장음표시 사용
241쪽
5 aliam ei sectiorem producere. Obiicies contra primam conclusiotrem Potentia Dei ad extra si infinita acti eiu potest a reducere effectiim infinitum actu in persectione essentiali.
Probatur conse litentia : cui ci. rraior est potentia aliqna , eo maiorem aut persectiorem steticum potest produceres ergo infinita ivnnitum actu. Respondeo concesso antecedentes, negando consequentiam. Ad probationem rariter concedo antecedens, consequentiam ego anfinitas enim potentiae solum exposcit quod pio ducta quaciamque rerum specieis multitudine possit aliam perses iore in persectiorem , maiorem, maiorem in insnituna producere, quod est posse producere infinitum syn 'categorematice solumis in potentia Iacia vero actu. Dicesci potest Deus habere hoc imperium cssicax, sat persectissimus effectus quem ego Iosi in producere atqui vi illius imper i non feret effectus actusnitus alias in eo limitaretii potentia Diuinari ergo
Respondeo implicare quod Deia laabeat illium zctum imperii, quia inter cilectus posssibiles nullus citassignabilis omnivm per ictis inlis 'sed quocumque assignato sunt alij possibiles rei sectiores de rei sectiores in infinitum atque adeo iusti ancum est, illud imperium, ciun nihil assignari os et quc ei obtem-
Instabit effectus debet et da ouari causae sed nuIliis effectus potest adae iunii pientiae Dei ins nitar nisia infinitus irgo est possibilis. Respondeo distinguendo maiorem: essectius materialiter sumptus , nego sui mali terri quoad C- dum qu producitur , concedo quamuis autem esse-Gis ins nitus materialiter si coatus secundum suamentitatem non adaequetur onmipotentiae Dei , ad ar, quatur tame ei quodammodo formaliter quoad
modum quo producitur, scilicet e nihilo, ad quo Rexigitur virtus infinita. Obiicies a. contra eandem conchisonem : Dciis
242쪽
x perans libe e non es nainus potens uel iam ageret ex necessitates Ued si et reret ex necelsitate natiirae produceret etfectum actu in si tum Ger : etiam operane libere poterit illum attingere. Probatur minor quia si ageret ex necessitate naturae applicarer totam suam virtutem actu infinitam Hvirtus autena actu infinita totaliter applicat secundum totas suas vires agens , nece Lario produceret effectum acta
Resipolideo negando minorem ad probationem pariter nego minorem cum eniti effectus actu insi-nitus , ex parte siti sit impossibilis , ut ostensuri est,aumquam produceretur , etiam facta illasippo Aione impo sibili quod omnipotentia Diiiii in ageret neces cirio, secundum totas suas vires in productione rerum ad extra, sed in eo casu continu sine ulla interruptio , produceret ex nihilo effectus persectiores & persectiores in infinitum. Obiicies Contra eandem data quacunque crea tura potest Deus alia rari aliam perrectiorem in insi-nitu:n producere' ergo po sibilis est aliqua insin te perfecta Probatur conte fientiari Si de facto in re. rum natura darentur infinit Anges , v. g. esse an persectione ellentiali gradatim excedentes , daretur aliquis inter illos qui esset infinitae periectionis DLent ilis r ergo si sint possibiles infiniti persectiores Ycriectiores, debet in tota illoriim collectione reperiri aliquis, .ssibilis infinite perfectus, quem proinde
Respondeo, negando con equentiam. Ad probationem concessis antecedente distinguo consequentiam si sint possi alles infiniti categorematice, concedo syncategorematices, id est non tot quin plures plures, nego . hoc autem secundo modo duntaxat
concedimus eis possibiles asinitos.
243쪽
Dissutatio XIV. 237SECTIO III.
de potentia Dei absoluta dari possit in sinitum in magnitndine
Ico et implicare contradictionem udd detur infinitum in magnitudine. Probatur . Data insnita magnitudine seq'litur dari posse distiuitiam actu insinitam intra duos terminos clausam e consequens est implicatorium, talis enim distantia foret infinita ut supponitur, di simul finita utpote ei minis clausia ἰ ergo implicat dari infinitam magnitudinem Sequela maioris probatur ex illo principio mathematico, quod tuae lineae ab eodem puncto ductae quo plus ab huiusmodi centro protrahuntur , eo magis distant inter se sed data infinita magnitudine, postant ab eodem illius magnitudinis puncta duae lineae protrahi in infinitum, siquidem extensio illius magnitudinis in infiniturn procederet , ergo illae duae linea distarent a se inuicem distantia infinita atqui talis distantia esset terminis clausa , nempe duabus illis lineis , cum neutram illarum egrederetur ergo daretur distantia actu infinita, i hilominus terminis clausa finita. Quod argumentum non solum procedit de corpore , seu de magnitudine in longum, latum, profundum ex tensiaci sed etiam de linea ipsa data enii linea infinite longa versus orientem nihil implicaret assignari aliam ab uno illius prioris lineae puncto infinite pro tensiam versus meridiem sed hoc posito illae duae liisneae versus orientem meridici in infinitum produ, LI
244쪽
cta diaeirent infinite iuxta principi hi statutum lanihilominus distantia illa terminis clauderetur nempe ipsis lineis AENO. Probatur 2. Repugnat dari corpus simul mobiled inamobile motu locali, v.g. Sed si daretur corpus actu infinitum , illud esset mobile motu locali. 4-mul immobile mergo. Probatur minor esset enina mobile quantum elide se , quia constaret materia forma, quae sent principia lassicalia motus, ob qua:ra rationem alia corpora sim mobilia , esset vero immobile, quia si moueri potat , vel motu resto vel circulari moueretur; non motu recto quia per hunc motum mobile de uno loco transit secundum se totuna
in alium , quod in illo casu implicaret, si quidem corpus illud omne omnino spatium repleret , alias si sit peresset aliud spatium in quod transire posset non
esset infinitum, finiretur enim dimitaretur ubi desineret spatium quod actu occupat nec etiam motu circulari, quia per huiusmodi motum na pars mobilis debet peruenire id locum alterius sed una pars corporis infiniti non posset ad locum alterius peruenire , quod sic ostendo, nam in illo corpore possent v silpra diximus designari duae lineae ab eodem puncto in infinitum protens , atque adeo partes quas terminarent, distarenta se inuicem infinite, sicuti ipse lineae infinita autem distantia non est pertran- Iibilis Hotu locali ergo una pars nunquam posset peruenire ad locum alterius.
Respondebis illud corpus fore mobile per se ex
natura sua, imiriobile vero solum per accidens ratione
infinitae molis, quae et ipso quod repleret omne
spatium motum impediret. Sed contra quia ina moles illa seu quantitas infinita esset accidens in entitate naturale dimanaret Enatura, principiis intrinsecis illius corporis ergo esset immobile etiam ex natura sua, quandoquidem esset tale ratione accidentis a natura ipsius dimanan
Obiicies Infinitas non repugnat essentiae quam
245쪽
ratis consinuae ergo potest diuinitus produci. Pr batur antecedens tuni quia alias non potuisset dari infinitus motus nec infinitum tempus , quod est
sum supposito quod mundus potuerit se ab aetemo etiam quoad succesilua , ut in libris de coelo sustinebimus tum quia conceditur ab Aristoteleis D. Thoma , quod si daretur linea infinita , illa nili lo- minus poneretur in praedicamento qtlantitatis, quod idem consequenter dicendum est de supelficie corpore infinitis si darentur: ergo essentiae illorum non repugnat infinitas , alias dari non possentci nec supposito quod darentur , haberent sedem in praedi-
Camerito quantitatis , cum non retinerent eandem essentiam.
Respondeo repugnare essentiae quantitati s non primarididires e , saltem ex conssequenti, indirecte, quatenus repugnat eius ioprietatibus, puta
terminationi positivaeis locali mobilitati, cum sal te proprietas eius stritim habere indivisibilia terminantia in quibus non posset feri contactus ab que penetratione , ut vidimus disp. siip. seci. a. timposse mouere localiter, cum ipsa ni qua corpus conitituitur extensum di loco mobiles neutrum vero
ipsi competeret si fore ins nita, si quidem ins nitas
tua coni steret in carontia omnis termini, is ullum telinqueret spatium in quo seri pose motus. Ad probationem iespondeo potui se quidem dari motum S tempus ins nitum , non tamen alias speciesinitantitatis Ratio discriminis est quia jnfinitum in ratione etatis successivi , quale si tenipuis motus, ncta est simul a parte rei, sed id quod datur actu de motu, tempore aut in eis desgnari potest , semper finitum est subindeque non sequitur aliquid contra dicta , solum enim insertur dari infinitum in potent a non ver actu, mul , quod tamen secueretur si darentur linea , si persiciesis corpus infinita, quia fiant entia permanentia de tota sinmul. d aliud respondeo id concedi ab illis non absolute , sed ex
sit positione quod linea alia esset infinita solii α
246쪽
qira an exhauriretur omnipotentia diuina etiam circa una: pcciem.
Sed contra quia si non repugnat produci a Deo infinitam actu multitudinem specierum aut indiu, duorum, non repugnabit etiam produci infinities infinitas multitudines omnium rerum possibilium in enim nulla sit ratio implicantiae in productione unius infinitae multitudinis, nulla etiam poterit assignari in productione infinitarum huiusmodi multitudinum: ergo posset exhauriri omnipotentia diuina, ita vinia hi a triplius restaret illi de nouo producendum, quod est absurdiim. Probatur a Si sit possibilis infinita multitudo ho minum, ponamus quod singuli eorum habeant singulos nummos aureos, quodque eos omnes in unum proiiciant cumulum: hoc posito, vel singuli homines possent ex illo cumulo varicum tantum nummum resumere, vel singuli denos, aut saltem plures quam unum, in quocunque tandem numero illos designes:
Deutrnm dici poteli ergo repugnat illa multitudo infinita. Probatur minor, primo quoad primam par temo quia si non possunt accipere singuli denos, sed unum solum , ideo esset quia antequam infiniti homines accepissent, exhauriretur numerus aureorum:
hoc est falsum , numerus enim infinitus non exhauritur eκ detractione numeri finiti, qualis esset si ho- mines duntaxat finiti acciperent singilli denos et D. Secundi, quoad alteram partem ostenditur et quia Ianguli posuerunt unum dumtaxat, non fuerunt aliun de immissi ales nummi ut suppono Dergo nusquis que suum dumtaxat resumere poterit. Obiicies primo : Potest Deus separare infinitas partes continui ergo potest dari infinita actu mus. titudo. Probatur antecedens : Potest Deus separare ea omnia quae non habent essentialem inter se pendentiam : sed partes continui non habent, ergo, Respondeo negand antecedens, loquendo de separ-tionc omnium collective. Ad probationem, ne
247쪽
go minorem de partibus propoitionalibi is quae sitae
sunt infinitae illa enim dependent a suis medietatibus in quas semper sunt clivisibiles. Obiicies secundo Potest Deus in singulis instantibus unius horae creare singulos Angelos, aut animas rationalesci atqui in qualibet hora sunt actu infinita initantiari ergo infiriit Angeli aut animae infinitae creabuntur in illa. Confirmaturri quia ex dicendis in libris de coelc potuit mundus esse ab aeterno, etiam quoad successissuas rerum generationesin productione : ergo pos sent modo esse infinitae actu animae aut Angeli Pro batur consequentiari quia potuissent iam transiisse infinitiae generationes humanae, ex quibus residuae essent infinitae animae quippe Oae sunt immortales si militer infinitae productiones Angesurum, quae fieri potuissent in infinitis successive annis,qui transiissent,
atque adeo superesinit infiniti actu Angeli. Ad obiectionem diit inguo maiorem in singulis Instantibus diuisiue concedori in omnibus collech, Me nego. Ratio est quia illae Iroductiones deberent seri succesitu in instantibus sibi Rccedentadiis citar prima fieret initimo instanti designato, secunda in alio sequenti quod designaretur, ic deinceps:
at inter quaelibet duo instantia sicut dantur insinitae Partes proportionales temporis , ita cinfin ta alia instantia eas opulantia, subindeque repugnat in omnibus collective produci aliquid , quia quantum uis secunda productio videatur seri in instanti pro- imo post primam,iam tamen transiere infinita ali a.
Possisnt ergo produci Anseli in singulis instantibus diuisive sumptis seu in singulis instantibus determinatis , cum productio determinata determinato in Dant aut durationi debeat corresponderes sed in fantia determinata aut determinabilia semper sunt acta finita, sicut S i, se partes determinatae , atquet Mein& productiones quae in iliis fierent. Ad confrmationem distinguo antecedens ex di-zendis loco citato LMundus potuit se ab aetern
248쪽
quoad successivas rerum generationes, productiones , per se loquendo quantum est ex ratione ei tis successivi, cui ut tali non repugnat, concedo ter
accidens, si ex alio capite in aliquibus id repugnet, nego in iis vero de quibus est sermo in argumento id repugnare ex alio capite nempe ex implicantia intiniti quod inde consequeretur , probatum manet ex dictis. Sed de his plura in libris de coelo. Obiicies . Deus cognoscit infinitas cogitationes hominum M Angelorum possibiles 4 per totam attemitatem elicienda. ergo potest infinitam illam
Respondeo cognoscere illas possibiles, non omnes simul sed successive ii hoc solum modo posse illas producere, quia non aliter possibiles aut producibiles sunt: undae ea quae de facto sunt a parte rei, semper in numero acti finito sunt in syncategor. matice solum infinitae. Dices : Omnes illae cogitationes quantumuis me. parte sui sint successivae, aliae post alias laturae, Deo nihilominus praesentes sunt in aeternitates ergo essiciunt multitudinem actu infinitam. Respondeo concesso antecedente distinguendo consequentiam rassiciunt multitudinem actu infini-ram rim2liciteri in propria mensura seu duratio Re , nego cum in seipsis non sint simul, sed iucces veprioribus desinentibus Tecundam quid sin men-
sua superiori, seu respectu aeterlutatis, concedo,
249쪽
An de abso h ta Dei potentia darip sit infinitum actu secundum
CVm ex dicendis in libris de generatione sola
qualitas sit capax augmenti intensiui, sensus Atuli erit utrum dari possit qualitas insinit intensa, puta grauitas in lapide, calor in igne aut aliquo alio subiecto, lumen gloriae in intellcctu beati Ad Quod respondeo. Dico non posse diuinitus etiam dari qualitatem infinite intensam. Probatii l. ia illa requireret infinitam capacitatem in subiecto iecipiente , b enim maior debet esse capacitas in subiecto, quo perfectior intensior est forma aut qualitasmii recipitur atqui nuselum subiectum crearum habet aut habere potest capacitatem infinitrua er3o. Probatur minor invia entitas cuiuslibet subiecti creati est finita Minni, tataci ergo S capacitas quae ab entitate non illii
Probatur et Si posset dari ii Cnita grauitas'. E. Ira lapido posset moueri motu locata deorsum in instantici consequens implicat, siquidem motus localis est essentialiter successi cis , subindeque nequit fieri nisi in tempore Lergo Frobatu sequela maioris Ianto. velocior est motus localis deorsum in minori duratione si quanto maior est grauitas in mobili uergo si esset infinita grauitas, feret motus localis minima Omnium duratione quae est instans. Idem argumen-x in fieri potest de calotie, qui sit eue infinitus , m
250쪽
instanti calefaceret, im tamen calefactio ex sua eo sentiali ratione fit pariter motus siccessivus. Confirinatur' i possiet clari in intellectu beati Iu men gloriae infinitum , possct intellectus ille comprehendere Deum conshquens implicat, Deus enim incomprehensibilis cit ab omni alio intellectu quam proprio . ergo c. batur sequela, Obiectum aliquod comprehendi et cognosci qua mam cognosse cibile est: sed aeu mediante illo umine cognosce-rctur, c videretur quantum visibilis cognoscibilis eit chria videretur modo infinitori rgo com
Obaicies i. Gratia quae est in anima Chiisti . est infiniti, ut docent Theologi sed illa el qualisas: ergo dari potuit qualitas inlinita Respondeo non esse infinitam Physiceis in esse
qualitati, polic enim Deus per absolutarn suam potentiam producere intentiorem, sed solum moraliter.
in cille meritori , quatenus est gratia hominis Dei, ex quo habet inlinitani dignitatem, Meth principitim quo elic rit operationes infinite meritorias quibas gratiam , S glo: iam nic ruit in sinitis hominibus si darentur, meruit, inquam, illis quoad iussi-eientiam.
Qitaerunt hic altiliores , an unum infinitum posssit esse maius ali , ' Ad quod respondemus nos negando suppositum, cum ostr nderimus non dari ullum infinitum qui vero illud admittunt tenentur fateri, num cie maius alio Fudia si daretur multitudo infinita hominum , maior numerosior esset infinitas capillorum , digitotum &c. Sed ego existimo hoc esse unum ex praecip iis absurdis , quae ex positione insinit sequerentur: nam reuera illud infinitum quoit. esset minus alio, iret infinituna, non latet infinitum : foret quidum vilipponitu non foret ei Θ,
quia poste fieri illi additio ut alteri adaequaretur, cum tamen infinito nihil addi possit. Nec dicas materialiter dumtaxat posse fieri illi additionem. . sic unum insilii tum esset maius alio materialiter solion