장음표시 사용
21쪽
ro I Aco BI FONTANi 'a vaporibus, tum calidis tum siccis nimis impo tuna est vigilia, datur autem ad sedandos dolores
colicos a B j. ad 3 j. per os in clysteribus ad 3 ij.
Verum cum omnibus narcoticis per os sumptis est admiscenda aliqua quantitas confectionis al-chermes, ut cum 5j. philonij misceatur 3si consectionis alchermes; requies magna Nicolai eadem dosi datur triphera magna cum opto a 3 j. ad 5 ij. si misceantur cum aqua Athemisiae, sedant subito
dolores post partum: pitulae de Cynoglossa a 9 j.
ad 36 cum Θ j. consect. alcher. aut theriacae recentis; Potest dari haec potio ad dolorem sopiendum,
IV philonij romani 36. aquae lactucae si ij. si rupi, papauerini J j.s fiat potio, exhibeatur. Lapis
memphites,testeDioscoride illitus ex aceto stuporem infert, sine periculo ut quae urenda sunt, aut secanda non sentiant cruciatum. Si stupefacientium immoderato usu, aut intempestivo sopor,&frigeratio suboriantur, dissolue cynamomum & crocum cum oleo costino, cui parum vini generosi admisceatur, eoque partes refrigeratae illinantui; Si vero narcotica fuerint deuorata, sumantur castoreum aut Theriaca antiqua cum vino potenti. IDe maria Cerebri in genere CAP. III.
CEREBRI morbos appellamus intra cranium in meningibus,cerebri substatia,eius vetricum Iis & vasis:Capitis aute qui sunt extra crantu. fiunt ver, cerebri morbi ab humoribus vaporibus, solutione continui, aut alijs rebus natis in cerebro, ut scorpionibus vermibus, tumoribus praeter na-
22쪽
turam,callis & caeteris huiusmodi, ijs autem facile laborant qui sunt debili cerebro, quod enim debile est, facile assi citur, ut qui urbes meridionales incolunt, praesertim in tempestatibus austrinis, ut
facile potest colligi ex lib. 3. Aph.
Omnes morbi cerebri propter loci communitatem habent multa signa communia, quar Galenus descripsit in Arte parua, inquit enim, qua sunt
in Cerebro aegrae distositiones cognoscuntur aut ex dementiae speciebus, aut ex sensuum vel imaginatιοnum tisionibus, aut utilionum quae secundum ebylonem er voluntatem stant, aut ex iys quae excernuntur per palatum,nares,aures, aut per disserentias dolonem. . Causae externae,& procatacticae parientes sibi similes effectus sunt aestus solis, pertrigeratio ebrietas,fumus, studium, grauis odor, victus, labor verus. Innumero caularum unteiadentium habentur retentio materiae, egredi solitae, ut menstruorum, haemorrhagiae, per nares, fluxus ventris, humoris e ventriculo manantis. ijs annecti pollunt
Vaporis in cerebro conclusi signa sunt grauitatis priuatio, extensio imagna: quae sead aures vergat , ionitus & tinnitus audiunt ur, pulsus arteria-ium & cerebri maior solito apparet: aegro in sublime fieri, & in insomi ijs volatus saepe apparet. Humorem sanguineum in cerebro redundare ostendunt rubor faciei, praesertim oculorum, tensio earumdem partium , & tumor , aegri calidi in illis partibus deprehenduntur , ad somnum prO- pensio, frequens stillicidium sanguinis despientia cum profuso risu.
Bilem dominari in Cerebro ostendant vigili
23쪽
i1 IAco BI FONTANI ι immoderatae, color faciei pallidus, exigua capitis grauitas, calor capitis, aeris, oris amaritudo, sputabiliosa, mucus biliosus, dolor pungens, terrificas omnia oculorum macies, & totius faciei, propter consumptos humores, pinguedinem, de carnem a
pituitam excedere denotant frigiditas tempo-ium & faciei, albus color, & plumbeus, dolor remissus hebetudo sensuum, mnus profundus,pigritia, sputa pituitosia, muci pituitos. Succi melancholici dominium declarant, faciei nigredo aut liuiditas,incestitia eius, spectra horrida,spurca melancholici succi soboles, deprauatio facultatum principum. Mixtorum humorum mixta sunt indicia. Sputa salsa, aut pituitam putrem in cerebro, aut mixtam cum humore bilioso significant. Solutio continui contingit aliquando in cerebro a causis interni , ab humoribus nempe biliosis aut salsis &redentibus, aut ab humorum & vaporum copia, qui distendendo dissoluimi conti. nuum. Vera autem tanta est aliquando, ut capitis iuncturae soluantur magno spacio, authore Paulo AEgineta,quod vidi mus anno IS93. in filio D. Me rindoli Aquensis e cuius capite disiecto em uxit in gens copia, sero si humo iis, qui in ventriculis &tota cerebri substantia inclusus manebat. Distabant autem suturae quatuor sere digitis a se in
Saepe animalcula nascuntur in cerebro, quae rodendo soluunt continuum. Avicenna scribit Scor pionem natum in cerebro cuiusdam. Hollerius
1dem testatur de Italo quodam, cui ex frequenti
24쪽
herbae basilisci odoratu natus fuit Scorpio. In cerebro vermes oriri multi scripserui, quorum signa
Arculanus numerat vehemetem pruritum in na- .erosionem,oris foetorem. Avicenna ex IndiM dici sententia, vermium capitis signum prodit scetorem narium parum firmo iudicio. Cum eius foetoris multae aliae sint caulae, nempe mucus putrescens, purulenta materia e cerebro in nares prolapsa ut in crisi humorum contentorum incer bro. Potest nasci tumor praeter naturam in substantia cerebri, quod contigit cuidam Damiscellim Dignensi: ei namque iuxta processum mammiliarem natus erat tumor ab humore tenui, biliosochisti conclusus, a quo dolor continuus prosectus ad mortem usque comitatus est. Dissectum fuit caput mulieris in Zenodochio a quensi, in cuius cerebri substantia prope meninges fuit reperta sub stantia quaedam callosa, quae ea Vicente, perpetuarce phaleae fuit occasio. Haae dissicile dignoscuntur proprijs signis: una tamen omnium vi& animalcu- , lorum coniectura, satis ferina est pertinacia, quod longo tempore non cedant -remedi s apposite adhibitis. Num autem morbi cerebri sint primarii, an per consensum ex signis generalibus descriptis in nostra methodo cognosci debet. Caeterum cerebrum facilius laborat morbis per consensum, quam reli quae partes, quod neruos distribuat jn uniuersum corpus , & quod fumos, & vapores recipiat ex omnibus partibus corporis. Signa partium affectarum cerebri ita colliguntur . In cerebro exercentur,& e cerebro manant facultates animales, quarum praecipuum instrumen-
25쪽
r ΙAcon I FONTANI tum est animalis spiritus licet alia sint instrumenta
nempe ventriculi cerebri, Arabibus, Galeno verbcerebri substantia. Arabes qui varias sedes & loca diuersa facultatibus diuersis exercendis assignant, laesio nes locorum ex varijs facultatibus laetis cognoscunt: Nam si memoria laedatur, posterioris ventriculi laesio indicatur: si imaginatio, anterioris: Si ratiocinatio, med ij. Qui autem unam sedem nempe Cerebri substantiam ponunt , laesio cuiuia cumque facultatis animalis, laesionem substantiae illius patefacit. Et clim membranae in Cerebro exquisitissimi sint sensus, quae varijs locis cerebri implicantur, punctorius dolor affectu illarum mem branarum deleget, situs doloris, Quae pars illius anficiatur,ostendit. Magni sent morbi, cerebri, partis obsessae praestantia, & quo plures animales, facultates in vitio
sunt, eo maiores censentur, Tum quo maiora sunt reliqua symptomata,plura & diuturniora. Cum Astrologorum sententia luna praesit maxime cerebro in omnibus morbis Cerebri,ex lunae quadris , tum decremento & incremento potest praedictis institui, cum ratum sit augescente luna, increscere humores corporis, & decrescente, decrescere, Tum ex quadris lunar : Asserunt enim
Astrologi primam illius quadram esse calidam &humidam : secundam calidam & siccam : tertiam frigidam S siccam : quartam , frigidam &humidam. Ex quibus Villano uen. rract. de Epi-lep. stribit , frequenti iis Οιlepticos af fligi in conformi
quadra, in dissimili raritis: licet hoc reclamet Arist. 1ententiae,qui in lib. de Animalibus scribit. in plenia iunio, cal orem CV humorem ese maiorem,serique proinde
26쪽
ut medulia Cr humores animatium sint copiosiores. Capitis conformatio talis existit , ut cerebro intra caluariam contento succurri possit varijs remediorum generibus: Nam per futuras transfunduntur medicamentorum facultates ad membranas cerebri & eius substantiam ; per fomenta siue embrocationes per linimenta & emplastra. Extrahuntur etiam humores d cerebro per communicationem venarum exteriorum cum interioribus, quae per futuras & per foramen pupis, egrediuntur, qua commoditate applicantur caustica medicamenta sinapis mi , cucurbitulae cum scarificatu, caustica potentialia, & actualia. Per nares trahuntur medicamenta,quae errhina dicuntur,quae sua vi trahunt humores e cerebro,& prioribu eius ventriculis; per os eadem possunt educi, masticatoriis, apophlegmatismis, & licet per aures sponte naturae educantur,excrementa non licet tamen artificio eadem praestare semper, nisi in prouentu frigidorum humorum & calidorum , surditatem, aut dolorem,aut tinnitus,& bombos excitatium, quibus applicata remedia, iuuare possunt, ut videre est apud Gal. lib. de medicam. secund. lo. Parti autem principi corroborantia medicamemta debentur propria, quae eius temperamentum. Ecrobur conseruent,de quibus in sequetibus,in morbis grandioribus in quibus facultates offenduntur, semper principibus partibus prospicienduin , in quarum viribus ita praecipue consistit. Nec vorendum in summa necessitate , acriora applicare remedia, ut cantharides, euphorbium, pyrethrum& si milia. quod cerebrum non sit exquisitissimi sensus ut nec membrana, dura mater, quae externa .
27쪽
IAco BI FONTANI superficie & connexa retusum sensum assequuta est. Per assumpta dissicillime cerebro auxilium sertur, quod a vetriculo longissimc distet inter partes principes & officiales, quare quando conuenit in . affectibus cerebri ea medicamenta debet exhiberi,
quae solida sunt: diutius namque manendo in ventriculo, eis praebetur commoditas mittendi suas vires ad cerebrum. De Medicamentis, Cephalicis in genere CAP. I I I I.
MEoioAMεNTA Cephalica dicuntur a medicis quae parti alicui capitis proprietate aliqua
auxiliantur, corroborando eius temper te: In his et so praeter qualitates manifestas, calorem, frigus, Dumorem, & siccitatem experientia obseruatum est, vim adeste corroborandi: vr pCeonia mas habet vim calefaciendi omnes partes corporis, cum tamen proprietate corroborandi cerebrum praedita sit: quando ergo cerebrum intemperie frigida laborabit usurpatur p Onia. Institutum est nostrum illa describere medicata menta, quae cephalica ob eam causam appellantur. Calefaciunt cerebrum corroborado radices aristolochiae utriusque calami aromatici radix, sceniculi, galangae, iridis florentiae, pceoniae, utriusque valerianae, lignum visci quercini,solia betonicae, calamen thi utriusque, chamo melicentaurij minoris, foeniculi solis indici lauri maiora nq,meliloti,poeinniae,pulegij rutae, salutae, satureiae,serpilli: flores anthos, bethonicae, stoe cados, garyophilli,cha meme-li,lauandulae, meliloti; herbae paralytis, poeoniae, prunellae, salutae, spicae, thyliae; fructus,anacardi, colo
28쪽
colocynthidis, cubebae,iuniperi, baccae,nucis mo- scatae; semina taniculi,maiora nae, paeoniae; lignuntaloes, viscus quercinus ; succi ladanu, oleum laurinum, rutaceum, mineralia, ambra; ex animalibus,
muscus, castoreum, zibetum, & multa alia quae in antidota rijs leguntur Ex illis simplicibus possumus parare remedia compossitataporemata, syrupos pulueres electuaria,Opiatas, conseruas,ut visci querni g. ra- dic. irid. flori paroniae & taniculian. ἶj. Galangae 3 ij. folior. betonicae, calament hi, stoecados, centPrij minoris a n. m. j. seminis paeoniae, taniculi, an ., A. florum salutae,anthos, chamo mill P, stoe cad. lauand. an. p. ij. fiat decoctio pro aporemate, palando secund)m artem, ex eadem decoctione addito saccharo q. f. Deinde decoctis potest parari si rupus, vel radicis acori vulgaris , calami aromatici,galangae crassae, hyperici, radicum paeoniae, luna decrescente collectae, quo tempore miniὶs est
Ia umida an. g s. liqui ritiae rase&parum contusis. 3l. betonicae primulae veris, salutae minutae, ebulian. m. j. borraginis, bu glossae, cum toto, capillorum veneris an . H. j. s. te minis paroni aes seminis Mniculi sessileosdigustri i an. 3 ij. poma. dulci Eu mundatarum an. p. xij. Si purgans volueris emcςre, adde seminis cartham i,& poli podij querni an. I j. f. Agarici recens trociscati disi. stoe- cados, roris marini, salutae, sambucian. p. I. Trium forum cordialium p. ij. fiat decoctio, in colatura. dii lolve, sacchari L iiij. clarificetur & aromatissetur c um puluere. Diamosci dulcis ad 3j.s, hyt upide ito cad. iij. far apoetem a pro tribus do sibi is Pulvis confici potest ex ijsdem . medicamentis hoc
29쪽
stolochiae an. 5 i. c. calami aromat. galangae an. 3 s. valerianae, betonicae, stoecados, camo millae, maioranae, aut aliarum siccarum an . 3 j. florum an
thos , & stoecados an. 9 iiij. seminum fornaculi maioranae, & paeoniae an. 3 s.fiat puluis qui potest
excipi cum saccharoq. s. & fingi electuarium durum, ex eodem puluere lassicienti quantitate. Ex eodem ablato sacchato potest fieri cucula intersuta ut artis est, aut totius capitis inspersio. Ex eodem puluere ad calefaciendum & exsiccandum refrigeratum cerebrum. Olea capiti raso nonnunquam applicantur calida & sicca extracta ex superioribus medicamentis: vel expressa ex infiisione
illorum medicamentorum. Pomum odoratum
fingitur ad eandem intentionem ex ligno aloes , gar ophilis, castoreo, ambra, mosco, ladano, cxceptis oleo aliquo praescripto, ut cynamomi, guryophiliorum, nucis moscatae, maioranae, serpilli, origani. Haee Methodus est sicilis ad componenda medicamenta quam descripsimus in gratiam eorum qui initiantur exercitio praxeos Medicinae. Paulo verb acuratior erit illa quam mox describemus ,
in qua non tantum medicamenta trademus, sed etiam victus rationem atque omnes formas ferὶ
medicamentorum , qu2 usurpari possunt explicabimus , quae pro re nata praescribemus obserua tis indicationibus. Conserunt vero capiti ex Arnaldo stetida, non quatenus talia, omnis namque foetor partibus omnibus est noxius, sed per accidens ; qua ratione in
graui cerebri oppressione ex assiictione illa reuo-
30쪽
cant spiritus , de sopitos excitant , aut repellunt vapores ab utero sursum elatos ; per se vero possunt aer purus aloe , thymus stoecas ab- synthium , betonica, elleborus , agaricus, colo- cynthis , sena , mirobolani , cubebae, carpobalsamum, chamomilla, arretum, polium montanum, cuminum, Ocymum, ruta, saluta, castoreum, sinapi, mostus , pyrethrum, omnia aromatica prae se tim , frigido. Inimica sunt cerebro lac, fructus oleaginei, olivae, nuces, amygdalae, auellanae, dc pineae, narcotica omnia, lolium , eruca, nasturtium , cepae cruda . De curatione intemperiei Cerebri, Cr primo de . curatio-mstetae humidae. CAP. V. ...HIE c intemperies saepius accidit hominum cerebro propter eius naturalem temperiem sit gidam, Sc humidam, ob vapores qui e teso corpore in cerebrum ascendunt ob matus patentes. quibus frigidus aer ducitur in cerebrum, tum d nique propter ossa magna temperie frigida,quibus undequaque circunducitur. Ad eam curandam primo praescribatur victus ratio, aer eligatur calliadus , siccus, lucidus: hyeme procuretur talis aer. igne luculento constructo ex iunipero,xo emanio, de similibus: vel, v. Thuris, benioini, cinamomi, soliorum rosarum, cis mos catae garyoph illoruman 3 j. s. mosci,ambrae, an. gr. iiij. cum Therebintina, fiant rotulae lupinares ad suffumigium clausis ianuis & senestris : auitetur Ventus Borealis , praesertim is qui successerit australi , nam A uster ex 3. Aphoris replet caput multis vaporibus de hu-