장음표시 사용
321쪽
nis, supensionis, interdicti, depositionis, degradationis, & alijs censuris ecclesiiasticis , dc
v ΑεRεNTt quid percensuras eleuatticas debeat intelliei. innocentius Tettius responcit, P pereas non solum interdicti, sed ius penuonis,& excommunicationis sententia vat let intelli, i. t ut discretus iudex rerum,&Pe sonarum circi instantiis indagatis serat, quam
gis viderit expedire, qua quidem responsionemvendo ab ordine litterae, qu bd a iure permistum est , ut C. de nouoco. compo. In g. quibus,3: ibi Balan ij. col. verit &ex hoc coia lige, & l. quotienu. iisde usuris de idem Baldus in l. conuenti latra , in iiij. col. in vers. item x est argumentum ab ordine, t ex ordine enim lati pili arguitur ordo intellectus, ut ind. l. cii oti eos, Vibi glo. ij.doct. isde usus ue.& Balinis in Laduersus. C. de suri.Videtur quod liaec
in brica ite iurale concepta, cum prius minor, secundo maior, tertio maxima poena infligenda ut, ut crescente contumacia crescat S pce- . Aut, ut liti non conte. quoniam, in si .d
beret dicere de interdicti, suspensionis, depositionis, degradationis , de excommunicari
3 nis sentemia, quae t videtur, quod debeat esse ultima pinna tanquam grauior, pro quo dotex. in terminis,in c. ij. qui incipit, ego presbyter . de cisi eo excon . minisi . ubi post degradationem. β: suspeusionem excommunicatur,ut
etiam dicit glos I in c. cum non in bomine. de iudi .in verbo polim urn, gl in c. honoratus. lxxiiij dic in verbo adhuc,& in L relegatorum. C. de inter die. de relegat. Et per Specul. in ti-
α de senten. g. vi. vetii. verum, dein titu. de
6 contuiuacia. . iiij.ta leuiori biis, non autem grauioribus inchoandum est etiam in censuriseecteliasticis, pro quo do tex. in terminis in c. is de testi cotem ibi. si vero non veneritis,sci in vos ab osticio, de beneficio ecclesia ilico apostolica auctoritate suspensos, bc si, nec sis ven mis . commimicationis, de depositionis sen- omittam poteritis sermidare, &glo. in d.c. h noratus in verbo adhuc, dicit, quoid isti ordo est seruandus vivum aliquis punitur pro contumacia, ut post monitionem suspendatur, secundo excommuni iuri tertio deponatur, qua
ro, curiae saecularii radatur: si autem procritimine quis minuitur, primo deponitur, postea
communicatur, ut in d. c. cum non ab homi
Petide Taran. de ordine istarum poenarum
infligendarum dicit esse distinguendum sie, videlicet quod, aut incipit culpat contumacia, aut a crimine, si a contumacia, distinguit inter clericum , D laicum, quia laicus primo est ab ingrestu ecclesiae arcendus, secundo excommunicandus. clericus autem primo est suspendendus ab officio, secundo a beneficio, tertio excommunicandus, quarto deponendus, vel
degradandus: nihil ὰ legat, sed est text. in d.
c. it. de cler. exco. in quo iste ordo continetur.
dc melius per inno. in c. qualiter, S: quando, de accusit. et secundo, S: ibidem perlo .de Anan. in verbo di minutionem capitis,& per Spec. in tertia parte in princi in titu. de accusatore, in g.
ij. loco. in princip. in versi. sed degradatio, d positio, & versi. qualiter poenae succedant, seu
Sed quia in praemissis non fit mentio de ims terdicto: quaero, in quo ordine collocabitur interdictum Z potest probabiliter dici, quδd iii
tertio ordine, quia, ut supra dixi a leuioribus. seu minoribus ecenis inchoandum est. Minoe aut poena est suspensionis ab ossicio, vel beneficio, qiuam sententia interdicti, ratio est in promptu, quia omnis interdictus, est ab ostiucio sit pensus, & sic per consequens a benefi-6 cio: t quoniam, quum interdicitur echlesia, interdicta sunt & ipsius ecclesiae sacramenta, Vt v. q. ij.c. praesenti. & ibi gloss. in verbo com- munione. quae exprelle dicit, quod eui ecclesia in tradicitur, interdicta est sacramentoru pe ceptio , multo magis de consectio, vel celebratio, de haec est proprie suspensio secundum Taranta siensem.
Sequitur emo conclusio, ' quod omnis
interdictus est suspensus, sed non est conuerin , quia nulli suspenso ab ossicio interdicit ut ecclesia, vel ecclesiastica sacramenta, quantum 8 est ex ui suspensionis , t de ex ijs videtur, quod poena grauior sit interdictum, quam suspesio. de quod adinvicem se habeant, ut maius, & mis nus, seu superius, de inserius, i Conueniunt tamen inter se suspensio, de interdictum in tam tum, scut dicunt aliquiqirantum ad persona. nam interdictum idem est, quod suspensio, vade si dicat praelatus interdico talem, hoc est dicere suspendo talem: sed de hoc dicemus in sin, ubi tractabimus de disserenti js suspensi nis, de interdicti. Sed quia impugnamus huius rubricae sO mam, de supra dixi, quia a leuioribus sit inchoandum, videtur polle dici. quod quis prius debet suspendi a beneficio. quam abbnicio. quia omnis suspensus ab officio, est suspensus a beneficio, sed non econtra, grauior est ergo suspensio ab ossicio. . Pro solutione dicas, qiidd quatuor modis
322쪽
hoc potest esse . primo modo, quia hominito spiritualit grauior est suspensio ab ostieio, eat nati vero a beneficio. Secudo,q ita dupliciter dicitur aliquid graui iis . S. Re. vel reputatione, quantum ad veritatem igitur gratiior est suspensio ab officio, ut ostensum ell, si tamen ellet, qui iura exequeret tir, ut si is ensem ab ossicio statim de facto su-0Ederet a beneficio: scii quia pauci ad hoc ius
aduerti int,vel exequi curant, ideo habita consideratione ad qualitates eleticorum ni siti t
potis sit spesio , beneficio, quum expreste profertur, est grauior poena, qti,ira ab ossicio,cum libenter vacent abollici js, sed non a beneficiis, & eorum fractibus. Tertio potest diciquculd .e ij.de testi. cogen. non imponit poenam sis pensionis a beneficio post suspensonem ab osficio, illast grauior: sed quia per eius additionem fiat accumulatio poenae . haec sunt verba Tarant asen.
it Quarto potest diei, i quia in veritate gra-ilior est suspensio ab ossicio, quam a bene io,
quando infligitur a canone,&non ab homine, quia tune suspensio a beneficio eam sequitur, ut supra dixi, ideoque est, quod si ab homine simplicitet non excepta suspensione I beneficio, sed quia, vel ius. vel homo potest unam sine altera instigere, si hoc exprimat, reputati ne elericorum grauior est secunda. 1 Erunt ergo in clerico contumace t quinq; poenae, videlicet suspenso ab ossicio, iaspensio, beneficio, interdictum, excommunicatio,
tot tremo depositio, potest & addi curiae iscvari traditio secundum delicti atrocitatem de quibus singulis, insta singulariter dieam.
Et ex istis velificantur opposita contra ipsam rubricam, cum appareat in iure, quM alevioribus poenis sit inchoandum, & sitecessiuε et et cente contumacia crescat &poena, de excommuni ratio ultimo loco reseruatur tan- qii in grauior, quia depositio eis potius exec tio actualis excommunicationis verbalis data uacorrigibilitate. Ergo rubrica videtur peccare , cum excommunicatio debuisset postponi non anteponi, pro quo do tex. in terminis, inta presbyter, vel diaconus. lxxxj. di. ibi depona
tur, non tamen communione priuetur.
Ex cotinuatione huius rubrice ad duas prcseximas pr cedentes elicitur solutio quaestionis. cum in ea omnes dixerint, quAd ista rubrica ponitur poli rubri eas de poenis, de de poenita& remissionibus, ex eo quia in dictis cluabus pri dentibus rubricis visiim est de p is, quet
imponuntur tam in foro contentioso, quSm poenitentiali, vernn tamen, quia excommunicatio est poena delicti, quum sertur a iure, qua vero ab homine est mena contumaciae, merito
post dictas rubricas praecedεtes subiicitur ista ci se pater, qu bd author, seu compilator insecmatione huius rii bricae non habuit respectum ad ordinem poenae infligendae, sed iam infitia i iure: de quum inter iam inflictas milior
sit excommunicatio,ideo ab ea inchoauit, tanquina a magis vigenti, de potiori medela indigenti , quum sit maius vulnus. Suin mistae, de praecipue Hosti. post Ray-
mundum, de Gossire. examinat luculenter hanc materiam, de s militer Friburgo, qui in ea ser- mauit ccxviij. quaestiones, deducendo totum hunc titulum per quaestiones. t Taranta sensis quoqtie in sua summa, pariet iij. tit. xxv. excli liuὰ examinat hunc titulum, quorum dicta non referam, sed ad illa me r mittam procedendo per quaestiones nouas, vel non ita tactas per eos.
x 3 Dicemus itaque primo, i quM triplex est
ecclesiastica censura diuini cultus amica luit ri ecclesiasticae gladius: sordium spiritualium expurgatrix: quae tanto est ab omnibus eliarius amplectenda , de reuerentius obseruanda . quantoper eam falliti animarum, de nequitiae contra spiritualia noscitur prouideri in cςl stibus, sed sunt quidam, qui eius virtutem ignorantes, nec libenter eam in se suscipiunt. nec salubriter aliis imponunt: hac enim ce sura iudices nostri temporis, ut in pluribus miserabiliter, immo S: damnabiliter abutuntur, qui de gremio matris ecclesiae indiscrete, de praecipitanter peream evellunt innocentes, de eis interdum magis catholice credentes, etiam ad nefandorum usurariorum, de simoniacora
publicorum instantiam, ut saepius vidi tam in Ro. Cu. in qua est excomm unicationis prodigalitasὶ quim extra: in illorum igitur recen sura haec est, sicut gladius in manibus sitiosi. qui eum gladio suo semetipsum interficit: ex ea enim illicit E voeatus, siue innodatus non laeditur, sedateus, de spicula instar dolosi conue tuntur in damnantem, iuxta illud prophetae Psal. lxiij. sagittae paruulorum sectae sunt plagae eorum, de infirmatae sunt contra eos ii suet eorum, conturbati sunt omnes, qui vide
I ' Eeonuerso autem, qui superbierit nolens obedire sacerdotis imperio, vi decreto iudicis, morte moriatur homo ille, ut Deut. xviij. de in cap.ij. de maioritate, dc obedi. quomodo autem ni cintelligati iti dicam infra, de iniusta. vel nulla excommunicatione, de ibi tractabo, quomodo iniustὸ excoicato sit consulendum. Ne igitur praemisia censura incautE contempta seriat innocentem, vel incaut E iaculata reis deat in iactantem, cum utroque casu irregula vitates contr. iliantur , ut nota in capit. cum aeterni
323쪽
αterni de m. ludi.in vj.in I.stituti, & in c. in medicinalis,de sent .ex .eo. lib.quod etiam intestisto in utroq; foro,hanc materiam tanto studiosius examinabimus, quanto periculosius hodie practicatur,& frequentatur. In hac igitur materia sequentem ordinem seruabo: nam primo tractabimus de excom
Secundo de suspensione. Tertio de interdicto, quum sint hae tres partes principales nostrae rubricae. Sed primam diuidam in septem partes, siue distinctiones excommunicationis. Et in prima distinctione ponam in genere
de maiori excommunicatione. In secunda ponam de excommunicatione iuris. In tertia de excommunieatione hominis. In quarta de excommunicationeiniusta. In quinta de excommunicatione per paritia ripationem excommunicatorum. . . In sexta de absolutione , maiori excomm
In septima & vltima tractabo de excomm nicatione minori, & sub unaquaque pona suos s.ut quod quaeritur iacilius inueniatur.
I Excomi nicatio unde habuerit ori P . a Immundi non ingrediebantur tarentaratim a nu' purificationem. 3 Maria Aror Μο is, Aaron lepra percussa, qtiti ' murmuravit contra Mosem, iussu Domini R iit septem diebus extra canna, quibus mundo tu est.
micator, huestuosus, o blasphemus pro 'na
3 Episcopio caeteri religiosi possunt intrare balnea lauandi causa, hodie tamen praelatis scanda sum esset.
communicatio. N TE Q V A M ulterius progrediar, quaero de tribus. Primo unde habuit ortum excommunicatio.
Secundo quid sit... Tertio propter quid fiat, siue pro quibus
reccatis. et ortum habuit excommunitatio, Sc auctori tatem excommunicandi assumptit ecclesia ex
- his, quae iussa, vel sacta sunt a Deo vel sanctis suis in tribus suis statibus. r Videlicet i in primo , ante legem enim dominus emisit Adam propter peccatum de paradiso deliciarum, ut Gen. iij. in lignum eiectionis peccantium ab ecclesia, ut legitur in c.in capite. L. diit. Deus quoque proiecit Caym a se propter fratricidium, unde dixit ipsemet, Maior est iniquitas mea,quini ut veniam mCrear: ecce elicis me hodie a facie terrae, & a facie tuaetbscondar, deero vagus, & pro gus in terra, omnis qui inuenerit me occidet me, ut Gen
sis iiij. 2 In secundo, scilicet sub lege,t immudi enim
rion ingrediebantur tabernaculum ante purificationem, ut Numer.xix. Leprosi quoque ex-3 tra castra manere iussi sunt, ut Nume.v. tunde de Maria soror Mosis,& Aaron lepra percussa. quia murmuravit contra Mosem iustis domini, stetit septem diebus extra castra,quibus mudata est, ut Num.xij.quod est hodie extra ecclesiam sanctam, quae terribilis est d monibus, ut castroriam acies ordinata, ut Cantic. vj. Orias etiam rex Iuda, quando voluit adolere incensum domino,quoci non erat ossicii sui, lepra instote perciissus est, & statim de templo eiectius est ab Ataria pontifice,& ecteris sacerdotibus, ut legitur Paralipomen.ij.xxvj. c. In tertio autem statu, scilicet legis ei angelieae,dixit Iesus de eo, qui corripi non vult, si e Hesiam non audierit, sit tibi sicut ethnicus, de Publicanus, qui non participant fidelibus in sacramentis, ut Math. xviij.& statim subiunxit tradens apostolis potestatem excommunica di per clauium traditionem dicens, Amen diis eo vobis, quaecunq; ligaueritis super terram , erunt ligata & in coelo,&quaecunq; solueritis super terram, erunt soluta dein coelo . Paulus eroque excommunicauit Corinthium quensam incestuosum, tradens ipsum Sathanae in interitum carnis,ut ipse saluus sit in die domi. vii, ut ad Corin. prima.c. v. α transumptiuὸ in c.audi deniq;.xj.q.iij. Addens generale praec plum de alijs peceatoribus subiunxit dicens,
scripsi vobis non commisceri,siquis frater nominatu fornicator, aut aliarus , aut idolis , seruiens , aut maledicus, aut ebriosus: cum eiusmodi nee cibum sumere, ut legitur ad Corinth. prima c. v.proxim Eallegato. Item in Opistola ad Gai primo cap. si quis vero euangeli.
uerit, praeter id, quod accepistis, anathemast, quod est dicere separatus: idem dixit in secunda epistola ad Thessalon. iij. ibi, lenian-ciamus vobis in nomine domini nostri Iesu.Christi, ut subtrabatis vos ab omni stat reambulante inordinate.Et in epistola ad Titum iij. c. haereticum hominem, poli unam,de secunda correctionem deuita sciens,quia demersus est, qui eiusmodi est. Excommunicauit quom an-
324쪽
3ro De Irregularit. & Dispensatio.
gelos,ut in epistola ad Gal.pri ima dicens, Licet
nos, aut angeli de coelo euangclizarent vobis, praeterquam quod euangesiZainus vobis, an thema iit, sicu r dixi, de nunc iterum dico,si qui vobis euangelizaverit praeter id, quod a cepistis, anathema iit: excona municauit quoque Hymenelim. & Alexandiu tradens eos thanae,ut discant non blasphemare,ut in prima epistola ad Thimot. j. c. Et ex his datur intelli-q si, quod a sernicator incestuosus, blasph
mus pro poena peccati debent excommunica ri,& sie habemus tres casus ultra alios, inqui. bus excommunicatio infligitur citra contumacia maia in poenam. Beatus quoq; Ioannesin. tertia epistolae nonica sie est. Si quis venerit ad vos, ct hanc doctrinam scilicet Christi non asseri , nolite eum recipere in domum , nec ei dixeritis aue . qui enim dixerit et ane, participat operibus illius malignis . ex quibus verbis videtur etiam ipse haereticos excommunicare: virile Venerabilis Beda luper illo passu dixit, hic Ioannes deni maticis siue hqreticis deuitandis, quae verbis docuit, etiam faetis exhibuit: Narrat quoque idem Beda de Policareo Smyrneorum amisi te eiusdem loannis discipulo,& martyre, quia tepore quodam , quum apud Ephelum bain. a filii set ingressius, ct vidi luctibi de Cherinium; exiuit continuo, & discessit non lotus dicens. fugiamus hinc, ne& balnea ipta corruam, in quibus Cherinius lauatur veritatis inimicus rhaec omnia transumptiue habentur in c. omnis, qui recedit. iii .q.j. dc ex supradi DI tes per accidens notare, quod tepiscopi, dc teri resigiosi possunt intrare balnea lauandi causa: credo tamen, quod hodie ellet scandalo sum prastatis, qui in die timent vitulos, in nocte autem & vitulos, & vaccas vorant, vel furantur. Sed glo.in die.cap.omnis qui,in verbo
ingreisqs, io primo, dicit licere in necessita .
S V M N AE. I incommunicatis mustipluiter diginitur. a communicare en commune ahquid cum alio uel alijs habere.
. in E secundo quisito: qui stat excommunicatio Hosti. in summa positit tres dis linitiones , quarum tertia placu it Taratas iensi, quam clarius posui t dicens. t Excomunicatio est censura ecclesiastica a qualibet licita communione , vel actu legitimo teparans, v de & Adam dicitur ab esu ligni vitae exciam Municatus dicente domino ad angelis, videre
sorte sumat de ligno vitae, ut Gen. iij. de tra sumptive. .q. ii .c.ad mensam, Insi .euidenteride dicitur excommunicatio extra communi
nem politio , secundum I sydorum, lib. primo a etymologiarum:t communicare enim est commune aliquid eum alio, vel alijs habere, unde, qui ab eo, quod alij pollunt separatur, recte nominatur extra communionem . atq; ideo dicitur exconamunicatus,& hanc distinitionem posuit etiam dominus Cardinalis in c. si cel luat, de sentinx m.in princi
a Communicare possum exconmmnicato correct- . causa.
causas fit. Possiunt autem mula i cause assignati, propter quas fit haec separatio a peccatoribu , prima est propter eorum indis italem. immundi enim sunt, ut supra dixi de leprosis 1 caitiis, & sanctuario explosis, ut de Maria,& Otia rege Iuda dixi supra in secundo statu. ideo non digni habitare cum mundi . unde ξsai. Lij. c. ait. Recedite recedite. exite. inde pollutum nolite tangere. exite de medio
secunda est propter sanctorum conseruationem, ne ex conuersatione trabant ad se eorum mores,quoniam, qui tetigerit picem, inquinabitur ea,&qui communicauerit si perbo, induet superbiam,vt Ecclesiast. xiij. vnde loannes, Putridae carnes resecandae sunt. de scabiosa ouis a caulis arcenda est, ne tota domu, corruat, de pecora ardeat, & corrumpatur, putrescat,& intereat: iuxta illud vulgare . Moibida sola pecus totum corrumpit ouile. in Al ndriama scintilla suit, sed quoniam non statim fuit compressa, per totum orbem eius flamma populata est, ut dicit Hierony. de transumptiue in c. resecanda. Hi hq.ub Tertia ratio est propter incutiendum rub rem excommunicato,& hane Paulus reddit in epistola secunda ad Thessalonio c. iij. dicens, siquis non obediuerit verbo nostro, per epistolam hunc notate, & ne commisceamini cum illo,ut confundatur.
Eoolite quali inimicum existimarcised eorripite ut statrem,& ex hoc dicto Apostoli assii-2 initur argumentum, quodipossumus comm nicare excommunicato correctionis causa, dehinc
325쪽
hine assumptum est illud hodiernum, vulgare dictum dicentium, excommunicato loquor in conuertendo,& glo.in supradicto verbo dicit conuertatur, & erubescat abiectus ab omnibus, ut sie se subijciat apostolo,& ecclesiae praeceptis. Quarta ratio est propter timorem incutiendum excommunicato, ut qui se videt ad lepus ab ovibus Christi remotu, timeat se perpetuo ab eis, nisi restipuerit separandum,& inter lic dos sit idos damnatorum collorandum : haec Tarantasiensis. de haec exprelle faciunt contra Ha Rasi M lutherianam dicentem, ecclesiam aliquem excommunicare non posse, neq; debere, cum nec Christus, nec Apostolus quenqua communi uerit: quod est filsum, & mal Edictuma
i Exom micatur quis tantum pre peccato monaalli non vemuli. declara r dequentibus. et incommunicatio est ate e mortis damiratio. 3 Et quomodo erit medicinalis. Et an pro contumacia σ quo modo. Πι.6.4 Earcommunicari quis debet pro tribus eri mirus. enathema es aeremae moretis damnatio, est non nisi pro mortali Giruine debet imponi, est illissaeiaci
contumacia cum que conditisins digna in ex
8 D tanto magis quando agitur de causa minori,cl
9 caram latae sententiae reperitur in eos re iuris Abdscursu lxxiii'. casuum.
max es. - II venisse quis non dicitur ex eo quia casι ορο presim non venit. II citatus si compareat, O iudex absitsumptius non
serri excommunicatis . . E quarto quaesito, videlicet pro quo peccato debeat fieri excommunicatio.nam ex praecedentibus dictis apparet, quω peccatores excommunicari posti int, i sed
pro peccatis mortalibus tantum, non autem
pro venialibus: pro quo do tex.inc. episcopi si sacerdotali.xj.q.iij. ibi, aut minimis causis, de vide ibi bo. glo. quae bene declarat, pro quibus
tio, quia i excommunicatio est aeternae mortis damnatio, ut dicit tex.in d.ci nemo,& non nisi pro mortali debet imponi crimine, de illis, qui aliter non potuerunt corrigi. Et ibi glo. in verbo mortis quaerit, cu m sit perpetua damnatio, quomodo dicatur medicinalis :& soluit,3 quM t cum contemnitur, est damnatio: dum obseruatur de timetur, est medicina.
Sed quod dixi pro peccato mortali posse aliquem excon in unicari, intelligo pro praesenti,no autem pro praeteritis, aut futuris. ut est tecin c. Romana.in s. caueant. de sent. exc6.in vj.
Sed videtur, quod non pro omni motiali. sed tantum pro contumacia, sed nec pro omni contumacia, sed pro ea tantum,quae circa iudicia consistit,ut not. .q.iij. in summa. sed certa est pro peccato in t tribus casibus seu criminibus aliquem excommunicari debere, videlicet cum ad synodum canonita vocatus venire c5tempsit, aut si postquam illhuc venerit, sacer dotalibus respuit obedire praeceptis , aut ante examinationis cause sirae finem a syni o abire praesemit. Sed immo videtur contrarium, Zeu sis pro omni mortali possit excommunicari per dicta Apos L ad Corinth. i. c. v. supra alleg. si quis
frater nominatur fornicator, aut avarus, aut idolis seruiens,aut maledicus,aut raptor, aut ebriosus, cum eiusmodi nec cibum sumere deabes: lus Tarantasi .dicit,quod pro sola contia macia debet quis excommunicari, ut expres
probatur in d. c.hemo ci.q.iij. dc ibi glo. sus pra allepubi dicitur, qudd lanathema est aeternae mortis damnatio, dc non nisi pro mortali crimine debet imponi de illis,qui aliter no minruetiit corrigi,argatlv.dis .c. sed illud, de xxiiij. q. si j.c tam iacerdotes, sed hoc melius probatur ex forma fraternae admonitionis euangeliae quam ponit Christus Matth.xviii .ubi prius prςmittit monitiones,quam dicat, sit tibi seueeti nicus, de publicanus . de ad illud A postoli dico, qu intelligitur de incorrigibilibus, de contumacibus in illis vel ali js mortalibus peccatis,ad illud vero certum est,per quod videbatur probari, quod pro con tumacia tan tum cirea iudicia quis su excommunicandum, dico,qubd si bene ponderetur, no apponitur aliqua dictio exclusiua, videlicet tantum, vel solii pro his tribus criminibus, di ideo non sequitur, quod etiam pro contumacia aliorum criminuictri possit excommunicati . sed de illis tunc agebatur, ubi relata fuit quaestio secti de episcopis,qui talia committunt.vnde dico,qubd sub illis tribus comprehenditur omnis criminiς contumacia, pro quo quis dignus est excommunicari r nam cuiuilibet criminis contuma cia deprehenditur ab aliquo illorum modora in quolibet statu cauta sol iudicij. scilicet in principio causae, cum vocatus ad causam veni
326쪽
32 et 19e irregularit hc Diipensatio.
re contempsit vel in mellio cause, cum ante tεlsus non licentia tu recedit, vel in s. causae .cuatae sententiae parer contemnit, unde verus sensus est pro his trabiis crimmibus, e procontumacia aliquorum isto tum tritim modorum praecedente: sic ergo his tribias modis apparet
contumacia iii iudicio. extra iudicium vero, cu
poli admonitionem legitimam non corrigitur quis: se liuitur illud, unde apiid haereticum limminem post unan ,& secundam correctionem deuita. Sed adhue quaero, quomodo sit verum, φε 'nullus sit excommunicandus nisi pro ratum acta cum tex. in c. ex parte, et primo, de vel . signi f. dicat, quod potest quis excommunicari pro manifesta ost sar sed soluunt doc. dicentes, quod tunc demum potest excommunicati
pro offensa, cum est incorri bilis. Sciendum quoq; est, quod licet prominiarnis causis non sit quis excommunicandus, cuius contrarium lio te fit Romae, ut in d .c. epi, scopi. xj. l.iij. tamen quaelibet contumacia digna est excommunicatione, quin immo tanto maior videtur, quanto ex re vel causa minori 8 eon iurgit, it& hςς est excusatio iudicum nostri tempori .ct praecipue R o. curia: qui passim ex communicant contumaces prci quacunq; mianima re, vel causa, et quinq; duc. ac se breui ri, iuxta Aiit h. nis breuiores.
Sed si sic est,quod pro sola contumacia quis
com mi inicatur, videtur ergo, quod nullus se canon lata: sententia'. sed serendae: cum tamens teperiamur i lxxiiij. casus in eorpore iuris, in quibus est cinon latae sententur, quos seriatim po Spec. I sito aureo repertorio sub hoc eo. t .Holli. in summa, in s. quis possit excommunicare, eum in illis nulla praecellerit citatio, vel monitio, vel si sunt canones lane sententiae possimi diei initisti, cum monitio semper praecedere debeat poenam, vel vindi istam, ut dicit tex. ine. ndigne.xij.q. ii. in princ. ibi, de quibus debet elle tanta prouiso, ut vindictam admonitio pretcedat, do ibi bo. glo. in verbo admonitio. Sed dico, quod qui iacit contra canones lataero sententiae t iam contumax est, cum prohibitio sit exprella in iure, cuius ignorantia non excusat, iuxta regulam ignotantia facti non iuris excusat: admonitio enim praemissa est ab ipsa te. ge, vel canone, seu a inris vel ea nonis latore, quae etiam hodie durat, & perseuerat. Vel dic s.cunditio quosdam,qubdab homine non est excommunicatus, nili pro contumacia, sed a canone bene, ut dicitur xvij. q. iiii. c. si
quis sita dente diabolo, Scin aliis canonibus, de quibus sit pra dixi elle latae sententiae: quia conditores canonum, & iuris, & quilibet. qui potest aedere canonem latae sententiae non incidit in pinnam excommunieantium sne moniatione praecedente. pertex. denor. Inc reprehensib iis, S: ibi per Asb. in secunda col. de copi sius per Phil de dominum Propolitum post alios, de appell. QCirca autem hanc contumaciam quaero γ' nens, quod iudex citet partem dicens. si non compariteris, vel vemens die tali, sis excolomis mcatus, de non venit die illa, quia iusto impedimento detentus venire non potuit, minqii id Oxit excommunicatus videturquhd n in per tex. In c.quisquis episcoporum iiij H. v. ubi 2legans causam absentiae auditur, sed nonabsoluitur, sed iemanet excommunicatus quoad usq; probabit iustum impedimentum. ubi dicit glo. pri II in a. tamen non rarat conditio. t quia non diacitur non venisse, ex eo quod calii oppressus novenit, vino t. in a. ii. f. de condi. 3 demonstra. inec iudex tamen propositit excommunicare ipsum in omni causa contumaciae, a r. l. si seruus decem. in iude cum non filii contumax, pinnas contumacis non patitur. l. contumacia. ff. de re iudi . Hanc.q. Io. in solutam dimisit, Barthol. autem Brix dici siquM raconi municatus est, sed absoluitur sine expensis,quia excommunicatio renet ,. nisi in duobus casibus, ut in c. permas, de sent. exco. Tarant a. teneriqubd non sit excomunicatus per iura superios allepetessit tam εtalem esse euitandum tanquim excommunicatus, donec impossibilitatis causam iustam desidi absentiae coprobauerit, ut in d. c. qui' iis e soporii 1iq.q.V.de in c.i . de testib. com
i, i sis quid si die illa iudexissens fuit,&ta
men monitus non comparuit iusto impedim to detentus, vel etiam imi illo, ex quo non habuit Iet copiam iudicis, etiam si comparuisset: Barth. Brix. posuit quasi similem. q. in vener bilibus. q.xixaec per iura ibi allegata possumus dicere, lithd citatus non compMens, ex quo iudex non aderat, nullam incurrat poenam: vide tamen iura ibi alles. Redeo seu venio ad primam partem tu-blicae, scili tetis V NI En mimicatio quare dicatur modu rapiatur.
2 Sententia eis noram aequiliscum, pila mustipuriter
327쪽
tionem genere. i Ri M o 'cliraero, quare excommunicatio dicatur sententia," modis accipiatur hoc nomen sen
Excommunicatio dicinit sententia, quia sicut sententia, siue interlocutoria, siue distinitiva ligat eum, contra quem sertur, ad aliquid faciendum, vel non ficiendum, dicendum, vel non dicendum, sic&excommunicatio. Archidia.& Io. An.poli eum in zj.quod metus causa, in vj. in nouella, dixerui quod ex communicatio, suspensio, vel interdictum non sunt propriae sententiae, quia puniunt ,& non
definiunt: sed soluendo Io. An. ibidem dicit, quod hoc potest intelligi, qudd sit sententia, si pure, vel in diem, vel sub conditione lata sit.
Hoc autem nomen sententiae multipliciter, et aliquando enim sententia dicitur
cuiusciiq; orationis significatio; unde dicimus haec est te stionis sententia.&sensus, de intellectus. Dicitur etiam interdum profunda rerum fgnificatio, vel determinatio, ut accipitur in lib. iob xxxviij. in prinei.α cum dixit dominus
ad Iob, loques de Heliu, Quis est iste inuolura
sententiam sermonibus imperitis. dc hocm do dicitur liber sententiarum. Sentcntia etiam
dicitur opinio, unde dicimus haec est opimo Auguilini, Hieronymi,&aliorunt,&mnc dicitur a sentio lentis, S: dicimus, qud di firmius est iudicium, quod plurimorum sententia comprobatur, ut dicit tex .in c. de rescrip. cu hoc modo dicit ut libet sententiarum,quia in eo continentur plurimorum sententiae de opiniones. Sententia etiam assumi tur pro deportatione,
ut in l. fi. de sent. pac&restitutis:assumitur quoque hoc nomen sententia pro libito voluntatis cuiuscunq; in re sua, ut in L hac consultissima. C. qui testamen. sae. post . in s. ac cum humana natura . Assumitur etiam sententia pro praecepto cuius q; superioris, iuxta illud Daniel ij.
c. praecepit rex, ut perirent omnes sapientes Babylonii, de egre ilia est sententia, sapientes interficiebantur. Dicitur etiam sapientis praecepta
non naturae, non bonis moribus non iuri contrarium,& tunc diuiditur in diffinitiuam, de interlocutoriam,&conuentionalE, de amicabilε copositionem, &sicaecipitur Daniel. iiii. c. in sententia vigilii decretu nocest: dicitur etia aliqua do spiri tualiter aliqua de tribus cesaris e msiasticis: unde holite increbuit, ut de comunicato, suspenso, vel interdicto dicatur ille est innodatus sententiae, vel si ibi acet sententiae, de de hae est intentio nostra videre curiose.
sententiis. O .seq. a Seiuraria commu uariorus prolita cruatone de
3 Domisit reuocari per appellationem, M'. cedere debeat vel sequi.
6 Sententia excommimicaticum laterdum extenditur
adi futura. Et qua ratione trahat secum executionem.
sententijS. IDENDvM est itaque primo, quid differat i haee sententia ab alijs sententiis. Dicas, quhil in primis tribus modis supra positis. quibus hoc nomen sententia accipitur, non ligat, nec a communione separat, sicut quartus doportationis, quintus quoque. sicut sextus ligat, sed non separat: nam testa tot haeredem arctat, de similiter praelatus, siuὰ iudex in sententia .
Sutimus modus differt in distinctione supra laeta, quia praetermisso iuris ordine non tenet. ij.q. vj. s. distinitiva. haec tamen secundum aliquos tenet. xl. q. iij. sententia pastoris : de hoc tamen latius dicam infra ubi tractibimus. quot modis dicatur sententia excommunica tionis iniusta. Item illi transeunt in rem iudicatam, nee reuocari postunt, ut in c. cum terni,de re iudi . in . n. A: haeci non transit, sed praestita cautione depare so reuocatur,ut in c. Pisanis. se resti. spol.
re de iure iur. c. ad nostram,el primo, de constitu .ex literis.
t Item ille reuocantur per appellatione subsequenteni; haec non, nisi per praecedentem, Ut in cum inter vos,& c. pastoralis, de appel nisi lata sit sub conditione, ut de appel. Praeterea Archidi. in c. nemo. xj. q. iij. ponit quatuor differentias, seu discordantias inter sent. excommunicationis, de alias sententias: prima est, quia haec sententia interdum extenditur ad sutura: secuda, quia trahit secum sui executione, ut dixi hic tertia,quia super hac senti specificatur causa, quare quis excomunicatur. quarta, differt haeessent. siue iusta, siue iniusta tenet, ut latius dicam infra, ubi ponam intellectum Gregorij dicentis, sententia past ris siue iusta, siue iniusta timenda est,de ibi ante hancq. ponam etiam quaestionem, quaesit ratio, t quare haec sententia trahat secum erecutionem: vide Archidi. ubi supra, qui allegat iura ad praedicti, quae breuitatis causa omitto.
328쪽
sed quare per appellationem subsequent ε.
sculpet praecedentem non reuelatur lententia cxcommiinicationis, dicam infra , ubi de hoe Principaliter tractabimus. Sed hic tantum dicimus, quia aliae sententiae non debent serri sub conditione. ut in 3.bi- dlxum .ij.q. vj. haec autem potest, ut supra dixi: ditionalis ieii amicabilis compositionis len
tentia, licet liget. non separat tamen a commu
nione: Saliter ligat illa de aliter ista,qitia illa ligat ex voluntate propriae si ibiectionis,haec Vero necessaria iurisdictione, pluri inaequm; differentiae pollent assignari a curiosis, subtilioribus : sed haee pro nunc sufficiant. Sed modo videamus de different ijs, de conuentionil iis, seu commutationibus sententi rum, quae pertinent ad censura ecclesiastica, vi- tdelicet in quo. vel quibus inter se conueniant.& inter sedisserant, de de alijs compluribus viilibus ad materia eensurariim ecclesiasticaru.de impedimentorum ecclesiasticoru ad osticia, de beneficia ecclesiastica, ac dispensationes fa
s V M NI Excommunicationis duae sunt specus, ct de eam essectu.2 Excommunicatio maior, o minor, qua sit.
municationis . I xi supra in 3.in hae igitur mat ria, duas esse species excomunicationis,videlicet maioris,& minoris, ut de minori insta dicam specialius: sed potius videtur dicendum, quod excommunicatio sit genus sener lissimii,quod diuiditur sub diuersis speciebus rideo pol sumus dicere, qiibd excommunicatior nis infinitae sint species: tot enim sunt, 'vel esse possint, quot sunt species comunionis, sed de duabus frequentius tractat ecclesia, de quibus hic agemus,quariim una separat ii sacramentorum participatione, oc ingressu ecclesiae, non tamen orandi causa certis temporibus ide quo infra dicemus) dc a fidelium communione, dei haec est illa,quat maiore appellamus, alia est, quae separat a participatione sacramentoru tantur& haee illa est,quam minorε appellamus, ut not.in c. si celebrat,de cler. excom. minist.& de utraq; tractatur in c. Engeltrudam. iij.q. iiij. dein cit nobis, de excepti. s V M IN ME. I Excommunicationis mioris duae suos species. 1 Item Ominoris duae atia. 3 Anathema quandosi dicitur si plex excommunicatio.
nicationis maioris, & duae minoris.
te maioris duae sunt species, una, quae imponitur sine ulla solemnitate,& tamen dicitur excommunicatio: altera, quae imponi iur clis biennitate.& dicitur anathematizatio, de qua dicemus insta sub suo ,.speciali. 32 1 Excommunicationis etiam minoris duae sunt species, de quibus etiam infra dicam, ubi signantur pers.specialem, tractabimus ipsarumateriam. Hic aute primo tractabimus de excommunicatione maiori, de anathemate, qux se habet, ut torum,de pars,ut genus,dc species: nam omnis anathematizatus est excommunicatus, sed non exaduerso: nam neq; minor ex communicato est anathema, neq; quaelibet maior,quandoq; etiam anathema large sumitur: itaq; parificatur excommunicationi, unde ana-3 thema idicitur quandoq; simplex excomunicatio,Vt In c. reperiuntur. .q. .de de conlecr. iiii.j.c.nemo per ignorantia.quandoq; econtra c5 uertitur excommunicato,de restringitur, de Opponitur anathemati, de accipitur pro simplici excommunicatione, Sc tunc nulla excommunicatio est anathema. vel econtra, sed determinatur ex adiuncto, quia haec dicitur simplex e communicatio,illa vero solemnis, sed propri habent se ut dixi ut genus, de species .s V N M.AE. I Eacommunicatio . at lema mire sessissem uia et Anathematiwlanis forma qualis sit.
3 Et quomodo conueniat excommunicarunt .
tia,stu communitate excommunicationis , & anathematis .i En sumpta excommunicatione, Se anathemate in suis veris significaribus, quaero quid commune habet inter se excomunicatio, de anathema,de in quo disserant. Differunt quide ut dixi,quia alia est ex icatio, de aliud est anathema, V pro quo est tex. ind.C. Enget trudam.iij.q.iiii. ubi dicitur, ιν illa
non solum percussit erat excommunicatione, Oetiam anathemate, de in c. cum non ab homine de iudi.de incorrisibili dicitur,quisii primo sit exc5icadus, deinde anathematizandus. Hoc et r5ne probatur: na si ide et set, de non differret diuersa vocabula no sortirentur, sicut
dicimus de codicillis, qui effectualiter cotinct
329쪽
voluntatem testatoris, tamen diuersum nomen sortiun tur a testimento, ut in l. ij.C.de codicillis. Diffetunt etia in serma proserendi .ssa ex municatio, ut supra dixi, sine soleinnitate profertiar, sed solo verbo, anathema vero cum quadam solemnitate, te quo infra dicemus, sic itaq; disserunt quo ad nomen, & solenitatem. 1 Item disset unt secundu quosdamtquantum ad personam proserentis: volunt. n.aliqui, P in serior episcopo non possit anathematizare,qa proprie dicitur mucro episcopalis,ut est tex.inc visis.xvj.q.ij. in s. Alii tamen dicunt,uetia inseriores hoc possunt, per c. primum .de eo, et fur. U. suscep. ubi dicis, si fuerit vel ab aliquo archidiaconorum, vel pretiatorum tuorum sub anathematis interminatione prohibitum. in Doc.antiqui, ut Taran. tenent primam opi. ac dicunt facere pro ea liteta canonis, in qua y nitur forma anathematitationis, de qua haure in c.debent.xj.q. iij. ubi dicitur; debet xii. sacer dotes episcopum circunstare, de lucernas ardctes in manibus tenere,quas in concitisione anathematis,vel ex irationis proijcere debent in terram,& pedibus esculcare. Et sic videtur,v iepiscopo competat,& ad illam deer. c.j. de eo, qui fur.ord. susce. R fidetur, st ibi ponitur an thema pro ratam unicatione, quod plerunq; in iure reperitur, & alterum pro altero ponitur.3 Conueni ut autem in in Hu,ab omnibus.n. a quibus separat umini, dereliquuu quoque. Et ideo omnes disserentiae,quae adsignabuntur infla in proxima quaestione inter excommunic tionem, alias ecclesiasticas cesseras, possunt assignari inter anathema, & illas.
mentis a communiora hominum, ab maressa ecclesia. a Minor vero a sacramentis tantum.
tibus maioris excommunicati nis, & minoris. Si similiter disserentia inter maiorem exc5municationem, de minorem. Na maior separat ab omnibus i sacramentis a comunione
hominum,& ab ingressia ecclesit,&sie ab omnibus legitimis actibus tam tempoa ratibus,qui spualibus.Minori verda sacramεtis tantum, ut in c. si quem.de sent. exc.& in c. nobis.de excep. item excommunicatus maiori communicatione, si celebrat,est irregularis,
I communicatio maior, in quo conueniat cum mi-
a Tlectio excommunicati excommnicatione minori non vale neque activa, neque m a.
I ONVENivNT autem,&comunicant inter se, vutraq; separant a ssecramentis. Item coicant, quia scute sim unicatus maiori ex
municatione non potest eligi, sic minori. Et ex hac Gione sequitur, vicum e communicatus minori sit a lacra metis separa.tus; deis non valet eius electio neq; activa, n a quelpassiva. Ratio est, quia ad ea eligis, a quosum participa tione a sanctis patribus est remo tus, ut in d. c. si celebrat. I Excommunicatio maior, in quibus disse Meti γε tieuiarcumsussensione. est nisu. seq.α suspensio dicitur quam oque a multis, quandoque, a re certa. 3 Excommunicatio non infigitur , visi pro contumacia, quid autem desisset ione. 4 in unicatio tenet post appellationem ita quo
In quo disserant inter se excom
municatio maior, & suspensio, dcin quo conueniant, siue
rant inter se,& in quo communicent, seu participent excommunicatio maior,& suspensio ὶ Dicas, quod differunt inter se, quia ut supra: exconari municatio priuat a communione hominum . Suspensio verbligat, sed non separat, tali communione, licet separet a quibusdam alijs.
Item excommunicatio separat ab omnibus, α non distincte atre certa, ut dicam insta, ubi tractabimus de essectu excommunicationis..cSuspensio vero quandoque inruitis , quan-α doquet a re certa, ut insta dicam, ubi tractabimus de suspensione. Item excommunicatio non instigitur, nisi 3 pro contumacia, ut supra dixi, de xj. q.iij.cine ino. Suspensio veris irrogatur etiam volenti satisfacere,&de cuius crimine non constat, ut ij. .v. c. presbyter,&c. si a plebe.&c. sim
Coueniunt aut in hoc. quia sicut ex iratio
no tenet post appellation: ut in c. per tuas. ME E sent.
330쪽
316 De Irregularit.&Dispensatio.
4 sent.excommunicationis, itasesus fio,vt inccum venerabilis. de sent. exe.&inc. Apostoli cae.de excep. &c. ad haec qin. de appel. &cidi- lactis filiis. de cano.& c. dilecti . de relig. dom. Ideq; est ex aduerso, ut appellatio post haec, non vaseat, nisi seratur sub conditione, ut d .c. ad haec qm. de appell. & c.praererea quaesiuisti Item conueniunt in soleinnitate pronuncia di, quam solemnitatem habemus in c. cum medicinalis.hoe eo. tit.in vj. Sed attende, quia in excommunicatione requiritur ordo,& scriptura, ut in d.c. cum medicinalis, in suspesione autem no requiritur ordo, ut lati dicam infra iissent.suspensionis. in 3. sed quaero nunquid sine ordine iudiciario, ubi distinguitur inter suspensionem ad tempus,& perpetuam.
Conueniunt et, sicut ocomunicatus non potest eligi, ut dixi supra, ita nec suspesus,ut e tex. in c.cum dilestiis.de consuet.&1 si celebrati Item conueniunt,quia sicut ocommunica. tus non potest diuina celebrare, sic nec suspeq- .sus, ut in c.ij.de c. postulasti. de cler.extaminia.& ibi dixi.& c. pollulasti .e. ti. sed hoc intellige de suspenso ab ossicio,quia secus de suspenso 1 bnficio, ut ibi latius,vel iurisdictione,vel admi nistratioe,& dica aliud infra,vbi de du tractabimus de su estoe, ponem' de effectu suspeliriis.
Item communicant, & conueniun t in hoc, qubd sicut excomunicatus non absoluitur sina iuramento de parendo mandatis ecclesiae, ut nor. in c.m tenore. te sent.oc. sic nec suspesus, ut in cumerabili de senti commin
disserant. a Excommunicatispropria ferturin personam, in in locum.
tibus inter maiorem excommunicationcm,& interdictum.
Ec praetermitto successiit Equaerere, in quo differant,& communicent, leu participent inter se mes municatio maior, de interdictu. Dicas, idisserunt quia com
x municatio iligat, & separata cotone hominu. interdictum vera ligat,sed non separat a tali c5munione, licet separet a quibusdam alijs, ut dicam infra, ubi tractabimus de essectibus interisdicti personae. I te excomunicatio proprie sera ruri in personam, de non in locu, de hoc est verum, dixi aliquid supra in princ. huius titu. Interdit tamen secundum quosdam propriἡ ur in loc de non persona, unde impropriddicitur persona interdicta, videtur in posse dici, m lieet interdictu dicatur de loco, non tameimproprie dicatur de persona: quod. n.ad ec
sonam se extendat interdictit, patet in circipsi se nostro.de sent.ocii bi exciacationis, S interdicti senteni ij x sint ligati. Aliqui in dicunt, φverbum interdicti refertur ad ciuitate propter verba posita in M.prite .ibi: cum M. Ferrarie sis citi itas sit interdicto supposita. Sed non est bona sollicio: quia tecin α cu de plantare. in I. ocoicatos vero . de nominatim interdictos. de ibi gl.oprelle dicunt de interdicto personae,dc
et j.de veri. sig. de latius dicemus insta,ubi tractabimus de different ijs, S: coitatibus suspe sonis,Ninterdicti. Item ocoicatur homo sita culpa, locus aute non interdicitur propter sua culpam, sed culpa hominum: homino enim
I Excommunicatio maior, est interdictum, iri pu-bus conueniant. a Interictus celebrans, es irregularis.
nicatio maior, & interdictum .
ONvENiv NT autem,quia sicut excommunicatus non potest cel brare diuina', sic nec inter iustus: cum ecclesam intrare nodebeat.
quae proprie diuinorum locus est. a Item: sicut ille non potest eligere, neq; eligi. ita nec iste: quia ut supra dixi, cu sit remotus adiuinis,ad ea non potest eligi, a quoru celebratione est a sanctis patribus remotus , ut in c. si celebrat.de sent. oco m. dc dicam latius insta, ubi tractabimus deessectu interdicti personae. Item scut racoicatio post appellatione non
tenet, ut in c. per tuas. hoc eo.ti. supra allegato,
ita de interdictu, ut in d.c.ad haee.de appet. nisi sub conditione seratur, ut not.in c. praeterea.de requisisti.eo. ti.& et silpra dixi. Item sicut ex- coicatus maiori, si celebrat, est irregularis, sica &tinterdictus,ut in cicu medicinalis. hoc e. ti. in η.Ite coueni ut in solenitate pronuciadi,qua ihemiis in d.c.cu medicinalis. de dica insta, ubi tractabimus, quo ordine, de qui b. obieruatisssis eccisto interdicto sapponas, ubi copiosius.s V II N AE. I In diuinis, est circaea dantur quatuor actus, e 'quales sint. a Diaconas in casu necessitatis confert sacramenta.