장음표시 사용
281쪽
rsa D E Iu RE , o FFIC. ET DIGNIT. fuerit. Quod ne hodierni aevi principum consessus sorte audire cogatur, vel unius illustrissimi Cariorum principis Mauritii eloquentia, quam exercitatissimi ctiam dicendi magistri s pius
admirati sunt, omnium fere tota Europa florentist imarum linguarum expeditissimum flumen asserre posset. Sed nolim de lingua lingua cior videri, cum & stupra de re eadem quaedam
locuti simus. At quid linguam expedit habere in promptu, nisiueo & animus & rcrum dicendarum felicissima memoria adsit 3. Accepimus profecto ipsos etiam dicendi magistros, Demo-1i sthenem & Ilocratem, in legationibus suis,aqua, quod dicitur,
intermedios eloquentiae tuae torrentes, haesi illa, subitoq; aut regalis purpurae,& solii splendore obstupclaclos,aut magnitudine rerum oppressos, aut a memoria desertos, Obmutuisse. a Idq; maximis & Cardinalibus, & oratoribus accidisse, seque illud vidisse testatur Warie victus, ut ne verbum quidem ullum, ac si repente statuae factic stent, proscrre potucrint. Quod nostra memoria etiam cuidam magni nominis I Cto dc oratori in 13 . Polonia accidisse, ex cadem nunciatum est. Cyneae itaque meis moriam legato nostro optarim, quam intra paucorum dierum
14 spacium quemlibet habcre posse, scripsit Seneca. Quomodo illud inquis Z Quid Seneca velit. non latis arripio, nisi admini-3s cula artis a Simonide inventae, pro qua etiam Cicero se in Ven- tori ait, gratias agere, intelligat, quae locis & imaginibus,ad rerum, quas meministe I olumus, simulacra imprimenda utitur. At ego naturalis memoriae facultate, ordinisq; beneficio ad 7 jutae,assiduaeq; exercitationis usu corroboratae, nostrum pollere malim, quae longe firmior & fidelior, paratiorque censenda, etsi localis illa altera, si sine impolluris doceatur, non Orsus, uer quod Themistocles secit, rejicienda. Sed tamen Sc hoc contra silentium repentinum remedium est, quod etiam arse victo. 59 placo. video, ut non tam contextu verborum, quam rerum
282쪽
LEGATI , LIB. II. CAP. VII. 263 serie & ordine memoriam alligemus ..Mediocriter enim eloquentiae studiis exercitatus, ncdum dissertissimus, facili negotio experietur illud,quod Horatius promittit: Verba pravi m rem non invita sequuntur. Sed & plurimum interest,qua fronte & vultu auditoris orator erga se utatur, unde ad dicendum vel animosior,vel fractior cfficitur. Solent ad terrendos oratores tauricum simulare Vultum barbari, dicentcinq; asperis verbis interpellare, atq; adeo furcre ac insanire. Quemadmodum Valentianus Imperator 6a fecisse legitur, qui eum vehementius contra Sauromatarum . legatos tesse commoveret, vena rupta, nimio sanguinis fluxu animam exhalavit. Cum citharis itaq; & tibiis legatum antiquitus missum ad hostes legimus, ut eorumdc animos & Vultus Musica gratia demulceret ac diffunderet. Uerum qui humanitatis ac benevolentiae stii diosi haberi volunt, in sese ipsigiatiam illam ultro ostendunt, benigneq; missos & audiunt, &si quem stuporem timoremq; in iis animadverterint, suavitate 54. oris & vultus leniunt,cuj us rei exemplum in rege Latino: patriai Latinus εSede sedens Teucros ad se in tecti vocavit, os haec ingressis placido pGor edidit ore PDicite DardanIdae, N.
Eadem Imperatorem Maximilianum II. accepimus comitate& aifabilitate tuisse ι ut si quem aliunde ad se missum animo consternato turbatoq; viderit, verbis, quibus potuit, suavissimis, instituto,ad privatae amicitiae spcciem de rebus allatis col-IOquio, paulatim eum recollegerit, δc amici sermonis & vultus consuetudine refocillarit.Sed & hoc humanitatis cst, territum 6365 dc stupclaclum, silentioq; subito obrutum placide dimittere,
eumque animo resilmpto, revocare. Exemplum cjus rci habes Romanu in rege Eumene, Polonicum in legato Turcic apud
283쪽
arsevicium.Sed& lapsis memoria, neq; rem,ut oporteat declarantibus concedendum, ut saltem instructiones suas recitent. Quemadmodum illud Romae Demetrio, admodum juveni rcgio, neq; dilucide narranti,neque apte respondenti a sc- natu permissum fuisse legitur.
C A P. VIII Res onga legatis danda.
1 Curim dictator inter rapas torrendum exfoco legatis respondit. a Ortaxerxes buxea manubria cultellarum faciebat. y lexandri mos forensis aurem alteram claudentiae. 'Veterum mos in dubiis ostulatis apertius indagandis.s Praetor Romanuου potestatem omnibus in senatu dedit legatos imterrogandi. σ Tempuου certum restondendipraefigere legatus nequit. 7 daturalis libertas δειa cuis tempore es occasione matura moderandi potesatem concedit. δ Resonsium legationis non ad arbitrii civilis modum redigendum. ρ- rbiter,ut certo tempore stententiam Escat,compotest.
ro iter suseipiendo arbitrium quod voluntatis ex Subici; e jurisdictioni praelona. rr Praetoripoleis arbitro tempus er diem praescribere .ra Legatus civili ure nihilpotin experiri. 13 Diempraefigere civilis iurisdictionis eis. r. Promittendo resonsum restonsor debitor' legato resons dandi.
Iσ Vrgere certum diem resondendi letatus ex generali resons dandi promisso nequit. r Eel onse reddit iobure legationis debetur,etsi nullapromissio e Q.
284쪽
. LEGATI, LIB. II. CAp. VIII. M Satius non audare legatos, quam auduos eresstonso ἀmittere ιν Legati, titulum legationi rofessi, compossunt, ut mandata expo
nant. ao Eumenes Roma coactus mandata exponere
ar Redditio resonsipostulari se urgeri Iure poteαa a C iacertum Lem coarctara nequit. II Pompiliι circuluri avo Antiochum adressendendum compulit. a Pompilii baculus facti, nonjuris via nitItur. a s ntiochus Pompilιιpraescripto non tenebatur. ag tiochus metu legionis, non jure legationis coacturiar Cornelii tribum minaces sermones legato non 27andi.
ay Vi ct minis cogere non en legati, nes hostili Mnostis. ay Longioris exstinationis taedium legaIo quomodo ferendum.
Io Turpe manere diu, cutimi redire .sr Vacuus etiam redit,qui dubIum obsecurum re*onsium refert.
sa rebit resondere, ct ineptie er obscure ac ambigue responάere um
93 Ineptuου libet Vro nulla. s ollinita oracula dubia o ob cura. Is i solis cur appelgaim. so Croesus es Pyrrhus ae Albertus Scotus restonsis V ovis lusi. 37 Carthaginenses legati non satis providi ιο Romanorum ressos
3I Civitatis vocabulum ambiguum Carthaginenses luset. sp Iura Cr restonsa vigilare qui tenetur. o Romanorum vastities in restonso caletiae dato nonprobatur. r Fraudulenta non debent se reison a. λ a Dolus bonus proselenia exissmatur. I Legationes etsi hostiumsint, nonseunt tamen jure belgi,sed legationis tractanda.
285쪽
.1 rgum esse legatum oportu, ingenio Mariani Socini, qui omnes vastities novisses dicatus. ἀήσ Ixion nubem pro corpore apprehendit. Galli Anglos in legationum tractationibus callide supplantarunt. Ι Galli ab H lanis nunquam non circumventio vita es Levasuhentis calliditatempraeceant. so taxosicoet ita in legationibus'raudulenti. sr c d Moseovitas nonnisecautissimi homines mittendis a Legatio8erse majorem Hlgentia agitat.13 Tiberaus nunquam sine conjuvariorum consessu resso a legatis dri
1 Indorum regulus interpectendum se comendum resonsa dabat.1s Rcoonsicongrui informaris.ssi Superiapsulantisuperbe respondendum. 37 Tarentini obsuperba resonsa tanquam violatae legationis reis
1δ Immortalibu gerba resonsa odiosa. . . v Tarentinis asserepostulantibin, ere resonfium. O Burgundicaflamma qua Lilium Gallia exaruit,o verba reso
M Liseris accepta resons. D t Alexander Darao literis restondit. O Legatus quando exemplar dati resensiρnere debeat. O Druides nihilsiteris consignabant,fera memoria. os Tutius aliorum et e ba exscripto,quam nostra renunciare . os Iliensium legalis inepta ad Tiberium. Iliensibus multaprivilegia concessa ob communem cum Romanis originem. 9 Si liritali frusticitat arcendum. O Helvetiorum inurbana ad Cameram Imperispostulata. O II Gni acto exemerunt fu dictione Imperii.
286쪽
a Saxonum mos in resonsionibus. 73 Romanorum veterum ratio cr ordo in responsis. frani de modo se ordine responsionumjudicium. , Ebenardus de inthe, E curum se Principum multorum pri- manus Consiliaram, legasionum obeundarum peritissimuε. o Γrevitas responserum unica vivus.7 Imperatoria brevitas Galbae. I Subscriptio orsu gnatio literarum. y Subscriptiones cur introducI a. Xo Subscriptio operatur idem,quod sic tio. Si t aeteriin manuscriptae Amycribenscriptum confirmat.
Sa Subscribere quidsit Buco. S; Subscriptio quomodo fiat. δή Cur pons agni resubsequentium Germaniae Imperaurum, quaesub
scriptiones. . 'D Signatoris annulipervetus 1 seM. Sσ c Annulus signatorius Babyloniis vulgaris. δ nulussignatorim Polycratis. II i nuutas Iosephi a Pharaone datus qualis. Ο gustus Caesar Mecarnati se Agrippae annulum siu gnatorium dedit. so Annulus gnatorim cumresignatapotestatis cujus detur. sI unuses Perdiccae datus qualis. ya Plinii locus de annuissignatorio explicatur. m Signatorius unde dictas.s /ulus Pompeii quosigno.ss iit sinulus Iulii Caesaris quo Ana.
9ssi sinulus Augusti qua ima ime . fri Unulus Galba cum eanis signo. λ I Signatorius etiam custodiendis rebus adhibitur.ι γ . . 'I
287쪽
Da Iu RE, OFFIC. ET 'DIGNIT. H Signata virgo apud Lucibum quae.1oo Subseriptionis orsigilli confiuetudo non eo injure gentium post a.
ros Sed in moribus singulorum quorunda opulorum. Ioa Legatin cogi ad alterius instituta se mores non potes . ros Tartarapua consuetudine in Poloma legati: Poloni ua utuntur. ro Legatus etsi contra morem suae genti Psio non utatur, non temen accipiat sit cras , ni ubscriptas , gula confirmatas ab iis. quibus utroq. utI mori ros Tiberius Rhodiorum literas non subscriptas remisit. roo Publico nomine acu,publico sigilla confirmanda. ror Cera rubea Impertatis. roΙ Cerasset a regia in Gallia. ros Renato Siciliae regi tanquam maximum beneficium concessum
υo Imperii hodierni in sit Lando ratio. Enc admodum hucusq; in legationis nostrae provincia ste timus : prudenter ac fideliter mandatum, & cum actione decora exposuimus: Auditi sumus, non urolim Samnituitata oratores 1 Dictatore Curio, exfoco, qui inter audiendum rapas torrebat, aut qui huXea manubria, more Artaxerxis fabri ca ba t, aliudve agebat, sed sedebat augusto in regni solio, non ab eo, qui unam, forensi more Alexandri, sed utramq; aurem i& attentissimam & benignissimam praebebat. Eam autem in publicis legationibus audiendis maiestatis ac gravitatis ratio nem diligenter habcndam esse,tum plurima veterum Impera νενα B-. xorum ac Principum eXempla, tum regum hujus aevi longe e-M Ἀμ- . ruditissimi ac prudentissimi Iacobi, ad Henricum filium praeceptum aureum luculentissime docet. Quid vero nunc amplius agendum 3Spcs cnim responsi facta fuit. Sed an non missi interea, qui, quae via fuerint dici obscuritis, explanari apertius
postularint Recte prosecto mones: Illud enim moris fuisse
288쪽
LEGATI, LIB. II. CAP. VIII. 269 etiam apud veteres ex Livianis historiis patet. Et etiamnum id rus lib. io ιοι moris esse testatur Brimus. Solebat autem in Romana auditi ene praetor omnibus copiam facere, si quis vellet, legatos inter- srogandi, quod ad postulata pertineret. Sed quandiu responsum expectandum Z Ut neq; forma responsi, ita neq; certum tem 'pus dandi praefigi a legato potest: illa enim ex liberae potestatis 5
arbitrio dependent: cum nihil tam libertati naturali conVc. 7niens, quam quemque de suis rebus,quam possit commodissime & optime, & deliberare, & suo ex arbitratu tempestivis ii C. mam L consiliis sua negotia modcrari. Nec vero responsum civili Sar- 8bitrii jure metiendum, ubi si compromissum sine die confectum est, necesse est omnino dies certos statuere, quod si praetermiserit, arbiter omni tempore cogendus sententiam dice- 9rc. Diversis lima enim legationis & arbitrii ratio. Nam arbitrium etsi nemo cogi possit ut recipiat, potest tamen cogi, ut '' suscepto muneri civili fatisfaciat,qui co ipsis,dum recipit,curae Io& sollicitudini j ussuique praetoris sese subjicit, qui ut superior
tempus & diem certum praescribere arbitrio potost, quod le- IIgatus ei, ad quem missus, facere ncquit, cum nihil coactionis, i mi s ladi jussus, nihil omnino potestatis in eum habeat, neque quicquam adversus eundem civili lege experiri possit. Civilis autem legis,& in jus dicentis potestate est,diem & terminum cer- 13tumque temporis articulum praescribere. At responsiΙ,inquis, I 4. redditionem promisisti: debito ergo responsi, secundum vulgatam sori regulam, teneris. Sed neque tu, instar importuni Is
creditoris cum sacco venire debes , nec proinde certum re
spondendi diem urgere, nisi quis certum tibi diem responso dando promiscrit. Responsum autem, concessis deliberandi justis, pro causiae gravitate, spaciis, non solum ex promissis, sed, etsi promissa eius redditio non sit, jure legationis debitum peti , Ipotest. Reciproci enim & relati j uris sunt, audire, &ad audita Ll 3 respou -
289쪽
eorum,ad quos missus es,a ures,quani ossicium in cursu medio deserendum. Significanda autem intcrea temporis literis domum missis cuncta, quae mittentem scire, aut tua,aut illius intererit ; quid consulto, quid incepto opus sit, sedulo & diligenter inquirendum, omnisq; opera & studium adhibendum, ne domum sine responso revertenti occinatur illud Homericum: 3
Turpe soris mansisse diu, vacuum, redisse .
Redit autem non itina vacuus & nudus 1 respon , qui nullum, sed citam qui alicnum, aut qui ineptum, aut qui dubium , 3 & ambiguum responsum rcfert. Paria cnim sunt, nihil respondere,&inepte, aut obscure, aut ambigue respondere. Nec 3τquicquam intcrest, inter nullum & ineptum libellum, quem , 33 dentibus lacerare judex potest. Solenta uicin nonnulli summo studio in responsis ambiguitatem & obscuritatem a tactare, imitantes vcteris V rejovis Apollinis oracula, qui hoc est, 3 obliquus ob id appcllatus, quod obliquis & ambiguis respon- . sis consultores suos tali cret, & multo incertiores, quam cum i Ela veniment a se dimitteret.Ita lusum Croesum, lusum Pyrrhum , 3sillis vulgo notis versibus, lusum Albertum Scotum, comitem Placentinum, his verborum decipulis legimus: Domine siris 36cur , quoniam Intrabunt suaviter mimici tui, o siubjicientur domui tuae. Qui tristissimo rerum eventu edoctus, qui stultorum ma- τὸ gister cile dicitur, tandem perspexit, quid verboru nubeS Icmpestatis occuluisset, clim sua vi & hostili impetu tertium irruere inimicos suos videret, qui domui ejus subjicerent LI R, quod Chaldaeis ignom denotat, eoq; compellerent hominem angustiae, ut domi suae securus omnino esse non posset. Ad veteratoris autem infernalis ingenium affabre compositi sunt, qui similibus respon rum cothurnis probos ac animi intcgroS IC-gatos eludere data opera studeant. Sed tamen & decepti ea ra- 37tione
290쪽
LEGATI , LIB. II. CAP. VIII. 273
cautum suerit, nihil tamen satis cautum sit. Conqueri ea de te adversus Gallos superioribus aetatibus consuesse Anglos, Co- minaeus scribit, quod in publicis legationum asstionibus, pa- si s cisque & foederum tractationibus, nunquam non supplantati callide ab illis fuerint, etsi armorum clitentione superati nun--.oquam. Ita vicissim Franco Gallos conqueri assirmat Bodinus, rep.n. ios. sese multoties in iisdem rebus este circumventos ab Hispanis. 8 Atq; hi quidem quam integriter & candide in responsis, in literis & promissionibus suis versentur, etiam nostrae superioris memoriar historiae abunde posteritati loquuntur. Praedicant autem illud summopere de sua gente Avila, dc Antonius Lae-Va, quod glaucomam, ut Plautus ait, objicere aliis populis Hispani facile possint, faciantq; , ut quod viderint, ne viderint. Egregiam vero laudem: iisdem enim artibus otiam barbaros Soin Mosico via uti solere testatur Heiden stentus, affirmante dem doctissimo arsevicio,quod aliud promittere,aliud mit- Was . or tere soleant,atque sacculariorum more ac crimine pro veris & conceptis foederu formulis furtim falsas supponere, eamq; Ob δεα causam non nisi cautissimos&sagacissimos homines cum illis ueresse in tractatione negotiorum committendos idem suadet. Sed & suapte natura,etsi cum vastis & callidis illis ingeniis non colluctandum fuerit, legationum tamen consilia&responsa, 32 utpote majoris res momenti, majorem diligentiam & cauti SInem desiderant. Unde Tiberius, etsi caetera pleraq; illaudatus, in eo tamen ad exemplum, quod neq; provincialibus,nedur gentium legatis, unquam respondere solus voluerit, sed semper adhibuerit & missarum gentium & rerum tractandaru Vi- Tiber. ros peritissimos. Ridendus itaq; merito ille Indorum regulus, 3 qui ut Curtius memoriae prodidit, tum temporis responsa le- ὼ ιιζ gatis dabat,quando comas pectebat, seseq; ornabat, dc ex ton