장음표시 사용
471쪽
vestris adhortationibus milites obfirmati, horribilius ieorumdem malorum telum, quod est improviso se offerre, caveatis. His dictis accensi duces milites. que, alacres animo ire pergunt. Naparis, longiori ia ι .is.' quamvis itinere, ripas legunt, ut inde aquari pos norina. sent. Scythae Noradino duce cum aliquot Turcarum legionibus modico ab hostibus intervallo pros quebantur et ut neque illos timore Vacuos intactosquet solis Eu, progredi sinerent , nec sese in universi certaminis siquaturius Daleam committerent. Sed hac illac circumcursantes carpebant agmen, palatos intercipiebant. Suis i men conclusi ordinibus, caetera negligentes , Sarmatae procedebant. Quod ubi Noradinus , tu in mediam jam penetrasse provinciam, vidit ; ignem , qua iis iter faciendum erat, adultis herbis nondum I nem Misis i falce depressis injici jubet ; eaeque multo jam Sole 'torridae longe lateque flammam propagarunt. Primum ea res Sarmatis ludibrio esse, ratis, non ubique per montes Sc valles immensamque planitiem pabulum jumentis absumptum iri . At cum brevi
jam longius petendum esset; & digredi ab Napari
exercitum, aquarum alibI Inopia non pateretur , tur sarmviis incom
mae Vero , quae identidem mittebantur , exceptae ε η , σhostium insidiis nunquam sine caede regrederentur bid Regi curam injecit, ne tanta equorum iactura equis enim cuncti merebant si fame consumerentur,
ingens sibi clades instaret. Itaque pedem, mutito consilio dimissaque expeditione, referre statuit ; spe h ἡ simul: posse hostem , qui vestigiis haerebat, aut re-
472쪽
I 63 6. pente, aut vel invitum ad pugnam elici, priusquam
recederet, consuleretque sibi loco aut munimentis. At nusquam incautum reperit . Cognito enim .
., Sarmatas vertisse agmen, rectaque ad se progredi ;stratis arboribus, quae ibi viam inumbrabant, obs psit iter, de se contexit. Quin Sc aliquot machinis,' nulla tamen caede , utpote imperite libratis , eos ab se longius impellere nitebatur. Rex non tenue illud impedimentum, sed moram veritus , quae temporiS spatium daret ad regionem, qua rediturus erat, flammis depopulandam ; parum circumducto exercitu, viam praecepit, levioribusque tentatus quotidie prae-ν b. I, liis usque ad Poratam amnem , Jafflium repetit. Ibi ad reficiendas legiones paucos moratus dies, abductoque ex arce praesidio, urbem ex longinquitate& exiguis munimentis minime idoneam , quam retineret, deserit; cum praesertim nova per hos ipsos dies
aerumna vetustum Moldavorum in Polonos odium , Dcra eam μηθε exasperasset. Cosacci enim praedam inhiantes; cum
prede latenti. sibi ad diripiendum palam oppidum data civibus M.
Rege fides impedimento esset ; clam injecto cum ardentibus sagittis igne remplis ac domibus, pluri- asoldais serita. m in per incendium ac tumultum abripuerant. Hac adυersius Posius illi perciti provocatique injuria, Scythas in abeuntes SarmataS occultis nuntiis accersunt; ductosque breviori circuitu per notos calles , iis qui e superiori loco qua ex insidiis objiciunt , afficiuntque magnis β' ili' incommodis & plurium nece, quos fame lassescentes equi ab reliquo agmine retardabant. Exercitus ta
473쪽
men, tot quamvis molestiis conflictatus, iter impa- ivide prosequebatur. SOcZovam praetergressus, asper- Sc7the Samisturimis successerat montibus, unde per dissiciles saltus bis...' ad Poratam amnem, quem iterum trajecturus erat, aditus appriebatur. Dum castra locat, postridie in eas angustias se demissurus ; nuntius ad Regem a fertur , alam sex millium Scytharum per devia itinera , incolis nota, circumductam, ulteriores fauces eo consilio praeoccupasse, ut cum illuc se se hostium agmen insinuasset, a tergo a fronte conclusum objiceret armis de magnae caedi. Rex, cum inaccessata. Detecta insidie contemplaretur juga, nuntio dissidere. Misso tamen ςMi 'vir qui rem exploraret ; ubi cognovit, vera esse, quae renunciata fuerant, exhorruit periculo vix non obi-to . Simul vero certior factus, Scythas, ut in loco non
suspecto quippe ratos, se clam hostibus eo progres filiiva. sos ) negligenter se gerere; confestim supremunsia regni quaestorem cum septem millibus equitum ad ipsos silenti agmine ire jubet, atque ita moderari
gradum ut dubia adhuc luce, cum gravior corpora somnus occupat, pervenirent. E sententia res accidit . Sopitos aggrediuntur, inermes opprimunt, territos tumultu fugato ne dissipant, illata sexcen- S ibaro Vientis nece, quadringentis captis, cum mille ducentis ins natis equis. Plures propinquus Hierasus amnis,
quem fugiendo intrarant, absumpsit. Reliqui, hac illae in profundas valles dispersi, periculo se iubdur p. ta; is sipaeixerunt. Ab hac caede Sarmatae nullis amplius mo- aerumnis domum
lestiis divexati, saltum , Poratam, Naparim tran
474쪽
Rex Iavoravam petit ager animo ob improsperam expeditionem.
ibi stilus cunis Moschis Senatus consulto firmat. Turca illud impedire conatι fuerat,
Guerele in Me hemetem Regemane illius exau tboratione cogi
46a HIs TORI AkUM .sgrediuntur atque in hiberna, tot aerum nis haud parum imminuti discedunt . Rex Javorovam petiit, aeger animo ex iniqua susceptae expeditionis fama ;quippe cujus praevidisset dissicultates, nec par visus fuistet ad praecavendas superandasve. Splendidum quoque facinus, ut prius invidiae, cum adhuc in spe ,
ita nunc irritum , ludibrio erat . JavorOVae, quo convenire jusserat, habito Senatu, pectas cum magnis Rustiae Ducibus pacis foederisque conditiones ex eius auctoritate ratas habuit . Enimvero illos Turcae, ut ab hoc sanciendo foedere dissiladerent, ingenti curaverant studio. Sed rejecti ob vetus interutramque gentem odium, inclinatamque modo iulorum fortunam; quam impellere, eo Moschis jucundius erat, quo diu gravem experti fuerant. Id ubi solemnibus caeremoniis confirmatum fuisse- , nuntius Bygantium affertur; incessit omnium anu mos timor , ne, cum ad reliquam procellam dirus hic turbo accederet, de Turcico Imperio actum foret. Hinc ex dolore liberq de Mehemete rege querelῆ agitari coeptae primo inter plebem 3 mox in aula , in ipsoque purpuratorum collegio ; eoque perVenerunt, ut, ad avertendam iram Numinis, de Foedifrago in ordinem cogendo fuerit cogitatum . At proceribus visum , ejusmodi maximo rerum motu Imperii molem , quae vacillabat, impulsum iri potius quam com firmatum; ut, dum affecta valetudine languet corpus, a validioribus temperandum remediis est , ne nimia virtute quicquid reliquum est virium opprimant. Se
475쪽
ditiosa dicta Regem non latuere. Ueritus autem concitatam justo dolore multitudinem , iracundiam compressit ; simulansque , qus consilia, monita , voluntatem pro norma se habiturum , avocare studuit irritatos animos ab tumultu. Non tamen ita, ut omnium obstruerentur ora. Nam pluribus adhuc mussitantibus, celebris inter eos hypocrita in divinae Sapientiae quod fuit olim Templo , nunc prophanis sacris addicto, dum Rex ab Mehemete pacem ac Ve- .
Diam oraret, e suggestu his illum affari Verbis au- bis, σ ubi.
sus est. Frustra Dei opem imploras , Imperator , iners ipse ac desidiosus. Comitatur illa hominum strenuitatem , non fovet ignaviam. Exemplo sint Majores tui, quibus ingens perpetuaque affulsit, legiones praxuntibus consilio ac virtute . Te fugit in umbra & otio considentem ; quem nisi una venatio virum proderet , inter foeminas recenseremus . Non his profecto artibua in hanc magnitudinem coaluit Othomanorum Imperium. Crevit adhibito a Majoribus tuis ad rem bellicam studio ; corruit data moὸo a te scortis ganeisque Opera. In haec aerarium effundis, armorum oblitus; utque unus gaudeas , cuncti gemunt . Audi, quid per me tibi Mehemetes obnuntiat. Stabit secta ,& Imperium nostrum, sed diversis moribus Principe; quos vel ipse induas, vel alius in solium serat . Ad insolitam audaciam Rex obmutuit , demissisque oculis Veluti si υ,hπων tactus Numine, tacitus in Aulam regreditur, anxius dictis consternane classicum ille seditionis cecinisset. Postridie ad-
476쪽
eique , se populo satisfactursilpon
eessaria proponit. Quicquid in se est, Hime daturo
promittit. pecunia euenda rationes expcἐit. Dclubra Dpocritarum patrimoniis tributum dari constituit. Muphtius modeam resistit.
Vocato purpuratorum Consilio, se populi voluntati obsequentem nihil jam praeter arma cogitare dixit,& vere primo ad bellum iturum; prius tamen instaurandos exercitus, Omnique apparatu ornandos instruendosque ; ne se praesente majestas Imperii discrimen adeat . Jubere proinde, exquisito delectu conscribi milites, curari pecuniam. Quod ad se attinet, fanctius aerarium in belli usus aperturum 3 gemmas, Principum decus , dignitatis Ornamenta , venales exhibiturum ; commeatum daturum Venaticae tu γbar, & iis praeterea, qui ad relaxandum regalibus curis animum operam sibi navent; corumque stipendiata militibus adscripturum. Haec tamen belli voraginem haud posse implere. Cum a novis tributis abstinen
dum sit , tot jam impositis ; in animo sibi esse ad
voluntariam liberalitatem populos invitare ; sed praevidere , consumptis, ut ajunt, patrimoniis, pauca inde collectum iri. Quo mentem igitur appellendam esse Eo videlicet, ubi cunctae propemodum Imperii opes coaluerunt; Sc ubi in terram defossae, aut in desidiosos religionum cultores distributae augent in cubantium arrogantiam, inertiae favent. Eas tot inquinatorum sodalium consessus, vitiorum sentinae, avaritiae desidiaeque domicilia , tot superstitiosae pecuniae gurgites in lucem restituant, reddant legutimis usibus ; nec amplius fraudata republica vertant in alimenta luxuriae laborum solertiaeque praemium . Perculit prophanae superstitionis Antistitem Regis dictum. Ipsi tamen , celato Vulnere, leniter Disitirco by Corali
477쪽
niter in memoriam redegit: sacra adhuc Oiliomani- I 685. cis Regibus fuisse ejus ordinis patrimonia I nec esse, cur iis modo violandis cumularet sibi Mehemetis iram. Cui ille, acerbe subridens et macte, inquit, hae tua pietate . Pridem haud impium existimasti, M hin,ibi illam solutis induciis suadere bellum ; pium modo reputas obpietat,relego belli nervos incidere, subtracta pecunia . Utrinque l. . . ''' reum te prodis 3 Sc poena utrumque delictum sequi debet. Tu deposito magistratu in Chium insulam
exulatum abi. Uulpeculae tuae effossis male partis thesauris comprimant astutos animos ; nec amplius insidiantes Imperio nostro, tandem aliquem sibi statuant obloquendi, irritandi, minitandique modum. Morem gessere quamquam inviti ; sed invalidi erant Tribista exigun- ad resistendum , absentibus labefactatisque praetoria- pij,t bis, hiletanis ; quorum freti ope adhuc vel ipsi Regi metum sistenta, quare. incusserant. Ita, utrisque debilitatis, magnum sibi ex ipsa adversa fortuna constituit munimentum securitatis . Adeo nil difficile Principi, si tempestive . Uerum non in comparanda solum pecunia vertebat rei summa . Major erat conscribendi milites difficultas, maxima restituendi militibus animos, tot jam cladibus abjectos profligatosque. In id Solyma- cοηρνUeηdis minus Visiriorum princeps se dederat omni studio, cun- t tibμ ctis militari aetate aut robore, facere stipendia, jussis; μ v 'curabatque, excursitonibus levibusque praeliis exci- Eos bello assuetatas, ponere legiones metum, atque hosti assuesce f re ; muniendis instruendisque urbibus spem retinendae Hungariae ferociter ostentare . Hujusmodi Munit metaria Tom. I. Nnn ob mira,
478쪽
3686. obtentu veniam ab Rege obtinuerat Albae gra eae Alba graca per hibernandi, re vera sibi timuerat ab Aulae insidiis ,-. I. i. f.. ubi raro infortunium culpa vacare creditur. Qua quam delatoribus obviam jerat , accepto a majo-ρὰ is auia.. minoribusque militiae praefectis , consignatoga.ιione testimo, literiS, testimonio e nihil se vel providi Imperatoris, mi m ad Regem vel strenui ducis , vel fortiss1mi quoque militis, quo Budae casum prohiberet, praetermisisse. Nihilo tamen secius , cum Numine impellente ruere Imperium videret ; nec iis, quae modo essent, viribus sustineri posse ; ad pacem reconciliandam , quae tot
assectum aerumnis, ut fessa corpora quies, recrea ret , conscio rege animum, curas, operamque admo-Legatum de pace Vit. Itaque ad Hermannum Badensem , bellici Con- ιζηnam mittit 'praesidem, Viennam legatum cum literis misit; qui renuntiaret: si Caesarem tot misertuin calamitatum , quas bellum parit, hujus taederet ; nullam per Mehemetem regem fore moram , quin aequis conditionibus absolveretur . Aliquem proinde sibi legaret, qui de agendi loco, & re conveniret. Ui-ssii mandata diversis jam antea conflictatum consiliisior Caesarem in suam partem, vix abfuit, quin inclin
casar an ad pia rent. Dividebant ejus animum eaedem, quae superios tuendam My- ribus annis , ambigendi causae r instens a Turcico
ambiguus:Oqua bello spes, non Impar a Gallis metus. Et accreve-βιμ iade rationes rant sperandi metuendique argumenta. Nam N Buda capta, tot clades alia super aliam Turcis illatae,5 iis terror inditus adeo, ut nusquam vestigio haere rent, ad eos penitus conterendos incitamento erant.
479쪽
Urgebant Pontifex maximus , Venetique , pruden ter rati: nihil ad perpetuam Victoriam adhuc gestum, nisi penitus debellatum foret. Siquidem potenti inbmico aut multum detrabas, quo ei, si rursus invadat , obniti possis; aut nihil, ne extimules ad repetendum , usurasque velit. Instigabat etiam commune Christianae gentis desiderium, non sine querelis
conspecturae,iamdiu expectatam ac tandem acceptam perdendi immanissimi hostis occasionem negligi. Ex altera parte Caesar quorumdam procerum sententiis obruebatur, qui, Turcico empti auro, renovandis induciis operam suam commodabant. Nam Uisi-rius hoc etiam ariete Viennensem aulam susceperat concutiendam ; trecentis hungaricorum aureorum
millibus per Transilvanos legatos, in quos potenti rum licuisset, dispersis. Non unus ea infamia apud vulgus hominum laborabat. Quamquam habita quaestione nihil reorum inventum ; sagaciter conte cto crimine, quod non sine magno rerum motu puniri posset. Aliqua tamen iis favebant, quae rectam hujusce consilii speciem exhiberent ; bellicos app ratus expedientibus in Alsatia Gallis, pluribusque . per hyemem legionibus eo traductis. Etenim Lud vico Regi Christianissimo haud obscuris indiciis injecta suspicio fuerat, ingentem in se a Germanis aliisque concitari procellam. Quam nisi in eos ipse commovere antevertisset, damnum Galliae cumulaturam arbitrabatur. Superiori aestate Augustae Vindelicorum foedere se conjunxerant Leopoldus Caesar, duo N n n a Cain 168 T.
vaiuscuj Ριe christiana gentissimile desiderium
Ludovisus Gallia Rex de Germa norum inste bellas oleatura Diuitigoo by Cooste
480쪽
vir Palatinus auctor. sus e ejus co ju-
Glli a rex otio querit, O quare.
Caroli Hispaniarum, Suecorumque Reges, octovirlMisiniensis, Palatinus, Bojoarius cum omnibus Saxonicae regnatricis familiae, aliisque Regulis ad su. periorem, ut Vocant, Rhenum incolentibus. Ineundae societatis auctor structorque fuerat Wilhelmus Octo vir Palatinus, negotium Gallis, sua nimium contradicendi obnitendique libertate irritatis, ne sibi facesserent , exhibiturus. Reliquos conjunxerat , ut fama tenuit, studium repetendi, cum primum pollent, a Ludovico rege Argentoratum, Luxem- burgum, de quicquid ei Metense ac Friburgense Forum adiudicaverat. Quamquam singuli obtendissent mutuam , quibus inerant, Circulorum tutelam. In Circulos enim, unumquemque plures complexum Principes, Germania dividitur. Interea quoad maturum foret, Turcico obdurescere bello Gerimnos milites, Gallos pace militiam dediscere atque emolliri . Rex turbulenta in se agitari consilia, ex intempestivo foedere suspicatus , nihil tamen praeter
querelas movit, adversa tum temporis ex tumore
tentatus Valetudine , nec satis certus an ille Calvinianus suae gentis turbo penitus conquievisset. Se cto deinde per hyemem tumore , sanitatem recepe rat tanto suorum populorum gaudio, quantus eX
ejus periculo dolor fuerat. Ubique data ab iis plurima signa gestientis animi; sed illud praeter caetera illustre; dum ad agendas in majori Templo ad aram Deiparq gratias bonorum omnium auctori Deo Parisios progressus, non magnifica solum pompa, rega