Fr. Baconi de Verulamio Sermones fideles, ethici, politici, œconomici sive interiora rerum. Accedunt faber fortunæ, colores boni et mali, &c

71쪽

να DasanrτroNra. ET TvRBI1.mma consilio ,- Centim humaccersivit . ut in suppetias ei veniret. Proculdubio hoe Emblema Momnisas monet , spinni tutum Se salutare sit eis , Ptibustudia eonciliare& retinere. . Licentiam nonnullamised moderata animis gravate affectis de malevolis indul-νre,ut ebulliant eorum dolores, de in sumos abeant, modo inistentia absit, & audacia utile sane est. Qui enim humorer,' ad interiores paries retrovertit; dc vulnus in viscera sanguinem refundere competitit . ulcera mortifera& exitialia apostemata, inducit. Ads molliendos exaeerbatos δc malevolos animos, partes Epimethei etiam ad Prometheum rite transferri possint.Neque enim repetitur remedium utilius. Epimetheus, ubi Mala & AErumnas evolare

sensisset, operculum vasi festinus imp sitit, & in imo dolii spem reservavit. Certe , politice & artificiose spem nutrire, de injieere', ae homines a spe alia in aliam

circumdueere, ex sortissimis est, contra venenum Malevolentiae, Antidotis. Neve eertius est judicium prudentis Regiminis,& rerum Administrarionis,quam ubi homines spe mutinere possit, cum sa- tissaeiendi eopia non datur, atque ubi res tam provide tractantur, ut nullum i

72쪽

tur, quin aliquale osterulat spei rima ad ex dendum : Qim eo minus dissicile factu est,quia tam privatis hominibus,quamtictionibus, sibi ipsis adulari insitum est; aut saltem ostentare in gloriam suam ,

quod non omnino credunt.

Trita sane est, sed praeeellens Pen lorum, qtiae Malevolentiae minantur. Caustio , ut praevideatur, ne iit Capuι aliquod ad quod populus. insensius & exaeertatus eonquere. & sub cujus praesidio in corpus aliquod coire, possit. Caput ego illum dico, de Ducem idoneum, qui Nobilitata de Existimatione celebratur;quique apud malevolos acceptus est &gratiosus.

atque ad quem ora &oculas convertunt,

quique etiam ipse in rebus suis privatis censetur ossensus. Quod genus virorum, aut Statui conciliandum est, idque non perstructorie, sed solide ; aut per alium aliquem, ex aisdem partibus retundendum, qui illi alteri se opponat, atque gratiam popularem in diversa trabat de secet... Ubique hoe obtinet,quod factiosis potentias & coitiones, qui contra Gu r- nationem Imperi frontem contrahunt, inter se committere, aut saltem dissidentiam inter eas seminare. Remedium contemnendum sit. Etenim male admo-

D dum

73쪽

Da Sso ITIONIS. IT TVRBIs. dum agitur cum Rep. si illi, qui erga Imperium bene assecti sunt, discorBarvinpleni existant; qui vero insensi, & maligni , arcte coniungantur. Adnotavi saepius. ingeniosa & arguta dicteria, quae Principibus improviso exciderunt, nonnunquam scintillas ad Sed riones injecisse. Exitiale sibi vulnus inflixit Casam eo dicto ; SI Ea nescivit Lit

nu, dictarenon potuit. Spcm enim omnem

istud verbulum praescidit, quam homines imbiberant, aliquando eum Dictaturam depositurum. Perdidit se ipsum Galbaeo ditio ; Legi a se militem, non emi. Inde

enim milites de donativis desperarunt. Probin item propter eam vocem interiit; Si vixero, non om erit amplius Romano Imperio militibus. Etenim ob haee verba milites animum desponderunt. Sunt &alia haud pauca ejuseem generis. Interestime Principibus , in rebus ambiguis . &temporibus anxiis, ut eaveant quid dicant; praesertim in concisis his Sente tiis , quae veluti spicula volitant, & ex secreto pectoris eorum emissa putantur. Longiores enIm & productiores Sermo

nes obtuli sunt. & minus notantur. Postremo, in omnes eventus habeanteirca se Principes, persenas nonnullas militia & sortitudine Θctatas, ad reprime

74쪽

n i A et M a r s M o. das Seditiones , in primis molithur. Hoc emm .si desit, magis trepidari solet, in

Aulis Principum, cum turbae primo e--npunt, quam par esset. Et Status eo genere periculi laborat, cpiod Tacitus illis verbistitutuit: is habitus animo--m fuit , ut ps um facinus auderent pauci , plures vellent , omnes paterentur. Isti autem militares viri, fidi omnino esse debent, δc bonae existimationis, potiusquam factiosi, aut populares ; & cum eae: teris Praeeribus bene comparati. Λliter

remedium morbo oravius.

MInus durum: est, credere portentosissimiα sab ilis Aisorant. Talmu-H, aut Legenda, quam eredere, hute Universitatis rerum fabricae , Mentem non adesse. Itaque Dein nunquam edidit miraculum, ad Athrismum convincendum, quoniam Opera ejus ordinaria, hute rei sussciunt. Verum est tamen, parum Philosophiae naturalis homines inelinare in Athesemum μὴ at altiorem scientiam eos ad Raligionem circumagere. Etenim intellectat humanus, dum caussas secundas intuetur sparsas, interdum iis acquiescere possit, nec ulterius penetrare ; verum Di cum

75쪽

νε D K A T H A I et M . . cum tandem catenam earum ,. connexa rum inter se , de conscideraIarum , cous

templari pergat. necesse habet copstigς- re ad Providentiam, illa Schola , quae, praecipue. accusetur. A theismi, si quis vere rem introspiciat, tiRσ- .ligionem demonstrat elarissime. ; 2 Nempe Schola Leucippi , Democriti, vi Epicum Etenim longe verisimilius est , quatuor Elementa mutabilia , & unum quintam Esseptiam immutabilem, recte ab aere nylocata, opus Deo non habere , quam Exercitum Atomorum & Seminum infinit rum , sine ordine fortuito vagantium, hunc rerum ordinem , pulchritudinem,

progignere potuisse, absque AEdili quodam Divino. Dicit Seriptura, Dixit in piens in corde suo, non ea Dem Non dicit, Cogitaυit insipiens in eoiae suo: Adtout , magis intra se hoe asserat, tanquam rem quam lubens optaret, quam quod pς nitus hoc eredat & sentiat. Nemo enim Deoε non esse credit nisi cui Dinson esse expedit. Nulla alia re sane magis convincitur, Atheimum labiis tantum insidere , cordi autem minime, quam hac, Podas

rhei opinionem suam sepe praedicent defendant; ae si ipsi sibi dissiderent, alio

rumque consensu refocillari cuperent.

76쪽

Dx AἰτΗar suo. TInlos eomparare ut aliae Sectae Keiunt. Imo , quod monstri simile est, quidam ex illis mortem 4 cruciatus stibierunt. potius quam opinionemriam retractare sustinerent, eum tamen, si ex animo sent rent, nihil tale essesquale Deus, quid indem de ea re satagerent ρ Epicuro im-msituri; 'eum existimationis suae eonse

fandae gratia , tenuisse quod existerent ridem Beata quaedam Natura, sed quae: ipsis fruerentur ; neque Mundi ad minita strationi se is miscerent. In qua opinione, clunt, ei in tempor; obsecutum , cum revera Deos e noti putatet. verum, it vigetur in 3h iuste arguitur :'Verba enime ce egia sunt & divina; Non Deos visuri n6- rasenum .' sed vulgi opiniones

Diis aulicare profanum. Fuso 'ipse meliust di eie non potuit. Unde Videtur .' li-eet audacia polleret ad dirinam rerutri aflministrationem per gandam; eam taui Hen ad nifurani eorum toIle ndam illi nsuseisse. indi occidentales part lavr- titium' suorum nomina psaedi- eant;etsi nomen nullum generale habeant, quod Deum tignificet: Exempli gratia, i serinde ad Ethbici nomina Iovis, Apostiis. Mis . Martis , &e. in usu habuissent, voce: autem , qua exprimerent, earu in

, sebe. Quod satis indicio est, populos ma- ' D 3 xime

77쪽

-g D E A T H E I s M o. xime barbaros notionem rei habere, licet latitudinem ejus non comprehendant. Adeo ut contra Atheis smaxime serint, cum Philosophorum subtilissi

mis, militent. contemplativus, ydro reperitur ; Diagorai quis, Bion, de

fortasse Livianus, atque alii pauci;qui tamen plures esse videntur quam sunt; quoiniam omnibus, qui aliquam aut Supersitionem impugnant , a iacta adversa solet inuri nomen & nota rhelsarum. Sed magni revera Athei a suot H ocrita ; qui Sacra perpetua tractant, sed sine sensu. Adeo ut eos is fine Cauterizatos evadere necesse sit. caussae; Athesmi sunt: Diυisiones cirra Religionem , si plures fuerint Nam uniea Divisio, etelum utriusque partis adauget; re. runa merosae Athes num introdueum. Alia caussa sunt, Scandala Sacerdosum; cum eo res redeat quo innuit: S. Bernἀν- ου; Non esjam dicere, ni Populus,sc Sacerdos ; quia nec sic Populus, ut Sacerdos.

Tertia est, Consuetudo profana ludendi jocandi in νebus sanctis , quae sensim reverentiam Eseligionis atterit. Postremo ponuntur Secula erudita, praesertim cum Pace, & rebus prosperis conjucta. Etenim Calamitates, & Adversa , animosi minum, ad Religionem sortius ilectunt. Qui

Deos

78쪽

DEAT HEIs Mo. 7s Deos negant,Nobilitatem generis luimani destruunt. Nam certissimum est, Bominem bmtis cognatum esse , quatenus ad corpus: Quod si . quatenus ad animam, non intercedat ei cognatio cum Deo, vilis est plane, & ignobilis creatura. Destruunt quoque magnanimitarem , & humanae

naturae exaltationem. Cape enim exemplum a cane , & observa, quantos sibi ais sumat animal illud spiritus , & quantam generositatem induat, cum se ab homine qui ei vice est Dei, aut melioris na-ru impulsum perspiciat. Quam Fortitudinem liquido cernas tantam esse, quantam creatura illa , absque fidue iam lioris natura, quam propriae , aequare nullo modo possit. Similiter & homo, ubi inaittitur, & spem collocat , in Divina Providentia, de Gratia, fiduciam & vi-Ies colligit, quales humana natura, sibi relicta, nequisset attingere. Quare, ut Bheisimus , in omnibus odium meretur, ita in hoc,quod privet naturam humanam facultate se ultra fragilitatem humanam attollendi. Quemadmodum fit in personis individuis, similiter fit & in nationi.

s. Magnanimitatem Romanam nunquam Gens aliqua aequavit. Audi igitur, quid dicat Cicero; nam volumus, licet,

79쪽

nique hoe ipsa hujuι gentis O terra domestico nativoque sensu Italos ipsos, ct Latinos, sed pietate ac religione,atque hac una sapientia,quiaDeorum immortalium Numine omnia regi gubernarique pesspexi mus, omnes Gentes nationesque superavi

liotan, & Deo indignam: Alterum enim Infidelitatis est,alterum Impietatis δι Opprobrii. Ae Supersitio eerte Divinitatis est dedeeus. Plutarchus, non abs re , inquit; Mallem sane multo, ut homines diis rent, nunquam fuisse talem in rerum natura virum, qualis ferebatur Piata chira ; quam ut dicerent, fuisse quendam

Plurarchum,qui Liberos suos, recens nato' comedere devorare solitus erat; quod Poeta de Saturno memorant. Quemadmodum autem eontumelia Superstitionis imgravescit adversus Deum; Ita de periculum majus ab illa Ineumbit hominibus. A. theimsu non prorsus eonvellit Dicta mina Sensus, non Philosophiam, A fictus naturales, Leges, Bonae semae desiderium: Quae

80쪽

ae omniadiret Religio abesset. Mesalieuidam virtuti externae conducere pos sunt: perstitio haec tannia dejicit. de Tyram idem abselutam in animis hominum exercet. Itaque Atheismus turbas in Rebuspublicis raro eiel: Homia se im cautos reddit, & securitati suae eonsulentes. Quin & videmus, tempora

ipsa. in Athe senum procliviora, squalia fuerint Augusti Casam, tranquilla fuisse. . Αγ Superstitio compluribus re-3GIUtuspublicis ruinae suit: inisi uese enissi novum Primum Mobile . quod omnes I sterio Sphaeras rapit. Magister Superstitio u populus; Arque in omni Sup. sitione supientes stultis obsequuntur atque' argumenta Praeficae succumbunt, ordine perverso. Gravis suit

ille sermo quorundam Praelatorum in ConmilioΤ ridentino, in quo doctrina Theo-Horum Seboiasticorum plurimum po- tuit; Nimirum ι Scholasticos Asronomu isti fuisse, qui Eceentricos Circulos, i Epicycos, hujusmodi orbium machi - -υ finxerunt, quo Phanomena servarent, Hssatis scirent, nihil tale revera exserer: Eodem modo, etiam Scholasim complura subtilia & perplexa Axiomata & Theoremata invenisse, quo praeticae Eeclesiae caverent. Suaestitionis causiae sunt; Grati