장음표시 사용
31쪽
moribus', cui borealis succedens illud comprimit , & exprimit , comprimendoque cat narros cord mouet ; Euitentur Lunae radi j , quod sint noxij cerebro , tum Solis calidiori, praesertim in capitis repletione qua funduntur humores , & defluxiones producunt : Somnus sit septem horarum, vigiliae enim diuturniores spiritus dissoluunt, quorum copia' apprime utilis est cerebro rόfrigerato. Interponantur duae horae aut tres intes somnum & coenam propter Vapores: c cibis recens voratis ascendentes ad cerebrum ;
operiatur optime caput cucula vel rileo nocturno qui suffumigetur cum furfure, tale, storibus rosarum,& rorismarini accensis, vel in carbones iniectis, aut suffumigio iam praescripto ad
acrem corrigendum. Corpus inuoluatur linteis qui receperint fumum earum rerum quibus aEt cubiculi antea fuit correctus. Postquam experge-
sectus fuerit antequam E lecto surgat applicentur frictionν curibus, pedibus & brachijs cum pan-mis superiori suffumigio calefactis : Calor enim
naturalis excitatur eo modo ,& spiritus ad membra trahuntur, &fit diuersio a capite. Exercitatio ante pastum conuenit: Excitatur enim calor. 8c excrementa dissipantur: sat autem oportet postquain excrementa crassiora suere expulsa, nimirum faeces alui, urina, mucus, & saliua aut
naturae ampetu, aut aliquo medicamento. Statima prandio exercitatio fugienda, quae fieri potest
'peracta coctione: Cochio autem perficitur varijs temporibus , ut capite de ventriculo explicauimus. Ab exorcitio quiescendum donec membra refrigescant. Si non detur exercere corpii, Pro-
32쪽
pter temporis incommoditates, aut corporis debilitatem frictionibus suppleatur exercitationis de. sectus. Euitetur faturitas , praesertim vespertina propter fumos eo tempore ascendentes ad cer brum magna copia, sames nimia fugiatur inquit enim Anicenna se. lib. I Fames vehemens CV omnis euacuatis naturalis aut spontanea est causa debilitans. V enus est maxime noxia huic affectioni, quod in illa fat magna spirituum dissipatio. Ira moderata prodest quod attenuet humores pituitosos , ut &laetitia conciliata per auditum,&aspectum rerum iucundarum. Comedat cibos multum procreantes sanguinem, conditos puluere cinamomi, & nucis mo icatae , aut garyophiliorum. Tales lunt oua sorbilia, caro gallinarum, caponum, fasianorum,
vervecis , auium montanarum, turdorum, perdi-cum : Quibus diebus prohibetur usus carnium , Oua afferantur, & pisces saxatiles conditi cum pulveribus aromaticis superius dictis. Pro bellariis exhibeantur pinea insula in aqua tepida, vel rosacea, postea siccata , & saccharo aspersa , aut pineolatum; amygdalae dulces tostae, pallulae. Vtile post pastum erit comedere parum pyri aut cidonij cocti, saccharo aspersi , ad prohibendum & reprimendum vaporum ascensum qui e ventriculo feruntur in caput. Langius in lilaro secretorum ad eundem scopum praescribit. conseruae rosar.
3 vj. ligni oloes veri, sumach enucleati 9 iiij. coriandri praepar. 9 v. Cinamo. masticis, gario phyl. an. 9 ij. spicae nardi 9 j. styracis,calamitae B Krob. deribes, ε i. cum mina cydonioru fiat electuarium
stomachum claudens S excitans siue fundens ex se vapores calidos & siccos cerebrum corroborantes.
33쪽
. IACOBI FONTANr Euitare debet edulia capiti nocentia, qualia sunt
ex Aetio eruca, tanugraecum , lac, mora rubi, Vinum fulvum, quibus addere licet vaporosa, vi r pas , castaneas, & similia. Quod ad medicamenta attinet, prinab humores qui in cerebro cotinentur sunt educendi catartico, quod fiet apte pitulis, aut in principio ut minora ne medicamentum, aut postquam materia fuerit praeparata: quare ut praeparetur. 2 oximellitis scillitiei Syrupi de quinque rad. si j. aquae betonicata, maioranae, bu glosse L hqr clarificentur & aromatizentur cum modico puluere macis, aut cinamomi
pro duabus do sibus. Ad eundem scopum poterunt Parari tu lepia, apo gemata, strupi ex calidis & siccis medicamelis cephalices iam descriptis. V radicum Achori vulgar. calami nom. galangae, hyperici, radicum paeoniae an. liqui ritiae rasae δj.betonicae, saluta an . m. j. borrag. bugio T. cum toto capiti. Ven. m. m. j. feminis paroniae J I. seminum anisi sceniculi an. 3 ij, florum stoecados, rosarum, aluiae,
sambucci an. p. j. fiat decoctio in collat. m j.si dissolue sacchari J iij. Aromatizetur 5 j. pulueris diam osci dulcis, syrupi de betonica Τ ij. nant tres do-ses. V pillularum cocciarum sis. lucis maior. 9 j
trochiscor. alsandal gr. iij. aut iiij. cum Oxi mellite scyllitico, formentur pillulae 6. vel p. sumantur duabus horis post mediam noctem. Ad reliquias morbi depellandas& corroborandum cerebrum multa possunt praeparari medicamenta ut pc. theriacae veter. 3 j. conseruae bu glossae mollis 3 j. 12 fiat mixtura,capiat mane surgens electo. Aurea Alexandrina magnam habet vim corroborandi cerebrum ; errhinum tale poterit parari,
34쪽
aquae mollis j iij. succi radicis betae rubra depurati J h. vini albi 3si, nigellae, macis, cubebarum , an. 5 . pulueremur& misceantur, hauriat per nares tepidὸ mane surgendo e lecto,possunt in ijsdem liquoribus infundi radices panis porcini &neri errhinum. Post eius applicationem eos ciatur masticatorium sequens. . seminis paeoniae cubebarum, pyretrian. 5 r. pas Iutarum mundatarum omnia simul pisten Iur; &cum modico cetrae albae incorporetur pro masticatorio in ore tenuendo ad quantitatem fabae masticando & expuendo. Nihil praestantius quam ore circunducere agarici electi Θ j. aut duos Topica alia parari polluiri, cu- cuia nempe siue cicculus. γί. maiora nae , it oechados , corticum citri, sicci macis an . 5 ij. veruicis3 iij. thuris, garyophyll. asi. J j. nucis moscarae , baccarum iuniperi asi. 3I. fiat pusuis, includatur sacculo , aut fiat cucula intersiuta, & capiti deraso,& fricato apponatur. Ex ijsdem medicamentis potest fieri lotio cum lixivio barbitonsoris , aut alio, tum componi tale medicamentum olei
costini s j. olei spicae nardi nigellae , baccarum tauri, piper longi, achori veri asi. 5 j. crosici gr.
iiij. mosci scrupuli tertiam partem,cum pauca cera, fiat unguentum occipitio applicandum ad spiritus animales corroborandos. Montagnana in suo antidotario mirificet laudat sequens empla
stum V resinae clara: δ ij. ladani 3si myrrhae
& masticis asi. Ssi. sandaracae 3 ii. farinae fabarum & orobi an . Jj. dissoluantur gummi cum aqua ciceris J j. aceti 5 V. coquantur ad vis
ditatem , deinde incorporentur farinae , cxtendentur supra linteum , capiti raso applicentur
35쪽
IAc OBI FONTANI toti. Item V nucis moscatae , macis, cubebarrum , rosa r. rubearum , calami arom. an. 3 j. margaritarum, hyacinthorum , serici combusti an. 3go sandalorum omnium,& spodij, aut eius loco nuclei dactylorum a5. 3 ij. camphorae 9j.rinosci , ambrae, croci , gariophyll. an. 9 q. cum libris h. sacchari albi,aquarium rosarum & maioranae an. giij. maiora nae, seminis basilici, corticum citri sicci afi. 3j.A. fiat electuarium solidum , quo uratur mane ad 5 j.si. Ad eundem scopum V lada- . ni 3 ijd nigellae, corticum citri , nucis mos catae, aromatici rosati an .gj. ligni aloes, galliae mos catae ais. Θ j. ambrae B L mos i gr. iij. ccrae q. s.
fat pomum odorandum. Nux moscala leuiter tosta & saepius ore masticata intemperiem cere
bri frigidam corrigit. Sapo etiam confici potest hoc pacto , VSaponis Veneti, aut Hispani dij. radicum iridis florent. sandali, citi ini, asi. 3 ij. ambrae strupuli tertiam parrem, olei , garyophili.
guttas aliquot , di isoluatur sapo in aqua rosar.&misceatur cum reliquis medicamentis ad loturam
capitis cum lixivio supra dicto Embroc., stoe
chados arabicae, maiora nae , rutae, camo miliae ,
melilotii , foliorum lauri , origani , bet otii cae , afi. m. s. fiat decoctio ad medias , applicetur parti anteriori capitis. V olei de castoreo &laurini j ij. misceantur pro linitio no partis eiu dem. Epithema cephalicum. vini albi poten, tis, aquae vitae afi. 3 v. salis communis triti j j. Jiquefiat sal cum vino bulliendo , deinde addatur aqua vitae, infundantur petiae in illo , & ap-
36쪽
xonicae , de rutae siccarum, maioranar, Dryophili. ap. Θ s. nucis mosc. gr. , puluerentur,misceantur cum cera q. s. fiat unguentum. Emplastrum.
Mithridath & theriacaran. ἶ s. succi ment hae q. s.fiat ad modum emplastri, applicetur eidem loco. V stoechados Arabicar,camo millae, meliloti an. ἶs
tiorum an in os,betonicae, salutae, ment hae, rutae an.
peris B j. galliae mos c. gr. vj. terratur, mediocriter trita includantur sacculo,applicentur. De CurationeJntemperiei cerebri ratistia, C licae C A P. VI. An calidam &siccam intemperiem cerebri curandam , primum instituatur victus ratio. Actfrigidus,& humidus sit aut natura,st ut artem empeirroretur cubicula aqua frigida, aut rosacea, admixto aceto rosaceo, herbis frigidis & humidis disseminatis per cubiculu, ut gladiolis aquaticis, lenticula aquarica, iuncis, lactucis,& alijs similibus: ven iis refrigeratibus aperiantur senestrae, claudatur calidis: euitentur rad ij solares, fugiantur fumi, tum odor aromatum calidorum. Somnus concilietur omni opera; De modo autem conciliandi somnum pauid post capite de vigilijs. Exercitatio pauca conuenit, frictio satis multa applicata artibus quo diuertat a capite,caueat ab iracundia,laetitia multum
iuuat,ab omni contemplatione dissicili,& prosunda abstineat. Alimenta frigida, & humida sint, elixa caro vitellina, hordina agnina, pullorum ex qui-
37쪽
16 IAcon I FONTANIbus parabuntur iuscula, cum borragine, buglossa, endi uia,lactuca,oxalide,portulaca. Vinum non est bibendum , sed loco illius, aqua leuiter cocta infrigidata , cui admiscere oportet si ruptam de limoni bus, & capillorum veneris,uiolarum, pomor. dulcium, acetositatis ci ri, acetosum simplicem & s-
milia. Quod ad remedia spectat, maior est necessitas purgationis, quam sanguinis missionis, quod nisi
existente magna plethora, sanguis non est detrahendus. nisi parua quantitate. Antequam autem dicamus de purgatione, operaepretium erit recensere medicamenta Cerebrum refrigerantia. Refrigerant cerebrum lapis ophitis , radices mandragorae, nymphaeae, ita fabarum, hyosciami albi, lactucae, mandragorae, myrthi, nenuseris, papaueris albi, rosarum, violarum, baccae myrthi, semina hyosciami albi , lactucae, mandragorae, papaueris sanda.album, oleum rosatum,acetuin, opium, camphora. Verum nosse oportet horum medicamelorum vires: Nam si excesserint ut hyosciamus, mandragora, opium, & similia non sunt usurpanda, nisi in extrema necessitate, es parua copia, potiusque extrinsecus applicanda, quam assumenda, ex illis vero parari poterunt Varia remedia, ut explicauimus capite de calefacientibus cerebrum. Purganda vero primum materia, leni aliquo ca- tartico minorante ex Rhabarbaro infuso,casIia,ta- marindis, &Hrupo rosarum solutivo, cum aquis, nut decoctionibus, quae habent vim alterandi cerc-brum, & ipsi am corroborandi ut rhabarbari infusi in aqua nympheae aut decocto eiusdem
expressioni adde strupi ros rum solutivi siti. ita t
38쪽
Potio, detur mane in aurora. Si dissicile purgetur aeger, addi poterunt 5 iij. diaprun. solutivi aut
Deinde reliquum materiae praeparetur; sit autem scopus in praeparando incrassandi, & refrigerandi, quare eligantur syruptis violatus, deendi uias m-plex,de nymphaea & mytillorum ad incrassandum: Aquae vero cichorij, endi uiar,lactucar,lupulorum, nympharae: fiat ex his tu lep clarificatum, re aromati fatum , cum electuario dia tragachanti frigidi. Posnant addi ad somnum conciliandum, aquae cucurbitae de nymphaeae, tum sympus papauerinus; vel fiat a poetema, V folior. cichorij, endi uiae, portulacar, betonicaeaactuca . borrag. oxa lid. an. m. J.
seminis. frigid. maior. 35. florum violaribuglossis, xosarum ait. pug. ij. prunor. damascenorum subesten an. 3ijJ. fiat decoctio in colatura m si disia solue sacchar. giiij. clarificentur & aromatizentur cum puluere diatragachanti frigidi, fiat tres doses. Si volueris purgas apogema efficere, adde purgantia , rhabarbarum, syrupum rosarum, solutivum rthamarin dos leniti num Nicolai, myrobolanosci trinas, & indas, vinum granatorum , potest addi quod mirifice bili aduersatur. Praeparatos humores Oportet purgare. Dari itaque possunt pillulae
ubi feruor non est ita magnus, ut V massae pitulata aggregat. 9j. rhabarb. puluerati Bij. Syrupi rosar.
solutivi q. f. fiant pillusae molles. Aut V Diaprini
solutivia rhabarbari puluerati 5j. cassiae recens
extractae 3 iij, syrupi violati, &sacchari q. ffiat
Ad corrigendum intemperiem relictam possitiat parari siequentia remesa. conseruar violarum rosarum, nymphaeaean. 51. Anthos AT pulueri)
39쪽
bolus quo utatur pluribus diebus, mane surgendo e lecto. Quo tempore applicantur superiora remedia ad repellendos fumos qui ascendunt in caput, V oxyrhodini gij. vligantur tempora,& frons mane, & sero, aut V pulueris coriandri praeparati Jj. flor. violar.rosar. menupharis an.pug. F. seminum lactucae, plantaginis, & papaueris albi an. 9j. sandali albi λῖ. camphora: B j. fiat puluis, irroretur pauca aqua rosacea,& aceto tosato, fiat frontale ut artis est. Sequens remedium praesta irissimum eli ex Ron deletio. Voleiviolati,&rosaiian Z j. opi).9β. misce, illinantur nares digito. Loco oleorum potest usurpari lac muliebre, vel ν lactis muliebris Zj. nucis mos carae gr.vI,opij Θ Ῥῖ. misceantur&cum digito nares interiores perungantur. Remedia omnia quae faciunt ad somnum conciliadum prosunt, in hac affectione quae explicabimus capite de
Raro autem contingit intemperies frigida sicca, quod a frigore cerebir multa producatur humiditas contra naturam. De illa verb intemperiecerebri dicetur capite de melancholia.
De dolore capitis, C A P. v II. o Lon Capitis ratione temporis alius est recens , a Mia,Mγια appellarus; Alius diu rurnus siue inueteratus quem inpae λα iis dicunt: A parte do. lente hemicrania dicitur,quando media pars capitis dolet,/υ -mγα siue elatius cum dolor unam par- , rem capitis occupat, anteriorem scilicet, posteriorem,vel aliam: penes barbaro , translato nomine,
40쪽
ab Arabibus vocatur Soda. Dolor capitis proprie sumendo, aut est in cute, aut in pericranio cerebri, vel est in me ningibus,aut membranis reliquis,quae ameningibus ortum ducunt,aut in vasis. Substan- tia enim cerebri non sentit , &si naturali facultate excludat noxium citra sensum more plantarum: Quare cum reliquae partes capitis sensibiles, aliα sint externae, aliae internae, dolor capitis alius dicetur externus alius internus.
Dolorem capitis aeger detegit Medico. , tum etiam partem astrictam: Potest etiam Medicus illam detegere suo artificio, nam si tangendo,& comprimendo caput dolor excitetur aut augeatur,doloris causa externa est, id cst in partibus externis capitis: Si dolor extendatur ad radices oculorum interna est causa doloris : num autem sit per consensum an primarius deprehenditur ex signis communibus. Causas habet proximam intemperiem, & solutionem continui, humorum vero signa dominantium superius explicuimus.
Dolor capitis graue est symptoma sene; ς ipso& partis ob sessae praestantia, comitatu 'mbum3'
tum ut laesione facultatum .principum lia, consensu, cum a Iijs membris membris, moerstitia
Capitis dolor vehemens, continuus,& pertinax cum aς uta febre, & aliquo sgno dissicili, quale est priuatio vocis , dentium stridor non consuetus, oculorum peruersio, vigiliae perennes delirium vehemens ab inflammationes cum quo delirio, raro dolos coniungitur, quod qui mente laborant, dolorem non sentiant)vomitus corruginosus trabibare iis, dissicultas respirationis, urina consa ab ar-