장음표시 사용
51쪽
sx Da MAOIsT. Et DIONITAT.num; lis enim offendet preburalia panis.. ' Verissimum sane; quod i veteribus dictum est , Magistratus virum indicat. Α- lios autem indicat in melius , alios in pejus; omnium consensu capax Imperi; . nisi imparasset, Tacitus de Galba: Coatra de inspasiano idem; Solus Imperan-rium Vespasiamti mutatus in melius. Licit alterum intelligat Tacitus de Arte Imperatoria, alterum de Moribus de ΑΩfectibus. Signum est luculentissimum indolis generosae, si quis honoribus emendetur. Est enim Honor. aut saltem esse debet, uesu virtutis: Atque quemadmo
dum in Natura , corpora moventur I
pide ad locum, placide in loeo: ita virtus in ambitu violentior est, in honore adepto sedatior. Ascensus omnis ad Dignitammfastigium , incedit tanquam per scalam graduum flexuosam ; Atque, si factiones valeant, bonum suerie, alieri parti adhaerere, dum quis honorem scandat: at se ad aequilibrium reducere, postquam eundent
fuerit eonsecutus. Memoriam Pr decessoris tui illaesam eonserva. Hoe si non ceris, debitum tibi hoc a Sute orerisorependetur. etiam amici tracti, N potius ad voea cum illud minime expectent , quam exclude cum consentaneum
fuerit eos advoeari. Ne sis loei tui nimis
52쪽
Letas,in quotidianis sermonibus ut con- vel satione privata; sed potius praedice' tur de te ; Alim prorsus vires; cum sederi munus μι- exercet. XII.
IN Scholis tritum est dicterium, nec ta
men Sapientis observatione indignum. Interrogatus olim Demosthenes, quaenam prima Oratoris virtus a respondit, Actio. Quae secunda Actis. Quae tertia ; Itidem respondit, ais Ipse dixir, qui rem
optime noverat; nec tamen in eo, quod laiidabat, multum Naturae debebat. Mira certe res, illam Oratoris partem, quae non ultra eorticem penetrat; dc Histrionis potius virtus censenda est, quam Oratoris; in locum tam sublimem . supra nobiliores illas palles, Inventionu, Elocutionu.& eaeterarum extolli; Imo.quasi omne tulisset punctum, pene solam praedicari. Sed, in promptu ratio est: Inest enim naturae humanae, plerunque, plus stulti, quam sapientis. Unde 3c iacultates eae, quibus ea-pitur pars illa in animis mortalium stulta luat omnium potentissimae. Huic mire convenit, de quasi parallela est, Au -
53쪽
primum 3 Audaei . Quid seeundum Quid tertium is Attamen utcunque ignorantiae, & sordidi ingenii, proles est Audacia; eaeterisque Civilis scientiae partibus longe impar. Sed nihilominus fascinar, & eaptivos ducit eos, qui vel judiciti infirmi sunt , vel animo timidiores:
Tales autem sunt hominum pars maxi- in a. Quin & sapientibus ipsis, cum an in is vacillent, vim injicit. Idcirco ide' mus Auiaciam , in Democratiis, plurimum valuisse ; Apud Senatores vero , de Prive ipes, certe minus. Imo quando pricino rebus gerendis admoventur Audaces; plus possunt,quam postea: Nam male pollieita praestat Audaeis. Sane quemadmoddum interveniunt agyrtae,qui eorpori naturali mederi profitemur ; sie & corpori Politico non desunt homines, qui curationes vel dissicillimat suseipientiQuibus ran in paueis aliquibus experimentis felle iter sueeessiti sed eum scientiae principia non gustarint, saepius excidunt Imo, idere est nonnunquam hominem Audaeem , miraculum illud Mahometis, edentem. Populo persuasit Mahometes, se eoi lem ad semet evocaturum: atque a sum ino eius jugo, preees pro lagis suae culto-Tibus , oblaturum. Populus magna frequentia eonvenit: collem, ut ad se veni-
54쪽
ret, ille nihil omnino pudefactus inquit c Si collis ad Mahometem accedere molit, ad ossiem ibit Mahometes. Sic de .istiusmodi homines , iquando ingentia
quaedam in se susceperunt turpissuneque in iis defecerunt, tamen sit ad ipsum Audacia enimen pervenerunt lusi rem exeipient , & se vertent, & nihil aliud. Hominibus profecto magno judicio praeditis, ludibrio sunt Audaces ἰ i mo & apud ipsum vulgus Am ia aliquid habet ridiculi. Nam si risus objectum sit absirditas, ne dubites , quin magna Audacia semper feeum habeat aliquid ridieuli. Neiaque fere jucundius est spectaculum, quam
videre in Audaeo oris confusionem: Vul eum enim tune nanciscitur in se reductum, sed deformiter. nec aliter fieri potest. Nam in vere eundantibus fluunt paulatim , refluuntque spiritus ; sed Audaces, quando tale quidpiam illis contingit, attoniti haerent; ut fit in Schaceia ludo ,
quando non vincitur eollusor , sed torpet tantum motus. Atqui hoe postremum, Satyrae aptius, quam seriae observationi. llud vero animadvertendum . Audaciam semper caecam esse. Diserimina enim &
55쪽
i DE BONIT. 1T BONIT.NATIVA. 1ando nocet, in exequendo juvat. Adeo ut, si tuto adhi re velis; summum illis Imperium non deferas ; s undae Classi annumerentur,& ab aliis regantur. Nam in consiliis eapiendia,' pericula ante oculos habere bonum est; in executione autem, oculos claudere oportet, nisi pericula valde magna fuerint.
Bonitatem eo sensii aeeipio, , ut sit a. sectus. qui hominum commoda sta-deat, & bene velit: Quam eandem GIaeci vocant. Humanitatis autem vocabulum sprout vulgus ea utitur levius aliquanto est , atque angustius. quam ut Vim ejus exprimat. Bonitatem
scilicet appello Assectum, & Habitum;
Bonitatem autem natavam , Inclinationem. . Bonitas vero inter omnes virtutes,
atque animi dgnitates, facile primas obtinet;cum sit ipsius Divina natura adumbrata quaedam effigies, & character: Quae rebus sublata, homo animalis nihil aliud suerit, quam res inquieto, stelesta, misera. imo speetes quaedam noxiorum ver- . mium. Bonitas Moralis, virtuti illi Them. logicae, Charitati, respondet; neque ex cesituri
56쪽
Da BONIT. ET BONIT.NATI A. Ieessum quidem capit , aberrationem autem patirur. Immodica scientiae cupiiditas Angelos coelo de tui bavit; immodica scientiae cupiditas hominem Paradiso ex-pylit: At in Charitate non datur excessus. neque per eam aut Angelus, aut Homo, unquam periculum se bire possit. Inclinatio autem ad Bonitatem, altis defixa r dieiDs, naturae humanae insidet: Quae si benefaciendi materia, aut occasione,destituta. non inveniat, quo se exerceat tu homines, deflectet certe in brutas animantes. Quod in Turcis gente utique saeva & sera, videre est; Qui nihilominus erga bruta animalia misericordes sunt, de eleemosynas canibus & avibus distribuunt. Adeo ut, reserente Busbequio Au ex quidam Venetus, Detantii agenis
vix turorem populi effigerit, quod avis cujusdam, rostri oblongi, fauces. in seriato baculo, diduxisset. Neque tamen erroribus suis vacat, Bonitatis haec, & Charitaris, virtus. Nequam apud Italos, ja chatiar Proverbium; Tanto buon , che vianien te. Adeo bonus, ut ad nihil bonus Neque subveritus est Nicolaus Machiaveiaias, literis concredere , idque disertis sere vetbis; Fidem oratisianam, homines probos innocentes in pradam Drannorrum iniquitati dedisse.incia ideo pronun-
57쪽
fg DE BONIT. ET. BONIT. NATI v A. elavit, quia nulla usquam Lex, nulla secta aut opinio, tam in immensiim extulit Bonitatem quam Religio Christiana: Quo melius itaque, extra scandali, adeoque periculi illum & minas . tuti eonsistamus. operae preeium erit nosse Errores, qui nosa recto tam insignis Habitus tramite, transvorsos agant. Ita aliorum bono studeas, ne te illorum interea aut vultibus. aut voluptatibus , mancipio dedas. Illud enim facilitatis, atque mollitiei indietum est, quae honestam mentem in vincula eaptivam abducti: Neque projicias 'lo gemm m, cui gratius & selleius ce-ere granum hordei. Dei exemplum, in bae re, pro praecepto tibi sit. Iriplumia sua rigat, Sole suo irradiat Iustos juxta ae injustos : Non tamen omnes ex aequo, aut opum imbre compluit, aut honorum, virtutumve splendore illustrat. Communia quidem beneficia cuivis sunt communieanda: peculiaria vero paucis , &eum deIectu. Cave autem , ne dum ess giem sculpas ' , Archetypum destruati Theologia quippe Amorem nostri ipsimi pro Archetypo statuit. Amorem proximi pro imitamento. Vende omne quod habes,ntque elargire pauperibus,'sequere nie. At noli omne , quod habes, vendere, nisi enias, di sequaris me: hoc est , nisi eius modi
58쪽
Da BONIT. ET BONIT. NATIVA. ssmodi vitae institutum ingrediaris, in quo, aeque ex parvis opibus, ac ex magnis, poteris aliis beneticene. Secus, dum rivos alis, sentem exhauris: Neque interea habitus tantum Bonitatu reperitur ad recitarationis nonnam applieatus sed etiam in quibusdam hominibus reperitur Indolis Naturalis, ad eam propensa ue Uti e con- ara in aliis naturalis quaedam Malignitam
Sunt enim , qui ex ingeniit oprii instinctu aversemur aliorum bonum . . Et Ie-vius quidem genus,in mor statem cedit, aut perversitatem, aut praecipitem opponendi , & se in singulis dissicilem praebendi, libidinem . & similia:
Gravius tamen illud, atque altius, ad invidiam producitur , meramque Hujusmodi homines in alienis ealamitatibus sere floont, easque seisper aggravant e Non digni certe , qui eon rantur eanibuι illis, qui Laa isti delingebant ulcera; sed muscis , quae cruda quaeque Se excoriata infestant. Non paucos reperiai Misanthropo. . quibus volupe est de- dueere h4mines ad suspendii ramum, neque tamen arborem habent in hortis suiς, qualem Timon habuit. Ingenia ita disposita, non injurie ' voeare lieet, humanae Naturae vom Icas , & earcinomata. Sunt
tamen tae ligna accomniodatissima, E
59쪽
εo. Da BONIT. 1T BONIT.NATIPA. quibus fiant Meriurii Politari; Similia li-guis incurvis, quae bene navigiis extrue dis eonveniunt. jactationi destinatis, non
autem aedibus,quae immotae manunt. Partesiautem , R inescia Bonitaris sint plurima. Si quis se erga Hospites & Peregrinos benignum humanumque praebeat, arguit se Mundi civem, sibique cor esse. non instar Insulae, caeteris terris avulis, sed Continentis, quae illis conjungitur: Si compatiatur assiliis, nobilitat sua praecordia, quae non secus atque celebrata illa arbor, per sua vulnera, Balsamum exudat. Si saetiis offensas remiserit, & delictorum gratiam secerit, mentem indieat in alto positam esse, supra injuriarum jactum de tela. Si pro modicis benefietis gratum se exhibeat , argηmento est, pluris se aestiis mare hominum animos , quam sarcina . Supra omnia , si sipremum illum, neu
Pauli Apostoli, persectionis fastigium siteqnsecutus, ut devoreat se, atque anathematizet a Chrso, propter. salutem fratrum, indicio est,proxime illum aecedere ad Naturam divinam quodammodo
DL primum agamus, ut est portio Reipublaa: ιJeinde. m. est
60쪽
' a N o B I L I T A T 1. 62eonditio hominum partieularium. narchia, in qua nulli prorsus Nobiles.sem per pura est in absoluta Tyrannis: Cujuc modi est Imperium I arcisum. Dignit rem enim Rexa- diluit NobilitM , de Vulgi oculos a Prosapia aliqua
tulam avocat. In vero, Pr ceres interdum non desiderantur et Imo
Status ille popularis multo pacatior est, atque minus factionibus & turbis obno-- xius, ubi non sunt Stirpes Nobilitim a Illie enim in res ipsis oculi hominum contiaciuntur, non in personas; vel si omnino in personas, id fit,tanquam in maxime ita neis rebus gerendis, minime vero ut T liq habeatur Insignium . aut Imaginum irietatiorum Rempublieam satis flore tem videmus, licet Religionis Pagorumque diversitas obstare videatur. Utilitas enim apud illos valet, non dignitas. Illa gubernandi forma, qua Consederataesarum Provineiae utuntur, certe eminet:
Ubi enim Paritas admittitur, ibi & Co 'silia ineuntur aequabilius. & Tributa penduntur alacrius. Nobilio potentia dc a ctoritas in Monarchia, Prineipi ipsi impertit splendorem, sed potestatem immunuit ; Populi vero an irnia, auget. sortunas illorum deprimit . bene se res habet, cum bina non sint potentiores, quam aut