter expono, ipsum sibi in hac re psimet contradicere,nam ponit Deum de necessitate agentem & tame in lib. Ethic.& alibi facit homines liberos. Haec autem inter se repugnantia omnino sunt, &, ut ita dicam,incompossibilia,nam causa existete necessaria, haud contingentes, sed necessarij sunt effectus, quare si Deus de necessitate agit, voluntas nostrano est libera quod ita probo. Quaero ab Ar,
not. virum voluntas nostra possit in utramque partem diuisue tamen sine aliquo determinante, vel non. Si non potest, ergo non
353쪽
333 est libera contra ipsum Aristot. si potest, M
inulto magis Deus potest, ergo Deus de no-Uo agere motum potest, vel mudum absque motu praecedente:sed nulla alia causa mouit Aristot. ad asserendum Deum de necessitate
agere, nisi quoniam de nouo non potest incipere mouere,nisi motus praecederet. Cum itaque falsum sit hoc principium admissa libertate voluntatis, Ergo si voluntas est libe- ra,Deus non de necessitate agit, igitur recte infertur,Deus necessariis agit, ergo voluntas non est libera. patet igitur sibimetipsi contradixisse Aristot.dum affirmat Deum agere ex necessitate, & tamen agnoscit in homine liberam voluntatem. Nun quoniam , eam, quarti aduersias Stoicos de Fato quaestionem agitare proposueramus, propter grauiores, quibus praepediti sumus occupationes omittere coacti,
quamuis inuiti illubentes , illam in s cunda Arnphitheatri pute fuse & prolixe spondemus nos pertractaturos. Exigua haec quae pinguiori Minerva Mleuidenso stylo in rerum quibusdam asperitatibus & temporis angustiis , ex multis V xiisq; molestiis & difficultatibus ut animum recrearemus, conscripsimus, benignus Le
354쪽
haec pertinuerit cessera, Si qua enim forsisse sint quod tamen vix crediderimus uae E clesiae Romanae institutis, decretis, aut doP. matibus refragari vel in re leuissima videantur, nulla omnino & tanquam non di- di avel scripta esse velimus. Atque adeo nos Sanctissimi beatissimiq; Patris nostri Domi- ni PA v L I, qui QV I N T V s eius nominis Potifex modo ad Ecclesiae gubernacula S pietissimus sedet moderator, atque in cuius iimagine caeteros omnes omnium saeculoru: omnibus virtutibus circumfusos Pontifices Videmus, eius nos autoritati potestatique libell am hunc obnoxiuna volumus M subject um. '
Sicque etiam summam illum rerum on l nium effectorem, conseruatorem, & gubem , lnatorem Deum in nouissimo libri huius lmargine,cum gratiarum actione putauimus
arentem voluntas extimulat meam:
Hinc per negatum tentat aeta Daedaliis iter ire ceris,
355쪽
itua breuiorenyo. Origo rerum,or terminus omnium,
Suique sinis terminusque Principio sine terminoquemique Totus,tempore in omnibus omni quiescens Usse Deus locis
Partes in omnes HAributus Integer et que manens ubique.
Nec comprehensim ullis regionibus, Vllisve clausum limitibus loca. Tenent ed omnis liber omne Diditus in latium vagatur. Illius alta est veste potentia, 'Opus voluntas invariabilis, Et magnus absque est quantitate, Atque bonus sine qualitate Quod dicit uno tempore pcscit, Adirere at vox vel opus prius: Cum dixit, en cum voce cuncta 'Vniuersa simul creata. nrita intuetur,perssicit omnia, Atque in sua unus olus est omnia, Quasiunt, fuerunt, futura, Prauidet ipse perennitate, i seque ipsi plenus, nsta replet ut, Et semper idemsustinet omnia. Eifert,mouetque,ample titurque sique supercilio gubernat
Te te oro ,tandem re fice me bonus,mbique nodo iunge adamantino
356쪽
Quicunque iunxit te mi adhaeresitit,continet omnia, Teque omnibus circum' eniem Diuitiis nihilique egentem. . Tu cum nece ' s,nudibi desitis Vltroque praebes omnibus omnia.
Ipsiumque te,qui sis futurus omnibus omnia jubministras
Laboriosis tu vigor inclitus, Tu portus alto navifragantibus
7 fons perennis perstrepentes disi laticei salientis arrint. Tu summa nostris pectoribus quies, Tranquillitasque or pax placidissima,
Tu mensus es rerum modusque, Tu steries or amata forma. 7u metaeondus,tu numerus,decor, Tuque ordo, tu par atque honor,atque amor Cunstis,salusque 2 vita,est Mutila , i ctare er Ambrosia voluptus. . In Oerus alta fons sapientia, . - Tu vera HY,tu lex venerabilis, Tu certa sipes,tuque aeuiterna . π - Ei rasio , cst via,veritasque. - . Decus, iubarque, ct lumen amabile, bEt lumen almum atque inuiolabile Tu siumma summarum,quid ultra mimus, optimus nus, idem.
357쪽
XERCITATI o prima, probat Deu, esse,non ex motu,ut infiiti se ψωὸ muit uerrees,si per trisaias entis partitiones non modo ex supremae Philosophia, sed etiam Cula Hi scientiae abditissimis a canis fu i EXERc1TΑTio II. Dein quid fit quaerit, vario antiquorum nisi siphorum sententia adducit, refutatque, demum pro humano captu quid Demsit explicat II. Dei prouidentiam desicribit non ex Aquina is nivis opinione, quam reselli sed ex acu
sima imae Philosephiae scientia.
V. Dei probat prouidentiam a Creatione mundi, or contraria Philosiophorum placita mellit, se quomodo Dem in creatione mundi in tempore mutares non sit, ex Aristotelis principiis yro at . se Scholasticorum dictis Bunculam de sentia se existentia tanquam at veritate alienam repudi at. I. Dei prouidentiam confirmat ex motu coelo-
358쪽
INDEX.rum,quem natur Hem non esse, o ad inferiora ordinatum clara ima mathematica demonstr Wone probat aduersia Cardanum. Complures erepsarum se Scholasticorum errores rei ciens de materia prima, se de materia Caesi. 2IVI. Idem probat ex oraculoru- reson fis,o m-
AE auesti, Pomponatij , o- Cardam ressin' det Hiems. 3s VII. Confirmat ex Sybillinis re onsis, Pluta
Cardani Institiam redarguens ex Phys . cIS' Eronomicis remulis.
VIII. Dei prouidentiam confirmat ex vetustae nouae lesis miraculas,se Macchiauesio, Pom- Ionatio Cardano, ex reconditis Pialsophie arcanis resondet. FOIX. Diagorae t thei sintentiam explicat r tionem. nX. Illi restondet ex mente Stoicorum ,sed inficiatissime tamen ratiocinari demonstrat in responsione ad Boetianas ratiunculas. 8 6X I. Diagorae argumento respondet Author non
inrum subtili quam noua doctrina. 8 s
X II. Protagorae rationes adducit quod Deus si aut bueccati. 9o XIII. Aduersus eundem probat Deum non esse peccati autorem. 9 3X IV. Discillimum resoluit argumentum , si Deus cognsispeccata,ergo es cst, quippe Dei scientia
359쪽
. APPRO BA T IO. il Oan. Claudius de Ville in sacra Theologia magister,&diuini verbi Praedicator, in Sancti Pauli huiusce ciuitatis Canonicus,& in hac Lugdunonsi Dioecesi a Domino de Marquemoniallustrissimo de Reuerendissimo Archiepiscopo,libroru Censor designatus.sdem facimus,Nos hoc opus, cui inscriptio est i mphytheatru prouidentia AEterme, Divino-magita, rimam-Physicu, nec no Apro-υ -catholicu, aduersis veteres Philosophos, AEtheos, icureos,Peripatetisos, ct Stoicos, Autore Iulio Caesare Vanino Philosopho, Theologo, a uris viri que Domne, euoluisse, nihilque in eo a C tholica & Romana fide alienu, sed cum Peracutas,tum perualidas rationes iuxta sanam sublimiorum in sacra Theologia Magistrorum doctrinam o quam utilited contineri. Lugduni apud Sanctum Paulum Prid.Non.Iunij, M. Dc XV.
360쪽
R. D. D. F RANCISCI DUFRancisius du Soleil O tialis ordinarius, o
menopolitanus 'ec non micarius Generalis seu fisutus Illustrifori se Reuerendissimi Domini Archiepiscopi Lugdunensis Gasi arum Primatis, L ber qui inseribitur. Amphitheatrum Pr uidentiae AEternae , Diuino-magicum , &C. Authore Iulio Caesare Vanino Philosopho, Theologo & Iuris utriusque Doctore: lucem edatur facu em concedo. Lugduni Die . y i. v. I 6 II. SOLE IL HVI US LIBRI