장음표시 사용
291쪽
Megaatiripue Sinicae et laureis imadebat vestibus ν fine pio , adia novi en scos pavertatem suam , ut osteataret potiὸs s dioere filitus r Nec coelum clam tegit omnia, nec terra clam iustinet omnia iquo pacto igitur coelum ac terra velim me tegere paupertatem e cen- i d p.Ad de ipse traditur e Conficius misendi gratia adibae hominem: At is δή perto ut erat capite totam bestitem excepit rhaud Diater ea res Confiacii d j Ios ostendit, o d, neglecto risin operti tapitis hostium si tiret e qui a-δ, quin re in aiunt in o Magister a dis hominem inque adeo agrestim rusticrum st Ad quos Philosophres : Flaret mihi recti hominis plicitas; rustisitas utique non placet : At hiae ego megeri permetim. Ipsu- dedide qu iam pe sis quia is miri pamurufata re Conneium discipuli seu gramirare Confuciana nihilo minas offusi, dehon bantur Filiret: aeuisus ille non auditis: Eunaum est, inquit: nam integritas hominis mihi placet , Pamitas non item e Ae huic ego m riri desidere. E AD haec coam cum quaerens ait i ut quis domi suae secum ipse severus sit & rerum quamvis minimarum rationem exigat ab se, & sicubi peccatum est, etiam poenas ; At vero foris , & dum gerendae sint res publicae, tunc uti minissione quadam indulsentiaque in gubernando suo, populo nonne expedit Contra vero domisi , id est, in sua ipsius persona, seu , secum ipse remissiam esse: sbique indulgere di dum gerendae sunt res publicae similiter esse remissum, nonne haec est nimia plane remissis , de quae cedat in
damnum non unius tantum , sed multorum , 3.
C serius supradictum discursum approbans ait i Diseipuli mei
o m verba omnino Vera sunt. f. M. P. I. δ
GAI cum Regulus Regni quaesivit ex coruscio de discipuli ipsius, ecquis eorum esset prae caeteris studiosor. omiserius resi. pondit i Fuit mihi discipulus TD MA admirabili quodam ardens studio discendi & proficiendi. Itaque omnino non transferebat is seu exerebat iram vel in homines vel in res, a quihus lacessitus fiaerat. Neque, is etiam bis unquam peccabat. Sed infesta abrupti vita meo ac bonorum omnium dolore immature obiit aetatis 1cilicet anno trigesimo secundo terris tantum ostensus. Nunc igitur ipis moria tuo, ego adhuc quidem non cognovi quemquam, nec audivi, qui pari Eagnaret ibidio virtutis ac sapientiae.
HOC paragrapho discipuli commendant si Magistri sui
aequitatem in conferendia beneficiis. Nam discipulo-Masoria missio ob publica quaedam negoria in Regnum O. jussu Co ν Disitired by Corale
292쪽
rit , dis ipulorum alius Gen su dictus, pro ipsius condiscipuli matre
apud conficium tunc Magistratu fungentem intercedens rogavit ut 'Praeberetur eidem milium per modum annonae. Conficius respondit Detur ei una mensura dicta, quae e minoribus est. Verum cum . parum id esse videretur; ruisum patrocinatus, rogavit augeri mein suram : Et mi acius respondit : Detur ei major mensura Tu, sed cum hoc cliam auctarium tenue esse videretur ; ipsemet Gen su promens de lito, praebuit ei milii quinque mensi iras grandes S m dictas, utique prodiga, S majore, quam par erat, liberalitate.
coni eius, memoratam discipuli sui senias u liberaliratem , uti niamiam, damnans; ne putes s inquit avaritia quadam , sbrdidatave parsimonia factum esse, quod non jusserim praeberi amplius. Et enam condiscipulus tuus Che idem cst qui su hoa prosectus in Regnum p conscendit splendidum de probe pastum equum, dc intaduit sese levibus optimisque pellice is , quippe dives ipse ac locuples. Atqui, quod semper ego audivi vir probus ac prudens elargi
tur egentibus, non autem ita peraddit divitibus. g. 3.
' Onfucius in Regno Lu primi ordinis gerens Magistratum , discipulo suo Tmea sis ibidem oppidi Praefec , sic tamen ut ipsimerconificio pareret, praebuit in censum praefecturae , quam exercebar, novies centum non exprimitur species menturae, aut rei in censum
datae ) at ille recusavit Conscius factum improbans ait: Ne recuses stipendia a Rege st
tuta. Sisbperflua familiae tuae sunt, admittas tamen, ut dispertia ,ris inter tuas Villas, pagos , vicos , & Oppida curae tuae commissa, in quibus utique egeni & paupereS.
SInenses olim ad sacrificia tantum adhibebant animalia unius
coloris : ipse vero color alius fuit atque alius pro varietate temporis ει familiarum, penes quas fuit Imperium. Tempore Imperii Cheu rufus erat in pretio. Consuetus igitur loquens de discipulo*o Chum eum , eumque sub apposita metaphora laudare volens , ait maculosae seu versicoloris vaccae filio sive vitulo , rufo toto Minstructo ii suis cornibus eleganter rotundis: Tametsi hominum plerique vectini nm uti ad sacrificium, ed quod natus sit ex maculosa matre : Anne etiam montes & flumina praesides, inquam montium fluminumque spiritus) illum idcirco respuent, si osteratur Haud opimor. Ita ergo discipulus hic meus, tametsi pater ei si vilis abjςctae conditionis homo, varais item notatus Vitiorum ma-ςulis, qdceque maculosi bovis instat , ipse tamen virtute insignis, rufi Duiliaco by Corale
293쪽
rufi instar est vituli. Uti igitur stulto certe improboque filio, nec Vutus patris ac finientia ornamento esse potest nec improbitas stultitiaque patris fraudi esse debet probo filio & sapienti, adeoque digno qui ad publica munia adhibeatur.
confiscius aiebat: Solus Hiai discipulus erat cujus animus sit vi-
Otor trium mensium spatio, nunquam amittebat hanc virtutem Gia.
Vinus Gin est ista interior , sititia animi perfectio qua sit ut naturiae tu en caelitus inditum amfiante quamur, sicut a sese pio cursis ne exiguo gridem temporis momento de tat. At verb caeteri discipulorum meorum, uno quidem die, nonnulli etiam mense uno satis animose doni operam excolendo animo , victori que sui; adeisque pertingunt & ipsi, quo tam impigre fortiterque contendunt: Sed enim non est perpetua quaedam vis atque contentio : consiliunt tandem, & mox aguntur retro ; εc non sine labore parta, repente amittunt.
m pu Praesectus Regni Liti quaerit a Philosopho, an cobum Assv discipulus ejus possit admoveri gerendae Reipublicae Unc
respondet: Discipulus meus ris vir est haudquaquam lentus, aut timidus. sed admodum certi promptique consilii, quique adeo lites quailibet sapienter decidere, & quaecumque etiam intricata dissiaciliaque negotia expedire queat: In gerendo igitur magistratu quid habeat, obiecro de quo laboret Praefectus rursum quaerens ait: Discipulus tuus Su potestne admoveri item gerendo magistratui Respondet Philosophus : Discipulus meus au est perspicacis & Ο-nia penetrantis ingenii, quo rerum causas , negotiorumque rationes omnes ac fines perquam facith cognoscit: in gerenda itaque praesectura, quid habet negotii vel dissicultatis Tertium quaerens ait: An etiam cis discipulo tuo potest 1njungi administranda Recpublica 3 Respondet Conficius : ML discipulus meus arte valet re ingenio ad res omnes idoneo : ad gerendum itaque magistratum quod attinet, quid impedimenti quaeis habet, quominus eum praeclare gerat
I xi Colaus Regni LM , vir improbus missis nuntio jussit cons eii discipulum Asm leu agere Hoppidi sui Praefectum: MmPltim ut erat vir probus & integer nuncio dixit : Quaese te, optimis verbis pro me recusa ac deprecare onus, quod usque adeo reformido. Certe si contigerit, ut excusationem non admittat, octu iterum revertaris ad mearum eodem mandato ; tunc ego necessis, tale compulsus fiaga mihi consulam, & consistam ad flumen κα in
294쪽
extero Regno p. praeclarus sine Philosophus, qui dignitatem & cenam ab improbo delatum, exilii molestiis post beret
VETUS erat mos Smarum, ut qui decumbebant ex morbo, lectulum collocarent ad Borealem fenestram domus suae, oppositi directe meridi ali plagae ejusdem domus. aoniam verb simillimus Woque situs erat Regis , quotiescumque is considebat, ut scilicet obversus Aquiloni, Meridi m recta Ponte respigeret: id circo, si quando Rex vilebat aegrotantem s stratum hujus ad Meria dionalem cubiculi partem sine mora transferebatur, tantoque hos pili locus honoratissimus , uti Pr erat deferebatur. Pe nim itaque discipulo Cossutii, forte aegrotante cumque visendΡ gratia adeunte confatio voluit is honore quanto pri erat maximo excipere Magistrum; Matumque s uum non secus ac si Regem praestolaretur, transferri iussati At boni iam rem subodoratus , & certus haud admittere honorem uni debitum Regi, peramice quidem percontatus est discipulum de sua valetudine; caeterum ab ingrcssu cubiculi abitinens sese , fori secus ex ipsa senelira , ad quam aeger applicuerat lectulum, apprehendit ejus manum; cel laque notans mortis indicia , ingemiicens ait i Moriendum est. Haec est cali voluntas. Proh dolor i fieri nepotest , ut cum talis ac tantus vir sit, tamen habeat talem morbum ifieri ne potest, ut cum talis ac tantus vir sit, tamen habeat talem morbum Φ
HIlarem pauperiem, Higalitatemque discipuli siti Teu bogi ce
lebraturus Conficius ait: O quam sapiens ac Probus erat madiicipulus meus charissimus t Curii uno quasillo seu fiscella orizae chae in cibum, di una scutella aquae in potum contentus & alacer, degcbat in vili desertoque platcae angulo. Caeteri homines ut:que non valerent sustinere hanc ejus tantam in victu cultuque asperit tems adeoque plenam taediorum, ut autumant, moestamque VItam. Sed enim magnus ille Philolophus Hiai, sui semper si uulis nullo modo mutabat suam hetitiam. o rarum i o vere lapientem virum discipulum meum H i.
N Lita remissioris animi discipulus cum Conficio Magistro sito colloquens ait : Non est quidem quod ego non amem aestimet que tuam, confarii doctrinam & quod ideb parum in ea proficiam iMd vires meae non sussiciunt. Conserius respondit: Vires cui non sustactantis in medio viae consistit. Nunc autem in , mi bone vir, per secordiam via nondum coepta tibi terminum ipse statuis.
295쪽
confises alloquens discipulum sinim dis pule. unus esto de perfectis illis, vel .que magnis ac Regiis literaris Haudquaquam sis de literatulis illis , seu vilibus in 'obisque lite
CV νω discipulus Confucii olim agebat oppidi Vomabisv in Regno, L. Praefectum. conscius cb divertens , pci contans ait : Tune in hoc oppido naetias es ogregium virum tibi familiarem ε Respondit discipulus i Est hic vir unus ex familia Tan tui nomine homo perquam serius & rectus , qui per Regiam virtutis viam in cedens , nunquam declinat ad obliquas privatarum affectronum semitas. Itaque nisi detur publicum aliquod negotium, non admodum frequens venit etiam ad meas , amici tantis sui, aedes.
Consurius laudans praesectum exercitus Mem At f n a singulari quadam modestia, admirabundus sic ait : Mem At sen, nunquam se jactat. Nuper quidem ardente bello inter regna Lu , oc . , cum inito forte conflictu funderetur exercitus nos fer, cum jam strages cum fliga fieret , ipse tum praesenti animo in extremo agmine persistebat , victoris impetum reprimens , impigre munus obiens ducis pariter militisque. Ubi vero plariique suorum in tuto positis. ipse etiam jamjam ingressit rus erat propriae urbis porta, i, tum videlicet stimulavit suum equum, postremus omnium incedens, ot dixit rHaud equidem fuissem ausias ego accepta clade postremum tenere agmen rugientis exercitus, sed enim equus hic meus lassitudine se,ctus non progreditur. f. I6. p. I. I. I.
Conscius videns in Regno G ei promoveri eos dumtaxat qui valerent gratia vel diserti oris vel venusti, ingemiscens ait : Nisi cuipiam fuerit vel Cis ιν Praesecti loquacitas vel certh merit venu stuli illius Sum Abao lepor & elegantia, dissicile est evadere ab hoc praesenti fleculo, nec insidiis invidorum, odiisque & injuriis inimico rum opprimL
Consurius ait : Quis autem egrediatur domo , & non per ipso1 egrediatur postes domus 3 Cur igitur non procedimus per ipsata viam 3 'Cur inquam non simili ratione quidquid negotii suscipimus, quidquid aggredimur rerum, per ipsam cujusque rei convenientiam& propriam quasi viam postemque ingredimur , & perducimus ad finem, quem nobis ipsi praefiximust
296쪽
Onseritis ait: Si simplex naturae indoles excedit exteriorem o L. natum & compositionem, id est, si natura sibi prorsas relicta sit, nihilque vel subsidii, vel ornamenti acceperit ab arte , Vel culturatum illa procul dubio rude quid erit, rusticumque & agreste. Contra si ars, seu verius ornatus ille cultusque, exterior, excedit naturalem, illam fmplicitatem; tum affectatum , nescio quid , mere politicum& mere concinnulum existet. At vero si1 interiori naturae smplicitati&candori exterior ille cultus & ornatus ita societur, ut citra excessum alia terutrius vel defeetiim sibi mutuo grata cum diversitate , sed & ju-sia cum proportione respondeant: Tum demum verus existet Mansu; existet inquam ὶ illustre quiddam & numeris suis absolutum, viri scilicet gravis ac politi pulcherrima sane species t Sicut & put cherrimam solet cssicere in ipso quoque corpore, apta figura me brorum cum suavitate quadam coloris conjuncta.
COUιcius ait: Homo nascitur rectus. Depravatur Tum vivere illum & mortem ovadere , fortuitum ac immeritum quid est.
Conficiis agens de tribus quasi classibus hominum virtutem profitentium, sic ait : Ii qui intelligunt ac fatis perspectum habeneruid sit virtus, & quantopere sit expetenda, non sunt aequiparani cum iis, qui amant, id est, qui virtutem studio affectuque prosequuntur, sed hi quoque virtutis amantes non sunt aequiparandi cum illis qui iam laeti potiuntur eo quod amant.
REetam docendi alios rationem traditurus confiseius sic ait: Amediocris ingenii hominibus sursum ascendendo , possunt utique proponi sublimiora, quippe capient, discent ue feliciter. At vero a mediocris ingenii hominibus deoi sum descendendo, non poLsunt proponi sublimiora : Quippe tam ipsi, quam qui docere ipsos
voluerint, oleum & Operam perdent.
Discipulus rin ebs Magistrum suum percontatus est de Pr dentia , seu prudente. conscius respondit: Quisquis enixὰ
dat operam humanis, seu iis quae hominem maxime condecent vi . tutibus: Veneratur item spiritus , & cum . iisdem nonnisi eminus agit, hic demum potest dici vere prudens. Discipulus Fan-ch; percontatus est de virtute Gia, seu de interiore, eaque solida& con- si1mmata virtute. Respondit Conscius : Verae solidaeque virtutis limmo si primum laboret, & postea obtiaeat ; tum poterit dici verae solidaeque virtutis homo.
297쪽
'Onfucius ait : AEqui verique perspicaces industriique hominest gaudent aquis : At vero solidae virtutis viri gaudent montibus. Illi quippe, id est , aequi verique perspicaces homines, non aliter quam fluenta quaedam in perpetuo sunt motu; dum res, causasque rerum indagant; dum alia ex aliis deducunt, semperque agunt quid& moliuntur : Isti vero, id est, solidae virtutis viri, montium instar in perpetua quiete firmi immobilesque persistunt. , qui verique perspicaces viri quidem jucunde vivunt; virtutis autem possessores, quia tam placide, eam tranquille: idcirco etiam diu vivunt.
consucius ait : Regnum si, si forte fortuna restaurabitur aliquam do, simul atque mutatio illa in melius, icta restauratio continget , Vix tamen ipsum pertjnget ad praetentem Regni nostri M sta tum. At vero Regnum Lu simul atque simili mutationi seu revo-eationi locutae, diuit assequetur illico Prilcornm Regum suorum virtutem, & regendi institutum. Cum enim civilis illa comitas Mobservantia, etiamnum vigeant, nihil in eo magnopere desideratur, nisi ut restauret ac renovet prope jam ei lapsam clementer ac justὰ subditos regendi rationem.
Conserius ut doceat, unumquemque mortalium vel implere no men suum oportere, vel certe deponere ; simili utitur petito aetabella quadrata vulgo cu dicta, qua olim Sinae Papyri loco utebanis tuta ad scribendum : Ait itaque t Tabella illa quadrata cu nisi quadrangularis fuerit, quadrata qui dicetur si Rex quae Regis, si h mo quae hominis sunt non exerceat, quomodo dici potest Rex vel homo γ
GAI ngo discipulus virtutem pietatis imprimis ὶ Sectari se profite-
ue batiar, cum tamen virtutis hu)us naturam ac proprietates necdum satis ipse peteiperet : Magistri iraque interrogans ait : An homo Vcre plus, aliorum amans, talis esse debet, ut tametsi nonnisi incertae fidei quispiam nunciet dicatve in puteo ei se hominem qui pertia clitetur, ipse ὀ vestigio nuntiantem prole quatur, ac cum periculo capitis sui in puteum se demittat Ad hanc discipuli quaestionem
Conficius respondit : Quorsum faciat is hoc modo vir perseetiis, renetur ille quidem succurrere periclitanti r Sed non tenetur nequo licite potest cum praesentissimo discrimine; quo fiat, ut nec alteri nec sibi consulat, quocirca expedit decipi, non tamen expedit perire. Disitigod by Coos e
298쪽
Cosecius ait: Verus Philolsephus Mnplissimo quodam vertatur stu dio in libris scientiisque omnibus ; omnia examinans restringit exigisque ad regulam rectae rationis. Et sic quidem fieri poterit, ut
is a veritate & virtute nunquam declinet.
olim in Regno Guei Magistratum gerebat, Imperante Lini cum Rese. Porro Conjugem Regis N -su dictam cupido incessit Philosophii Philosephus haud ignarus foeminam esse deteriorisfamae, semel iterumque congressum excusarat. Sed cum instaret illa squippe moris tunc erat , ut quotquot magistratum gererent, etiam Reginaessterentur) confiems offensionem metuens adivit tandem Reginam rar- . Discipulus qu-lu non admodum Probavit factum Magistri.
Sed enim o uius egregio conscientiae tuae fretus testimonio haud cunctanter Obstringens se jurisjurandi religione sic ait: Ego si quid iniqui seu flagitiosi in animo admisi , si quid peccavi; coelum me
execretur l coelum me execretur l
uem tam cum , isti mem aut fassi Sinenses . 'dum quodam die cum Nansu Regina urbem Asirq uno eodemque minus curru obmum for Confucium compellam inmitamit, ut in unum ex curribus qui Regium scine sequebamtur , costenderet: At Philosephus immodestia tanta miri feminaque, ramosi coημνι- , eodem mmu confidentiam .ebementer fifous non a sumacto Mari currus bomnem rata ans istas c, f. I'. p. I. F. T. t Oufurias ait: Aurea mediocitas, seu medium tenere in omni, etiam quotidianis Ac ordinariis actionibus, haec demum est verae perfectaeque virtutis. At haec quam ardua & filiamis esti Mortalium paucorum illam esse jam vetus aliquid est. vetus malum: vetus que
DIscipulus su cum asens de virtute illa Gin quatenus pietas Voccatur de illa consuuns se music ait. Si detur ero quispiam largissime beneficia ciniferens in alios , itemque potens opitulari omnibus, quid tibi videtur λ An, ejusmodi qui sit, poterit censeri ac dici vere pius. Co uetus respondit : Quomodo res ista a pietate hujusinodi quam asters perficienda 3 necessaria quoque hic est sanctitas. rao & X- si hic quoque laborabant: & ad hoc impares vires suas esse sentiebant huic virtuti assequendae.
ES T igirur sanctitas illa vel charitas pietasve quam migo , mi
discipule, assectio animi constans & consentanea rationi, qua quis abjecta propriae utilitatis commodive Cura, totius orbis homines amplectitur, haud secus , ac si unum quid idemque secum se,.. Diuitiaco by Go le
299쪽
rent; atque adeo communem cum iisdem sensium tam inter pro 'cra, quam adversia & habet & prodit. Exempli causia huiuseem di pius ipsiemet desiderans erigi ac florere, protinus consilio.& ope quosci quu alios, quos vel nativa tenuitas 1mbecillitasque depretas humi teneat, vel fravior fortunae casius eκ alio de)ectos afflixerit, prostraveritque. Similiter ipsemet volens fili citer res penetrare ; non sustinet videre alios, qui vel errant ciniaci , vel laboribus ac dissicultatibus victi succumbant; sed ipse per se nihil non tentat ac molitur quo opituletur & his de illis atque Ita etiam penetrare facit alios & perffingere obiectas di cultata GS , & ex errorum ignorantiaeque tenebris feliciter tandem eiu clari. Haec porro charitas pietasve , ubi mortalium animis semel insederat s tum vero totus orbis unius erit instar semiliae, Quin &hominis unius instar homines erunt universi , de quidquid ubiuite rerum est propter admirabilem illum summorum , mediorum timorum inter se mutuo nexum atque ordinem , unius de eiusdem substantiae esse videbitur.
LIOS itaque diligamus, sicut nos ipsi diligimus t Alios eae
nobis metiamur: Labores aliorum & commoda ex nostiis aestimemus. Denique, ut paucis omni complectar, nosse ὀ propin quo s sive a nobisinetipsis j desumere seu instituere comparationem ad alios, quibus adeo contingere velimus aut nolimus id omne quod ipsi nobis contingere volumus aut molumus ι haec demum pItest dici virtutis Giα, 1eu memoratae jam charitatis ac pietatis exedi.
300쪽
Fol. I. pag. I. paragr. I. ON FUCIUS ait : Praeco sum , seu relator, & non author doctrinae , quam palam facio. Crςdo , Mamo antiquitatem, ex qua studiose suffuror, & excerpo quae ad rem meam sunt; imitatus in me ipsis famosum illum senem Pum Quippe qui prior veterum monime in simili conatu, eradidit posteritati. 'Narrant Sisus es hunc Lao Pum sep gratosesam annos vegetos per corpore; .uti iste 3 tempora familia Xam ; puri, impera te magi' 'sum ervoque gesserit.
conficius ait: Vacare silentio, &, quae seu vidimus, scu audivimus, recolere men Oxia et Scrio consiqnterque dare operam studiis, & non assici taedio : docere alios , nec frangi vel fatigari docendi labore e Tria haec quo pacto fuerint in me aliquando C serius ait: virtutem non coluisse studiosius; de optimis scientiis ac disciplinis non disseruisse crebrius'; audivisse quae recta di
consentanea rationi sunt, nec tamen valuisse ad ea me transferre denique vitia non valuisse pro voto emendare : haec, inquam, P tuor sunt meus dolor, & justa moeroris causa.
Discipuli Magistrum suum conficium hoc elogio passim cele
brabant, magister noster, inquiebant , quotiescumque bolus & a negotiis liber domi degebat, quam erat jucundus S atabilis , quam explicaro serenoque animo i inam comis ac placidus l