Explanatio rhetoricae, accomodata candidatis Rhetoricae cui adjicitur Analysis rhetorica omnium orationum M. T. Ciceronis, qua ars ejusdem, & methodus dicendi eruitur, & cuivis etiam docto oratori ad imitandum proponitur. à R.P. Martino Du Cygne, Soc

발행: 1670년

분량: 655페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

131쪽

134 , DE 'ELOCUTIONE

ra, si appellaris: nunquam enim se est cui quam mediocrito

minat in , aι remiges non erant.Praim em tu accubas f anga ον vicam Et pro Quinctio.num. 7ι. de re pecuniaria cupio eontenda, re, non licet , area controvola est, nιώ3l ad ma attinet: eausam

capitis diem υενιet: accus , ubι ita necesse est , non, inquit. n. si tu ante novo modo priore loco ixeris. Dicendum necessarib s. prasitvanda hora ad arbitrium nostνum, Din.ex ipse aroessetur, quid Ium ru aliquam patronum inusianies o c. Denique paulo insta. num. 77. Die tribam me Hercuti. C. Aquili, ct cogitabam se Tum mihi Roscim, , aha ra confirmanda mei causa dixit: verumtamen quid si, inquit. habnuusmodi causam , ut hoν tibi planum sit faciendum . n minem esse . qui possit biduo, ad summum triduo septuaginta

millia pals um ambulare, tamen ne ver/ris hac contra Hortem sum contendιre 3 minime. inquam. Sed quιd 1d ad rem' nimirum, in eo causa consisti, quomodo Z doco ma ejusmodi rem. Dctam G

ARTICULUS VI l.

ostrophe.

Quid est Apostrophe 3 Resp. est conversio oratIonis ad

aliquom, aut Deum, aut hominem; aut vero etiam ad res ammatas, quas uti personas quasdam compellamus. Gravis cst& vehemens tigura ad invadendum adversarium,ad vituperatioues, laudes,commiscrationes, cohoristationes, admirationes, indignationes. Cio pro domo sua: ad Deos su convertit vituperando Clodium num, Io 4 Oori immortales'. vos emm hac audire cupio P. Clorius vestra sacra curat ' vestrum numen harrat i res omnes humanas religionevsra contineri putati vide insigncm adDeos Apollropham, quos laesit Uerres, ultima Verrina in peroratione. I. Catilin, num. I. indignature increpat , quo quae tandem abutere, Catilina, patientia nostra r quamdiu nos aliam furoν se tuus eludat 3 Et in Pison. num. I. Iam ne vides besiua,

jam n entis.qua sit hominum querela frontis tua S c Pro Sextio cohortatur. num. i Oi. hac ιmita ni per Deos

132쪽

LIBER III.

.mmortalis,qui dignitatem, qui laudem, quἰ gloriam quaritis.

Ha c ampla, sunt hac iuvina, ιmmortalia. Philip. l . commendat milites in funebri laudatione. DUm. 32. ris vero patria natos iussico , quorum etiam nomen a Marce est, ut ιdem Dem urbem hane gentibin, vos huis uνb

genu sse Udeatur, infugafoeda mors, in utetoria gloriosa, ilia σνς ν ι ii, quos caradisu, etiam ad inferos poenam parricidii Mans. Hos vero, quι extremum spiritum in victoria usuristinpiorum assis sedem locum con euti.

e Pro domo sua commiseretur. num. I93. o R. Catulat paetfremne appellem, an filium t recentior , .c. Pro Balbo ad am plificationem & commiserationem rcs mutas, & anim, carecites alloquitur ,δpsisque sensum tribuli num. x s. 'vos muta regιones imploro, , sola terrarum Mormarum, vesmo ri . portus, 1sula, littoraque; qua est enιm ora, qua sedes,st Milo m. in quo non exient , m cum θνtitudinis, tun, ero humanitatis, tum animi, tum consilii impressa vestigia Item pro Milon. num. 8 6. vos enim Albani tumuli, atquo Lucii ι tiro fis. Denique Vcrri n. 7. num. iro. Si hac non ad cavas Rom. non ad aliquos amicos nostra civitatis , non adsos. qui populi Rom. nomen audissent, denique si non ad homi nes , varum a bestias, aut etiam ui longiiss progrediar, si in aliqua doretis asolitudine ad saxa, ct sicopulos hae conquesti. deplorare vellem , tamen omnia muta latque inanim tanta tam qua indigna rerum atrocitata commoveren

tur.

QVid est Hypo posis ' Resp. Est rerum gestarum talit

exprestio, ut ad huc geri, & ante oculos esse videan cur. I. Ulurpatur ad motus concitandos,ut Phili p. II. Nun .67. Ponite vobis ante oculos miseram quidem illam ct flebilem oeciem . sed ad ιncitandos am. s vfros necus raclms nocturninn imitum in urbem Asia cla Usimam, irruptiori marmatorum m Trebonii domum. eum miser ille prim latronmmala ιos videret, quam qua res esset cognovisset. c. 2 In narrationibus, . ut Verrin. . nutia. I Q mepse

quam acta constituta sunt . procedit se Hepente Δρ--

133쪽

orio in fammaim scelere oe Drore, crude luata in seram vi uit, navarebos vocarι jubet, qui nιHl -tuενιnt, sussi μνεω ur nihil, βαιιm aeeurrunι. alti homιnιbua mibaris annocenti. busqua i ici catenm imperat, implorare is fidem populi Rom. quare id faceret rogare, tum isse hoc cauga vicit, quod elassam Vadonibuε prodidissent. Ise clamor , ct admiratio populi. eantam esse in homine impudentram ctc. Cic.pro Rosc. Amer. et ιamne an tam perpetiis rebuε argumentatro quarenda aut σεfectura capienda es t nonne hae qua audistis cernere oculis videminat Iudices , non alium miserum. unarum casus sui redeuntem a caena viritis i non positas insidiau i non impetum repentinum i non versatur ante oculos voιiu in ea. a

mer. num. 6O. Erucim pe strami aliquando, assedit: μννexi ego, rostrare vis- est. quod non ab με poἰι- diceret, ca 3 H. cere , usque eo animadverνι eum jocapi, AElque abas res agere, antequam Chrsogonum nominavι , quem ut atque attigi, satim homo se arrexit, mirari visus est; intestexi quid eum pu- eugisset,iterum ac teruo uomιnavi, Sc.

Nec solum quae facta sunt, aut fiunt, sed etiam quae sutura sunt Hypotvpolis exprimit. Mi retractat haec Cicero pro Milone . num. 3 3. quae facti Q rus fuisset Clodius, si praeturam invasisset. An vero vos μὲι-ces , foti ignoraris i vos hospites an sae urba versamini l cte. Haec translatio temporum erit verecundior, si hujusmodi

sermulas dicendi praemittamus: credite vos intueri. iae qua non vιdsis oeulis, animis cernerapotestis. Ita Cic. q. Catal. num. II. videor mιώi hanc urbem videre lucem orbis teν rum , atque aream omnium fontιum Iubuo uno incendio eo ridentem : coruo animo siepultam patriam, miseros atque insepultos acervo civium . versatur mihι anta oculos assectua Ce

ARTICULUS D

id est aposiopesis, quam Cicero reticentiam, non nulli interruptionem vocant Resp. Est figura q a sex

134쪽

MBER III. II

in em abrumpendo sententiae partem supprim Innis,ut asteo etiam significcmus, vel irae,ut apud Virgil. lib. I. Aneid quopago,sed motos proat eo onere cy- : vel audaciae, ut AE-ri id. 9 ecquis erat mecum juv/nis . qui primm in hostem' vel pudoris . ut Ecloga 3. PNaud ista vινὼ ramen abyscienda meumenro: novimuου e, qui te . transversa tuentabin hircas. quo, sed rates π mpha rapere, sacello: vel modestae ambitio-riis, ut s. Rener i. non jam prima peto Mnesthem,neque vim. care cervor sqManquam ό, se superent, quibus hae, prune. ded stir extremos pudeat redisse, vel commotionis gravioris. aut minarum. ut Cici Epist ad Attic. Es his quidem timorisaaca .rlla vero, hiasoma,hari desinamus. De iraquc etiam gravitatis causa: nam graviora putantur quae latent, aut reticentur.

ARTICULUS

Quid est EthopoeIa. t Est imitatio vItae, ae morum

alienorum. Ualcique haec figura ad motus praesertim odii concitandos. Ita Cicero Rullum truculentius se gerentem dest ibit 2. Agraria num, a. a. jam designarus consul alio υultu. alio vocis sono, alio inesis esse messitabatur,ta vestιtu ovoletiore, corporo incutio ae horrido, evrllatio quam aula, barbaque majoνε, ut oeulis is asφectu danunssa. ire Vm tribuni tum,inmι uitaνι Rev mdaretur. Et post re- ditum in Scnatu mollem & es minatum Gabinium depingit pr/mum processii qua authoνirare vir vini, ρmni ρυ- .u-; madensi coma, composito eapillitto, gravibus oculis. antibin buccis, prestia voce S temulenpa,cte. Pulchra est item Ethopoeia Gabinii Sc Pisonis. num. I . Pro Sextio, quorum si non onm Icelaνa vulneraque in inusta Mipub, vultis recordari. vultum atque incessum annmis intueamini, facitius facta eorum oecurrans mentit - -- 'u .siora ipsa eculti propos eratis. Alteν unguentis a uens, eam lamistrata coma,contemnebat Equites Rom. minuabatur Se natuι, vendιtabat be operis, atque abiisse rec ρνum ρνadico bat. Abar, o diι boni t quam teter incedebat, quam truculent ν.

135쪽

DE ELOCUTIONE

exe iam imperii veteris ιmaginem antiquitatis, columenReip.

Habet haec figura similitudinem cum Hypotypo si , sed in eo differt quod Hypotyposis res quaelibet,quasi gererentur in oculis , imitetur ac describat ; Ethopaeia perlonas tantum ε

E basis, Sustentatio. id est Emphasis 3 Resp est cum ex aliquo dicto latena

aliquod eruitur, vel ut Cicero definit, est figura, huiplus sis nificat orator, quam dicat, ut, Matho lecti ea o itinά vehebatur, intelligitur enim Mathonem crassissimum fuisse , qui lecticam impleret, & Virgil de Cyclope :j cuitque per a virum immensum, ubi prodigiosam illam Co Poris magnitudinem a loci spatio intelligimus. Quid est sustentatio' Resp est figura qua diu sit spenduntur auditorum animi,atq; aliquid deinde inexpectatum subjurigitur,ut 7. in Verrem.argo ejus jussu isti homines comρrehensi. quid i uindεὶ quid censetus furιum. Ρν t. F- aut pra dumexpecta.

ru ut quamZ tum multis interjectis i etiamnum mihι expectare vid/mina. Iudices. e eas te facιnus . quam vultis ν υ bum, vincam tamen expectationem omnium. tandem cum diu suspendistet animos , subjecit) quod mulio improbristest. siti nomane stetiris eo urationis damnars .ad stuppticium tradu cii, ad palum alligati, repenIe multu misitbm hominum inspe .ctania bin occisi sunt. Eadem in Verrem . num. 8. Iisique Verres Archipiratam hunc optima, tutis.tiaque custodιa non audet committere,deuique bracusas toIas tamet: amandat homi nem, quὸl Liθbaum fortasse, video , tamen hamιnes mantimos non planὸ reformidat, minimου, judices Panormum igituri audio, uanquam brae s. quoniam in SIrac usano caprin at, maximὸ si minus iuppi cιo asser, at eusistrι oportelat ne Panormum quιdem . quad igituεῖ quo diutatis e ad homino a pi- rarum merta. ct sussicione alienos Elegans est haec sustentatio , cum dubitationem adjunctam habet usurpaturque praecipue in narrationibus ad rem exaggerandam.& pro ait CutIone. . . . .

136쪽

i MBER III. 13sARTICULUS XII. ' i .

Prauritio. Quid est Praeteritio seu praetermissio ' Resp. est figura ,

rui dicimus nos praterire aut nolle dicere, quod maxime dicimus,ut Cic. I, in Rullum. num. 2 I. Non quiror dami uulsonam vectigalium , non Dirum huym iactA . atris damni : praetermitto illa, qua nemo est quingravissimὸ , vorass- me conqueri possis, non dico, Sc. pratermitto hanc omnem ora tronem. e, eo rons reservo. ae perιculo salutis, ae o errata lo-suor. Et pro lege Manil. Sinite me hoc loco c μω 'ala Ρ- una in prateri ra nosram calamiracem, qua tantasuit, ut eam ad res Lucum non ex ratio nunc rus, sed exsermone rumor cf

ret.

Uiurpatur haec figura. I. Intrinsitionibus. 2. In exaggerandis rebus. 3. In objurgationibus. Denique cum aliquid quod dicimus indecorum est: ut saepe apud Ciceronem, Philip . Nnum. 47 Ssd Iam supra , fluit a omittam sunt

quadam. qua honese non possum dicere , tu autem eo liberior, quod ea in te admisisti, qua a verecundo mimico audire non posps. Invat num ii. Αι ιliud tenebricosissimum tempus ineuntis alarμ tua patiar latere : licet impune per me parietes in adole frentra perfoderis, vicInos eompilarti, mas rem verberaris, b r beat me prammm tua sndignιtas, ut adolescentia turtitudo ob sturatate , μνῶ buis tuis obtegatur. Sic in Pison. Lateant librines ejud illa tenebricosa. qua. fronta , supercilio,non pudore c, temperantia contegebar.

ARTICULUS XIII.

Licentis. QVid est Licentia ' Resp. est orationis libertas atque fiducia, 'ioerius aste tum mentis exprimens. Uiurpatur I. cum apud eos, quos vereri aut m uere debet orator,tamen aliquid pro suo jure dicit, quod eos mi niane offundar. ut pro Ligar. His, quam non reformrdem rvide quanta lux libertatis, s layientia tMa mihι apad te vicen-ri oboriatur: quantum poraro. voce coalendam, ur hoc populuεI s Rom.

137쪽

QVid est Coneemor Resp. est figura,qua videmur etiam

aliquid iniquum vel pati, vel adversario concedire,so duciae causa , ut: Her res sis fur sit adultar sit sacraugus rat est boπm Impeνatoν, Orfel x, , ad dubra Rei' b. tempora νε- servandu3. Pro Roscio Mnerin .nurii. . Esto parricidii causam proferre non potes. tametsi sarim vieisse debeo et tamen damso jure dacedam,c xιιι, quaasn alia causa non concederem. in kac concedam fretis huym innocentra non quaro abs te. 'Mare patrem Sex RUerm occiderit. quara quomodo occideris. Et pro Quin tio. num.s6 Non dubitava inquit , eum vadimonaum insertum esset,bana proscribere improbe ' verum . quoniam tu id ιιbi arrum is concedi postvlm,concedamus. Haec figura non parum habet jucunditatis, cum IronIae juncia est. ut Uerr. s. Noli isto modo agere eum Merre,noti Vm facta qd antiquam religionis rationem exquirere I concede, ut impuκὸ φmιrιt,mode 4ona raostne emerit, nihil ab inmis, nihιι

ARTICULUS X lv.

138쪽

MBER m. I 4r νιν injuriamsic agam,Sc. vel cum aliquid imminuit Orator,

ut quae deinde dicturus est, graviora vadeantur. ut eadem Verr. Lamia sunt haesu hoc reo ςνιmrna: metum mua rum, Sca Acris est haec ironIca Concessio in Anton. Sed sit beneficium quod me non occ deris, quando accus m m a laινone non potuit.

Interdum concessio fit, quas per dissimulationem, &est artificiosa quaedam probatio ut et Postica stonrem , ct dicta

digniorem: qui prator fieres,quam Catonam. Terent. Tibi si iuua placet,profundat, ardat,peroat,nihiladme attinet. Virgil. de Didone ad Alaeam. Ioequere haliam veniis, ρειο regna permn s.l Caeterum Concessio frequenter exprimitur particulis, elio, sit ata. fac, Sc.

ARTICULUS XV.

Parenthesis, ironia, Permisio. Quid est Parenthesis seu interruptio ' Resp. est brevis

declinatio a propositor nam longior illa digressio, de qua lib. I. egimus, non est figura. Virgil. Varra tuum nomenoverat,modo Mantu nobis Mantua va misera nimium vicina Cremona cantantes sublime frent ad ηdera erant. Cic. Videte, judices, qualem nolo enim raviore appetiastona uti accusatorem in medium adduxerit. Adl Ibetur Parenthesis ad rem magis explicandam, & ad rationem breviter subjiciendam. Quid est Ironia Z Resp. est fictio totius voluntatis, qui sentitur aliud & innuitur, quam dicitur i ut pro Ligar. No- τωm crimeπiC. Casar. Θ ante hunc diem inauditum l .ς. serio loqui videtur ubi Tuberonem deridet. Sic exordium T. In Uerram ironicum est, praesertim num. 3. Non pessum ij

Etra aue. Habetis hominis consilia, diligentiam, vigil tiam. todia n , defensionemquo provincia, summa illuo perimet, ut sciatis , quoniam plura genera Eunt Imperatorum . π rust reuere se R. ne diutius in muta peηuria virorum foratura

139쪽

-x DE ELOCUTIONE.

Bite. In hac oratione passim. R in toto Cicerone sunt Ir niae,&3oci : videtur enim ad cjusmodi csse Cicero, ut ait Quintilianu a Ucctatior. Haec figura disteri ab Ironia, utiae tropus est, quod tropus brevior sit & apertIor. Quid est Permissio 3 Resp. est figura Concessioni affinis, cum vel nobis. vel Judicibus, ve I auditoribus confidimus,

nec Quidquam mali vereri nos ostendimus. ut: Sed ego Iam judices, summum ac legιtimum causa mea jus omitto, vobis quindaquissimum vιdeatur,ut consiιIMatis termitto: non enim

vereor, quin etiamsi novum siti vobis insιtuendum, libent εν iaquodpostulo propter utilitatem communis consuetussinis sel

ARTICULUS XVI.

Distributio.

QVid est Distributio ' Resp. est figura, quἱ aliquid in plu

res partes distribuitur, quarum unicuique ratio deinde sua subjungitur ut: Alexanιiso Macedona ne, in deliberando consilium 'eirn prabando vιrivi, ne , in beneficio benignitas deerat: nam cum aliqua res dubia accidisset, apparebat sapia entUs m; eum autem eo gendum esset cum hesιbm. fortissim in , cum vero premium d gηis trabreundum , tiberal sFn-. Cic. in Pison. num 64 Age, Senaus odit te quod eum tu fac re jure concedis asictorem is proditorem non modo ignitaris , auctoritatu. sed omnino ordinis ae nominis sui : vidενε equites Rom non possunt. quo ex ordine mir prasantissimus Lalius ta ConsuIe relegatuε : plus Rrm. ρeriurum cupri, in c κε ru infamiam ea, que per latrones.set er si runs de me egeras. eon. tu id Italia curcta execratur, e μου idem tu superb/ιme δε- creta ct preees repudiasti. Haec figura valet in amplificationibus : Ita Caesaris cli mentiam exornat. Cic pro Marces. num. . At vero h

140쪽

alaria, Casar. quam es pauis anto adeptus, sicium habes neminem. totum hoc,quantumcumque est, quod certe maximum est, totum est, inquam, tuum, nihilsibi ex sa laude Centiario, nihiI rasciis, nibal cohors. nιhίl turma decerpit: quin etiam id ipsa rerum humanarum dominu fortuna m sivisa societatem gloria non obseri . tibi cedit, tuam esse totam γ propriam faretur. Item quam elegans est haec ejusdem Ciceronis quid tam commune, quam ' iratus vιvu, terra mortuu, mare' fuctuant bin,littus θε ctu sta vivunt, dum possAnt, ut ducere animam de caelo non queant; ita moriuntur, ut eorum ossa tin-νa non tangat itajactantvrfluctιbus, uι non alluantur ; ara postrem. Hiciuntur, ut ne adsaxa quidem mortua conquiescant.

ARTICULUS XVII.

: Deprecatio, Execratio, Epiphonema.

id est Deprecatio seu obsecratio. vel obtestatio 3 Resp.

ust figura,qua opem alicujus vehementer imploramus, ut pro L ejot. num di Luamobrem hoc nos primum metu, C. Caser.persidem , constantiam, ct clamentiam libera, ne remd re in re Eam partom iracundia sussicomur. per dexteram tarsam oro quam regi Dejor.hobpes ho ui porrexist , is cm. ιnquam.non tam in belgas, ct in prauis, quam in promissi ct fida firmiorem. Et pro Milon. num. 93. Ruid resar, m si ut o em. obsesterques s udices,ut eam misericordiam ιribuatis fortissimo υιro, quam ipse non implorat: ego autem repugnante hoe, O imploro, is exposto. nolite, oec. 'Quid est Exti cratio ' R. est figura, qua malum alicui imprecamur. ut pro Deiot. Dii te perdant scorave, ria non mo-ῶ nequam, S improbin ,sed fatuus se amens es t Et Philip . 6.num. ἐχ. IIuur est patron m Antonius t malam quidem illi ρε- flem. Hamori enim vesro assentior: n n modo hic latro, quem Clientem nemo habere velit. Item Phili p. a 3. num. 48. Qui tu abis in malam pestem, malumque crucιatum' ad te quisquam veniat me. Quid est Epiphonema 3 Resp. cst rei narrata' vel probatae summa acetamulo, ut Uirgil. Tanta molis erat, Romanam

condare sentem.

Cic. Haesentire prudentia est, fae e fortitudinis ; ct finiira --ro ct facιra persecta cumulas aque MNAI , Haec

SEARCH

MENU NAVIGATION